________________
૧૭૬
* જૈન દીક્ષા
માનવવૃક્ષના એક અંગ તરીકે નહિ માનનાર દરેક સરકાર અને દરેક પ્રજા એવી જ “ભૂલ કરશે અને ભૂલ “અપરાધ – પરમ્પરાને જન્મ આપશે. એથી ઉલટું, સમષ્ટિભાનના પાયા પર " રચાયેલું “જન શાસન સ્વભાવતઃ એમ વિચારશે કે, મહારા હાથે મહારા પગને ઇજા કરી ખરી પણ તે એક ઇજાને ઇલાજ કરવાને બદલે હાથને પણ ઇજા કરી બે ઈજાઓના ભાગ બનવું મહને ન પાલવેઃ એથી તો શરીરવ્યવસ્થા બેવડી જોખમાય. તે વૈરતૃપ્તિને લક્ષ્ય નહિ બનાવતાં પગની ઇજા દૂર ન થાય ત્યાં સુધી એનું કામ બીજાં અંગોને વહેંચી આપી વ્યવસ્થા જાળવી રાખવા પર ધ્યાન આપશે અને, તે જ વખતે, હાથના માનસનો રોગ શોધી તે રાગ દૂર કરવા પ્રયત્નશીલ થશે. (એક અંગની ભૂલ, આખા શરીરનું કામ વધારનાર, આમ જ થાય.) સઘળી ક્રિયાઓનું ઉત્પત્તિ સ્થાન તો માનસ છે; તેથી અનિષ્ટ ક્રિયાઓ અટકાવવા ઈચ્છનારે માનસની ચિકિત્સા કરવી જ પડશે. અનિષ્ટ ક્રિયા–જેને “ગુન્હો કે “પાપ” કહેવામાં આવે છે તે-જે મનુષ્યથી થવા પામે તેવા તમામ મનુષ્યોને માનસશાસ્ત્રીઓથી ચાલતી હોસ્પીટલમાં મેકલી હાં હેના માનસની ચિકિત્સા અને તે પર અનેક પ્રકારના અખતરા કરવા જોઈશે, અર્થાત જેલને બદલ હોસ્પીટલ પાછળ બની શકો તમામ ખર્ચ કરવો જોઈશે. માનસશાસ્ત્રીએ જોઈ શકશે કે કેટલાક ગુન્હા એ માત્ર સ્થાન બદલ (change of place) માગતા હતા, કેટલાક ભોજનપલટો (change of diet) માંગતા હતા, કેટલાક વિચાર પલટે (change of trend of mind)માંગતા હતા, કેટલાકે જેમને જીદગી નિરંતર ત્રાસરૂપ થઈ હોય છે તેવાઓ મરણીઆ બની ગુહામય જીવનમાં ગબડી પડે છેઃ એવાઓનાં મગજ નિયમિત રીતે વાઘ કે ગીત સાંભળવાથી