________________
----
-
જૈન સાશનનું સ્થાન અને અર્થ રહને “જડે છે
૧૪૩
થમ વિચારણાથી સંભવ સાબીત કરી બતાવ્યો અને પછી ધ્યાનથી અનુભવ કરાવ્યો કે મુક્તિ મહારી અદર છે. હવે સવાલ માત્ર એટલો જ રહ્યો કે થોડા વખતને માટે– ધ્યાન કાળેહ મુક્તિરૂપ અર્થાત્ મુક્ત હતો તેમ વધુ લાંબો વખત –સઘળો વખત-મુક્ત થવું શકય હશે કે નહિ ? ”
ધ્યાનાવસ્થામાં જે સ્થિતિ હતી તે યાદ કરી લેવાથી આ પ્રશ્નનો ઉત્તર મળી રહેશે ‘યૂલ” તેમજ “ સૂક્ષમ” બનેન ભાન ત્યહાં નહોતું; ન્હોતી દેખાતી દેહ કે દુનિયા, હોતાં વિચાર કે લાગણી વિચારો અને લાગણીઓને જેટલો વખત દાબી શકે–વગર ધ્યાને, માત્ર ઍકટીસથી–તેટલે વખત મુક્તિ અનુભવી શકે છે, અને તે પણ શારીરિક ક્રિયા-પ્રતિક્રિયા ચાલતી હોવા છતાં. સઘળો આધાર “પ્રેકટીસ પર ધ્યાનના મહાવરાપર—છે. ”
એટલે કે જેમ પ્રેકટીસ લાંબા કાળની તેમ will વધુ પ્રબળ થાય, અને જ્ઞાનતંતુ (nerves) Will મય–લેખડીબને અને હેને પરિણામે પિતાથી થતી દરેક યિા તેમજ પાતા પર થતી દરેક ક્રિયા વગરપ્રયત્ન સહન થાય અને રૂવાટે પણ કરકે નહિ ક્રિયા-પ્રતિક્રિયા વચ્ચે પણ સ્વાભાવિક આનંદ બચે રહે. એવા મનુષ્યથી થતી દરેક ક્રિયા મધ્યસ્થ શક્તિથી ઝરતી હોઈ પ્રકાશમય અને નૃત્યમય હોય ” , “ હા, અને એ જ Will જીવન જીવવામાં કામ લાગે – શાહી” જીવન જીવવામાં, જયવંતુ જીવન જીવવામાં, જેનજીવન જીવવામાં . “ ઓહો ! હારે તે જૈન એ કઈ ફેન્સી નામમાત્ર નથી, પણ Will અથવા ઈચ્છાશક્તિના ભડાળપરના સીલન નામ છે ! અને તેથી જ જૈનધર્મને “ક્ષત્રિનો ધર્મ છે અને થવા “વરની પ્રકૃતિ કહેવામાં આવે છે ”
