________________
જેન શાસનનું સ્થાન અને અર્થ મહને-જડે છે -
૧૨૯ પિષત વિસ્તારત અને હથી તે હારે પરિપકવરૂપે બહાર -પડત- હારે હેનું સ્વરૂપ કાંઈ ઓર જ જોવામાં આવત. તે વખતે આપ જ્ઞાન શબ્દને અંતઃકરણમાંની જ્ઞાનશક્તિ, નહિ કે કઈ શાસ્ત્ર કે સિદ્ધાંતનું જાણપણું એ રૂપમાં જુઅત અને ક્રિયા શબ્દને પણ અંત:કરણની ક્રિયા-life force–ના રૂપમાં જુઅત. એટલે કે શાસ્ત્ર અને ગુરૂ આપનામાં જ્ઞાનક્રિયા શક્તિ પ્રકટાવીને–“વ્યક્તિત્વ” પ્રકટાવીને–પોતે અદશ્ય થાત ” - હારે, પ્રથમ તો, કોઈ પણ ધર્મસંસ્થા એ મનુષ્યની જ
બનાવટ છે, અલબત અનુભવી મનુષ્યની તથા બનાવટ પણ - શુભ આશયવાળી –કહે કે કલા (Art). બીજુ, ધર્મસંસ્થા એ વ્યક્તિત્વ વગરના મનુષ્યોની જરૂરીઆત (need) છે, અને તે સાથે જ તે તે વર્ગની તાલીમ (discipline). પણ છે...ત્રીજું, ધર્મ સસ્થા તમામ જનતા ( masses ) માટે નહિ પણ જનતા પૈકીના જેઓને જીવનના ડંખ લાગ્યા . હોય અને એ ડંખના આષધની ગરજ જેમનામા જાગી હોય તેવાઓ, જેને હમે “શ્રાવકશ્રેણિ” કહે છે અને બીજાઓ - ‘મુમુક્ષુ શ્રેણિ” કહે છે તે શ્રેણિના માણસો માટે જ ઉપયોગી છે ...ચોથુ, ધર્મસંસ્થાએ બે કાર્યો બજાવવાનાં હેયઃ માનસ તથા માનસ જેના સગમાં આવે છે તે જગતના પદાર્થો એ બન્નેનું જ્ઞાન (Psychology અને Science) આપી શ્રોતાની
વપરાય છે “સગાળશા શેઠ (સુકા શ્રેષ્ટિ, સ્વસતુષ્ઠ અથવા ભરપુર મનુષ્ય, તત્વવેત્તા ) પાસે સાધુએ “માસ” માગ્યું છે હા પણ સ્વાનુભવ માત્ર પૂછયો છે, શાસ્ત્રો કે સાધુઓ પાસેથી સાભળેલી વાત નહિ.
જ માનસ, Mind, અંતકરણ કે જેમાં મન, બુદ્ધિ, ચિત્ત, અહ કારનો સમાવેશ થાય છે -
9
-
