________________
૧૩૮
જૈન દીક્ષા હુને વિશ્વાસ છે. પણ શાસ્ત્રકારે ય પવિત્ર આશયવાળા અને બુદ્ધિ તથા હૃદયની શક્તિઓ ધરાવાં પુરૂષો હતા –આ વિચારક કરતાં ય ઉચ્ચ કોટિના પુરૂષ હતા. અને તેઓ તો કહે છે કે મોક્ષ સ્થાન આ દુનિયાથી અનંત’ જન દૂરના આકાશમાં એક પહાડની છેલ્લી અણી પર છે અને તે આ શરીર છાયા પહેલાં મળી શકતુ જ નથી.”
અને તે મેળવવા હમારે “પુરૂષાર્થ કરવો જોઈએ જ - એમ પણ આગ્રહપૂર્વક કહેતા જ હશે ”
અવશ્ય,પુનઃપુનઃ આગ્રહ કરે છે એટલુ જ નહિ પણ એના ઇલાજ પણ સૂચવે છે. તપ, સંયમ, ધ્યાન.”
એ સઘળા સંસ્કૃત ભાષાના શબ્દો હોઈ હેં એમને * અર્થ Philology (શબ્દશાસ્ત્રના આધારે વિચાર્યું છે તેથી
હને તે શબ્દો હમજાવવા માટે તમારા પંડિતોની જરૂર નથી તપ એટલે exertion, શ્રમ, પિતાના મનને શ્રમમાં ઉતારવાની ક્રિયા મનને શ્રમમાં ઉતારવા માટે શરીરને શ્રમમાં ઉતારવાની ક્યિાથી શરૂઆત કરવી પડે. તેથી શારીરિક તેમજ માનસિક બને શ્રમને “તપ” કહેવાય. ઉપવાસ એ શારીરિક તપમનન આદિ એ માનસિક તપ ” , “વચ્ચે બોલવા માટે હુને માફ કરશે. મિ. શે! પણ
અમારાં શાસ્ત્રએ એ જ કહ્યું છે અને વળી વિશેષમાં કહ્યું છે - 'કે શારીરિક તપ કરતા માનસિક તપનું ફળ ક્રોડેગુણું વધારે,
જો કે અમારા લેકે શારીરિક તપ સિવાય બીજી કોઈ ચીજ હયાતી ધરાવતી હશે એટલું ય માનતા નથી અને અનેક પ્રકારના અનશન (ઉપવાસ) કર્યા કરે છે તથા ઉપવાસ કરવો એ માનભર્યું ગણાય છે.”
