________________
-
જૈન દીક્ષા
૮૨
.
કહા તે તે યથાર્થ છે. સમર્થ કાષ્ટની ઉશ્કેરણી’થી “લડવા નીકળી પડતા નથી, ઢોલ-નગારાં–રણગીતાથી ઉશ્કેરાઈ મા મારા' કરવા કૂદી પડતા નથી, મિથ્યાભિમાન કે ઇર્ષાનાં ભૂતાથી ઉશ્કેરાઇ ધમાલમાં જોડાતા નથી. તે પ્રેરિતગતિથી કે અંદરની નબળાઈથી કાંઇ જ કરવા ઉઠતા નથી. એનું એસી રહેવું—અક્રિય કે મૌન · રહેવું—એ પણ · આંતરિક બળ કે ‘ પુરૂષા ’નું જ પરિણામ હાય,—નહિ કૈં લાગણીરહિતપણાનું તે વ્હારે પેાતાનાં કે સમાજના વિકાસને અંતરાયરૂપ કાંઈ ઘટના જુએ ત્યારે પ્રથમ તા લાગણીતત્ત્વને પણ મુદ્ધિઅળથી દાખીને ‘ચુપ’ રહે, ચુપકીના ભોંયરામાંથી માર્ગી સૂચન અને વિજળીક શક્તિ મેળવે, અને પછી સમય વિચારીને અંતરાયરૂપ ઘટનાના મૂળ કારણ પર જ તરાપ મારે હાહા કરીને તે રિપુને ચેતતા બનાવી ન દે. મૂળ કારણ સિવાયની બીજી કાઇ ચીજો કે વ્યક્તિએ પર પેાતાનું બળ ગુમાવી ન દે. લક્ષ્ય સાધ્યા વગર તે તરાપ પણ ન મારે, અને એક તરાપ ખાલી જાય તેા પાછળ પડવાની મૂર્ખાઈ પણ ન કરતાં, ખીજી તક' માટે રાહ જુએ, રાહ જોવા જેટલુ ઉંડાણ–ધૈર્ય–એનું પહેલું લક્ષણ હાય. એકલા હાથે સાધના સાધ્ય થવી અશક્ય લાગતી હાય તે સંગઠ્ઠન કર્યા બાદ જ પ્રવૃત્તિ પ્રારંભે, ત્યાં સુધી સમ્પૂર્ણ ચુપકી પકડે. સંગઠ્ઠન કરવામા ય પાત્રાપાત્રને 'વિવેક' ચૂકે નહિ અંગત વૈર કે અંગત સ્વાર્થથી પ્રેરિત થયેલી વ્યક્તિએતેને ગમે તેટલા જાહેર જુસ્સાની બરાડા પાડતી હાય તા પણ પેાતાના ‘મિશન’મા જોડવાને તે ખુશી ન હેાય. હિંદના ઇતિહાસમાં મ્હેં વાંચ્યુ છે કે ટેકીલેા રાણા પ્રતાપ બાર બાર વર્ષ સુધી જ ગલમાં અક્રિય બેસી રહ્યો હતા અને ખરા ચેાહા તેમજ યુદ્ધસામગ્રી બન્નેની તક “મળતા સુધી પેાતાની W1llને એકાતમા ક્રમ મારીને ખીલવતા જતા
'
'
