Book Title: Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti


Previous | Next

Page 411
________________

३६६
आचारागसूत्रे तस्य वीप्सायां क्षणं- क्षणं, हिंसाजनकं सकलं कर्मेत्यर्थः, परिज्ञाय=ज्ञपरिज्ञया ज्ञात्वा प्रत्याख्यानपरिज्ञया परिहत्य च । यद्वा-क्षणः संयमाचारावसरः, तस्य वीप्सायां क्षणःक्षणस्तं परिज्ञाय ज्ञपरिज्ञया विदिखा, आसेवनपरिज्ञया चाऽऽसेव्य विचरेत । अपि च लोकसंज्ञां च लोकस्य असंयतलोकस्य संज्ञा संज्ञानं शब्दादिविषयासङ्गजन्यसुखस्पृहा परिग्रहादिसंज्ञा वा, तां सर्वशः सर्वप्रकारेण योगत्रिककरणत्रिकेण परिज्ञाय परिहत्य, यद्वा-चशब्दादात्मौपम्येन क्षणनं न विध्यात् “जह मम ण पियं दुक्खं जाणिय एमेव सव्वजीवाणं " इत्यादिवचनात् । सर्वथा प्राणातिपातादौ न प्रवर्तत जिस कर्मके द्वारा हिंसारूप कार्य उत्पन्न होता है उस कर्मका नाम क्षण है । यहाँ पर वीप्सा में 'क्षणं क्षणं' यह द्विरुक्ति है। तात्पर्य इसका यह है कि हिंसात्मक सकलकर्मों को संयमी ज्ञपरिज्ञासे जानकर और प्रत्याख्यानपरिज्ञासे इनका परित्याग कर विचरण करे। ___ अथवा-संयमके आचरण करनेके प्रत्येक अवसरको भी संयमी ज्ञपरिज्ञासे जानकर और आसेवनपरिज्ञासे इसका सेवन करे।
तथा लोकसंज्ञाका सर्व प्रकारसे परित्याग करे । असंयत लोकोंको शब्दादिक विषयोंके सम्बन्धसे उत्पन्न सुखकी जो चाहना होती है उसका नाम लोकसंज्ञा है। अथवा परिग्रहादिकसंज्ञाका नाम भी लोकसंज्ञा है। संयमी इस लोकसंज्ञाका सर्व प्रकारसे अर्थात् तीन करण तीन योगसे त्याग करे।
" लोकसञ्ज्ञां च सर्वशः ” यहां पर जो “च" आया है उससे यह बात प्रकट की गई है कि संयमी समस्त जीवोंको अपने समान समझ कर कभी भी हिंसादिक कार्योमें प्रवृत्ति न करे, क्योंकि आगमका ते मनु नाम क्षण छ. मडी वीसाथी 'क्षणं क्षणं' 2 दिति छ मेरो હિંસાજનક સકલ કમને સંયમી જ્ઞપરિજ્ઞાથી જાણીને અને પ્રત્યાખ્યાનપરિજ્ઞાથી તેને પરિત્યાગ કરી વિચરણ કરે.
અથવા સંયમનું આચરણ કરવાના પ્રત્યેક અવસરને પણ સંયમી જ્ઞપરિજ્ઞાથી જાણી અને આસેવનપરિણાથી તેનું સેવન કરે.
તથા લેકસંજ્ઞાને સર્વ પ્રકારથી પરિત્યાગ કરે, અસંયત લેકેને શબ્દાદિક વિષયોના સંબંધથી ઉત્પન્ન સુખની જે ચાહના થાય છે તેનું નામ લેકસંજ્ઞા છે. અથવા પરિગ્રહાદિકસંજ્ઞાનું નામ પણ લોકસંજ્ઞા છે, સંચમી આ લોકસંજ્ઞાને સર્વ પ્રકારથી અર્થાત્ ત્રણ કરણ ત્રણ ચોગથી ત્યાગ કરે.
“लोकसंज्ञां च सर्वशः” 2200 2 'च' श४ मावेश छ तनाथी એ વાત પ્રગટ કરી આપેલ છે કે સંયમી સમસ્ત જીને પોતાના સમાન સમજી કેઈ વખત પણ હિંસાદિક કાર્યોમાં પ્રવૃત્તિ ન કરે, કારણ કે આગમનું વાક્ય
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૨

Loading...

Page Navigation
1 ... 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775