Book Title: Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
६७२
आचाराङ्गसूत्रे तस्य बालस्य तमसि मोहरूपे भावान्धकारे वर्तमानस्य, अत एव-अविजानतः= आत्महितमनवबुध्यमानस्य आज्ञायाः भगवत्तीर्थंकरोपदेशरूपस्य प्रवचनस्य लामो नास्ति । अनादिमिथ्यात्वप्रतिच्छन्नविवेकज्ञानस्य महामोहवशादाऽऽहतप्रवचनश्रवणे प्रवृत्त्यभावाद् हेयोपादेयविवेकानहत्वाच्च सम्यक्त्वलाभासंभव इति भावः । यद्वा-आज्ञा-बोधिः-सम्यक्त्वम् , तस्या लाभो नास्तीत्यर्थः । इति एतद ब्रवीमि यथा भगवद्वचनं श्रुतं तथा कथयामीत्यर्थः ॥ मू० ५॥ तो शास्त्रकारों की दृष्टिमें वह व्यक्ति असंयमी ही है । वह उन२ पदार्थों का सेवन नहीं कर रहा है, ब्रह्मचर्य जैसे महाव्रत में वह स्थित हो, अन्य भव्य प्राणी भी उसके उपदेश को श्रद्धाकी दृष्टि से देखते और मानते हों; तो भी उसके संसार के कारणभूत कर्मों का बन्ध कभी भी नष्ट नहीं हो सकता। ऐसा व्यक्ति एक प्रकार का 'बकवृत्ति' ही है। वह उपर से शुभ्र-निर्दोष प्रतीत होते हुए भी भीतर से अशुभ्र-मलिन ही है। दिखाने के लिये ही उसने बायरूपमें माता-पितादिक अथवा असंयमभावों से संबंध छोड़ रक्खा है, भीतर से नहीं, अतः ऐसे व्यक्तियों को-कि जिन्हें वास्तविक रीति से हेयोपादेय का विवेक नहीं है, जो यह भी नहीं समझते हैं कि मेरा स्वयंका हित किस में है ? इतने गहरे अंधकार में पड़े हुए हैं उन्हें वीतराग प्रभु की वाणीका रसास्वाद कभी भी नहीं आ सकता।
'आदीयते यत्-तत् आदानम् ' अर्थात्-सावध क्रिया में प्रवृत्ति रखઅસંયમી જ છે, ભલે તે પદાર્થોનું સેવન તે ન કરતો હોય, બ્રહ્મચર્ય જેવા મહા વ્રતમાં ભલે તે સ્થિત હોય, બીજા ભવ્ય પ્રાણું પણ તેના ઉપદેશને શ્રદ્ધાની દષ્ટિથી દેખતા અને માનતા હોય, તે પણ તેના સંસારના કારણભૂત કર્મોને
त ५१४ नष्ट थतो नथी. मेवी व्यक्ति से प्रारना 'बकवृत्ति' જ છે. તે ઉપરથી શુભ્ર-નિર્દોષ દેખાતા છતાં પણ અંતરથી અશુભ્ર–મલિન જ છે. દેખાડવાને જ માટે તેણે બાહ્યરૂપમાં માતા-પિતાદિક, અથવા અસંયમ ભાવથી સંબંધ છેડી દીધેલ હોય છે, પણ અંતરથી નહિ, માટે આવી વ્યક્તિએને-કે જેઓને વાસ્તવિક રીતિથી હેપાદેયને વિવેક હોતું નથી, અને જેઓ એટલા ગાઢ અંધકારમાં પડેલા હોય છે કે મારું સ્વયંનું–પિતાનું હિત શેમાં છે ? એની પણ જેઓને સમજ હોતી નથી; તેઓને વીતરાગ પ્રભુની વાણીનો રસાસ્વાદ ક્યારે પણ આવી શકતો નથી.
__ आदीयते यत् तत् आदानम् -- अर्थात-साध लियामा प्रवृत्ति रामनार आणी દ્વારા જે ગ્રહણ કરવામાં આવે છે તે આદાન-કર્મ છે, અને તે સંસારના બીજરૂપ
म
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૨
