Book Title: Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti


Previous | Next

Page 559
________________

आचाराङ्गसूत्रे
प्रकारान्तरेण सम्यक्त्वं दशधा, तद्यथा - (१) औपशमिक - (२) क्षायिक - ( ३) क्षायोपशमिक - (४) सास्वादन - (५) वेदकभेदात् पञ्चविधम् । तत्र प्रत्येकं नैसर्गिकाधिगमिकभेदाद् द्वैविध्ये दशविधत्वं भवति ।
५१४
(१) अनन्तानुबन्धिकपाय चतुष्टयोपशमानन्तरं मिथ्यात्व - मिश्र - सम्यक्त्व - मोहनीयकर्मणां सर्वथोपशमाज्जातो जीवस्य तत्त्वरुचिरूपः शुभपरिणामः औपशमिकं सम्यक्त्वम् । एतच्चोपशमश्रेणिप्रतिपन्नस्य जीवस्य भवति ।
I
(२) तेषां सर्वथा क्षयेण निर्वृत्तं जीवस्य शुभपरिणामरूपं क्षायिकं सम्यक्त्वम् । (३) क्षायोपशमिकं सम्यक्त्वं प्रोच्यते-अनन्तानुबन्धिकपायचतुष्टय
अन्य प्रकार से सम्यक्त्व दश प्रकार का भी कहा गया है, जैसे(१) औपशमिक, (२) क्षायिक, (३) क्षायोपशमिक, (४) सास्वादन, और (५) वेदक | ये पांचों ही निसर्ग और अधिगम के भेद से दो दो प्रकार के होते हैं, इस प्रकार सम्यक्त्व के दश भेद हो जाते हैं।
(१) अनन्तानुबन्धी क्रोध, मान, माया और लोभ, इन चार कषायों के उपशम (सत्ता में स्थित रहने ) के बाद मिथ्यात्वमोहनीय, मिश्रमोहनीय एवं सम्यक्त्वमोहनीय कर्म के सर्वथा उपशम से उत्पन्न हुआ जो तत्त्वरूचिरूप जीवका शुभ परिणामविशेष है वह औपशमिकसम्यक्त्व है । यह सम्यक्त्व उपशम श्रेणिवाले जीव के होता है १ ।
(२) अनन्तानुबन्धी आदि (७) सात प्रकृतियों के सर्वथा क्षय से जो जीव को शुभ परिणाम उत्पन्न होता है वह क्षायिक सम्यक्त्व है २ । (३) क्षायोपशमिक - सम्यक्त्व का लक्षण इस प्रकार है --
બીજા પ્રકારે સમ્યકૃત્વ દશ પ્રકારના પણ કહેવામાં આવે છે. જેમ(१) सौपशभिङ, (२) क्षायि, (3) क्षायोपशभिङ, (४) सास्वादन, भने (4) વેદક. એ પાંચે નિસર્ગ અને અધિગમના ભેદ્યથી એ બે પ્રકારના છે. એ રીતે સમ્યક્ત્વના દેશ ભેદ થઈ જાય છે.
(૧) અનન્તાનુબન્ધી ક્રાય માન માયા અને લાભ, એ ચાર કષાયેાના ઉપશમ ( સત્તામાં સ્થિત રહેવુ' ) પછી મિથ્યાત્વ મોહનીય, મિશ્રમોહનીય અને સમ્ય કૃત્વ મોહનીય કર્મોના સથા ઉપશમથી ઉત્પન્ન થયેલાં જે તત્ત્વરૂચિરૂપ જીવના શુભ પિરણામવશેષ છે તે ઔપમિક–સમ્યક્ત્વ છે. આ સમ્યક્ત્વ ઉપશમ શ્રેણીવાળા જીવને થાય છે (૧).
(૨) અનંતાનુબંધી આદિ છ સાત પ્રકૃતિયાના સથા ક્ષયથી જે જીવને શુભ પરિણામ ઉત્પન્ન થાય છે તે ક્ષાયિક–સમ્યક્ત્વ છે (૨).
(3) क्षायोपशभि सभ्यत्वना सक्षणु आ अारे छेः
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૨

Loading...

Page Navigation
1 ... 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775