Book Title: Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti


Previous | Next

Page 566
________________

सम्यक्त्व-अध्य० ४. उ. १ ततः परं सम्यक्त्वपुजमपि उदीयॊदीर्यानुभवेन निर्जरयति, तेनोदीरणीयसम्यक्त्वपुजाभावो जायते, तदेवं चरमग्रासेऽवतिष्ठमानेऽद्यापि सम्यक्त्वपुद्गलानां कियतामपि वेद्यमानत्वात् वेदकं सम्यक्त्वमुपजायते । इदमपि सम्यक्त्वं पौद्गलिकं विज्ञेयम् ।
क्षायोपशमिकसम्यक्त्वी जीवः सम्यक्त्वमोहनीयपुञ्जस्याधिकांशं क्षपयित्वा यदा सम्यक्त्वमोहनीयस्यान्तिमपुद्गलानां वेदनं करोति तदानीं जायमान आत्मपरिणामो वेदकसम्यक्त्वमिति निष्कर्षः । वेदकसम्यक्त्वमाप्त्यनन्तरं क्षायिकसम्यक्त्वं लभ्यत एव । का भी क्षपण करके मिथ्यात्वप्रकृति और मिश्रप्रकृति के पुद्गलपुंजोंका जब क्षय कर देता है तब उसके बाद सम्यक्त्वप्रकृति के पुंजोंकी अपने अनुभव से उदीरणा करके निर्जरा करता है । ऐसा करने से उदीरणीयउदीरणा करने योग्य-सम्यक्त्वप्रकृति के पुंजों का अभाव हो जाता है। इस प्रकार अन्तिम ग्रास के रहने पर उस समय भी कितनेक अंतिम अंशवर्ती सम्यक्त्वप्रकृति के पुद्गलपुंजों का अनुभव होता है। इसका अनुभव करना ही वेदक-सम्यक्त्व है । यह सम्यक्त्व भी पौगलिक जानना चाहिये।
इसका फलितार्थ यही है-कि क्षायोपशमिक-सम्यक्त्ववाला जीव सम्यक्त्वमोहनीय कर्म के पुद्गलपुंजके अधिकांश भागका क्षय करके जब उसी सम्यक्त्वमोहनीय कर्म के अंतिम पुद्गलों का वेदन करता है उस समय में उत्पन्न होनेवाला आत्मपरिणाम वेदक-सम्यक्त्व है। वेदकसम्यक्त्व की प्राप्तिके बाद जीव क्षायिकसम्यक्त्व को प्राप्त कर ही लेता है। અને મિશ્ર પ્રકૃતિના પુદ્ગલjજેને જ્યારે ક્ષય કરી નાખે છે ત્યારે પછી સમ્યકત્વપ્રકૃતિના પુંજની પોતાના અનુભવથી ઉદીરણ કરીને નિર્જરા કરે છે. એમ કરવાથી–ઉદીરણ્ય-ઉદીરણું કરવા યોગ્ય સમ્યક્ત્વ પ્રકૃતિના jજને અભાવ થઈ જાય છે. આ પ્રકારે અન્તિમ ગ્રાસના રહેવાથી તે સમય પણ કેટલાક અંતિમ અંશવર્તી સમ્યક્ત્વપ્રકૃતિના પુદ્ગલjજેને અનુભવ થાય છે. એને અનુભવ કરે તે વેદક-સમ્યક્ત્વ છે. આ સમ્યક્ત્વ પણ પોગલિક જાણવું જોઈએ.
આને ફલિતાર્થ એ છે કે ક્ષાપશમિક સમ્યક્ત્વવાળા જીવ સમ્યક્ત્વમાહનીય કર્મના પુદ્ગલપુંજના અધિકાંશ ભાગને ક્ષય કરીને જ્યારે એ સમ્યકત્વ–મેહનીય કર્મના અંતિમ પુદ્ગલનું વેદન કરે છે તે સમયમાં ઉત્પન્ન થવાવાળા આત્મપરિણામ વેદક–સમ્યક્ત્વ છે, વેદક-સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ પછી ક્ષાયિક–સમ્યક્ત્વને જીવ પ્રાપ્ત કરી જ લે છે. ६६
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૨

Loading...

Page Navigation
1 ... 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775