Book Title: Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti


Previous | Next

Page 575
________________

५३०
आचारागसूत्रे क्षायोपशमिकं जघन्यतः सकृत् , उत्कृष्टतस्त्वसंख्यातवारम् । क्षायिकं तु प्रादुर्भूतं सत् पुनर्न प्रतिनिवर्तते । प्रादुर्भावानन्तरमविच्छेदेन सर्वदा तिष्ठति ।
(३) सम्यक्त्वस्याऽन्तरकालः। __ औपशमिक-सास्वादन-क्षायोपशमिकसम्यक्त्वानां प्रत्येकमन्तरकालो जघन्यतोऽन्तर्मुहूर्तम् , उत्कृष्टतस्तु देशोनार्द्धपुद्गलपरावर्तनकालः। वेदकस्याऽन्तरं न भवति, तदनन्तरं नियमतः क्षायिकसम्यक्त्वोत्पत्तेः संभवात् । क्षायिकसम्यक्त्वं साधनन्तं च, तस्य पुननिवृत्त्यभावादन्तरं न भवति । क्षायोपशमिक सम्यक्त्व जघन्यसे एक बार और उत्कृष्टसे असंख्यात बार उत्पन्न होता है । क्षायिक सम्यक्त्व उत्पन्न होनेके बाद फिर निवृत्त नहीं होता। वह तो उत्पन्न होने के बाद अविच्छिन्नरूपसे सर्वदारहता है।
(३) सम्यक्त्वका अन्तरकाल __ औपशमिक, सास्वादन, और क्षायोपशमिक सम्यक्त्वमें से प्रत्येक का विरहकाल जघन्य अंतर्मुहूर्त और उत्कृष्ट कुछ कम अर्धपुद्गलपरावर्तनकाल प्रमाण है । वेदक-सम्यक्त्वमें विरहकाल संभवित नहीं है, क्यों कि इस सम्यक्त्व के अनंतर नियम से क्षायिक सम्यक्त्वका लाभ जीवको हो जाता है। क्षायिक-सम्यक्त्व में अंतरकाल नहीं है, कारण कि इसका सद्भाव होने पर जीव को मुक्तिका लाभ हो जाता है, इसी लिये यह सम्यक्त्व सादि और अनन्त है । एक वार समकित हो कर फिर छूट जाने पर फिर से उसकी प्राप्ति होने में जितना समय लगता है उसका नाम विरह-काल है । वेदक-सम्यक्त्वमें विरह-कालका अभाव ક્ષાયિક સમ્યક્ત્વ ઉત્પન્ન થયા પછી ફરી નિવૃત્ત થતું નથી. તે તે ઉત્પન્ન થયા પછી અવિચ્છિન્નરૂપથી સર્વદા રહે છે.
(3) सभ्यत्वनो मत२४५ પશમિક, સાસ્વાદન અને ક્ષાપશમિક સમ્યક્ત્વ, એ પ્રત્યેકના વિરહ. કાલ જઘન્ય અંતર્મુહૂર્ત અને ઉત્કૃષ્ટ કાંઈ ઓછું અર્ધપુદ્ગલપરાવર્તનકાળ પ્રમાણ છે. વેદક સમ્યક્ત્વમાં વિરહકાળ સંભવિત નથી, કારણ કે આ સમ્યક્ત્વની પછી નિયમથી ક્ષાયિક–સમ્યક્ત્વને લાભ જીવને થઈ જાય છે. ક્ષાયિક સમ્યકૃત્વમાં અંતરકાલ નથી, કારણ કે એને સદ્ભાવ થવાથી જીવને મુક્તિને લાભ થઈ જાય છે, તેથી આ સમ્યક્ત્વ સાદિ અને અનંત છે. એક વાર સમ્યક્ત્વ થઈને પછી જ્યારે તે છુટી જાય છે ત્યારે ફરીથી તેની પ્રાપ્તિ થવામાં જેટલું સમય લાગે છે તેનું નામ વિરહકાળ છે. વેદક-સમ્યક્ત્વમાં વિરહકાળને અભાવ
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૨

Loading...

Page Navigation
1 ... 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775