Book Title: Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti


Previous | Next

Page 422
________________

शीतोष्णीय-अध्य० ३ उ. १
३७७ तृतीयभङ्गवतो द्रव्यतो भावतश्च जाग्रतः सम्यग्ज्ञानादिरूपो धर्मः सुचारुरूपेण सम्पद्यते । मुनिना सदा तृतीयभङ्गवतैव भाव्यमतो भगवता कथितम्-" मुत्ता अमुणी सया मुणिणो जागरंति"-सुप्ता अमुनयः सदा मुनयो जाग्रति-इति। चतुर्थभङ्गवतश्च सर्वथा धर्माराधनं न भवति, तस्य मिथ्यात्वोदयप्राबल्यात् ४। ___द्रव्यसुप्तो हि निद्रया भवति । सा च पञ्चविधा (१) निद्रा, (२) निद्रानिद्रा, (३) प्रचला (४) प्रचलाप्रचला (५) स्त्यानद्धिः।
तासु निद्रानिद्रा-प्रचलाप्रचला-स्त्यानद्धिरूपं निद्रात्रिकं दुरन्तम् । एतत्रिकोदये भवसिद्धिकोऽपि सम्यक्त्वं न लभते । अस्य बन्धो हि मिथ्यादृष्टिगुणस्थाने
तृतीय भंगवालेको सुचारुरूपसे सम्यग्ज्ञानादिरूप धर्मकी आराधना होती है; कारण कि यह द्रव्यसे और भावसे-दोनों प्रकारसे सदा जागरूक है। मुनिको सदा इस तृतीयभंगवाला ही होना चाहिये। इसीलिये भगवानने कहा है कि-"सुत्ता अमुणी, सया मुणिणो जागरंति ।” ( सुप्ता अमुनयः सदा मुनयो जाग्रति )। चतुर्थ भंगवालेके धर्मका आराधन सर्वथा है ही नहीं; क्यों कि यह द्रव्य और भाव, इन दोनों प्रकारसे सोया हुआ है, अर्थात् इसमें मिथ्यात्वके उदयकी प्रबलता है। ___द्रव्यकी अपेक्षासे सुप्तावस्था निद्रासे होती है। वह निद्रा पांच प्रकार की है-(१) निद्रा, (२) निद्रानिद्रा, (३) प्रचला, (४) प्रचलाप्रचला, (५) स्त्यानद्धि। __इनमें निद्रानिद्रा, प्रचलाप्रचला, और स्त्यानर्द्धि, ये तीन निद्राएँ जीवोंको बहुत दुःखदायी हैं। इन तीनोंके उदयमें भवसिद्धिक (मुक्तिगामी)
ત્રીજા ભંગવાળાને સુચારૂરૂપથી સમ્યગરાનાદિરૂપ ધર્મની આરાધના થાય છે, કારણ કે તે દ્રવ્યથી અને ભાવથી–બન્ને પ્રકારથી સદા જાગરૂક છે. મુનિએ સદા આ ત્રીજા ભંગવાળા બનવું જોઈએ. માટે ભગવાને કહ્યું છે કે " सुत्ता अमुणी सया मुणिणो जागरंति ।" (सुप्ताः अमुनयःः सदा मुनयो जाग्रति ) ચોથા ભંગવાળાને ધર્મનું આરાધન સર્વથા છે જ નહિ, કારણ કે એ દ્રવ્ય અને ભાવ, એ બન્ને પ્રકારથી પણ સુતેલ છે, અર્થાત્ તેમાં મિથ્યાત્વના ઉદયની પ્રબળતા છે.
દ્રવ્યની અપેક્ષાથી સુણાવસ્થા નિદ્રાથી થાય છે તે નિદ્રા પાંચ પ્રકારની છે, (१) निद्रा, (२) निद्रनिद्रा, (3) प्रयदा, (४) प्रयाप्रयदा, (५) स्त्यानादि. - તેમાં નિદ્રાનિદ્રા, પ્રચલા પ્રચલા, અને સ્વાદ્ધિ, એ ત્રણ નિદ્રાઓ જેને ઘણું દુઃખદાયી છે. આ ત્રણના ઉદયમાં ભવસિદ્ધિક (મુક્તિગામી) જીવ પણ
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૨

Loading...

Page Navigation
1 ... 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775