Book Title: Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
आचाराङ्गसूत्रे
मिथ्यादृष्टीनामागतिगतिज्ञानाभाव इत्याह- ' अवरेण ' इत्यादि । मूलम् - अवरेण पुव्वं न सरंति एगे किमस्स तीयं ? किं वाऽऽगम्मिस्सं? भासति एगे इह माणवा उ जमस्स तीयं तं आगमिस्सं ॥ सू० ७ ॥
छाया - अपरेण पूर्व न स्मरन्ति एके किमस्य अतीतं ? किं वा आगमिष्यत् ? भाषन्ते एके इह मानवास्तु यदस्य अतीतं तद् आगमिष्यत् ॥ सू० ७ ॥
ઇટ
एके = अन्ये मिथ्यादृष्टयः, अपरेण पश्चात्कालभाविना सह, पूर्व पूर्वकालिकं न स्मरन्ति, यथा - अस्य जीवस्य किम् = अनेन जीवेन कीदृशं दुःखं सुखं वाऽनुभूत ?मिति न स्मरन्ति । तथा-किंवा आगमिष्यत = भविष्यत्कालिके नरकादिभवे कीदृशं दुःखं सुखं वाऽस्य जीवस्य भावीति न स्मरन्ति । यदि पुनरस्य जीवस्यातीतानागतगतिचिन्तनं कुर्यात्तर्हि वैराग्यं सुतरामुद्भवेत् । उक्तञ्च -
मिथ्यादृष्टियोंको जीवोंकी गति और आगतिका ज्ञान नहीं होता है, इस बातको कहते हैं- ' अवरेण ' इत्यादि ।
मिथ्यादृष्टि जीवोंके भविष्यत् कालमें होनेवाली अवस्थाओंके साथ पूर्वकालिक अवस्थाओंकी तथा भविष्यत्कालमें होनेवाली सुखदुःखादिकों के साथ पूर्वकालिक सुखदुःखादिकों की स्मृति नहीं होती है । जैसे इस जीवका समय पूर्व में कैसे २ सुखदुःखादिकोंसे बीता है ? अर्थात् नरक आदि पर्यायों में इस जीवने किस प्रकारके दुःख अथवा सुख भोगे हैं ? एवं आगामी कालमें नरकादिक पर्यायोंमें यह जीव किसर प्रकार के दुःख अथवा सुख भोगेगा ? इसका उन्हें स्मरण तक नहीं होता । यदि इस जीव की अतीत एवं अनागत काल सम्बन्धी गतिका वार-वार विचार किया जाय तो जीवको वैराग्य स्वतः उत्पन्न हो जावे । कहा भी है
મિથ્યાદૃષ્ટિને જીવાની ગતિ અને આતિનુ` જ્ઞાન થતુ નથી, એ વાતને उडे छे' अवरेण ' इत्याहि.
મિથ્યાર્દષ્ટિ જીવાના ભવિષ્યકાળમાં બનવાવાળી અવસ્થાઓની સાથે પૂર્વકાલિક અવસ્થાની તથા ભવિષ્યકાળમાં થવાવાળા સુખદુઃખાન્તિકોની સાથે પૂર્વ કાલિક સુખદુઃખાદિકોની સ્મૃતિ થતી નથી. આ જીવના સમય પૂર્ણાંમાં કેવા કેવા પ્રકારે સુખદુ:ખોમાં વીત્યા છે ? અર્થાત્ નરક આદિ પર્યાયામાં આ જીવે કયા કયા પ્રકારના દુ:ખ અથવા સુખ ભોગવ્યા છે? તેમજ આગામી કાળમાં નરકાદ્રિ પર્યાયામાં આ જીવ કેવા કેવા પ્રકારના દુઃખ અથવા સુખ ભોગવશે ? તેનુ તેને સ્મરણ સુદ્ધાં હાતુ નથી. કદાચ આ જીવની અતીત તેમજ અનાગત કાળ સબંધી ગતિના વાર વાર વિચાર કરવામાં આવે તો જીવને વૈરાગ્ય સ્વતઃ ઉત્પન્ન થઈ જાય. કહ્યું છે:—
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૨
