Book Title: Gujarat na Aetihasik Lekho Part 01
Author(s): Girjashankar Vallabh Acharya
Publisher: Farbas Gujarati Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005412/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hree Forbes Gujarati Sabha Series No. 15 Historical Inscriptions of Gujarat (From ancient times to the end of Vaghela dynasty) PART 1 Edited by : Acharya Girjashankar Vallabhaji B. A; M. R. A. S. Curator Archuelogical Section, Prince of Wales Museum, Bombay. Published by The Forbes Gujarati Sabha No. 365 Girgaum, Back road Bombay N. 4 V. S. 1989 1 (A.D. 1988 Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Can be had at Messrs N. M. Tripathi & Co. Booksellers and Publishers Princess Street Bombay No. 2 prakAzakaze. 2. aMbAlAla bulAkhIrAma jAnI, bI. e. sahAyaka maMtrI zrI phArbasa gujarAtI sabhA-muMbaI. zrI kAbase gujarAtI sabhAmaMdira, 365 gIragAma,muMbaI naM. 4. mudraka-rA. rA. naTavaralAla icchArAma desAI, bI. e. "gujarAtI prinTIMga presa" elphInsTana sarkala ke, muMbaI . 1. maLavAnuM ThekANuMmesarsa ena. ema. tripAThI - bukaselarsa enDa pIzarsa prinsesa sTrITa muMbaI 2 For Personal & Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI phArbasa gujarAtI sabhA-2nyAvali 15 gujarAtanA aitihAsika lekho prAcIna yugathI vAdhelA vaMzanI samApti parvatanA bhAga 1 lo saMgraha karanAra AcArya girajAzaMkara vallabhajI bI. e; ema. Ara. e. esa. kayureTara AkIelejIkala sekazana, prinsa opha velsa myujhiyama, muMbaI prakAzaka : dhI phArbasa gujarAtI sabhA, muMbaI naMbara 365 giragAma bekaroDa muMbaI naM. 4 kiMmata rU. 4 vi. saM. 1889 ] [ i. sa1933 Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIphArbasa gujarAtI sabhA-muMbaI zALA-pAThazALAone inAma mATe tema pustakAlayanAM saMgraha mATe aDadhI kismatanI goThavaNa sAhityapracArane uttejananI janA zrI phArbasa gujarAtI sabhAe muMbaI ilAkAnAM, sarakArI, dezI rAjyanAM tema ja myuni. sipAlITIo ane lokala boDaeNnAM keLavaNI khAtAMomAM abhyAsa tathA vAcanaprasAra dvArA tathA vidyArthIone apAtAM InAmo dvArA, tema ja temanA hastakanI nizALanI tathA sArvajanika lAIzrerIo ane pustakAlayamAM gujarAtI sAhityane prasAra bahoLA pramANamAM sahelAithI ochA kharace thaI zake te mATe potAnI mAlIkInAM nIce jaNAvelAM pahelAM, daza sudhInA AMkavALA pustaka ( rAsamALA bhAga 1-2 sivAya ) adhI kismate upalI saMsthAone vecAtAM laI zakavAnI anakaLatA karI ApavAne yojanA karI che. rAsamALA bhAga 1-2 (sacitra) upalI saMsthAone 1rA TakAmAM kamIzanathI vecAtI maLaze. A pejanAne lAbha levA te te keLavaNI khAtAM ane saMsthAo prerAya te mATe pitAnI mAlIkInAM pustakone paricaya taiyAra karI prakaTa karelo che. jene te joIne haze tene maMgAvyathI maphata mokalavAmAM Avaze. A pustaka aDadhI kimate vecAtAM levA IcchatI saMsthAe nIcene saranAme patravyavahAra kare. rA, rA, aMbAlAla bulAkhIrAma jAnI, bI. e. sahAyaka maMtrI, zrI phArbasa gujarAtI sabhA. 365 giragAma, zrIphArbasa gujarAtI sabhAmaMdira lemaruna rADanI bAjumAM kesa sTrITa, muMbaI naM. 4 For Personal & Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ FORE WORD : The Forbes Gujarati Sabha has great pleasure in placing before the public interested in historical researches, this collection of Inscriptions, Copperplates and other writtings relating to Gujarat which have been carefully edited and annotated by a learned scholar Mr. G. V. Acharya B. A. the curator of the Archeological section of the Prince of Wales Museum, Bombay. Some of the materials forming part of this collection were the property of the late Mr. Ranjitram Vavabhai, who was a very enthusiastic student of the antiquarian literature and folklore of Gujarat and the Sabha purchased his materials which have formed the nucleus of the present compilation. This publication is one - and a very important one -- of the series of publications relating to historical researches connected with Gujarat and Gujarati literature, for which the Sabha has laid down a definite programme. The other parts of this series which have been already published are Prabandha Chintamani, Chaturvinshati Prabandha (both with anotations and Gujarati translations ), A description and the geneologies of the ruling dynasties and the fortresses of Gujarat, treatises on Vaishnava, Shaiva and Shakta sects of religion prevailing in Gujarat, and various other minor publications. The other works which are next to be undertaken are translation of Ratnamal a Hindi historical poem on Gujarat and treatise on Baudha religion, its extent in Gujarat and effect on Gujarati Litarature. A new poetical version of the Mahabharat in Gujarati by differant ancient poets is also in the press, the first part-of which is near completion. Over and above these publications, The Sabha has recently published a third edition of the Gujarati translation of the welknown historical work Rasmala by Mr. A lexander Kinlock Forbes. The Sabha hopes that the learned world of Gujarat and elsewhere will derive appreciable help and profit by these publications of the Sabha and it will be a great source of gratification to it if the object of the Sabha is thus fulfilled. Bombay 1-5-33 H. V. Divatia Hon : Secretary, The Forbes Gujarati Sabha. For Personal & Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhAnI mAlikInA prasiddha grantha-17 (1-2) rAsamALA, bhAga 1-2, racanAra (aMgrejImAM) sva. elekajhAnDara kinlaoNka phArbasa, bhASAntara karanAra ane TippaNIo ane pariziSTo janAra di. ba. raNachoDabhAI udayarAma dave. tRtIya sacitra AvRtti. darekanuM mUlya rU. 5-8-0 (3) kArbasajIvanacarita ( rAsamALA bhAga 1 sAthe ) racanAra rA. 2. manaHsukharAma sUryarAma tripAThI, je. pI. (8) mArkasa oreliyasa enTonInasanA suvicAre-(bALabedha lipimAM) bhASAntarakAra IDanareza sva. mahArAjazrI sara kesarIsiMhajI; upaghAta lakhanAra ane samAna saMskRta bhASAnAM subhASitenI noMdha karanAra rA. rA, nagInadAsa purUSottamadAsa saMghavI mUlya rUA. 2-0-0. (5-6) zrI phArbasa gujarAtI sabhAnAM hastalikhita pustakenI savistara nAmAvali bhAga 1 tathA 2 je-taiyAra karanAra rA. rA. aMbAlAla bulAkhIrAma jAnI, bI. e. darekanuM mUlya rU.2-0-0. (6-1 ) zrI phArbasa gujarAtI sabhAnAM hastalikhata pustakanI vigatavAra yAdI-taiyAra karanAra rA, rA. aMbAlAla bulAkhIrAma jAnI, bI. e. (7) gujarAtanAM aitihAsika sAdhana,1-ra-taiyAra karanAra rA.rA. narmadAzaMkara vallabhajI dvivedI. etihAsika sAdhano, 1-2- taiyAra karanAra rA. rA. narmadAzaMkara valabhajI dvivedI. mUlyarU. 1-0-0. (8) rasakalela-bALAoe gAvAnAM strIjIvananAM pracalita gIta saMgraha-saMpAdaka rA. rA. chaganalAla vidyArAma rAvaLa mahetAjI. mUlya rU. 0-10-0. (9) kavi mAMDaNuM baMdhArAkRta "prabodhabatrIzI" athavA ukhANu-saMgraha, batrIza vIzIo. ane kavi zrIdharakRta "rAvaNa-maMdodarI saMvAda"-(jUnI gujarAtInA graMtha) saMzodhakaH sva. maNilAla bakorabhAI vyAsa; ane TIkA tathA upadyAtanA lekhaka rA. rA. zaMkara prasAda chaganalAla, rAvaLa. mUlya 0-12-0. (10) * prAcIna kAvyavinoda' bhAga 1 le, kavi nAkara AdinAM aprasiddha AkhyAna Adi prAcIna kAvyone saMgraha (arvAcIna gujarAtI ) saMgrahI saMzodhana karanAra rA. rA. chaganalAla vidyArAma rAvaLa. mUlya rU. 1. (11) anavara-e nAmane sarjanAno maMtra. " pArasI dharmatatvanuM vaidika dRSTie avalokana, nibaMdha-le. rA. rA. mAnazaMkara pItAMbaradAsa mahetA. mUlya 0-9-0. (12) caturvizatiprabandhaH zrIrAjazekharasUrisanhabdhaH prabandhakozeti aparAhUvyaH pariziSTena samalaGkRtaH sNshopita% gma. i. sthapariNA cho. dAna (24 rAjA, kavio vagerenA vRttAnta) mUtram da. 2-8-0. (13) prabandhacintAmaNiH zrImerutuMgAcAryakRtaH ( navInasaMskaraNam ) saMzodhitaH punarmudritazca zAstrI suzaLa mUlyama da. -8-0. (14) zAkatasaMpradAya, tenA siddhAnto, gujarAtamAM pracAra ane gujarAtI sAhitya upara tenI asara "kAdi' ane 'hAdi' matanAM be zrIcakro sAthe. nibaMdhalekhaka di. ba. narmadAzaMkara devazaMkara mahetA. mUlya rU. 1-8-0. (15) gujarAtanA aitihAsika lekho, prAcIna yugathI ( mauryavaMzI azakathI, gurjara vaMzanI samAptiparyantanA, bhAga 1 laH ) azekathI gurjara vaMza paryata goThavI, saMdhI, bhASAntara, Tippana Adi sAthe taiyAra karanAra. rA. 2. girajAzaMkara vallabhajI AcArya, ema. e., kayureTara prInsa opha velsa myujhIyama. pAkuM pUThuM. mUlya rUA. 4-8-0. (16) mahAbhArata prAcIna gujarAtI anuvAda, bhAga 1 lo ( kavi zrI haridAsaviracita Adi parva ane kavi zrI viSNudAsaviracita sabhA parva)-saMpAdaka ane saMzodhaka rA.rA. kezavarAma kAzIrAma zAstrIjI, mAMgaroLa, kAThiyAvADa. pAkuM patuM. mUlya rUA. 1-4-0. (17) gujarAtanA keTalAeka aitihAsika prasaMgo, tathA vArtAo, navA gujarAtI rAsamALA saMgraha karanAra ane lakhanAra sva. kavIzvara dalapatarAma DAhyAbhAI mUlya rUA. 1-12-0. maLavAnuM ThekANuM-mesarsa ena. ema. tripAThI bukaselarsa enDa pablIzarsa, prinsesa sTrITa, muMbaI2 Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA AdaryA adhurA rahe, ne hari kare so hoya"-varSo pahelAM mArA sahAdhyAyI sva. raNajitarAma vAvAbhAI mahetAne gujarAtanA itihAsanAM sAdhane bheLAM karavAno vicAra puryo hato. temaNe samaya tathA sthaLanI sAnukULatA maLatI gaI tema tema tevAM sAdhane saMbaMdhI TuMka neMdha, utArA, tathA vivecana TapakAvavA mAMDyAM ane thoDA samayamAM cAra daLadAra pustaka bharAvA AvyAM. teonA akALa avasAnane lIdhe te pravRtti adhurI rahI ane zrIphArbasa sabhAe te pustake kharIdI laI tenA sadupayoga mATe svAdhIna karyo tyArabAda te pustakonI madadathI tema ja te viSayanAM prasiddha thaelAM bIjAM pustake uparathI gujarAtanA ItihAsane upayegI thaI paDe tevA lekhe prazasti, tAmrapatro, vigere saMgrahita kara vAnuM kAma sva. sAkSara zrI uttamalAla kezavalAla trivedIne soMpavAmAM AvyuM. eka be vakhta A bAbatamAM teozrIe mane bolAvyo hato ane pustako vigerenI yAdI karI ApI hatI. prastuta kAryamAM kAMI paNa cekasa pragati thaI te pahelAM teo zrI paNa svargastha thayA ane pariNAme I. sa. 1924 nI AkharamAM A kArya mane soMpavAmAM AvyuM. meM te kArya svIkAryuM ke taratamAM ja mane maMdAgni vigere dekhItI namra paNa havAphera tema ja khAvApIvAnI parejI vigerethI kaSTathI nirmULa thAya tevI vyAdhi lAgu paDI doDha be varSa bIlakula pragati thaI zakI nahIM ane tyAra bAda jyAre badhe saMgraha pUro thaI rahevA AvyA tyAre eTale I. sa. 1930 Akhara - pharI huM akasmAtamAM sapaDAyo ane asthibhaMgane pariNAme lAMbo vakhata pathArIvaza rahevuM paDayuM. upara batAvelA be karUNa kissAthI paDele zira mArA paratve paNa e paDaze ke zuM ema ghaDIbhara mAnasika nirbaLatAne lIdhe zaMkA paNa thaI. paNa ATalAM ATalAM vidana chatAM A kArya mAre hAthe ja pUrNa thavAnuM nirmANa thayuM haze, tethI tema ja saMpUrNa prabhukRpAthI Akhare A prathama vibhAga ItihAsapremI janasamAja pAse raju karI kRtakRtyatA anubhavuM chuM. kepasa InDikapazIonama DikArama epiphiyA iMDikA, epigrAphikyA melemikA jevAM mAtra le khenI ja prasiddhi mATe cAlu copAnIo astitvamAM hovA chatAM game te mAsikamAM chUTAchavAyA lekho prasiddha thaela che. te badhAMnA badhA aMke tapAsI jeTalA jANI zakAya teTalA lekhone AmAM saMgraha karavAmAM Avela che. tema chatAM mAhitInA abhAvathI keIlekho rahI gayA hoya, e saMbhavita che. paNa teTalA mATe A saMgraha tarapha deSanI dRSTie nahi jotAM sahakAravRttithI tevA lekhe tarapha dhyAna kheMcavAmAM Avaze te upakAra sahita seMdhI levAmAM Avaze. A saMjogo prathamathI ja jANavAmAM hatA tethI A graMthane ribana bAInDIMgamAM rAkhavAnI meM sUcanA karI hatI. paNa kharca vadhI javAne kAraNe tene svIkAra thaI zake nahIM. paraMtu pratyeka vaMzanA lekhonAM pAnano anukamanaMbara jAde rAkhela che tema ja dareka lekha paNa navA pAne zarU karavAmAM Avela che, jethI je vyaktione pitAno saMgraha harahameza saMpUrNa rAkhavAnI IcchA hoya tene navA upalabdha lekho yogya anukramamAM tathA sthaLe TAMkI devAya evI sagavaDatA che. lekhone anukrama naMbara mAga, ullekha karavAnI sAnukULatA mATe, saLaMga rAkhavAmAM Avela che. eTale navA lekhonA naMbara e. bI. sI. ema mULa naMbara sAthe umerIne vAMcavAthI saMgrahane anukama sAcavI zakAze. A mULa saMgraha pasamAM gayA bAda navA maLelA lekhonuM lisTa prativarSanA phArbasa sabhAnA rIporTamAM, vyavasthApaka maMDaLane gya lAgaze te, prasiddha karavAmAM Avaze. keTalAka lekhonuM astitva jANyA chatAM tenA mAlika pAsethI tene lagatI badhI hakIkata na maLI zakavAthI chUTake TakI che teoe For Personal & Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrI pADI tevI AmAM dAkhala karela che. te badhA vigatavAra prasiddha thAya tyAre te TukI ne kADhI te ja naMbaramAM vistRta hakIkata dAkhala thaI zakaze. amuka lekho tema ja tAmrapatro banAvaTI manAya che tevA paNa A saMgrahamAM dAkhala karavAmAM Avela che; kAraNa temAMye amuka aitihAsika to ochAvattA pramANamAM maLI AvavA saMbhava rahe che. badhA lekho bhinna bhinna vyakti dvArA prakaTa thaelA che, tethI svAbhAvika rIte amuka kilag zabda tema ja vAkayenA artha bhinnabhinna tema ja yathAmati karavAmAM Avela che. te badhAnuM dahana karI, bahumativALA pakSane artha mAnya karavAnuM kAma bahu muzkelIvALuM hovA uparAMta tema karavAmAM bIjA be doSa hArI levAnI sthiti utpanna thAya che. eka to badhAnA bhinna bhinna matane saMpUrNa saMgraha thaI zakato nathI ( je mAruM A kAryaparatve mukhya kartavya che ), ane bIjuM tema karavAthI huM mArI pravRttimAMthI cuta thate heuM, ema paNa lAgavA mAMDyuM. aitihAsika sAdhanAne saMgraha karavo te eka pravRtti ane te badhAM sAdhanuM dahana karI, temAMthI aitihAsika tatve tAravI, tenI saMkalanA karavI te taddana nirALI ja pravRtti gaNI zakAya. uparAMta A saMgraha sadAkALa apUrNa dazAmAM ja rahevAne, tethI je pakSa atyAre mAnya gaNAya te have pachInAM navAM sAdhananI prAptine aMge kadAca tyAjya gAya, e paNa saMbhava che. tethI A badhAM kAraNene aMge jenA tenA abhiprAya tenI te ja sthitimAM AmAM saMgraha karavAno nizcaya svIkArelo che. eka ja vaMzanA uttarottara jUdA jUdA lekhamAM keTalAka vaMzavarNanavibhAga sAmAnya maLI Ave che te pharI pharI Akhe chApavAne badale mAtra eka vAra chApI bIjAmAM pAThaphera batAve ema dhAraNuM hatI, paNa tema karavAmAM akSarAntaravibhAga ghaNo kilaSTa, neTathI bharapUra ane truTaka thaI jAya che. tethI maLI zakayA mujaba akSarAntaravibhAga badhI jagyAe saMpUrNa ja mUkavAmAM Avela che. pAribhASika zabda lekhakee ApelA artha sahita tema ja sthaLa ane dezanirdeza karanArAM nAmo paNa lekhakenI TIpa sahita ApelAM che. AvA zabdonA artha zodhavAnA tema ja sthaLa vigerene nirNaya karavAnA jAdA jAdA prayAsa thaelA che. paNa have Akho ekaMdara A saMgraha chapAyA bAda badhA zabda tema ja rathaLe mATe ekahaththu prayAsa karI, eka graMthanA rUpamAM prasiddha karavAnI jarUra harakeAIne jaNAze. keI sAkSara te kAma upADI le te te sarvathA ISTa che. tema nahIM thAya te nivRtta thayA bAda hAtha dharavAnAM kAryonI TIpamAM meM te umerI rAkhela che, paNa te abhilASA pAra pADavI te prabhunA hAthamAM che. A mi. va. For Personal & Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a. na. lekhanI vigata 1 kAThiyAvADamAM sArAnI rAjadhAnI jAnAgaDhamAMnAM maurya vaMzI rAjA azAkanAM dharmazAsanA saMgrahIta lekhAnI anukramaNikA mauryava'zI 2-5 rUdradAmananA samayanA kaccha moMnA anyAumAMthI zarka para kA. va. 2 maLelA cAra zilAlekhA 7 kSatrapa rUdrasiMhanA samayane gudAmAMnA zilAlekha 8 mahAkSatraparUdrasenanA samayane gaDha( jasadaNa pAse )ne zilAlekha 9 kSatrapa jayadAmananA pautranA samayanA jUnAgaDhamA zilAlekha 6 jAnAgaDhamAMnA khaDaka upara nA rUdradAmananAzikA lekha zakerai.sa.150 10 svAmI drasiMha bIjAnA zilAlekha sAla 11 mulavAsaramAMthI maLelA saurASTramAM dvArakAMnA rAjA rUdrasenanA zilAlekha 12 mevAsAnA zilAlekha kSatrapaya'zI i.sa.130 e.I.vA.16pA.19-25 kacchamyujhiyama zake228 ve. su. cha I. sa. 306 kayAM prasiddha kA. i. i. ve.1 pA, 1 za. 232 1, 1.5 i. sa. 51 za. 3++ kA.su. pa jUnAgaDha veTasana zake 103i.sa.181 e.i.vA. 16 pA.233 mujhIyama rAjakoTa 14 yAthrasenanAM suratanAM tAmra- kacurI sa. 241 i.sa. 490-91 patrA 3 e. i. vA, 8 pA. 36 hAla karyAM che e.i.vA.16 pA. 239 vA. mu. rI. 1919-20 pI. cha jUnAgaDha veTasana zake127i.sa.205 e. i.vA. 165, 236 mujhIyama rAjakoTa 14 bhA.prAsa'. i. pA. 23 vA. myu. rI. 1923-24 pA. 12 For Personal & Private Use Only jUnAgaDha traikUTakava'zI 17 dahusainanAM pANInAM tAmra- kalacurI saM. 207 e.i. vA. 10 pA. 51 prinsaepha velsa padmA vai. su. 13 i. sa. 456-57 mujhIyama muMbaI jUnAgaDha dvArakAM lAibrerI mevAsA e.i.vA. 11 pA. 219 prinsaopha velsa mujhIyama muMbai pRSTha 3 7 12 16 15 12 15 3 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMgrahIta lekhenI anukramaNikA guptavaMzI a. na. lekhanI vigata sAla kayAM prasiddha hAla kayAM che pRSTha 15 skaMdaguptane jUnAgaDhamAMne gupta saM. 136-38 ke.I.I. va. 3 pA. 56 jUnAgaDha 3 khaDakauparane zilA lekha I. sa. 457-58 valabhIvaMzI droNasiMha (gu. sa. 180-200 ) I. sa. 499 thI 119 16 bhamodarAmoTAmAMthI maLeluM 183 zrAvaNa e, I . 16 5. 17 pri. o.. yu. mu. 3 tAmrapatra su. 15 dhruvasena 1 le (gu. saM. 200-230 ) i. sa. pa19 thI 49 17 pAlItANAnAM tAmrapatra 20 bhAdrapada su. 5 e.i..11 pA. 105 pri. o. ve. myu. muM. 5 18 dAnapatranuM bIjuM pataruM mAtra 206Azvina..3 e.i.va. 17 pA. 109 19 Saa. 109 ka. 18 tAmrapatro 207 kArtika su. 7 I.e.va.5 pA. 204 20 tAmrapatro 207 vaizAkha. va.5 e.I..17pa.15 pri. e. ve. myu. muM. 13 21 gaNezagaDhanAM tAmrapatro 20uvaizAkha.1.15 e. I.vo. 3 pA.318 vaDodarA myujhiyama 16 22 bhAvanagaranA tAmrapatro 210 zrAvaNa su.13 e.I.va.15 pA. 255 pri. e.ve. myu. muM. 21 23 pAlItANAnAM tAmrapatra 21 zrAvaNa su.15 e.i.vo.11 pA. 108 24 tAmrapatre patarUM paheluM 210 bhAdrapada va. 8 e.I. 17 pA. 108 28 patarUM bIjuM e.i.va. 18 pA. 125 vo. myu. rA. 25 tAmrapatro 210 bhAdrapadava.13 ja. bo. bra. je. e.so. pri.o. ve. myu. muM. 30 nyu. sI.va. 15.65 26 pAlItANAnAM tAmrapatro 210 Azvina va.1 e.I.vo. 11 pA.112 27 tAmrapatra 216 mAgha. va. 3 I. e.ve. 4 pA. 104 28 tAmrapatra 21Azvina va.13 ja. ro. e. sa. bri. yu. 39 1885 5. 379 ra9 vAvaDI jogIyAnAM tAmrapatra 221Adhina va. vI.o.ja.va.7pA.297 tAmrapatro 22kArtika su. 15 ja..che..e.so.nyu. sI. va. 1 pA. 16 31 paheluM patarUM mAtra , pA. 18 32 paheluM patarUM mAtra * pA. 20 guhasena (gu. saM. 235-25) I. sa. 554-569 33 tAmrapatro 240 zrAvaNa su.? che, e. . 7 5. 66 34 vaLAnuM tAmrapatra 246 mAuM. va. ei.. 13 pA. 338 khri. . papa 35 guhasenanA samayanI mATI nA ghaDAnA kaTakA uparanA lekha 247 I. e. va. 14 pA. 75 36 tAmrapatro 248Amivana va.14 I. e. vo. 5 pA. 206 kara For Personal & Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMgrahIta lekhonI anukramaNikA a. na. lekhanI vigata sAla kayAM prasiddha hAla kayAM che 37 bAMkaDImAMthI maLela - zilAlekha - bhA. prA. saM. I. pA. 30 dharasena 2 je (gu. saM. 250-280) i. sa. 169-199 38 jharamAMthI maLelAM tAmrapatra 252 caitra va. 5 I.e.va. 15 pA 187 39 mahuvA pAse katapuramAMthI maLelAM tAmrapatro 252 vaizAkha.va.5 bhA. prA, saM.I. 5, 35 bA. yu. bhA. 64 40 bhADavAmAMthI maLelA tAmra e. bhA. o. I. * patro 2paravaizAkha.va15 . 4 pA, 33 . myu. rA. 69 41 pAlItANunAM tAmrapatro 25ravaizAkha.va15 e.I.vo. 11 pA. 80 pri. o. 3. yu. muM. 74 42 mALIyAnAM tAmrapatro 252vaizAkha va.15 ke.I.I.va.3 5, 164 ba. myu. jU. 79 43* tAmrapatra 25vaizAkha va.15 I. e. va. 75.68 44 baMTIyAvALA tAmrapatro 257vaizAkha va.15 . myu. rI. - 1925-26 pA. 13 tAmrapatro 268 caitra. va. 2 i. e. vo.pA. 9 tAmrapatra 270mAgha. su. 10 ja, e.be.ro. e. e. pri. o. 3. yu. muM. ha4 nyu. sI.va. 1 pA. 66 270phAlgana va.10 I. e. va. 7 pA. 70 tAmrapatro ja. bo. bre.. e.. va. yu. nyu.sI. va. 1 pA. 21 49 paheluM patarUM mAtra , pA. 24 104 50 banAvaTI tAmrapatro zasaM. 800 i.e.va.10 pA. 277 106 vaizAkha su. 15 zIlAditya 1 (gu. sa200-285) I. sa. 199-14 51 pAlItANunAM tAmrapatra paheluM pataruM 28, vaizAkha.va.6 e.I.va.11 pA. 115 pri.o.ke.myu.mu. 111 bIjuM pataruM i. e. va. 1 5. 46 para tAmrapatre 286 4 va. 6 I. e.va. 145.327 pri.o..myu.muM. 115 53 navalakhImAMthI maLelAM tAmrapatro 286 ASADha va.8 e.I.va. 11 pA. 174 ba. myu. jU. 118 54 pataruM bIjuM mAtra 286 zrAvaNa. va.7 ja. bo.che. ro.e. se. va. yu. 123 nyu. sI. je. 1 pA. 26 55 tAmrapatro 287 mArga. va. 7 ,, pA. 28 125 56 vaLAmAMthI maLelAM tAmrapatro 287 noTa ga. hI. ojhA. vi. yu. 125 574 tAmrapatro 290 bhAdra. va. 8 I. e. . 8 pA. 237 che. myu. rA. 129 tAmrapatro 101 * A rAjAnuM eka vadhu dAnapatra saM. 15ra vai. va. 15 nuM bhAga bIjAmAM pUravaNI tarIke prasiddha thaze. * A rAjAnuM eka vadhu dAnapatra saM. 290 cai, su. 4 nuM bhAga bIjAmAM pUravaNI tarIke prasiddha thaze. For Personal & Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMgrahIta lekhonI anukramaNikA a. naM. lekhanI vigata sAla kyAM prasiddha hAla kyAM che pRSTha 58 vaLAmAMthI maLelAM tAmrapatra 280 neTa ge. hI. ojhA va. yu. 134 pa9 vaLAmAMthI maLelAM tAmrapatro 200 135 60 tAmrapatro ja. be. che. ra. e.so. nyu, sI. vI. 1 pA. 31 dharasena 3 jo (2) (gu. sa. 300-308) I. sa. 19-27 61 bhAvanagaramAMthI maLelAM 304 mAdha. su. 7 .myu.rI. 1925-26 bA. myu. bhA. 139 tAmrapatro 5. 14 62 gopanAthamAMthI maLeluM pataruM paheluM mAtra - I.e.va.12 5. 148 , 140 je (gu. sa. 308 thI 323) I. sa. 627-42 63 tAmrapatro ka10Azvina va.5 I. e. va. 6 pA. 12 bA. myu. bhA. 144 64 tAmrapatra 312 ceSTa. su. 4 ja.be. che. ra.e. se. pri. o.ke.myu.muM. 148 nyu sI. va.1. pA. 69 65 gorasanAM tAmrapatra 313zrAvaNa su.14 , pa. 50 bA. myu. bhA. 15 66 vaLAmAMthI maLelAM tAmrapatra 319 noTa, go. hA, ejhA va. yu. 156 67 tAmrapatro 20 ASADha. su. ja.. che.ro. e. sa. pri.o..yu.muM. 157 . 20 5. 6 6 8 nogAvAnAM tAmrapatro 320 bhAdrapada. 1.5 e. I. va. 8 pA. 188 162 69 gAvAnAM tAmrapatra 321 caitra. va. 3 e. .va.8 pA. 184 dharasena 4 the (gu. sa. 323-331 ) I. sa. 642-50 70 bIjuM patarUM mAtra 326 mAgha. va. 5. I.e. va. 1 pA. 45 pri.o..yu.muM. 175 71 tAmrapatro 326 ASADha. ja. babero. so. 177 su. 10 vA, 10 5, 66 tathA. I. e. va. 1 pA. 14 72 alINAnA tAmrapatro I. e. va. 7 5. 73 184 mArgazIrSa. su. 3 73 kheDAnA tAmrapatro 330 dimArga.su.2 I.e.vo. 15 pA. 335 189 dhruvasena 3 je (gu. sa. 331-335) i. sa. 650-54 74 kapaDavaMjanAM tAmrapatro 334 mAgha. sa. 9 e. che. va. 1 pA. 85 pri.o..yu muM. 195 75 bIjuM pataruM mAtra ja... ro. e. sa. va. yu. 203 che. 1 pA. 35 kharagraha ra ja (gu. sa. 335-40) I. sa. 54-59 76 tAmrapatro 337aSADha.va.5 i. e. va. 7 pA. 76 205 zIlAditya 3 je (gu. sa. 340-370 ) I. sa. 659-689 77 tAmrapatro 342zrAvaNava. i. e. je. paMpA. 27 210 78 tAmrapatranuM bIjuM pataruM 343 ja.bo..ro.e.so.nyu. mAtra di. ASADha va. sI.va. 1 5. 37 215 For Personal & Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a. na. 79 tAmrapatra 9. tAmrapatrA 81 bhAvanagavALAM tAmrapatra lekhanI vigata 82 luMsaDImAMthI maLelAM gAma patrA Taka tAmrapatrA 8 tApI 8pa paiDAnAM tApavA 86 tAmrapatranuM paheluM patarUM mAtra 87 tAmrapatranuM bIjuM pataruM mAtra . 88 devaLa)nAM tAmrapatro 29 tAmrapA ha tAmrapa 91 tAmrapatra 6 tAmrapatro 93 goMDaLanAM tAmrapatro 4. goMDaLanAM tAmrapatro 5 tAmrapatrA 98 99 saMgrahIta lekhAnI anukramaNikA kyAM prasiddha 91 39 sAla 346 mA. va. 3 346 poSa su. 7 37 vai. sa. 15 zIlAditya 4 thA (gu. saM. 3pa janme va. 5 3 mAga,sa,15 381 mArga. sa. huM 32 mArga, suM 38di. pAya va.4 350 phAlguna va. 3 3para bhAdra, su. 1 356 ye. ? 7 365 vai. su. 1 ', .. 1 tAmapatranA pahelA patarAnA TukaDA 101 13 A. sa. rI. ve. sa. 1915-16 pA. 55 e. i. veA. 4 pA. 4 I.e.vA. 11 pA. 305 ja.e.e.re.e.sA.nyu. sI. ve. 1 pA. pacha ja. e. e. se. vA. cha pA. 968 ja.ka.e.vA.e.sA.nyu. pri.A.va.maM. sI. veA. 1 pA. 70 naM. 493 pA. 69 . sa. vI. ke. sa. 1915-16 pA. 55 pA, 40 33 370-90 ) I. sa. 689609 hAla kyAM che pri.A.ve.myu.muM. bhA. prA. saM. i.pA. 54 khA. myu. bhA. e..vA. 5 epenDIsa naM. 492 pA. 69 "3 bA. myu. bhA. 33 4030zAkhasu.13 zIlAditya 6 ThTho ( 3. sa. 420-45 ) i. sa. 73-64 441 kArtika su, pa . . yA. 6 pA. 16 hada alINAnAM tAmrapatro zIlAtyi 7 mo (gu. sa. 445-450 ) I. sa. 64-ha jajala vaida sa. 5 kA.i.i.va.3 pA. 16 dAtA tathA sAla na jaNAelAM ( valabhI) tAmrapatro 97 tAmrapatranuM patarU pahelu ja..che.vA.e.sA.nyu. sI. veA. 1 pA. 43 pA. 44 pA. 46 pA. 48 pA. 49 kha. myu. bhA. ane vA. myu. rA. zIlAditya 5 mA. (gu. sa. 192420 ) I. sa. 70939 403 mAla va. 12 mU 33 .myu. ', "" For Personal & Private Use Only ja.mA..rA.e.sA.nyu. pri.bA.1.myu.muM. 20 sA. tA. 1 pA. 5 che.I.vA. pa.epenDIkasa bA. myu. bhA. pR 218 220 222 223 230 236 242 245 ja. bhA. che.rA. e.sI.pi.mmA.ve.myunuM, 263 vA. 16 pA. 335 246 249 259 ra61 262 275 280 pri.A.myu.muM, 28 302 304 306 308 309 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMgrahIta lekhenI anukramaNikA gujarAta cAlukya vaMzI sAla kyAM prasiddha ce. saM. 384 vai. i. e. va. 7 pA. 241 su. 15 2. sa. 421 e.I. va. 8 pA, 229 mAdha su. 13 a. na. lekhanI vigata 102 vijayarAjanA kheDanA tAmrapatro 103 yAzraya zIlAdityanA nava- sArInAM tAmrapatra hAla kayAM che Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkSipta zabdasUcI A. sa. . sa. rI. AkIolojIkala sarve vesTarna sarakala rIporTa epigrAphiA ilikA e. bhA. e. I. enAlsa bhAMDArakara orIenTala InsTITayuTa I. e. ke. iMDiyana enTIkarI ke. I. I. koparsa inDikapazionama InDikArama gu. saM. gupta-valabhI saMvata ja. beM. e. se. jaranala beMgAla eziATika sesAITi ja. . meM. . e. se. jaranala bebe brenca rela esiATika esAITI , , nyu. sI , , , nyu. sIrIjha ja re. e. se. jaranala riyala eziyATika sosAITI neTa. go. hI. ekA. neTa gaurIzaMkara hIrAcaMda jhAkRta prA. saM. I. bhAvanagara prAkRta ane saMskRta Ikripazansa pri. e. ve. myu. muM. prinsa opha velsa myujhiyama mubaI ba. yu. jU bahAdurakhAnajI myujhiyama jUnAgaDha bA. yu. bhA. bArTana myujhiyama bhAvanagara bri. myu. briTiza myujhiyama laMDana bhA. prA. saM. I. bhAvanagara prAkRta ane saMrakata InDikapazansa ro. lI. e. pI. e. ke. rIvAIjhaDa lIsTa enTIkaverIana rImeInsa baeNbe presIDansI va. yu. vaLA myujhIyama vI. o.ke.rA. A. se. vienA erIyenTala kesa rIperTa Aryana sekazana vI. e. ja. vIenA erIyenTala jaranala che. myu. rA. rI. voTasana myujhiyama rAjakoTa rIporTa zaka saMvata za. saM. Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 sabhAnA pAritoSakathI prasiddha grantha 5 (1) meTalIMkanA nibaMdha (bhASAntara) rA. rA. dhanasukhalAla ku. mahetA. (2) vaiSNavadharmane saMkSipta ItihAsa-rA. rA. durgAzaMkara kevaLarAma zAstrI. (3) zaivamatane saMkSipta itihAsa-rA. rA. durgAzaMkara kevaLarAma zAstrI. (4) deha, jIva ane AtmAnI vaijJAnika mImAMsA (bhASAntara)-rA. rA. premazaMkara nAra sujI dave. (5) lorDa meralIkRta kembromisa (bhASAMtara ), satyAgrahanI maryAdA-je. rA. mahAdeva haribhAI dezAI bI. e. elaela. bI. 3 sabhAne AzrayathI prasiddha grantha 6 (1) narmakoSa-sva. kavi narmadAzaMkara lAlazaMkara dave. (2) "bhaktakavi zrI dayArAmanuM jIvanacaritra" le. rA. zaMkaraprasAda chaganalAla rAvaLa, prakAzaka rA. rA. nArAyaNudAsa paramAnaMdadAsa DabhoIvALA. (3-4) kAThiyAvADanuM kaMThastha sAhitya, bhAga 1 le tathA 2 je ( prAcIna vArtAsaMgraha) rA, . haragovinda premazaMkara trivedI, (5) abhimanyuAkhyAna-jana tApIkRta (2. saM. 1785) rA. rA. maMjulAla raNachoDalAla majamudAra, bI. e. elaela bI. (6) saMyuktAkhyAna (kAvya) rA. rA, gajendrazaMkara lAlazaMkara paMDyA, ema. e. 4 mudraNAlayamAM 7 (1) rUstama bahAdurane pavADe (zAmaLa) rA. rA. aMbAlAla bu. jAnI, bI. e. (2) kezavakata bhAgavata dazamaskaMdha-rA. rA. aMbAlAla bu. jAnI, bI. e. (3) rA. rA. narasiMharAva bhoLAnAtha dIveTIyAnAM " phAIlolojIkala lekacarsa" bhAga 1 lAnuM bhASAntara (saTippana)-rA. rA. rAmaprasAda premazaMkara bakSI, bI. e. (4) "caturvizatiprabaMdha "--gujarAtI anuvAda lekhaka che. hirAlAla rasikadAsa kApaDiyA, ema. e. (5) prabaMdhaciMtAmaNi -merUtuMgAcAryakRta gujarAtI anuvAda, taiyAra karanAra rA. rA. durgazaMkara kevaLarAma zAstrI. (6) mahAbhArata gujarAtI, bhAga 2 je AraNyaka parva, saMzodhaka rA. rA. kezavarAma kAzIrAma zAstrI, mAMgaroLa. (7) narapatikRta " paMcadaMDa"(saM. 1545) saMzodhaka rA. ra. zaMkaraprasAda chaganalAla rAvaLa. pa taiyAra thatAM pa (1) rAsamALAnI pUraNikA-di. ba. raNachoDabhAI udayarAma davee saMgrahIta, gaThavI lakhanAra rA. rA. girajAzaMkara vallabhajI AcArya ema. e. (2) "rukimaNIrI velI -(prAcIna ) taiyAra karanAra rA. 2. naTavaralAla IcchArAma desAI bI. e. (3) madhusUdana vyAsakRta haMsAvatInI vAto. saM. 1654 (prAcIna ) saMzodhaka rA. rA. zaMkaraprasAda chaganalAla rAvaLa. (4-5) zaivadharma ane vaiSNavadharma, tenA siddhAnta, gujarAtamAM pracAra ane gujarAtI sAhitya upara tenI asara, dvitIya AvRtti, kartA rA. za. durgAzaMkara kevaLarAma zAstrI. maLavAnuM ThekANuM- mesarsa ena. ema. tripAThI bukaselarsa enDa pablIzarsa, prinsesa sTrITa, muMbaI 2 Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrI gujarAtanA aitihAsika lekha mauryavaMzI rAjA azokanAM dharmazAsano Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha mauryavaMzI rAjA azokanAM dharmazAsano kAThiyAvADa dvIpakalpamAMnA jUnAgaDha rAjyanA rAjadhAnInA zehera jUnAgaDhanI pUrve Azare eka mAila cheTe azokanAM prasiddha cAda zAsane maLI AvyAM che te heTA ane pavitra giranAra parvatanI AsapAsanI khINumAM javAnA sAMkaDA mArga upara AvelAM che. jamInanI sapATIthI bAra phITa uMcAIvALA ane nIcenA bhAgamAM 75 phITanA parighavALA vizALa geLa karelA ane lagabhaga zaMka AkRtivALA grenAITanA khaDakanI se corasa phITathI paNuM vadhAre khaDabacaDI sapATI upara A lekha patharAyelo che. azokanAM zAsane uparAMta A khaDaka upara bIjA be lekha katarelA che, jemAM eka maurya rAjA candraguptanA prAMtika subA vaizya puSyagupta baMdhAvelA sudarzana taLAvamAM samArakAma saMbaMdhI mahAkSatrapa rudradAmananA samayane che. bIjo lekha guptarAjA skandaguptanA samayane che ane surASTranA subA ane parNadattanA dIkarA cakrapAlike I. sa. 456-7 mAM karAyelA vizeSa samArakAma saMbaMdhI che. azoka lekha khaDakanI IzAna bAjI upara che. cida zAsane paDakhopaDakha be hAre goThavelAM che. ane sIdhI lITIthI eka bIjAthI judAM paDAyelAM che. DAbI bAjunI hAramAM ekathI pAMca ane jamaNI bAjue thI 12 zAsane che. teramuM ane cidamuM zAsana anukrame pAMcamA ane bAramA zAsana nIce che. mejara jemsa ToDa I. sa. 1822 nA DIsembaramAM giranAra upara gaela tyAre A lekha AbAda sthitimAM hatA. tyAra bAda jAnAgaDhathI giranAra javAne bandha bAMdhatI vakhate A lekhanA pAMcamA ane teramA zAsananA amuka bhAga suraMgathI urADI dIdhA hatA. atyAre A lekha upara Do. jemsa barasanI bhalAmaNathI chAparuM ubhuM karavAmAM AvyuM che. teramA zAsananA guma thaela bhAgane be kaTakA hAlamAM maLyA che ane te jUnAgaDha myujhiyamamAM surakSita che. Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 a. ma. 3. Da. I. zAsana 1 la A nItilekhana devAnA priya priyadarzi rAjAe lakhAvela che. AMhI keAI paNa jIvatA prANIne mAravuM nahIM, tema ja hAma vuM nahIM. ane kAI paNa utsavasaMmelana bharavuM nahIM. kAraNa ke devAnA priya prayaDhazi rAjA utsavasaMmelaneAmAM bahu doSa jue che. pazu vaLI keTalAMka evAM utsavasaMmelanA che ke je devAnA priya priyadarzi rAjAthI sArAM manAyAM che. pUrve devAnA priya priyAMza rAjAnA raseADAmAM supa banAvavA mATe ghaNAM lAkha prANIo rAja mAravAmAM AvatAM hatAM. paNa have jyAre A nItilekhana lakhAyuM che tyAre sUpane mATe mAtra traNu prANI mAravAmAM Ave che; e mera ane eka haraNu; vaLI A haraNuM paNu hammeza nahIM. A traNa prANIo paNa bhaviSyamAM mAravAmAM Avaze nahIM. huM. k ga. gujarAtanA aitihAsika lekha prathama zAsana 1 (a) iyaM dhamalipI devAnaMpriyena 2 priyadasinA rAJA lekhApitA ( ba ) idha na kiM 3 ci jIvaM ArabhiptA prajUhitavyaM 4 ( ka ) na ca samAjo katavyo (Da) bahukaM hi dosaM 5 samAjahi pasati devAnaMpriyo priyadasi rAjA 6 (i) asti pitu ekacA samAjA sAdhumatA devAnaM 7 priyasa priyadasino rAjo (pha) purA mahAnasami 8 devAnaMpriyasa priyadasino rAjo anudivasaM ba-9 hUni prANasatasahasrAni Ara bhisu supAthAya 10 (ga) se aja yadA ayaM dhaMmalipI likhitA tI eva prA 11 NA Aramare supAthAya dvo morA eko mago so pi 12 mago na dhruvo (ha) ete pitrI prANA pachA na Arabhisare For Personal & Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a, ma. 4. 3. ma. 8. rAjA azokanAM dharmazAsano bIjuM zAsana devAnaMpriyasa piyadasino rAJo 3. 1 (a) sarva vijita 2 evamapi pracaMte yathA coDA pADA satiyaputo ketalaputo A taMba3 paMNI aMtiyako yonarAjA ye vApi tasa aMtiyakasa sAmIpaM 4 rAjAno sarvatra devAnaMpriyasa priyadasino rAjo dve cikIcha katA 5 manusacikIchA ca pacikIchA ca ( ba ) osuDhAni ca yAni manusopagAni ca 6 pasopagAni ca yata yata nAsti sarvatrA hArApitAni ca ropApitAni ca 7 (ka) mUlAni ca phalAni ca yata yatra nAsti sarvata hArApitAni ca ropApitAni ca 8 (Da) paMthesU kUpA ca khAnApitA brachA ca ropApitA paribhogAya pasumanusAnaM zAsana khIjI devAnA priya rAjAnA ( jitelA ) pradezAmAM khadhe tema ja sarahada uparanA rAjAe jevA ke cADa, pAya, satiyaputa, ketalaputa temaja tAmrapaNI ane yAnarAjA aMtiyaka ane vaLI A aMtiyakanI paDeAzamAM je rAjAe che temAM khadhe devAnA priya rAjAthI e prakAranI cikitsA sthApavAmAM AvI ; mANasanI cikitsA ane pazunI cikitsA. ane jyAM jyAM manuSyeApayeAgI ane pazupayeAgI auSadhe nahAtAM tyAM tyAM te maMgA vavAmAM AvyAM ane ropAvavAmAM AvyAM. jyAM jyAM mULe ane phaLA nahatAM tyAM tyAM te maMgAvavAmAM AvyAM ane pAvavAmAM AvyAM. trIjuM zAsana 1 (a) devAnaMpiyo piyadasi rAjA evaM Aha (ba) dvAdasavAsAmisitena mayA idaM AjapitaM 2 (ka) sarva vijate mama yutA ca rAjUke ca prAdesike ca paMcasu paMcasu vAsesu anusaM-3 yAnaM niyAtu etAyeva athAya imAya dhaMmAnusasTiya yathA aJA 4yapi kaMmAya ( Da ) sAdhu mAtari ca pitari ca sukhUsA mitrasaMstutaJAtInaM brAhmaNa 3 pazu ane manuSyanA upayoga mATe rastAe upara kuvAe khAdAvavAmAM AvyA ane jhADI rApAvavAmAM AvyAM. 5 samaNAnaM sAdhu dAnaM prANAnaM sAdhu anAraMbho apavyayatA apabhADatA sAdhu 6 (i) parisApi te Ajapayisati gaNanAyaM hetuto ca vyaMjanato ca zAsana trIjuM devAnA priya rAjA A pramANe khele che : rAjyAbhiSeka thayAne khAra varSa thayAM tyAre mhArAthI nIceneA hukama kADhavAmAM AvyeH dareka pAMca pAMca varSe mhArA pradezeAmAM badhe yukta rAjUka ane prAdezika saMpUrNa musApharIe nIkaLaze ane te A hetu mATe ( eTale ke ) nIcenA nItizikSaNa mATe tema ja bIjA kAmakAja mATe : mAtA ane pitA tarapha suzruSA sArI che. mitra, eALakhItA, saMbaMdhI, brAhmaNu ane zramaNa tarapha udAra vRtti sArI che. prANIenI ahiMsA sArI che, che kharca ane ochuM saMgharavuM sArUM che. I. (A niyamA) hetupuraHsara ane akSarazaH neAMdhavA mATe pariSada paNa yukta" ne pharamAvaze. For Personal & Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha cothu zAsana 1 (a) atikAtaM aMtaraM bahUni vAsasatAni vaDhito eva prANAraMbho vihiMsA ca bhUtAnaM AtIsu 2 asaMpratipatI brAhmaNasramaNAnaM asaMpratIpatI (ba) ta aja devAnapriyasa priyadasino rAjo 3 camacaraNena bherIdhoso aho dhaMmaghoso vimAnadarsaNA ca hastidasaNA ca 4 agikhaMdhAni ca atrAni ca divyAni rUpAni dasayiptA janaM (ka ) yArise bahUhi vAsasatehi 5 na bhUtapuve tArise aja vaDhite devAnaMpriyasa priyadasino rAjo dhaMmAnusasTiyA anAraM6 bho prANAnaM avihIsA bhUtAnaM AtInaM saMpaTipatI brahmaNasamaNAnaM saMpaTipatI mAtari pitari 7 susrusA thairasu sA ( Da ) esa atre ca bahuvidhe dhaMmacaraNe vaDhite (e) vaDhayisati ceva devAnaMpriyo 8 priyadasi rAjA dhaMmacaraNaM idaM (pha) putrA ca potrAca prapotrA ca devAnaMpriyasa priyadasino rAjo 9 pravadhayisaMti idaM dhaMmacaraNaM Ava savaTakapA dhaMmami sIlami tisTaMto dhaMmaM anusAsisaMti 10 (ga) esa hi sesTe kaMme ya dhaMmAnusAsanaM (ha) dhaMmacaraNepi na bhavati asIlasa (i) ta imami athami 11 vadhI ca ahInI ca sAdhu (ja) etAya athAya idaM lekhApitaM imasa athasa vadhi yujaMtu hIni ca 12 no locetavyA ( ka ) dvAdasavAsAbhisitena devAnapriyena priyadasinA rAjA idaM lekhApitaM zAsana ceAthe a. pUrva samayamAM ghaNAM saikA sudhI prANIone vadha ane jenI hiMsA nirantara vadhatI jatI hatI. (tema ja) jJAtijana tarapha aviveka ane brAhmaNa ane zramaNa tarapha a viveka ( paNa vadhyo ja hato ). ba. paNa have denA priya rAjAnI nIticaryAne lIdhe Dhelane avAja have nItine avAja (tha che.) lokone vimAna, hAthIo, agnisamUha ane bIjA divya rUpa batAvIne. ka. ghaNAM saikA sudhI pUrve astitvamAM nahotAM evAM have devonA priya rAjAnA nItizikSaNane lIdhe prANuonA vadhane aTakAva, jInI ahiMsA, jJAtijana tarapha viveka, mAtApitAnI sevA, brAhmaNe ane zramaNa tarapha viveka, ane vRddhanI sevA ( e badhAM ) vadhyAM che. A ane bIjI ghaNI rIte nIticaryA vadhI che. ane A nIticarya devenA priya rAjA hamezAM vadhAraze. pha. devenA priya rAjAnA putro pautra ane prapautro A nIticaryAne pralaya paryanta vadhAraze. nIti ane zIla pALIne nItinuM zikSaNa Apaze. A nItinuM zikSaNa te zreSTha kAma che. zIla vinAne purUSa mATe nIticaya hatI nathI, teTalA mATe A arthanI vRddhi ane anuNapa sArI che. ja. nIcenA hetu mATe A lakhavAmAM Avela che. eTale ke A AcaraNanI vRddhi pejavI ane tenI hAni pasaMda karavI nahIM. ka, denA priya rAjAe, abhiSekane bAra varSa thaye lakhAvela che. Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 1 ( a ) devAnaMpriyo piyadasi kalANasa so dukaraM karoti 2 (Da) ta mayA bahu kalANaM kataM ( e ) ta mama putA ca potA ca paraM ca tena ya me apacaM Ava saMvaTakapA anuvatisare tathA 3 so sukataM kAsati (pha) yo tu eta desaMpi hApesati so dukataM kAsati ( ga ) sukaraM hi pApaM (ha) atikAtaM aMtaraM 4 na bhUtapruvaM dhaMmamahAmAtA nAma (i) ta mayA dasavAsAbhisitena dhamamahAmAtA katA ( ja ) te savapAsaMDe vyApatA dhAmadhisTAnA 6 sa . OM OMjha ne UM ............. x OM huM I. ja. 3. 1. dhamayutasa ca yoNakaMbojagaMdhArAnaM risTikapeteNikAnaM ye vA pi aMje AparAtA (ka) bhatamayesu va kalyANa karavuM duSkara che. je kalyANa karavAnI zarUvAta kare che te duSkara (karma) kare che. have mheM bahu kalyANa karyuM che. e. tethI mhArA putro, pautro ane tenA pachI pralayaparyaMta thanArA vaMzajo je te pramANe vartaze ne sukRta karaze. paNa je Ane leza paNa anAdara karaze te duSkRta karaze. kAraNa ke pApa sukara che. ma. rAjA azokanAM dharmazAlano pAMcamuM zAsana rAjA evaM Aha ( ba ) kalANaM dukaraM ( ka ) yo Adikaro devAnA priya rAjA A pramANe kahe che. sukhAya dhamayutAnaM aparigodhAya vyApatA te ( la ) baMdhanabadhasa paTividhAnAya prajA katAbhIkAresu vA thairesu vA vyApatA te ( ma ) pATalipute ca bAhirasu ca ye vApi me ajAtikA sarvata vyApatA te ( na ) yo ayaM dhamanikhito tiva te mamahAmAtA ( o ) etAya athAya ayaM dhaMmalipI likhitA zAsana 5 mu pUrvasamayamAM nItinA mahAmAtro nAme nahAtA. paNa abhiSekane tera varSa thayethI mheM nItinA mahAmAtro karyA ( nImyA ). adhA panthAmAM nIti sthApavAmAM tee macyA rahe che. dhAna, karmoAja, gandhAra, risTika ane petaNika ane khIjA je pazcima sarahada uparanA che temAM je nItimAna che tenA... mATe ane tene te nAkara ane zeDa mATe ... ( saMsAra ) tRSNAmAMthI mukta karavA mATe macyA rahe che. aMdhIvAnane madada karavAmAM ... (madbhu karavAmAM ) macyA rahe che. ... nItimAnanA sukha te pATalIputramAM ane bahAranA bhAgamAM bIjA mhArA jJAtijanA hAya che temAM. ... 5. na. A nItirakSA ... dareka nIti mATe utsuka che ke nahIM ... me. A hetu mATe A nItizAsana lakhAvavAmAM AvyuM che. r saMtati agara najara lAgelAone ane vRddhane adhe macyA rahe che ... ane For Personal & Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha cha8 zAsana 2 (ba) devA .............. si nA pUrva () gatijhAtaM aMtara 2 na bhUtapruva sava .... la athakaMme va paTivedanA vA ta mayA evaM kataM 3 (Da) save kAle bhuMjamAnasa me orodhanahmi gabhAgArahmi vacahmi va 4 vinItami ca uyAnesu ca savatra paTivedakA sTitA athe me janasa 5 paTivedetha iti ( e ) sarvatra ca janasa athe karomi ( pha) ya ca kiMci mukhato 6 AJapayAmi svayaM dApakaM vA srAvApakaM vA ya vA puna mahAmAtresu 7 AcAyike aropitaM bhavati tAya athAya vivAdo nijhatI va saMto parisAyaM 8 AnaMtaraM paTivedetavyaM me sarvatra sarve kAle (ga) evaM mayA AJapitaM (ha) nAstihi me toso 9 usTAnami athasaMtIraNAya va (i) katavyamate hi me sarvalokahitaM 10 (ja) tasa ca puna esa mUle usTAnaM ca athasaMtIraNA ca (ka) nAsti hi kaMmataraM 11 sarvalokahitaptA ( la ) ya ca kiMci parAkramAmi ahaM kiMti bhUtAnaM AnaMNaM gacheyaM 12 idha ca nAni sukhApayAmi paratrA ca svagaM ArAdhaMyatu ta ( ma ) etAya athAya 13 ayaM dhamalipI lekhApitA kiti ciraM tisTeya iti tathA ca me putrA potA ca prapotrA ca 14 anuvataraM sarvalokahitAya ( na ) dukaraM tu idaM aJatra agena parAkramena zAsana 6 huM a. denA priya rAjA A pramANe kahe che : che. bhUtakALamAM kAmane nikAla tema ja ahevAla raju karavAne ( rivAja) pUrve asti tvamAM nahote. paNa (tethI) heM A pramANe goThavaNa karI che. huM jamato heu agara janAnAmAM heluM agara aMdaranA oraDAmAM hAuM agara gozALAmAM pAlakhImAM ke vADImAM houM tyAM badhe prajAnuM kAmakAja game tyAre mahene nivedana karavA mATe khabara ApanArAo rAkhavAmAM AvyA che. badhe ThekANe prajAnuM kAmakAja karuM chauM. huM je moDhethI dAna agara DhaMDherAne hakama karuM te saMbaMdhI temaja je tAkIdanI bAbata mahAmAtrane soMpavAmAM AvI hoya te saMbaMdhI pariSadamAM vivAda thAya agara sudhAre sUcavavAmAM Ave te game te vakhate game tyAM te mane nivedana karavuM joIe. ema huM hakama karyo che. kAraNa ke kAryane nikAla karavAmAM ane (te saMbaMdhI) zrama levAmAM mane kadi sanateSa thatuM nathI. I. badhA lokonuM hita e hAruM kartavya mAnuM chauM. ja. paNa tenuM mULa zrama le ane kAryano nikAla che. ka. badhA lekenuM hita jALavavA mATe bIjuM kaI vadhAre upayogI kArya nathI. la. huM je prayAsa karuM chauM te eTalA mATe ke huM prANIonA karajamAMthI mukta thAuM, A saMsAramAM temane huM sukha ApuM ane paralokamAM teo svarga meLave. A Data mATe A nItizAsana lakhAvavAmAM AvyuM che ke te lAMbe vakhata Take ane mahArA putra, pautra ane prapautre badhA lokanA hita mATe A pramANe varta. ugra parAkrama sivAya A duSkara che. For Personal & Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA azokanAM dharmazAsano sAtamu zAsana 1 (a) devAnaMpiyo piyadasi rAjA sarvata ichati saMve pAsaMDA vaseyu ( ba ) saMve te sayamaM ca 2 bhAvasudhiM ca ichati ( ka ) jano tu ucAvacachaMdo ucAvacarAgo ( Da ) te sarva va ___ kAsaMti ekadesaM va kasaMti 3 (i) vipule tu pi dAne yasa nAsti sayama bhAvasudhitA va kataMJatA va daDhabhatitA ca nicA bAda zAsana 7 muM devonA priya rAjA Icche che ke badhA paLe badhe vasavA joIe. te badhA saMyama ane mAnasika zaddhinI apekSA rAkhe che. ka. paNa manuSya uMcI nIcI tRSNAo ane Aveza dharAve che. Da. kAM te teo badhI (tRSNa) paripUrNa kare che agara amuka aMze saphaLatA meLave che. I. vipula dAna karanArAmAM je saMyama, mAnasika zuddhi, kRtajJatA, ane daDha bhakti na hoya to (te) bahu ja nIce che. AThamuM zAsana 1 (a) atikAtaM aMtaraM rAjAno vihArayAtAM jayAsu ( ba ) eta magavyA aAni ca etArisani 2 abhIramakAni ahaMsu ( ka ) so devAnaMpriyo piyadasi rAjA dasavarsAmisito saMto ayAya saMbodhi 3 (Da) tenesA dhaMmayAtA ( i ) etayaM hAti bAhmaNasamaNAnaM dasaNe ca dAne ca thairAnaM dasaNe ca 4 hiraNapaTividhAno ca jAnapadasa ca janasa daspanaM dhaMmAnusasTIca dhamaparipuchA ca / 5 tadopayA (pha) esA bhuya rati bhavati devAnaMpiyasa priyadasino rAjo bhAge aMne zAsana 8 muM bhUtakALamAM rAjAo vihArayAtrA karavA nikaLatA. temAM mRgayA ane bIjI tevI majAo (bhegavAtI ) hatI. ka. paNa jyAre denA priya rAjAne abhiSeka thayAne dasa varSa thayAM tyAre te saMbaMdhi (buddha gayA ) e gaye. tethI A dharmayAtrA ( zarU karAI ). AmAM nIce pramANe thAya che. brAhmaNa ane zramaNanAM darzana, ( teone ) dAna, vRddhAnA darzana ane sonAthI piSaNa, gAmaDAMonAM mANasonA darzana, (teone ) dharmanuM zikSaNa ane prAsaMgika dharmasaMbaMdhI prazno pUchavAnuM. pha. devenA priya rAjAnA (rAjyanA ) A bIjA bhAgathI ghaNI prIti utpanna thAya che. Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha navamaM zAsana 1 ( a ) devAnaMpiyo priyadasi rAjA eva Aha ( ba ) asti jano ucAvacaM maMgalaM karote AbAdhe vA 2 AvAhavIvAhesu vA putralAbhesu vA pravAsaMsi vA etI ca anami ca jano ucAvacaM maMgalaM karote 3 (ka ) etatu mahiDAyo bahukaM ca bahuvidhaM ca chudaM ca nirathaM ca maMgalaM karote (Da) ta katavyameva tu maMgalaM (e) apaphalaM tu kho 4 etarisaM maMgalaM (pha) ayaM tu mahAphale maMgale ya dhamamaMgale ga] tateta dAsabhatakami samyapratipatI gurUnaM apaciti sAdhu 5 pANesu sayamA sAdhu bahmaNasamaNAnaM sAdhu dAnaM etaca atra ca etArisaM dhamamaMgalaM nAma (ha) ta vatavyaM pitA va 6 putena vA mAtrA vA svAmikena vA idaM sAdhu idaM kartavya maMgalaM Ava tasa athasa nisTA - nAya [i] asti ca pi vuta 7 sAdhu dana iti [ ja ] na tu etArisaM astA dAnaM va anagaho va yArisaM dhamadAnaM va dhamagova (ka) tatu kho mitrena va suhadayena vA 8 atikena va sahAyana va ovAditavyaM tami tami pakaraNe idaM kacaM iMdaM sAdha iti iminA saka 9 svagaM ArAdhetu iti ( la ) ki ca iminA katavyataraM yathA svagAradhI zAsana navamuM a. devAnA priya rAjA Ama kahe che. ma. maMdavADamAM, putra tema ja putrInAM lagnamAM, putrajanmavakhate tema ja yAtrAe jatI vakhta mANase jUdI jUdI vidhi kare che. A ane bIjA ( prasaMgAe ) mANase jUdI jUdI vidhi kare che. paNa A prasaMge strIe bahu ane bahujAtanI kSudra ane nirarthaka vidhi kare che. have vidhi karavI joie. 3. S. ? * che . paNa A jAtanI vidhi alpa phaLavALI che. paNa nIcenI vidhi eTale ke dharma saMbaMdhI vidhi bahu phaLavALI che. temAM nIcenI vidhine ( samAveza thAyache ) gulAma ane nAkarAne yAgya sabhyatA, vRddhA tarapha pUjyabhAva prANIo tarapha saMyama ane brAhmaNa ane zramaNu tarapha dAnavRtti, A ane evI khIjI vidhi dharmavidhi kahevAya che. teTalA mATe pitA, putra, bhAI agara svAmIe kahevuM jeIe ke A sArUM che, hetu pAra paDe tyAMsudhI A vidhi karavI joie. ane ema paNa kahevAmAM AvyuM che ke dAna devuM te sArUM che. dharmanuM dAna ane dharmanA anugraha jevuM bIjuM eke dAna athavA anugrahu nathI. I. ja. ka teTalA mATe mitra, suhRdaya jJAtijana ane seAkhatIe te te prakaraNamAM ( khIjAne ) TAkavAM joIe ke A karavuM joie, A sArUM che, A karavAthI svarga meLavavuM zakya che. ane svarga meLavavA karavAM khIjuM vadhAre zuM iSTa che. 1. For Personal & Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma. 3. 3. rAjA azokanAM dharmazAsano dazamaM zAsana 1 (a) devAnaMpiyo priyadasi rAjA yaso va kIti vana mahAthAvahA maJate aJata tadAtmano didhAya ca me jano 2 dhamasusrusA sususatA dhaMmavutaM ca anuvidhiyatAM ( ba ) etakAya devAnaMpiyo piyadasi rAjA yaso va kiti va ichati zAsana 10 muM a hamaNAM ane bhaviSyamAM rahArI prajA dharma seve ane dharmatratAnuM pAlana kare te ( sevA ane pAlana ) sivAya yaza ane kIrtinA kAMI mhATA phAyadA nathI. A maTe devenA priya rAjA yaza ane kIrtanI icchA rAkhe che. paN je prayatna devAnA priya rAjA kare che te badhe paraleAka mATe che ke jethI badhAM mANusa Ache bhaya kheDe. s. paNa bhaya A che, eTale ke apuNyava. I. paNa kSudra tema ja uMcA mANasathI ghaNI ja khaMta ane bIjuM badhuM tajI dIdhA vinA A ( sAdhavuM ) duSkara che. k paNa ucca mANasane mATe A khAsa duSkara che. 3. 3 (ka) yaM tu kici parikramate devAnaM priyadasi rAjA sa sarva pAratrikAya kiMti sakale apaparisrave asa (Da) esa tu parisave ya apuMjaM 4 (i) dukaraM tu kho evaM chudakena va janena usaTena va ajatra agena parAkramena sarva paricajitpA (pha) eta tu kho usaTena dukaraM agIAramuM zAsana 1 ( a ) devAnaMpiyo piyadasi rAjA evaM Aha ( ba ) nAsti etArisaM dAnaM yArisaM dhamadAnaM dhamasaMstavo vA dhaMmasaMvibhAgo vA dhaMmasaMbadho va ma. a. devenA priya rAjA Ama kahe che H dharmanA dAna jevuM khIjuM dAna nathI, nathI, dharmanI lhANI jevI khIjI khIje saMbandha nathI. 2 ( ka ) tata idaM bhavati dAsabhatakali samyapratipatI mAtari pitarA sAdhu susrusA mitasastutaJAtikAnaM bAhmaNasramaNAnaM sAdhu dAnaM 3 prANAnaM anAraMbho sAdhu ( Da ) eta vatavyaM pitA va putrena va bhAtA va mitasastutajAtikena va Ava paTIvesiyehi ida sAdhu ida katavyaM 4 (i) so tathA kaha ilokacasa Aradho hoti parata ca anaMtaM puiaM bhavati tena dhamadAnena zAsana 13 muM dharma ( dvArA ) eLakhANu jevI khIjI oLakhANu lhANI nathI, ane dharma ( dvArA saMbandha jevA temAM AnA samAveza thAya che--dAsa ane nakare| tarapha sadbhAva, mAtA ane pitAnI sevA, mitra ALakhItA ane saMbandhI brAhmaNu ane zramaNa tarapha udAratA ane prANInI aIisA. A bAbatamAM pitA, putra, bhAI, mitra, eLakhItA saMbandhI ane pADosIe paNa kahevuM joie ke A sArUM che, A karavuM joie. I. te pramANe jo ( kAI ) kare teA A lAkamAM sukhanI prApti thAya che ane te dharmadAnathI paraleAkamAM paNa ananta puNya thAya che. 3 For Personal & Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha bAra, zAsana 1 (a) devAnaMpiye piyadasi rAjA savapAsaMDAni ca pavajitAni ca gharastAni ca pUjayati dAnena ca vivAdhAya ca pUjAya pUjayati ne 2 (ba) na tu tathA dAnaM va pUjA va devAnaMpiyo maMjate yathA kiti sAravaDhI asa savapA saMDAnaM ( ka ) sAravaDhI tu bahuvidhA 3 (Da) tasa tu idaM mUlaM ya vacigutI kiMti AtpapAsaMDapUjA va parapAsaMDagarahA va no bhave aprakaraNami lahukA va asa 4 tami tami prakaraNe (e) pUjetayA tu eva parapAsaMDA tena tana prakaraNena (pha) evaM karUM AtpapAsaMDaM ca vaDhayati parapAsaMDasa ca upakaroti 5 ( ga ) tadaMJathA karoto AptapAsaMDa ca chaNati parapAsaMDasa ca pi apakaroti (ha) yohi koci AtpapAsaDaM pUjayati parapAsaMDaM va garahati 6 savaM AtpapAsaMDabhatiyA kiMti AtpapAsaMDaM dIpayema iti so ca puna tatha karAto AtpapAsaMDaM bADhataraM upahanAti (i) ta samavAyo eva sAdhu 7 kiMti aJamaMjasa dhamaM jhuNAru ca sususera ca (ja) evaM hi devAnaMpiyasa ichA kiMti savapAsaMDA bahusutA ca asu kalANagamA ca asu 8 ( ka ) ye ca tatra tata prasaMnA tehi vatavyaM ( la ) devAnaMpiyo no tathA dAnaM va pUjAM va maMJate yathA kiMti sAravaDhI asa sarvapAsaDAnaM ( ma ) bahakA ca etAya 9 athA vyApatA dhaMmamahAmAtA ca ithIjhakhamahAmAtA ca vacabhUmIkA ca ane ca nikAyA (na) ayaM ca etasa phala ya AtpapAsaMDavaDhI ca hoti dhaMmasa ca dIpanA Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a. ma. 3. 3. I. *. ga. ha. I. ja. 3. la. ma. rAjA azokanAM dharmazAsano zAsana 12 su devAnA priya rAjA badhA panthAne mAna Ape che. sAdhune tema ja gRusthAne mAna Ape che, dAnathI ane vividha jAtanI pUjAthI mAna Ape che. badhA panthAnAM sArabhUta tattvanI vRddhinA jevAM bIjAM eke dAna agara pUjA mAnatA nathI. tattvonI vRddhi bahu jAtanI ( heya che ). paNa tenuM mULa khelavAmAM saMbhALa e che. ( eTale ke prasaMga vagara potAnA panthanI prazaMsA agara khIjAnA panthanI niMdyA udbhave naThuiM ane prasaMge paNa te pramANusara thAya. dareka prakaraNamAM khIjAnA panthAne mAna ApavuM joie. ema kare che te panthanI vRdhdhi kare che ane bIjAnA paNa jo anyathA vataM tA peAtAnA panthane dhakko upara paNa apakAra kare che. 11 panthanA upara upakAra kare che. pahoMcADe che ane bIjAnA panthanI kAraNa ke je peAtAnA panthane pUje che ane khIjAnA panthane niMde che ane te badhuM peAtAnA pantha taraphanI bhaktine lIdhe eTale ke peAtAnA pantha kIrti pAme tevA hetuthI te tema karavAthI peAtAnA panyane ghaNe darajaje nukazAna pahoMcADe che. teTalA mATe salAhasaMpa ja kalyANukAraka che. eTale ke eka bIjAnA dharma sAMbhaLe ane dharmanI AjJA pALe. kAraNa ke devAnA priya rAjAnI evI icchA che ke badhA panthA bahujJAnavALA ane kalyANukAraka matavALA haiAvA joie. ane jee! petapeAtAnA panthamAM prasanna rahe che teone kahevuM joie ke-- badhA panthAnA mukhya tattvAnI vRddhi jeTalAM dAna agara pUjAne devAnA priya rAjA gaNutA nathI. ane A mATe bahu amaladAro rokavAmAM AvyA che jevA ke nItinA mahAmAtra, strIone kAbumAM rAkhanArA mahAmAtra, gauzALAnI dekharekha rAkhanArA ane bIjA darajAnA amaladArA. ane tenuM kula A ke--peAtAnA panthanI vRddhi thAya che ane dharmanI kIrti ( vadhe che. ) For Personal & Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha terabhu zAsana 1 (a)... o kaliMgA vaja........(ba) vaDha satasahasramAtraM tatrA hataM bahutAvatakaM mata ( ka ) tatA pachA adhunA ladhesu kaliMgesu tIvo dhaMmavAyo 2 ....... sayo devAnaMpriyasa vaja ........ vadho va maraNaM va apavAho va janasa ta bADhaM vedanamata ca gurumata ca devAnapi .... sa / 3 ........ bAmaNA va samaNA va aje ........ sA mAtri pitari susuMsA gurususuMsA mitasaMstatasahAyajAtikesu dAsabha ......... 4 .........abhiratAnaM va vinikhamaNa (ha) yesaM vA pa ........ hAyajAtikA vyasanaM prApuNati tata so pi tesa upaghAto hAti ( i ) paTIbhAgo cesA sava...... 5 ......... sti ime nikAyA aatra yonesu........ mi yatra nAsti mAnusAnaM ekatarahmi pAsaMDami na nAma prasAdo ( ka ) yAvatako jano tadA 6 ... sabhAgo va garumato devAnaM........na ya saka chamitave (ma ) yA ca pi aTaviyo devAnaMpiyasa pijite pAti 7 ... cate tesaM devAnaMpiyasa....savabhUtAnAM achatiM ca sayamaM ca samaraM ca mAdava ca 8 ...... ladho...napriyasa idha savesu ca.......yonarAja paraM ca tena catpAro rAjAno turamAyo ca aMtekina ca magA ca 9 .........idha rAjavisayAmi yonakaMbo....... dhrapAriMdepu savata devAnaMpiyasa dhamAnusasTiM anuvatare ( sa ) yatapi dUti 10 .........naM dhamAnusasTi ca dharma anuvidhiyare ...... vijayo savathA puna vijayo pItiraso sA ( u ) ladhA sA pItI hoti dhaMmavIjayasi 11 ...... priyo (ksa ) etAya athAya ayaM dhaMmala ...... vaM vijayaM mA vijetavyaM maMJA sarasake eva vijaye chAti ca 12 ...... kiko ca pAralokiko ...... ilokakA ca pAralokikA ca Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA azokanAM dharmazAsano > $ $ $ e zAsana 13 muM a. ... ... ... kaliga ba. ... ... ... eka hajAra lAkha)nI katala thaI hatI ane tenAthI keTalAka gaNa marI gayA. ka. tyAra pachI have kaliga deza jitAye tethI dharmane tIvra abhyAsa ... ... ... denA priyane (pazcAttApa) e. lekene vadha, maraNa, ane hadapArakaravuM te denA priya rAjAne bahu vedanAvALuM ane bhAre thaI paDe che. . .. brAhmaNe agara zramaNa agara bIjA ... ... ... mAtA ane pitAnI suzruSA gurUnI suzraSA, mitra eLakhItA sebatI ane saMbandhI tarapha ... ... dAsa tarapha ..... athavA tenAM priyajananuM hadapAra karavuM ... ... .. ... ... sobatI ane saMbandhI tyAre duHkha prApta kare che ane te teone hAni kare che ... ... ... te badhA vacce vecAya che. . .. .. A vargo ... ... yena lekamAM sivAya . . jyAM manuSyone eka pantha tarapha pakSapAta nathI, ka. te vakhate jeTalA .. ... teTalA badhA leke ... ... devenA priya rAjAthI bhAga dilagIra thavA jevuM manAya che. la. ... ... ... je mApha thaI zake che. ane jaMgale paNa je denA priya rAjAnA rAjyamAM che. teone ( kahevAmAM) Ave che .. .. de. pri. ... ... . o. badhAM prANI tarapha upadravane abhAva, saMyama, samabhAva, ane mRdutA devAnA priyathI meLavAyela che ahIo ane baMdhAmAM ... ... ... yena rAjA ane tenI pelI bAju cAra rAjA turamAya tekina, maga, ... ... ... ... ahIM rAjAnA pradezamAM .. . cena ane be ...... AMdhra ane pAridomAM badhe denA priya nA dharmopadeza pramANe varte che. sa. vaLI jyAM dUte ... ... dhamapadeza... ... dharmapramANe varte che. Ta. vijaya ane sarvathA punarvijaya prIti utpAdana kare che. u. dharmavijayathI A prIti he meLavI che. va. devenA priya kasa. A hetu mATe A dharmali ... ... ... ( pharI) vijaya meLava jaIe ema vicAravuM nahIM. je vijaya teone khuzI kare. zAMti ... ... I. ... ... ... paralekamAM ... ... aa. ... ... ... A lekamAM ane paralokamAM $ + $ jai je ja Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha caudamuM zAsana 1 ( a ) ayaM dhamalipI devAnaMpriyena priyadasinA rAJA lekhApitA asti eva 2 saMkhitena asti majhamena asti vistatana ( ba ) na ca sarva sarvata ghaTitaM / 3 ( ka ) mahAlake hi vijitaM bahu ca likhitaM likhApayisaM ceva (Da) asti ca eta kaM 4 puna puna vutaM tasa tasa athasa mAdhuratAya kiMti jano tathA paTipajetha 5 ( e ) tatra ekadA asamAtaM likhitaM asa desaM va sachAya kAraNaM va 6 alocetpA lipikarAparadhena va zAsana 14 muM a. A dharmalipio denA priya rAjAe saMkSipta, madhyama, agara vistRta svarUpamAM lakhAvI 1. cha. mane te bhAbhI madhe anuja naDAtI. ka. mahAruM rAjya vistAravALuM che. bahu lakhAyuM che, ane haju bahu lakhAvAze. che. ane te te arthanI madhuratAne laIne AmAMthI keTaluMka pharI pharI kahevAyuM che. tethI loko te pramANe varta. I. dezane laIne agara rahA hetu na pasaMda paDavAthI agara lekhakanA doSathI AmAMnuM keTaluMka keTalIka jagAe adhuruM lakhAyuM che. For Personal & Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha kSatrapa vaMzanA lekho For Personal & Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSatrapa vaMzanA lekho rudradAmananA samayanA andhAumAMthI maLelA zilAlekha naM. ra thI pa sane 1906 nA jAnyuArImAM DA. devadatta rAmakRSNe bhAMDArakare bhUjamAM rAjamahela pAse ijanera khAtAnA kADAramAMthI cha patthara uparanA lekhA zeAdhI kADhayA. A lekheA pahelA khAvaDA agara pacchamamAM andhAumAMthI maLI AvyA hatA. e lekhe tyAM yAdagIri tarIke eka TekarA upara ubhA hatA. parantu 10 divAna di. ma. roDabhAI udayarAma peAtAnA prAcIna vastuonA zekhane lIdhe tene bhuja lAvyA hatA. bhujanA pharagyusana myujhiyamamAM ekaMdara pattharanA cha lekhA che. temAMnA pAMcamAM saiArASTranA kSatrAnI bIjA vaMzanI eTale caSTana kuTumbanI hakIkata che. ane bAkInA eka pAMcamI ane chaThThI sadInA lekhanA rahela gheADA bhAga che. cAra lekheA rudradAmana nA rAjyanA samayanA che ane sArASTranA kSatrapeAnA zikA tathA lekheAmAM lakhela saMvatanA para mAM varSamAM kAtarelA che, jyAre pAMcame lekha mahAkSatrapa rudrasihu pahelAnA rAjyanA samayanA che ane te ja saMvatanA 114 mA varSamAM kAtarele che. Do. bhAMDArakare sane 1914-15 nA vArSika rIperTanA bhAga 2 ( 5 ) nA 15 mA peregrAphanI chellI be lITIomAM ullekha karele pAMcame lekha hajI tenA mULa sthAne ja hAya tema lAge che. A sthaLe prakaTa karelA dAmananA para mA varSanA lekhA kacchanA divAna di. kha. roDabhAi udayarAme andhAuthI bhuja ANelA te ja che. A lekhA bhujanA pharagyusana myujhiyamanI mukhya sIDI nIce lAkaDAnA mAMcaDA upara geADavelA che. anyAu agara anyAu kaccha sTeTamAM khAvaDA agara pacchama pAse eka nhAnuM gAmaDuM che ane leTITayuDa 23deg46' 10' leAMjI TayuDa 6956' pappu" upara AveluM che. lekhA pattharanA lAMbA ane sAMkaDA kakaDAe upara kAtarelA che. ane temAMnA ghaNA lAMkhA ne lAMmA ja kAtarelA che. te kaThaNa patharA dhIme dhIme khavAI gayelA che. cAre lekhA jayadAmananA putra rudradAmananA rAjyanA saMbaMdhanA che. tenA nAma pahelAM tenA dAdA, sAmeAtIkanA putra cAsTananuM nAma tarataja AveluM che. paNa rudradAmana ane cAmyananuM sagapaNa batAvanAra eka paNa zabda cAremAMthI kAi paNa lekhamAM vAparelA nathI. badhA lekhA eka ja divase eTale para mAM varSanA phAlguna vadi 2 ne divase keAtarelA che. AmAMnA traNa lekheAmAM sAlatuM varSa zabda tathA aMka bannemAM atAvela che, jyAre cedhAmAM ekalA aMkathI ja matAveluM che. tithi cAremAM zabda ane aMka bannethI patAvelI che. i. sana 78 thI zarU thatA zaka saMvatanuM A varSa gaNavuM joie, tethI sAla I. sana 130 nI khareAkhara thaze. cAre lekhAne hetu maraNa pAmelAkheAnA saMbaMdhIe taraphathI teonI pAchaLa kIrtisthaMbhA ubhA karavAnA che. lekhAmAM ja A sthaMbheAne lakhI kahevAmAM AvyA che. ( prAkRta laThThI-lAkaDI ). lekha 'ma' mAM AvA sthaMbha ubhe karyAnuM varNana che. te sIhilanA putra madane potAnI bena ane * e. IM. vA. 16 na, 5 pAnu 19-25 For Personal & Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha epazati (pazatika) getranA sIhilanI putrI jeSNavIrA(chavIrA )nI yAdagIramAM para mA varSanA phAguna vada 2 ne divase sAmetikanA putra cANananA pautra jayadAmananA putra dradAmananA samayamAM ubhe karela che. lekha "ba" te ja varSe mAsa ane divase Apazati (pazatika) gotranA sIhilanA putra RSabhadevanA mRtyunI yAdagIrimAM tenA bhAI ane sIhilanA putra madana ubhe karela che. lekha "ka paNa sIhilanA putra madane zenika (zreNika) gotranA sihamata (sihamitra)nI putrI ane pitAnI strI yazadatA (yazodattA)nI yAdagIrimAM te ja divase ubhe karelo che. A pramANe sIhilanA putra madane lekha "a" "ba" ane "ka" mAM potAnA bhAI bahaSabhadeva, bena jekavIrA ane strI yazedattAnI yAdagIri rAkhelI che. cethA lekhamAM opazati ( aupazatika ) gotranA eka draSTadata nAmanA zramare pitAnA putra RSabhadevanA mRtyunI yAdagAra a" "ba" tathA "ka" lekhamAM lakhelI tithie rAkhelI che. A lekha madane pitAnA bhAI ane beTadatanA putra epazati gotranA RSabhadevanI yAdagIrimAM ubhe kare che evuM prophesara DI, Ara, bhAMDArakara kahe che te tadana khoTuM che. pathati gotranA 2STadatanA putra bhadevanI yAdagIri A sthaMbha che.. For Personal & Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rudradAmananA samayanA andhAumAMthI maLelA zilAlekha : "a" patharanI eka ja zilA upara lakhelI traNa paMktione A lekha che. katarelI sapATInuM mApa 4 - " x 1'-1"nuM che. ane akSaronI sarAsarI uMcAI 1" che. lekhano hetu sAhilanA putra madane potAnI bena ane epazati (pazatika ) getranA sAhilanI putrI jeSThavIrA (chavIra )nA mRtyunI yAdagIri rAkhI te batAvavAno che. akSarAntara ? rAna [ ga ] [ [ ] nasa sAmotiputra rAso rudradAmasa jayadAmaputrasa 2 a[ ] [ ] = [ vi ] [ ] = [ kAze 10 ] 2 phaguNa bahulasa d [ va ] itiya va 2 madanena sIhilaputrena [ ma ] viniye neTavarAye 3 [sI] hi [la ghi] ta opazatisAgotrAye lapTi uthApita bhASAntara sAmatikanA putra, rAjA cASTananA (pautra) jayadAmananA putra rAjA rudradAmananA varSa bAvana (50 ne 2) phAguNa (phAguna ) vadI 2 ne dine sIhila( sili)nA putra madanathI nija bhaginI pazati ( pazatika ) getranA sIhila( siddhila)nI putrI, jeNavIrA( jayeSThavIrA )nI yAdagIrI artha ( A ) laSTi (stham) ubhI karAI. " ba" A lekhamAM ATha paMktio che. katarelI sapATInuM mApa 1-8" x 1'-10" nuM che. ane akSarAnI sarAsarI laMbAI 1" che. temAM sIhilanA putra madane opazati (pazatika) zetranA sIhilanA putra ane pitAnA bhAI iSabhadevanA mRtyunI yAdagIri rAkhelI che. akSarAntara 1 rAjJo c [ A ] STanasa yasAmotika 2 pu [tra ] sa rAjJo ra [u ] dradAmasa 3 jayadAmaputrasa varSe dvipa [ m ] 4 [cA ) ze 50,2 phaguNabahulasa 5 dvitiyaM va 2 RSabhadevasa 6 sIhilaputrasa opazatisagotrasa 7 mAtra [ sA ] ane [ sahi ] >> na - laSTi uthApita bhASAntara sAmetikanA putra, rAjA cANana (nA pautra), jayadAmananA putra rAjA rudradAmananA rAjyanA varSa bAvana para (50,2,) phAgu (phAguna) vadi bIja va. 2 ne dine epazati (pazatika) getranA sIhila(siMhila)nA putra, aSabhadevanI yAdagIrimAM tenA bhAI sIhilA sahita)nA putra madanathI ( A ) laSTi ( stha ) ubhI karAI. e. iM. va. 16 pA. 23 For Personal & Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha A lekhamAM tragu paMktio che. ketarelI sapATInuM mApa 4'-5" X 7-ra"nuM che. ane akSarenI sarAsarI uMcAI 1" nI che. ene hetu zenika gotranA simitanI putrI yazadatAnA mRtyunI yAdagIrimAM tenA pati, ane sAhilanA putra madane ubhA karela maraNasthabhune dha levAne che. akSarAntara 1 rAjJo cApTanasa yasa[1]motikaputrasa rAjJo rudradAmasa jayadAmaputrasa varSe dvipaMcAze 50,2 2 phaguNabahulasa dvitiyaM vA 2 yazadatAye sIhamitadhitA zenikasagotrANa zAmaNeriye 3 madanena sIhilaputrena kuTubiniye [ laSTi ] uthApitA bhASAntara sAmetikanA putra, rAjA cATana (nA patra), jayadrAmananA putra rAjA sudAmananA rAjyanA bAvana varSa, kagaNa ( phAguna ) vadi bIja va. 2 ne dine sAhila lihila )nA putra madanathI henI patnI, senika ( zreNika ) gotranI, sImitA siMhamitra )nI putrI, kAmaNerI yazadatA ( dattA)nI yAdagIri arthe ( A ) laSTi ( bha) ubhI karAI hatI. A lekhamAM cAra paMktio che. ane te paNa adhurI sAcavaNane bhegA thayelI mAluma paDe che. pahelI be paMktionA ardhA bhAga lagabhaga bhaMsAI gayA che, kaI keAI za6 phakata ke , kekANe joI zakAya che. lekhane taLIe pattharane thoDo bhAga bhAMgI gayuM che ane tenI sAthe "zra" nA "ra" ne nIcenA bhAga tathA " zrAmaNana" nA "re" nA "ra" ne nIcenA raka bhAga paNa gayela che. A lekhane hetu varSa para (bAvana ) mAM thayela eka baudha sAdhu date pitAnA putra rUSabhadevanA mRtyunI yAdagIri rAkhavA mATe A sthabha ubhe kale che tenI noMdha levAne che. tenuM mApa 3-5" x 1"--ra"nuM che. akSarAntara { rAjJa cANanasa sAmatiwg[ trasa ] = [bA] = [ ga ] [ ma ] navana 2 putra[ sa ] varSa 50,2 phagu[ na ]bahulasa dvitiyaM va 2 3 RSabhadevasa veSTadataputrasa opazatigotrasa / kavitra [ ga ] grena zAmaLa [ ]rena zraSTi kathApita bhASAntara sAmetikanA putra, rAjA cAinanA (pautra), jayadAmananA putra rAjA rudradAmananA para varSa phaguna ( phAguna) vadi bIja va. 2 ne dine zreSThadata (trI datta ) nA putra RSabhadevanI ( yAda. gIri athe) tenA pitA Apazati (pazatika ) gotranA, zAmaNera zreSTadattathI (A ) lakTi ( sthabha ) ubhI karAI hatI. !: vAMco "satrA + e. I. ve 16 5. 25, For Personal & Private Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM 6 jUnAgaDhamAM khaDaka uparanA rudradAmananA zilAlekha varSa 2 mu kAThiyAvADamAM jAnAgaDha zaherathI pUrvamAM Azare eka mAIla cheTe giranAranA rastA upara je khaDaka upara azeThanAM zAsanA ane guptavaMzI rAjA skandaguptanA zilAlekha che te khaDakanI pazcima bAjue mathALAnA bhAgamAM A lekha kAtarelA che. 11 phuTa 1 iMca paheALAi ane 5 phuTa pa iMca uMcAIvALI jagAmAM sAdI kAtarelI nhAnI mhATI vIsa paMktine A lekha che. chelI cAra paMkti mAtra surakSita che, jayAre bAkInI badhI paMktienA amuka amuka bhAga ghasAI gayA che. ekaMdara lekhanI laMbAI 1900 IMca gaNutA 275 iMca jeTalA bhAga eTale ke AkhA lekhanA hai bhAga naSTa thaela che. bAkInA bhAgamAM akSarA surakSita che ane niHsaMzaya vAMcI zakAya che. akSaranI uMcAI sarerAsa iMca che. DaoN. lITanA mata anusAra lekhanI lipi te ja khaDaka uparanA skandaguptanA lekhanI dakSiNu mAjInI lipinA pUrva svarUpa jevI che. bhASA saMskRta che ane lekha AkhA gadyamaya che. lekhanI ibArata sAdI ane saraLa che. je sudarzana taLAva pAse lekha keAtarAele che tene mahAkSatrapa rudradAmAe durUsta karAvyuM te nAMdhavAno Azaya lekhamAM che. paMkti 1-3 mAM taLAvanI atyAranI uttama sthitinuM varNana che. 5. 3-7 mAM rudradAmananA samayamAM te tUTyAnI hakIkata che. badhuM pANI nIkaLI javAthI sudarzana darzana thayAnuM varNana paM. 7-8 mAM che. mairya candraguptanA samayamAM baMdhAyu ane mairya azAkanA samayamAM pUrNa dazAe paheAMcyAnuM paM 8-9 mAM varNana che. rudradAmAnA prAMtika sukhA suvizAkhe pharI samarAvyuM, ema paM, 9-20 sudhImAM mAluma paDe che. A lekhamAM uparanI hakIkata uparAMta saMzeAdhana karavA lAyaka keTalIka hakIkata che. lekhamAM mukhya purUSa pAzcAtya mahA kSatrapa rAjA rudradAmana che. tenA pitA kSatrapa jayadAmananuM nAma paM. 4 thI mAM che, paNa te vaMcAtuM nathI. tenA pitAmahu mahAkSatrapa svAmi caSTananuM nAma 5. 4 mAM che. paM. 15 mAM ApelA bIrUda uparathI samajAya che ke rudradAmAe mahAkSatrapanA ilkAma pote meLavyA hatA. paM. 11 ane 12 mAM ApelAM khIjAM bIrUda uparathI mAhitI maLe che ke rudradAmA potAnA bAhubaLathI pUrva ane pazcima AkarAnti, anudeza, Anarta, surASTra, svatraM, marU, kaccha, sindhu sauvIra, kukura, aprAnta, niSAda ane bIjA dezeAnA prabhu banyA hatA. temaja teNe yaudheyanuM nikandana kADhyuM ane dakSiNApathanA zAtakANane be vAra harAvyA chatAM najIkanA saMkhandhane lIdhe haNyA nahatA. je tAphAnathI sudarzana tuTayuM tenI tithi 72 mA varSanA mArgazIrSanA kRSNapakSanI pratipadA ApelI che 72 muM varSa rudradAmAnuM lakhyuM che, paNa tenA artha rudra dAmAnA samayamAM pracalita saMvatanuM 7ra muM varSe ema hovA joie. te saMvata zakasaMvata che, ema sarvamAnya che ane te gaNatrI mujaba te tithi i. sa. 150 nI 16 mI navembare hAvI joIe. A lekha tethI 151 ke 152 mAM kAtarAyelA hAvA joIe. paMkti 18-19 mAM spa jaNAya che ke anyanuM kArya je zAkhe pAra mUkyuM te kulaipanA dIkarA ane pahuva hatA ane tene Anarta ane surASTranA sUme rudradAmAe nimelA hatA. candragupta ane azekanA samayamAM te saMbandhI bAMdhakAma karanArA tarIke vaizya puSpagupta ane yavana rAjA tuzAnAM nAma ApelA che. prastuta sudarzana taLAva uparAMta khIrjA sthaLanAM nAmA nIce mujakha maLI Ave che: girinagara ( 5. 1) Urz2ayata (paM. p ) ane suvarNasikatA ane palAzinI ndInAM nAma paM. pa ane 6 mAM Apela che. AmAnuM girinagara te jUnAgaDhanuM prAcIna nAma che ane Uyata te atyAre giranAra tarIke prasiddha che. e nadImAMthI suvarNasikatAne sAnarekhA Do. bhagavAnalAla indrajIe mAnela che. palAzinI te atyAranA palAMzi vAkaLA hAvA joie, ema huM mAnuM chuM. 6 For Personal & Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ da gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara ( 1 ) siddhaM [ // ] idaM taDAkaM sudarzanaM gir [i ] nagarAdap [ i ] [ d ] [ U ] rama [ na? ] t [a]... ... ... ... ... ... ... ... [ t ] ikopalavistArAyAmocchrayaniHsandhibaddhadRDhasarvapALIkatvAtparvatapA ( 2 ) dappratisparddhisuzliS [ T ] a [ ba ] [ndha? ] m ... ... ... .... [ va ] jAtenAkRtrimeNa setubandhenopapannaM suppativihitappanALIparI [ v ] Aha ( 3 ) mIDhavidhAnaM ca triskan [ dha ? ] ... ... ... ... ... ... ... ... nAdibhiranugrahaimahatyupacaye varttate [ / ] tadidaM rAjJo mahAkSatrapasya sugRhI ( 4 ) tanAmnaH svAmicaSTanasya pautra ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...: putrasya rAjJo mahAkSatrapasya gurubhirabhyastanAmno rudradAmno varSe dvisaptatitam [e] 70-2 ( 5 ) mArgazIrSa bahulaprat [i] ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... : sRSTavRSTinA parjanyena ekArNavabhUtAyAmiva pRthivyAM kRtAyAM girerurjayataH suvarNasikatA-- (6) palAzinIprabhRtInAM nadInAM atimAtrodvRttaThavegaiH setum [ a ? ] ... .. ... ... ... ... ... [ ya ] mANAnurUpapratIkAramapigirizikharataru taTATTAlakopatalpadvArazaraNocchyavidhvaMsinA yuganidhanasaha( 7 ) zaparamaghoravogena vAyunA pramathitasalilavikSiptajarjarIkRtAva [ dI ? ] ... ... ... ... [ k ] [i ] tAzmavRkSagulmalatApratAnaM A nadI [ ta ] lA [d ] ityudghATitamAsIt [1] catvAri hastazatAni vIzaduttarANyAyatena etAvatyeva vistIrNena (8) paJcasaptatiM hastAnavagADhena bhedena nissRtasarvatoyaM marudhanvakalpamatibhRzaM durda [ ] a ... ... ... ... ... ... ... ... [s ] y [A ] the mauryasya rAjJaH caMdrag [u ] [pta ] [s ] [ya] [2] ASTriyeNa [v ] aizyena puSyaguptena kAritaM azokasya mauryasya te yavanarAjena tuS [ A ] sphenAdhiSThAya Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jUnAgaDhamAM khaDaka uparano rudradAmanano zilAlekha (9) pranALIbhirala [ m ] kRta [m ] tatkAritayA ca rAjAnurUpakRtavidhAnayA tasmi bhede dRSTayA pranADyA vis [tR ) taset [ u ] ... ... ... ... NA A garbhAtprabhRttyavihatasamud [i] [ ta ?] r [A] jalakSmI dh [ Ara] NAguNatassaLavaNairabhigamya rakSaNArtha patitve vRtena A prANocchvAsAtpuruSa vadhanivRttikRta(10) satyapratijJena anya [ t ] ra saMgrAmezvabhimukhAgatasadRzazatrupaharaNavitaraNatvA viguNari [ pu] ... ... ... ta kAruNyena svayamabhigatajanapadapraNipati [t ?] A [ya] [u ?] pazaraNa dena dasyuvyALamRgarogAdibhiranupasRSTapUrvanagaranigama(11) janapadAnAM svavI-rjitAnAmanuraktasarvaprakRtInAM pUrvAparAkarAvantyanUpanIvRdAna tasurASTra zva [ bh ra [ ma] ru [kac] cha [ s ] i [ n ] dhus [ au ] v [I ] ra kukurAparAMtaniSAdAdInAM samagrANAM tatprabhAvAd [ya] a ... ... ... ... r [ttha] kAmaviSayANA [m ] viSayANAM patinA sarvakSatrAviSkRta( 12 ) vIrazabdajAtotsekAvidheyAnAM yaudheyAnAM prasahyotsAdakena dakSiNApathapatessAta karNeripinIrvyAjamavajItyAvajItyasaMbaMdhAv [I ] dUrayA anutsAdanAtprAptayazasA mA [ d ] ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...[pta ] vijayena bhraSTarAjapratiSThApakena yathArthahasto (13) cchyArjitorjitadharmAnurAgena zabdArthagAndharvanyAyAdyAnAM vidyAnAM mahatInAM pAraNadhAraNavijJAnaprayogAvAptavipulakIrttinA turagagajarathaca-sicarmaniyudhAdyA ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...... ... ... [ ti ] parabalalAghavasauSThavakriyeNa aharahanamAnAna(14) vamAnazIlena sthUlalakSeNa yathAvatprAptailizulkabhAgaiH kanakarajatavajravairyaratno pacayaviSyandamAnakozena sphuTalaghumadhuracitrakAntazabdasamayodArAlaMkRtagadyapadya ... ... ... na pramANamAnonmAnasvaragativarNasArasattvAdibhiH (15) paramalakSaNavyaMjanairupetakAntamUrttinA svayamadhigatamahAkSatrapanAnA nareMdrakanyA svayaMvarAnekamAlyaprAptadAmn [A ] mahAkSatrapeNa rudradAmnA varSasahasrAya gobrAh | m a ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . [stha ] m dharmakIrtivRddhyarthaM ca apIDayita [ ] A karaviSTi For Personal & Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha (16) praNayakriyAbhiH paurajAnapadaM jana svasmAtkozA mahatA dhanaughena anatimahatA ca jAna tri [3] daDhatavistArayA setuM vidhA [1] [ sA ? ] ? [4] va ta [ 2] .... ... ... ... ... ... ... ... ... ... [6 ] Darzanatara vArita i[1] [ ] [ma?] (6) miznararthe ( 17 ) mahAkSatrapa ( s ) ya matisacivakarmasacivairamAtyaguNasamudyuktairapyatimahatvAdbheda syAnutsAhavimukhamatibhi ( : ) praty ( A ) khyAtAraMbhaM (28) puna: satuvarnara (ga) sa hAmUtA prajJApu hAne gharanAnapAnAnuMgrhaarth pArthivena kRtsnAnAmAnarttasurASTrAnAM pAlanArthanniyuktena ( 19) pahavena kulaipaputreNAmAtyena suvizAkhena yathAvadarthadharmavyavahAradarzanairanurAgamabhiva - rdhayatA zaktena dAntenAcapalenAvismitenAyyeNAhAyyeNa (20) svatiSThatA dharmavattiyazAMti maramiyAtAnukitamiti ; bhASAntara (1) siddha thAo. A sudarzana taLAva girinagarathI ... ... ... parvatanI TuMkanI sAthe hariphAImAM utarI zake evI rIte joDelA bAMdhakAmavALa; kAraNa ke tenA badhA kAMThAo majabuta che. paheLAI laMbAI ane uMcAI paththaranI hoIne khADAvagaranI bAMdhelI che. [mATI ] - - * * kudaratI baMdha prApta thayela thI banela] ... ... ... suvyavasthita praNAlIo parivAho ane kacarAmAMthI bacavAnA upAye ... ... .... traNa vibhAgo .... thI ... " ane bIjI sagavaDe . uttama sthitimAM che. - 3 te A (taLAva) maMgaLanAmavALA mahAkSatrapa svAmI aSTananA pautra ... ... nA putra rAjA mahAkSatrapa rudradAmana ke jenuM nAma pUjya purU jape che tenA 72 mA varSamAM mArgazIrSana. kRSNa pakSanI pahelI(tithi)e .. . jyAre vRSTi varasAvatAM vAdaLAMne lIdhe pRthvI jANe ke eka samudra banI gaI hatI tyAre Urjata parvatanAM suvarNasiktA, palAzinI ane bIjAM nALAMonA ati caDhelA pUrathI te baMdha ... ... .. jo ke egya sAvacetI ( rAkhI hatI) te paNa, parvatanA zikharo, jhADo, kAMThAo, agAsIo, meDIe, daravAjAo ane uMcA visAmAo. phADI nAMkhatAM, yuganA aMta lAyaka parama ghora vegavALA, tephAnathI valovAtA pANIe vikherI nAMkhyAM, bhAMgIne bhUko karyo, phADI nAMkhyAM ... ... AsapAsa vikharAyelA paththara, jhADa, jhADI ane velethI nadInA taLIyAparyata khulluM thaI gayuM. (7) cArasovIsa hAtha lAMbA, teTalA ja pahoLA ane paMcotera hAtha uMDA gAbaDAmAMthI badhuM pANI vahI gayuM jethI retALa raNanA jevuM durdarzana [thayuM ]. 8 ... mATe ... ... mairya rAjA candraguptanA prAMtika sUbA vaizyaguptathI racAela, maurya ane mATe rAjya karatAM yavana rAjA tuSArphathI praNAlikA vaDe zaNagArAela, ane rAjAne lAyaka DhabathI bandhAyela ane gAmaDAmAM dekhAtI praNAlI vaDe te vistAravALA baMdha ..., 9 garbhathI mAMDIne avicchinna ane samRddha rAjalakSamI dhAraNa karavA rUpI guNathI sarve varNa jaIne jene rakSaNa mATe pAlaka tarIke pasaMda karela hatuM, For Personal & Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jUnAgaDhamAM khaDaka uparano rudradAmanano zilAlekha 1 jeNe laDAIsivAya purUSane vadha na karavAnI pratijJA lIdhI hatI ane chellA zvAsocchavAsa sudhI pALI hatI. jene sAme AvelA sAme vaDIyA zatrane prahAra karavAnuM na cUkIne... ... karUNa[batAvI. pitAthI Avela mANasene tema ja page paDatAone AyuSarUpI zaraNuM jeNe ApyuM che, je pradezanAM zahere, bajAra ane gAmaDAMomAM cera, sarSa, pazu (jaMgalI) ane rega vigerene trAsa nathI, je pradezomAM badhI prajA tene cAhe che ane jemAM dharma, artha ane kAma tenA parAkamathI (sAdhI zakAya che, tevA pitAnA ja bAhubaLathI meLavelA pUrva ane pazcima AkarAvanti, anUpadeza, Anarta, surASTra, anna, marU ka7, sindha sauvira, kukura, aparAnta, niSAda ane bIjA pradezane je svAmI che, | sarva kSatriyamAM vIratva batAvavAthI utpanna thaela magarUrIne lIdhe tAbe thavA AnAkAnI karatA yaudheyane jeNe jabaradastIthI haNyA, - dakSiNa pathanA svAmI zatakaNine dharmayuddhamAM saMpUrNa rIte be vAra harAvyA chatAM najIkanA saMbaMdhane laIne na haNIne jeNe yaza meLavyo che, jeNe vijaya [ meLa] . . padabhraSTa thaelA rAjAone je pharI sthApe che, yathArtha rIte hAtha uMce karIne jeNe dharmane anurAga saMpAdana karyo che; vyAkaraNa, saMgIta, nyAya ane bIjAM moTAM zAstrane abhyAsa karIne yAda rAkhIne, jJAna meLavIne ane prayoga karIne jeNe vipula kIrti meLavI che, je * * * * ghaDA, hAthI ane rathacaryA, taravAra ane DhAlane upaga, kustI ane bIjAM ... ... ... . .. tvarAvALAM karma ane lazkaranI sAme thavAnI ustAdI .. ... jene, rAja rAja dAna ane mAna ApavAnI ane apamAnane dAkhavAnI ( halakuM pAThavAnI ) Teva che, - jenuM laya sthUla che (je udAra che) khaMDaNI, kara ane bhAga nyAyapuraHsara prApta karavAthI jeno bhaMDAra senuM rUpuM, hIrA vaidrarya, ( ane bIjAM) ratnathI ubharAI jAya che, je .... ... ... ... skuTa laghu, madhura, citra ane kAnta ane zabdasaMgathI alaMkRta ane uttama evA gadya ane padya.. pramANa, mAna uMcAI, svara, gati, varNa baLa ane satva vigere uttama lakSaNa ane nizAnIovALuM jenuM suMdara zarIra che, mahAkSatrapa nAma jeNe pite prApta karyuM che, rAjAonI kanyAnA svayaMvare vakhta jene aneka mALA paherAvAI che te mahAkSatrapa rudradAmAe ... ... .. hajAra varSa sudhI gAyo ane brAhmaNe ... . . ne mATe ane dharma ane kItinI vRddhinI mATe, kara veTha ane najarANAM vigerethI zaheranA tema ja gAmaDAnA lokone pIyA vagara potAnA bhaMDAramAMthI moTI rakamathI (kharacIne ) ane jhAjha vakhata lIdhA vagara laMbAI ane pahoLAImAM traNagaNa majabuta e baMdha baMdhAvyA ... ... ... badhA taTa [ upara] che. A taLAvane vadhAre sudarzana (sArA dekhAvavALuM ) karyuM. (16) jyAre A bAbatamAM mahAkSatrapanA maMtrio ane kArabhArIo ke jeo amAtyanA guNanI bakSIsavALAM hovA chatAM gAbaDAnA moTA vistArane laIne anutsAhI matinA hovAthI A kAmanA AraMbha sAme thayA ane jyAre pharI baMdha bAMdhavAnI nAsIpAsIne lIdhe prajAmAM hAhAkAra thaI rahyo hato tyAre zahera ane gAmaDAMnI vastInA lAbha mATe AkhA Anarta ane surASTranA upara rAjya calAvavA mATe A rAjyamAM rAjAthI nimAyelA kalapanA putra amAtya pahuva suvizAkha, ke jeNe artha ane dharmasaMbaMdhI gya vyavahArane lIdhe ( prajAnI ) prIti vadhArI hatI, je zaktimAna, vairyavAna, draDha manavALe, abhimAna vinAne, prAmANika, lAMca na le te hatuM ane jeNe sArA kArabhArathI pitAnA svAmInA dharma, kIrti ane yaza vadhAryA hatAM evA suvizAkhe te pAra pADyuM. For Personal & Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha naM. 7. 1 kSatrapa rudrasiMhanA samayano guMdAmAne lekha varSa 183 kAThiyAvADanA paMDita vallabhAcArya haridatta (vallabhajI haridatta AcArya ) A lekhanI hAthe karela nakala tathA tenuM akSarAnDara prasiddha karavA sArU mejara veMTasane bulDara pAse mUkelAM. tenA uparathI lekha InDIyana enTikaverI vaeNlyuma 10 pAne 157 me jorja bulDare 1881 mAM bhASAntara sAthe prathama prasiddha karyo hate. mejara vaiTasane 1880 mAM uttara kAThiyAvADamAM hAlAra prAMtamAM Avela guMdAnA eka purANa ane paDI rahelA kuvAmAMthI A lekha zeAdhI kADhayA hatA. rAjakoTanA veMTasana myujhIyama opha enTikivaTijhamAM laI jatAM pahelAM te jAmanagaramAM dvArakAnAthanA maMdiramAM rAkhavAmAM AvyA hatA. lekhamAM sArI rIte katarelI pAMca paMktio che. lakhANamAM lagabhaga 2 phaTa 2 iMca pahoLI tathA 93 iMca uMcI jagyA rokAyelI che. ekaMdare lekha surakSita sthitimAM che. jo ke kaI kaI sthaLe ekAda zabda bhaMsAyela che. , ma, 5, tathA buM jevA akSaranuM sarAsarI lekha sudrasiha(rudrasiMha)nA samayane che ane nIce pramANe tenI vaMzAvali Ape che - rAjA ane mahAkSatrapa cAna, tene putra kSatrapa rAjA jayadAmana, tene putra mahAkSatrapa rAjA rudradAmana, tene putra kSatrapa rAjA saksIMha, ( rudrasiMha )-A pramANe A kuLanI vaMzAvaLI che. paNa te rAjavaMzAvaLI nathI. ane teTalA ja mATe cASTana ane rudrasiMha vaccenA keTalAka rAjAoe rAjya karyuM hatuM. chatAM eka ja vaMzanA na hovAne lIdhe teonAM nAma ApavAmAM AvyAM nathI. lekha uparanI tithi zabda ane AMkaDAomAM varSa 103 nA rohiNI nakSatramAM vaizAkha suda 5 nI ApavAmAM AvI che. A lekhamAM lakhela varSa zaka saMvatanuM che, e nizaMka vAta che. eTale te I. sa. 181 mAM lakhAe gaNAya. rudrasiMha prathama kSatrapa tarIke 102-3 mAM rAjya karato hite, pachI 103 thI 110 sudhI mahAkSatrapa tarIke tyAra bAda pharIthI 110 thI 112 sudhI kSatrapa tarIke ane chevaTe 113 thI 118 ( agara 119) sudhI mahAkSatrapa tarIke rAjya karatA hatA, ema tenA samayanA sikkAo tathA gAthAo uparathI mAnavAne kAraNa maLe che. A uparathI te kSatrapa tarIke prathama rAjya karato hato te samayane A lekha che, ema mAnavuM joIe. teja rAjyane vahelAmAM vahele samaya kanIMgahAmanA saMgrahanA sikkAo uparathI 102nuM varSa che ema mAluma paDe che. senApati bApaka, AbhiranA putra senApati sadrabhUtie rapadra nAmanA gAmaDAmAM karAvela kUvAnuM kheda kAma tathA bAMdhakAmanuM varNana ApavAne hetu A lekhane che. A varNanamAM sthaLa phakata rasapadra ja ApavAmAM AvyuM che. ane te paNa haju sudhI eLakhavAmAM AvyuM nathI. * e. I. vo. 12 pA. 233 benarajI ane sukayaMkara Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rudradAmananA samayanA andhAumAthI maLelA zilAlekha akSarAntara 1 siddha [ m ] [ // ] rAjJo mahakSatra pas ]ya svamicAsTanaprapautrasya rAjJo kSatrapasya svamijayadAmapautrasya 2 [sya ] rAj / o ] mahakSatrapasya sv [ A ] mirudradAmaputrasya rAjJo kSatrapasya svAmirudra 3 sIhasya [va] rSe [tri ]yuttarazate 100 3 vaizAkhazuddhe paMcam [i ] dha [ t ] tyatithau ro [ hi ] NinakSa4 tramuhU [e] AbhIreNa senApatibApakasya putreNa senApatirudrabha [ U ] tinA grAme raso5 [pa] driye vA pI] [kha ]ni[ to ] [ baMddha ) Apitazca sarvasatvAnAM hitasukhArthamiti [ // ] bhASAntara svasti! nRpa mahAkSatrapa svAmi cASTananA prapautra, nRpa kSatrapa svAmi jyadAmananA patra, nRpa mahAkSatrapa svAmi sadAmananA putra, nRpa kSatrapa rudrasIha(rudrasiMha)ne rAjyamAM eka ane traNa-100,3 varSa vaizAkha zudi. pa. hiNi nakSatranA maMgaLa samaye, senApati bApaka AbhIranA putra, senApati rudrabhUtie rapadra gAmamAM sarva jIvalanA hita ane sukhArthe vAva khedAvI ane baMdhAvI. * vAyo svAmi For Personal & Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha naM. 8 mahAkSatrapa rudrasenanA samayane gaDha( jasadaNa pAse)ne lekha varSa 127 (athavA 126 ) Do. bhAudAjIe ja. bo. bre. . e. . va. 8 pA. ra34 upara 1868 mAM kadAca hAthanI karelI nakala uparathI lIgrApha sAthe prathama A lekha prasiddha karyo hato. kAThiyAvADamAM jasadaNanI uttare be mAIla upara Avela gaDhamAM A lekha maLI Avela kahevAya che. eka taLAvanA kAMThA upara ubhA rahelA jADA ane vAMkAcUMkA pattharanA kakaDA upara te kotarele che. pAchaLathI te rAjakeTanA vaTasana myujhIyama epha enTiviTijhamAM laI javAmAM Avyo hato ane tyAM atyAre paNuM surakSita che. lekhamAM judI judI laMbAInI vicitra cha paMktio che. ane te 3 phUTa 7 I. pahoLo ane 1 phUTa 10 iM. uMce vAMkI laMbacorasa AkRtine che. ketarakAma chIcharuM paNa surakSita sthitimAM che. na, ma, 5, buM, jevA akSarenI sarAsarI uMcAI 1" che. mahAkSatrapa rAjA rudrasenanA samayane A lekha che. ane temAM mAnasa zetranA pratAzakanA putra khara( 2 )patthanA bhAIoe ubhA karela satranI hakIkata che. pahelAMnA prasiddhartAo e paM. 6 mAM pratAzakane badale pranAthaka ane khara [ 3 ] parathane badale kharapautra vAMceluM che. lekhamAM nIce pramANe vaMzAvaLI ApI che - rAjA mahAkSatrapa bhadramukha cANana, tene putra rAjA kSatrapa jayadAmana, tene putra rAjA mahAkSatrapa bhadramukha rudradAmana, tene putra rAjA mahAkSatrapa bhadramukha sakasIha (rudrasiMha), tene putra rAjA mahAkSatrapa rudrasena. eka ja lekhamAM ApelI surASTra ane mALavAnA kSetranI A lAMbAmAM lAMbI vaMzAvaLI che. "bhadramukha"no IlakAba keTalAka mahAkSatraponAM nAma pahelAM lagADe che. paNa phakata kSatrapa athavA chellA mahAkSatrapa rudrasena jenA samayamAM lekha ketA hatA, tenA nAma pahelAM te IlakAba lagADela nathI. chevaTanA nAma pahelAM te na lagADavAnuM kAraNa jaNAtuM nathI. paNa eTaluM te mAluma paDe ke te IlkAba mahAkSatraponAM nAma sAthe ja vAparavAmAM Avato hato. A phakata saLaMga peDhInI vaMzAvaLI che. eTale saddhasena pahelAM rAjya karato dAmayyada pahele, ane jIvadAmana e sIdhI peDhInA na hovAne lIdhe teonA nAma ApavAmAM AvyAM nathI. saMvata 127 (athavA 126 ) nA bhAdrapada vada 5 no A lekha che. A varSe zaka saMvatanuM che eTale lekhana samaya 127 (agara 126) + 78 I. sa. 205 (agara 204) gaNI zakAya. lekhamAM kaI sthaLanAM nAmo nathI. * e. iM. va. 16 pA. ra36 benarajI ane suyaMkara For Personal & Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rudrasenanA samayano gaDha(jasadaNa pAse )no lekha akSarAntara 1 [va] rSe 100,20 [ 7 ] [ bhA ] drapadabahulasa 5 [1] ra [ A ] jJo mahAkSat [ 2 ] apasa 2 bhadramukhasa svam [a ] cApTanaputrapapau [ t ] trasya rAjJo kSa (tra) pasa 3 svAmi jayad [a] maputrapautrasya rAjJo mahAkSatrapasya bhadramukhasya 4 [ sva ] marud [ 2 ] adAmapau [tra ] sya rAjJo ma [ ha ] kSa [] pasya bhadramukhasya khA [ m ] i 5 rudrasIha [ putra ] sya rAjJo mahakSatrapasya svAmirudrasenasya [1] idam zatraM 6 mAnasa sagot [ 2 ] asya pra [ tA] zakaputrasya khara [ 2 ] patthasya bhAtrabhiH uttyavita [ m ] sva [1] bhASAntara varSa 100,20, [7] bhAdrapada vadi. pa. ne dine bhadramukha nRpa mahAkSatrapa svAmi cAinanA putranA prapautra, nRpa kSatrapa svAmi jayadAmanA putranA pautra, bhadramukha nRpa mahAkSatrapa ravAmi rudradAmanA pautra, bhadramukha nRpa mahAkSatrapa svAmi sIhanA (putra), nRpa mahAkSatrapa svAmi senanA (rAjyamAM) A zatra mAnasa getranA pratAzakanA putra para (?) patthanA bhAIsaathii dhAvatuM tuM ... ... ... ... ... ... ... 25 .... .... ... ... ... ... Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha naM. 9 kSatrapa jayadAmananA pautranA samayane jUnAgaDhane lekha *I. sa. 1876 mAM bulhare prathama bhASAntara tathA pheTegrApha sAthe A sa. ve. I. . 2 pa. 140 ane leTa 11 upara A lekha prasiddha karyo hate. bleka jarA hAne ane abhyAsa sArU lagabhaga nakAmo che. hAlamAM bAvA pyArAnA maThanA nAmathI oLakhAtA maTha pAse jUnAgaDhathI pUrvamAM AvelI mahAna guphAonA jUtha sAmenA ekAda bhoMyarAmAMthI khedakAma cAlatuM hatuM tyAre A lekha maLI AvyuM che. ke tAjA akasmAtane lIdhe tenA be bhAga thaI gayA che. bhAvanagaranA saMskRta ane prAkRta lekhonA saMgrahamAM prasiddha thayelI pratikRtimAM je sthAne phATa jaNAya che te ja sthaLethI kadAca kakaDA thayA haze, ema lAge che. kaLI cunAnA guNuvALA narama ane 2 phUTa lAMbA tathA pahelA ane 8 IMca jADA pattharanI zilAnI sApha karelI eka bAju upara lekha kotaravAmAM AvyuM che. temAM cAra paMktio che. ane lagabhaga 1 phUTa 9 iMca pahoLI ane 6 iM. uMcI jagyAmAM lakhANa che. na, ma, ,, tathA bU, jevA akSaranuM sarAsarI mA5 2 che. - lekhane ghaNe khare bhAga bahu ja kharAba thaI gayo che. vaccenI be paMktio surakSita sthitimAM che. paNa pahelI paMktine moTo bhAga ane cothI paMktine thoDo bhAga vAMcI zakAte nathI. vaLI lekha paNa khaMDita che, kAraNa pattharane keTaloka bhAga bhAMgI gayo che. buhara mAne che ke bIjIthI cothI paMktimAM phakata chellA beka zabdo sivAya lekha mULa sthitimAM ja che. paraMtu te cekasa na kahevAya. rakSita bhAganI banne bAjue keTalo bhAga game che te amArA mAnavA pramANe cekakasa rIte kahI zakAya tema nathI. ame eTaluM te kahI zakIe ke bIjI ane triIjI paMktionA bhAMgI gayelA bhAgamAM jayadAmananA putra tathA patranAM nAma, tathA kadAca zabda ane AMkaDA vaDe batAvela saMvat hai joie. rAjA kSatrapa jayadAmananA pautra ane cASTananA prapautra eka kSatrapa athavA mahAkSatrapa rAjAnA samayano A lekha hovo joIe. bhAMgI gayelA kakaDA sAthe rAjya karatA rAjAnuM nAma paNa gayeluM che. lekhamAM batAvela kSatrapa dAmasada pahelo athavA sadrasiMha pahelo hovo joIe. leane Azaya samajI zakAto nathI, kAraNa te Azaya batAvanAro bhAga khovAI gayo che. paraMtu lekhamAM AvatAM "kevalijJAnasaM( prApta ) ( kevalInenuM jJAna prApta karela e che" vAkaya uparathI jaina loko sAthe saMbaMdha dharAvate A lekha heya evuM anumAna karI zakAya che. kAraNa jaina sAhityamAM "kevalina' zabdane bahu upayoga karavAmAM Ave che. | tithi caitra zuda pa lakhelI che. paraMtu saMvata te bhAgI gayela havAthI cokakasa thaI zake tema nathI. giranAra parvata nIce Avela jUnAgaDhanuM asala nAma girinagara hatuM, ane tene ullekha lekhamAM che. * e. I. sa. 16 pA. 239 benarajI ane sukathaMkara For Personal & Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 3 jUnAgaDhamAM khaDaka uparano rudradAmanano zilAlekha akSarAntara 4 ca [ ma ] 2 sva svAmi layayAma p[ ga ]traya rAjJo meM [ hA]. . . svAina5tra [ 1 ] traca rAjJa: kSa [tra ] stathA murAd[ 36 ] [ kSatrA ] LAM [ maiM ] trazukuNya vivase maMtrame kha [6] girinagare devAsuranAgaya [ kSa ] rA [ kSa ] se thap [ u ] ramiva narAmara! [ ba ] - ... bhASAntara tathA suragaNu kSatrAmAM prathama cAnanA papAtra, nRpa hAkSatrapa ] nRpa ma kSatrapa svAmi jayaDhAmanA pautra, nRpa mahAkSatrapa ( nA rAjyamAM ) varSa caitra, zudi pAMcama (5) ne dine ahIM girinagaramAM, devA, asurA, nAgA, yaDhyA, ane rAkSase pura ( ! ).....kevalinAnuM jJAna prApta karela jarA ane maraNu kevali [ jJA ] nasaM ... naM0 10 svAmi rudrAsaMha bIjAnA zilAlekha zaka saMvat 228 vai. jI. 7=306 I. sa. * jIvadAmananA putra rudrasiha bIjAnA sa Mvat 228 nA zilAlekha jUnAgaDhanA myujhIyamamAM paDele che. te taddana pUrNa ane cekhkhA che. tithi aMka tathA akSaramAM ApelI che. akSarAntara 1 siddhaM rAjaH kSatrapasya jIvadAmaputrasya 24 [ ka ] siMhastha vardharAtadraya adA3 viMzottare 228 vaizAkhazuddhasaptamyAM bhASAntara rAjA kSatrapa jIvadAmanA dIkarA rudrasiMhanA 28 mA varSamAM vaizAkha su. sAtame, veza, myu. rIpeArTa 1919-20 pA. 7 DI. bI. dIskalakara 17 For Personal & Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha naM. 11 saurASTramAM dvArakAnA rAjA rUdrasenanA samayano zilAlekha saddhasenane saMvata 232 saurASTramAM AvelA gAyakavADanA pradeza okhAmaMDalanAM mulavAsara nAmanAM gAmaDAMmAM eka taLAvanA kAMThA uparathI A lekhavALA patthara maLI AvyA che. tyAMthI dvArakAmAM tene pustakAlaya pAse ubhe karavAmAM AvyuM hatuM. temAM cAra lITIo che ane tenuM mApa pa- 31'-1" che. zAha vaMzanA keTalAka rAjAonAM nAmo uparAMta vAjakanA putre baMdhAvelAM keTalAMka jaLAzaya viSe paNa temAM ullekha karelo che. zAhanA samayanI lipimAM saMskRta bhASAmAM lekha lakhelo che. akSarAntara 1 rAjJo mahAkSatrasa [ sya ] sA [ svA ] mirudrasenasya 2 varSe 232 vaizAkhabahulapaMcamyAM 2 rUma ... ... ... vAnagaya putra 8 prati niSitaM tha [a] mitre [trAva ] phi ni [ ni]nara [2] bhASAntara rAjA mahAkSatrapa ravAmi senanA ra3ra varSe vaizAkha vadi 5 ne dine vanijakanA putra pitAnA mitranI aMdagI potAnA prANane bhega ApIne pakSI. naM. 12 mevAsAne kSatrapa zilAlekha saM. 3 + + kA su. 5 - sva. dIvAna bahAdura raNachoDabhAI udayarAma pAsethI AlekhanAM rabiga maLyAM che. A akSarAntara te uparathI kareluM che. paNa mULa lekha joyA bAda vadhu ajavALuM paDe e saMbhava che. lekha maraNathaMbha upara kerelo have joIe ane rabiMga uparathI tenuM mApa nIce majaba aTakaLI zakAya che. uMcAI 2'-1" pahoLAI uparanA bhAgamAM 1'-ra"ane nIcenA bhAgamAM 1'-5" chellI be paMktinA akSara bahu ja ghasAI gayA che. akSarAntara 1 siddhaM rAjJo mahAkSatrapasya svAmi caSTaNa 2 putrapuputrasya rAjJo mahAkSatrapasya bhaTTidAma 3 putraprapautrasyaH rAjJo mahAkSatrapasya varSazata 4 truttarake varSa ... ... putrasya Abhirasya 5 harihAvekasa (1) gotrasya vasurAkasyaH zuttaja duhitusya 6 kartIkasya zu 5 rAjyezvarasya bhartuSTi puSTApi 7 ... ... ... ... ... mane *.. 4 . yu. rIpoTa sane 1923-24 pA. 12 DI. bI. dIkalekara For Personal & Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha trika vaMzanA lekho For Personal & Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaikUTaka vaMzanA lekho naM13 raikUTakavaMzanA dahusenanAM pAraDInAM patarAM saMvata 207 vaizAkha su. 13 * muMbaI IlAkAmAM gujarAtanA susta paragaNAmAM pAraDI gAmamAM taLAvanuM khedakAma cAlatuM hatuM tyAre A patarAMo I. sa. 1884 mAM maLI AvyAM hatAM. royala ezIATika sosAiTInI muMbaI zAkhAnA jaranala velyuma 16 nA pAne 346 me. De. bhagavAnalAla IndrajIe I. sa. 1885 mAM A patarAM prasiddha karelAM che. paNa lIthogrApha Apela nathI. patarAM be che ane tenuM darekanuM mApa 9 43" che. te taddana sapATa che. ane tenI kAra vadhAre jADI agara kAMThAvALI paNa nathI. pratikRti uparathI jaNAya che ke lagabhaga Akho lekha akhaMDa ane surakSita che. sAdhAraNa kaDI ke muddA nathI. paraMtu banne kaDIonA kANumAMthI patarAMo lAMbAM ane " jADA tArathI bAMdhelAM che. A tAra karatAM kANuM bahu moTAM nathI, ane patarAMo maLI AvyAM ke tarata ja sAcavI levAmAM AvyAM hoya evuM lAge che. A uparathI evuM mAluma paDe che ke patarAMo asalathI ja tArathI bAMdhavAmAM AvyAM haze. be patarAMonuM vajana 31 talA che. ane tAranuM vajana 13 talA che. kula vajana 3ra telA = 12 ausa che. trakUTaka vaMzanA mahArAja dahusene brAhmaNane Apela jamInanuM varNana lekhamAM che. A rAjAnI AjJA AmrakA nAmanA sthaLethI bahAra pADavAmAM AvI hatI. dAna Apela gAmanuM nAma kanIyastaDAkA hatuM ane te antarmalI paragaNumAM AvyuM hatuM. bakSIsa meLavanAra brAhmaNa kApuramAM rahetA hatA. rAjAe karela bakSIsanA samAcAra ApanAra dUtanuM nAma buddhagupta hatuM. ane te bakSIsa 207 mA varSanA vaizAkha suda 13 ne divase karavAmAM AvI hatI. pAraDInAM patarAo prasiddha karyA pahelAM paMDita bhagavAnalAla IndrajIe karInA eka tAmrapatramAMthI saikUTakenuM varNana zodhI kADhayuM hatuM. paraMtu te mULa pataruM khavAI gayuM lAge che. karInAM patarAM upara 245 muM varSa lakheluM che. te ja pradezanA keTalAka samakAlIna aitihAsika mAMthI maLI Avela sucanAnA AdhAre paMDita evuM anumAna kare che ke A patarAMone saMvata I. sa. 245 lagabhagathI zarU thate have joIe. janarala kanIMgahAme A saMvata I. sa. 249 thI zarU thato kalacurI athavA cekIne mAnelo che. ane A matanuM samarthana paMDita pite tathA DaeN. phalITe karela che. pAraDInAM patarAMonI lipi tathA jyAMthI maLI AvyAM te jagyA ane temAM kUTakenuM varNana kareluM che e be bAbate uparathI e patarAMo, De. kInhane chevaTa puravAra karyuM che te pramANe I. sa. ra49 thI zarU thatA kalacurI athavA cedI saMvatanAM ja hovAM joIe evuM mAnavAne sabaLa kAraNa maLe che. aThavADIAne divasa athavA nakSatra ApeluM nahiM hevAthI samaya 4 e. I. . 10 pA. 21-53 I. huza For Personal & Private Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha nakakI karavAne bIjI kaI hakIkta nathI. paraMtu De. kIhAne jaNAve che ke je cAlu varSa gaNavAmAM Ave te te I. sa. 456 nA eprIlanI 4 thI tArIkhanI barobara thAya. ane pUruM thayeluM varSa I. sa. 457 nA eprIlanI 23 mI tArIkha khabara thAyaH trakuTakanA kuTuMbanuM vaNana ApatuM ( kalacurI ) saMvata 245 nuM kaherInuM pataruM A vaMzanA je rAjAnA samayanuM che tenA nAmanI mAhitI ApI zakatuM nathI. saikUTakane rAjA dahusena ( kalacurI) saMvata 207= I. sa. 4pa6 athavA I. sa. 457 mAM rAjya karatA hatA evuM pAraDInAM patarAMo uparathI mAluma paDe che. dahusenanA pitA iMdradata tathA putra vyAghasena nAmanA te ja vaMzanA bIjA be mANase viSe paNa sikkAo uparathI jANavAmAM AvyuM che. svargastha mI. jekasana pAse suratamAMthI maLeluM eka ( kalacurInI) 231 nI sAlanuM tAmrapatra hatuM. temAM trikUTaka vaMzanA vyAvrasene ApelA dAnanuM varNana hatuM. dahusena ane vyAvrasena pitAne sikakAo upara paramANuva tarIke oLakhAve che, e dhyAnamAM rAkhavA jevuM che. jyAre pAraDInAM patarAMomAM dahusenane tevA ja arthavALuM bhagavadpAdakarmakara eTale bhagavadgunAM caraNane sevaka evuM birUda ApavAmAM Avela che. A lekhamAM batAvela sthaLe viSe DaM. phalITa ema mAne che ke "antaramanDalIviSaya" e gujarAtamAM Avela uttare miDheLa ane dakSiNa pUrNa nadIonI vacce pradeza hovo joIe. vaDedarA rAjyanA vyArA paragaNunI nairUtya keNanI dakSiNa tarapha traNa maila upara Avela miDheLA nadInA kAMThA upara jarA moTuM gAmaDuM AveluM che teja kApura tarIkhe oLakhAve che. A sthaLane InDIyana eTalAsa kavArTara zITa naM. 23 esa. I. ( 1888 ) mAM akSAMza 21deg4 rekhAMza 73 25 upara kapura tarIkhe batAvavAmAM AvyuM che. "kanIyastaDAkA sArikA " eTale hAnA taDAkA sArikAne miDheLA ane pUrNa vacce lagabhaga adhe raste tathA kapurathI pazcime 15 mila upara nakazAmAM batAvela tarsari athavA tairi tarIkhe oLakhAve che. dahusene dAna ApyuM tyAre jyAM rahyuM hatuM te AmrakA kadAca kapurathI nairUtya keNamAM be mela upara nakazAmAM batAvela ambaLa athavA AkhAcha hoya ema te mAne che. paraMtu lekhamAM batAvelAM bIjAM sthaLanI najIka AmrakA hevuM joIe e jarUranuM mAnatA nathI. nAzikanA uzavadAtanA eka lekhamAM batAvelA kApurAhAra nAmanA vibhAganuM nAma kapura uparathI paDayuM che. ane te ja lekhamAM batAvela cikhalapadra paNa kapurathI IzAna khUNe aDhI mila upara miDheLAnA dakSiNa kAMThA upara nakazAmAM batAvela cikhalada che. For Personal & Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA danhasenanA pAraDInAM patarAM akSarAntara patarUM pahelaM 1 svasti [ // ] vijayaskandhAvArAdAmrakAvAsakAstraikku [ka] TakAnAM mAtApitRpAdAnuddhayAto bhaga2 vatpAdakarmakaroSvamedhAhartA zrImahArAjadahrasenaH sarvAnevAsma - santakAnanta3 maNDalIviSayavAsinassamAjJApayati yathA kApuravAstavyabrAhmaNanaNna [NNa ] svAmina 4 atraiva viSayAntargatakanIyastaDAkAsArikAmAmo mA [ t ] Api [t ] rorAtmanazcapuNya patarUM cIjeM 5 yazobhivRddhaye [ ya ] Acandra [ A ] kArNava [kSi ] tisthi tikAlikA [ ka ] zcoraro [ rA ] jApatthyakArivarja 6 sarvadityaviSTiparihAreNa putrapautrAnvayabhojyassamatisRSTo yatosya ___ bhuJjataH kRSato [taH ] 7 pravi [ di ] zatazca na ka [e] naci [t ] pratiSedhaH kArya ityuktaJca bhagavatA vyAsena [ / SaSTi varSasahasrAni [Ni ] 8 svarge vasati bhUmidaH [ / ] AcchettA cAnumantA ca tAnyeva narake vasediti [ // ] buddhaguptadUtakamAjJA 9 saM. 200 7 vaizAkhazuddhatrayodazyA [ - ] 10. 3 [ // ] bhASAntara (paMkti 1) svasti! AmrakAnA vijayI nivAsasthAnathI saiphaTakanA (vaMzane) mAtApitAnA paganuM dhyAna karanAra bhagavata( viSNu)nA caraNane sevaka ane azvamedha karanAra zrI mahArAja dahusena akhtamaMDalI viSayamAM vasatI sarva ApaNe prajAne (nicenuM) zAsana kare che - (paMkti 3) kApuramAM vasatA brAhmaNa naNusvAmIne nIyastaDAkAsArikA gAma e je viSayamAM AveluM, (amArA ) mAtApitAnA ane amArA puNyayazanI vRddhi artha, caMdra, sUraja, sAgara, pRthvInA astitva kALa sudhI lUMTArA, ane nRpane vinna karanAra varja karI, sarva kara ane veThathI mukta, putra, pautra ane vaMzajenA upaga mATe ame ApyuM che. ( paMkti 6) AthI jyAM sudhI te bhUmine te upabhoga kare, khetI kare, anyane soMpe tyAM sudhI keIe pratibadha kare nahI. (pAta 7 ) bhane mata vyAse yu cha: [mahI yA sAmAnA me le Ave cha ] (4ti 8) (1) zAsana ( 2 thayuM tuM)--4 suddhagupta- saMvata 207 vaizAma zudi teraza-13ne dine * pAyo svAminatraiva 1. For Personal & Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha naM014 traikUTaka vaMzanA vyAghrasenanAM suratanAM patarAM saMvata 241 mI. e. ema. TI. jekasane jaNAvyA pramANe A tAmrapatre suratathI maLelAM che. patrAM e che ane te darekanuM mApa lagabhaga 9 iMca pehetuM ane 3 iMca uMcAinuM che. lakhANu phakta aMdaranI bAjuepara ja che. khIjAM patarAM karatAM A vadhu pAtaLAM ane upaDatI kAra vagaranAM che, paNa temAMnuM lakhANa ekandare surakSita sthitimAM che. pAraDInAM patarAMonI mAphaka AmAM paNa pahelA patarAnI lakhelI bAjI nIce ane tevI ja rIte bIjAnI upara e pramANe tAra mATenAM kANAMe che. A kANAMemAMthI eka lAMbe trAMbAnA tAra jamaNI bAjuethI pasAra karI vALI devAmAM AvyA che. DAbI bAjue paNa kadAca AvA tAra haze, paNa maLI zakA nathI. patarAMo tathA tAranuM ekandara vajana 50 tAlA che. traikUTaka vaMzanA mahArAjA vyAghrasene vijayI anirUddhapura ' mAM rahI eka brAhmaNane ApelI jamInanI bakSIsanuM varNana lekhamAM che. A zahera traikuTaka rAjAenI rAjadhAnInuM zahera jaNAya che. te zeherane ( kalacurI) saMvata 406nAM anubrAnAM patarAMomAM dAna lenAranA nivAsa sthAna tarIkhe ' vijayI anirUddhapuri' e pramANe lakhavAmAM AvyuM che. vyAghrasena aparAnta pradezamAM rAjya karavAnA dAvA dharAve che. kAlidAsanA raghuvaMzamAMnA e blekamAM AvatA trikUTaparvata, jenA uparathI traikuTakAnA vaMzanuM nAma paDayuM hAvuM joIe, te aparAntanA rAjAnA pradezamAM AvelA haivAnuM jaNAvyuM che, tene uparanI hakIkatathI sAkhItI maLe che. raghuvaMza upara mallinAthe lakhela vaijayantI pramANe aparAntanuM mukhya sthaLa zUrpArakara, hAlanuM sApArA jaNAya che. ane te ja traikuTakAnuM rAjavAnInuM zahera anirUddhapura huM gaNuM chuM. vyAsene ApeluM gAmaDuM IkSarakI paragaNAnuM purahitapallikA hatuM. parantu A ALakhI zakAtuM nathI. gAmaDAnA nAma uparathI kadAca anumAna karI zakAya ke te meLavanAra nAgazarmA rAjakuTuMbanA pureAhita hatA. * saMvata 241nA kArtika zuda 15 ne dine te ApyuM hatuM. dahusainanAM pAraDInAM patarAM upara ( kalacurI ) saMvata 207 Apele che. ane sikkAe uparathI jaNAya che ke vyAghrasena dahusenane putra hatA. eTale navA lekhanuM varSa pazu I. sa. 249 thI zarU thatA kalacurI saMvatanuM haiyuM joie. ane temAM ApelA mahinAne lIdhe lekhanuM varSa I. sa. 490, agara 491 nuM hAvAnuM nakkI thAya che. anirUddhapuramAM rahetA aparAntanA traikUTaka raktae viSe sikkAo tathA lekhA uparathI jeTaluM jANavAmAM AvyuM che te nIcenI vaMzAvaLImAM AvI jAya che H- mahArAja indradatta / mahArAja sena (i. sa. 456 athavA 457) mahArAja vyAghrasena ( i. sa. 190 athavA 491 ) * e, I, veA. 11 pA. 219 preA, I, huz For Personal & Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA vyAghrasenanAM suratanAM patarAMo akSarAntara paheluM patarUM aMdaranI bAju 1 svasti vijayAniruddhapurAttraikUTakAna [ i ] mAtApitRpAdAnuddhyAto bhagavatpAda karmma kara ragatakramAgata 2 sphItAparAntAtidezapatiraparimita nRpatinatacaraNakamalassvabhujaparipAlanapratA3 pAghigatapracuradraviNavizrANanAvApta sarvvadigvyApizuklayazAzzAradarajanikaruciravapu4 ranadyakAlIna puruSavizeSasadRzodAracaritassucaritanidarzanAtthamiva nimmita prati5 hatasAmantArAtiranyanarapatiprativiziSTassvavaMzAlaGkArabhUta prabhUtapravIra sAdhanA6 dhiSThitadurganagarasAgarassAgaragambhIragirigurusthiraprakRti : prakRtijanamanohara : prAjJa7 saMzritagurusvajanamAdhusAdhAraNadhanobhijanasadRzayantraNeopagRhItaspRhaNIyazrI zrImahA8 rAjavyAghrasenaH sarvvAnavekSara kyAhArAntargata purohitapallikAprativAsino 9 ssamAjJApayati [ / ]* viditamastu vo yathAssmAbhirmmAtApitrorAtmanazca svapuNyAbhivRddhaye patarUM bIjuM : aMdaranI bAju 10 bhAradvAjasagotrabrAhmaNanAgazarmaNe iyaM pallikA corarAjApatthyakArivarja' acATabhaTa 11 prAvezyA sarvvadityaviSTiparihI gogrAhArasthityAnvayabhojya AcandrAkarNava12 kSitisthitisamakAlInotisRSTA~ [ / ] tadasmadvaGjJyarAjabhiranyairzva vibhavAnabhAvAnubaddhAnAyurvvi 13 yogAnugataGguNAMzca dIrghakAlAnuguNAnvigaNayya dAnaJca guNavatAmavadAtamapadAna14 miti pramANIkRtya zazikarazuciruciraJcirAya yazazcicISubhiriyaM pallikAdAyonumantavya prapA 15 layitavyazca [ / ] yasmAduktambhagavatA vedavyAsena vyAsena [ / ]* pUrvadattAndvijAtibhyoyatnAdrakSa yudhi - 16 SThira [ / ]* mahImmahimatAM zreSTha dAnAcchreyonupAlanaM [ // 1 // ]* SaSTivarSasahasrANi svarge modati 17 bhUmida [: / ]* AcchettA cAnumantA ca tAnyeva narake vasediti [ // 2 // ]* pratipRcchya likhitaM mayA mahAsandhivigra 18 hikakarkeNa hAlAhaladUtakaM saM. 200 40 1 kArtika zu. 10.5 [ // ]* 1 vAM vaMzA 2 sarvvAneve 3 vAsina 4 vaathe| zarmmaNa 5 vA varjam 6 vA parihIMNAprahAraM ane bhojyAcandrA kAlInAti 8 vA zya 9 vA bhirayaM For Personal & Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lakha bhASAntara ( paMkti 1 ) svasti ! vijayI anirUddhapuramAMthI trai TakAnA vaMzanA, mAtApitAnAM caraNanuM dhyAna dharanAra, bhagavatanA (viSNunA ) caraNanA sevaka, aparAnta ane ( pAte) meLavelA athavA vArasAmAM prApta karelA anya samRddha dezeAne pati, jenAM caraNakamaLane asaMkhya nRpe namana kare che, jeNe nija rAjyanuM zAsana karIne ane vijaya meLavIne svabhujathI prApta karelA mahAna saMcayanuM dAna ApIne sarve dizAmAM prasaratA ujajavaLa yaza prApta karyo che, jenuM aMga zaradaindu samAna prakAro che, jenA AcAra prAcIna uttama janAnA AcAra jevA umadA che, je sadAcAranA udAharaNa rUpe sarjAelA hAya tevA che, jeNe najIkanA zatruene haMphAvyA che, je anya nRpA karatAM adhika sampanna che, je nija kuLanuM bhUSaNu khanyA che, jeNe aneka mahAna vIrAnI senAthI, durga, nagaro ane sAgara meLavyA che, jenI prakRti sAgara samAna gaMbhIra che, ane himAlaya samAna sthira che, je prakRti vaDe janAnAM hRdaya anuraMje che, jenI lakSmInA vidvAna, Azrita, vaDIla, andhujana, ane saMtAthI vyaya thAya che, ( ane jeNe nija vaMzane chAjatA prakAra vaDe nigraha AcarI, abhilASita veza prApta karyAM che, te mahArAja zrI vyAghrasena kArakI AhAramAM AvelA purohitapallikAnA sarve nivAsiene zAsana kare che -- ( paM. 9) tamane jAhera thAcyA ke amArAM mAtapitA ane amArA puNyanI vRddhi arthe ame bhAradvAja gAtranA brAhmaNa nAgazarmanane, A pallikA, luTArAo ke mahAna drohanA gunhA vALA jatAnA ( pakaDavAnA prasaMga) sivAya cATa ( ane ) bhaTanA pravezathI mukata, sarva kara ane veDhathI mukata, dAna lenAra purUSanA vaMzonA candra, suraja, sAgara ane pRthvInA astitvakALa sudhI agrahAranA niyamAnusAra upalega arthe ApI che. ( paM. 12 ) prabhutA ( aizvarya ) anitya che, jIvana viyeAgathI guNNA ja dIrgha kALa Take che, e vicArIne tema ja sajjanAne dAna e kabula karIne, inDukiraNa samAna ujjavaLa yazanA dIrgha kALa sudhI amArA vaMzanA ke anya nRpAe A pallikAnA jJAnane anumati ApavI ane rakSavuM joIe. ( paM. 15) kAraNa ke bhagavAna vevyAse kahyuM che keH- anusarAyeluM che, ane phakata umadA kArya che, e satya saMcayanI abhilASavALA, ( ahIM cAlu zlAkamAMnA e zloka Ave che. ) ( paM. 17) A ( dAnanI agatyanI haeNkIkata ) tapAsI, ( A dAna ) jemAM hAlAhula dbhutaka hatA te mArAthI, mahAsAMdhivigrahika karkathI saM. ra41 kArtika zu. 15ne dine lakhAyuM hatuM. For Personal & Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gujarAtanA aitihAsika lekha gupta vaMzanA lekho For Personal & Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guptavaMzanA lekho naM. 15 skandaguptane jUnAgaDhano zilAlekha gupta saMvata 136,37 ane 138 A lekhanI zodha prathama mI. jemsa prinsepe I. sa. 1838 mAM ja. meM. e. se. . 7 pA. 347 upara prasiddha karI hatI. I. sa. 1844 mAM ja. . . . . . . 1 pA. 148 upara tenI zilAchApa prasiddha karavAmAM AvI hatI. te janarala sara jyorja lIgrenDa jeka, mI. ena. ela. vesTaragArDa tathA eka brAhmaNa madadanIza eoe taiyAra karI be varSa pahelAM sesayaTI pAse mUkelI nakala uparathI banAvavAmAM AvI hatI. De. bhAu dAjIe I. sa. 1862 mAM te ja jarnalanAM ve. 7 pA. 121 upara pitAne pATha tathA bhASAntara prasiddha kya hatAM. te sAthe I. sa. 1861 mAM De. bhagavAnalAla IndrajIe kapaDAM para upajAvela chApa uparathI banAvelI zilAchApa paNa prasiddha karI hatI. I. sa. 1876 mAM De. bhAu dAjIne pATha tathA prophesara IgalIMge tapAsela bhASAntara pharIthI A. sa. . I. ve. 2 pA134 upara prasiddha thayAM hatAM ane tenI sAthe che. bhagavAnalAla IndrajInI nakala uparathI banAvelI jarA nAnI zilAchApa ApavAmAM AvI hatI. muMbaI IlAkAmAM kAThiAvADanAM dezI saMsthAna jUnAgaDha saMsthAnanuM mukhya zahera jAnAgaDha che. A zahera athavA tenA asala nAmadhArI zaheranuM varNana A lekhamAM che. paNa tenuM asala nAma ApeluM nathI. paraMtu rudradAmanane lekhanI pahelI paMktimAM tenuM nAma girinagara eTale DuMgaranuM athavA DuMgaraparanuM zahera ApeluM che. pAchaLathI lekhamAM kahela Ujayata parvatane ja te giranAra nAma ApavAmAM AvyuM ane A uparathI ema mAnavAne kAraNe maLe che ke asalanuM zahera hAlanI jagyAne badale parvatanI taddana pAse agara kadAca tenI khINamAM ja hovuM joIe. A lekha eka mahAna pattharanI zilAnA vAyavya keNa upara che ane temAM azokanAM cauda zAsane tathA mahAkSatrapa rudradAmanane meTe lekha paNa khAsa rakSaNa mATe hamaNuM ubhI karela chAparI nIce che. A sthaLa giranAra parvatane pharatI khINa pAse javAnA nALAnA mukha AgaLa zaherathI pUrvamAM lagabhaga eka mAIla upara AveluM che. lakhANa 10 phUTa pahoLI ane 7 phUTa 3 iMca jagyAmAM ane surakSita sthitimAM che. lekhamAM bhAMgI gaela pattharane lIdhe 22 mI paMktimAM ja phakata keTaloka bhAga rahI gayA che. ADAMavaLAM ane chIcharAM ketarakAma, khaDabacaDe khaDaka, kudaratI nizAnIonuM akSarA sAthe maLI javuM, ane khaDakanA khaDabacaDApaNAne lIdhe ketaranAre cheDI dIdhelI keTalIka jagyA, vigere kAraNone lIdhe te sahelAIthI vAMcI zakAya te lekha nathI. akSaranuM kada 4 iMca ane 1} iMca vace che. * ko. I. I. va. 3 pa. 56 phalITa For Personal & Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA vividha sTeTa _lekhane pahele bhAga prAcIna gupta rAjA skandaguptanuM varNana Ape che. bhagavAna viSNunI rasuti tathA rAjyakartAonA vakhANunA pAMca leka pachI skandagupta pitAnA surASTranA deze athavA kAThivADanA pradezo para rAjya karavAne eka parNadattane nIme tenuM varNana che. parNadatte lekha che te zaheramAM rAjya karavAne pitAnA putra cakrapAlitane nImyA. te pachI lekhane mukhya Azaya lakhe che te A pramANe che:-- guptAnA samayanA varSa 136(I. sa. 455-56)mAM praupada ( ogaSTa-sapTebara) mAsanA chaThThA divase rAtamAM sudarzana nAmanuM taLAva ( je giranAranI taLATInI AsapAsa khINamAM nALAne ADe prAcIna samayamAM bAMdhela baMdhavaDe, lekha che te jagyAe banAvavAmAM AvyuM hatuM te) ativRSTine kAraNe tUTI gayuM. ahiM tathA AgaLanA be lakhANanA bhAgomAM AMkaDAne badale zabda vaDeja pUrNa rIte tArIkha ApelI che. tUTI gayelo bhAga pharI bAMdhakAmathI be mAsa kAma cAlyA pachI saMvat 137( I. sa. 456-57 )mAM cakrapAlitanA hukamathI samarAvAyo hate. bIjA bhAgamAM, 24 mI paMktithI aMta sudhI skandagupta ane parNadattanA nAme pharIthI ApelAM lAge che. ane te pachI zarUvAtanI stuti uparathI jaNAI AvatA vaiSNava valaNa anu. sAra nIcenI hakIkta ApelI che -- guptanAM saMvata 138 mAM (I. sa. 457-58) cakra pAlite bhagavAna viSNumandira bandhAvyuM; jenuM nAma "cakabhUta" eTale cakra dharanAra hatuM. te pachI be leka bAda lekha pUrNa thAya che. te lokone artha samajavA pUratA bhAga rahyo nathI. For Personal & Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svandagumanA janAgaDhanA zilAlekha akSarAntara prathama vibhAga 1 siddham / // zriyamabhimatabhogyAM naikakAlApanItA tridazapatisukhArtha yo bale. rAjahAra / kamalanilayanAyAH zAzvataM dhAma lakSmyAH 2 sa jayati vijitAtirviSNuratyantaniSNuH tadanu jayati zazvat zrIparikSiptavakSAH svabhujajanitavIryo rAjarAjAdhirAjaH / narapati3 bhujagAnAM mAnadarpotphaNAnAM pratikRtigaruDAjJA [m ] nirvizI [ m ] cAvakartA // nRpatiguNaniketaH skandaguptaH pRthuzrIH caturudadhija (?) la (?) AntAM sphItaparyantadezAm / 4 avanimavanatAriyaH cakArAtmasaMsthAM pitari murasakhitvaM prAptavatyAtmazaktyA // oNpi ca jitam [-] va tena prathayAta yazAMsi yamya ripavopi AmUlabhagnadI niva .... .... ... mlecchadezeSu 5 krameNaM buddhyA nipuNaM pradhArya dhyAtvA ca kRtra nAnguNadoSahetUn / vyapetya sarvAnmanuneMdraputrAMlakSmIH svayaM yaM vasyAMcakAra / / tasminnRpe zAsati naiva kazciddharmAdapeto manujaH prajAsu / 6 aato daridro vyasanI kadayo daNDa [yo / na vA yo bhRzapIDitaH syAt // evaM sa jitvA pRthivIM samagrAM bhagnAgradA [ n ] dvizatazca kRtvA / sarveSu dezeSu vidhAya goptR [pta ] na saMcintayA [ mA / sa bahuprakAram // syAtkonurUpo 7 matimAnvini [ nI ] to medhAsmRtibhyAmanapetabhAvaH / satyAjavaudAryanayopapanno mAdhuryadAkSiNyayazonvitazca // bhaktonurakto nR va [[ ] za [-] payuktaH sarvopadhAbhizca vizuddhabuddhiH / AnRNyabhAvopagatAntarAtmAH sarvamya lokasya hite pravRttaH // 8 nyAyArjanathasya ca kaH samarthaH syAdajitasyApyatha rakSaNa ca / gopAyitasyApi [ ca ] vRddhihetau vRddhasya pAtrapratipAdanAya // sarvapu bhRtyepvapi saMhatepu yo me prazipyAnikhilAn surASTrAn / AM jJAtamekaH khalu parNadatto bhArasya tasyodvahane samarthaH / / 9 evaM vinizcitya nRpAdhipena naikAnahorAtraguNAnsvamatyA / yaH saMniyuktorthanayA kathaMcit samyak surASTrAvanipAlanAya // niyujya devA varuNaM pratIcyA svasthA yathA nonmanaso babhUvu [ : ] [[ ] pUrvetarasyAM dizi parNadattaM niyujya rAjA dhRtimAMstathAbhUt / [ // ] 1 AmAM ane pachInA be zlokamAM mAlinI chanda che 2 chaMda AryA 3 vAMce nirvacanA 4 IndravajA ane upendravajana upajAti. 5 A zloka ane pachInA cha lokamAM chaMda IndravajA 6 vAMco AtmA 7 indravajAno upajAti pachInA be leke paNa temaw. For Personal & Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha 10 tasyAtmajo hyAtmajabhAvayukto dvidheva cAtmAtmavazena nItaH / sarvAtmanAtmeva ca rakSaNIyo nityAtmavAnAtmajakAntarUpaH / [ // ] rUpAnurUpalalitairvicitraiH nityapra modAnvitasarvabhAvaH / prabuddhapadmAkarapadmavaktro nRNAM zaraNyaH zaraNAgatAnAm / [ // ] 11 abhavadbhuvi cakrapAlitosAviti nAmnA prathitaH priyo janasya / svaguNairanupaskritai rudAtta [ 1 ] : pitaraM yazca vizeSayAMcakAra / [ // ] kSamA prabhutvaM vinayo nayazca zaurya vinA zauryamaha[1]rcanaM ca / vA (?) kya (?) m damo dAnamadInatA ca dAkSiNyamAnRNyamaz [ U ] nyatA ca / [ // ] sauMdaryamAryetaranigrahazca avismayo dhairyamudIrNatA ca / 12 ityevametetizayena yasminnavipravAsena guNA vazanti // navidyatesau sakalepi loke yatropamA tasya guNaiH kriyeta / sa eva kAtsnyena guNAnvitAnAM babhUva nR [ na ] NAmupamAnabhUtaH ityevametAnadhikAnatonyAnguNAnpara [I ] kSya svayameva pitrA yaH saMniyukto nagarasya rakSAM viziSya pUrvAnpacakAra samyak / [ // ] 13 Azritya vi [ vI ] rya su ( ? ) bhu ( ? ) ja ( ? ) dvayasya svasyaiva nAnyasya narasya darpa / novaijayAmAsa ca kaMcidevamasmin pure caiva zazAsa duSTAH[ n ] ( // ) visaMbhamalpe na zazAma yosmin kAle na lokeSu sa nAgareSu / yo lAlayAmAsa ca pauravargAn [ .... ... ] putrAn suparIkSyadoSAn / [ // ] saMraMjayAM ca prakRtirbabhUva pUrvasmitAbhASaNamAnadAnaiH / 14 niryantraNAnyonyagRhapraveza [ : ] saMvarddhitaprItigRhopacAraiH / [1] brahmaNya bhAvena pareNa yuktaH zaklaH zucirdAnaparo yathAvat / prApyAnsa kAle viSayAn siSeve dharmArthayozcA [pya ] virodhanena / [ // ] yo [........ .... ] parNadattAtsa nyAyavAnatra kimasti citraM / muktAkalApAmbujapadmazItAccandrAt kimuSNaM bhavitA kadAcit / [ // ] 15 arthoM krameNAmbudakAla Agat [e] - [i] dAghakAlaM pravidArya toyadaiH / vavarSa toyaM bahu saMtataM ciraM sudarzanaM yena bibheda cAtvarAt / [ // ] saMvatsarANAmadhike zate tu triMzadbhiranyairapi SaDbhireva / rAtrI dine proSThapadasya SaSThe guptaprakAle gaNanAM vidhAyaM / [] 16 imAzca yA raivatakAdvinirgatA [ : ] palAzinIyaM siktaavilaasinii| samudra kAntAH cirabandhanoSitAH punaH pati zAstrayathocitaM yayuH / [ // ] avekSyavarSA gamajaM mahodbhamaM mahodadherurjayatA priyepsunA / anekatIrAntajapuSpazobhito 17 nadImayo hasta iva prasAritaH / [ // ] vizAdya [ mAnAH khalu sarvato ja ] nAH kathaM kathaM kAryamiti pravAdinaH / mitho hi pUrvApararAtramutthitA vicintayAM cApi 1 vaitAlIya-parachaMdasika ra upendravajI ane indravajAne upajAti, pachInA traNa lokomAM paNa te ja 3 IndravajA; pachInA cAra zlokamAM paNa te ja pramANe 4 vaMzastha 5 indraja 6 A vAMcana mATe jIo koI. I.va. 3 pA. 57 phaTanaTa 4, 7 ida vaMzastha ane pachInA traNa zlokamAM. For Personal & Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ skandaguptanA junAgaDhanA zilAlekha babhUvurutsukAH / [ // ] apIhaloke sakale sudarzanaM pumAM[ n ] hi durdarzanatAM gataM kSaNAt / 18 bhavennu zAmbho nidhitulyadarzanaM sudarzanaM [ .... .... .... ... ] / ( // ) [.... .... .... .... ]' vaNe sa bhUtvA pituH parAM bhaktimapi pradartha / dharma puro dhAya zubhAnubandhaM rAjJA hitArtha nagarasya caiva / ( // ) saMvatsarANAmadhike zate tu 19 triMzadbhiranyairapi saptabhizca / pra[... ... ... ... ...] zAstra cettA vi (?) zvo ( 1 ) pyanu jJAtamahAprabhAvaH / ( // ) AjyapraNAmaiH vibudhAnatheSTvA dhanairdvijA. tInapi tarpayitvA / paurAMstathAbhyarcya yathArhamAnaiH bhRtyAMzca pUjyAnsuhRdazca dAnaiH / 20 graipmasya mAsasya tu pUrvapa [2] [... ... ... ...pra ] thamehisamyak / mAsadvaye nAdaravAnsa bhUtvA dhanasya kRtvA vyayamaprameyam / ( // ) AyAmato hasta zataM samagraM vistArataH SaSTirathApi cASTau / 21 utsedhatonyat puruSANi sa (?) pta (?) [... ... ... ...ha ] stazatadva yasya / ( // ) babandhayatnAnmahatA nRdevAn [abhyarcya (?) ] samyagghaTito palena / ajAtiduSTam prathitaM taTAkaM sudarzanaM zAzvatakalpakAlam / ( // ) 22 api ca sudRDhasetuprAnta ( ? ) vinyastazobharathacaraNasamAkrauMcahaMsAsadhUtam / vimala salila [ ... ... ... ... ] bhuvi ta [ ... ... ... ... ] da [... a] kaH zazI ca / ( / ) 23 nagaramapi ca bhUyAddhimatpaurajuSTam dvijabahuzatagItabrahmaniSTapApaM / zatamapi ca samAnAmIti durbhikSa [ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...] ( // ] [iti suda ] nitaTAkasaMskAragrantharacanA [ sa ] mAptA // bIjo vibhAga 24 dRptAMridarpapraNudaH pRthuzriyaH svavaMzaketoH sakalAvanIpateH / rAjAdhirAjyAdbhutapuNya [ karmaNaH ] [ ... ... ... ... ... ... ...] () [ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...] (1) dvIpasya goptA mahatAM ca netA daNDa dvi (?) [ ... ] nAM 25 ... ... ... ... ...dvizataM damAya / ( // ) tasyAtmajenAtmaguNAnvitena govinda pAdArpitajIvitena / [ ... ... ... ... ... ... + ... ... ... ... ... ] ( // ) [ ... ... ... ... ... ] gdhaM viSNozca pAdakamale samavApya tatra / arthavyayena 1 IndravajA ane upendravajAno upajAti; pachInA pAMca zlokamAM paNa e ja chaMda. 2 chaMda mAlinI pachInA zlokamAM paNa. 3 chaMda vaMzastha-pahelAM ane trIjA pAdamAM prathamAkSaro laghu hovAthI hadebhaMga thAya che. 4 IndravajA ane pachInA lokamAM. 5 chaMda vasaMtatilakA ane pachInA lekamAM paNa. For Personal & Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha 26 mahatA mahatA ca kAlanAtmaprabhAvanata paurajanena tena / ( 1 ) cakra bibharti ripu . . . . . . . . . . ] (5) [ . . . * * * ] tasya svataMtravidhawAraNamAnuSaya ? II) 27 kAritamavakramatinA cakrabhRtaH cakrapAlitena gRhaM / varSazateSTAtriMze guptAnAM kAla * . ** ... ( ) ... ... ... ... ... ... . . . bA ] thamutthitabhivorjayatocalasya 28 purvamuvi mAti lupI vRddhi bace mUrdhani | | . . . . . . viddAmA vijhAnate [.. ... ... ... ... ... ] (10) bhASAnera siddha thayuM che! jene nivAsa kamaLa che te lakSamI (devI ) nuM zAzvata dhAma viSNu (bhagavAna), Apadane vijetA, pUrNa vijayI, jeNe dezanA pati ( Indra) ne sukhArthe bali ( asura ) pAsethI lakSmI ane zrI je upabhaga egya lekhAI che ane je tenI pAsethI ghaNe dIrghakALa dUra rAkhavAmAM AvI hatI te harI lIdhI ! (pa. 2) te pachI, jenA vakSarathaLane lahamIthI AliMgana thayuM che, jeNe nijabAhubaLathI zaurya khIlavyuM che, ane jeNe mAna ane dathiI phaNa uMcI karatA bhujaMga samAna ripatRpanA pratikAra rUpe garUDa samAna ( nija sthAnIya) nAyakanuM baLa laI tene upayoga karyo, jeNe tyAre tenA pitAe nija baLathI denA mitranuM sthAna prApta karyuM (mRtyu pAmya) tyAre nija zatruone namAvyA ane cAra sAgaranAM jaLathI AvRta thavuM ane tenA ata upara unnata dezathI pUrNa (akhila) jagata vaza karyuM, jeno yaza paNa lenA dezomAM tenA zatrao paNa . . temane darpa jaDamULa bhagna thavAthI " kharekhara tenAthI vijaya prApta thayo che" te zabdothI jAhera kare che ane jene lakamIe kamathI ane buddhi vaDe caturAIthI dayAnamAM laI ane guNe ane dezanA hetu viSe vicAra karI ane anya rAjaputrane teNInA lakSya samAna na AvavAthI tiraskAra karI ravayaMvara tarIke pasaMda karyA hatA te mahA yazasvI, rAjaguNonuM sthAna rAja rAjAdhirAja skandagupta nitya vijayI che. (paM. 5) jyAre te nRpa rAjya kare che tyAre kharekhara tenI prajAmAM koI jana dharmamAMthI patita thato nathI, ane kaI duHkhI, daridra, vyasanI, lebI, ke zikSApAtra hoI trAsa devA nathI. (paM. 6) Ama akhila pRthvIne parAjaya karI, (ane ) nija zatruone darpa haNI, ane sarva dezamAM rakSaka mUkI teNe bahu prakArathI anumAna karyAM. "mArA sarva bhUtyamAM anukULa, buddhisampanna, vinayI, jJAna ane samaraNazaktivALI prakRti, satya, saraLatA, udAratA, ane zIlAcAra, ane mAdhurya, dAkSiNya, ane yazasampanna bhakta, anurakta, purUSArdha yukta ane pramANikatAnI sarva parIkSAethI vizuddha jaNAelA manavALo : ane traNa ane upakAramAMthI mukta thavAnI vRttithI pUrNa antarAtmAvALe, lokahitArthe pravRtta--nyAyavaDe lakSamI prApta karavA zaktimAna, ane prApta karI te rakSavA zaktimAna, ane vaLI rakSaNa ka tenI vRddhi karavA 1 Aya 2 vasaMtatilakA pachInA mAM paNa. For Personal & Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ skandaguptanA junAgaDhanA zilAlekha samartha ane te vRddhi pAme tyAre yogya janone pradAna(ApavA)mAM zaktimAna kaye sujana surASTra dezanuM rAjya karaze? mArI pAse che. parNadatta nAme eka jana A bhAra dhAraNa karavA zaktimAna che. (paM. 9) (ane te A parNadatta) surASTronI bhUmi egya rIte rakSavA manamAM ghaNA rAtadivasathI ahorAtri Ama cintavana karyuM hatuM te nRpAdhipathI dabANathI ane kacchathI nImA hatAH (a) varUNane pazcimamAM mUkI jema deve sukhI thayA ane mana svarathe thayuM tema pazcimanA dezamAM parNadattane nIme tyAre A nRpa hRdayamAM sukhI thaye. (pa. 10) tene putra je pitRbhAvasampanna ane tenA bIjA dehu samAna hatuM, je nigrahathI keLavAelo hatuM, je samAthI pitAnAja deDa jema rakSavA yogya hatuM, je sadA AtmazraddhAvALe hato, je naisargika kAntimAna rUpasampanna hatA, je tenA rUpa pramANe lalita kRtyathI nitya Ananda sampa sarva bhAtavALo che, je pUrNa vikaselAM ke tenI zikSA samAna vadana kamaLa vALe hatA, je zaraNAgatane Azraya hato, je pRthathI para calita nAmathI vikhyAta thaye hatuM, je prajAne priya hatuM, te nija umadA ane saMskRtivALA guNo vaDe pitAne yaza Ape che. - (pa. 11) jenAmAM vairya, prabhutva, vinaya, naya, ane para kamanI ati uMcI tulanA rahita zaurya, chaTA (?) svanigraha, udAratA, vizALa mana, dAkSiNya, trANu ane upakAramAMthI mukti ane magajanI zUnyatAmAMthI mukti, saundarya, kharAba cIjo tarapha tiraskAra, vismayatAthI mukta, sthiratA ane udAratA, A sarva guNe nitya satata nivAsa kare che. akhila jagamAM paNa tenA guNonI tulanA thAya tevA guNavALo keI anya jana nathI; kharekhara te pUrNapaNe guNa janenI upamArUpa bane che. (paM. 12) ane jAte ja tenAmAM upara jaNAvelA guNonuM te ma ja te karatAM ucca guNanA astitvanI parIkSA karI tenA pitAe tene nImyo hato ane teNe e nagara nuM kSaNe evI rIte karyuM ke te nija pUrvajo karatAM adhika bane. anyanA mada upara nahi paNa uttama bhujanA pratApa upara zraddhA rAkhIne teNe keine A nagaramAM kaMI cinA karI nahi ane duSTa janone daDa karyo. A kaliyugamAM paNa nagaravAsI sahita janamAM vizvAsa TakAvI rAkhavAmAM i thayo nahi ane sabhALa pUrvaka deSanI tapAsa karI ... ... .. ... bALaka ... .. sahita sarva nagaravAsIone navAI pamADI. ane teNe smitabharyA vArtAlApathI, mAna, dAna, anyaanyanA gRhamAM chUTatI praveza karI ane premanI kuLa rItionuM saMbhALathI pAlana karI prajAne sukhI karI, parama dharma saMpanna, nehALa, zuddha, ane yogya rIte dAnaparAyaNa tevA teNe dharma ane arthanA kaMI paNa virodha vinA gya samaye prApta thAya tevA viSaya (Ananda) bhogavyA. parNadattamAMthI janmela te AvA ucita AcAravALe che temAM zI navAI che? maiktikamALA ke kumudasamAna zItala IndumAMthI uvNatA kadI pragaTe kharI ? (paM. 15) pachI krame garamInI Rtu (unALA) ne vAdaLAMthI bhedI nAMkhanAra vaSa hatu AvI jyAre dIrdhakALa sudhI satata ati jaLavRSTi thaI, jethI sudarzana saravara guNa gaNanA anusAra saM. 132 prauSapada (mAsa)nI 6 dine rAtre ekAeka phATyuM. ane A anya nadIo je raivataka parvatamAMthI nIkaLe che, ane A palAzinI paNu je tenA retALa vistArathI ramya che. te sarva samudranI kAntAo dIrgha kALa badhAmAM rahI hatI te zAstrAnusAra punaH temanA pati (sAgara ) pAse gaI. ane ati vRSTithI thaeluM mahAna Azcarya nirakhI mahAna sAgaranI priyAene vALI levA urjayata girie tenA tIre ugatAM aneka puSpathI alaMkArita palAzinI nadI rUpe kara laMbA. 15 For Personal & Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha (pa. 17) [ pachI sarva dizAmAM ] zuM karavuM te vivecana karatAM loka nirAza thayA ane AkhI rAtri vyartha jAgI mahA cintAmAM teoe vicAra karyo-" ahIM eka kSaNamAM jaLa na samAvAthI sudarzana saravare te manuSya hAya tema sarva leka tarapha durdazanatA dhArI che. jaLathI pUrNa sAgaranA dekhAvavALuM hoI te sudarzana punaH thaI zake . . . (paM. 18) ... ... ... ... te banI ... ... ... ane nija pitA tarapha parama bhakti darzAvatuM, ane tRpanA ane nagaranA paNa hitArthe dharma jenAM AvAM zubha phaLa che te pUrNa lakSamAM rAkhI, saMvata 137 mAM jANItA mahA prabhAva vALAM ... ... .. .. zAstrane dhyAna ApI .... . .. .... pachI devene vRtanI Ahuti ApI ane praNAma karIne ane dvijone dhanathI tuSTa karI ane ucita mAnathI parijanane ane lAyaka bhUAne mAna ApI ane nija mitrane upahAra ApI-grISma mAsanA pUrva pakSamAM prathama dine be mAsa sudhI uparanA mAnabharyA AcAra karyA, dhanane amApa vyaya karyo ane ekaMdara 100 hasta vistAramAM, ane 68 pahoLAImAM ane sAta purUSanI uMcAI jeTalI ... .. .. * 200 hasta divAla karI. (Ama ) nRpone mAna ApI, ati zramathI mahAna kaDIkAmathI jAtithI duSTa nahi evI khyAtivALuM--, majabUta bAMdhelI divAlanA tIra para saundarya batAvatA ... ... ... ... thI ane tenA jaLamAM besatA kauMca ane haMsathI kSubdha ... ... ... nirmaLa jaLavALuM, pRthvI para * * che . sUrya ane candra ... ... ... ... ... zAzvata kALa sudhI Take tema sudarzana saravara sArI rIte bAMdhyuM. (pa. 23) ane nagara unnata thAo, pirijanothI bharapura sahasa brijenI stuti vaDe pApathI zuddha ane ativRSTi ane dukALathI zatavarSa sudhI . . . . mukta thAo. (Ama) sudarzana(saravAra)nA saMskAra varNananI racanA pUrNa ( samAsa) thAya che. bIjo bhAga (5. 24) . . . ... tenuM (skandagupta) jeNe unmatta zatruone madaha, je mahAna yazasampanna che, je nija vaMzane vaja che, je sakaLa avanine pati che, jenAM puNyakarma tenA rAjAdhirAjanA pada karatAM paNa adhika adbhuta che .* * * * * * * * (pa. 24) .. ... ... (parNadatta) dvIpane rakSaka ane mahAna janene netA, ... ... * " ... (nija) zatruone zaraNa karavAnI senAone pa. ra5) tenA putrathI, je tenA pitAnA guNasampanna che ane jeNe govinda (deva) nA caraNane jIvita apyuM che ..... . tenAthI je svaprabhAvathI parijanone namana karAve che, tyAM prApta karI ... ... ... ... ane viSNu (bhagavAna) nA caraNakamaLa, dhana ane samayanA ati vyayathI, cakadhAranAra te vikhyAta (viSNu bhagavAnanuM) tyAM mandira bandhAvyuM hatuM,... ... ... . .. zatruo, ane je svecchAthI (avatAra laIne) manuSya thaye. (Ama) saraLa mananA cakrapAlitathI cakabhUta (deva) nuM mandira gupta samayanA saMvata 138 mAM bandhAyuM hatuM. ( paM. ra7) ... ... ... ... Urjayata girimAMthI unnata thavuM hoya tema nagaranA zira upara tenI prabhutA darzAvatuM te prakAze che. (5, 28) ane anya ... ... ... ... zira upara ... ... ... ... ... ... * ** .. *** .. *** *** * * * * * * *** ..... pakSIonA bhAga rIkad, ...... pakSIone mArga rokatuM. prakAze che ... .. ... ... ... ... ... *** * For Personal & Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha valabhI vaMzanA lekho For Personal & Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 16 valabhIvaMzanA lekho bhamodarA mahaTAmAMthI maLeluM droNusahanuM tAmrapatra va0 saMvata 183 zrAvaNa suda 15 nIcene lekha mULa mI. e. ema. TI. jekasane ja. epha. baoN. brA. zai. e. se. vaoN. 20, pAne 54 me nakala vinA prakaTa karyo hate. mI. jekasana jaNAve che ke A lekhavALuM pataruM Ama ja eka bIjuM dAnapatra "1895 mAM bhAvanagara pAse bhadrA mhoTA gAmanA eka khetara33 lAM che. hatAM, '' ane bhAvanagara sTeTanA ejInIara mI. ela. prakaTara sise kutA' aTAramAM te raheja vAkuMcUMkuM che. tenI vadhAremAM vadhAre uMcAI 3 IMca ane sudhAremAM vadhAre pahoLAI 1 kuTa; 2 iMca che. te tadana sArI sthitimAM che. lipi te ja sthAna ane samayanAM bIjAM dAnapatranI lipine maLatI che, paNa vadhAre khuNavALI che. hainI bhASA saMskRta che. lITI . ane 10 mAMnA cAlu 3 leka sivAya bAkIne bhAga gadyamAM che. vyAkaraNa ghaNuM azuddha che, paNa te deSa mutsade karanArane have joIe. dAnapatrano Azaya valabhInA mahArAja drosiMhe hastavaNAhu ra0 mAM trisaMgamaka nAmanuM gAma pADurAjA (2) devInA paMtha artha ApyuM te noMdhavA che. te devInA karmAntika athavA devInI milakatanA vyavasthApaka (bharUvakanI te sahI che. ane SachidattanI putra kumArilapaTike (?) tenI sApha nakala karI hatI. droNasihu valabhI bhatraka vaMza sthApanAra bhaTTArkane bIje putra hatA. A viSayamAM mesarI jekasananI te ja thi(alI visTa opha InDIyA bIjI AvRtti pAnuM 314 )nI carcA vAMcavAM basa thaze. tithi paMkti 11 mAM saMvata 183 varNa zuda 6 , ApI che je I. sa. 52 no 6 ThI julAI zanivAra sAthe maLe che. valabhI, hastavamAharaNI, ne virAMgamaka eTalAM ja jelanAM nAma ApyAM che. valabhI te kAThiAvADamAM hAlanuM vaLA che. hastava, bhAvanagara sTeTamAM ghelAnI dakSiNe 6 mAIla upara hAlanuM hAthaba che; Ane mATe huM Do. kenenI TIkA o e. I. vai. 16 pAnuM 106 vAMcavAnuM sUcavuM chauM. trisaMgamakane hAthaba pAse tarsamiA take mI jekasane oLakhAvyuM che. 1 e. I. va. 61 pA. 17 ela. DI. bAroTa 14 For Personal & Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara 1 svasti valabhItaH paramabhaTTAraka pAdAnudhyAto mahArAjadroNasiMhamkuzalI svaviSaya [ kAn * ] sAnevAsmatsantakAyuktakaviniyuktakamaha2 taradAnikadhruvasthAnAdhikaraNaM (Nika ) cATabhaTAdI [*] zca samAjJApayatyastu vo viditaM yathA mahAvijayAyu [ { * ] dharmakalayazo viSaya tri( vR )ddha3 ye no varSa sahasrAya sarvakalyANAbhiprAya saMpattaye ca hastavanAharaNyAM zrI bhaga vatyAH pANDurAjyA ( jA )yAH mAtApitroH puNyApyAyanani4 mittamAtmanazca puNyAbhina (vR )ddhaye AcandrArkArNava kSitisthiti saritparvatasa makAlInaM balicaruvaizvadevAdyAnAM kriyANAM samutsarpaNArtha [-]5 trisaMgamakagrAmo gandhadhUpadIpatailya ( la ) mAlyopayojyaM devakulyasya ca patita vizIrNa pratisaMskaraNArthaM satropayojye ( jya ) ssahiraNyA6 deyassahAnyai zcAdAnairecATabhaTaprAvezyaM brahmadeyasthittyA udakAtisargeNa nisRSTaH yato syopacitanyAyate bhuneMtaH kRza (pa) taH pradizata7 : karSApayato vA na kenacis ( t* ) svalpAbAdhA vicAraNA vA kAryA yazcA [ca ] chidyamAnamanumodoyurasau mahApAtakaissopapAtakaizca 8 saMyuktosmaddhaMzAgAmirAjamiranyaizca sAmAnya bhUmidAyamavety [A ] smadAyo. numantavyo pi cAtra vyAsakRtAH zlokA bhavanti9 SaSTiM varSa sahasrANi svarge modati bhUmidaH [ / *] AcchettA cAnumantA ca tAnyeva narake vaze ( se ) t [ // 1 * ] svadattAM paradattA [- * ] vA yo hareta vasundharAM [ / * ] 10 gavAM zatasahasrasya hantu [ : ] prApnoti kilbiSaM [ // 2 ] bahubhirvasudhA bhuktA rAjAbhizagarAdibhi' ( / ) yasya yasya yadA bhUmi (s ) tasya tasya tad [A ] phalaM [ // 3 * ] 11 bhiruvaka devI kAntikaH saM 100 80 3 zrAvaNa zuddha 10 5 svayamAjJA likhitaM SaSThidattaputreNa kum [A ] rilapatikena 1 rAbiga uparathI ra ra rahI gayo hate je paMktinI nIce umeryo che. 3 vAMco syoti cacena 4 vAMce bhujataH 5 vAMyo-anumodetAsau 6 vAMyA-rAjabhissagarAdibhiH 7 ru ane va nIcye cheso garekA cha mata bhI. sata bhigavaka vAMyI ta bha3ya ( bhRgukaccha ? ) sAthe sadha mAnesa. 8 bhI. sana kSatrinake vAMcha matamate palAya 5 amana mAsA nathI. chesI sakSa2 na Naza. For Personal & Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvasena 1 nAM pAlitANAnAM tAmrapatro valabhI saMvata 206. bhAdra. su. 5 A be patarAMo che ane darekanI eka ja bAju upara lekha che. rAva bahAdura vi. vaidhyanA kahevA pramANe "ketaranAranAM ojArenuM kAma bane patarAMonI bIjI bAju upara dekhAI Ave che." patarAMo ha7" lAMbAM ane 6"-7" uMcAM che. dareka akSaranuM mApa " che. patarAMo surakSita sthitimAM jaNAya che. pahelA patarAmAM 14 tathA bIjAmAM 16 sArI rIte kerelI paMktio che. zaMkaravATakanA rahIza zANDitya gotranA kumAra zarmanuM tathA jarabhajim ne hastavaprAharaNa dezanAM makaNuM, tApasIya ane tinizaka nAmanAM gAmaDAMomAM keTalAka jamInanA kakaDAonAM, mahAsAmanta mahArAjA dhruvasene valabhImAMthI ApelAM dAnanuM varNana A patarAMomAM che. valabhInA keTalAka bIjA lekho uparathI hastavaprAharaNa prakhyAta che. te bhAvanagara sTeTamAM gheghAthI 6 mela upara AveluM hAlanuM hAthamAM che. nIcalA varNanA leke Ane uccAra hAtha5 kare che ane te kadAca kharUM hoya. tenI vyutpatti hastakapra uparathI thaI zake che paNa hastakavapra athavA hastavapra parathI te thatI ja nathI. A rUpe asalanA hasthampanAM saMskRta rUpe jevAM jaNAya che. paNa sAcAM lAgatAM nathI. periplasanuM asTakama mULa hastakapra hevuM joIe. te pradezanAM traNa gAmaDAMonAM nAme bIje sthaLe jaNAyAM nathI. valabhI, eTale utare ra11pa2 pUrva 71deg pa7deg upara Avela hAlanA vaLAmAMthI dAna ApavAmAM AvyuM hatuM. dAna lenAranuM rahevAnuM sthaLa zaMkaravATaka huM meLavI zakatA nathI. saMvata 207 nA dhruvasena ApelAM be dAnara ne pratIhAra mammaka teja dUtaka che. dhruvasenanAM bAkI rahelAM zAsane lakhanAra kikakaka te ja A dAnapatrane lekhaka che. A dAna I. sa. parapa-ra6 ne maLatA (valabhI) saMvata 206 nA bhAdrapada zuda ne dine apAyuM hatuM. A dhruvasenanuM jANa zakAyeluM vahelAmAM vaheluM dAna che. 1 jIo I. e. va. 7 pA. 64 2 I. e. va. 5 * e. I. va. 11 5. 105 pro. sTenakena pA. 296 ane e. I. va. 7 5, 323 For Personal & Private Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha patarUM pahelu 1 OM svasti [ // valabhItaH prasabhapraNatAmitrANA [ ] maitrakANAmatula balasapatna2 maNDalAbhogasaMsaktasaMprahArazatalabdhapratApaH pratApanitadAnamAnArjato ( vo ) pA3 rjitAnurAgonuraktamolabhUtamitraveNI nalAvAptarAjazrIH para [ ma] mAhezvaraH 4 senApati zrIbhaTakaH tasya sutara pAdarajoraNAvanatapavitrIkRtazirAzzirova5 natazatrucUDAmaNiprabhAva vi carita mAinavapatidIdhitiH dInAnAthajanopajI6 n (v ) yamAnavizvaH paramAhezvarasenApatidharasenaH tasyAnujaratatpAdAbhipra7 NAmaprazA : za) stavimalamaulI (li ) maNirmanvAdipraNItavidhividhAna dharmA dharmarAja 8. iba vihitavinayanya (vya ) vasthApaTTA / ddha tikhilabhuvanamaNDalAbhoga. svAminA parama9 svAminA svayamupahitarAjyAbhiSerumahAvimA manAvapUtarAjazrIH paramamA10 heshvr| mahArAja drANasihaH si [ - * ] ha iva tasyAnujassvabhu jabalena paragaja11 ghaTAnI nAmakavijayI zaraNaSiNA zaraNAma ma ] naboddhA zAstrArthata na.] tvAnA kalA 12 tahariva sudhruta / hRt ) praNayinAM vilapitaphalopabhogadaH paramabhAgavataH13 paramabhaTTayA TTA) raka pAdAnudhyAtA mahAsAmanta mahArAja dhruvasenaH kuzalI. 14 sarvAneva svAnAyuktakaviniyuktakadrA -] kimahattarA / ra ) cATabhaTa dhruvAdhikaraNika __ patalaM vI 15 dANDapAzikAdInanyA [-zva [ , thAsaMbadhyamAnAkAnadhya [ dhi ] tyastu (vo, viditaM yathA 16 hastavamAharaNyAM madkaNAgrAme kuTumbiIzvarapratyayapAdAvartazataM catvAridhikaM 17 soDazapAdAvartaparisarA va (vA) pI ca tathA tApasIyagrAme DhiNDakapratyaya pAdAvA (va) zita 18 catvAridadhikaM tathA "tiniSakAme pUrvottarasImni pAdAvartazataM saha vApyA zaGkaravATakavA59 stavya brAhmaNakumAra zarma [ ja ] bhijyabhyA | - ] zANDilyasagotrAbhyAM chandogasabrahmacAribhyaM ( bhyAM ) mayA mA 5. 2 vAya. rAjyazrI: 3 yA paka vAcA mAnakAnanudarzayatya 5 pAyA catvAriMzad 6vAyA SoDaza hAya tathAtiniSaka For Personal & Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvasenanA pAlitANAnA tAmrapatro 20 tApitroH puNyApyAyanAyAtmanazcaihikAmuSmikayathAbhilaSitaphalAvAptinimittamA candrA ( a )21 ArNavakSitisaritpava'tasthitisamakAlInaM putrapautrAnvayabhotyaM balicasvaizvade vAdyAnAM kri. 22 yANAM samutsaHNArthamudakAtisargeNa brahmadAyo nisRSTaH yatonayorucitayA brahmadAya23 sthityA bhuMjatoH kRSatoH pradizatoLa na kaizci[ t ] svalpApyApApA kAryAsma dvaiga jairAgAmibhadra24 nRpatibhizcAnityAnyaizvaryAnyasthira [ - * ] mAnuSya [ - * ] sAma ( mA )nya ca bhUmidAnaphalamavagacchadbhiH 25 apamasmadAyonumattavyaH [ // ] yascAcchindyAdAcchidyamAnaM vAnumodAtsa~ paJcabhirmahadAtakaiH 26 sopapAtakaissa [ - ] yuktassyAdapi cAtra vyAsagItau zlokA bhavanti [ // *] SaSTivarSasahasrANi svagneM 27 modati bhUmidaH [ / * ] AcchettA cAnumanA [ntA ] ca tAnyeva narake vaiseH [ // * ] bahubhirvasudhA bhuktA rAjabhi [ : * ] 28 sagarAdibhiH [ / * ] yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM ( // ) svahasto mama mahA29 sAmantamahArAjadhruvasenasya (:) [ // * ] dUtakaH pratihAramammakaH [1 *] likhitaM kikkakena [ // *] 30 saM 200 6 bhAdrapada zu 5 1vAMyA bhogyaM 2 maNa vAMyA AbAdhA 4 vAMyA vaMza 5 vaay| asama 6 vAnamantabya 7 pAyo modetasa 8 vAMyAmmahApAtakaiH 9 vAyo zlokaubhavataH 10 pAyo vasetU .. For Personal & Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha bhASAntara (paMkti 1) . svasti! valabhImAMthI, mitraka vaMzamAM zatruone baLathI namAvanAra, atula baLavAna zatranA pradezamAM saMkaDe yuddha karIne vijaya meLavanAra, pitAnA pratApathI namAvelAnA anurAgane dAna, mAna ane saraLatAthI prApta karanAra, pitAnA vaMzaparaMparAnA ane bhADutI sevake ane mitronA baLathI rAjalakSamI prApta karanAra, mahezvarane mahAna bhakta senApati zrImAnuM bhaTakaka janmyA hatA. (paMkti 4) hene putra, jahenuM zira praNAma karavAthI tenA padarajathI rakta thaI pavitra thaeluM, jenI padanakha paMkti haine namana karatA zatruonA mugaTanAM ratnonA tejathI AbhUSita thatI; jenI lakSamIthI dIna ane anAthanuM pAlana thatuM te, mahezvarane mahAna bhakata senApati gharasena hatA. (paMkti 6) he hA bhAI jene vimala mugaTamaNi henA (bhAInA) caraNane namatAM prazasta thaelaje manu Adie karelA niyamo, vidhividhAnenuM AcaraNa karatA, jeNe dharmarAja mAphaka sadAcArane mArga nakakI karela; jene rAjyAbhiSeka akhila bhUmaMDaLane paramasvAmIne haste thaelo ane jenI rAjyazrI mahAdAnathI vizuddha thaelI te, mahezvarane mahAna bhakata, mahArAja droNasiMha hate. (paMkti 10) hene anuja siMha mAphaka svabAhubaLathI ja zatranI gajasenAnA vyahIne parAjaya karanAre zaraNAgatane AzrayadAtA, zAstrArtha tattvajJAnI, kalpatarU mAphaka mitro ane praNayi janane vAMcchita phalano upabhega denAra, bhagavano parama bhakata; parama bhaTTArakane pAdAnudhyAta, mahAsAmaMta mahArAja dhruvasena kuzaLakSema hoi, sarva Ayuktaka, viniyuktaka, kriAMgika, mahattara, sinika, dhuvAdhikaraNika, dAmplAzika Adi sarvene hemane temanA saMbaMdha anusAra jaNAve che ke (paMkti 15) hamane jAhera thAo ke, makkaNa gAmamAM hastavapra AharaNimAM kuTuMba IzvaranI mAlikInAM 140 pAdAvarta ane eka vApI 16 pAdAvarta vistAravALI sAthe; tema ja tApasIya gAmamAM DiptakanA kabajAvALAM 140 pAdAvarta; te uparAMta tinizaka gAmanI IzAna sImA para vApasahita 100 pAdAvarta zaMkara vATakanA be nivAsI zADilya gotranA dega brahma cArIo brAhmaNa kumAra zarmana ane jarabhaktine, hArA ane mahArA mAtApitAnI puNyavRddhi mATe tathA A leka tema ja paralokamAM manavAMchita phalaprApti mATe caMdra, sUrya, sAgara, pRthvI, nadIe, ane parvatAnA astitva kALa sUdhI, temanA putra, pautra-paraMparAnA upabhoga mATe, bali, carU, vaizvadeva vigerenI vidhio karavA huM pANIno artha karI brahmadAya tarIke ApyAM che. AthI karIne A be jaNane, brahmadAya niyamAnusAra upaga karI khetI karatA hoya tyAre athavA te bIjAne sepe tyAre keIe paNa lezamAtra pratibaMdha kare nahi. A amArA dAnane, amArA vaMzajo ane bhAvi dhamarAjAoe rAjasattA nAzavaMta che, jIvana anizcita che ane dAnanuM puNya sAmAnya che te manamAM rAkhI, anamati ApavI joIe. ane je te japta karaze athavA japtimAM anumati Apaze te paMcamahApApa ane bIjAM nehAnAM pApane dezI thaze, (paMkti 26) Ane mATe vyAsanA racelA be zleka paNa che. bhUmidAna denAra svargamAM 60,000 varSa vibhava bhegave che ane je tenI jati kare che ane japta karavAmAM anumati Ape che te teTalAM ja varSe narakamAM vAsa kare che. sagaranA samayathI mAMDI, A pRthvI ghaNA nRpae bhegavI che, je samaye je pRthvI pati haze hene te samaye phala prApta thaze. (paMkti 28) mahArA, mahAsAmanta mahArAja dhruvasenanA, vahasta che. dUtaka pratIhAra mammakaH lakhanAra kirdaka. saMvata 206, bhAdrapada, zude 5. For Personal & Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 18 dhruvasena 1 nA dAnanuM bIjuM patarU 206 Azvina zudra 3 dhruvasenanA saM. 206 nA dAnaneA aMtane bhAga samAvatuM eka navuM valabhI patarUM mhArI pAse AvyuM che, jenA saMbaMdhamAM bhAvanagaranAM patarAM viSenI TIkAnA anusaMdhAnamAM gheADA zabda umeravA icchuM chauM. A navuM parUM mhArA hAthamAM vAdAnA mahArAjA gAekavADanI sara kAramAM, dharmAdhyakSa mI. je. sI. cettarajIthI spaSTIkaraNa mATe mUkAyuM hatuM. hemanA kahyA pramANe te kAThIAvADamAMthI adhikArI mAraphata spaSTIkaraNa mATe hemane mekalyuM hatuM. hena! pUrva itihAsa mATe temanI pAsethI huM teTaluM ja jANI zakayA. patra 11} IMca lAMbuM ane IMca paheALu che. haeNnI kinArIe pUrNa sacavAelA lakhANanA rakSaNa mATe uMcI karelI che. te lipi patarUM jaNAve che te samayanI che. TuMkAmAM dAna valalI nRpAnAM atyAra sudhI jANavAmAM AvelAM dAnapatrAne dareka rIte maLatuM che. A lekha mahArAja dhruvasena 1. ne che; ane [dananA khAvAI gaelA bhAgamAM AvatuM hovAthI guma thatA nAmanA ] gAmanuM dAna, amuka yajJAnA anubha chAna mATe, vrajagaNu gotranA, chandoga-sabrahmacArI, siMhapura nivAsI, brAhmaNa rAghamitrane devAyeluM che. dAnanI tithi saM. 206 Azvina zuddhi. 3 che. valabhI saMvata pramANe A saMva varSa I. sa. ( 206+319 ) parapa Ape che. humeza pramANe daMtaka mammaka hatA ane 6 ma nAra kika hatA. A dAnamAM dhyAna ApavA jevuM phakata dAna devAelA purUSanA nivAsasthAna tarIke tamAM jaNAveluM siMhapura nAmanuM gAma che. hene kAThIAvADa dvIpakalpanA pUrvamAM valA--prAcIna valabhInI pAse bhAvanagara-vaDhavANu relvenA jaMkazana sIhAra sAthe eLakhAvavuM te AkarSaka che. 1 e. i. vA 17 pA. 109, vI. esa. sukhakara For Personal & Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara 1 rNavakSitisaritpatasthitisamakAlInaM putrapautrAnvayabhojyaM bali2 caru vaizvadevAdyAnAM kriyANAM samutsarpaNArthaM siMhapura vAstavyabrAhmaNa rotya mitrAya 3 bajagaNasagotrAya (ca) chandogasabrahmacAriNe brahmadAyaM nisRSTaM [ / ] yato syocitayA brahma4 deyasthityA bhuMjataH kRSataH pradizataH karSApayatazca na kaizcitsvalpApyAbAdhA vicAraNA vA 5 kA-smadvaMzajairAguMminRpatibhizcAnityanyaizcai-NyasthiraM mAnuSyaM cAvekSya sAmAnyaM ca 6 bhUmidAnaphalamavagacchadbhirayamasmadAyonumantavyo yazcAcchindyAdAcchidyamAnaM vAnumodet 7 sa paMcamimahApAtakaissopapAtakaisssaMyuktassyAdapi cAtra vyAsagItAnzloko 8 bhavataH [ / ] SaSTiM varSasahasrANi svarge modati bhUmidaH [ / * ] AcchettA cAnumantA ca tAnyeva narake 9 vaset [ // 1 ] svadattAM paradattA [-] vvA yo hareta vasundharAM [1] gavAM zatasahasrasya hantu [ : ] prApnoti 10 kilbiSam [ // 2 ] iti svahasto mama mahArAja dhruvasenasya [ 1 ] dUtakaH pratIhAramammakaH [ // *] 11 likhitaM kikakena [ // ] saM 200 6 Azvayuja zu 3 [1] bhUNa 5ta tamA pratikRti 752yA. 2 pAyo AgAmi. For Personal & Private Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 19 dhruvasena 1 lAnAM tAmrapatro saMvata 207 kArtika su. 7 lekhanI nakala mahane mejara je. Dabalyu. vaoNTasana---ekaTIMga polITIkala ejanTa, revAkAMThAtaraphathI maLI hatI. A dAna 13 iMca lAMbAM ane 8 iMca pahoLAM be patarAM upara lakheluM che. hamezanI mAphaka je kaDIothI te ekaThAM bAMdhelAM hoya che te kaDIo tathA mudrA chevAyAM che. te sivAya temanI sthiti pUrNa rakSita che. te bhAvanagara sTeTamAMthI jaDyAM hatAM. akSara I eN. va. 4. pAnA 106 mAM dhruvasena, 10 nA dAnanA akSarone bahu maLatA che. dAna valabhImAMthI devAyuM che. vaMzAvaLI saMbaMdhamAM athavA vaMzAvaLI ApatA bhAga saMbaMdhamAM lAM prakaTa karelA dAnamAM AvatAM pAMca birUda ahIM pravasenane ApelAM nathI, paNa te paramabhaTTAraka paramezvarane pAdAnudhyAta che, ema ApeluM che. dAna lenAra purUSa drANAyana gotrane, AtharvaNa vedane brahmacArI brAhmaNa sacitizarmana hate. (patarUM bIjuM lITI. 3-4). dAna lenAra purUSa bhAvanagara sTeTamAM nIlakaMThanA maMdirane lIdhe ucca gaNAtuM halanuM hAthaba che te hastakavapramAM raheta. eka phapa ane zada,eTale amuka sthAnanI jaMgalI upaja, mULa phaLa, tRNu ItyAdi-ema be vastuo devAelI jaNAya che. A banne haratArAve kudakAma AvelAM AgaLa jaNAve che, jene huM hastaka AharaNImAM AvelA kuwTa gAmamAM e artha karaM pasaMda karuM chuM. kukaTa, ghoghA tAlukAmAM hAthaba thI thoDA mAIla para AveluM hAlanuM kUkaDa che. chevaTe, dAnanI tithi je taddana spaSTa che te saMvata 207 kAtika i. 7 che. I. e. je. 5 pA. 204, che bulara For Personal & Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara patarUM pahelaM 1 svasti valabhItaH prasabhapraNatAmitrANAM maitrakANAmatulabala2 sapannamaNDalAbhogasaMsaktasaMprahArazatalabdhapratApaH pratApopanatadA 3 namAnArjavopArjitAnurAgAnuraktamaulabhRtamitrazreNIbalAvAprarAjyazrIH pa4 ramamAmAhezvaraH zrIsenApatibhaTakkaH tasya sutastatpAdarajoruNanatapa5 vitrIkRtazirAH zirovanatazatrucuDAmaNiprabhAviccharitapAdanakhapatidIdhi6 tiH dInAnAthajanopajIvyamAnadibhavaH paramamAhezvarassenApatidhara7 senastasyAnujastatpAdAbhiprazastavimalamAlimaNimanvAdipraNItavidhivi-- 8 dhAnadharmA dharmarAja iva vihitavinayavyavasthApaddhatirakhilabhuvanamaNDalAbhoga 9 svAminA paramasvAminA svayamupahitarAjyAbhiSekamahAvizrANanAvaputarA10 jazrI : paramamAhezvarI mahArAja droNasiMhaH siMha iva tasyAnujasvabhujabaladha-- 11 TAnIkAnAmanekavijayIzaraNaiSiNAM zaraNamavaboddhA zAstrArthatAtvAnAMkalpataruri12 va suhRtpratayinI yAbhilaSitaphalopabhogadaM paramabhAgavataH paramabhaTTA13 rakapAdAnudhyAto mahArAja dhruvasena kuzalI pataiMjA sarvAneva svAnAyuktaka patarUM bIjuM 1 viniyuktakadramikamahattaracATamaTadhruvasthAnAdhikaranadaNDapAzikAdInanyAzca ya2 thAsaMbadhyamAnakAnanudarzayatyamtu vasaviditaM yathA mayA hastakavaprAharaNyaM kukkaTamA3 me yotilapratyayasItApAdAvattazadaM kupazca hastakavapravAstavyabrahmaNe sacitizarmaNe 4 droNayanasagotrAyAtharvaNasabrahmacAriNa mAtApitroH puNyApyAyAtmanazcaihikAmuSmi5 kayathAbhilaSitaphalAvAptinimittamAcandrAkArNavakSitisaritparvatasamakAlInaM putra6 pautrAnvayabhojyaM brahmadeyamanujJAtaM yatosyocitayA brahmadeyasthityA bhuMjataH pra. 7 dizataH karSApayataH kRSato vA na kaizcitsvalpApyAbAdhA kAryAsmadgazajaigiAminRpa8 timizcAnityAnyaizvaryANyasthiraM mAnuSyaM cAvekSya sAmAnyaM ca bhUmidAna phalamavagacchadri 9 iyamasmadanumatiranumantAvyA yazvAcchindyAdAcchidyamAnaM vAnumodetsa pacabhirmahopai-- 10 takaissopapAtakaissaMyuktasyAdipi" cAtra vyAsagItaHloko" bhavati SaSTiM varyasahasrA11 Ni svarge modati bhUmidaH AcchettA cAnumantA ca tAnyeva narake vasediti 12 svahasto mama mahArAjadhruvasenasya dUtakaH pratIhAramammakaH likhitaM kikakena saM 207 kArtika su 7 19sAmA 26 / 2 vAyA bhaTArka: 3 vAMyA vibhava 4 pAyo mauli 5 pAyo rAjyazrI 6 vaaNye| tatsvAnAM 7 vAyo tpraNayi 8 vAMyA yathA 9 pAyo daH 10 pAyo iMgika 11vAya dhikaraNa 12 vAyo nanyAMzca 13 vAyA vassaMviditaM 14 pAyA brAhmaNa 15 vAMyA doNAyana 16 vAMye cAriNe 17vaay| puNyApyAyanAyA 18 vAyA vaMza 19 pAyo riyama 20 pAyo mantavyA 21 vAyA paMcabhi 22 vAMyA mahApA 23 vaay| dityapi 24 pAyA zloko 25 pAMcyA varSa For Personal & Private Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. ra0 dhruvasena 1 lAnAM tAmrapatro (gupta) saMvata 207 vai. va. 5 A be patarAMo che, te dareka aMdAje 11" pahoLAM, ane " uMcAM che. darekanI eka bAju e ja lekha che. lakhANanA rakSaNa mATe kAMThA saheja vALelA che. 1 thI 4 lITInA keTalAka bhAga zivAya lakhANa surakSita sthitimAM che. patarAMo ThIka ThIka jADAM che. topaNa akSare UMDA katarelA hovAthI pAchaLanI bAjue jaNAI Ave che. ketarakAma sArI rIte karavAmAM AvyuM che. dareka patarA upara be kANuM pADelAM che. temAMthI pasAra karelA tAra vaDe bane? patarAM eka bAjue DelAM che. AvAM patarAMo sAthe sAdhAraNu rIte hovI joIe tevI mudrA AmAM nathI, anene kala vajana 102 talA che. dareka upara 12 lITIkha lakhelI che. bIjA patarAnI paMkti 11 mAM tithi ApelI che. e. I. je. 11 pA. 1 0 8 che A ja rAjanAM bIjAM dAnapatra Do. Tena ke e prasiddha karyA che, temAM ane AmAM lipi, bhASA vigereno kAMI khAsa taphAvata nathI. maitraka vaMzanA mahArAjA dhruvasena 1 ]ne lekha che. ane temAM lakheluM dAna valabhI zaheramAM kareluM che. hastavamAharaNamAM chAnaka (akSaraka prAzya kahevAtA) gAmaDAMnA rahIza, chaga matane ziSya, zanaka gotranA mAdhava nAmanA brAhmaNane ApelI pitAnA gAmanI jamInanI dakSiNa dhruvasene cAlu rAkhI tenI noMdha karavAne lekhane hetu che. hastavama hAlanuM hAthaba (bhAvanagara sTeTamAM ghaghAthI dakSiNe 6 maila) ane hAlamAM vaLA tarIke oLakhAtuM ( 21degpara uttare tathA 71deg pa7deg pUrva tarapha AveluM ) valabhI A be sivAya bIjA sthaLe jANI zakAyAM nathI. lekhanI tithi saMvata 207 ( sAdhAraNuM rIta mujaba AMkaDAmAM Apela che. ) nA vaizAkha vada 5 ApelI che. A saMvata gupta-valabhI saMvata hovAthI I. sa. (207+320 ) para7 barobara thAya che. 1 e. ke. je. 10 pA, 15. Da, bI esa. sukhathaMkara, For Personal & Private Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara patarUM 'a'1 10 paramabhaTTArakapAdAnuDhyA(dhyA)to mahArAjadhruvasenaH kuzalI savAneva svAnAyuktaniyuktakacATa 11 bhadrAGgikamahattaradhruvasthAnAdhikaraNikadANDapAzikAdInanyAzca yathAsaMbaddhayamAnakananu12 darzayatyastu vassaMviditaM yathA mayA hastavapraharaNyAmakSasarakaprAvezya patarUM ' a ' 2 13 jyeSThAnakagrAme uttarasInni pAdAvartazataM SaSTayadhikaM tasminnavaM grAmavaM vyazunaka14 sagotrANAM chandogasabrahmacArINAM brahmaNamAdhavapUrvabhujyabhujyamAnaka (:) mAtApitroH 15 puNyANyAyanAyAtmanoM zcaihikAmupmikayathAbhilaSitaphalAvAptinimitI mAcandrANi vakSitisarit16 parvatasthitisamakAlInaM putrapautrAnvayamonya sazaibaraM sahi [ra* ] gyAdeyaM sadbhuta vAtapratyAyavizuddhA 17 udakAtisargeNa brahmadeyaM nisRSTha [ / ] yataH eSAM brahmadeyasthityA bhutAkRSatAM pradizatAzceM 18 svalpApyAvarSI vicAraNA vAna kAsmidvaMzajaira gAmibhadranRpatibhizca nityAnyaizvaryA ____NyasthiraM mAnuSyaM 19 sAmAnya ca bhUmidAnaphalamavagacchadbhirayamasmadAyonumantavya [ : ] ( 3 ) yazcacchindyA dacchidyamAna vAnumode20 tsa paMcabhiH mahApAtakaissopapAtakaissaMyuktastya dapi cAtra vyAsaMgItAH zlokA bhavanti ___ bahubhirvasudhA 21 bhuktA rAjabhissagarAdibhi [ : / *] yasya yasya yadA bhUmiH tasya tasya tadA phalaM [ // * ] svadattAM paradattAM vA yo hareta 22 vasundharAM | / * ] gavAM zatasahasrasya hantu [ : * ] prAmoti kilbiSAM '[ // ] pUrvadattAM dvijAtibhyo yatnAdrakSa yudhiSThara( :) [ / * ] 23 mahi mahimatAM zreSTha daanaacchreyonupaalnm| // ] dUtakaH pratIhAramammakaH [ // * ] saM 207 vaizakheM va pU [ // * ] 24 svahasto mama mahArAjadhu[ va senasya [ // ] likhitaM kikkakenati [ // * ] 2 vil: sudhI pkssaaNtre| dhruvasena pA( saMvata 206) ... pAlItA tAmrapanA akSarAMtarAne ghA bhabhAtA mAtra cha (tumA ya... 11. 108 ) 3 vAyA nyAMzca 4 pAyo kANanu 6 vAyA nneva 7 vAyA grAmavAstavya 8 vAMyA cAriNA brAhmaNa 9paay| pUrvabhuktabhujyamAna 10 vayAna 11 bayAna 12 vAMyA jyUM 13 paaNye| ddhaM 14 vAMyA Ta 15 pAyo bhujatAM 16 paaye| tAna 17 paaye| bAdhA 18 pAyA rA 19 pAyo cA 20 pAyo nya 21 vAMyA yathAcchinyAdAJchi 22 pAyA ssyA 23 pAyA SaM 24 pAyA hIM 25 vAMyA vaizAkha 26 vAMyA neti. For Personal & Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruSasena 1 lAnAM tAmrapatro bhASAntara [paMkti -11 cAlu prastAvanA samAve che. tarajumA mATe, udAharaNa tarIke pro. konethI prakaTa thaelA pAlitANa patra. naM. 1 nI zarUAtanI paMktionA tarajumA sAthe sarakhAveH e. I vaoN. 11. pAnuM 108 ] (paMkti 12-16) tamane jAhera thAo ke mahArAM mAtApitAnA puNyanI abhivRddhi artha ane A lekamAM tema ja paralokamAM Icchita phaLanI prApti arthe, hastavamAharaNImAM akSasarakaprAvezyanA jyeSThAnaka gAmanI uttara sImA upara 160 pAdAvarta, jene upabhoga, pUrva ane hAla paNa te gAmane vAsI zunaka getrane, chandagasa brahmacArI brAhmaNa mAdhava kare che, te (pAdAvarta) caMdra, suraja, sAgara, pRthvI, nadIo, ane parvatanA astitvakALa sudhI putra, pautra ane paraMparAnA upaga mATe, zaibara (?) sahita, hiraNya ane Adeya sahita, bhUta, vAta sahita ane (?) pratyAya sahita brahmadeya tarIke pANInA ardhathI mahe maMjUra rAkhela che. (paMkti 17-18 ) AthI brahmadeyanA niyamAnusAra jyAre te upabhoga kare, khetI kare athavA anyane sope tyAre keIe tene kaMI prazna athavA pratibaMdha kare nahi. ane amArA vaMzanA ane bhAvi bhadra kRpAe aizvarya anitya che, jIvita anizcita che ane bhUmidAnanuM phaLa sAmAnya che ema mAnIne A amArA dAnane anumati ApavI joIe ane je te japta karaze athavA japtimAM anumati Apaze te paMcamahApApane alpa pApa sahita deSI thaze (paMkti 20-22) Ane mATe vyAsanA be zloka che [ ahIM cAlu zvemAMnA be zleka Ave che ] (paMktira 3) dUtaka pratIhAra mammaka che. saMvata 207. vaizAkha vadi. pa. (paMkti 24) A mArA mahArAja dhruvasena. 1. nA svahasta che. kikkathI lakhAyuM. For Personal & Private Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 21 dhruvasena 1 lAnAM gaNezagaDhanAM patarAMo [ gupta ] saMvat 207 vaizAkha vada 15 (amAvAsyA ) A tAmrapatre vaDodarA rAjyanA dAmanagara tAlukAnA gaNezagaDhanA eka khetaramAMthI maLI AvyAM hatAM. 1894 nA mArgamAM te vakhatanA vaDedarAnA AsisTaMTa ekTa Tu dhI garvanara janarala mejara Dablaphyu. bI. pherIse DaoN. phalITane te tAmrapatro mokalyAM hatAM. ane temaNe prasiddha karavA mATe mArI tarapha mokalyAM. hAla te patarAMo vaDedarA pAchAM mokalI ApyAM che. patarAMonI saMkhyA be che ane tenuM mApa Azare 11"47" thAya che. lekhanA rakSaNa mATe tenA andaranA kAMThAo vALI dIdhA che. kotarakAma eTaluM badhuM UMDuM che ke ghaNA akSaro patarAMenA pAchaLanA bhAgamAM cekhA dekhAya che. pahelA patarAne che ane bIjA patarAnI uparanA bhAgamAMnAM babbe kANAMomAMthI lagabhaga 3 iMca jADA trAMbAnA tAranA be kakaDA pasAra karelA che. jamaNI taraphane tAra kaDI karI vALe che, paNa sAMdhela nathI. bIjo tAra paNa te ja pramANe vALe che, ane mane patarAMo maLyAM tyAM sudhI kApyA nahote. tAranA be cheDA eka 2 iMcaka 17 IMcanI surakSita laMbagoLa mudrAnI nIce granthImAM bAMdhI dIdhelA che. mudrAne pRSThabhAga goLa upaDate che. uparanA bhAga 1chuM iMca X 13 iMcanA mApane sapATa lamba golAkRtivALA be ADI paMktiothI be khAnAmAM vaheMcI nAMkhele che. AmAMthI uparanA khAnAmAM bahAra thoDAka upasI AvelA bhAgamAM jamaNI tarapha mukhavALA beThelA naMdInI AkRti che. nIcenA khAnAmAM upasAvelA akSarAmAM hameza mujabane "zrI bhaTakakara" lekha che. be patarAMonuM vajana 3 pAMDa 7 oNsa che. ane be kaDIo tathA madrAnuM vajana 7 oNsa che, kula vajana 3 paDa 15 oNsanuM thAya che. hastakavAharaNInA peTA vibhAga akSarasaraka prApanA hariyAnaka nAmanA gAmaDAnI ATha khaMDa jamIna tathA be TAMkIo eka brAhmaNane dAnamAM ApyAM te zAsana dhruvasena 1 lAe pitAnA mukhya zahera valabhImAMthI kAvyuM tenuM varNana lekhamAM che. hariyAnaka tathA je peTA vibhAgamAM te AveluM che te banenI oLakha ApavI zakya nathI. hastavaprAharaNa, hastakavakhAharaNuM athavA hastavaprahArane pradeza valabhInAM anya traNa patarAM emAM paNa batAvela che. bhAvanagara sTeTane ghoghAnI dakSiNe 6 mailapara AveluM hAlanuM hAthaba, tathA TelemI ane paMriplasanuM "astakapra" e ja hastavapra agara hastavapra che, evuM mAnavAmAM Ave che. dvArapALa mammaka dUtaka hate. ane lekhaka Thika hate. dhruvasena 1 lAnAM prasiddha thaelAM anya traNa zAsanane lekhaka paNa te ja hatuM. ane temAMnA eka zAsanane dUtaka mammaka hate. nIce Apela lekha ( gupta ) saMvata 207, eTale, I. sa. para6-ra7, nA vaizAkha- vada 15 ne divase lakhAya che. prophesara buhure prasiddha karela dhruvasena 1 lAne eka bIjo lekha paNa te ja saMvatane che. A samaya atyAra sudhI lekho uparathI jANavAmAM Avele, valabhI vaMzane vahelAmAM vahelo che. * e, I. va. 3 pA. 318. I. hustha. For Personal & Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvasena 1 lAnAM gaNezagaDhanAM patarAMo A lekhanA vaMzAvaLInA bhAga uparathI jaNAze ke je bhAgamAM maitrakanuM varNana Ave che tenuM navuM bhASAMtara vadhAreluM che. pahelI paMktimAM kaMI paNa bhUla sivAya zekhI rIte mULa pATha maitrAnA-matujhava-saMpanna ema vAMcI zakAya che. valabhInA bAkInA pahelAMnA lekhenI prasiddha thaelI pratikRtiomAM paNa A ja pATha che. A lekhanA prasiddhartAoe "saMpanna' vAMceluM che kAraNa, ke valabhInA pachInA lekhamAM AvatuM saMpanna temanA dhyAnamAM hatuM. prathamanA badhA lekhamAM "sapatna' ja Ave che, ane tethI tenA virUddha sabaLa kAraNunA abhAve ApaNe mAnavuM joIe ke valabhInI vaMzAvaLInAM mULa lakhANamAM Aja pATha hatuM, ane pachInA lekhane " saMpanna" pATha lakhanAranI bhUlanuM ja pariNAma hatuM. A bAbata upara carcA karavAnuM kAraNa e che ke je "sapana" pATha kabUla karIe to "trikANuma' zabdane, pachInA samAsa sAthe artha besADI zakAto nathI, ane tene "abhaya" kSiApada je ApyuM nathI, paNa vAkayanI pUrti mATe ApaNe ApavuM paDe, te sAthe joDe paDe. maitrAnAm ( eTale, matra ) maTADavata e pramANe A bhAgane artha karIe, athavA maitra#ion pachI vaMze umerIe topaNa eTaluM to jaNAI Ave che ke valabhI rAjAono pUrvaja bhaTArka pote matraka vaMzane hato. For Personal & Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntare patarU paheluM 1 oM svasti [ // ] valabhItaH prasabhapraNata [[ ] mitrANAM maitrakANAmatulabala sapatnamaNDalAbhogasaMsakta 2 saMprahArazatalabdhapratApaH pratApopanatadAnamAnArjavopAjjitAnuraktamaulabhRtamitrazreNI' 3 balAvAptarAjyazriH paramamAhezvaraH zrIsenApatibhaTakkastasya sutastatpAdarajeAruNAvanata4 pavitrIkRtazirAH zirovanatazatrucUDAmaNiprabhAvicchuritapAdanakhapaMktidIdhitiH dInAnAthajano 5 pajItryamAnavibhavaH paramamAhezvarassenApatighara manastasyAnujastatpAdAbhiprazasta vimala mauli6 maNimanvAdipraNItavidhividhAnadharmmA dharmarAja iva vihitavinayavyavasthApaddhatirakhi 5 labhuvanamaNDalA 7 bhogasvAminA paramasvAminA svayamupahitarAjyAbhiSekamahAvizrANanAvapUtarAjazrIH parama 8 mAhezvaro ma ( 1 ) hArAjadroNasiMhaH siMha iva tasyAnujassvabhujabalena paragajaghadAnIkAnAmeka 9 vijayI zaraNaiSiNAM zaraNamavaboddhA zAstrArthatatvAnAM kalpataruriva suhRtpraNayinAM yathAbhilaSita 10 phalopabhogada paramabhAgavataH paramabhaTTArakapAdAnuddhyAto mahAsAmantamahArAja dhruvasena [ : * ] 11 kuzalI sarvvAnevAyuktakaviniyukta kadrAMgikamahattaradhruvasthAnAdhikaraNikadANDapAzikacATabhaTAdI 12 `tsamAjJApayatyastu vassaMviditaM yathA hastavaprAharaNyIM akSasarakaprApIyahariyAnakagrAme 13 aparocarasImni kSetrakhaNDacatuSTayaM pUrvottara sIni kSetrakhaNDacatuSTayaM evaM kSetrakhaPostnyau 14 yatra pAdAvarttazatatrayaM pA 300 asmineva' grAme aparottara sIni jamalavApi catva [1] riMzat 15 pAdAvarttaparisarA dvitIyA vApi" vizatyAdAvarttaparisarau evamekatra sarvva [ ] 1 bhUtAmrapatra uparathI- 2 3 che 3 vAMyA mitrANAM 4 pArjitAnurAgonuraktaM 5 vA zrI 6 bhaTArkastasya. 7 va paMktidIdhitirdInAM 8 vA siMha 9 / samAM 10 va haraNyAkSa 11 vA uparottara 12 vI prayamitra 13 vayo asminneva 14vA parottaraM 15 vayo yamalavApI 16 vAM vApI viMzatipAdA 17 the| saraiva 18vAM sarvam For Personal & Private Use Only 1 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvasena 1 lAnA gaNezagaDhanA patarAMo. patarUM bIjeM 16 pAdAvartazatatrayaM [ pa ]STayadhikaM' atraiva vAstavyabAmaNadhammilAya darbhasa17 gotrAya vAjisanayasabrahma cAri * ]Ne mAtApitroH puNyApyAyanA [ yA ] tmanazcai [ hi * ] kAmuSmika (1) yathAbhilaSita18 phailAvAptanimittamAcandrAkArNavakSitisthiti saritparvatasamakAlinaM putrapautrAnvayabhogya 19 dAnakaraviTTollakakaravizuddha bhUmicchidranya [1] * yenaM udakAtisargeNa nabhadAyo | tisRSTaH [ / ] yataH 20 brahmadeyasthityA bhuMnataH kRSataH karSayataH pradizatazca na kenaeNyitsvalpApyAbAdhA vicAraNA vA 21 kAryyasmadvaMzajairAmAmi [ bha ] dranRpati [ bhi x ] zca sAmAnyabhUmidAnaphalamagavaccha mirayamasmidAyornu22 mantavya[: / x ] yazcAcchindya [[ ] dAcchidyamAnaM vAnumodetsa paMcami mahApA takaiH sopapAtakessaMyuktassyAt [ / + ] 23 api cAtra vyAsagItAH zlokA bhavanti // SaSThiM" varSasahasrANi svagNe' modati bha____ midaH [ / x ] AcchetA cAnu24 manta [[ ] ca tANyevaM narake vaset [ // x ] svadatta [i >> ] paradattAM vA yo hareta vasundharAM [ 1 x ] gavAM zatasaha [ sa x ] sya hantuH pra [T * ] moti 25 kilbiSam [ // x ] yAnIha drAridranayAnnarandraiH" dhanAni dharmAyatanIkRtAni [ / * ] nirmAlyavAntapratimAni tAni 26 ko nAma sAdhuH punarAdadAti [ 1 ] purvadattAM dvijAtibhyo yatnAdrapaiM" budhiSThira [ / * ] mahIM mahivatA zreSTha 27 dAnAchyonupAlanamiti [ 1 ] svahasto mama mahAsAmantamahArAjadhruvasenasya [ // * ] 28 dUtakaH pratIhAramammakaH [ // * 1 likhitaM kikakenati [ // * | 29 saM 200 7 30 vaizAkha ba 10 5 [ // * ] 1 pAyA kamatraiva 2 vAMyA vAjasaneya 3 vaaNy| phalAvAptinimittamAcandrANiva 4 vAMya kAlInaM 5 vAyA nyAyenodakA 6 pAyo yato 7 paay| kenaci 8 pAMyA rayamasmadAyonumantavyaH 9 pAMya paJcabhi 10 pAyApAtakaiH 11 vAyA SaSTiM 12 vAyo svarge 13 vaay| AcchetA 14 pAyA tAnyeva 15 pAyA dAridyabhayAnarendrardhanAni 16 pAyA pUrva 17 paaye| dakSa 18 vAyA yudhiSThira 19 vaay| mahimatAM 20 pAyA keneti 18 For Personal & Private Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha bhASAntara' ( paMkti 1 ) >> svasti ! valabhImAMthI. ( pitAnA ) zatruone baLathI namAvanAra mitrakonA kuLamAM, atula baLasaMpanna mahAna zatramaMDaLa sAthe karelAM asaMkhya yuddhamAM pratApa prApta karanAra, pitAnA pratApathI namana karanArane, niSpakSapAtathI dAna ane mAnArpaNathI anurAga meLavanAra, ane anurakta mala-sainiko ane mitronI zreNInA baLathI rAjyazrI prApta karanAra, parama mAhezvara, senApati zrIbhaTTAraka janmyo hate.* ( paMkti 3) tene putra, jenuM namana karatuM zira tenA pitAnA caraNanI rajathI rakta banIne pavitra thayuM hatuM, jenA pAda nakhanuM teja zatruonAM namana karatAM zira paranA cUDAmaNinI prabhA sAthe bhaLatuM, ( ane ) jenI laphamIno dIna ane anAtha janAthI upabhegA thatA te parama-mahezvara senApati dharasena hate. ( paMkti 5 ) tene anuja, jenA vimaLa mugaTamaNi(pitAnA jeSTabadhu)ne caraNane praNAma karyAthI ( adhika) pavitra thaye hatuM, je manu AdithI nirmANa thaelAM vidhividhAnamAM parAyaNa hatuM, je sadAcAranA niyamane mArga dharmarAja ( yudhiSThira ) mAphaka batAvate, jene rAjyAbhiSeka, akhila bhuvananA mahAna maMDaLanA svAmi, paramasvAmithI jAte ja thaye hate, ane jeNe (pate) dAnathI rAjyazrI pavitra karI te parama mAhezvara, mahArAja droNusaha hato. ( paMkti 8) tene anuja, jeNe potAnA bAhubaLathI zatrunI gaja( samAna )senAne sihanI mAphaka parAjaya karyo hato, je zaraNAgatane Azraya hato; je zAstranuM tatva jANu, ( ane ) je ka9patarUnI mAphaka mitro ane prayijanone abhilASa anusAra vaibhava phaLane upaga Apa, te paramabhaTTArakane pAdAnudhyAta bhagavatane paramabhakta, mahAsAmanta, ane mahArAja zravasana, kuzaLa hAlatamAM sarva Ayuktaka, niyuktaka, drAMgika, mahattara, prava, sthAnadhikaraNika, dANa... pAzika, cATa, bhaTa Adine ( nIcenuM ) zAsana kare che : ( paMkti 12 ) tamane jAhera thAo ke mahArAM mAtApitAnA puNya artha ane A lokamAM ane paralokamAM Icchita phaLa prApti arthe hastavamAharaNamAM akSarakamApanA hariyAnaka gAmamAM vAyavya sImA para cAra khaMDanuM kSetra ane IzAna sImApara, cAra khaMDa: A pramANe 8 khaMDa bhami jemAM traNa pAdAva pA. 300 ( samAelAM che )- ane te ja gAmanI vAyaya sImA para yamalavApI, vistAramAM 40 pAdAvarta, ane eka bIjI vApI vistAramAM 20 pAdAva-. Ama e ja gAmamAM ekaMdara traNase sATha pArAvarta, te gAmamAM vasatA, darbhagotranA vAjasaneya sabrahmacArI, dhammila brAhmaNane, candra, suraja, sAgara pRthvI, nadIo ane parvatenA astitvakALa sudhI, putra, pautra ane vaMzajonA upabhoga mATe, dAnanA (rUpamAM) kara ane veThanA (rUpamAM) kara mukta, bhUmicchidranA nyAya anusAra, pANInA arthathI brahmadAya tarIke meM ApyuM che. (pa. 19 ) "AthI brahmadeya niyama anusAra te khetI kare, khetI karAve athavA anyane soMpe tyAre koIe tene leza paNa pratibaMdha kara nahi. ( . 21 ) " ane amArA vaMzanA ke anya bhAvi bhadrakRpAe bhUmidAnanuM phaLa sarva nRpane sAmAnya che ema mAnI, A amArA dAnane anumati ApavI. * paM. rara ) "ane je A dAna japta kare athavA te japta karavAmAM anumati Ape te paMcamahApAtaka ane anya a95 pApone doSI thaze. ( 5, 23 ) Ane mATe vyAsanA racelA ( nicenA ) leka che-- [cAlu lekamAMnA cAra leka. ] ( paM. ra7) A mahArA mahAsAmanta ane mahArAja dhruvasenanA svahasta che. dUtaka pratI hAra mammaka che. A ( dAnapatra ) kikakakathI lakhAyuM hatuM. saMvata 207, vaizAkha vada 15. For Personal & Private Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 22 dhruvasena 1 nAM bhAvanagaranAM patarAM [ valabhI ] saMvata 210 zrAvaNa sudra 13 bhAvanagara darabAre 1914 mAM muMbaInA prinsa oNpha velsa myujhIyamane bheTa ApelAM mULa tAmrapatrA je hAla tyAM rAkhelAM che, tenA uparathI A lekha huM prasiddha karUM chuM. myujhIyamane maLyA pahelAMnA patarAMnA itihAsa maLI zakatA nathI. eka ja bAju para lakhelAM ane dareka 11" pAheALu ane da" uMcuM evAM e patarAMe che. lakhANanA rakSaNa mATe kAMThAe jarA vALelA che, ane AkhA lekha surakSita sthitimAM che. patarAMe sArI rIte jADAM che teA paNa keTaleka ThekANe akSarA UMDA hAvAthI pRSTha bhAgamAM dekhAya che. darekanA upara e kANAMe pADelAM che. dareka sAmasAmA kANAmAMthI pasAra karelI eka trAMbAnI gALa kaDIthI patarAMe eka cheDe joDelAM che. bIjA cheDAnA sAmasAmAM kANugmAmAMthI eka trAMbAnA vALele saLIe pasAra karelA che. AnA cheDAe valabhInI laMge lAkRtinI sAmAnya mudrA vaDe bAMdhI dIdhelA che. A mudrA 17" lAMkhI ane 1" pAhALI che. ane tenA upara vaMzanA sthApakanuM nAma che. mudrAnI sapATI kaTAela hAvAthI lekha cAkkasa paNe vAMcI zakAtA nathI. lekha upara maitrakeAnuM cihna nandI, jamaNI tarapha moMDhu karI upaDatI rIte kAtarelA che. patarAM ane mudrAnuM kula vajana 126 tAlA che. pahelA patarA upara 13 ane bIjA upara 15 paMkita che ane AmAMnI chellI be paMkitae lekhanI tithi TuMkAmAM darzAve che. patarAMnA uparanA varNanathI tema ja A lekha sAthe ApelI pratikRti uparathI vAMcanAra ne jaNAze ke Aja sudhImAM prasiddha thaela te ja vaMzanAM asaMkhya patarAMeAmAM ane valabhInAM A patarAMomAM mukhya khAkhatAmAM phera nathI. A sAthenA pratilekha uparathI paNa jaNAze ke te A mAsikanA pahelAnA aMkamAM DA. sTena keneAe prasiddha karelAM dhruvasenanAM pAlitANAnAM te ja varSanAM patarAMene lagabhaga maLatA ja che ane dApaNuM phakata dAna pUratuM ja che. valabhI rAjAonA vaMzaja mahAsAmanta mahArAja dhruvasena(1)nA A lekha che. temAM lakheluM zAsana valabhI, eTale sAdhAraNa rIte manAtuM hAlanuM kAThivADanA vaLA zaheramAMthI kADhyuM hatuM. hastavapra-AharaNImAM chepaka nAmanA gAmanI keTalIka jamIna yajJAdi kArya mATe valApadranA rahIza eka brAhmaNane dhruvasene dAnamAM ApI hatI tenuM varNana karavAnA hetu A lekhanA che. hatavapra eTale hAlanuM hAthama, sivAya gAmanA bIjAM nAme ALakhI zakAtAM nathI. lekhanI tithi saMvata 210( valabhI saMvata sAthe sarakhAvatAM i. sa. para9 )nA zrAvaNu zuda 13 che. samaya AMkaDAomAM ApyA che, 1 me, 1, pR. 55 nI 62 vI. esa. sugaMdha kara For Personal & Private Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara pahelaM patarUM 11 ........ mahAsAmantamahArAjadhruvasena 4 kuzalI sarvAneva svAnAyuktakavini12 yuktAcATamaTadrAGgikamahattaradhruvAdi' karaNikadANDapAzikAdInanyAMzca yathAsaMbadya13 mAnakAnbodhayavyastu vo viditaM yathA hastavaprAhAraNyAM chedakapadraka bIjuM patarUM 14 grAme pUrvasImni caddvakaskambha[phya]kapratyayapAdAvartI paMcAzAmAlAkArottarasinni 15 SoDazapAdAvarttaparisarodumbarakUpazca sabhUtavAtasahiraNyAdeyaM valApadravAstavya16 brAhmaNa NaNNAya monesagotrAya chandogasabrahmacAriNe mayA mAtApitroH puNyApyAyanAya 17 AtmanazcaihikAmuSmikayathAbhilaSitaphalAvAptinimittamAcandrArkArNavakSitisthiti saritpa pratasthitisa18 makAlInaH putrapautrAnvAyabhogyaM balicasvaizvadevAdyAnAM kriyANAM samu sarpa NArthamuMdakAtisargeNa 19 brahmadAyo nisRSTaH [ / ] yatosyocitayA brahmadAyasthityA bhujataiH kRSataH karSayataH pradizato vA 20 na kaizcitsvalpApyAbAdhA vicAraNA vA kAryAsmadvaMzajairAgAMmibhadranRpatibhizcAni tyAnyezvaryANya21 sthiraM. manuSyaM sAmAnyaM ca bhUmidAnaphalamavagacchadbhirayamasmadAyonumantavya [ : / ] yazvAcchindyA22 dAcchidyamAnaM vAnumodetsa paMcabhi mahApAtakaissopapAtakaissaMyuktassyA [ da ] pi caMtra vyAsagItA [ : ] zlokA 23 bhavanti [ // ] bahubhirvasudhA bhuktA rAjabhissagarAdibhiH [ / ] yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM [ // ] 24 paSThiM varSasahasrANi svarge modati bhUmidaH [ / ] AcchettA cAnumantA ca tAnyeva narake vaset [ // ] 25 svadattA paradattAM vA yo hareta vasundharAM [gavAM zatasahasrasya hantuH prApnoti ___kilbiSam [] 26 svahasto mama mahAsAmantamahArAjadhruvasenasya [ // ] dUtakaH pratIhAramammakaH [1] likhitaM kikakena [ // ] 27 saM 200 10 zrAvaNabahula 1 AMhi sudhI akSarAMtara dhruvasena, 1 lAnA [ saMvata 210 ] pAlitANA tAmapatranI sAthe sarakhuM cha. [ tum| yo. 11 pAnu 104 ] 2 vAMyA yukta 3 vAyA dhi 4 pAyo tyastu 5 pAyA sImni 6 vAMyA mAnavasa vAyA nta 8 vAMyANArthamu 9 vAyA muMjataH 10 vAyA mAnuSyaM 11 pAyA meM 12 vAyo cAtra 13 vAyana For Personal & Private Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvasena 1 lAnA bhAvanagaranA patarAMo bhASAntara [ paM. 1-12 cAlu prastAvanA samAve che. tarajumA mATe, udAharaNa tarIke DA. sTena kethI prakaTa thaelA pAlitANuM tAmrapatra naM. 1 nI zarUAtanI paMktionA, tarajumA sAthe sarakhA. e. I . 11 pAnuM 108 ] (paMkti 13-18 ) tamane jAhera thAo ke mArAM mAtApitAnA puNyanI abhivRddhi artha ane mArA A leka tema ja paralokamAM icchita phaLanI prApti arthe, hastavamAharaNa mAM chekapaddhaka grAmamAM pUrva sImA para pa0 (pacAsa) pAdAvarta je caDhavaka-skasmaphakanI mAlikInAM che. ane, mAlAkAranI uttara sImA para 16 pAdAvarta vistArane udumbara sahita kupa, bhUta, vAta, hiraNya ane Adeya sahita, bali, carU, vaizvadeva Adi vidhi anuSThAna mATe valApadranA nivAsI mANavagotranA, indaga-sabrahmacArI brAhmaNa guNane, candra, sUraja, sAgara, pRthvI, nadIo, ane parvatanA astitvakALasudhI, putra, pautra, paraMparAnA upaga mATe pANInA arthathI brahmadAya tarIke mArAthI apAyAM che. ( paMkti 19-20) AthI brAdAyanA niyamAnusAra, te khetI kare, khetI karAve athavA anyane soMpe tyAre tene koIe leza paNa pratibaMdha kara nahi. (paMkti 21-25-cAlu upadeza ane zApa samAve che. ) (paMkti 26 ) A mArA mahAsAmata mahArAja dhruvasenanA svahasta che. dUtaka pratIhAra mamaka che, kikakathI lakhAyuM. ( paMkti 27-28) saMvata 210 zrAvaNa zudi 13 ne dine For Personal & Private Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 23 dhruvasena 1 lAnAM pAlitANunA patarAMo [ valabhI] saMvata 210 grA.su. 15=528 I. sa. A patarAMonuM varNana rAya bahAdura vi. vaizyae A pramANe ApyuM che -' "kaDI athavA mudrA vagaranAM be patarAMo che ane te darekamAM kaDInAM kANuM che. pahelA patarAnA DAbI AjanA taLIAnA paNAnuM kaThIna kANuM saMpUrNa nathI, tenI nIce thoDo bhAga bhAMgI gayo che. dareka patarAnI eka bAju upara lakheluM che. keDI jagyAe kArIgaranAM hathIyAranI nizAnIo bane patarAMnI pAchaLanA bhAgamAM paNa jaNAya che. patarAMonI laMbAI 10" thI 10y"nI ane uMcAI ? thI 6" sudhInI che. dareka akSaranI uMcAI lagabhaga " che. dareka patarA upara suMdara rIte kotarelI 14 paMktio che, ane te surakSita sthitimAM che. hastavapra-AharaNImAM aDavelI, bhalara nAmanA gAmaDAnI ane AkrilikA taLAvanI nitrAtyakeNunI sarahadR upara vizAkha nAmane brAhmaNa kheDato hato te karaDa khetaranI jamIna, tathA akSarasarakamAMthI jaI zakAtAM vasukIya gAmaDAMnI sarahada para uttara dizAmAM 50 pAdAntanuM dAna siMhapuranA rahIza vAjasaneya( zAkhA )nA ziSya, jAvAla getranA brAhmaNa viSNuzarmane kareluM te maMjura karatuM A zAsana mahAsAmanta mahArAja dhruvasene valabhImAMthI kADhayuM hatuM. bhalara . ane vasukIya nAmanAM gAmaDAMo huM oLakhAvI zakato nathI. sukIyane akSasaraka-prAvezya kaheluM che. A gaNezagaDhanAM saMvata 207 nAM patarAMomAMnAM 'akSarasaraka-mApIya" jeno artha chesara haTaza " akSarakaprApanuM " e kare che, tene maLatuM Ave che. saMvata 248nA guhasene ApelAM tAmrapatra para nAM dAnanI 5 mI lITImAM lakhela " vaTasthalIkA prApIya" sAthe sara"khAvIne A artha karyo che. mahAsudevanA kharIAranAM patarAMomAM AvatA pravezya' zabdane ane prApIyane eThaja artha thAya che ema cokkasa jaNAya che. paraMtu " acAta-bhaTa-prAvezya' e sAdhAraNa vAkyamAM je artha thAya che te sivAya bIjo artha hevA saMbhava nathI. te pachI prApIya " " prApya" nuM prAkRta rUpa hovuM joIe. te pramANe "akSasaraka pravezya "ne artha huM "aphasarakamAM thaIne jemAM praveza thAya che" eTale akSarakanI sarahada upara e karIza. akSarasarakanI sthaLa-sImA huM nakakI karI zakato nathI. A zabdane chelle bhAga kadAca saraka eTale sarovara, taLAva heya. bAkInAM sthaLamAM valabhI ane hastavamAharaNa viSe upara kaheluM che. AkrilikAne artha "ghaNu AMbAvALuM" e thatuM haze. bekhe che. ra. e.so. jarnala, velyuma. 10 pa. 77 mAM prasiddha karelAM gharasena 4 thAnAM saMvata 326 nAM patarAMomAM paNa dAna lenAranA nivAsasthAna siMhapuranuM varNana che. te hAlanuM 21deg43' uttara ane 20 pUrvamAM AveluM sihora che. prathamanA dAna pramANe, pratIhAra mammaka dUtaka che, ane lekhaka kikakaka che. I. sa. para9 ne maLatA ( valabhI ) saMvata 210 nA zrAvaNa suda 15 ne divase dAna ApeluM che. , 5 pA. 206 3 e, I vo. 9 1 e. I. dho. 11 ne, 4pa. 109-10 che. sTena kena ? 2 akSarA ta2 5. 4. e. I. 4 5, 6 ane 2 I, e, Ta che For Personal & Private Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvasena 1 lAnAM pAlitANAnAM patarAMo akSarAntara pahelaM patarUM 1 OM svasti [ / / *] valabhItaH prasabhapraNatAmitrANAM maitrakAnAmatulabalasapatnamaNDalAbhoga 2 saMsaktasaMprahArazatalabdhapratApaH prata (tA ) po panatadAnama ( mA ) nArjavopArji tAnura ( rA ) gonurakta3 m ( au ) labhRtamitrazreNIbalAva (vA) ta rAjazrIH' paramamAhezvarassenApati zrI bhaTakaH 4 tasya sutastatpAdarajoruNAvanatapavitrIkRtazirAzzirovanatazatrucuDAmaNI (Ni ) 5 prabhAviccharitapAdanakhapaMktidIdhitiH di ( dI )nA nAthajanopajIvyama ( mA ) navibhataH 6 paramamAhezvarassenApatidharasenastasyAnujastatpAdAbhipraNAmaprazastavimala7 maulimaNI( Nir )manvAdipraNItavidhividha ( dhA ) nadharmarAja iva vihita vinayavy (a) vasthA pa8 dhdhatirakhilabhuvanamaNDalAbhogasvAminA paramasvAminA svayabhupahitarAjyAbhiSeka9 mahA vinA (zrA ) NanapUtarAjezrIH paramamAhezvarI mahArAjadroNasiMha ssi(- * )ha iva 10 tasyAnuja svabhujabalena . paragajaghaTAnIkAnA( = )mekavijayI zaraNaiSiNA [. * ] zaraNa11 mavaboddhA zAstrArthatattvAnAM kalpataruriva suhRtpraNayinAM yathAbhilapitaphala12 bhogadaH paramabh ( A ) gavataH paramabhaTyA ( hA ) rakapAdAnuddhyAto mahAsAmanta mahArAja dhruva 13 senaH kuzalI s ( a ) aa neva svAnAyuktakaviniyuktaka ca ( cA ) TabhaTadrA nikamahattara14 dhruvAdhikaraNikadANDapAzikAdInanyAMzca yathA saMbandhyAmAnaka ( kA ) nanudarza 1 yi 3ghe * vAyo kANA 3 paaye| rAjyazrIH 4 pAyo AvapUta For Personal & Private Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha bIjaM patarUM 15 yatyastu vo vidI (di ) taM yathA siMhapuravAstavya brAhmaNa viSNuzarmaNe 16 jyAvAlasagotrAya vAjisaneyasabrahmacAriNe hastavaprAharaNyA [ = * ] bhallara17 grAmAparadakSiNasInni brAmaNa vizAkhaprabhuktakakaradakSetraM dvAdazapAdA18 varta parisarAmrilikA vApi ( pI ) tathAkSasarakaprAvezyavasukIyagrAmottara19 sImn [1] pAdAvartAH paMcAzadbhuktabhujyamAnakAH etanmayA mAta ( tA) pitroH puNyA20 pyAyanAyAtmanazcaihikAmuSmikayathAbhilaSitaphala (lA) vAptinimitta [: *] pUrvAcAra21 sthityAnumode (di) taM yatosya bhuMnataH kRSataH karSayataH pradizato vAna kaizci [t ] 22 paripanthanA kAryAsmadvaMzajairAg [1] mi bhadranRpatibhizca sAma ( mA) nyaM bhu ( bhU ) midAna phalamava. 23 gacchadbhirayamamasmadanumatI' mantavyA ( // * ) bhavanti cAtra vyAsagItAH zlo kA bhavanti (:) 24 bahubhirvasudhA bhuktA rAjabhissagarAdibhiH [ / * ] yasya yasya yadA bhUmi stasya tasya tadA 25 phalaM ( // x ) SaSThiM varSasahasrANi svarge modati bhUmidaH ( / * ) Acchetsa ( tA) cAnumanta ( tA ) ca ta ( tA ) nye ( va * ) narake vase ( // * ) 26 svadattA (--) paradattAM vA yo hareta vasundharA ( / ) gavA [ 1 ] zatasahasrasya hantuH pra (prA ) noti |kelvissN ( // ) 27 svahasto mama maha ( hA ) sAmanta maha ( hA ) rAjadhruvasenasya ( / ) dRtakaH pratIhAramammakaH ( // ) lisvitaM kikkakena ( // ) saM 200 10 28 zrAvaNa zu 10 5 1 paaye| iyamasmadanuma tiranumantavyA For Personal & Private Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvasena 1 lAnAM pAlitANAnAM patarAMo bhASAntara (1-14 paMktio saMvata 206 nA dAnapatranI zarUAtane lagabhaga maLatI ja che.) (5. 15) tamane jAhera thAe ke, siMhapuranA vatanI, jyAbAla getranA, vAjasaneya zAkhAnA brAhaNa viSNuzarmanane nIcenI milkata nAme - bhalara gAmamAM, hastavapra AharaNimAM naiRtya sImA para brAhmaNa vizAkhanA bhegavaTAnuM karada kSetra (khetara ) ane 12 pAdAvarta viratAravALI AbrilikA vApI; temaja akSaraka sudhInI hadavALA vasukIyA gAmanI uttara sImAmAM 50 pAdAvarta, jene te pahelAM upaga karatA temaja hAla paNa upabhega kare che tene mATe meM, mArAM mAtApitAnA puNyavRddhi arthe tathA A lokamAM tema ja paralokamAM manavAMchita phalaprApti mATe, pUrvanA upabhega(bhegavaTA )ne niyamo anusAra anumodana ApyuM che. AthI karIne jyAre te tene upabhega karatA hoya, khetI karatA hoya, khetI karAvatA hoya athavA bIjAne eNpatA hoya tyAre koI paNa mANase tene pratibaMdha kara nahi, A amArA anu. medanane amArA vaMzajo ane bhAvidhamAM nRpe e, bhUmidAnanuM puNya sAmAnya gaNI, anumati ApavI joIe.. (5. 23) Ane mATe vyAsanA racelA loko paNa che. pRthvIne upabhoga karyA che, vagere ... ... .. bhUmidAna denAra vagere ... ... pote kareluM athavA anya jane kareluM bhUmidAna je hare che te zatasahasa (lakSa) gAye mAravAne aparAdhI bane che. (pa. 27) mahAra-mahAsAmanta mahArAja dhruvasenanA-hastAkSara, dUtaka pratIhAra mammaka lakhanAra kikakaka. saMvata 210, zrAvaNa, sudi 15. For Personal & Private Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na0 24 dhruvasena 1 lAnAM tAmrapatro saMvata 210 bhAdrapada vadi 9 A zAsananuM paheluM pataruM pAlItANumAM zatruMjaya daravAjA pAsenA taLAvamAMthI gALa kADhatI vakhate maLI AvyuM hatuM. svarathAna bhAvanagaranA darabAre te patarUM muMbaImAMnA prinsa opha velsa myujhIyamane I. sa. 1918 mAM bheTa ApeluM che. bIjuM pataruM kAThIyAvADanA gohilavADa prAMtamAMnA pAlItANAthI netratya khUNe 10 mAIla upara AvelA aiyAveja nAmanA nAnA gAmaDAmAMthI mI. TayuDara evana AI. sI. esa. eDamIjITara pAlItANu sTeTa ne I. sa. 1894mAM maLyuM hatuM ane te atyAre rAjakeTamAMnA voTasana myujhIyama epha enTIvITIjhamAM surakSita che. bane patarAMnI eka ja bAjue lekha kare che. patarAnuM mApa 12 iMca pahoLAi ane 6 iMca uMcAI che. patarAMnI kera saheja upaDatI che ane te banne surakSita che. akSare uMDA katarelA che ane patarAMnI bIjI bAju e dekhAya che. ke tarakAma sArI rIte karavAmAM AvyuM che. pahelA patarAnuM vajana 56 telA che. patarAMnA nIcalA ane upajyA cheDA upara babe kANAM sAthe bAMdhavA mATe tema ja sIla mATe che. ane patarAMmAM 15 lIMTI katarelI che. sa. 210 mAM pravasena 1 lAe ApelA dAnanI hakIkata mAM che. (1) nagarakanA rahevAzI, Atreya gotranA, ane vAjasaneya zAkhAnA zAblizarmana nAmanA brAhmaNane surASTramAM bhadraNikA gAmanA agnikhUNunA pAdaramAMnI dasa pAdAvarta jamIna ApelI hatI (2) temaja teja brAhmaNanA bhAI devazarmena ne te ja pAdaramAM 100 pAdAvarta jamIna, ane bAra pAdAvarta kSetraphaLavAI vApI bholara ApeluM hatuM. vApI bhelarane artha khAtrIpUrvaka ApI zakAte nathI paNuM mATIthI bharI dIdhela vagara vaparAzanI vAva hoya ema saMbhava che. bhaNikA atyAre maLI zakatuM nathI jyAre nagaraka ghaNuM karIne nAgara brAhmaNanuM mULa vatana vaDanagara hAya e saMbhava che. dataka dhara hatA. A pahelAnAM dAnapatromAM dataka mammaka ApelA che, jyAre A ane AnI pachInAmAM rUdradhara Apela che. lekhaka che badhAM zAsanamAM temaja AmAM kikkaka che. # paheluM patarUM e. I.va. 17 5. 18 che. vI. esa sukathaMkara bIjI patarUM e. I. vo 19 pA. 125 mI. DI. bI. dasakalakara For Personal & Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruSasena 1 lAnAM tAmrapatro akSarAntara patarUM pahelaM 12 ....... mehAsAmantamahArAjadhruvasena * kuzalI sarvAneva svAnAyuktaka13 viniyuktakamahattaradrAMgikadhruvasthAnAdhikaraNikAdInanyAMzca yathAsaMbaddhayamAnakAna14 nudarzayatyastu vassaMviditaM yathA surASTrAyAM bhadreNikAgrAmasya pUrvadakSiNasimni 15 pAdAvartazataM nagarakavAstavyazAntizarmaNe AtreyagotrAyavAji patarUM bIjeM 16 saneyasabrahmacAriNe tathA asyaiva bhrAtre devazarmaNe asyAmeva sImni 17 pAdAvartazataM vApIbhollaraM ca dvAdazapAdAvartaparisaraM mayA mAtApitro * puNyApyAya 18 nA[ yA ] tmanazcaihikAmuSmikayathAbhilaSitaphalAvAptinimittamAcandrArkArNava kSitisthitisari19 parvatasamakAlInaM putrapautrAnvayabhogyaM balicaruvaizya ( zva ) davAdyAnAM kriyANA (-) samutsa20 rpaNArthamudakAtisargeNa nisRSTaM yatonayo * pUrvabrahmadeyasthityA bhuMjatoH kRSato [:] 21 karSApayato x pradizatorvA na kaizcitsvalpApyAbAdhA vicAraNA vA kAryAsmadvaMzajaizcA22 gAminRpatibhirapi anityAnyaizvaryANi asthiraM mAnuSyaM sa [ 1 ] sAmAnya bhUmidAna| 23 laM [la]mavagacchadbhirayamasmaddAyonumantavyaH yazvAcchidyAdAcchidyamAnaM vAnumode (ta) 24 sa paMcabhiH mahApa( 1 )takaiH sopapAtakaiH saMyuktassyAditi api cAtravyAsagIta25 zlokA bhavanti-paSThiM [STiM ] rSasahasrANi svagarge modati bhUmidaH AcchettA cAnumantA ca 26 tAnyeva narake vaset [ // 1 ] svadattAM paradattAM vA yo harata vasundharAM sa gavAM zatasahasra27 sya hantuH prApnoti kilpi[ vi ]pam ( // 2) bahubhirvasudhA bhuktA rAja bhiH sagarAdibhiH yasya yasya 28 yadA bhUmistasya tasya tadA phalamiti ( m // 3 iti )= saM 200 10 bha (1) drapada vadi 9 .... (.1) 29 svahasto mama mahAsAmantamahArAjadhruvasenasya-dUtako rudradharaH ( / ) li. khitaM kika ( ka )30 kena ( / ) 1 AMhI sudhInuM akSAMtara e. I vo 11 pA. 10 pAme prasiddha thaelAM dhruvasena 1 lAnAM pAlitANAnAM saM. 206 nA tAmrapatramAMnA akSarAMtane maLatuM tpAdAbhipraNAma mata dInA nemale manvAdinA vAMyavAna cha. 2 vAMyA sImni u mAMDIyA bhI pata sadhAya cha... / 16 pA. 121. 4 jAnevAre che. 5 bAyo varSa sa nAma sadhyA For Personal & Private Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 25 dhruvasena 1 lAnAM patarAMo [ gupta saMvat 210 bhAdrapada vadi 13 A be patarAMo che. darekanuM mApa 10" " che ane te dareka eka ja bAjue lakhelAM che. mudrAne upalA ardha bhAgamAM haMmeza mujaba capaTa beThelo nandI dekhAya che. ane nIcalA ardha bhAgamAM "zrI-bhaTaka' evA zabdo lakhelA che. dareka patarAM upara 14 paMktio lakhela che. 27 mI paMktimAM Apela tArIkha uparathI 200 10 ane 3 evA AMkaDAonAM cihnonA dAkhalA maLe che. A badhAM patarAMo, pahelethI chelle sudhI, epigrAphiyA iDIkA vo. 11 pA. 104 upara chesTena kena prasiddha karelAM valabhInAM pAMca patarAMomAMnA pahelA gusa(saM. 206)ne maLatAM Ave che. paraMtu Ahi, dhruvasenanAM pAlitANAnAM gupta saMvat 210 nA patarAMo parathI jANavAmAM Avela rudradhara taka che. mitraka vaMzanA dhruvasena 1] e valabhI zahera(kADiAvADamAM vaLA)mAMthI dAna ApeluM che. dAna lenAra hastavama(bhAvanagara tAbe ghoghAthI 6 mila upara Avela hAthaba)ne rahIza, bhArgava getrane kvedI brAhmaNa guhabhakTi varNavela che. bhaNikA nAmanA gAmaDAthI agnikezumAM ane nakkapura nAmanA gAmaDAnI sarahada maLe che tyAM 200 pAdAvata pRthvInuM dAna ApeluM che. I. sa. 130 ne maLatAM [ gusa-valabhI saMvata ] varSa ra10 nA bhAdrapadanA 13 mA divase lekha lakhele che. . jarnala che. vyAM. re. e se. nyu. sI. va. 1 pA. 65 jI, vI. AcArya, For Personal & Private Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhraSasena 1 lAnAM patarAMbho akSarAntare patarUM pahelaM 14 mAnakana-darzayatyastu vo viditaM yathA hastavaprAharaNyA patarUM bIjUM 15 bhadreNikAgrAmapUrvadakSiNasImni naTTakaputragrAmasImasandhau pAdA16 vartazatadvayaM sabhUtavarta sahiraNyAdeyaM hastavapravAstavyabrAhmaNabhaTTiguhabhaTTibhyaH 17 bhArgavasagotrAbhyaH bahavRjasabrahmacAribhyaH mayA mAtApitroH puNyApyAyanaM yAtma 20 udakAtisagrgeNa brahmadAyo nisRSTaH 27 zuSkakoTaravAsinaHkRSNAhayohi jAyante brahmadeyaM haranti ye saM 200 10 bhAdrapada ba 13 28 svahasto mama mahaMsAmantamahArAjadhruvasenasya dRtakaH rudradharaH likhitaM kisakena 1 maLa patarAM uparathI. pahelI 13 paMkti mATe juo e. I. va. 11 pA. 104 2 vAMce kAnanu 3 pAyA haraNyAM 4 vaay| vAta 5 vAMyA nAyAtma 6 vAyA mahA For Personal & Private Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 26 dhruvasena 1 lAnAM pAlitANAnAM patarAMo [ valabhI-] saMvata 10 Adhina vada 5 A be patarAMonuM varNana rAya bahAdura vi. vikae A pramANe ApyuM che-darekamAM kaDIo nAM be kANAM che. darekamAM eka bAju upara lakheluM che. keTaleka sthaLe kotaranAranAM ojAronI nizAnIo pachaLanA bhAgamAM paNa dekhAya che. patarAMo lagabhaga 1} lAMbAM che, ane uMcAI 17" ane " vacce che. patarAMo surakSita sthitimAM che. pahelA upara 15 ane bIjA upara 12 paMktionuM sArI rIte katareluM lakhANa che. dareka akSaranI sarAsarI uMcAI 3 IMca che. akrelika nAmanA gAmaDAnI uttara tarapha Avela ekatrIza pAdAvartAnuM khetara, tathA khetI mATe eka kUvo (vApI) tyAMnA rahIza, vAjasaneya zAkhAnA ziSya, pati getranA nAmanA brAhmaNane dAnamAM AvyAM hatAM tene anamedana Apa A zAsana mahAsAmata mahArAjA dhruvasene valabhImAMthI kADhyuM hatuM. A gAmaDuM meLavI zakAtuM nathI. bIje sthaLe jANa vAmAM nahi Avele rudradhara nAmane dataka che. ane prathamanA dAnanI jema lekhaka kijjaka che. I. sa. para ne maLatA (valabhI) saMvata 210 nA Azvayuja vada (?) 5 nuM A dAna che. pakhavADIyuM batAvato zabda cheTe lakhAya che. ane "ba" nahIM paNa "zuM" tarIke kadAca lakhe joIe. AnI pahelAMno zabda pharIthI kheATI rIte Ape che, eTale A bhUla thaI che. 1 e. i. va. 11 5 11ra che. sTena kone. For Personal & Private Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvasena 1 lAnAM pAlitANAnAM patarAMo akSarAntara patarU paheluM 1 OM svasti ( // 4 ) valabhItaH prasabhapraNatAmitrANA ( * ) maitrakAnA ( NA ) matula balasapatnama 2 NDalAbhogasaMsaktasa ( * ) prahArazatalabdhapratApaH pratApopanatadAnama ( mA )nArja - 3 vopArjitAnurAgonuraktamaulabhRta mitrazreNI balAvAptarAjazrIH paramamA4 hezvara senApati zrI bhaTakkastasya sutastaccaraNarajoruNAvanatapavitrIkRta--- 5 zirAH zirovanatazatrucUDAmaNiprabhAvicchuritapAdanakhapaMktidIdhitirdAnAnA6 thajanopajIvyamAnavibhavaH paramamAhezvarassenApatidharasenastasyAnuja 7 statpAdAbhipraNAmaprazastavimalamaulimaNirmmanvAdipraNItavidhividhAna 8 dharmmA dharmarAja iva vihitavinayavyavasthA ( 1 ) paddhatirakhilabhuvanamaNDalAbhoga 9 svAminA paramasvAminA svayamupahitarAjyAbhiSekamahAvizrANanAvapUtarA 10 ja ( z ) rIH paramamAhezvaro mahArAjadroNasihaM ( siMha ) ssi ( * ) ha i tasyAnujassvabhujabale 11 na paragajaghaTAnIkA ( nA * ) mekavijayI zaraNe ( Ne )SiNAM zaraNamavaboddhA zAstrArta ( thU ) ta ( tU * ) tvA 12 nAM kalpataruriva suhR ( - ) tpraNayinAM yathAbhilaSitaphalopabhogadaH parama 13 bhagavataH paramabhaTTArakapAdAnuddhyAto mahAsAmanta mahArAja dhruvasenaH 14 kuzalI sarvvAneva svAnAyuktakaviniyukta kacATamaTamahacaradrAGgikadhruvA15 dhikaraNikadANDapAzikAdInanyAMzca yathAsaMbadhdhyamAnakAnanudarza bIjuMpata 16 yatyastu vo viditaM yathAkAlakagrAmauttaras ( 7 ) mni dvAdazapAdA (ra) varttaparisarA va ( vA ) pi (pI) 17 kSetrapAdAva ( r ) cAzca tU (tri ) zat tatraiva vAstavyatra ( brA )hmaNaskandAya opasvastisagotrAya vAjisaneya 1 siddharUye che ra uhAtha rAjyazrI. - For Personal & Private Use Only 33 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha 18 satramacAriNe yadetat (pU) vabhuktabhujyamAnakaM tanmapA ( yA )pi mAtApitroH puNyApyAyana (nA) ya 19 AtmanazcaihikAde ( mu) mikayathAbhilaSitaphalAvAptinimittaM pUrvAcAra sthityAnujJAtam 20 pa ( ya ) tosya pUrvabhuktimAdayA muMjatA ( taH ) kRSata ( : )' karSayataH pradizato vA na kenavi (ci ) svalpApyA21 va ( ) dhA vicAraNA vA ( na ) kAryAsmadvaMzajairAta (gA ) mibhadranRpati bhizca vityAnyezva-nyesthiramonuryya 22 tA ( sA ) ma ( mA ) nyaM ca bhUmidAnaphalamavagacchadbhiriya masmadanumatiranuma ntavyA ( vyA ) pi cAtra vyAsagItaH' 23 zlokAbhavanti ( // * ) bahubhirvasudhA bhuktA rAjabhi ( : * ) sagarAdibhiH' ( / * ) yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA 24 phalaM ( // * ) SaSTivarSasahasrANi svagarge modati bhUmid ( a ) : ( / * ) Acche ( na * ) tA (c ) cAnumanta (ntA ) cA ( ca ) nAnye ( tAnye ) va narake ve (va) set ( // *) 25 vichayA ( vindhyA ) TavISvatoyAsu zuraka ( zuSka ) koTaravAsihana ( :) ( vAsinaH ) ( / * ) kRSNAhA (ha) yo hi jAyante bhu (bhU ) mida ( dA ) yaM haranti ye // 26 svahasto mama mahAsAmantamahArAjadhruvasenasya ( 14 ) dutako rudradharaH ( // * ) likhitaM kikakka (kikakena ) 27 saM 200 10 A [ncha ] (Azva ) yuja ja (ba 1)" 13taranAre visargana se id mInu ra cha. 2 vAMyA cAnityAnyaizvaryAnyasthiraM mAnuSyaM For Personal & Private Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvasena 1 lAnAM pAlitANAnAM patarAMA bhASAntara' [ 1-15 paMktio saMvat 206 nA dAnalekhanI AraMbhane lagabhaga maLatI ja che ]. ( pakti 16 tamane jAhera thAo ke -akelaka gAmamAM uttara sImA para bAra pAdAvartana vistAra sahita vApI; ane 30 pAdAvartanuM khetara ukta gAmanA vatanI aupasvasti getranA, vAjasaneyane ziSya brAhmaNa skanda, je pahelAM te banneno upabhoga kare ane hAla paNa upabhega kare che tene, mArAM mAtapitAnA puNyanI vRddhi mATe ane mane A leka tema ja parelekamAM manavAMchita phalaprApti thAya te mATe, pUrvanA upabheganA niyamo anusAra upabhega karavA meM anumodana ApyuM che. AthI karIne pUrvanA upaganA niyamo anusAra te tene upabhega karate heya, khetI karatA hoya, khetI karAvato hoya athavA bIjAne saupato hoya tyAre keIe lezamAtra paNa badhI athavA takarAra karavI nahi. A amArA jAnA dAnanA anumAnane, amArA vaMzajoe ane bhAvi dhama rAjAoe rAjasattA nAzavaMta che ane jIvana caMcala che, ane bhUmidAna sAmAnya che tema gaNIne, anumati ApavI joIe. ( 5. 22 ) Ane mATe vyAsanA karelA zloko paNa che. pRthvIne upabhega karyo che vigere...bhUmidAna denAra vigere...bhUmidAna haranArA vidhyanAM jaLavinAnAM vananAM vRkSenAM zuSka pilANumAM rahetA kALA sarpa tarIke punarjanma le che. (paMkti 26 ) mArA mahAsAmanta mahArAja dhruvasenana, hastAkSara kUtaka rudradhara: lakhanAra kika, saMvata 20 Adha (guja] kRSNa (?) pakSa pa. For Personal & Private Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 27 valabhI rAjA dhruvasena 1 lAnuM eka dAnapatra saMvata 216 mAgha kRSNapakSa 3 vaLAmAM kaLIone maLI AveluM dhruvasena 1 pahelAnuM eka dAnapatra DAM aThavADIyA pahelAM mArA hAthamAM mUkavAmAM AvyuM hatuM. AnI pratikRti tathA bhASAntara nIce ApelAM che. dhruvasena rAjAe kADheluM eka bIjuM zAsana paNa A sAthe hatuM. valabhI rAjAonA badhA lekhe mujaba A paNa tAranI kaDIothI joDI dIdhelAM be patarAMonI aMdaranI bAjue lakhelA che. A patarAMe mane maLyAM tyAre phakata eka ja kahI rahI hatI. bIjI kaDI, jenA upara mudrA haze, te tUTI gaI hatI. patarAMonuM mApa 11" " che. ane te surakSita sthitimAM che. paNa pahelA patarAnI DAbI bAjuno uparano khUNo kadAca zodhI kADhanAranI kuhADInA akasmAta ghAne lIdhe bhAgI gayelo che. eka cAra iMca lAMbA ane eka iMca pahoLA kakaDAnA cAra bhAga thaI gayA che. paNa subhAgye A kukaDA saMbhALI rAkhelA che. pahelAMnI jema bIjA patarAne nIcenA bhAga paNa jarA bhAMgI gayela che. bIjI IjAo karatAM A vadhAre gaMbhIra che, kAraNa ke AthI mArAthI keTalAka akSaro oLakhI zakAtA nathI. mane patarAMo maLyAM tyAre teonI uMpara koI DAI ThekANe kAdavanAM pADAM bAjhI gayAM hatAM, ane moTA bhAgamAM to caLakATa mAratA kATanA thara lAgI gayA hatA. kAMThAne bhAga chuTo paDI gayo hato. cUnAnA pANImAM ghaNo vakhata rAkhavAthI kacaro ane kATa eTalAM badhA sApha thaI gayAM ke lagabhaga badhA akSare cekhA oLakhI zakAya tevA thaI gayA. valabhInAM prasiddha thayelAM zAsane uparathI keTalAka aspaSTa rahelA akSaro paNa jANI zakAya che. paraMtu tArIkhane chele AMkaDo muzkelI ubhI kare che. vaLAnAM bIjAM patarAo karatAM A patarAM uparanA akSare vadhAre prAcIna dekhAya che. AkhA lakhamAM " la' giranAranA jUnA lekhe pramANe lakhAyelA che, prAcIna hovAne lIdhe ja A dAnapatranI kiMmata che. siddha thayelAM patarAMemAMthI bhaTTArakanA prapAtra dharasena rajAnI pahelAMnuM eka paNa nathI. paraMtu ahi tenA bIjA putrane lekha che. A patarAMonI sAla zaka saMvatanI hovAthI valabhI saMvata 318-19 I. sa. )nI zarUvAta drasiMhanA rAjyAbhiSeka sAdhe samakAlIna che ( eTale ke tyArathI thAya che ) te mAnyatA huM dhAyuM che ke A patarAMnI sAlathI nimala thAya che. kAraNuM ke A lekha uparanAM pahelAM be cihno 210, cakkasa che, eTale je zAka saMvata' vivAda khAtara chellA AMkaDo 9 che, evuM mAnIe to paNa )mAM lakhAyela hoya te i. sa. 297 thI pahelAMne hAtha nahi. valabhInAM AthI paNa vadhAre patarAMo cheDA samayamAM maLI Avaze ema huM mAnuM chuM. tethI A patarAMo kharekhara kayA samayamAM lakhAyAM te carcAspada prazna viSe hAla kaMI paNa kahIza nahi. prophesara bhAMDArakare be patarAMomAMthI keTalAka bhAge prasiddha karyA che, te uparathI jaNAya che ke valabhI rAjAe brAhmaNonA devane mAnatA hatA, chatAM zraddhA tarapha sahAnubhUti rAkhatA hatA. eTale dhruvasena 1 lA e ApeluM dAna yuropIya daSTie vicitra jaNAya to paNa ApaNane Azcaryajanaka nahi lAge ke dhruvasenanI bahenanI putrI zaiddhadharmanA anuyAyI hatI ane teNe bauddha maTha bAMdhe hato. jyAre tene mA virNava hato. hindustAnanA ItihAsamAM prAcIna tema ja arvAcIna samayanA rAjAonI udAravRttinA ghaNA dAkhalAo maLI Ave che. vaLI A patarAMo uparathI eka bIjI jANavA jevI hakIkata e maLI Ave che ke dhruvasenanA samaya sudhI valabhI rAjAo taddana svataMtra na hotA, paNa koI bIjA rAjAnuM sArvabhaumatva svIkAratA hatA. koI paNa svataMtra rAjA sAmaMta, pratIhAra ane daNDanAyaka evA IlkAbo dhAraNa kare nahi. DhoNA sahanA rAjyAbhiSekathI tenA kuTuMba ane sArvabhauma sattA sAthe saMbaMdha taTa na hato paNuM phakta tenuM nAmAbhidhAna pheravAyuM hatuM, ema lAge che. 1 i. a. . 4 pA. 104-107 ke, cha, myulara For Personal & Private Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ valabhI rAjA dhravasena 1 lAnuM eka dAnapatra akSarAntara patarUM pahelu 1 svasti jayaskandhAvArAt khuDDavedIyagrAmavAsakAtprasabhapraNatAmitrANAM maitrakANAmatula2 balasaMpannamaNDalAbhogasaMsaktasaMprahArazatalabdhapratApaH pratApopanatadAnamAnA3 javopArjitAnurAgAnuraktamaulabhRtamitrazreNIvalAvAptarAjyazrIH zrIsenApatibhaTA:4 tasya sutaH tacaraNarajoruNanatapavitrIkRtazirAH zirAvanatazatrucUDAma( Ni) 5 prabhAviccharitapAdanakhapatidIdhitiH dInAnAthajanopajIvyamAnavibhavaH6 paramamAhezvaraH zrIsenApatidharasenaH tasyAnujastapAdAbhipraNAmaprazasta 7 taravimalamaulimaNiH manvAdipraNItavidhividhAnadhAmI pAmarAja iva vihi8 tavinayavyavasthApaddhatirakhilabhuvanamaNDalAmogekA vAminA paramasthA9 minA svayamupahitarAjyAbhiSekamahAvizrANanAvapatarAjazrI: parama10 mAhezvaraH zrImahArAjadroNasiMha: siMha iva tasyAnujammvamujabalaparA11 krameNa paragajadhAnIkAnAmekavijayi zaraNaiSiNAM zaraNamavaboddhA12 zAstrArthatattvAnAM kalpataruriva suhRtpraNayinAM yathAbhilaSitakAmaphalo13 pabhogadaH paramabhAgavataH paramabhaTTArakapAdAnuddhyAto mahAsAmanta 14 mahApratIhAramahAdaNDanAyakamahAkArtAkRtikamahArAjazrIdhruvasenaH kuzalI15 sarvAneva svAnAyuktakamahattaradrAMgicATabhaTAdInsamAjJA13 payatyastu vassaMviditaM yathA mayA mAtApitroH puNyA patarUM bIjeM 1 pyAyanAyAtmanazcehikAmuSmikayathAbhilapitaphalAvApti2 nimittamAcandrAkANNavakSitisthitisamakAlInaH vihArasya patita3 vizIrNapratisaMskAraNAyaM dhUpadIpatailapuSpopayogi ca sAsmadrA 4 stAprakSepIyaH sadityadAnakaraNaH savAtabhUtapratyAyaH bhUmicchidranyAyena 5 valabhyAM svabhAgineyIparamopAsikAduDDAkAritavihArapratiSThApitAnAM 6 bhagavatAM samyaksaMbuddhAnAM buddhAnAmAyaMbhikSusaMghasya ca piNDapAtaglAnabheSaja7 cIvarikAdyupayogAyAnupuMjyaparAnta pippalaruvarIgrAmo datta [ : ] yataH8 tatrAdhikRtAnAM yattatrotpadyate tadubAhayatAM na kenacitpatiSedho9 vicAraNA vA kAryAsmadvaMzajairaNyanityaM mAnupyamasthirANyaizvaryANyape10 kSyAyamasmadAyonumantavyaH yazcAcchindyAdAcchidyamAnaM vAnumodeta sa paMca 11 bhiHmahApAtakaizca sopapAtakaizca saMyuktaH syAdatra ca vyAsoktaH zloko bhavati // svadattAM 12 paradattAM vA yo hareta vasandharAM gavAM zatasahasrasya hantaH prApnoti kilbiSaM13 (sva) hasto mamamahAsAmantamahApratIhAramahAdaNDanAyakamahAkA kRtika14 ma (hA) rA (ja) zrIdhruvasenasya...bhogikavaikundhaH likhitaM kikkena // saM.216 mAghavadi 3 1 maulibhRtane sAre maulabhRta bhUtathA zavyu cha. For Personal & Private Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha bhASAntara svasti ! khudIya gAmamAMnA vijayI nivAsasthAnamAMthI, pitAnA zatruone baLathI namAvanAra, mitronA atula pratApathI sAmrAjya prApta karanAra, sAmAsAmI karelAM aneka yuddhamAM yaza prApta karanAra, dAna, mAna, (bhaTTArakanA) yazanAM phaLa, ane pitAnI saraLatAthI prApta karelA anurAgane laIne anurakata mitra nRpamaMDaLanA pratApathI rAjyazrI prApta karanAra zrImAna senApati bhaTTAraka pUrve thaI gaye. tene putra, jenuM namana karatuM zira tenA pitAnA caraNanI rajathI rakta banIne pavitra thayuM hatuM, jenA padanA nakhanI prabhA namana karatA zatruonAM cUDAmaNinA tejathI kaMkAI jatI, jenI lamI dIna ane anAthanuM pAlana karatI hatI, te parama mAhezvara zrI senApati dharasena hatA. tene anuja, jene vimaLa cUDAmaNi badhunA caraNane namana karavAthI adhika tejasaMpanna thayuM hatuM, je manu Adi(munio)nAM jAhera karelAM vidhi vidhAnamAM yudhiSThira samAna hato, jeNe dharma pAlananA niyama paLAvyA, jenI rAjyazrI mahAdAnathI pavitra thaI hatI, ane jene rAjyAbhiSeka akhila pRthvInA paramasvAmithI jAte ja thayo hato te sihasamAna parama mAhezvara mahArAja zrI droNasiMha hatA. tene anuja, pitAnA bhujabaLa vaDe zatruonA gajonI ghaTAne ekAkI vijetA, zaraNAgatane AzrayasthAna, zAstrArtha ane tatvamAM nipuNa, praNaya mitrone abhilASa anusAra Icchita phaLa ApanAra kalpatarU samAna, parama bhaTTArakane pAdAnudhyAta, paramabhAgavata, mahAsAmana, mahApratIhAra, mahAdaDanAyaka, mahAkArtAkRtika, mahArAja zrI dhruvasena hate. te kuzaLa hAlatamAM samasta rAjapurUSa, Ayuktaka, mahattara, cATa, bhaTa Adine anuzAsana kare che - tamane jAhera thAo ke mArAM mAtApitAnA puNyanI vRddhi arthe, A lokamAM ane paralekamAM icchita phaLanI prApti mATe, anupujyanA antapara AveluM pippalarUkharI gAma, rAjapurUnA haste prazna paNa mukta, ... ... ... ... ... ... ... sahita, temAMnI sarva Avaka sahita, bhUmichidranA nyAyathI, valabhImAM mArI bhaginInI putrI, buddha upAsikA duhAe karelA vihAramAM pratiSThApita, pUjApAtra ane pUrNa buddhisaMpanna bauddho ane tyAM vasatA munionA saMghane, vihAranA paDI gaelA ane bhAMgI gaela bhAgenuM samArakAma karavA mATe ane dhUpa, dIpa, tela ane (pUjA mATe) puSpa, ane AjArI jananAM anna, esaDa, vastra Adi meLavavA mATe, caMdra, suraja, sAgara, pRthvInA astitva kALa sudhI upabhega mATe, meM dAna ApyuM cheAthI te gAmanA mAlikane, jyAre te tyAM utpanna thatuM bheguM kare tyAre, kaMI prati baMdha kara nahi. amArA vaMzanA nRpa, manuSya anitya che, ane aizvarya caMcaLa che, ema mAnI, A amArA dAnane anumati ApavI. je te harI leze, athavA te haraNa karavAmAM anumati Apaze, te paMca mahApApane, ane anya a65 pApane doSI thaze. ane Ane mATe vyAsano kahele eka leka che-je pite athavA anyathI ApelI bhUmi harI le che, te lakSa dhenunA vadhanuM pApa le che. mahAsAmanta, mahApratIhAra, mahAdacchanAyaka, mahAkArtAkRtika, mahArAja zrI dhruvasenanA svahasta ... ... ... . . kikakathI lakhAyuM. saMvata. 216. mAgha vadi. 3. For Personal & Private Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2028 dhruvasena 1 lAnAM tAmrapA [ gupta ] saMvat 217 Azvina vada 13 je be patarAM uparathI A akSarAntara karavAmAM AvyuM che te DA. kharajese DA khularane prasiddha karavA mATe ApyAM hatAM ane teNe mane ApyAM hatAM. atyAre te briTiza myujhIyamamAM che. temAM valabhI rAjA dhruvasena 1 lAnuM gu. sa. ra'' Azcina va. 13( i. sa. pa36-37)nuM dAna lakheluM che. patarAMe bahu surakSita nathI. pahelA patarAnI uparanI kAra ane nIcenA bhAgamAM DAya mAjunA khUNAnA bhAga tUTelAM che ane bIjA patarAnI jamaNI bAju paNa tevI ja sthitimAM che tethI zarUvAtanA bhAgamAM je sthaLethI dAna apAeluM che te sthaLanuM nAma naSTa thayuM che. uparAMta akSarAnA keTalAka bhAga kALanI asarathI ghasAI gayA che ane keTalAka ThekANe bIlakula vaMcAtA nathI. tApaNu bIjAM dAnapatrAnI sarakhAmaNIthI ghaNA kharA akSara meLavyA che. jo ke dAnamAM apAyelA gAmanuM nAma maLI zakatuM nathI. lekha AkhA gadyamAM che. jyAre chevaTane amuka bhAga zlokamAM che. keTalIka lekhakanI bhale sivAya vyAkaraNa vigere mATe khAsa noMdha karavAlAyaka kAMI nathI. zarUvAtamAM zrI senApati bhaTTArkathI mAMDIne dhruvasena 1 lA sudhInI vaMzAvaLI, pachI dAnanI vigata ane chevaTamAM dataka vigerenAM nAma Apela che. jJAnavibhAga--rAjanhena duThThAe baMdhAvelA vihAramAM ane yuddhadAsanA baMdhAvelA vihAramAM rahetA bhikSu saMghane dAna ApeluM che. dAnamAM ApeluM gAma vaTaprayaMka ? che ane te je paragaNAmAM AveluM che tenuM nAma vaMcAtuM nathI. e vihAra paikInA paheleA khIjAM ghaNAM dAnapatrAmAM Ave che paNa bIjo vihAra taddana navA che. hyuena saMge varNavelA 100 saMdhArAme| paikInA A eka hAya ema saMbhavita che. dhruvasena pAte zivadharmI haiAvA chatAM buddhadharma mATe ApeluM A dAna khAsa dhyAna kheMcanArUM che; kAraNa tethI tenI dharma sahiSNutAnuM bhAna Ave che. tema ja caiva rAjAnI vhena dukA aiyamAM hatI te paNa upayogI hakIkata che. guhusena prathama peAtAne paramamAhezvara lakhe che ane pAchaLathI paramepAsaka lakhela che. tethI kadAca pAchaLathI buddhadharmamAM AvyeA haiAya evA saMbhava che. uparAMta 6 ThI ane sAtamI zatAbdImAM buddhadharmanuM baLa AnAthI puravAra thAya che ane A madhyakAlanA rAjAe paNa azeka ane akabaranI mAphaka dharmAMdha na hatA, ema paNa sAbIta thAya che. * ja. ra. e. se. I. sa. 1895 pA. 39 DaoN. TI bloca 23 For Personal & Private Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara 1 oM [ // ] svasti [ // ] vijayaskandha[ vArAt....vAsakA ] [ sabha ] pra[Na] tami ] RNAM ] ma ai] kAnAmatulabalasa m) panna ma[]Da[ lA ]2 bhogasaMsakta saMprahArazata[ labdha pratApa ]: pratApopanatadAnamAnAjavopArjitAnurA gAnuraktamaulabhRta3 mitraMzreNIbalAvAptarAjyazrIH paramamAhezvara zrIsenApati bhaTakkaH tasyasutastaJca raNarajoruNAvanata 4 [ pava ]f trI] kRtazirAzzirovanatazatrucUDAmaNiprabhAvicchuritapAdanakha paMktidIdhitiH dInAnAthajanopa 5 [ jIvya ] mAnavibhavaH paramamAhezvaraH zrIsenApati dharasenaH tasyAnujastatpAdAmi praNAmaprazasta6 [vi ]malamaulimaNimmanvAdipraNItavidhividhAnadharmA dharmarAja iva vihitapina yavyavasthApaddhatirakhilabhuvanamaNDalAmogaikasvAminA paramasvAminA svayamupahitarAjyAbhiSekamahA8 ( vi ) zrANanAvapUtarAjezrIH paramamAhezvarazrImahArAjadroNasiMhassihaiva tasyAnujassvabhu9 jabalaparAkrameNa paragajaghaTAnIkAnAmekavijayI zaraNaiSiNAM zaraNamavaboddhA 10 ( zAstrA ) thi tatvAnAM' kalpataruriva suhRtpraNayinAM yathAbhilaSitakAmaphalopabhogadaH 11 [ paramabha ]TArakapAdAnudhyAto mahApratihAra mahAdaNDanAyaka mahAkArtA kRtika mahAsAmanta 12 [mahArAja zrI dhruvasenaH [ kuzala sivAneva svAnAyuktakaviniyuktaka drAnika. mahattara cATa bha13 TAdinanyAMzca yathA saMbadhyamAnakAn samA jJApaya / tyastuvassaMviditaM yathA mayA .... 14 man ....sthala saMnikRSTa vaTapajyaka grAmaH soparikaka ra ssa [ da ] [ tya | dAna vAta bha [ Uta pratyA 15 [ya] : sahAnyaizva kIrtibhA....i....ribhA....ai:' bha U / mica [ cha / i [danya / yena .... 12 ta cha ,te zaM cha. 2 vAMyA bhaTArkaH 3 na zavANe cha. 4 sAdhAraNa pAiprazastatara ... 5. pA. 205 mAM 55 tara nathA. bAyo rAjya 6 vAyA tattvAnAM 7 paDalI akSara ra athavA ka nevAsAya che. trIne paDaDeya 55 mAtra pAya cha sthano tha 55 sayasa che. 8 va ane tha a cokkasa che. A guTaka akSaronA artha kApI zakAto nathI. chelI che e cokkasa che. For Personal & Private Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 [ mAtApi ]troH | puN yApyAyanAyAtmanazca [ ai | hikAmuSmikayathAbhilaSita phalAvAptinim [ itamA ] | candrArNavakSitisaritparvvatasagakAlInaH valabhItalasvabhAgineyI duDDAkArita [ vihAra ? ] 18 dhruvasena 1 lAnAM tAmrapatro patarUM bIjuM [ AcArya bhadantabuddhadAsa kAritavihArakuTyAMpratiSThApitabhagavatAM ssamya| saMbu ] 19 | ddhAnAM buddha ][nAmgandhadhUpapuSpadI patalopayogi vihArasya ca khaNDasphuTitapati [ ta ] 20 [vi]zIrNa pratisaMskAraNArthaM caturdizAbhyAgatogayavihAraprativAsibhikSusaMghasya 21 | piNDapAlazayanAsanaglAnapratyAyabhaiSajyapariSkAropayogArthaM ca pra 22 [ tip ] AditaH | | | yato bhikSusaMghAdhikRtAnAM bhuJjatAM kRpatAM pradizatAM na kaizvitsvalpApyA .. 23 | bAdhAk | AryAsmadavaMzajairAgAminRpatibhizcAnityAnyaizvayryANyasthiraM mAnuSyaM sAmAnyaM ca 24 [ bhU |midAnaphalamavagacchadriyamasmadAyo numantavyaH paripAlayitavyazca [ // yazvAcchi 25 | ndyAt ] AcchidyamAnaM vAnumodeta sa paMcabhirmahApAtakaiH sopapAtakaissaMyu tassyAt [ // ][ tya]pi 26 [ vyA ]sa gItau zloko bhavataH [ // ] pa varSasahasrANi svarga modati bhUmidaH AcchettA 27 [ cAnumantA ] ca tANyeva narake vaset | | | bahubhirvvasudhA muktA rAjabhissagarAdibhiH yasya 28 [ yasya yadA bhUmi ]: tasya tasya tadA phalamiti svahasto mama mahApratihAra mahAdaNDa 29 [ nAyaka mahAkArtta ] AkRtika mahAsAmanta mahArAjazrI dhruvasenasya // dUtako rAjasthAnIya bhaTTiH 30 [ likhitaM kkikeneti [ // ] saM 200 - 10-7 Azvayuja To For Personal & Private Use Only 13 1 mepAsa rAhAvANI cha pa . . va. 25. 104 2 paM. 5 mA pA uparathI badhuM meLavI zakAya che. r A pATha a cokakasa che. rU athavA kadAca []vi 4 vAMcA tAnyeya khu jo ke maiM ane 2 nA jIja bhAga dekhAya che. ane 10 ane cha nAM cihnamAM gheADuM tUTa che, chatAM pATha taddana cAkakasa che. 41 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na0 29 dhruvasena 1 lAnAM vAvaDI jogIyAmAMthI maLelAM tAmrapatro gu. saM. rara1 Adhina va. 1 jUnAgaDha tAbe bhesANathI thoDe cheTe ane gAyakavADanA mANekavADAthI vAyagyamAM 11 mAIla cheTe AvelA vAvaDI jogIyA gAmaDAmAM rahetA be brAhmaNa bhAIo pAse A tAmapatrA hatAM. AmAMnA eka tAmrapatramAM kAMIka paisAnI vAta haze ema mAnI thoDI paMktinI nakala utArI mane pUchavA AvyA. A valabhInA tAmrapatramAMthI che ema tene samajAvyuM tyAre mULa patarAM dekhADavA kabula karyuM. cheDA mAsa bAda te potAnA bhAI sAthe rAjakoTa te patarAM laIne AvyA. A patarAM pAchAM upalabdha nathI. ( patarAMnuM mApa 10 I. Xaa I. hatuM ane darekamAM babbe kANAM hatAM jemAM nAMkhelI kaDIthI te bAMdhelAM hatAM, bane patarAM surakSita hatAM mAtra sAta ATha akSara gayelA hatA te aTakaLa thI besArI zakAya tema hatA. akSara sArI rIte ane cokhA kotarelA hatA. pahelA karatAM bIjAnA upara akSaro jarA nAnA hatA ane tenuM kAraNu e hatuM ke pahelAmAM jyAre 15 paMkti hatI tyAre bIjI mAM 1DA paMkti samAvavI paDI hatI. bhASA saMskRta hatI. anusvAra vigerenA tema ja zabdanI pherabadalI maLI ne lagabhaga cALIseka bhUla hatI. tAmrapatra aMdaranI hakIkatamAMthI valabhI vaMzanA itihAsa ne lagatI kAMI navI bInA maLatI nathI. tenI aMdara lakhelAM gAmaDAMo hAla vAvaDI jegIyA AsapAsa maLatAM nathI. zamiTumbara (paDyuM 1 . 15), bhadreNikA (pa 2 5. 18), drANika) patre 2 . 17), sarasvativaTa (pavuM. 2 5. 20) vagere gAmaDAM vAvaDI jogIyAnI AsapAsa maLatAM nathI. atyAre te tenI pUrvamAM galatha, dakSiNe raphAliyA ane bhesANa pazcime rANapura ane khaMbhAliyA ane uttare baravAlA ane haDamati nAmanAM gAmaDAM maLe che. A uparathI aTakaLa thAya che ke kAM te gAmaDAMnAM nAma badhAM pharI gayAM che. agara te dAnanuM sthaLa kAThiyAvADanI bahAra hovuM joIe. rAdhANapura tAlukAmAM samI nAmanuM gAmaDuM che ane tenAthI uttare pAMca mAIlane cheTe sarasvati nadI vahe che, jenA uparathI sarasvativeTa paDeluM hoya paNa te sivAya bIjAM gAmaDAM AsapAsa maLatAM nathI, ema kabula karavuM joIe. dAna lenAra aMdatrAta ane guhavyAta je bhAradvAja gotranA che ane chAMdegasa sabrahmacArI che te nAgara brAhmaNa che. Anandapura eTale ke uttara gujarAtamAMnA vaDanagaranA rahevAzI hovAthI tema ja tenA nAma uparathI te anumAna bAMdhI zakAya che. tenAM mULa nAma skanda ane guha hovAM joIe tyAre trAta te teonAM zarma che. tevAM tera zarmo che, ane atyAre paNa nAgara brAhmaNonAM nAma sAthe dhArmika kriyA vakhate temAMnuM eka joDavAmAM Ave che. zrImAlIra ane audicya brAhmaNomAM paNuM trAta zarma jovAmAM Ave che. paNa bhAradvAja ane Atreya gotra sAthe nAgarabrAhmaNa jJAtimAM te zarma maLe che tethI A dAna lenArA nAgara brAhmaNa hatA, e sAbIta thAya che. datakanuM nAma bhakTi ApavAmAM AvyuM che. tenA ilakAba ne artha cokkasa thaI zakto nathI. te zabda sUpa ane kArA vAMcIe te bhakTi rasoDAne uparI hoya e artha thAya che paNa "sU"ne ta'' ne badale heya( bhUlathI) te tU%Ati nA artha tapa ane jelano adhikArI evA thaI zake. vizeSa vivecana AcArya vallabhajI e prakaTa karelAM A navAM tAmrapatra aitihAsika daSTie upayogI che. tenI sAla gu. saM. 221=539-40 I. sa. je spaSTa rIte lakhela che te dhruvasenanI prApta sAlathI pAMca varSa mADI che. tethI dhruvasena 1 le saM. 207 thI rara1 sudhI rAjya karatA ho joIe, ema anumAna thAya che. mI. vallabhajInuM zarma bAbatanuM vivecana upacagI che ane je badhAM dAnapatromAMnAM nAmo tathA tenAM ze vigerene saMgraha karavAmAM Ave te brAhmaNanI peTA jJAti mAMhenA keTalAka prazna ne nikAla thaI zake. mI AcArye gAmaDAMnI oLakha ApI che te tapAsa karavA jevI che. 1 vIenA erIyenTala jaranala va. 7 pA. ra97 AcArya valasajI haridatta. 2 zrImAlI te zrImAla hAlanA bhinamAla( mAravADamAMnA )nA rahIza brAhmaNanI upAti hatI. For Personal & Private Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvasena 1 lAnAM vAvaDI jogIyAmAMthI maLelAM tAmrapatro akSarAntara patarUM pahelaM 1 svasti valabhItaH prasabhapraNatAmitrANAM maitrakANAmatulabalasaMpannamaNDa2 lAbhogasaMsaktaM' saMprahArazatalabdhapratApaH pratApopanatadAnamAnajavopArjitA3 nurAgonuraktamaulabhRtamitrazreNIbalAvAptarAjyazrAH paramamAhazvaraH zrIsenA4 pati bhaMTArkastasya sutastatpAdarajoruNevainatapavitrIkRtazirAzirovanatazatrucUDA5 maNiviccharitapAdanakhapatidIdhitiH dInAnAthakRpaNajanopajIvyamAnavibhavaH 6 paramamAhezvaraH zrIsenApatidharasenastasyAnujastatpAdAbhipraNAmaprazastaravi7 malamaulimaNimanvAdipraNItavidhividhAnadharmA dharmarAja iva vihitavinayavyavasthA8 paddhatirakhilabhuvanamaNDalAbhogaikasvAminA paramasvAminA svayamapahitarAjyabhi. 5 pekamahAvizrANanAvapUtarAjazrIH paramamAhezvaraH zrImahArAjadroNasiMhasiMha 10 iva tasyAnujaHsvabhujabalaparAkrameNa paragajaghaTAnIkAnAmekavijayI zaraNe11 SiNAM zaraNamavaboddhA zAstrArthatatvAnAM kalpataruriva suhRtpraNayinAM yathAbhilaSita 12 kAmaphalopabhogadaH paramabhAzavataH paramabhaTTArakapAdAnudhyAto mahArAja 13 zrI dhruvasena / x ku ]zalI sarvAneva svAnAyuktakaviniyuktakadrAjika mahattaracATabhaTa14 dhruvAdhikaraNikadANDapAzikAdInanyAMzca yathAsaMbadhyamAnarAMtsamanudarzayati 15 astu vassaMviditaM yathA zamihambaranAme pUrvadakSiNasIni patarUM bIja 16 bhadraNikAsamiAparataH brAhmaNaskandasatkakSetrAduttarataH brAhmaNasvAmidattasatka [ kSetrAdakSiNataH ] 17 khuddilakAzcamitrapAdIyakakesarikAdipratyayakSetrapAdAvartazatAni sapta tathA ca droNikAsImA 18 parataH devabrAhmaNa kSetrAduttarataH droNabrAhmaNasatkakSetrAtpUrvataH yAmasya ca pRvasImni Adi 19 tyakapratyayakSetrapAdAvarttazataM tathAnayoreva sImnoH bhuddAdityAzvamitrabudilakadA marakAdipratyaya 1 vAMyA saMsaktasaMprahAra-2 vAyo bhaTTArka 3 vAyo rajoruNAva. 4 vAMyA mupahitarAjyA. 5 pAyo rAjyazrI: 6 visarga 26 42. 7 vaay| bhAgavataH 8 vAyA drAgika 9 vAyA mAnakAnma 10 samAnI zAha gayA cha. For Personal & Private Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha 20 vApyaH paca pratyeka' pAdazapAdAvartaparisarAH tathA sarasvativaTagrAme dakSiNasImni vItamadhye vApI 21 pAdazapadAvartaparisarA ekatra pAdAvarta zatAnyaSTau vApyazca SaT Anandapura vAstavyabrAhmaNa-- 22 skandatrAta guhatrAtAbhyAM bharadvAjasagotrAbhyAM chandogasabrahmacAribhyAM gayA mAtA pitroH puNyapyayanAtma23 caihikAmupmayathAbhilaSitaphalAcAptinimittamAcatrAArNavathitabhisari sparvatasthitisamakA24 lInaM putrapautrAnvayabhogyaM valicaruvaizvadevAdyAnAM kriyANAM samutsarpaNArtha udakAtisargeNa25 brahmadeyamatisRSTaM yatonayoH ucitayA brahmadAyasthityA muMjato kRpato karpatoH pradiza 26 torvA na kaizcitsvalpApyAbAdhA vicAraNA vA kAryAsmadva'zajairAzAmanRpaMtibhizvAni tyAnyaizvaryANya27 sthiraM mAnuSyaM sAmAnyaM ca bhUmidAnaphalamavagacchadbhirayamasmadAyonumantavyaH yazvAcchinvyA 28 AcchidyamAnaM vAnumodetsa paMcabhirmahApAtakaissopapAtakaissayuktaH syAdapi cAtra vyAsa 25. gItA zlokA bhavanti // SaSTiM varSasahasrANi svarga' modati bhUmidaH / AcchettA cAnumantA ca tAne". 30 narake basena svadattAM paradAttI vA yo haretvasundharAM zavoM gatasahasrasya hantuH prApnoti 31 kilbirSe bahubhirvasudhA bhukko rAjabhissagarAdibhiH yasya yasya yadA bhUmiH tasya tasyai .... 32 phalaM // svahasto mama mahArAjazrI dhruvasenasya dUtakassUpakArApatimaTTiH likhitaM kikakeneti 33 saM 200 + 20 + 1 Azvayaja ba 1 1vAMcyA pratyekaM SoDa. 2 vAMya SoDaza 3 vAyA brahmacAribhyAM 4 vAyA puNyApyAyanAyAtma 5vAMcyA nazcaihikAmamika 6 pAyo phalAvApti. 7 vaaNy| candrArkArNavakSiti 8 vAyo kRSatoH karSayatoH 9 vAyA jairAgAmi 10 vAMyA mAnuSyaM 11 pAMca chindyAta 12 pAyo ssaMyukta: 13 pAyo svarge 14 vayo tAnyeva 15 pAyA paradattAM 16 pAMyA gavAM 97 pAyA zata 18 vAMya kilbiSaM 19 vAMyA bhuktA 20 tasya tasya tadA 21 pAyA palaM .. vAyA supakArapati 23 paaye| Azvayuja For Personal & Private Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 30 dhruvasena 1 lAnAM tAmrapatro [ gupta ] saMvata 226 kArtika su. 15 A be patarAonA bhAMgIne ghaNA TukaDA thaI gayA che. pahelA patarAnA cAra, ane bIjanA cha TakaDA sAcavelA che. temanI madadathI dAnapatrane moTA bhAga vAMcI zakAya che. kaMI bahu nukasAnabharelI khaTa jaNAtI nathI. dareka pataruM 11"x1 3 '' nA mApanuM che. lekhane IjA eTalI badhI thaI che ke tenI chApa laI zakAya tema nathI. bIjA patarAMnA, AzIrvAda ane zApa ApanAra zleka ane tithivALA bhAge pUratA spaSTa che. valabhImAMthI jAhera thayeluM A dAnapatra dhruvasena 1 thI AnartapuramAM vasatA eka brAhmaNane apAyelA dAnanI neMdha le che. dAna lenAra purUSa ane dAnanI miktanuM varNana vAela che. paNa te milakata kendraka maMDalImAM keTalAMka pAdAvarta bhUminI che. dAnapatramAM jANavAlAyaka traNa vizeSa hakIkata che. dhruvasena mATe, te nRpanAM bIja dAnamAM, ane tenuM nAma jaNAvatAM anya dAnamAM, na maLatuM evuM eka vadhAre upanAma A dAnamAM ApaNe joIe chIe. te upanAma pahelA patarAnI paMktio 10 ane 11 mAM jaNAveluM che. bIjI bAbata e che ke A dAnanI tithi zabdomAM ane saMkhyA banemAM ApI che tethI tithinI saMkhyA saMbaMdhe kaMI paNa zaka rAkhavAnI jarUra nathI. tithi ane lakhanAranuM nAma eka lekamAM ApyAM che. lakhanAranuM nAma tadana navuM che. dUtakanuM nAma ApyuM nathI. dAnanI tithi saMvata 226 navI che. ane valabhI samayanA jJAnane mATe ghaNI mahAna agatyanI che. kAraNa ke atyAra sudhI jANelI nRpa dhruvasenanI tithi saMvata rara1 hatI ( vI. o. ja. le. pA. 297) ane tethI ApaNe dAnapatra, tenA rAjyane samaya Ama ochAMmAM ochAM pAMca varSa vadhAre che. valabhI nRpa guhasenanI bIjI tithi 240 (I. e. . 7, pA. 66) maLelI che. vacce thaelA nRpa dharapaTTe koI paNa dAna karyuM ke nahi te jANItuM nathI. 1 jaranala che. prA. ra, e. se. nyu sI, tA. 1 pA. 16 DI. bI. dikara. For Personal & Private Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara paheluM patarUM 1 [oM svasti vala]bhItaH prasabhapraNatA mitrANAM mai]trakANAmatulabalasapatnamaNDalA bhogasaMsaktasaMprahAra-] 2 zatalabdhapratA]paH pratApopanata[dAnamAnA] vopArjitAnurAgAnuraktamaulabhRtami zreNIbalAvApta3 [rAjazrIH parama]mAhezvarazrIsenApatibhaTA[kasta]sya sutastatpAdarajoruNAvanatapa vitrIkRtazirAzzi rovanata: 5 zatrucUDAmaNiprabhAvicchuritapAdanakhapatidIdhitiH dInAnAthajanopajIvyamAnavibhavaH pa[ramamA5 hezvaraH senApatidharasenastasyAnujastatpAdAbhipraNAmaprazastataravimalamaulimaNirma nvAdipraNIta6 vidhividhAnadharmA dharmarAja iva vihitavinayavyavasthApatirakhilabhuvanamaNDalA bhogaikasvAminA 7 paramasvAminA svayamupahitarAjyAbhiSeka mahAvizrANanAvapUtarAjyazrIHparamamA8 hezvaraH zrImahArAjadroNasiMhaH siMha iva tasyAnujaH svabhujabalaparAkrameNa paraga jaghaTAnIkAnA9 me[ka] vijayI zaraNaiSiNAM zaraNamavaboddhA zAstrArthatatvAnAM kalpataruriva suhRtpraNa yinAM yathAbhilaSi10 [takA ] maphalopabhogadaH saM-dhikasagAzata..... 11 .... .....zirapraNAmaprazastatarIkRtavimalapAdakamalayugalaH paramabhaTTArakapAdAnunyA12 [tamahAsAmantamahArAja] dhuvasenaH kuzalI sarlAneva svAnanyAMzcAyuktakaviniyukta kAnanyAMzca yathA13 [ saMbadhyagAnakAnanudarzayati yathA mayAnartapuravAstavya ... .... pa-grAma 13 pAya sa hara .... pallIka patasaM bAju zatamekaM mAtApitroH [ puNyApyAyanA-] 1 1 patarAmAMyA 2 vaaNye| gako 3 mA bhI patarAmA vAmAM bhAvatuM nayA. For Personal & Private Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 thamAtmanazca puNyayazobhivRddhaye kriyotsapaNAmAcandrArka arNavakSiti 17 samakAlInaM putrapautrAnvayabho [gyaM so] [ so] parikaraM sabhUtavAtapratyAyaM sarvahiraNyA 18 kIyAnAmahastaprakSepaNIyaM bhUmi sopo kendrakamaNDalyAM brahmadeyaH nisRSTaH 19 . brahmadeyasthityA bhuMjataH [kRSataH karSa] yataH pradizato vA na kaizriyAsaMgha paripanthanA vA zajairAgAminRpatibhizcAnityAnyaizva [[ ]NyasthiraM mAnuSyaM sAmAnyaM ca bhUmidAnaphalamiti smaddAyonumantavyaH pAlayitavyazca ya [zcainaM ] chidyAdAcchidyamAnaM vAnumo deta sa paJcamahA 22 [pA]takaissaMyuktassyAdapi cAtra vyAse [na gItAH zlo] kA bhavanti [ / * ] pi varSasahasrANi svarge modati 20 21 23 [bhUmidaH AcchettA cAnumantA ca tA] nyeva narake [ vaset svada]ttAM paradattAM yo hare vasundharAM sa viSTA 24 25 26 dhruvasena 1 lAnAM tAmrapatro 27 28 .... ... yatnAdrakSa yudhiSThira mahIM mahimatAM zreSTha svahastaH zrI dhruvasenasya [| * ]tripuM (?)ka zuklapakSasya puNyAyAM pauNNimA [tithau ] bhadreNa likhitaM tAmrazAsanaM [ / * ] saM 200 20 6 kArttika zu0 10 1 2000 1 vA candrAkArNava 2 vAM SedhaH DeTa heDaao yAne mahanIyenA zamhI hAya che svalpApyAbAdhA vicAraNA vA 3 tArIkha tAvatu yA vAuya yahIM levAmAM Ave che. 25 47 For Personal & Private Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 gujarAtanA aitihAsika lekha na0 31 dhruvasena 1 lAnuM paheluM pataruM eka valabhI dAnapatranA pahelA patarAne A TukaDe che. subhAgye dhruvasena 1 lAnuM A dAnapatra che eTaluM darzAvate bhAga temAM mojuda che. patarAMnuM mApa ApI zakAtuM nathI, valabhI patarAM mAM hoya che tenAthI jUdI ja jAtanI hAnI ane pAtaLI trAMbAnI kaDIvALuM eka nhAnuM kANuM tenI jamaNI bAjue che. akSare cekukhA ane saMbhALapUrvaka kotarelA che, patarAM upara mejuda rahele lakhela bhAga saralatAthI vAMcI zakAya che. 1 jaranala che. brA. je. e. se. nyu. sI. je. 1 luM pA. 18-19 DI. bI. dikakAra. For Personal & Private Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 2 3 [ rAjyazrIH paramamAhezvaraH senApati zrIbhaTakkastasya sutasta] tyAdara [joruNAvanatapa]vitrI 4 [kRtazirAH zirovanatazatru cUDAmaNiprabhAvicchuritapAdanakhapa ] GktidIdhitirddanAnAthajanopajI 9 [vyamAnavibhavaH paramamAhezvarassenApatidharasenaH tasyAnujastatpAdA ]bhipraNAmaprazastavima 6 [ lamaulimaNirmmanvAdipraNItavidhividhAnadharmmA dharmarAja iva vihita ]vinaya - vyavasthApaddhatirakhi labhuvanamaNDalAbhogasvAminA paramasvAminA svayamupahita ]rAjyabhiSeko mahAvizrANa 8 [nAvapUtarAjyazrIH paramamAhezvaro mahArAjazrI droNasiMha siMha iva tasyAnuja:stra] bhujabale no dhruvasena 1 lAnu paheluM patasaM akSarAntara 9 [ na paragajaghaTAnIkAnAmekavijayI zaraNaiSiNAM zaraNamavaboddhA zAstrA ] tattvAnAM kalpataruvi yathAbhilaSitaphalopabhogadaH paramabhAgavataH para ] mabhaTTAra kuzalI sandhIneva svAnAyuktakaviniyuktaka ] mahatta 11 [ mahArAja dhruvasenaH racATabhaTadANDapAzi 12 [kavAdhikaraNikAdInanyAMzca yathAsaMbadhyamAnakAnanudarzaya ] tyastu vassaMviditaM yathA mayA 10 [ suhRtpraNayinAM kapAdAnudhyAto 13 5 1 kAMsanI aMdara zabdo aTakaLe gaNIne makayA che r mhArI gaNatrI sAcI heAya te mAsAmanta mATe AmAM jagyA nathI rU. hellI paMktinA akSarA dhasAI gayA che. 49 For Personal & Private Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 gujarAtanA aitihAsika lekha naM0 32 dhruvasena 1 lAnuM paheluM patarU A patarAnI badhI bAjumAe thADuM nukazAna thayeluM che. tenuM mApa 11'x6" che. akSarA ke taddana sIdhI paMktimAM nathI teApaNu cokkhA ane chUTA chUTA kAtarelA che. saratacUkane lIdhe kAtaranAre kAi keAI vakhate zabdanI vaccenA eka athavA vadhAre akSaro kAtAM nathI. dAna lenAranuM nAma temAM nathI. paNa chellI be paMktieparathI jaNAya che ke te dhruvasena 1 lAnuM dAnapatra che, patarAnA zabdoparathI dekhaya che ke te rAjAnAM prathama dAna paikInuM A eka che. 1 ranala bA. bA. rA. e. sA. nyu. sI, veA. 1 huM pA, 20 TI. bI. dira For Personal & Private Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvasena 1 lAnuM paheluM pataraM akSarAntara 1 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... tnamaNDalAbhogasaMsaktasaM2 [prahArazatalabdhapratApaH pratApo]panatadAnamAnArjavopArjitAnarAgonarattamau5 lamRtazreNIbalAvAptarAjyazrIH paramagAhezvaraH zrIsenApatibhaTAsti4 [sya sutastatpAda rajoruNa va*natapavitrIkRtazirAH zirovanatazatrucUDAmaNi [prabhAvicchu5 / ri | tapAda [ na ] khapatidIdhitidInAnAthajopajIvyamAnavizvaH paramamA6 hezvara: ro nApatidharamenastasyAnujastatpAdAmipaMzastavigalamauli[ gaNi-] 7 [ manvAdi / praNItavidhividhAnadharmA dharmarAja iva vihitavinayavyavasthApa [ddhatirakhila-] - bhuvanagaNDalAmogai[ ka ] svAminA paragasvAminA svayamupahitarAjyAbhiSekamahAvi0. zrA[Na nAvapUtarAjazrIH prmmaahv| mahArAjadroNasiMha [ : ] sihaI [va tasyAnu ] 10 jassvabhujabalena paragajaghaTAnIkAnAmekavijayI zaraNe[SiNAM zaraNamava-] 11 [ boddhA zAstrArthatattvA ]nAM kalpataruriva suhRtpraNayinAM yathAgi [ laSita kAmaphalopabho-] 12 [gadaH paramabhAgavataH paramabhaTTArakapAdAnudvayAto ma[ hArAjazrIdhruvamenaH ] 13 [kuzalI sarvAneva svAnAyuktaka[ drAkimahattaracATabhaTa] 1 bhAga patanI bhA65 dInAnAtha pachI kRpaNa 26 nathI, tabhA pAdAbhi pachI praNAma zAha nathA. shm| saM. 207 nAM tAmrapatrAne mAtA cha, tathA 23AtanA varSatuM mAhAna ze. 3 vAMyA rAjya 4 mAMDInA mAga paNa saM. 207 nAM tAmrapatrAne bhagata che. 5 pAyA siMha. 6 bhItamA svabhujabalaparAkrameNa zumhI cha. 7 simAnA zaNTe maNe mAyA. For Personal & Private Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nava 33 guhasenanAM tAmrapatro saMvata 240 zrAvaNa su. ? A tApa iDIyana enTIkarInA taMtrI taraphathI maLelAM hatAM. tenuM mApa 11.9 iMca 47.7 Jya che. sIla ane kaDI guma thayelAM che. hATathI porAM khavAI gayelAM che ane bIjuM vadhu paDatuM khaMDita che. guhasananAM bId prasiddha thaelAM patarAMmAMnA akSarathI A patarAMmAMnA akSaro bahu jUdA che teo vadhu heTA ane suvyakta che ane pravasena 1 lAnA patarAmAMnA akSaronI Dhabane vadhu maLatA Ave che. dAna ApyAnuM sthaLa lakheluM nathI ane svasti zabda lakhele nathI, e be bAbatamAM bIjAM badhAM valabhI tAmrapatrothI A patarAM jUdAM paDe che. vaMzAvaLI paNa bIjAM patarAMnAthI jUdI che ane guhasenanuM varNana taddana navuM che. te nIce mujaba che: ... . . .. .. tenI pachI dhruvasena rAja kare che. tenA page praNAma karIne badhAM pApa jeNe dhoI nAMkhyA che, potAnA duzmananAM lazkarane harAvavAthI je kRSNa jevo che, zuddha ane kiMmatI ratnothI bharapUra hAine je samudra je che, badhAM manuSyanI dRSTie manohara hovAthI je caMdranA je che e parama mAhezvara zrImahArAja guhasena .. .. ** vaLI e paNa guMcavADAbhareluM che ke guhasenA pitAnA pitA dharapaTTanuM nAma vaMzAvaLImAM nathI ane dhavasena 1 lA pachI tarata ja pitAnuM varNana Ave che. vadhu Azcarya te e che ke tenA pachI guhasenanA dIkarAnAM zAsanapatromAM dharapaTTanuM varNana che ane tene mahArAjAne ilakAba Apela che tethI te gAdI upara Avela have joIe. AnA samAdhAna tarIke kadAca saMbhava che ke dharapaTTe bahu ja thoDo samaya rAjya karyuM hoya, jethI vaMzAvaLImAM tenuM varNana bahu jarUranuM lAgyuM nahIM hoya. A dAnanI sAla 240 upagI che, kAraNa dhruvasena 1 lA ane guhasena vaccene samaya 6 varasa TuMko thAya che. dhruvasena 1 lAnI benanI dIkarI dukAe valabhImAM sthApela vihAramAM rahetA baddha zramaNone dAna ApavAmAM Avela che. A vihAra bIjA ghaNuM lekhomAM varNavela che. dAnamAM ApelA gAmanuM nAma naSTa thayuM che. baiddha dharmanAM bIjA dAna mAphaka A dAna ApavAno uddeza paNa nIce mujaba che. vihArano jIrNoddhAra, zramaNane anna vastra ItyAdi, buddhanI pUjA mATenI sAmagrI vigere. uparAMta saddharmanAM pustakanI (kharIdI ), e eka na uddeza AmAM che. vihAramAM pustakAlayanuM astitva AnAthI puravAra thAya che. 1 i. e. je. ka 5, 66 ke. jI. khulara. For Personal & Private Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guhasenanAM tAmrapatro akSarAntara patarUM paheluM . 1 oM prasabhapraNatAmitrANAM maitrakANAmatulabalasaMpannamaNDalAbhogasaMsaktasaMprahArazata2 labdhapratApaH pratApopanatadAnamAnAjavopajitAnurAgAnuraktamaulabhRtamitrazreNI3 bala[[ ]vAptarAjyazrIH paramamAhezvaraH zrIsenApatibhaTArkastasya sutastatpAdara joruNAvata4 pavitrIkRtazirAzzirovanatazatrucUDAmaNiprabhAvicchuritapAdanakhapaMktididhitiH nAnAthakRpa5 NajanopajIvyamAnavibhavaH paramamahezvaraH zrIsenApatidharasenastasyAnujastatpa[1], 6 dAbhipraNAmaprazastattaravimalamolimaNirmaNvAdipraNItavidhividhAnadharmA dharmarAja7 iva vihitavinayavyavasthApaddhatirakhilabhuvanamaMNDalAbhogaikasvAminA paramasvAminA 8 svayamupahitarajyAbhiSakaH paramamAhezvaraH zrImahArAjadroNasiMhassiha iba tasyA9, nujasvabhujabalaparAkrameNa paragajaghaTAnIkAnAmekavijayI zaraNeSiNAma10 zaraNamavaboddhA zAstrArthatatvAnAM kalpatarurivasuhRtpraNayinAM yathAbhilapitakA11 maphalopabhogadaH paramabhaTTArakapAdAnudhyAtaH paramabhAgavataH zrImahArAjadhruvasena12 statpAdAbhipraNAmaprabhAvaprakSAlitAzeSakRSNaH kRSNa iva nirastArAtisanAsaMgaraH 13 sAgara iva vizruddhAdraNamahArharatnapUrNaH pUrNacandra iva sarvajanatAdarzanAbhirAma 14 paramamAhezvaraH zrImahArAjaguhasena kuzalI sarvAneva ... ... ... ... ... rAjasthAnIyAmAtyAyuktakaviniyuktakadrAGgikacATabhaTa patarUM bIjeM 1 ... ... ... ... [ dI | nanyAMzca ] yathA[saMbadhyamAna... ... ... ... ... 2 ... ... [ valabhI pure pUjya duDDAkAritavi [ hAra ]sya ... ka ... .... 5.1 yA akssre| aspaSTa cha. 5.2 vAyA vopArjitA. 5.3 pAyA NAvanata. 5.4 vAMyA dIdhitiH 5. vAMyA mAhezvaraH 5. 6 vAyA prazastatara; mauli; manvAdi. 5.7 maNDala 52rnu manusvAra DI nAmA. 5.8vAMyA rAjyAbhiSekaH, ssiha. 5.9 vAMyA nujaH; zaraNaiSiNAM. 5. 12 vaay| senA. 5.13 vizuddhAdaNa cokakasa rIte azuddha che. paM. 2 Tu aspaSTa che chatAM bIjA samAna lekhene aMge saMzaya vagarane che, 5.4 carovatteSu vaturpu 25STa cha. For Personal & Private Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha 3 ... ... pratyAya sarvahiraNyAdayaH sadazAparAdhaH [saha ... ... ... zva ... 4 ... ... carovartaSu caturyu [ mA ]tApitro - puNyApyAyananimittamAtmanazcaihikA muSmikaphalAvA [ptaye]... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5 ... ... tasya gandhapuppadhUpadIpatailAdikriyotsarpaNArtha saddharmasya pustakopakra... 6 .....nAdezasamatvAgatASTAdazanikAya( | bhyantarA.)yaMbhikSu ( saMgha ) sya cIvi rapiNDayA (ta) ... ... ... ... ... ... ... ... 7 ....bha jAyavihArasya ca khaNDasphuTitavizIrNapratisaMskAraNArthamAcandrANivakSi ( tisthiti )8 ( sari )tpava'tasamakAlInaH bhUmicchidranyAyena sodakena kamaNDalunA visRSTaH yatosyocita... ... ... ... ... ... 9 ... ... paripanthanA vA kAryAgAminRpatibhizcAnityAnyaizcaryANyasthiraM mAnuSyaM sAmAnyaM ca bhUmidAnaphala ( lama) 10 ( vagaccha dbhirayamasmadAyonumantavya - pAlalitavya ca yazcAcchinyAdAcchidya mAnaM vAnumodeta sa ( paJcabhi ) 11 (mahA ) pAtakassopapAtakaisaMyuktarasyAdapi nAtra zlokA bhavanti yAnIha dAri drabhayAnarendra (dhanAni 12 ( dharmAya ) tanIkRtAni nimmAlyavAntapatimAni tAni ko nAma sAdhu,' puna rAdadIta vindhyA ( TavIpva )13 ( tAyAsu ) zruSkakoTaravAsinaH kRSNAyo hi jAyante pUrvadAyaM haranti ye // svadatAM paradattAM) 14 ( yohare ) ta vasundharAM gavAM zatasahamasya hantu , pAmoti kilbipamiti // dUtako [tra ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15 ... ... ... ... ... ... putraviSNusiMheneti // ' 16 ( svahasto )mama zrImahArAjaguhasenamya // saM 240 zrAvaNa zu ... ... ... vAMyA samabhyAgata. 5.5 tasya saMzayavANaM. mAtra 'ra' spaSTa cha. 5.6 nAnAdeza zAscha 5.7 bhavajAya 25STa. 5.15 viSNu sapaSTa che. For Personal & Private Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 34 guhasenanuM vaLAnu` tAmrapatra valabhI saMvata 246 mAgha vi A tAmrapatra prathama prephesara khulhera InDIyana enTikaverI ve. 4 (1875 ) pA- 174 me prasiddha karyuM hatuM. ane phesara kilhArnanA lisTa ekTa nAdhana inskripzansa ( uparanuM va. 5 )mAM 10 465 tarIke nAdhAyeluM che. te kArDiAvADamAM vaLAmAM agara tenI najadikamAM jayuM hatuM ane te zaheranA kArabhArIe embe InphanTrInI 26 mI rejImenTanA lephTananTa e. bI. pIlane ApyuM hatuM. tenI pAsethI khIjAnA hAthamAM gayuM, ane 1890 mAM briTiza myujhIyamanA TrasTIne vecavAmAM AvyuM hatuM. hAla tyAM DIpArTamenTa epha e. prI. bu ane menyu. mAM rAkheluM che, ane erienTala cArTarsa naM0 43" tarIke noMdhAyeluM che. tene ane teTaluM sApha karI, tathA bhulheranA pArDa sAthe sarakhAvIne, have huM sudhArelA pratilekha tathA pratikRti Apu chuM. lekha trAMbAnA cokhaMDA patarA upara che. A parUM akhaMDa hatuM tyAre 12 " paheALuM ane 8" uMcuM hatuM. jyAre khulDarane maLyuM tyAre tene khUNAomAM keTaluMka nukasAna thayeluM hatuM. A pratikRti ane muhuranA pAThanI sarakhAmaNI karavAthI dekhAya che ke 1875 ane 1890 nA samayamAM gheADA kaDAe kAMThA uparathI paNa nAza pAmyA hatA. patarAnA bAkInA bhAga surakSita sthitimAM che. lipi te samayanI zuddha gupta lakhelI che, ane jijhAmUlIya tathA upamAnIya anna dekhADe che. haMmeza mujabanA e edhaka phleke sivAya lekha saMskRta gadyamAM lakhele che. valabhInA jhuhusenanA lekhanA uttarArdha ane aMtaneA bhAga A patarAmAM che. te ja samayanA bIjA lekhe uparathI jaNAya che tema A lekhamAM duDDAe sthApela baiddha maThanA pANu mATe dvAnamAM ApelA pAsanA gAmanI hukIkata che. saMvat 246 eTale gupta saMvata athavA valabhI saMvat 246 nA mAgha kRSNapakSamAM maMtri skaMdabhaTe A lekha lakhyA hatA. valabhI~eTale hAlanuMvaLA sivAya temAM batAvelAM khIjA koi sthaLe e khI zakAtAM nathI. 1 e. I. veA. 13 pA. 338. lAyeAnela DI. khAraneTa. 2 buhura A tithi 266 vAMce che, paraMtu joItA sudhAro kilhAna nA lisTamAM karavAmAM AvyA hate. For Personal & Private Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara 1 ( samadaparagajaghaTAsphoTanaprakAzita ) sa tvanikaSaH tatprabhAvapraNatArAtinU (DA ratnaprabhA saMsaktapAdanakharazmi )2 ( saMhatiHsa ) kala smRtipraNItamArgasamyakparipAlana ( prajA raJjanAdanvartharAja zabdorUpa )3 ( kAntisthairyagAmbhIryya ) buddhisaMpadbhiH smarazazAGkAdirAjodadhitridazagurudhane zAna( tizayAnaH zaraNA-) 4 (gatA ) bhayapradAnaparatayA triNavadapAstAzeSasvakAryyaphalaH prArthanAdhikArthapradA nAna (nditavidva)5 suhRtpraNayihRdayaH pAdacArIva sakalabhuvanamaNDalAbhogapramodaH paramamAhezvaraH6 (zrI mahA rAjaguhasenaH kuzalI sarvAnevAyuktakaviniyuktakadrAGgikamahattaracATabha TadhruvAdhikaraNikadANDa7 bhogi( k ) coroddharaNikarAjasthAnIyakumArAmAtyAdInanyAMzcayathAsaMbaddhayamAnakAn samAjJApayatyastu vassaMviditaM8 valabhItalasanniviSTaduDDApAdakAritaduDDAmahAvihAre nAnAdigabhyAgatASTAdazanikA___ yAbhyantarazAkyAAbhikSusaM. 9 ghAya grAsAcchAdanazayyAsanaglAnapratyayabhaiSajyAdhupayogArthamAnumaMjIprAvezyapiela rukharImAvezyazamIpadravATaka m )10 tathA maNDalIdeMge saGgamAnakaM deTakahAre nahIyaM / tathA cossarI / rahavaigeta grAmacatuSTayaM soGga soparikaraM savAtabhUta11 dyAnyahiraNyAdeyaM motpadyamAnaviSTikaM sarvarAjakIyAhastaprakSepaNIyaM bhUmicchindranyA yena mayA mAtApitrorAtmanazcai( hi )12 kAmuSmikayathAbhilaSitaphalAvAptaye udakasagargeNAtisRSTaM yato syocitayA zAkyA. >bhikSusaMghasthita( ya* )bhuMjataH kRSataH ka( rSaya )13 to vA na kaizcitpratiSedhe vartitavyamAgAmibhadranRpatibhizcAsmAdvaMzajairanityAnyadhA NyasthiraM mAnuSyaM sAmAnyaM ca bhUmidA( na )14 phalamavagacchadbhirayamasmadAyonumantavyaH paripAlayitavyazca yazcainamAcchidyAdAcchi dyamAnaM vAnumodeta sa paMcA(pa)15 ( karmaphala )saMyuktassyAt trayyAMca vartamAnaH paMcabhirmahApAtakaissopapAtakassaMyu ktasyAdapica // yAnIha dAridrabhayA( nna )16 rendrarddhanAni dharmAyatanIkRtAni / nirmAlyavAntapratimAni tAni ko nAma sAdhuH punarAdadIta // bahubhirvasudhA( bhuktA rAjabhi ). 27 [ssa]garAdibhiH / yasya yasya yadA bhUmiH tasya tasya tadA phala miti // svamukhAjJA // svahasto mama mahArAjazrI( guhasena )18 [ sya ]likhitaM saMdhivigrahAdhiraNAdhikRtaskandabhaTena // saM. 246 mAgha va 1 vAya! triNavada nemale tRNavada 2 vaay| evameta For Personal & Private Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guhasenanuM vaLAnu tAmrapatra bhASAntara' tene putra, jeNe zatruonA samada gajanAM kuSma bhedIne AtmabaLa prakAzita karyuM hatuM, jenA pAdanakhanAM kiraNe pitAnA pratApathI namelA zatruonA mugaTamaNinI kAnti sAthe bhaLI jAya che, jeNe sakaLa smRtimAM nirmalA mArganuM kALajIthI pAlana karIne janonAM hRdaya anuraMjita karI, rAja ( hRdaya haranAra) zabdane artha satya karyo che, je sUpamAM kAmadeva, kAntimAM Indu, sthiratAmAM girIza, gAMbhIryamAM sAgara, buddhimAM bRhapati karatAM adhika che, zaraNugatane abhayadAna ApavAmAM parAyaNa hovAthI je pitAnA hita mATe tRNa sarakhI paNa darakAra rAkhatuM nathI, je vidvAno ane praNayI mitronAM hadaya, prArthanA karatAM adhika dhana ApI, raMje che, je akhila bhuvanane sAkSAt AnaMda hatuM, te parama mAhezvara, mahArAja zrI guhasena kuzaLa hAlatamAM, rAjaya sAthe koI paNa saMbadha dharAvatA sarva Ayuktaka, viniyuktaka, drAMgika, mahAra, cATa, bhaTa, dhuvAdhikaraNika, daDugika, ddharaNika, rAjasthAnIya, kumAra, amAtya Adine zAsana kare che - tamane jAhera thAo ke mArA mAtApitA ane mArA mATe A lekamAM ane paralokamAM Icchita phaLanI prApti artha, bhagavatI duhAe karelA ane ... ... ... ... vacce AvelA duDAnA vihAramAM 18 zAkhAnA sarva dizAmAMthI AvatA zAkya bhimusaMghane, AjArI Adi janonAM anna, vastra, Asana upAya ane osaDa mATe nIcenAM cAra gAme - AnumaMcha ane pipalarUkharI vacce AveluM samIpaTTA)vATaka manDalIgamAM saMga mAnaka, tathA denkahAramAM nadIya ane castarI, ... ... ... ...sahita, ... ... ... ... sahita, lIlI ane sukI utpattinI Avaka sahita, anna ane suvarNa, ane veDanA hakaka sahita, bhUmi - cchidranA nyAyathI, pANInA arthathI ( dAnane anumati ApI ) meM ApyAM che. AthI bhagavAna zAya-bhikSusaMghanI sAthe saMbaMdha dharAvanAre koI paNa A gAmanI jyAre khetI kare athavA khetI karAve tyAre keIe paNa pratibandha kara nahi. ane amArA vezana bhAvi bhadra kRpAe, aizvarya asthira che, manuSya anitya che ane bhUmidAnanuM phaLa (sarva rakSanArane ) sAmAnya che, ema mAnI A amArA dAnane anumati ApavI ane tenuM rakSaNa karavuM. je te harI leze athavA te harI levAmAM anumati Apaze te pAMca kukamane daMDa meLavaze ane traNa (jAtanAM ) jIvitamAM paMcamahApApa ane anya a95 pApane dezI thaze. ane kahyuM che ke nRpanA dAridrayanA bhayane laIne dharma arthe ApeluM je nimaya ane vAnta anna samAna che te kyAM sujana punaH harI leze ? sagara Adi bahu kRpAe pRthvIne upabhega karyo che. je samaye je bhUpati, tene tenuM phaLa che. mArA svamukhe devAelI AjJA : mArA, mahArAja guhasenanA svahasta. saMdhivigrahAdhikaraNadhikRta skandabhaTathI lakhAyuM. saM. 246 1 I. enTI. . 4 5. 17pa. For Personal & Private Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 35 valabhI rAjA guhasenanA samayanA mATInA ghaTanA avazeSa uparano lekha ( saMvata 247 ) vaLAnA darabArarmA taratamAM ja maLI Avela eka meTA mATInA ghaTanA bhAga mane batAvavAmAM Avyo hato. tenA upara nIce pramANe valabhI lipimAM lakhelA lekha hato. te lipinI pratikRti nIce ApI che : galAnara * .. . ...[ 200] 40 7 zrI punaH ghaTA ... ... ... ... pahelo zabda suvikhyAta valabhI rAjA guhasenanuM nAma che, jenAM keTalAMka dAnapatro saMvata 246,247 ane 28 nAM che. bIjA zabdathI ghaTanI ja sacana sApha rIte jaNAya che. ghaTa pahelAMnI saMdhi bhalAI gaI che. tithinuM trIjuM cihna, 7 mATenuM, surakSita che. te pahelAnuM citra thoDuM nAza pAmyuM che. A cihna kadAca ra0, athavA 10, 20, 30 athavA 40 hevuM joIe kAraNa ke guhasenanuM rAjya dhruvasena 1( ra07 )ne samaya ane dharasena 2 jA(upara)nA vahelAmAM vahelA samaya vacce hatuM. paMDita bhagavAnalAla iMdarajInA patraka parathI jANI zakAya che ke te cihna 40 nuM che. taddana nAza pAmeluM paheluM cihna kharekhara ra00 che. I. e. va. 14 pA. 75 I, huza vIenA. For Personal & Private Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 36 guhasenanAM tAmrapatro saMvata 248 Azvina vada 14 guhasenanuM dAna 14 ane 9" nAM be patarAMo para kAtaryuM che. kaDI ane mudrA je banne patarAMone joDAelAM rAkhatAM hatAM te sAcavelAM che ane mudrA " zrIbhaTArkaka' lakhANa sahita beThelA vRSabhanuM haMmezanuM nizAna batAve che. mudrA tenA sthAnamAMthI baLathI teDI lIdhelI che tethI kaDInA kANA AgaLanA patarAnA bhAgene IjA thaI che. ane patarAMo ghaTTa kATathI DhaMkAela che. patarA 1 lA upara ghaNA ja thoDA zabdo vaMcAya che. paNa teo eTaluM jaNAvavA pUrata che ke A dAnapatra valabhImAMthI lakhAyuM hatuM ane paheluM pataruM dhruvasena 1. ane dharasena 2 nAM dAnapatromAMthI paricita che te pramANe, bhaTTArakathI dharapaTTa sudhI vaMzAvaLI sivAya kaMI bIjuM darzAvatuM nathI. pata bIja dAna denAra guDasenanA varNananA chelA bhAgathI zarU thAya che. tyAM sarvathI mahatvano hevAla Ave che. kAraNa ke paMkti mAM zrImAna gRpa guhasena paramapAsaka, buddhane paramabhakta che, jemAMthI jaNAya che ke A nRpa kharekhara buddhipaMthamAM badalAI gayo hato. pahelAM prakaTa thaelA dAnapatramAM (I e. vaoN. 4 pAnuM 174 ) te haju paNa zivamata pitAne kahete ane pitAne parama mAhezvara kaheDAvate. | dAnanuM pAtra, ( paMkti 6-7 ), rAjasthAnIya zUrane (paMkti 7) arpaNa thaelA bhaTAraka vihAranA samIpamAM zrI miksAe bAMdhelA anyantarikA vihAramAM vasatA, ane ( hInayAnanA ) 18 matanA abhyAgata bhikSukone saMgha che. bhaTAraka e vecANa je taddana nakakI hoya te valabhI vaMza sthApanAra buddhamatane sahAya Apate te sAbita thAya, tethI te kaMIka mahatvanuM thaI paDaze A " bhaTAraka vihAra" "rAjasthAnIya zUrAya prasAdIkRta " e jaNAve che tema pAchaLathI tenA mULa AzayathI badalAI gaye have joIe. mimmA, kharekhara, dhruvasena 1 ane guhasenanAM pUrva prakaTa thaelAM dAnapatromAM jenuM nAma Ave che te zrI duhA samAna bauddha brahmacAriNI hatI. - dAnanI vastu vaTathIvALavavadurAgrAme zvirAmaripakavAsavAzva (paMkti 5) che, jene artha huM prayoga tarIke vaTasthalIkoprAya(?)ne bahumUlA gAmamAM ceDavaka gepaka, kaNabI zyAma|ra ane dAsaka astrathI ApavAnI upaja (Aya ema karuM chuM. tithi ane saMvata kadAca ra68, Azvayuja vadi 14 che. paNa bIjuM cihna janarala kaniMgahAme 40, ane paMDita bhagavAnalAla IndrajI ane prophesara bhADArakare 50 vAMcela che. I. e. vI. 4 pAnAM 174 mAM tene 60 vAMcavAnuM pasaMda karavA mATenuM kAraNa ApyuM che. huM mAnuM chuM ke A savAla mATe vadhu vicAra jarUra nathI, paNa teno nirNaya karavA vadhAre dAnaEtro joIe che. chelluM cihna pro. bhAMDArakare 6 mATe gayuM che. paNa 6 mATe judu cihna che. paMDita bhagavAnalAle hArI sAthe gaye varSe karelI A viSayanI carcAthI mahArUM "vaMcANuM sUcavAyuM hatuM. gahasena nUpe tenAM zAsana ApelA rAjapurUSomAM bIjAM dAnapatromAM nahI darzAvilA be rAjapurUSa che--- . anacpannAdAna samudragrAhaka ane zaukika. pAchaLanA zulka athavA kara ugharAvanAra jakAta khAtAnA adhikArIe kadAca che. bIjI rAjapurUSa jene ApaNuM dAna che vakhata gaNAve che te "rAjasthAnIya' mATe kSemendranA lekaprakAzamAM keTalIka hakIkata maLI che. tyAM kahyuM che ke-- praka. 4 (zarUAta) prajApAlanArthamudvahati rakSayati sa rAjasthAnIyaH / / je prajApAlanane hetu pUrNa kare che ane temane rakSe che te rAjasthAnIya kahevAya che. 1 i. e. . 5 5, 206 che. myulara 28 For Personal & Private Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara patarUM bIjuM 1 prArthanAdhikArthapradAnAnanditavidvatsuhRtpraNayihRdayaH pAdacArIva sakalabhuvana maNDalAbhoga 2 pramodaH paramopAsakaH mahArAjazrIguhasena kuzalIsarvAnevAyuktakaviniyuktaka ... ... mahattara // cATa3 bhaTadhruvAdhikaraNikadANDapAzikacoroddharaNikAnutpannAdAnasamudagrAhakazaulkikarA jasthAnIyakumArAnamAtyAdikAnyAMzca yathA * 4 saMvadhyamAnakAnsamAjJApayatyastu vassaMviditaM yathA mayA mAtApitroH puNyApyAyanA rthamAtmanazcaihikAmuSmikayathAbhi5. laSitaphalAvAptaye vaTasthalIkApAyIyabahumulAgrAme kuTuMbizyAmaNeragopakareNDavaka dAsakAstrAyassodraGga sopari6 karAssabhutavApratyA yaH sarvadhAnyahiraNyAdeyA sotpadyamAnaviSTikaH rAjasthAnIya zUrAya prasAdIkRta7 bhaTArkavihArapratyAsannamimmApAdakAritAbhyantarikAvihAre nAnAdigabhyAgatASTAda zanikAyAbhyantarAryabhikSusaGghAya8 grAsAcchAdanazayanAsanaglAnabhaiSajyAdikriyotsarparNAthamAcandrAArNavasaritkSiti sthitisamakAlInaMbhUmicchidranyAyena prati9 pAditaM yatosya na kaizcitparipanthanA kAryAgAmibhadranRpatibhizcAsmRvaMzajairanityA nyaizvaryANyasthiraMmAnuSyaM sAmAnyaM ca / 10 bhumidAyaphalamavamacchadbhirayamasmaddAyonumantavyaH paripAlayitavyazca yazcainamAcchi nyAdAcchidyamAnavAnumodeta sa paJcabhi11 mahApAtakairasopapAtakaissaMyuktassayAdapi ca / bahubhirvasudhA bhuktA rAjabhissa garAdibhiH yasyayasya yadA 12 bhUmiH tasyatasya tadA phalam // yAnIha dArizvabhayAnnarendrarddhanAnidharmAyatanIkRtAnI nirmAlyavAnta13 pratimAni tAni ko nAma sAdhu: punarAdadIta // lakSmIniketaM yadapAzrayeNa prAptosi ... ... ... 14 ... ... pakSanyeva ca puNyAnyabhibAddhA yathA na karzanIyo hyupakAripakSa iti 15 svamukhAjJA // likhitaM sandhivigrahAdhikaraNAdhikRtaskandamaTeneti saM Azvayujabadi 25.2 mahattara 225 . 5. 5 vaTastha saMzayavANuche. .pAyA karassa deyaH paM. 7 bhaTTArka saMzaya vALuM che. paM. 14 chellA pAMca zabdo sivAya badhuM aspaSTa ane zaMkAspada che. For Personal & Private Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 37 jAmanagara sTeTa tAbe bAskeDI gAmamAMthI maLelo rAjA guhasenanA samayano zilAlekha kAThiAvADamAM piorabaMdarathI IzAna koNamAM lagabhaga 20 mAIla para AvelA rAvaLa mahAlanAM bADi nAme gAmaDAmAM A lekhavALA patthara maLI AvyuM hatuM. te bhAvanagaranA myujhIyamamAM rAkhe che. lekha 3 paMktione che, ane 18"47" mApane che. joke tenI badhI bAjuo tathA khUNAo kapAI gayA che. temAM rAjA guhasenanuM nAma ApeluM che. paNa ghaNu kharA akSare na hovAthI tenI tithi maLI zakatI nathI. eTale zI bAbatane A lekha che te kahI zakAtuM nathI. bhASA saMskRta ane lipi valabhI che. jAmanagara sTeTanA rAvala tAlukAmAM kalyANapara hAlanAM bANukeDi gAmanA paTelane je khodAvatAM A zilAlekha maLe hato. paraMtu patthara bhAgI gayelo hovAthI guhasenanA nAma sivAyanuM bIjuM kAMI jANI zakAtuM nathI. akSarAntara vavipa kha dAhenalamaharaguha senaranahona * pA. saM. I. 5. 30 For Personal & Private Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 38 gharasena 2 jAnAM jharanAM tAmrapatro gu. saM. 2para (I. sa. 571-72 ) citra va. 5 kAThiyAvADanA amarelI paragaNAmAMnA jhara gAmamAMthI maLelAM dharasena 2 jAnAM gu. saM. 2para ( I. sa. pa71-72 )nAM tAmrapatronI pratikRti, akSarAntara ane bhASAntara karnala. je. Dablyu voTasana polITIkala ejanTa kAThiyAvADa mAraphata bhAvanagaranA mI. vajezaMkara gerIzakara ojhA taraphathI mane maLyAM hatAM. te patarAM mI., vajezaMkarane maLyAM hatAM ane te temanI pAse che. AkhAM tAmrapatra prasiddha karavAM kAMI jarUra nathI paNa tenuM TuMka varNana A nIce ApuM chauM. A dAnapatranAM be patarAM che ane tenuM mApa 11"x4" che. teo surakSita che. pahelA patarAmAM 16 pati ane bIjAmAM 18 paMktio che. lIpi te vakhatanA valabhI patarAMnI ja che ane bhASA saMskRta che. A iMDIyana enTIkarImAM prasiddha thaela A ja rAjanAM saM. 252 nAM traNa tAmrapatra (ve. 7 pA. 68, va. 8 pA. 301, . 13 pA. 160 ) nI mAphaka ja vaMzAvalI vibhAga che, te paNa nIcenA cheDA bhAgo sAce pATha cakkasa karavAne jarUranA hoI nIce ApuM chauM. paMkti 3 senApati bhaTArka. , 4 tene dIkare senApati dharasena hatA. , 7 tene nAno bhAI mahArAjA drANasiMha hato. , 9 tene nAne bhAI mahArAjA dhruvasena hatA. , 10 tene nAno bhAI mahArAjA dharapaTTa hate. , 15 tene dIkare mahArAjA guhasena hate. , 19 tene dIkaro sAmanta mahArAjA zrI dharasena hato. A dharasena kuzaLa hoIne valabhImAMthI pitAnA Ayuktaka vigere amaladArane hukama kare che ke bali, carU, vaizvadeva, agnihotra ane atithi ema paMcamahAyanA poSaNa mATe brahmadeva tarIke dAna Apela che. te dAna brahmapuranA rahevAsI bhArgava gotranA ane maitrAyaNaka mAnavaka zAkhAnA brAhmaNa harane ApavAmAM AvyuM che. dAnamAM nIce mujaba Apela che. (1) bilakhAta sthalImAM dIpanaka peThamAM vaTagrAma (pa. 22 ) ( 2 ) bilakhAtanI uttara sImamAM pArAvarta jamIna. te bhaTArTamedanI uttare, rAphaDAnI pUrve ane aprilika vahunI pazcime hatI. (3) te ja vibhAgamAM AsapAsanI 25 pAdAvata jamInasahita vAva. (4) jharI sthalImAM velA paTrakanI pUrva sImAmAM rAjamArgathI dakSiNe, jhajhajhakanA kSetranI pUrvamAM, dadhikapakanI sImAonA saMgamathI pazcime ane brAmarakaya grAmanA rahevAsI khaDakanA kSetrathI uttare 160 pAdAvarta jamIna. ( 5 ) te ja gAmanI dakSiNa sImamAM 25 pAdAvarta jamIna. paMkti 28 thI 32 mAM dAnane avarodha vigere na karavA mATenI AjJAo tathA zApasUcaka be zleke che. paMkti 33-dUtaka ciri hato ane lekhaka saMdhivigrahAdhikRta skanda bhaTa hato. pachI sAla nIce mujaba Apela che; 2para catra va. 5. mahArAjA dharasenanA hastAkSara che. 1 I. e. va. 15 5. 187 che, kalI, bhA. prA. saM. I. pA. 30 For Personal & Private Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 dharasena 2 jAnAM tAmrapatro akSagantaramAthI amuka bhAga patarUM pahelaM 1 oM svasti valabhItaH prasabha ... ... ... ... 16 sahasropajIvyamAna ... ... ... ... ... ... patarU. bIjUM 17 dhanurdharaH prathamanarapatisamabhisRSTAnAmanupAlayitAH ... ... ... ... ... 10 paragamAhezvarasAmantamahArAjazrIdharasenaH kuzalI sarvAneva ... ... ... ... 20 ... ... ... ... ... ... ... vassaMviditaM yathA mayA mAtA21 pitroH puNyApyAyananimittamAtmanazcaihikAmaSmika yathAbhilapitaphalAvAptaye brahmapura nivAsi bhArgavasagotramaitrAyaNaramanakavasa 22 brahmacAribrAhmaNa cchaccharAya vilvakhAbhasthalyadIpanaka pethavaTagra[grA ]maH vilva khAbhasthaleru( lyAu )ttarasImni bhaTTArkabhadoduttarataH valmIkAt 23 pUrvataH amrilikavahAdaparataH tribhirAghATanaivizuddhaM pAdAvartazataM tathA traivASTame digbhAge vApI paJcaviMGga( za )tpAdAvarttapratisarA 24 tathA jharisthalyAM velApadrakagrAmapUrvasImni mahApathAdakSiNataH jhaJjhakakSetrAtpUrvataH dadhikUpakasImasandhyaparataH bhrAmarakulya 25 grAmanivAsi khaNDakakSetrAduttarata evaM catubi( bhiM rAghATanaivizuddhaM pAdAvartazataM SaSThyadhikaM tathAsminneva dakSiNasInni pAdAvartAH 26 paJcaviMza( za )tiH sarvametatsodraGgaM soparikaraM ..... .... 27 .... bhUmicchidranyAyena balicaruvaizvadevAgnihotrAtathA( tithi ) paMcamahAyajJikanA ( yAjJika )kriyANAM samutsarpaNArthaAcandrAka( ka ) 31 ... ... ... SaSTi varSa .... ... ... ... ... ... ... 32... ... ... svadattA paradattA vA ... ... ... ... ... ... 33 svahastomama mahArAjazrIdharasenasya dRtakazcirbiraH likhitaM sandhivigrahAdhikRta skaMdabhaTena 252 caitra. va. 5 1 // . prA. saM.J. I. 31-32 mAthI. For Personal & Private Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 39 bhAvanagara tAbe mahuvA pAse katapura gAmethI maLelAM dharasena 2 jAnAM tAmrapatro saMvata 2para vaizAkha vada 5 (I. sa. 571-72) bhAvanagara tAbe kAThivADanA dakSiNa kinArA paranuM mahuvA baMdara eka hAnuM zahera che. ane jyAMthI A patarAMo maLyAM che te katapura gAma tenI pUrvamAM be melapara AveluM che. A banne patarAMo, valabhI rAjAonI mudrA tathA banne patarAo joDAelAM rAkhavA mATe pasAra karelI kaDIo sahita, bhAvanagaranA myujhIyamamAM rAkhyAM che. kATane lIdhe bIjA patarAMnA thoDA akSaro jhAMkhA thai gayA che paNa te surakSita sthitimAM che. te ukelavAmAM kaTane lIdhe kaMI paNa harakata thatI nathI. tenuM mApa 10'che" che ane temAM anukrame 16 ane 17 paMktio phakta eka bAjue lakhelI che. vizAkha ane bappA nAmanA keI brahmacArIone amuka yajJo karavAnA badalAmAM DAmaripATakanI pUrva taraphanI sarahada upara eka khetaranuM dAna bAbatane A lekha che. te valabhI saMvata 25 (I. sa. 171-72)ne che. te saMskRta gadyamAM lakheluM che. ane lipi valabhI che. 1 prA. sa. I. 5. 35-39 For Personal & Private Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanagara tAbe mahuvA pAse katapura gAmethI maLelAM dharasena 2 jAnAM tAmrapatro 65 akSarAntara patarUM pahelu 1 svasti vijayaskaMdhAvArAt bhadrapattanakavAsakAt prasabhapraNatAmitrANAM maitrakANAma tulabalasaMpannamaNDalAbhogasaMsa2 tAhArazatalabdhapratApaH pratApopanatadAnamAnArjavopArjitAnurAgAnuraktamaulabhRtA ( tyA )mitrmitrshrenniiblaavaaptraajyshrii(:)|| 3 paramamAhezvaraH zrIsenApatibhaTArkaH (kasta )tasyasutaHta( tasta )tpAdarajoruNAvanataka tazirA( : )zirovanatazatrucUDAmaNiprabhAviccharitapAda 4 nakhapaMktidIdhitidInAnAthakRpaNajano( pa )jIvyamAnavibhavaH paramamAhezvaraH zrIse nApatidharasenaH ta( nasta )syAnujaH ta( jasta )tpAdAbhipraNAma 5 prazastataravimalamaulimaNirmanvAdipraNi( NI )tavidhividhAnadharmA dharmarAja Iva vihitavinayavyavasthApaddhatirakhilabhuvanamaNDalAbhogai / 6 kasvAminA paramasvAminA svayamupahitarAjyAbhize(dhe )ko mahAvizrANanAvapUta rAja(jya )zrIH paramAgahero( paramamAhezvaro)mahArAjazrIdroNasiMhaH siMha 7 iva tasyAnujaH svabhujabalaparAkrameNa paragajaghaTAnIkAnAmekavijayI zaraNaizi(Si) *NAM zaraNamavaboddhA zAstrArthatattvAnAM kalpata 8 rurivasuhRtpraNayinAM yathAbhilaSitakAmaphalopabhogadaH paramabhAgavataH mahArAjazrIdhruva senaH ta( sta )syAnujaH ta(sta )ca( cca )raNAravindapraNatipravi 9 dhautAzeSakalmaSaH suvizuddhasvacaritodakakSAlitasakalakala( kali )kalaMkaH prasabha nirjitArAtipakSaprathitamahimA paramAdityabhakta10 zrImahArAjaddha(dha )rapaTTaH ta( sta )syAtmajaH ta( sta)tpAdasaparyAvAptapuNyodayaH . zaizavAtprabhRtikhagadvitIyabAhureva samadaparagajaghaTA 11. sphoTanaprakAzitasattvanikaSaH ta(sta )prabhAvapraNatArAticUDAratnaprabhAsaMsaktasastvya (vya) pAdanakharazmisaMhatiH sakalasmRtipraNIta 12 mArgasamyakparipAlanaprajAhRdayaraMjanAdanvartharAjazabdo rUpakAntisthairyagAmbhIrya buddhisaMpadbhiH 13 smarazazAGkAdirAjodadhitridazagurudhanezAnatizayAnaH zaraNAgatAbhayapradAnaparatayAta NavadapAstAzeSasvakArya 14 phalaprArthanAdhikArthapradAnAnanditavidvatsuhRdayaH pAdacArIvasakalabhuvanamaNDalAbho. gapramodaH paramamAhezvaraH zrImahArAja 15 guhasenaH ta( sta )sya sutaH tatpAdanakhamayUkhasaMtAnanizR( smR )tajAnhavIjalaugha. vikSAlitAzeSakalmaSaH praNayizatasahasropajIvyamAnabhogasaMpa 16 drUpalobhAdivAzritaH sarasamAbhigAmikairguNai ( : )sahajazaktizikSAvizeSavismApitA khiladhanurdharaH // For Personal & Private Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha patarU bIju 1 prathamanarapatisamabhisRSTAnAmanupAlayitA dharmyadAyAnAmapAkartA prajopadhAtakAriNA 2 mupaplavAnAM darzayitA zrIsarasvatyorekAdhivAsasya saMhatArAtipakSalakSmIparibhogada kSavikramaH // 3 vikramopasaMprAptavimalapArthi( va )zrI( :) paramamAhezvaraH zrImahArAjadharasena * kuzalI sarvAnevAyuktaki( ka )viniyuktaka 4 drAtikamahattaracATabha( Ta )dhruvAdhikaraNikadaNDapAzikarAjastha ( sthA )nIyakumArA mAtyAdInanyAMzcayathAsaMbadhyamAnakAn 5 samAjJApayatyastu va( : ) saMviditaM yathA mayA mAtApitroH puNyApyAyanAyAtmanAzcai hikAmuSmikayathAbhilaSitaphalAvAptaye 6 vahapalikasthalyAM DAmaripATakagrAme pUrvesImnikSetrapAdAvartaSaSTi( : ) sAGgA saparikarA savAtabhUta 7 dhANyA( nya )hiraNyAdeyA sotpadyamAnaviSTikAsamastarAjakIyAnAmahastakSepaNIyA bhUmicchidranyAyena chandoga 8 sabrahmacArikazyapasagotrAtmaNavizAkhabappAbhyAMbalicasvaizvadevAgnihotrAtithipaJcama hAyAjJikAnAMkriyANAM 9 samutsarpaNArthamAcandrANivasaritkSitisthisti( ti )samakAlInaM putrapautrAnvayabho gyAudakasaggeNa brahmadeye 10 nisRSTAyatosthocitayA brahmadeyasthityA muMjataH kRSataH karSayato byA(vA)na kaizci tpratiSedhe vartitavya 11 mAgamibhadranRpatibhizcAsmadvaMzajairanityAnyaizvavNyasthiraM mAnuSyaM sAmAnyaM ca bhUmidAnaphalamavagacchadbhiH(zca ) 12 ayamasmadA( hA )yonumantavya(:) paripAlayitavyazcayazcanamAcchidyAdAcchidyamA vAnumodeta sapaJcabhirmahApAtakaiH sopapAta 13 kai(:) saMyuktaH syAdityuktaMca bhagavatA vedavyAsena vyAsena paSTivarSasahasrANi svarge tiSThatibhAmidaH AcchattA cAnumantA ca / 14 tAnyeva narake vaset / viMdhyATavIpvatIyAsu zuSkakoTaravAsinaH kRSNAyohi jAya nte bhUmidAyaharAnarAH pUrvadatAM dvijA15 tibhyo yatnAdrakSayudhiSThira mahIM mahimatAM zreSTha dAnAccheyonupAlana bahubhirvasudhA bhuktA rAjabhiH sagarAdibhiH yasya yasya 16 yadA bhUmiH tasya tasya tadA phalaM / yAnIhadAridragayAnnaredrardhanAni dhammAyatanIkR tAni nirmAlyavAntapratimAni / 17 tAni ko nAma sAdhuH punarAvadIta iti // likhitaM sandhivigrahAdhikRtaskandama Tena // saM. 252 vaizAkha bahu 1 . 18 svahastomama mahArAjazrI dharasenasya // 1. nirviraH / For Personal & Private Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharasena 2 jAnAM tAmrapatro 67 bhASAntara " bhadrapattanakamAM chAvaNuM nAMkhI rahelI vijayI senAmAMthI, mahArAja dharasena, jeNe pitAnA pitAnA pAdanakhamAMthI nikaLatAM kiraNorUpI gaMgApravAha vaDe pitAnAM badhAM pApa dhoI nAkhyAM che, je pitAnA saudaryathI jANe kheMcAI AvyA na hoya tevA saghaLA sadaguNo vaDe saMpanna che, jenI lakSmIne prabhAva pitAnA asaMkhya mitrone ArAma thaI rahyo che, jeNe potA kudaratI baLa tathA cAturya vaDe dhanuvidyAmAM kuzaLa evA saghaLAne Azcarya pamADyA che, je prathamanA rAjAonAM sArAM dhArmika dAne cAlu rAkhe che, ne potAnI prajAne pIDA karatI dareka upAdhi dUra kare che, jenAmAM zrI ane sarasvatI ane vAsa che, je zatruonI lakSamIne hoziyArIthI upabhega kare che, jene rAjyapada sIdhI rIte prApta thayuM che, ane je phakarane mahAna bhakta che, ane je mahArAja zrIguhasenane putra hatuM, jeNe (guhasene) potAnA pitAnA pAdasevanathI AdhyAtmika phalanI prApti karI hatI, jeNe potAnI bAlyAvasthAthI ja phakta eka talavAranI ja madadathI zatruonA madAMdha gajendronAM mastaka bhedI apUrva zairyanI nizAnIo batAvI hatI, jenA DAbA pAdanakhanAM kiraNo pitAnI sattAne namavA pharaja pADelA zatruonA mugaTanAM javAhironA teja sAthe maLelAM hatAM, je smRtionA badhA Adezo pramANe vartana karI, pitAnI prajAnAM hRdayane raMjana karavA rAjA nAma dhAraNa karavAne saMpUrNa rIte lAyaka hato, je saudaryamAM kAmadevathI, zebhAmAM candrathI, ryamAM DimAlayathI, gabhIratAmAM samadrathI, jJAnamAM bahaspatithI ane lakSmImAM berathI paNa adhika hatA, je zaraNAgatane rakSaNa ApatA, ane eTalA mATe je potAnuM sarvasva eka tRNavat samaja ApI dete, je vidvAnone teonI mahenata badala mAgavA karatAM paNa vadhAre ApI temanAM hRdayane khuza karato, je jANe samasta jagatane sAkSAt AnaMda ja hoya te hatA, je zaMkarano mahAna bhakta hato, ane je zrI mahArAja dharapaTTane putra hato, jeNe (dharapaTTa ) tene praNAma karI potAnA sarva pApo dhoI nAkhyAM hatAM, jeNe potAnA sucaritathI kali sAthe AvelI badhI duSTatA dheAI nAMkhI hatI, jenI kIrti zatruono parAjaya karavAthI sarvatra prasarI hatI, je sUryano mahAna bhakta hato, ane je mahArAja zrI dhruvasenane nhAne bhAI hato jeNe (dhruvasena) pitAnA bAhubaLa vaDe zatruonA asaMkhya hAthIonAM TeLao para vijaya meLavyo hato, je zaraNAgatanuM rakSaNa karatA hatA, je dharmamAM nipuNa hato, je mitra ane saMbaMdhIonI IcchAo pAra pADavAne lIdhe kalpatarU samAna hatuM, je bhagavAnane mahAna bhakta hatA, ane je sihasamAna mahArAja zrI drANasiMhane nhA bhAI hatuM jenA (ANasiMhanA) sugaTanuM maNi potAnA baMdhune namana karavAthI pavitra thayuM hatuM, je manu vagerenA AdezanuM pAlana eja dharma mAnatA hatA, je sAkSAta dharma ja hatuM, jeNe namratA ane pharajanA niyama karyA hatA, jene rAjyAbhiSeka paramasvAmie pote karyo hato, jenI rAjyalakSamI dhArmika dAnene lIdhe pavitra thaI hatI, je zaMkarane parama bhakta hatA, ane je zrI senApati dharasenane nhAno bhAI hatA. jenuM (dharasenanuM) mastaka potAnA pitAne namaH vAthI tenI caraNarajathI lAla thayuM hatuM, jenA paganA nakhonuM teja zatruonAM namelAM mastakanA mugaTanAM ratnonA tejamAM bhaLavAthI vRddhigata thatuM hatuM, jenA tejane lIdhe garIba, nirAdhAra ane duHkhI leke potAnuM jIvana TakAvI zakatA hatA, je zaMkarane mahAna bhakta hatA, ane je zrI senApati bhaTTArakane putra hatuM, jeNe (bhaTTArake) potAnA asaMkhya mitronA moTA lazkare vaDe zatruone namAvI kIrti meLavI hatI, je potAnA baLa vaDe meLavelAM komaLatA, mAna ane dayALupaNAnAM sukha bhegavate hatuM, jeNe vaMzaparaMparAnA sevakonAM baLa vaDe rAjyazrI prApta karI hatI, ane je zaMkarane parama bhakta hatA, te dharasena kuzaLa hAIne potAnI sarva prajA, sevaka, drAsiMke (?) mahattara, cATabhaTa, dhuvAdhikaraNiko, daDa pAzike, maMtrio, rAjakumAre, ane A rAjyamAM rahetA loke For Personal & Private Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 gujarAtanA aitihAsika lekha tema ja jaine jene saMbaMdha hAya tenI jANa mATe prasiddha kare che ke vizAkha ane alpA nAmanA kazyapageAtranA brAhmaNu brahmacArIone cAgya saMkalpa sAthe, peAtAnA mAtApitAnA puNya mATe ane peAtAnA A leAka tathA paraleAkanAM icchita leAnI prApti arthe, vapalikasthalImAM AvelA DAmarapATaka gAmanI pUrvanI sarahadapara khetI mATe (60) sATha pAdAvartanuM dAna karyu che. teo banne sAmavedyane abhyAsa karI, sAthe balidAna, caheAma, vaizvadeva, agniheAtra, ane atithi nAmanA pAMca yA kare eTalA mATe A kSetra sAthenI tathA AsapAsanI vastuo, temAM kudarate utpanna kareleA athavA vAyuthI ANavAmAM Avele pAka, seAnuM levAne avikAra, tathA pharajIyAta majurInuM utpanna vigere sahita ApavAmAM Ave che. AnA upabhAga tenA vaMzaje cAvacaMdraddivAkarI karaze. Ane upabheAga karavAmAM athavA dAna tarIke Apela kSetra kheDavAmAM kAie paNa teone harakata karavI nahi. aizvarya anitya che ane mAnuSya asthira che, tathA A dAnanuM phula paNa peAtAne paNa maLavAnuM che,- evuM jANI tenA pachInA rAjAoe paNa A dAnane mAna ApavuM tathA rakSaNa karavuM. je kAI A dAna pAchuM leze . agara tema karavAmAM anumedana Apaze te nhAnA aneka pApA sAthe mhATAM pAMca pApeA karavAnA gunhegAra thaze. bhagavAna vedavyAse kahyuM che keH-- jamInanuM dAna karanAra mANusa svargamAM sATha hajAra varSa rahe che, ane te pAchuM lenAra agara lai levA denAra teTalA ja vakhata narakamAM rahe che. pAchuM lenArAe kALA sarpo thai viMdhyAcalanA pANI vagaranA pradezanI sUkI guphAomAM rahe che. huM sudhi SThira ! rAjAomAM zreSTha ! brAhmaNAne pUrve ApelAM dAnAnuM rakSaNa kara. dAna ApavA karatAM paNa ApelAM dAnanuM rakSaNa karavAmAM rAjAonuM vadhAre zreya che. sagara Adi ghaNA rAjAoe bhUmine upaleAga karyo che, paNa je samaye je rAjA haiAya che te ja tenA upabheAga kare che. rAjAoe je dhana dharmamAM ApeluM che, te nirmAlya ane vamana karelI vastu samAna che, kayeA sAdhu purUSa nirdhanAvasthAnI bIke te pAchuM leze ? " saMdhivigrahAdhikArI skandhabhaTTe A lakhyuM che. ( valabhI ) saMvata 252 nA vaizAkha kRSNupakSa pa nI tithi. A svahasta mahArAja zrI dharasena peAtAnA che. kRtaka cikhkhira che. For Personal & Private Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 40 gharasena 2 jAnAM bhADavAmAMthI maLelAM tAmrapatro gukha saMvat 252 vaizAkha vada 15 ( amAvAsyA ) A be patarAMo ra7 varSa pahelAM kAThiAvADanA hAlAra prAMtamAM rAjakoTathI agnikeNamAM 5 mAila upara lADavA nAmanA meTA gAmaDAMmAMthI maLyAM hatAM. te rAjaMkaTanA vATasana myujhIyamamAM rAkhavAmAM AvyAM che. A be patarAMo valabhInI sAmAnya mudrA vaDe joDelAM che; ane te mudrA pahelAM patarAMnA nIcenA bhAgamAM eka kANumAMthI bIjA patarAnA uparanA eka kANAmAM pasAra karelI che. banne patarAMnI jamaNI bAjunAM be kANAMomAMthI pasAra karelI kaDI khavAI gaI che. patarAo eka bAju lakhelAM ane uttama surakSita sthitimAM che. tenuM darekanuM mApa 10r"x4" che. lakhANanA rakSaNa mATe cAre hAMsIyAnA kAMThAo vALI dIdhelA che. dareka patarApara 16 paMktio lakhelI che. badhA akSare taddana sIdhI lITImAM suMdara ane cokhA kotarelA hAI dareka sahelAIthI vAMcI zakAya che. dareka akSara Azare 1" pahoLo ane " uce che. patarAMo pUrAM : jADAM hovAthI akSaro uMDA kotarelA chatAM pAchaLa dekhAtA nathI. A dAnapatra valabhImAMthI parama mAhezvara sAmaMta mahArAja zrI dharasena(2)e jAhera kareluM che. ane te ja rAjAnAM bIjA pAMca dAnapatranAM varSa tathA tithie, eTale vaizAkha ba(hula) 15 saMvata 2para, ApeluM che. prazaMsAvALI prastAvanA tathA dareka rAjAnuM varNana paNa dharasena 2 jAnAM prasiddha thayelAM bIjAM sarva dAnapatro pramANe ja che. paraMtu tenA pUrve guhasene cheDI didhelo "sAmaMta ' ne IdakAba dhruvasena 1 lAnI mAphaka te paNa dhAraNa kare che. tenA dAdAnuM nAma dharapaDa lakhyuM che, jyAre eka vadhArAnA apavAda sivAya, tenA bIjA dAnapatromAM dharapaTTa athavA dharapaThuM lakheluM che. dAna lenAra AnartapuranA rahIza, atharvavedanA vighAthI, kauzavasa gotranA rUdrozane rUdragepa nAmane brAhmaNa che. A brAhmaNanuM gotra vicitra che. A travALo brAhmaNa mArA jANavAmAM nathI. dAnamAM ApelI vastu, AMbareNu sthalI( pradeza)(prApIya)mAM AveluM gAma IpikAnaka 36, 3parizara, vigere sAdhAraNa hakko sahita che. dAna ApavAne uddeza brAhmaNane apAtI dareka dakSiNanA hetu mujaba, pAMca yajJa karAvavAnuM che. dAnapatramAM saMbodhana karAelA adhikArIomAM avelekika ane dazAparAdhika nAmanA be che, je atyAra sudhImAM maLI AvelAM te vaMzanA koIpaNa dAnapatramAM jovAmAM AvyAM nathI. pahelA zabdano artha samajAtuM nathI. tene artha kadAca, jamIna mahesula mATe gAmaDAnA lokenI jamIna upara dekharekha rAkhanAra amaladAra e hoya. dazAparAdhikano artha ghaNuM karIne gAmanI * e bhAI. va. 4 pA. 33-37 DI. bI, diskalakara For Personal & Private Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha hadamAM daza aparAdha karanArAo upara nAkhele daMDa vasula karanAra evo che. koI koI vAra A hakaka dAna lenArane ApavAmAM AvatuM hatuM. (juve. tarAparayaM-ne dAnane lagatA hakakomAM batAvyuM che. ) dUtaka athavA A dAnane amalakaranAra adhikArI cimbira che. ane lekhaka, saMdhi ane vigrahane maMtri aMdabhaTa che. A adhikArI e ghaNu lAMbA samaya sudhI, guhasenane rAjyanA uttara bhAgathI gharasena rAjAnA aMta sudhI, e adhikArane upabhega karyo lAge che. lekhamAM batAvelAM sthaLAmAM, valabhI e bhAvanagarathI vAyavya koNamAM 18 maila upara AveluM hAlanuM vaLA kahI zakAya. Anartapura e, suvikhyAta nAgara brAhmaNa jJAtinuM vatana uttara gujarAtamAM AvelA hAlanA vaDanagaranuM jUnuM nAma AnaMdapura e ja manAya che. navAnagara sTeTanA eka khavAsagirAsadAranA mukhya zahera baraNa ane AMbareNuM e banne vacce bahu ja maLatApaNuM che. paraMtu ISikAnaka gAma eLakhI zakAtuM nathI. paNa AMbareNuM sthaLa kAThivADa karatAM gujarAtamAM hovAne vadhAre saMbhava che. - tithinuM varNana ( hala) 15 tarIke kareluM che te aitihAsika draSTie jANavAlAyaka che. meM upara kahyuM che tema, te ja tArIkhanAM bIjAM pAMca dAnamAM, tathA bIjAM, mAsa ane varSa judAM hoya evAM dAnapatromAM paNa e Ave che. teno artha kRSNapakSane 15 me divasa, eTale amAvAsyA e ja che. hAlanA samayamAM ApaNe te divasa vadya (athavA bAhula) 30 e rIte batAvIe chIe. jyAre prAcIna samayamAM pakhavADI ane chelle divasa za0 15 ane ba, 15 e pramANe batAvatA hatA, evuM jaNAya che. For Personal & Private Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharasena 2 jAnAM tAmrapatro 71 akSarAntara pahelaM patarUM 1 oM' svasti valabhitaH prasabhapraNatAmitrANAM maitrakANAMmatulabalasatnamaNDalAbhogasaMsaktasaMprahArazatalabdhapratApapraM 2. tApopanatadAnamAnAjavopArjitAnurAgonuraktamaulabhRtamitrazreNibalAvAptarAjyazrI paramamAhezvaraH zrisenApati 3 bhaTArkaH tasya sutastatpAdarajoruNAvanatapavitrikritaziroM zirovanatazatrucUDAmaNi prabhAviccharitapAdanakhapaMktiH" 4 "didhitidinAnAthakripaiNajanopajIvyamAnavibhavaH paramamAhezvaraH" zrisenApati dharasenastasyA jatatpAdAbhi 5 maprazAstataravimalamaulimaNimanvAdipraNita vidhividhAnadharmA dharmarAja iva vihi tavinayavyavasthApaddhatirAkhila 6 bhUvanamaNDalabhogaisvAminA paramasvAminA svayamupahitarAjyAbhiSiko' mahAvizraNa- . __nAvapUtarAjazriH paramamahe 7 zvaraH zrImahArAjadroNasIGghaH siMha iva tasyAnuja svabhujabalaparAkrameNa paragajagha TAnIkAnAmekavijAya" zaraNaiSi 8 NAM zaraNamavaboddhA zAstrairthatatvAnAM kalpataruriva suhitpreNayinAM yathAbhilaSitapha lopabhogadaH paramabhAgavataH zrIma9 hArAjadhruvasenaH tasyanujastaccaraNAravindapraNatipravidhautAzeSakalmaSe suvica~dha svaca ritodakapAlitAzeSakali 10 kalaMGka prasabhanirjitArAtipakSaprathitamahimA paramAdityabhaktaH zrImahArAjadhara pai? tasyasutastatpAdasaparyAvApta 11 pUNyodaya zaiSavAtprabhRti khagadvitIyabAhureva samadaparagajaghaTAsphoTanaprakAzitasatva nikaSaH tatprabhAvapraNatA 1 yi33 2 vAMyA valabhItaH 3 vAMyA maitrakANAmatula 4:-mA varSanI anya napatramA nayA sve| sapanna zabda mAMhi vaparAyo che ke je zabda A dAnapatra karatAM prAcIna dAnapatromAM jovAmAM Ave che. juo e. a. 3 41. 318 5vAya pratApa 6 vayomAnAjavo 7 vAyA zreNI 8 vAMyA rAjyazrIH 9 vAMya zrI 10 vaay| zirA 11-12 sane 13 pAyo nakhapatidIdhitirdInAnAtha 14 pAyo kRpaNa 15 vaaNye| zrI 16 paaye| nujastatpAdA 17 vAM-yo praNAma 18 pAyo praNati 19 vAyo paddhatirakhila 20 vAyo bhuvanamaNDalAbhogaika 21 vAMyA rAjyAbhiSeko 22 pAyo mahAvizrANa 23 pAsa rAjyazrI: 24 vAMyA mAhezvara 25 pAyo droNasiMha 26 pAyo tasyAnuja 27vAMyA vijayI 28 vaay| zAstrArthatatvAnAM 9 vAyA suhRt 30 bAyo tasyAnuja 31 pAyo kalmaSaH 32 vAya suvizuddha 33 vAMya! kalaGka 34 vAyo dharapaDaH 35 vAMyA puNyodayaH 36 pAyo zaizavAt 37 vAyA sattva 31 For Personal & Private Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 gujarAtanA aitihAsika lekha 12 rAticUDAratnaprabhAsaMsaktasakhyapAdanakharaiSmisaMhati sakalaMmmritipraNitamArgasamya gparipAlanAprajAhRidayaraMjanA 13 danvartharAjazabdo rupakAntisthairyadhairyagAMbhIryabaMdhisaMpadbhiH smArazazAGkAdirAjo dadhitridazagurudhanezAnatizayAnaH za14 raNAgatAbhayapradAnaparatayA 'triNavadapAstAzeSasvakAryyaphale prArthanAdhikArthaprajA (dA ) naannditvidvcchuhprnnyihRd| 15 yaH pAdacArikheM sakala vainamaNDalAbhogapramodaH paramamAhezvarI mahArAjazrIgu haseneM tasya suta tatpAdanakhamayU 16 khasantAnavinitajauhavIjalaughavikSAlitAzeSakalmaSaH praNayizatasahasropajIvyabhogasapait rupalobhA bIjaM patarUM 17 divAzritaH sairamAbhigAmikaurguNaiH sahajazaktizikSAvizeSavismApitAkhiladhanurddharaH prathamanarapatisamatini" 18 STAnAmanupAlayitA dvairmadAyAnAmapAkartA prajopaghAtakariNAMmupaplavAMnI dariMzayita zrIsarasvatyorekAdhivAsasya saM 19 hatArAtipakSala viparibhogadakSavikramakramopasaMprAptavimalapAtvizrI paramamAhezvaroH samaMntamahArAjazrIdhara 20 senaH kuzalI sarvAnevAyuktakaviniyUktakeMdrAGgikamahattaracATabhaTadhruvAdhikaraNikadA NDapauSikazaulkikAvalokki 21 pratisArakacora dheraNikadazAparAdhikarAjasthAniyakumArAmAtyAdInyanyAMzca yathA sambadhyamAnakA samAjJApayatyastu vai 22 saMviditaM yathA mayA mAtApitro" puNyApyayanAyAtmanazcaihikAmuSmikayathAbhilaSita___ phalAvAptaye AnartapuravAstavyakauzra / 23 vasasagotrAya atharvaNasabaicAriNe brAhmaNarudraghoSaputrarudragopAya ambareNusthalI prApIya iSikAnakagrAmaH sodra1 vaaNye| savya 2 bhane 3 pAyA razmisaMhatiH 4 vAyA smRtipraNIta 5 hRdaya 6 vaay| rUpa 7 vAMyA buddhi 8 vaay| smara 9 vAyA tRNa 10 paay| phala 11 bayA vidvatsuhatpraNayi 12 vAMyA pAdacArIva 13 pAyA bhuvana 14 pAyA guhasena 15 pAyo suta 16 vaaNye| santAna 17 pAyA visRta 18 pAMye saMpat 19vaay| rUpa 20 pAMyA sarasamAbhigAmikarguNaiH 21 pAyA suSTAnA 22 vAMyA dharma 23 vAyo kAriNAmupaplavAnAM 24 vAyA darzayitA 25 pAya lakSmI 26 vAyA zrIH 27 pAya mAhezvaraH 28 vaaNye| sAmanta 29 paaye| viniyuktaka 30 bAyA pAzika 31 vAMye cauroddharaNika 32. vAMyA rAjasthAnIya 33 pAyA dInanyAMva 34 pAyo mAnakAn 35 vAMyA vaH 36 pAyo mAtApitroH 37 vAyo puNyAcyAyanAya 38 vAyA brahmacAriNe For Personal & Private Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 dharasena 2 jAnAM tAmrapatro 24 Gga soparikara sabhUtavAtapratyAya sadhAnyahiraNyadeya syotpadyamAnaviSTIkai sada zAparAdha samastarAjakIyAnAmahasta 25 prakSepaNIyaH bhUmicchidranyAyena balicasvaizvadevAmihotrAtithipaJcamahAyAjJikAnAM krayAnAM samutsarpaNArthamAcadrako / 26 NavasarikSitisthitisamakAlInaM putrapautrAnvayabhogyaM'' udakAtisaggeNa brahmadeyaM nisriSTi" yatosyocitayA brahmadeyasthityA mUM 27 jaitaH kruSataH karSApayataH pradiSataH pradizApayato vA na kaizci pratiSedhe vartitavya mAgAbhibhadranipatibhizcAsmadvaMzajaira 28 nyadvaMzajaiAnityanyaizvaryanyasthiraM" mAnuSyaM sAmAnyaJca bhUmidAnaphalamavagacchadbhi rayamasmadAyonumantavya paripAlayitavya 29 zca [1] yazcainamAcchiMdyadAcchidyamAnaM vAnumodeta sa paJcabhivhApAtake: __ sopapAtakaiH saMyukta syAdityuktaMJca bhagavatA vedavyAsena vyase 30 nai // SaSTI varSasahasrANi svagarge modati bhUmidaH [1] AcchettAMcAmantI ca tAnyeva narake vase / / pUrvadattAM dvijAtibhyo yajJA~drakSa yudhiSThiroM [ / ] mahIM 31 mahimatAMzreSTha dAnAcchayeyonupAlanaM // bahubhirvasudha/bhUktA rAjebhi sagarA dimi" [ / ] yasya yasya yAdI bhUmitasya tasya tadA phalamiti= [ // ] 32 svahasto mama mahArAjazrIdharasenasya / likhitaM sandhivigrahAdhikaraNAdhikrita skandabhaTena / hU~ cibiraH [ / ] se 200 50 2 vaizAkha ba 15 1 vAyA sodraGga 2 vAMyA soparikara 3 vAMyA sabhutavAtapratyAyaH 4 pAyo sadhAnyahiraNyAdeyaH 5 pAyA sotpadyamAnaviSTIkaH 6 vAyA sadazAparAdhaH 7 pAyo kriyANAM 8 vAyA candrA 9 vAMyA saririkSatisamakAlInaH 10 pAya putrapautrAnvayabhogyaH 11 vAyA brahmadeyaH 12 pAyo nisraSTaH 13 pAyA bhuJjataH kRSataH karSayataH pradizataH pradezayatA 14 vayo kaizcit 151-yo nRpatibhizcAsmadvaMzajaiH 16 yA anityAnyaizvaryANyasthiraM 17 vAyA sAmAnyazca 18 pAyo masmadAyonumantavyaH 19 vAMyA cchidyAdA 20 pAyo mahApAtakaiH 21 vAMyA saMyukta 2. paaye| ktazca 23 vaay| vyAsena 24 vayo SaSTiM 25 pAya cAnumantA 26 vAMyA vaseta 27 pAMcyA yatnAdakSa 28 vAyA yudhiSThira 29 pAyo dAnAccheyo 30 pAnyo bhuktA 31 vAyo rAjabhiH 32 paaNy| sagarAdibhiH 33 vAyo yadA 34 vAMyA kRta 35 vAya! dUtaka 36 saMvata 37 vaaNy| bahulapakSa For Personal & Private Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM 4 dharasena 2 jAnAM pAlitANAnAM tAmrapatrA [ gupta-] saMvat 25ra vaizAkha vada 15 ( amAsa ) i. sa. pa71 kArDiAvADamAM pAlitANAmAMnA bhoMyarAmAMthI Azare 40 varSa upara maLI AvelAM ane hAla pAlitANA sTeTanI mAlikInAM tAmrapatrAnI sAta joDIemAMnAM A patarAMe che. siMddhAdityanAM patarAMe mAphka A paNa prathama InDIyana enTikaverI veA. 39 pA. 130 naM0 5 mAM mI. e. ema. TI. jekasane, ( A I. sI. esa ) varNavyAM hatAM. DA. vegelanA kArakune manA. velI tenI e zAhInI chApe uparathI te uparano lekha huM prasiddha karUM chuM. pAlitANAnA eDaminisTreTara sI. Dablyu. sI. cuDara Avane asala patarAMe kRpA karIne rAya. mAhAdura beMkathyane ApyAM hatAM, ane temaNe A zAhInI chApe! mArA upayega mATe mane ApI hatI. A e tAmrapatro che, ane te mI. vaiMkayyanA kahevA pramANe, 116 iMca paheALAM ane 76 iMca lAMbAM che. dareka patarAnI aMdaranI khAjue lekhanI 18 paMktie che. pahelA patarAne nIce ane bIjAnI upara e kaDIonAM kANAM che. paraMtu maLelI mudrA A patarAMonI che ke te sAthe maLelAM maitrakeAtAM bIjA pAMca patarAMnI che, te kahevuM muzkela che. te uparanA lekha surakSita sthitimAM che. ane lipi sAmAnya valabhI che. lekhamAM valabhInA rAjA dharasena 2 jAnA jamInanA dAnanuM varNana che. ane tenI tithi varSa vagere. te ja rAjAnAM bIjA cAra dAne pramANenI che. yogAna karatI prastAvanA lagabhaga dharasena rajAnAM prasiddha thayelAM khIjA dAnA pramANe ja che. khAsa jANuvA jevI hakIkata phakta e ja che ke tenA dAdAnuM nAma dharapaDa lakheluM che, jayAre tenAM bIjA dAneAmAM dharapaTTa athavA dharapaDu ApeluM che. dAnaneA bhAga A pramANe cheH-- ( paM. 1) valabhI mAMthI-- paM. 21 ) mahezvara( ziva )nA parama bhakata, yazasvI mahArAja dharasena (2) kuzaLa heAI, sarva adhikArIe, jevAke, Ayuktake, viniyuktakA, krAMIikA, mahattA, kAcA ane pAkA sainiko, dhruvAdhikaraNikA, daNDapAzika, cAddhaLuikA, rAjasthAnIya, kumArAmAtyA vigere tathA saMbaMdha dharAvatA sarvene zAsana kare che keH-~ tameAne jaNAvuM chuM ke mArA mAtApitAnA puNyanI vRddhi arthe tathA Aleke tema ja paraleAkamAM phUla prApti arthe meM nIce pramANe dAna kareluM cheH- 180 pAdAvatA~[v] vAnaka pradezanA nATayATaka gAmanI IzAne,ane ekalika gAmamAM dArakanA caitranI pazcime ane AdityanA kSetranI uttare; 120 pAdAvatA ane 32 pAdAvatAnuM nikhataLAva je (nATayeATakanI) vAyavyanA rastAnI pUrve che, nakhakUpa pradezanA de(va)rakSitapATakanI nairUtya tarapha khaNDabhedaka taLAvanI uparanA bhAgamAM, ane vatsavahuka nadInA ane kAMThA para gAkSanI mAlIkinA 1 e. I. veDa. 1155, 80 prA. I. huza For Personal & Private Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharasena 2 jAnAM pAlitANAnAM tAmrapatro 130 pAdAvatakadambapadra pradezanAM citrakasthalya gAmanI uttare dhArmikanI mAlikInA 100 pAdAva, ane kadambapadranI jamInanI pUrva taraphanI sImA para kAdhakanI mAlIkinuM avatara taLAva. A jamIna te sAthenA 33, parivAra-vAtta-mUta-dhAbhya-, tathA pharajIyAta majurInA hakaka sAthe, kaI paNa rAjanA adhikArInI dakhalagiri rahita niri nyAye, te kezika gotranA vAjasaneya-mAadina zAkhAnA be ragha tathA spena nAmanA brAhmaNone, , , vaiva, zirvotra, ane sthiti nAmanA pAMca mahAyajJo karavA mATe, caMdra, sUrya, samudra ane nadInA astitva paryata tenA putra, pautra ane pachInA vaMzajonA upaga mATe pradeza tarIke ApelI che. tyAra pachI haMmeza mujaba bedha ane vyAsanA be loko che. chellI paMkti A pramANe che:-- mArI, mahArAjA zrIdharasenanI sahI ( A che) (A lekha) saMvidhana sakaMdalaTe lakhe che. dUtaka) ciri ( hato). saMvat 2para vaizAkha vada 15. tArIkha guptavalabhI saMvata nI gaNavI. ane batAvela mahine I. sa. pa71 ne Ave che. dharasena 2 jAnAM bIjA pAMca dAnamAM dUtaka ciri batAvela che. lekhaka aMdabhaTa, dharasena 2 jA tathA tenA pitA ane pahelA AvanAra guhasena banene sevaka hatA. lekhamAM batAvelAM sthaLe eLakhI zakAyAM nathI. anulekha, valabhInA dAna vizenA pahelAMnA be lekhamAM meM bhUla karI che te sudhAravAne A takano huM lAbha lauM chuM. 1. . 3 pA. 3ra3.pa. 11 mAM vAta "hariyAnaka, je haratavaprAharaNanA (eka peTA bhAga ) akSarakamAM AveluM che." (prAgyane badale) prApIya sArU juo upara, pA. 81 Ta 1. 2. mI. TI. ke. laghu e mArI sAthe nagAvAnAM patarAM (. 8 - 20 ) vAMcatAM egya kahyuM hatuM ke gumAna ne artha " kahyuM " nathI, paraMtu "kahevAnuM, have pachI jaNAvavAmAM AvatuM " evo che. mATe sAmAnamuttau ane 32qmAnaviya (. 8 pA. 189 ) e zabda navaghAmavamukta ane caMdraputrava-vipa ne badale che. te ja pramANe, pA. 193 mAM pAThanI paMktio 38 ane 40 mAM 3mAna--rAI-sImA e navarAma-vAva-sAmA ne badale che. ane pa. 198 upara pakti 43 mAM te ja zabda vaMagvA-cAvanArA ne badale che. tethI je. 8nA sAMkaLIomAM navama -mutti ane saMputra--vighA e be pradeze ApavA paDaze. For Personal & Private Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha patarUM pahelaM 1 [oM ] svasta [ // ] valabhIta[ : ]prasabhapraNatAmitrANAM maitrakANAMmatulabalasa patnamaNDala[ / ]bhogasaM( sa saktasaMgraha / razatalabdhapratA2 pa[:] [pra]tApopanatadAnama[ / ]nArjavopArjitA[nu rAgonuraktamaulabhRtami trazrINIbalAvApta( // )rAjyazrI[ : ] paramamAhezvaraH 3 zrIsenApetibhaTArkastasyai sutastatpAdarajoruNAvanatapavitrikritazirA[ : ] zirAvana tazatrucUDAmaNiprabhAvicha 4 ritapadnakhapantidIdhitidInAnAthakripaNajanopajIvyamAnavibhava! : ]deg para[ m ] mAhezvaraH zrIsenApatidharasenastasyAnu5 jasta[ ta ]pAdAbhipraNAmaprastatastataravimalamaulimaNirmA( / nvAdipraNItavidhivi. dhAnadharmA dharmarAja yi vihi ] tavina6 yavyavasthApaddhatarakhilabhuvanamaNDalAbhagaikasvAminoM paramasvAminAsvayamupahitarAjyA bhiSakamahI vizrANanAva7 pUtarAjazrI[ : ] paramamAhezvara mahArAjazrIdroNasiGa [ : ] sir3e iva tasyA nuja[ : ] svabhujabalaparAkrameNa paragajagha8 TAnIkAnAmakavijayi" zaraNeSiNAM zaraNamavaboddhA zAstrArthatatvAnoM kalpatarariva' suhR[ t praNayinI yathAbhi9 laSitakAmaphalopabhogada : ] paramabhAgavata [ : ] zrImahArAjadhruvasenastasvAnuja staccaraNAra[ vindapraNatipravidhatA10 zeSakalmaSaH suvishuddhsvcritodkkssaalit(|)sklkliklNkH prasabhanirjitA rAtipakSaprathitamahimAM para11 mAdityabhakta : ] shriimhaaraajdhrpddstsy[1]tmjsttpaad(|) sapariyyAvA tapuNyodaya : ]" zaizavA t ] prabhRta khagadvitiye12 bAhureva samadaparagajaghaTAsphoTanaprakAzitasvatvanikapaH tatprabhAva( / )praNatArAti. cUDa( 1 )ratnaprabhAsaMsa13 tasavyapAdanakharazmisaMhati[ : ] sakalasmitipraNitamArgasamyatparipAlanaprajAhRda yara[ a ] nAdanvartharAjazabdo" [1] pAMyA svasti 2 vAMyA maitrakANAma 3 vAyA zreNI 4 vAMyA senApati 5 vAyA pavitrIkRta 6 vAya: ziro ane vicchu 7 pAMyA pAdanakhapazidIdhitirdInAnAthakRpaNa 8 vAMyA prazastatara 9 vAyo iva 10 pAyo paddhati mana lAbhogaika 11 pAyA bhiSeka 12 pAyo zvaro 13 pAyA siMhaH siMha 14 vAMyA nAmekavijayI 15 pAyo zaraNai 16 vAMyA tattvAnAM 17 vayo taruriva 18 pAyo nAM 19 vAMyA vidhautA. 20 vayo mA 21 pAyo sapA 22 vaay| prabhRti 23 vAyA dvitIya 24 vaay| sattva 25 vaaNye| smRtipraNIta sane samyakpari Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharasena 2 jAnAM pAlitANAnAM tAmrapatro 14 pakAntisthiryagAmbhiryyabuddhisampadbhi : ]' smarazaza[ / [1]dirAjodadhi tridazagurudhanezAna[ / tizayAna[ : ] zaraNagatAbhaya15 pradAnaparatayA tRNavadapAsta zeSasvakAryaphala[ : ] pra[]rthana[1]dhikA sthapradAnAnanditavidvatsuhRt ] praNayihRda16 yA : ] pAdacArirvaM sakalabhUvanamaNDalAbhogapramoda[ : ]" paramamAhezara[ : ] zrImaha[ 1 ] rAjaguhasenastasya sutastatpA17 dana[ kha mayUkhasanta nanitijAhnavijaloghavikSAlitAzeSakalmaSaH praNayi zatasahasropajI18 vya( : ) bhogasampa[ d ] [ rU palobhA di ]vAzrIta[ : ] sarasama[ 1 ]bhigA ___mikaiguNe sahajazaktizIkSAvizeSavimApitAkhiladhanu[ rddhara ] [ : ]" patarUM bIjeM 19 prathama[ na ]rapatisa[ matisR ]STa [ 1 ] nAmanupAlayatI dharmadAyAnA[ ma ]pakartA prajopagha[takAriNAM( na )mu[pa]" 20 plavAnaM[1] darizayitA zrIsarasvatyorekAdhivAsasya saMhatArAtipakSmalakSmiparikSo bhadakSavikrama[ : ]" kramo pa. 21 saMpra / ptavimalapAsthivazrI : / paramamAhezvara[ : ] zrImahArAjadharasena( // ) kuzalI sarvAnevAyuktakaviniyuktakadrAMgika22 mahattaracATabhaTadhruvAdhikaraNikadANDapAzakacoroddharaNikarAjasthAnIyakumArAmAtyAdI. ( nAM ) nanyAMzca ya[ thA - 23 sabaddhamAnakA n / samAjJApayatyastu va[ : ] saMviditaM yathA mayA ma[1]___tApitrupuNyApyAyanA[ yA ] tmanazcaihika[T mupmikarpha24 la[1] vAptaye // [ baMbU vAnakasthalipa / pIye" nATyoTakagrAme purvottara simni tathA ekalikagrAme ca[ da ]rikasatkakSetrAda25 parata[ : ] {ca ]ripAdAvartazataM azItyadhika tathA AdityakSetrAcotarata : ] // tathA( da )parotarasImni' parthoM pUrvata[ : ] pAdAvartazata 1 vaay| sthairyagAmbhIrya 2 vAyA zazAGkAdri 3 tRNavada nAda taranAre va bhAthA sudhAryocha 4 vAMyA cArIva 5 vny| bhuvana 6 vAyo hezvara 7vAMcyA saMtAnanivRttajAhnavIjalaugha 8 yAMcyA vAzrita 9vaaNy| kairguNaiH 10 pAyo zikSA ane vismApitA 11 vAyo nAmanupAlayitA 12 vAyo kAriNAmupa 13 pAyA darzayitA 14 vAMcyA lakSmIparibhoga 15 vAMya! pAzika 16 lAMyA saMbadhyamAna 17 vAya! taM 18 qiye| pitR 19 vAyA sthalIprApye 20 vAyA pUrvottarasImni 1vAyA zatamazItyadhika 22 vaay| kSetrAccottarataH 23 settara 24 paay| pathaH 25 zataM For Personal & Private Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha 26 vizadhikaM dvAtrizapAdAvartaparisarI nimbavApI[ / ] tathA nimbakupasthalipra[1] pIye de[ va ] rakSitapATake avaradakSaNasInmi 27 vatsavahakasyobhayataTeSu khaNDabhedakataTAkAgrodare ca pAdAvarttazataM trizadhika gokSa prtyyN[| ] kadambapa28 dasthaliprApiye citrakasthalyagrAme uttarasImni pAdAvartazataM dhArmikapratyaya[1] lathAkadambapadrasvatale pUrvarImni kodhakapratyayA [ avatara - 29 vApI[1] eta[ t ] sodraGgaM soparikara sava [1] tabhUtadhAnyahi! ra ] NyAdeyaM sotpadyama[ 1 ]naveSTikaM samastarAjakiya[ / ] na ( / ) mahastaprakSepeNiyaM bhUmi cchidranyAye( na )" 30 ( na ) vAjasaneyamAdhyandinakauzikasagotraba(I)maNaroghazyenAbhyAM balicaruvaizva devAgnihotrAtithipaJcamahAyAjJikAnaM 1] 31 kriyANAM samutsappaNArthamAcandrANa (va) "sirikSitisthitisamakAlinaM putrapau trAnvayabhogyaM u( da )kAtisa( garge )Na bra 32 hmadeyaM nisrisstt(|) yatosyocitayA brahmadeyasthityA bhUjata( : ) kriSata( : ) ___ karSipayata( : ) pradiza(ya ) to vA va kaizci( t ) pratiSedhe vartita( vya ) 33 mAgAmibhatripatibhizcAsvadvazajairanityAnaizvaryAnyasthira ma( 1 ) nuSyaM sAmA nyazca bhumidAnaphalAmavagachadbhirayamammadAyonumantavya[ : ]" 34 paripAlayatavyazca / )yazcainamAchindya( 1 )daachidym(nN(|) vAnumodeta sa paJcabhimahApAtakai(:)" sopapAtakai( : ) sayukta :)" syAdityuktaM ca bhaga vatA vaidavyA36 sena vya( 1 )se na // ] SaSTivariSasahasrANi svarge tiSThati bhumidaH( : 1) achita cAnumanta( 1 ) ca tAnyeva nareke vase( t ) / [1] bahubhirvasudhA bhuktA rAjabhi : sagarAdibhi( : ) yasya yasya yadA bhu 36 mi( ta )raya tasya tadA ( pha )lamiti // ( 2 ) svahasto mama mahArAja (zrI) dharasenasya // likhitaM sandhivigrahAdhikritaskandamaTena // dUcibira[ : } // ma 200 50 2 vaiza / ]kha va 10 5 ( // ) vAyA viMzatyadhikaM 2 vAya dvAtriMzatpAdA 3 pAyA kRpasthalIprApye, 4 vAyA aparadakSiNa 5 pAyA naTayoH vAyo triMzadadhikaM 7 pAyo sthalIprApye 8 vAyo kara 9 pAyA rAjakIyA bhane prakSepaNIyaM 10 yA bhUmicchidra 11 pAyI saririkSatimanekAlInaM 12 pAyA nisaSTaM 13 pAyA bhujataH kRSataH karSayataH yA nRpatibhizcAsmadvaMzajairanityAnyazvagyisthira. 15 vAyI bhUmi, gaccha, sane smadAyo 16 vAya pAlayita va mAcchindyAdAcchidya. 18 pAyA bhirmahA 59 vAyA saMyuktaH 20 pAyoktaM 21 pAyo veda 22 pAyo varSa :: pAyA bhumi 24 pAyA AcchettA 25 vAyA narake 26 bAya bhUmistasya 27 dhikRtaM 28 dUtatarnu 35 che For Personal & Private Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 kara dharasena 2 jAnAM mALiyAnAM tAmrapatro gu. saMvata 2para ( I. sa. pa71-72) vaizAkha vada 15 A lekha tarapha prathama 1884 mAM I. e. va. 13 5. 160 mAM meM dhyAna kheMcyuM hatuM muMbaI ilAkAmAM kAThivADanA svasthAna junAgaDhanA mALiyA mahAlanA mukhya zahera mALithAmAMthI maLI AvelAM keTalAka tAmrapatro uparathI A lekha lakhele che. mULa patarAM jUnAgaDhanA darabAranA havAlAmAM che. dareka lagabhaga 11kRxharU" nA mApanAM evAM be patarAo che. ane tenI eka bAjupara lekha lakhelo che. lekhanA rakSaNa mATe kAMThAo vALI dIdhelA che. ane A lekha surakSita sthitimAM che. patarAMo ThIka ThIka jADAM che, paNa akSaro uMDA hAI pAchaLanA bhAgamAM cokhA dekhI zakAya che. ketarakAma sArUM kareluM che, paraMtu akSaronI aMdara ketaranAranAM ojArenAM nizAna hameza mujaba dekhAya che. pahelA patarAnI nIce ane bIjAnI uparanA bhAgamAM kANAmAMthI pasAra karelI kaDIothI patarAMo jeDelAM che, mArA jovAmAM AvyAM tyAre banne kaDIo kApela hatI. eka kaDI sAdI trAMbAnI che te " jADI ane 1" vyAsavALI goLa che. bIjI teTalI ja jADI paNa valabhI mudrAonI kaDIo pramANe labagoLa che. AnA cheDA uparathI 1rUjhara" vALI laMbagoLa mudrAthI bAMdhelA che. A mudrAmAM jarA uMDI sapATImAM upaDatI rIte kotarelo jamaNI bAju mahAvALo naMdI che je valabhI mudrAomAM sAmAnya rIte kotaravAmAM Ave che. tenI nIce be ADI lITIe karI tenI nIce zrIbhaTakaH (zrIbhaTArka ) eTale pratApI bhaTArka ema lakheluM che. be patarAMonuM vajana 3 pIMDa 1 sa che. be kaDIo tathA mudrAnuM vajana 12 ausa che. ane kula vajana 3 poDa, 13 sa che. akSaranuM mApa " ane " varace che. valabhI vazanA mahArAjI dharasena 2 jAne A lekha che. temAM lakhela zAsana valabhI eTale kAThIAvADamAM gohilavADa prAMtanA vaLAsTeTanA hAlanA mukhya zahera vaLAmAMthI kADheluM che. samaya AMkaDAothI Apela che. te saMvat 252(I.sa. 57 - 2 nA vaizAkha (eprIla-me) vadi 15 che. A lekha kaI pazu paMthane nathI. tene hetu phakata mahArAjI dharasena 2 jAe brAhmaNane paMca mahAyajJa cAlu rAkhavA mATe aMtaratrA obhigrAma, tathA vajagrAma nAmanAM gAmaDAMomAM dAnamAM ApelA jamInanI noMdha karavAnA che. 1 ko. I. I. va. 3 pA. 164-165 phalITa 2 jUnAgaDhathI nairUtya khuNAmAM Azare 23 mAIla upara uttaramAMnA mALiyA mIANAthI jUduM pADavAne ane mAriA hATInA paNa kahe che. 33 For Personal & Private Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara pahelaM patarUM 1 OM svasti valapItaH prasabhapraNatAmitrANAM maitrakANAmatulabalasa[ m pannamaNDa lAbhogasaMsaktasaMprahArazatalabdhapratApaH 2 pratApopanatadAnamAnArjavopArjitAnurAgAnuraktamaulabhRtamitrazreNIbalAvAptarAjyazrIH paramamAhezvaraH zrIsenApati3 bhaTArkaH [ // tasya sutastatpAdarajoruNAvanata pavitrIkRtazirAH zirovanatazatru. cuDAmaNiprabhAviccharitapAdanakhapaGkti dIdhitirdI4 nAnAza kRpaNajanopajIvyamAnavibhavaH paramamAhezvaraH zrIsenApatidharasenastasyA nujastatpAdapraNAmaprazastataravimala--- maNimanvAdipraNItavidhividhAnadharmA dharmarAja iva vihitavinayavyasthApaddhatirakhi labhuvanamaNDalAbhogaikasvAminA paramasvAminA6 svayamupahitarAjyAbhiSekaH mahAvizrANAnAvapUtarAjyazrIH paramamAhezvarI mahArAjadro NasiMhaH siMha iva [ // ] tasyAnujasvabhuja7 balAparAkrameNa paragajaghaTAnIkAnAmekavijayI zaraNaiSiNAM zaraNamavabobdhau zAstrA rthatattvAnAM kalpataruriva suhRtpra8 NayinAM yathAbhilaSita kAmaphalopabhogadaH paramabhAgavataH zrImahArAja dhruvasenastasyA nujastaccaraNAraviMdapraNitapra2 vidhautAzeSakalmaSaH suvizuddhabhya [ sva ] caritodakaprakSAlitasakalakalikalaGkaH prasabhanirjitArAtipakSaprathitamahimA 10 paramAdityabhaktaH zrImahArAjagharapaTTastasyAtmajastatpAdasaparyAvAptapuNyodaya[:] zaizavAtprabhRtikhaga dvitIyabAhure11 va samadaparagajaghaTAsphoTa prakAzitasattva nikaSaH tatprabhAvapraNatArAti cUDA ratnaprabhAsaMsaktasakhya vya ]pA12 danakharazmisaMhati[:] sakalasmRtipraNItamArgasamyakparipAlanaprajAhRdayaraJjanA danvartharAjazabdo rUpakAntisthairya13 gAmmIrya buddhisampadbhiH smarazazAMkA i[ dri ] rAjodadhitridazagurudhane [zA] natizayAnA no ! bhayapradAnaparatayA tRnnv1 maLa patarA uparavA 2 i. a. vA. 15 5 187 me ApelA A ja mahArAjAnuM jharanuM dAnapatra sahI padhAre sAre 54 Ayecha-prazAstataravimalamaulimaNira 3 vAMyA avaboddhA 4 mA bhUta pAye hato ane pAchaLathI tenI jagyA karatAM jarA uMce umeravAmAM Avela che. 5 jharanA dAnapatramAM ahI atizayAnaH zaraNAgataabhayapradAna bha pAI cha. For Personal & Private Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guhasenanAM tAmrapatro 14 dapAstAzeSasvakAryaphala: pAdacArIva sakalabhuvanamaNDalAbhogapramodaH paramamAhezvaraH zrImahArA 15 jaguhasenaH [ // ] tasyasutastatpAdanakhamayUkha saMtAna nivRtta jAhnavIjalo [ lau ] - vikSAlitAzeSakalmaSaH praNayizata 16 sahastropajIvyabhogasaMpatrUpalobhAdivA [ zri ]tassarasamAbhigAmikairguNaiH sahajazaktizikSAvizeSavismA 17 pitAkhiladhanurdharaH prathamanarapatisamatisRSTAnAmanupAlayitvA dharmya[[ ] dAyAnamapAkarttA 18 prajopaghATakAriNAmupaplavAnAm darzayitvA zrIsarasvatyorekAdhivAsasya saMhatArAtipatarUM bIjuM 19 pakSalakSmIparikSobhakSavikramaH kramopasaMprApta vimalapAtthiivazrIH paramamAhezvaraH mahArAja20 zri (zrI) dharasenaH kuzalI sarvvAnevAyuktakaviniyuktakadrAGgika mahattaracATabhaTadhruvA - dhikaraNikadaNDapAzika 21 rAjasthAnIyakumArAmAtyAdInanyAMzca yathAsaMbadhyamAnakAn samAjJApayatyastu vaH saMviditaM yathA mayA mAtA 22 pitroH puNyApyAyanAyAtmanazcaihikAmuSmikayathAbhilaSitaphalAvAptaye antaratrAyAM zivakapadrake vIrasena 23 dantikapratyayapAdAvarcazataM etasmAdaparataH pAdAvarttaH paJcadaza tathA aparasImni skambha senapratyayapAdAvarttazataM viMzAdhikaM ' 24 pUrvvasImni pAdAvarttadaza DombhigrAme pUrvvasImni varddha kipratyayapAdAvartta navati[:] vajragrAme parasImni grAmazikharapAdAvarttataM 25 vI ( ? ) ki ( ? )* dinamahattarapratyayA aSTAviMzati pAdAvarttaparisarA vApI | bhumbhusapadrake kuTumvi( mbi ) boTakapratyayA [ ca ] pAdAvarttazataM 26 vApI ca / etatsodraGgaM soparikaraM savAtabhUtadhAnyahiraNyAdeyaM sotpadyamAnaviSTI[STi ] kaM samastarAjakIyAnAma 1 jharanA dAnapatramAM AMhI roya pATha che. 2 A visarga uparanA sthAne lIdhe jarA nIce lakhavAmAM Avela che. 3 A daza akSarA prathama kAMI krAryu hatuM tenA upara pharIthI kAtaryAM che. 4 A banne akSazanA svara cAkhkhA che, paNa vyajanA za MkAvALA che. trAMbAmAM kAMika doSa hAvAthI vyaMjana kAtarelA nathI. 86. For Personal & Private Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha 27 hastaprakSepaNIyaM bhUmicchidranyAyena unnatanivAsI [ si ] vAjasaneyI[ yi ] kaNvavatsasagotrabrAhmaNarudrabhUtaye balicaruvaizva28 devAmihotrAtithi paJcamahAyAjJikAnAM kriyANAM samutsarpaNArthamAcandrANiva saritkSitisthitisamakAlInaM putrapau29 trAnvayabhogyaM udakasargeNa nisRSTaM[ / ] yatosyocitayA brahmadeyasthityA bhuMjataH kRSataH karSayataH pradizato vA 30 na kaizcitpratiSedhe vartitavyam [ / ] ( A ) gAmibhadranRpatibhizcAsmadvaMzajairani tyAnyazvaryAdhyasthiram mAnuSyaM sAmAnyaM ca bhUmi31 dAnaphalamavagacchadbhirayamasmadAyonumantavyaH paripAlayitavyazca[ / ] yazcainamAcchi dyAdAcchidyamAnaM vAnu32 modeta sa paJcabhirmahApAtakai( : ) // sopapAtakai[ : ] // sa ( saM )yuktassyAdi tyuktaM ca bhagavatA vedavyAsena vyAsena // ( / ) 33 SaSTiM varSasahasrANi svagarge tiSTati bhUmidaH AcchettA cAnumantA ca / tAnye va narake vaset // pUrvadattaM 34 ......... dvijAtibhyo yatnAdrakSa yudhiSThira // ( 1 )mahI m ]mahimatAMzreSTha // dAnAccheyonupAlanam // bahubhirvasudhA bhuktA 35 ........... rAjabhissagarAdibhiH // ( / ) yasya yasya yadA bhUmiH tasya tasya tadA phalamitiH / / ( // ) likhitaM s[ A ]ndhivigrahika skandarbhaTena // 36 svahasto mama mahArAjazrIdharasenasya // rdU cibira[ : ] saM 200, 50, 2, vaizAkha ba 10, 5 [ // ] 1,2, A banne jagyAe visargane badale virAmacihna karela che. 3 chaMda anuSyapa zeka A ane pachInA bhanne samAM. 4,5, manamAya vizamAthihanI 132 che. vAMyA iti 7 bhere| zAsanam 8 meTa: dUtaka: For Personal & Private Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvasena 1 lAnu paheluM patarUM bhASAntara OM ! svasti ! valabhI( nagara )mAMthI1--maLathI zatruene namAvanAra, maitrakeAnAM atula baLavAn mahAn sainya sAthe aneka yuddhomAM yaza prApta karanAra, ane pratApathI vaza karelA ane dAna, mAna ane saraLatAthI prApta karelA anurAgathI anurakata maulabhUta ane mitranI zreNinA maLathI rAjyazrI prApta karanAra parama mAhezvara zrIsenApatira bhaTArka hatA. (lI.3) tenA putra, jenuM zira tenA caraNanI rakata rajamAM namana karavAthI pavitra thayuM hatuM, jenA padanakhanI paMkitanAM kiraNeA tene zira namAvatA zatruenA cUDAmaNinAM ratnAnI prabhA sAthe bhaLatAM, (ane) jenI lakSmI dIna, anAtha ane kRpaNu jatenuM pAlana karatI te parama mAhezvara ( mahezvarane pUjaka ) senApati dharasena (1) hatA. 1 ( lI.4) tenA anuja, jenA cUDAmaNu tenA caraNune namana karavAthI prathama karatAM adhika prakAzavALA thayA hatA, je manu Aki muniee karelA vidhi ane vidhAnanuM pAlana karatA, je dharmarAja ( yudhiSThira )jema sadAcAranA mArgamAM parAyaNa hatA, jenA abhiSeka akhila bhUmaMDaLanA parama svAmithI jAte ja thayeA hateA, ( ane ) jenI rAjyazrIne yaza tena! mahAna dAnathI pavitra thayA hatA te siMha samAna parama mAhezvara mahArAja drAsiMha hatA. ( lI. 6) tene anuja, je nija bhujanA parAkramathI zatruenA mAtaMgenI senAnA eka vijayI hatA, je zaraNAgataneA Azraya hatA, je zAstrArtha tattvanA medha ApatA, ane je 5tarU' samAna mitrA ane praNayijanAne icchita phaLa Apate te parama bhAgavata mahArAja zrI dhruvasena (1) huve. (lI,8) tenA anuja, jenA sarva pApa tenA caraNakamaLane praNAma karI dhAvAI gayAM hatAM. jenAM atizuddha kRtyonA jaLathI kaliyuganAM sarva laMka dhovAI gayAM hatA, ane jeNe khaLathI zatrupakSanA mahimA harI lIdheA hateA pADhinya bhakata zrI mahuArAja dharapatta hatA. ( lI. 10 ) tenA putra, jeNe tenA caraNunI sevAthI puNyanI vRddhi prApta karI hatI; jene bALapaNuthI taravAra bIjA kara samAna hatI, jenuM khaLa nija zatrumanA samada mAtaMgAnAM kapALa upara karathI prahAra karI prakAzita thayuM hatuM, jenA padanakhanI razmi tenA pratApathI namAvelA zatru enA cUDAmaNinI prajA sAthe bhaLatI, jeNe sakaLa smRtithI nirmANa thaelA mArganuM cAgya paripAlana karI nija prajAnAM hRdaya anujI rAjazabda satya ane ucita kathA hatA, je rUpa, kAnti, sthiratA, gAMsIrya, buddhi ane saMpadamAM, mara, Indu, adrirAja ( himAlaya ), sAgara, devAnA gurU ( bRhaspati ) ane dhaneza karatAM anukrame adhika hateA, je zaraNAgatane abhayadAna devAmAM parAyaNa hAvAthI nija sarva kAryonAM phaLa tRNavat lekhatA, ane je akhila bhUmaMDaLane sAkSAt pa Ananda hatA te parama mAhezvara zrImahArAja guhusena hatA. ( lI. 15 ) tenA putra, jenAM sarva pApa tenA pitAnA padmanakhanI razminA prasArathI banelI jAnhavI nadInA jaLanA pravAhathI dhovAI gayAM cheH--jenI sapada ( lakSmI) lakSa anurAgIonuM pAlana kare che, jenuM, sarva AkarSaka guNAe jANe tenA rUpanA abhilASathI (ane) mehathI, avalakhana ThaMyu che, je sarva dhanurdharane naisargika khaLa ane zikSAthI (abhyAsathI) prApta karelI vidyAnI vizeSatAthI vismaya pamADe che, je pUrvenA nRpee karelAM dAna rahyu che, je nija prAte pIDA 1 AnA saMbaMdha pakti 19mAM mahArAnta dharasena kuzaLa hoIne AjJA kare che tenI sAthe che. 2 senAne pati te lazkarI heddA che. 3 badhI abhilASA pUranAra indranA svargamAMnuM jhADa 4 athavA kadAca khALapaNathI banne hAthe talavAra pheravI rAkatA ema paNa artha hoya. 5 page cAlanAra 34 For Personal & Private Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * gujarAtanA aitihAsika lekha karanArAM duHkhane hare che; je zrI ane sarasvatInA ekatra nivAsane purAve che, jerA prabhAva rAtragaNunI lakSmIne saMtApavAmAM dakSa che; (ane) je paraMparAthI prApta karelI vimaLa rAjyazrI saMpanna che, te parama mAhezvara mahArAja zrIdharasena (2) kuzaLa hAlatamAM sarva Ayukataka, viniyukta, drADriMka, mahattara, cArTa, bhaTa, dhruvAdhikaraNuka, hRSTapAzika, rAjasthAnIya, kumArAmAya, adine temanA saMbaMdha anusAra zAsana kare cheH- ( lI. 21 ) tamane jAhera thAe ke mArAM mAtapitAnA puNyanI vRddhi arthe ane A leAkamAM temaja paraleAkamAM mArAM icchita phaLanI prApti artha, unnatanA vAsI, vAjasaneya-kava samrAcArI ane vatsa geAtranA brAhmaNa phdrabhUtine bali, carU, vaizvadeva, agnihotra, ane atithinA paMcamahAyajJanA anuSThAna athai caMdra, sUraja, sAgara, nadIo, ane pRthvInA astitva kALa sudhI putra ane pautrAnA upabhoga mATe antatrA gAmamAM, zivakadraka kahevAtA pAdaramAM vIrasena dantikanI mAlikInI 100 pAdAvata bhUmi, (ane) AnI pazcime 1pa pAdAvarta; vaLI pazcima sImAmAM skambhasenanI mAlikInAM 120 pAdAvarta (ane) pUrva sImAmAM 10 pAThThAvad;-Dombi2.mamAM pUrvasImAmAM vardhakanI mAlikInAM 90 pAdAvartaH-vAgrAmamAM pazcima sImAmAM sarvathI uMcA bhAgamA 100 pAdAvarta ane mahattara vIkinninI mAlikInA 28 pAdAvarta vistAranA vApI; (ane) bhumbhamrapatrakanAmanA pAdaramAM bheATaka kheDUtanI mAlikInAM 100 pAdAvarta ane ceka vApI;--A sarva udgaga ane uparikara sahita, vAta, bhUta, anna, suvaNuM, Adeya sahita, urdUbhavatI veThanA Thukasahita, (ane) rAjapurUSanA harataprakSepaNu mukta, bhUmicchidranA nyAyathI mArAthI, pANInA ardhathI apAyuM che. ( lI. 29 ) AthI A mANasa jyAre brahmadeya anusAra upabhAga karatA hAya, khetI karatA hAya, athavA khetI karAve athavA anyane soMpe temAM keIe pratibaMdha karave nahiM. ( lI. 30 ) ane A amArA dAnane amArA vaMzanA bhAvi bhaTTa nRpee lakSmI aniya che, jIvita anizcita che, ane bhUmiThThAnanuM phaLa ( dAna karanAra ane te rakSanArane ) sAmAnya che e manamAM rAkhI anumati ApavI ane rakSavuM joie. ane je A dAna jagna karaze athavA tenI japtimAM anumati Apaze te paMca mahApApa ane anya alpa pApAnA doSI thaze. ( lI. 32 ) ane bhagavAna vedavyAse kahyuM che ke~~bhUmi denAra svargamAM 60 hajAra varSa raste che. ( paNa ) dAnajapta karanAra ane ( japtimAM ) anumati ApanAra teTalAja varSa narkamAM vare che ! nRpAmAM uttama he yudhiSThira ! dvijone ApelI bhUminuM saMbhALathI rakSaNa kara; (kharekhara) dAnanuM rakSaNa dAna karavA karatAM adhika che! sagarathI mAMDIne ghaNA tRpAe bhUminA upabhega karyo che; je samaye je bhati haze te tenuM rakSaNa kare te tene te samayanuM (A humAM karelAM dAnanuM ) phaLa che ! ( lI. 35 ) sAMdhivigrahika skandabhaTathI A dAnapatra lakhAyuM che. (A) mArA mahuArAja zrI dharasenanA svahasta che. kRtaka cArmara che. saMvat 25ra, vaizAkha vade. 15. For Personal & Private Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 43 dharasena 2 jAnAM tAmrapa saMvata 252 vaizAkha vada 15 ( amAvAsyA ) A lekha dareka 12.5 iMca8.5 iMcanA mApanAM e patara e daMpara lakhele che. humme mujaba cihno ane lekhavALI mudrA sahita jamaNI bAjunI ghaDI tenI yogya jagyAe che. lipi, nIce ApelAM dharasenanA dAnapatramAM che, tenA jevI che. patarAMe surakSita sthitimAM che tathA kATa lAgele nathI. paraMtu zeAdhI kADhanAre te sApha kayA hAya evuM lAge che. ketarakAma ghaNuM ja kharAba ane mIna che. 6 ane mAM bheda rAkhyA nathI. ne badale ghaNI vAra 3 lakhelo che. dha nI pahelA nI nizAnI karI nathI. ane visarga, anunAsika, tathA A ghaNI vAra gheADI dIdhelA che athavA khATe ThekANe mUkelA che, te sivAya kheDaNImAM asaMkhya bhUleA che ane keTalAka bhAga khAlI rahela che. addhimAM A patarAMe iM, e. vepA. 16 mAM prasiddha karelAM zilAditya 5 mAnAM patarAMne maLatAM Ave che. saMskRta bhASA paNa zuddha nathI. keTalAka zabdonI jAtinuM cokkasa paNuM tathA va ne badale vadhAre pramANamAM thatA za nA upayAga matAve che ke lekhaka saMskRta karatAM prAkRta bhASA sAthe vadhAre paricaya dharAvatA hatA. vaMzAvaLImAM kAMI navIna jANavA jevuM nathI. paraMtu tArIkha-saMvat para nI vaizAkha vada 15 aitihAsika dRSTie jANavA jevI che. kAraNu ke, dharasenanA pitA guhasenanA jANavAmAM AvelA chellA lekha savata 248 nA che. ane AthI pitAnA mRtyu tathA putranA rAjyA rAhuNa vaccenA samaya cAra varSane thAya che. dAnanI vastuomAM, sUryadAsa nAmanA gAmamAM eka kSetra tathA vAva, tathA naitipadraka ane lezuka gAmeAmAMnA vadhArAnAM e kSetrA che. dharasena 4 thA nAM i. e. vA. 1 pA. 16 mAM prasiddha thayelAM dAnapatrA pramANe, A kSetrenuM mApa phUTa ' pAda ' thI ApyuM che; "laTTalakAsthita " navIna tathA mArAthI na samajI zakAya tevA zabda che. s, jJAna lenArAe zADilya gotranA kuzA tathA vRdhdhi nAmanA e brAhmaNA che. te, hAlamAM gujarAtamAM prasiddha, sAmavedanI chaMdogya kauthumI zAkhAnA ziSyA hatA. kAzmIranA graMthamAM brAhmaNAnA nAma tarIke ' SaSThi' zabda vApareleA che. '' saMskRta nathI, kadAca te dezI upa nAma hAya. A lisTamAM varmapAla ane pratisaraka e e adhikArIonAM nAma ApyAM che. A adhikArIe prathamanA lekhAmAM batAvyA nathI. vaSa~pAla " ne artha 'mAgarakSaka ' evA thAya che, ane kadAca te rastA upara cArI thatI aTakAvavA rAkhele cAkIdAra hoya. Adhunika samayamAM paNa kArDiAvADa ane rAjapUtAnAnA rastAonuM, e traNa kesane aMtare jhupaDAMomAM rahetA AvA cAkIdArAthI rakSaNa karavAmAM Ave che. ' pratisaraka' nA artha sAmAnya cAkIdAra thAya che ane gAmaDAMemAM rAkhavAmAM AvatA rAtrinA cAkIdArane mATe vaparAyA lAge che. I. e. vA. 7 pA. 69 che. byuhUra For Personal & Private Use Only " Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara 1 oM svasti valabhItaH prasabhapraNAtAmitrANAmaitrakANAmatu[ la ]balasaMpannamaNDalAbho.. gasaMsaktasaprahArazatalabdhapratApaH pra2 tApo( pa )natadAnamAnArjavoparjitanuraganuraktamaulabhRta-mitrazreNIbalAvaptarajazrIH paramamahezvaraH zrIsenApatibhaTarka 3 stasya sutastatpadarajoruNAvanatapavitrIkRtazirA zirovanatapazatrucUDamaNiprabhAvicchu ritapAdanakhapaktidIdhitirdInAnAthaka4 paNajanopajIvyamanavibhava paramamAhezvaraH zrIsenApatidharasenastasyanuja tyapada paNAmaprazastataravimalamaulimaNi5 manvadipraNItavidhividhAnadharmA dharmarAja iva vihitavinayavyavasthApadhatirakhila bhuvanamaNDalAbhogai kasvaminA para6 masvaminA svayamupahita rajyabhizeko mahAvizraNanAvapUtarAjazrIH paramamAhezvara mahArAjAzrIdroNasiMhaH siMha iva 7 tasyanujaH svabhujavalaparAkrameNa paragajaghaTanIkanAmekavijayI zaraNeziNA zaraNa mavabodhyA zastrArthatatvA8 nA kalpataruriva suhitpraNayinA yathAbhilazitaphalopabhogadaH paramabhAgavataH mahA rajadhruvasenastasyAnujaH 9 stacaraNAravindapraNatipravidhautAzezakalmazaH suvizudhasvacaritodakakSAlitAsakala kalikalaMkaH prasabhanijitA10 ratipakSaprathitamahimA paramadityabhaktaH zrImahArajadharapaTTastasyAtmajastatpAda sapauvAptapuNodayaH zaizavatpabhRti khaDgadvi11 tIyabahureva samadaparagajaghaTAsphauTanaprakAzitasatvanikazastatprabhAvapraNatAraticUDa ratnaprabhasaMsaktasaravyapAdanakharazmi 5.1 patarAmabhAvArtha tathA hama "vayana tAvata nAmA mAvyA nathA. pAya praNatAmitrANAM; saMprahAra.deg 5.2 vAya. pArjitAnurAgAnu, vAptarAjyazrIH; mAhezvaraH; bhaTTArka. 5.3 pAyo tpAda; zirAH; zatru pddelni| pa nAmA. vAMyA cuDA; pani 5. 4 vaaNye| jIvyamAnavibhavaH; stasyAnujaH; tatpAdapra. 5.5 vAyA manvAdi; paddhati; svAminA 5.1 vAyA svAminA; rAjyAbhiSeka; rAjyazrIH mAhezvaraH mahArAja 5. 7vAMyA tasyA; ba, ghaTAnIkA; zaraNaiSiNAM boddhAzA 5.8 vAyA nAM; hatpraNayinAM; laSita; mahArAja; tina chAnA visarga hanAmA 5.5 pAyo stacaraNA; tAzeSa; suvizuddha; kSAlita lmaSaH. 5. 1. vAya. rAti; paramAdi; mahArAja, puNyo; zaizavAtpra. 5. 11 12! bAhu; sphoTana; sattvanikaSa; tArAticUDA; prabhA savya. For Personal & Private Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87 dharasena 2 jAnAM tAbhrapatro 12 saMhati sakalasmRtipiNItamArgasamyakparipAlanaprajahRidayarajanAdadvartharAjazabdo ru [pa]kAMtisthairyagAmbhIryyabudhisaMpadbhi 13 smarazazAGkadirajodadhitRdazagurudhenezAnatizayAna zaraNAgatAbhayapradAnaparatayA tRNa vadapAstAzeSakhakAryaphala pra14 rthanAdhikArthapradAnAnanditavidvasuhitpraNayihidaya padacarIva sakalabhuvanamaNDalA bhogapramodaH paramamA15 hezvara zrImahArAjaguhasenastasya sutastatpadanakhamayukhasaMtananipRtajanhavIjalodha. vikSAlitAzezaka16 lmaza praNayizatasahastropajIvyabhogasaMpata rupalobhadivazritaH sarasamAbhigamikai rguNai sahajazakti17 zikSAvizezavismapitAkhiladhanurdharaH ... ... ... prathamanarapatisamatisRSTanAma nupAlayitA ... ... ... dharma18 dAyAnAmapakartA patarUM bIjuM 1 prajopaghatakariNAmupaplavAna darziyitA zrIsarasvatyorekAdhivAsasya saM( ha ) tAratipakSala-" 2 kSmIparikSobhadakSavikrama kramopasapraptavimalapArthivazrIH paramamAhezvaroH mahA rAjazrIdharasena 3 x kuzali sAnevAyuktakaThAGgikaH mahataracaTabhaTadhruvAdhikaraNikadaNDapazika bhogAdharaNikazau-" 4 likakavarmapalapratisarakarAjasthAnIyakumAramAtyadInanyAcha yathAsabadhyamAnakA samA jJApayatyastu vassaM 5 viditaM yathA mayA matApitroH pUNyApyAyanAyAtmanazcaihikAmuSmika yathAbhilazita phalAvAptayeH=suryadAsagrAme dakSi6 NapUrvasImni padAvarttazatadvayaH vApI ca jotipadrakagrame uttarapUrvasImni kSetrapAdA vartazatadvayaH viMzota7 raH lezrudakagrAme khaTTakhaTTAvatthitapAdAva" - paJcAtrizaH etasodRjhaM soparikaraM savAtabhUtadhAnahiraNyA5. 12 pAyA saMhatiH; praNIta; samyak; prajAhRdayaraMjanAdanva; rUpa; buddhisaMpadbhiH 5. 13 yA kAdirA; tridaza, dhanezA; zayAnaH, phalaH prA. 5. 14 pAyA vidvatsuhRtpra; hRdayaH pAdacArIva. 5.15 pAyo tpAda; mayUkhasa. tAnavisRtajA;-tAzeSa. paMtivAyA lmaSaH; mAnabhogasaMpad rUpalobhAdivA, sarabhasabhA; bhigAbhi; NauH. 5. 17 vAyAvizeSavismA; sRSTA.5.1 vAyA paghAtakA; plavAnAMdarza; rAti. 5.2 yAyo dakSavikramo vikramopasaMprApta mAhezvaro pachArnu visarganA / 5. 3 vaaNy| dAGgikamahattaracATa; daNDapAzika. 5. 4 paaye| vartmapAla; rAmAtyAdInanyAMzca; kAnsamA. 5.5 paaye| mAtA, puNyA; bhilaSita; AyaMdAsa hovAnA saMbhava cha. For Personal & Private Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 gujarAtanA aitihAsika lekha 8 deyaH sotpadyamAnaviSTikaH samastarAjakIyAnAmahastaprakSepaNIyaM bhUmicchindranAMyena - zANDilya * sagotracchado kauthuma sabrahmacAribrAhmaNaduzAya tathA brAhmaNapaSTaye // balicaruvaizvadevAgnihotrA 10 tithipaMcamahAyajJikAnA kriyAnA samutsarpaNArthamA candrArkArNavasAretkSitisamakAlIna putrapautrAnva 11 yabhogya udakasargeNa brahmadeya nikhiSTa yato- socitAyAbrahmadeya sthityA bhujataH kRzata karzayataH 12 pradizato va na kaizcitpratiSedhe varttitavyamagAmibhadranRpatibhizcAsmadvarAjaira nityAnyaizvasthira mAnuzya sAmAnyaca 13 bhUmidAnaphalamavagacchadbhirayamasmadAyonumantavyaH paripAlayitavyaccha yazcainamAcchidyAdAcchi 14 [dya ] mAna vAnumodeta sa paMcabhirmahApAtakaiH sopapAtakaiH saMyukta syAdityuktaca bhagavatA vedavyAsena vyAsyena 15 SaSThivarSasahasrANisvarge tiSThati bhUmidaH [ / ] AcchetA cAnumatA ca tAneva narake vaseta [ // ] pUrvvadatA dvijatibhyo 16 yatnadrakSa yUdhiSThira mahImahImatA zreSTha daanaacchreyonupaalnm| yAnIhi dAridrabhayAnnarendrairddhanAni dha 17 mayatanIkRtAni nirmAlyavAtapratimAni tAni ko nAma sAdhu punarAdadIta likhitassaddhivigrahA 18 ghikRtaskandabhaTena = svahasto mama mahArAja zrIdharasenasya // dU = cibbira saM 252 vaizAkha ba 15 paM.8 vA visarga ne pahale anusvAra; cchidra nyAyena. paM. vo cchandoga. paM. 10 vaaye| paJca yajJAdInAM kriyANAM kAlIna paM. 11 pAya bhogyamu deyaM STaM; yatosyo; bhuJjataH; kRSataH karSayataH paM. 12 vA vA; mArgImi; dvaMza; yryANyasthira; mAnuSyaM sAmAnyaM paM. 13 pAyo mavagacchadbhiH chAyo vyazva; mAcchindyA; vyAsena paM. 14 va mAnayuktaH, paM. 15 vA SaSTiM; tiSThati chettA; mantA; tAnyeva vaset; dattAM. paM. 19 vayo yatnAdra; yudhi; mahImatAM yAnIha; paM. 17 vA vAnta; sAdhuH ndhivigrahA. 5. 18 vAyo cibbira:; vaizAkha. For Personal & Private Use Only . Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 44 dharasena 2 jAnAM baMTIyAvALAM tAmrapatro gu. saM. 257 vai.va. 15 baMTIyAnA mAstare A tAmrapatranI pratikRti 1904 mAM voTasana myujhIyamamAM mokalI hatI. asala tAmrapatra maLI zakyAM nathI. patarAMonuM mApa Azare 12"x4" che ane temAM 17 ane 15 paMktio che. A ja rAjAnAM e. I. sa. 11 pA. 80 e prasiddha thaelAM tAmrapatro ne A bahu aMze maLatAM Ave che. zarUvAtamAM valabhInuM nAma Apela che, jyAMthI dAna Apela che. pachI bhaTTArkathI mAMDIne dAna ApanAra dharasena bIjA sudhInA rAjAonI vaMzAvali Apela che. je brAhmaNane dAna ApavAmAM Avela che tenuM nAma devadatta che. tenuM gotra zAMDilya che ane te maitrAyaNi zAkhAne che dAnamAM ApeluM gAma bhakkapatra che ane surASTramAM kenDInyapuranI uttaramAM AveluM che. suleha ane laDAI khAtAnA adhikAri skandamTe dAna lakheluM che ane dataka cibira nAme che. dAna ApAyAnI tithi saM. 257 nA vaizAkha vada 15 amAvAsyA che ane te divase sUryagrahaNa hatuM. dharasena 2 jAnAM prApta tAmrapatromAMnA saM. ra5ra ane saM. ra69 nI vaccenuM A saM. 257nuM tAmrapatra te moTo gALe amuka aMze TuMke kare che. te divasa sUryagrahaNa hatuM, hakIkata paNa khAsa A saMvatanI zarUvAta cokkasa karavAmAM upayogI thAya, e saMbhava che. vi. myu. pI. I. sa. 1925-26 pA. 13 DI. bI. TIskalakara For Personal & Private Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 4pa dharasena 2 jAnAM tAmrapatra saMvat 259 caitra vadi 2 hAlamAM prasiddha thayelAM valabhInAM traNa dAnapatramAMnuM prathama dAnapatra valabhInAM khaMDerAmAMthI jUnI iMTe khodatAM keLIone maLyuM hatuM. mane te 1875 nA jAnevArImAM maLyuM hatuM. dharasena 2 jAnuM dAnapatra huM iMca816 iMcanAM be patarAMo upara lakheluM che. mudrA sAthenI kaDIo adhI baLathI toDelI ane ardhA kApelI che, tethI DAbI bAjunI kaDInI AsapAsamAM pahelA patarAnA nIcenA bhAgamAM ane bIjAnA uparanA bhAgamAM, ardha goLa patarAMnA kakaDAo nAza pAmyA che. A akasmAtane lIdhe bIjA patarAnI pahelI paMktionA keTalAka akSaro bahu jhAMkhA ane aspaSTa che, je eka mahadarzaka kAcathI joI zakAya che. bIjA patarAne jamaNI bAjue nIceno eka kakaDe paNa nAza pAmyo che. mane maLyAM tyAre banne patarAM para retI tathA kATa lAgelAM hatAM, ane cUnAnA pANImAM ghaNo samaya rAkhavAthI te sApha thayAM. tema chatAM paheluM pataruM sahelAIthI vAMcI zakAya tevuM nathI, ane pheTogrApha levA mATe paNa nakAmuM che. bIjAne pheTogrApha sAre Ave che. patarAM paranA akSaro guhasenanI jema gaLAkAranA ane pAtaLA che. dAnapatranI tArIkha eka " vijayI chAvaNI " mAMthI nAMkhelI che. gAmanuM nAma kharAba thaI gayuM hovAthI te sthaLa nakkI thaI zakAtuM nathI. nAmanI zarUvAta bhadrApAthI thAya che. vaMzAvaLImAM niyama pramANe bhaTArakathI guhasenanA putra dharasena sudhInA rAjakartAonI yAdI ApyuM che. valabhImAM Avelo, AcArya bhadaMta sthiramatie baMdhAvelo zrIbApapAdana maTha dAnamAM Apela che. huM dhAruM chuM ke, A vihAra hivenasAMge "aha" "ecele " no kahe che te ja che. temAM zaMkA nathI. teNe A maTha viSe A pramANe kahyuM che - -"zahera(valabhI)thI thoDe dUra prAcIna samayamAM ahaMta ocele e baMdhAvele eka maTha cheH gumati ane sthiramati nAmanA beddhisAe Aja sthaLe pitAne nivAsa rAkhe hate. ane temaNe prakhyAta thayelA keTalAka graMtha paNa AMhi ja lakhyA hatA. ApaNuM lekhane tathA hivenasAMge lakhele sthiramati vasubaMdhune suvikhyAta ziSya hate. ane teNe pitAnA gurUnA lekhonI TIkA lakhI hatI e nirvivAda che. dAnamAM be gAme ApelAM che-eka hastavapra-AMtaraNamAM mahedharadAsenaka ane bIjuM dhArakeTha sthalImAM devadripallikA. dhruvasena 1 lAnA saMvata 207 nA patarAMmAM "hastavapra" hastakavapra" tarIke ApeluM che. ane te hAlanA hAthaba tarIke oLakhAveluM che. karnala cule tyAra bAda, hAthaba grIka asTakaMta mAneluM che. mahezvaradAsenaka kadAca hAthabanI nairUtyamAM AveluM mahAdeva pura hoya. dharasananA dAnamAM dattavAdauthAna e pATha okho Apelo che, ane tethI mAre sudhAro prathama ane AharaNa" e kaI pradezane bhAga batAve che, e matane puSTi maLe che, I. e. . 6 pA-9 che. khulahara, For Personal & Private Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharasena 2 jAnAM tAmrapatro dAna ApavAne hetu, dareka bauddha maThane ApavAmAM AvatAM dAna pramANe, buddha bhagavAnanI pUjAnA kharca mATe, pUjya bhikSuonA kapaDAM, kherAka tathA auSadha vigerene kharca, tathA maThanA samArakAma vigerene kharca karavA mATe che. dAnanI tArIkha viSe, huM have te 26 citra vada 2 vAMcuM chuM. bIjI nizAnInA artha mATe paMDita bhagavAnalAla iMdrajInA matane huM maLatuM AvuM chuM. mArA abhiprAya pramANe, teo pitAnI pAsenA keTalAka kSatrapanA sikkAonI madadathI, 40 ane 70 mATenI nizAnIonI muzkelI ukelavAmAM phaLIbhUta thayA che. jamInanAM dAnamAM "divira" athavA "divi patine IlkAba haMmezAM vaparAya che, ane zAsane ghaDanArA adhikArIo mATe te khAsa vaparAya che. eTale divirapati aMdabhaTa artha mukhya kArakuna athavA sekreTarI skaMdamaTa " thAya che. A zabdanI saMskRta vyutpatti zodhI zaka nathI. khIlA AkAranA lekhamAM Ave che te parzaana "divi " " lakhANu" sAthe te zabdano saMbaMdha kadAca hoya. For Personal & Private Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara patarUM pahelaM 1 svasti vijayaskandhAvArA(t) bhadropAtta-vAsa[ kAt ] prasa[ praNatAmitrANAM maitra kANA* ]matulabalasapannamaNDa[ lA bhogasaMsaktasaMprahArazatalabdha[ pratApa pratA]2 [popanata ]dAnamAnArjavopArjitAnurAgAnu[ raktamaula ]bhRta [ mitra ] zreNIbalA vApta paramamohazvaraH zrIsenApatI bhaTArkastasya suta [statpA] darajo [ru] Na3 natapavitrIkRtazirAH zirovanatazatrucUDAmaNiprabhAvicchuritapAdanakhapati-dIdhitiH __ dInAnAthakRpaNajanopajIvyamAnavibhavaH paramamA4 hezvaraH zrIsenApatidharasenaH tasyAnuja statpAda praNAmaprazastataravimalamaNi__ manvAdipraNItavidhividhAnadharmA dharmarAja ivavinayavihita 5 vyavasthApaddhatirakhilabhuvanamaNDalAbhogaikasvAminA paramasvAminA svayamupahita rAjyAbhiSekamahAvizrANanAvapUtarAjyazrIH paramasAhe6 zvaraH mahArAjazrIdroNasiGgha siGgha iva tasyAnujassvabhujabalaparAkameNa paragaja ghaTAnikAnAmekavijayI zaraNaiSiNAM zaraNamavaboddhA 7 zAstrArthatatvAnAM kalpataruriva suhRtpraNayinAM yathAbhilaSitakAmaphalabhogadaH parama bhAgavataH mahArAjazrIdhavasenastasyAnajaH 8 [ tacca ]raNAravindapraNatipravidhautAvazeSakalmaSaHsuvizruddhassvacaritodakaprakSAlitA zeSakalikalaGkaprasabhanirjitArAtiH 9 --(pa ) ramAdityabhaktaH zrImahArAjadharapaTTaH tasya sutastatpAdasapa-- vAptapuNyodayazzaizavAtprabhRtikhaDgadvitIbAhureva sama10 ( dapara ) gajaghaTAsphoTanaprakAzitasatvanikaSastatpratApapraNatArAticUDAratnaprabhAsaM saktasavyapAdanakhapati dIdhitiH sakalasmRti11 praNItamArgasamyakparipAlanaprajAhRdayaraMjanAnvartharAjazabdaH rUpakAntisthairyadhairyabu ddhisaMpadbhiH smarazazAGkAdirAjodadhitridazaguru12 dhanezAnatizayAnaH zaraNAgatAbhaya (pradAna ) paratayA tRNavadapAstAzeSasvakAryyaphala: prArthanAdhikArthapradAnAnaMditavidvatsuhR ( praNa). 13 yihRdayaHpAdacArIva (sakalabhuvanamaNDalAbhogapramodaH) paramAhezvarI mahArAjazrI senaH tasya sutastatpAdanakha ( mayUkhasaMtAna )14 ( visRta ) jAnhavIjalaughapra (kSAlitAzeSakalmaSaH praNa ) yizatasahasropajI. ___vyamAnabhogasaMpadrUpalo ( bhA) divAzritassarasamAbhigAmikairguNaiH 15 sahajazaktizikSAvizeSavismApitAkhiladhanurddharaH prathamanarapatisamatisRSTAnAmanupA___ layitA (dha ) madAyAnAmapakartA prajo16 paghAtakAriNAmupa ( plavA ) nAM darzayitA zrIsarasvatyorekAdhivAsasya saMhatArAti pakSalakSmIparibhogadakSavikramaH vikramopasaMprA*11-14 akssre| saMzayavANA cha. 5. 1 pAyo saMpanna. 5. 4 vAyA maulimaNi. 5. pAya droNasiMha siMha. 5.7 pAyA tatvAnA. 5. 10 pAyA sattvanikaSa. paM. 11 dhairya pachI gAmbhIrya me| For Personal & Private Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharasena 2 jAnAM tAmrapatro patarUM bIjeM 1 ptavimalapArthivazrIH paramamA(hezvaro) mahAsAmantamahArAjazrIdharasena kuzalI sarvAneva svAnAyuktakadrAGgikamahattaracATa ( bhaTa)- - - - - * 2 dhruvAdhikAraNikaviSayapatirA(ja )sthAnIyoparikakumArAmAtyahastyazvArohAdInanyAMzca __ yathAsaMbadhyamAnakAnsamAjJApayatyastu vassaMvi3 ditaM yathA mayA mAtApitroH puNyApyAyanAyAtmanazcaihikAmuSmikayathAbhilaSita __phalAvAptaye valabhyAM AcAryyabhadantasthiramatikAritazrIbappapAdIya4 vihAre bhagavatAM buddhAnAM puSpadhUpagandhadIpatailAdikriyotsarpaNArthaM nAnAdigabhyA gatA-bhikSusaGghasya ca cIvarapiNDapAtaglAnabhaiSajAdyartha vihArasya ca kha5 NDasphuTitavizIrNapratisaMskAraNArtha hastavamAharaNyAM mahezvaradAsenakagrAmadhArAkheTa sthalyAM ca devabhadripallikAgrAmau sohaGgau soparikarau savA6 tabhUtapratyAyasadhAnyabhAgabhogaharaNyAdeyau sotpadyamAnaviSTikarau sadazAparAdhau sama starAjakIyAnAmahastaprakSepaNIyo bhUmicchidranyA( yena ) 7 AcandrArkArNavasaritkSitisthitiparvatasamakAlInau udakAtisamrgeNa devadAyau nisRSTau yata ucitayA devavihArasthityA bhuMjataH kRSa ( taH) 8 karSayataH pratidizato vA na kaizcidvyAghAte vartitavyau AgAmibhadranRpatibhirasmadvaM zajairanyAnityAnyaizvaryANyasthirAM mAnuSyaM sAmAnyaM ca ( bhUmi ) 9 ( dAnaphala ) mavagacchadbhirayamasmadAyonumaMtavyaH paripAlayitavyazca yazcainamAcchi nyAdAcchidyamanAM vAnumodeta sa paJcabhirmahApA( takaiH) 10 (ssopa) pAtakaissaMyuktaH syAt ityuktaM ca bhagavatA vedavyAsena vyAsena / / / SaSTivarSasahasrANi svagarge modati bhUmidaH / AcchettA cAnumantA ca (tAnyeva nara.) 11 ke vaset // bahubhirvasudhA bhuktA rAjabhissagarAdibhiH yasya yasya yadA bhUmiH tasya tasya tadA phalam // anodakeSvaraNyeSu ( zuSkakoTara- ) 12 vAsinaH kRSNasarpA hi jAyante dharmAdAyApahArakAH // svadattAM paradattA vA yo __ hareta vasundharAM / gavAM zatasa( hasrasya hantuH prApnoti ) 13 kirivaSam / / yAnIha dAridrabhayAnarendrarddhanAni dharmAyatanIkRtAni / nirmAlya vAntapratimAni tAni ko nAma ( sAdhuH punarAdadIta ) 14 lakSmIniketaM yadapAzrayeNa prApto...... kobhimataM nRpaarthN| tAnyeva puNyAni viva rddhayethA na hApanIyo hyupakAripakSaH // 15 svahasto .... mama .... mahAdhirAjazrIdharasenasya dUtakaH sAmantazIlAdityaH / 16 likhitaM .... sandhivigrahAdhikaraNAdhikRtadivIrapatiskandamaTena / saM 269 caitra ba 2 // 5. 1 akSaro 9-12 ane 16-17 taddana jhAMkhA chepaM. 2 akSare 11-14 ane 15-18 taddana jhAMkhA che. 5. 3 akSaro 9-16 bikula jhAMkhA che. 5. 4 akSare 11-18 ghaNAja jhAMkhA che ane 12 saMzayavANA che.paM. 5 vAyo dAsenagrAmo pallikAgrAmo. 5.6 pAya hiraNyA. paM. 7 vAyA kAlInAvu paM. vAya vartitavyaM. sthiraM. paM. vAyo cchidyamAna, 5. 11 vaay| anudakeSva. 5.11 paaye| divira. For Personal & Private Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 42 dharasena ra jAnAM tAmrapatro [gupta-] saMvata raha0 mAgha suda 10 (I.sa. 190) A sosAyaTI taraphathI prinsa oNpha velsa myujhIyama opha vesTa InDiAne ApavAmAM AvelAM tAmrapatromAM naM 73nI nizAnIvALAM 4 patarAMonA kakaDA che. A naMbara dekhItI rIte saMsAyaTInA lIsTane che. A patarAMomAM sauthI moTuM A dAnapatranuM bIjuM pataruM che, jenA nIcenA be khUNAo kaTAIne nAza pAmyA che. tenAthI nAnA kakaDAmAM pahelAM patarAMnA madhya bhAga che. ane temAM phakta haMmezane vaMzAvaLIne bhAga ja surakSita che. banne cheDAnI bAjIo nAza pAmI che. bAkInA be kakaDAmAMne eka, 94ra"mApane, keI anya dAnapatranA bIjA patarAne upara bhAga che, ane A dAnapatra sAthe kaMI paNa sabaMdha dharAvatuM nathI. chelle kakaDe, Azare 10"x4" mApana, eka valabhInA dAnapatranAM pahelAM patarAMne bhAMgI gayelo bhAga jaNAya che; paNa A dAnapatra sAthe saMbaMdha dharAvato nathI. A chelalA be kakaDAonuM mULa maLI Ave tyAM sudhI rAkhI mUkavA paDaze. pahelA patarAvALo kakaDo 545." ane bIje 12483 mAne che. banne eka ja khApara lakhelA che. pahelA patarA upara 15 ane bIjA upara 17 paMktio sAcavelI che. tArIkha pahelAM patarAMnI chellI paMktimAM ApelI che. ane temAMthI 200,70,10nAM cihno maLI zake che. pahelA patarAmAM Apelo vaMzAvaLIne bhAga che. e. 7 pA. 30mAM prasiddha karelA gupta saMvat 270nA dAnapatramAM che tene barAbara maLe che. bIjA patarAnI bIjI paMktimAM dAna karanAra dharasena(2)nuM nAma ApyuM che. teNe surASTraprAMtamAM sudattabhAnaka pAse AvelA ulTapAlaka gAmanuM dAna ApeluM che. A dAna nIcenAM traNa kAryo mATe ApyuM che -(1)buddhanI mUrtinI pUjA,(2) pUjya bhikSuonuM svAgata (kapaDAM, khorAka auSadha vigere vaDe ), (3) maThanuM samArakAma. tArIkha I. sa. 590ne maLatI gu.saM. 270nA mAgha zuda 10 ApelI che. dAnane dUtaka sAmaMta zilAditya ane lekhaka divirapati R6bhaTa che. janala che, brA. re. e, se. . 1 pA. 66-67 jI. vI. AcArya For Personal & Private Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharasena 2 jAnAM tAmrapatro akSarAntaraM patarUM pahelaM ... ... ... ... prasabha ... ... ... ... .... popanatadAnamAnArjavo ... ... .... ... ... sutaH tatpAdarajoruNAvanatapavitrIkRtazirAH ... : : :: : .... nAthakRpaNajanopajIvyamAnavibhavaH pa ... ... ... prazastataravimalamaulimaNimanvAdipraNitavidhivi ___ maNDalAbhogaikasvAminA paramasvAminA svayamupahita. ... ... syAnujaH svabhujabalaparAkrameNa paragajaghaTAnIkA nAmakavija parama ... : :: :: :: :: :: :: : ... ... lpataruriva suhRtpraNayinAM yathAbhilaSitaphalabhogadaH ... ... vindapraNatipravidhautAzeSakalmaSaH suvizuddhasvacari ... ratipakSaprathitamahimA paramAdityabhaktaH mahArAjadharapa TanaprakAzi ... ... prabhRti khaDgadvitIyabAhureva samadaparagajaghaTApho... ... ....... nakharazmisaMhatiH sakalasmRtipraNItamArgasamyakapari ... ... ... ... dhairyagAMbhIryabuddhisaMpadbhiH smarazazAkAdirAjo___dadhitRdazaguru ... ... ... ... ... ... .... ... ... ... tRNavadapAstAzeSasvakAryaphaliH prArthanAdhikArthapradAnAnaMdi ... ... ... ... 15 ... ... ... ... maNDalAbhogapramodaH paramamAhe ... ... . 1 mULa patarA uparathI For Personal & Private Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 16 sya saMhatArAtipakSalakSmIparibhogadakSavikramaH bikramopasaMprApta vimala ( pArthiva - ) zrIH paramamAhe 17 zvaraH mahAsAmantamahArAja zrIdharasenaH kuzalI sarvvAneva svAnAyuktakadrAMgikamabhavAdhikaraNikaviSayapatirAjasthAnIyoparikakumArAmAtyAdInanyAMzca 18 gujarAtanA aitihAsika lekha patarU bIjuM 19 mAnakAnsamAjJApayatyastu vassaMviditaM yathA mayA mAtApitroH puNyApyAyanAya AtmanazcaihikAmuSmikayathAbhi yathAsambadhya 20 laSitaphalAvAptaye duDDovihArasyAbhyantareva bhagavatsamyagsaMbuddhasya 26 31 32 21 buddhasya puSpadhUpadIpatailAdi rikazayanAsana caturddigabhyAgatAryyabhikSu saMghasya cIva - 22 glAnabhaiSajyArthaM vihArasya ca khaNDasphuTitavizIrNapratisaMskaraNArthaM ca surASTresa sudatta bhaTTAnakasamI 23 pe uTTapAlakagrAmaH sodraGga: dharmmadAyo nisRSTaH dUtakassAmantazIlAdityaH likhitaM sandhivi grahAdhikA - divirapatiskandabhaTena saM 200 mama mahArAja zrIdharase 70 lakAritavihAre 1 huDAvihAra use 4. . . 6 . 13 me pazu che. mAgha su 10 svahasto. For Personal & Private Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM 0 47 dharasena 2 jAnAM tAmrapatro saMvat 200 phAlsana vadi 10 dharasena 2 nuM dAnapatra 12.8 iMca86.5 iMcanA mApanAM be patarAMo upara lakheluM che. te banane patarAMone joDatI be kaDIo khevAyAnuM ja phakata nukazAna thayuM che. paraMtu tenA upara kATane joDe thara lAgelA hatA ane keTaleka sthaLe te te dUra karavAnA prayatna niSphaLa thayA ane tethI keTalAka akSare zaMkAbharelA rahyA che. akSaro dhruvasena 1lAnAM patarAMo tathA guhasenanAM saMvata 240nAM zAsanane maLatAM che, ane cekhA ane sArI rIte karelA che. lakhANanI bhUle theDI che. vaMzAvaLI haMmeza mujaba che. paraMtu dharasena 2 jAne A dAnamAM paNa mANAmaMta hoTe khaMDIo rAjA e ilkAba Apelo che, te khAsa noMdha levA jevuM che. dharasena 2 jAnuM eka dAnapatra saMvata 2para tathA eka saMvata 269nuM hovAthI, navA saMvata 270nA dAna ApanAranA rAjyanA vakhata viSe ApaNuM jJAnamAM kaMI vadhAre umere karatAM nathI. dAna lenAra kheTakamAM vasatA, AnartapuranA rahiza ... mitrane putra viSNamitra zArkarAkSi zetrane kanvedi brAhmaNa hate. kheTaka jIllA AhAra)nA tAlukA ( pathaka) balDaridrimAM azilApallikA gAma dAnamAM AvyuM hatuM. A zabda, dhruvasena 1 lA tathA dharasena 2 jA ( saMvata 269nA) ane 'thA (I e. . 1. pA. 45)nA zAsanamAM AvatA A zabdane maLato Ave che. ane te dekhatI rIte "viSa" "jIlA no paryAya lAge che. teno peTA vibhAga " " zabda dhruvasena 2 jA( I. e. . 6 pA. 13)nA dAnapatramAM, tathA cAlukAnA lekhamAM maLI Ave che. dAna ApavAne hetu dareka brAhmaNane ApelAM dAna mujaba, yajJa karAvavAnuM che. nAmathI batAvelA adhikArIomAM, dUtaka, sAmaMta zilAditya, ane vivighatti ane sivita, eTale "divAna" ane mukhya sekreTarI, kaMdabhaTa che. rAjAe dAnapatranI prastAvanAmAM saMbodhelA adhikArIomAM eka sAthe nAmanA navIna hoddedAra Ave che. A zabdano artha huM jANato na hovAthI phakata ahiM te lakhuM chuM. I. e. va. 7 pA. 70.71 che. myulara For Personal & Private Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsikalekha akSarAntara patarUM pahelaM 1 oM // svasti vijayaskandhAvArAt bhartRTAnakavAsakAtprasamapraNatAmitrANAM maitrakANAmatulabalasapannamaNDalAbhogasaMsa2 ktasaMprahArazatalabdhapratApaH pratApopanatadAnamAnArjavAdArjitAnurAgonuraktamaulabhR tamitrazreNIbalAvApta3 rAjyazrIH paramamAhezvaraH zrIsenApatibhaTArkastasya sutaH statpAdarajoruNAvanata pavitrIkRtaziraH zarovana( ta )zatru4 cUDAmaNiprabhAviccharitadAdanakhapatidIdhitiH dInAnAthakRpaNajanopajIvyamAnavi bhavaH paramamAhezvaraH zrIse5 nApatidharasenaH tasyanujaH tatpAda( praNAma )prazastataravimalamaulimaNimanvA. dipraNitavidhividhAnadharmA dharma6 rAja iva vinayavihitavyavasthApaddhatirakhilabhuvanamaNDalAbhogaikasvAminA paramasvA minA svayamupahitarA7 jyAbhiSeka mahAvizrANanAvapUtarajyazrIH paramamAhezvaraH mahArAja zrIdroNasiMhaH siMha iva tasyAnujaH 8 svabhujabalaparAkrameNa paragajaghaTAnIkAnAmekavijayI zaraNaiSiNAM zaraNamavaboddhA zAstrArthatatvAnAM 9 kalpataruriva suhRtpraNayinAM yathAbhilaSitakAmaphalabhogadaH paramabhAgavataH mahArA "jazrIdhruvasenaH tasyA10 nujaH taccaraNAraviMdapraNatipravidhautAvazeSakalmaSaH suvizuddhasvacaritodakaprakSAlitA zeSakalikalaGkaH pra11 sabhavirjitAratipakSaprathitamahimA paramAdityabhaktaH mahArAjazrIdharapaTTaH tasya sutaH tatpAdasaparyAvApta12 puNyodayaH zaizavAtprabhRti khantadvitIyabAhureva samadaparagajaghaTAsphoTanaprakAzitasa tvanikaSaH tatprabhAva paM. 1 pAyA saMpanna paM. 2 vAyA pArjita bhane vApta paM.3 pAyA sutasta, zirAH; ziro, paM. 4 pAyA pAda. paM. 5vAyA tasyAH praNita, paM. 5 vAMyA vihitavinayaH; paM. 7 vAyA rAjyazrI, paM. 11 vAMyA nirjitArAti. paM. 12 vAMyA khaDga For Personal & Private Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharasena 2 jAnAM tAmrapatro 13 praNatArAticUDAratnaprabhAsaMsaktasAdAdanakharazmisaMhatiH sakalasmRtipraNItamArgasa 14 raMjAnAdanvatrtharAjazabdobhirUpakAntasthairyadhairyyagAMbhIryyabuddhisaMpadbhiH smarazazAGkA dvirAjodadhitRdazagurudhanezAnati 15 zayAnaH zaraNAgatAbhayapradAnaparatayA tRNavadapAstAzeSasvakArmyaphaliH prArthanAbhikArthapradAnAnaMditavidvasu 16 hR-daya: pAdacArIva sakalabhuvanamaNDalAbhogapramodaH para* mAhezvaraH mahArAjazrIguhasenastasya sutastatpAdana 17 khamayUravasaMtAna visRtajAhnavI jalaughaprakSAlitAzeSakalmaSaH praNayizatasahasahasthopajIvyamAnabhoga sadrUpalobhA 18 vivozritaH sarasamAbhigamikairguNaiH sahajaziktizikSAvizeSavismApitAkhiladhanurddharaH prathamanarapatisRSTAnAM myakparipAlanaprajAhRdaya 19 anupAlayitA dharmadAyAnAmapAkacI prajopaghAtakAriNAmupaplavAnAM darzayitA zrI - sarasvatyorekAdhivasa 20 sya saMhatArAtipakSalakSmIparibhogadakSavikramaH vikramopasaMdAptavimalapAtthizrIH / paramamAhezvaraH patarUM bIjuM 1 mahAsAmantamahArAjazrIdharasena kuzalI sarvvAneva svAnAyuktakaviniyuktakadrAzikavAhattarabhaTa 2 caarbhttbhruvaadhikrnnikshaulkikcoroddhrnnikbnnddpaashikkaathebrikvissyptir|jsthaaniiyo 3 parikakumArAmAtyahastyazvArohAdInAnyAMzca yathAsaMvaddhaya mAnakAnsamanudarzayatyastu - vassaMviditaM yathA 4 mayA mAtApitroH puNyApyAyanAyAtmanazcaihikAmuSmikayathAbhilaSitaphalAvAptaye Anarttapuravini 5 takheTaka nivAsizarkarAkSisagotrabahUvRcasabrahmacAribrAhmaNa mitra putrabrAhmaNa viSNumitrAya khe 6 TakAhAraviSaye caNDarijidvipathakAntargata azilApallikAgrAmaH sodRGgaH soparikaraH paM. 13va savyapAda 16 paM. 14 pAMca raMjAnA; rupa paDesAMnA li uDADI nAMva kAnti'tridaza' paM. 15vA phalaH ' vidvatsu paM. 16 va hRtpraNayihRdaya; hR pachInI nIzAnInA upalo lAga pAthI sAto nayI; na yenA bhAga ra athavA R che. paM. 17 vA sahasro 5 18 va mAbhigAmikai; - zakti; samatisRSTAnAM paMtha rekAdhivAsa paM. 20 vAM laTa zabda DATI nAMgo paM. 2 vAM cATa, daNDa, paM. vo nanyAMzca paM. 6 - saMzayavALuM che kadAca vasroiibari DAI zake divAzritaH; saMprApta. paM. 1 vAMyA mahattara; 'TakAhAravi; ' - baNDarijidi 38 For Personal & Private Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. gujarAtanA aitihAsika lekha 7 savAtabhUtapratyAya sadhAnyabhAgabhogahiraNyadeyaH sotpadyamAnaviSTikaH sadazAparAdhaH samasta8 rAjakIyAnAmahastaprakSepaNIyaH bhUmicchidranyAyena balicaruvaizvadevAmihotrA tithipaMcamahA9 yajJikAnAM kriyANAM samutsarpaNArthamAcandrArkArNavasaritkSitisthitiparvatasamakA lInaH putrapautrAnvaya10 bhogyaH udakAtisargeNa brahmadayo nisRSTaH yato (syoci ) tayA brahmadeyasthityA bhuMjataH / kRSataH karSa1.1 yataH pradizato vA na kaizcidvayAghAte vartitavyamAgAmimadranRpatibhirasmadvaMzajairanyai hyanityAnyaizvaryANya12 sthiraM mAnuSyaM sAmAnyaM ca bhUmidAnaphalamavagacchadbhirayamasmaddAyonumantavyaH pari pAlayitavya13 ca yazcainamAcchindhAdAcchidyamAnaM vAnumodeta sa paMcabhirmahApAtakaissopapAtakaizca / ___ saMyuktassyAdityuktaM ca bhagava14 tA vedavyAsena vyAsena // SaSTiM varSasahasrANi zvarge modavi bhUmidaH AcchettA .... cAnumantA ca tAnyeva narake 15 vaset bahubhirvasudhA bhuktA rAjamissagarAdibhiH yasya yasya yadA bhUmiH tasya tasya __ tadA phalaM // viMdhyATavI16 SvatoyAsu-zuSkakoTaravAsinaH kRSNAhayo hi jAyante brahmadeyApahArakAH // .. svadattAM paradattAM vA 17 yo hareta vasandharA gavAM zatasahasrasya hantuH prAmoti kilbiSaM // pUrvadattAM dvijA. tibhyo yatna.dakSa yudhiSThira 18 mahIM mahimatAM zraSTha dAnAcchyonupAlanaM // yAnIha dAridyabhayAnarendraiH dhanAni dharmAyatanIkRtAni 19 nirmAlyavAntapratimAni tAni ko nAma sAdhuH punarAdadIteti-svahasto mama mahA rAja zrIdharasenasya // 20 dU-sAmantazIlAdityaH // likhitaM sandhivigrahAdhikaraNAdhikRtadivirapatiskanda-- bhaTena // saM 270 phAguna va 10 5.7vAMyA pratyAyaH:-NyAdeyaH, paM. vAMyA saritparvatakSiti paM. 13 sopapAtakaiH pInA ca BInAM 5.14 pAyo svarge paM. 17 yA vasuMdharAM paM. 18 pAyA mahImatAM zreSTha, nare paM.20 vAMya phAlguna. Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 48 dharasena 2 jAnAM be tAmrapA A che patarAMonI sapATImAM keTalAMka nhAnAM kANAM paDelAM che. te bahu ja pAtaLAM hAvAthI tarata bhAMgI jAya evAM che. dareka patarAnA jamaNI mAjInA bhAga bhAMgI gayA che. dareka patarUM lagabhaga 128"mApanuM che. tenA darekanA upara 17 paMktie lakhelI che. pahelA patarAnA je bhAga upara dAna ApavAnuM sthaLa ApyuM che te bhAga vAMcI zakAya tevA nathI. joke bhAMgI gayelA bhAga sAthe dAna ApanAra rAjAnuM nAmapaNu gayuM che, tApaNu 21 ane raramI paMktie uparathI cAkhkhuM jaNAya che ke dharasena 2 jAe A dAna ApyuM hatuM. te dAna lenAra valabhInA kAI bauddha maTha hatA. te mane ApelI milkatanI vigata ApaNane maLI zakI nathI, paraMtu te hirayANaka nAmanA gAmaDAMmAM AvI haze evuM jaNAya che. aiAddha dAnAnA hetu mujaba, A dAnanA uddeza paNa khuddhonI pUjA, maThamAM rahenArane mATe rahevA khAvAnI sagavaDa, tathA maThanAM samArakAma vigere mATe kharca karavAnA hatA. A dAnapatramAM saMkhAdhAelA keTalAka adhikArIe nIce pramANe cheH-Ayuktaka, viniyuktaka, mahuttara, cArTa, bhaTa, tathA dhruvAdhikaraNikaH A dAnapatranA amala karanAra adhikArI, kRtaka zIlAditya hatA. lekhakanuM nAma nAza pAmyuM che. paNa tene lagADavAmAM AvelAM vizeSaNA uparathI jaNAya che ke te, dhruvasena 2jAnAM ghaNAM kharAM dAnapatrAne lekhaka, dvivirapati skandabhaTa peAte ja hatA. kamanazIbe tArIkhavALA patarAMnA bhAga khAvAI gayA che. paraMtu eTaluM kahI zakAya che ke A dAnapatra te rAjAnA rAjyanA aMtakALanuM che. kAraNa ke lekhaka eka ja che, chatAM kRtaka saMvata 2paranAM badhAM dAnapatrAmAM cikhira che. jyAre A dAnapatramAM che te pramANe, 269 ane 270nAM dAnapatromAM kRtaka zIlAditya che. bIjuM dharasena ra jAnAM AraMbhakALanAM dAnapatrAmAM pote sAmaMtanA IlkAba kavacita ja dhAraNa kare che. paraMtu chevaTanAM dAnapatromAM te mahAsAmaMtane IlkAba haMmezAM dhAraNa kare che. A dAnapatramAM kAI paNa IlkAba dhAraNa karelA jaNAtA nathI. eTale, A dAnapatra saM. 252 pachInuM paraMtu saM. 269 pahelAMnuM hAvA saMbhava che. ja. A. prA. rA. e. sA. nyu. sI. veA. 1 pA. 21-22 DI. bI. vicAra For Personal & Private Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... zatalabdha pra 2 ... ... ... ... ... labhRtamitrazreNI ... ... ... ... . 3 zrIH [ paramamAhezvaraH zrIsenApatibhaTArkaH] ... ... ... vitrIka ... ... ... ... " nApatidharasenastasyA-] 4 ... ... ... ... ... ... ... [ zrIsenApatidharasenastasyA-] 5 [ nujastatpAda ]praNAmaprazastataravimalamaulimaNimanvAdipraNItavidhi vidhAna dharmA dharmarAja iva] 6 vihita[ vinayavyavasthA ]paddhatirakhilabhuvanamaNDalAbhogaikasvAminA paramasvAminA svayamupa[ hitarAjyAbhiSeko mahA-] 7 vizrANanAvapUtarAjyazrIH paramamAhezvarI mahArAjazrI[ droNasiMhaH ] si[ yaha iva __ tasyA ]nu ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8 naparagajaghaTAnIkAnAmekavijayI zaraNaiSiNAM zaraNamavaboddhA zAstrArthatatvAnAM ka ... 9 nAM yathAbhilaSitakAmaphalopabhogadaH paramabhAgavataH zrImahArAjadhruvasenastasyAnu [ jastaccaraNAravinda-] 10 praNatipravidhautAzeSakalmaSaH suvizuddhasva[ ca* ]ritodakakSAlitAzeSakalikala[H prasabhanirjitArAtipakSaprathita-] 11 mahimA paramA[ dityabhaktaH zrI ]mahArAjadhara[ paDastasya su ]taH tatpAdasapa yovApta ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... 12 bhRti khagAdvitIyabAhureva samadaparagajaghaTAsphoTanaprakAzitasatvanikaSaH tatprabhA ... 13 ranaprabhAsaMsaktasavyapAdanakharazmisaMhati' sakalasmRtipraNItamArgasamyakparipAlana prajA hRdayaraJjanA-] 14 danvartha[ rAjazabdaH rUpakAntisthairyadharmyagAmbhIryyabuddhisaMpadbhiH smarazazAGkA dirAjodapitridazagurudhanezAna15 tizayAna[ : zaraNA ]gatAbhayapradAnaparatayA tRNavadapAstAzeSasvakAryyaphalaprArthanA dhikArthapradAnAnandita16 [vidvatsuhR ]praNayihRdayaH pAdacArIva sakalabhuvanamaNDalAbhogapramodaH paramamAhe___zva[raH mahArAja-] 17 [ zrIguhasenaH ] tasya sutastatpAdanakhamayUkhasantAnavisRtamAhavI jalaugha vikSAlitAzeSakalmaSaH 1vAMyA saMhatiH For Personal & Private Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharasena 2 jAnAM be tAmrapatro 103 patarUM bIjuM 18 [ praNayizatasaha ]stropa[ jIvyamAnabhoga ]saMpadrUpalobhAdivAzri[ taH sarasamAbhi ] gAmi[ kairguNaiH ] 19 [ sahaja ]zaktizikSAvizeSavismApitAkhiladhanurddharaH prathamanarapatisamatisRSTAnA [manupAlayitA dharma-] 20 [dAyAnA]mapAkartA prajopaghAtakAriNAmupaplavAnAM darzayitA zrIsarasvatyorekAdhivA... 21 [lakSmI paribhogadakSavikramakramopasaMprAptavimalapArthivazrI paramamAhezvarI mahArAja [ zrIdharasenaH kuzalI ] 22 [ sarvAnevA ]yuktakaviniyuktakamahattaracATabhaTadhruvAdhikaraNika ... ... ... 23 ... ... ... ... ... yathAsaMbadhyamAnakAnsamAjJApayatyastuvassaMviditaM ___yathA mayA ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24 [ nazcaihikA ]muSmikayathAbhilaSitaphalAvAptaye zrIvalabhI ... ... ... ..... ... ... buddhasya buddhasya puSpadhUpadIpatailapUjAnimittaM caturdigabhyo. ____ gatabhikSusaMghasya 26 ... ... thaM vihArasya ca khaNDasphaTitavizIrNapratisaMskaraNArtha ... ... 27 ... ... ... hariyANakagrAme pUrvadakSiNadi ... .... 28 ... sabhUsavAtapratyAyaH sadhAnyagatabhAgaH sahira ... ... sya ... 29 prakSepaNIyaH bhUmicchidranyAyenAcandrArNavasariskSiti ... ... 30 ... ... paripanthanA kAryAgAmibhadranRpatibhirasmadvazI 31 dAnaphalamavagacchadbhirayamasmadAyonumantavya ... ... ... ... ... 32 dharmAyatanIkRtAni nirmAlyamAlya ... ... ... ... ... ... ... 34 dUtakaH [zrI]zIlAdityaH likhitaM sandhivigrahAdhikRta[ divirapatiskandabhaTena]sva .. 1 vaaNy| zrIH 2 vAyA vaMzajaiA. For Personal & Private Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 49 dharasena 2 jAnA eka dAnapatranuM paheluM pataruM A patarAnA nIcenA be khuNAo bhAMgelA che. paNa te sivAya e sArI sthitimAM che. tenuM mApa "x1ra" che. temAM 19 paMktio lakhela che, ane A lekha vyAkaraNanI bhUla vagarane che. dAnapatra valabhImAMthI jAhera karavAmAM AvyuM hatuM. dharasena 2 jAnA prAstAvika varNananA bhAgathI A lekha pUro thAya che. paraMtu dAnapatra te ja rAjAnuM che emAM saMzaya nathI. kAraNa ke tene prastAvanAne bhAga, vaMzanA sthApaka bhaTTArakathI zarU karI dharasena 2 jA pachI AvatA zIlAditya 1 lAnA samayanAM dAnapatromAM jaNAyuM che. tema, kaMI paNa ochuM karyA sivAya, saMpUrNa vaMzAvaLI Ape che. dharasena 2 jAnAM dAnapatro pachInAM badhAM dAnapatramAM guhasenanuM nAma bhaTTAraka pachI vaMzAvaLImAM tarataja Ave che, jyAre vaccenA cAra rAjAo, dharasena 1, koNasiMha, dhruvasena 1 ane dharapada(athavA dharapaTTa )nAM nAme taddana choDI devAmAM AvyAM che. mATe A dAnapatramAM dharasana 2 jAnA varNanano bhAga (tenAM nAma zivAya) pahelA patarAmAM Avato hovAthI, teNe ja te jAhera kareluM hovuM joIe. ane je daivAge bIjuM pataruM maLI Ave te A bAbata cakkasa tema ja che, evuM mAluma paDaze. vaLI, A dAnapatra dharasena 2 jAne rAjyanA prathama samayanuM che, ema paNa batAvI zakAya che. kAraNa ke, A rAjAnA AraMbhakALanAM dAnapatra eTale, saM. 248 ane 25ranAM valabhImAMthI jAhera karAyelAM che, ane pachInAM dAnapatro, eTale saM. 269 ane 270 nAM bhadrapaTTana nAmanI lazkarI chAvaNImAMthI jAhera thayAM che. A dAnapatra valabhImAMthI jAhera thayuM hatuM tethI te tenA rAjyanA AraMbhakALanuM hovAno ghaNe saMbhava che. *ja, be. bA. re. e. se. nyu. so. ve. pA 24 DI. bI. dipakAra For Personal & Private Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharasena 2jAnAM tAmrapatro 105 1 oM svasti valabhItaH prasabhapraNatAmitrANAM maitrakANAmatulabalasapatnamaNDalAmo gasaMsaktasaMprahArazatalabdha2 pratApaH pratApopanatadAnAnArjavoparjitAnurAgAdanuraktamaulabhRtazreNIbalAvAptarAjyazrIH 3 paramamAhezvaraH zrIsenApatibhaTArkastasya sutastatpAdarajoruNAvanatapavitrIkRtazirAH zirovanata4 zatrucUDAmaNiprabhAvicchuritapAdanakhapaMktididhitidinAnAthakRpaNajanopajIvyamAna vibhavaH paramamAhezvaraH 5 zrIsenApatidharasenastasyAnujastatpAdAbhipraNAmaprazastataravimalamaulimaNimanvAdi praNItavidhividhAnadharmAdharma6 rAja iva vihitavinayavyavasthApaddhatirakhilabhuvanamaNDalAbhogaikasvAminAparamasvA minA svayamupahita7 rAjyAbhiSekaH mahAvizrANanAvapUtarAjazrIH parabhamAhezvaraH zrImahArAjadroNasiMhaH ___ siMha iva tasyAnu8 jaH svabhujabalaparAkrameNa paragajaghaTAnIkAnAmekavijayI zaraNaiSiNAM zaraNamava___boddhA zAstrArtha9 [ ta ]tvAnAM kalpataruriva suhRtpraNayinAM yathAbhilaSitaphalopabhogadaH paramabhAga. ktaH zrImahArAja10 [ dhruvasenastasyA ]nujastaJcaraNAravindapraNatipravidhautAzeSakalmaSaH savizuddhasvaca ritodakakSAlitAzeSa11 [ kalikalaGka ]: prasannanirjitArAtipakSaprathitamahimA paramAdityabhaktaH zrImahA rAjadharapaDastatya 12 [ sutastatpAdasaparyAvAptapu ]NyodayaH zaizavAtprabhRtikhaDgadvitIyabAhureva samadaparaga___ jaghaTAsphoTanaprakAzita13 [ satvanikaSastatprabhAvapraNatArA ]ticUDAratnaprabhAsaMsaktasavyapAdanakharazmisaMhati ssakalasmRtipraNItamArgasamyakpari14 [ pAlanaprajAhRdayaraMjanAdanvartharA ]jazabdo rUpakAntisthairyagAmbhIryabuddhisaMpadbhiH smarazazAGkAdirAjodadhitridaza[ gurudha-] 15 [ nezAnatizayAnaH zaraNAgatAbha ]yapradAnaparatayA tRNavadapAstAzeSasvakAryaphala: prArthanAdhikA[ rthapradAnAna- ] | 16 [nditavidvatsuhRtpraNayihRdayaH ] pAdacArIva sakalabhuvanamaNDalAbhogapramodaH para mamAhezvaro [ mahArAjazrI-] 17 [ guhasenastasya sutastatpAda ]nakhamayUkhasaMtAnanivRttajAhnavIjalaughavikSAlitAze pa[ kalmaSaH praNa ] 18 [yizatasahasropajIvyamAna bhogasaMpat rUpalobhAdivAzritassarasamAbhigAmikairguNaissahaja19 [ zaktizikSAvizeSavi smApitAkhiladhanurddharaH prathamanarapatisama[ tisuSTAnAmanu ] 1 vaay| dIdhitirdInA For Personal & Private Use Only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 50 dharasena 2 jAnAM banAvaTI tAmrapatro zaka saMvat 400. gu. saM. (265). valabhInA dharasena 2 jA e zaka saMvat 400mAM ApeluM hovAnA AzayavALuM nIce ApeluM dAnapatra che. bra. je. e. so.nA myujhIyamanI mAlikInuM che. tenI prathama noMdha sagata mI. bhAu dAjI(ja. be, baeN. ro. e. so. va. 8 pA. 244 )e lIdhI hatI, ane pachI he ( I. e . 5 pA 110 va. 7 pA, 163 ) lIdhI hatI. 1878mAM beo gavarnamenTa te DaoN. basane "pheTajhakagrApha karavA mATe ApyuM hatuM. mULa be kaDIo vaDe sAthe bAMdhelAM 10 iMcax7 IMcanAM be patarAMo upara A dAnapatra kotareluM che. phakata DAbI bAjunI kaDI jenA upara mudrA caTADI che te ja sAcavelI che. mudrA upara ubhA rahelA naMdInI chApa che, jenuM mukha jamaNI tarapha che, ane te para "vAra e lekha che. dAnapatra valabhIthI kADheluM che ane tenI tArIkha, zaka-saMvat 400(I. sa. 478)nA vaizAkhanI pUrNimA che. dAna ApanAra, bhaTTArka( eTale bhaTTArka)ne patra ane guhasenano putra dharasena deva ka che. dAna meLavanAra, sAmavedanI chaMdega zAkhAnA, tathA kauzika gotranA, ane dazapuranA rahIza eka caturvedI, bhaTTa Isara( eTale Izvara)ne putra bhaTTa gemada(eTale gAvada) che. dAnanI vastu, tAraprAmarorAta (eTale katAragAmanA soLaso viSaya athavA jIllAmAM AveluM) naMdIara athavA naMdIsara gAma che. gAmanI sImA nIce mujaba Apela cheH pUrve, girivili gAma, dakSiNe madavi nadI pazcime mahAsAgara, ane uttare dethali gAma. valabhI rAjAe ApelA kahevAtA eka dAnamAM gurjara lipi tathA zaka saMvatane thaele upaga, tenA bIjA ane mukhya bhAganuM umeTAnAM gurjara zAsana sAthe nikaTanuM maLatApaNuM, tathA valabhI rAjAonI vaMzAvaLImAM dekhItI bhUla, vigere bAbatone AdhAre mI. bhAu dAjIe tathA meM A patarAne banAvaTI hovAnuM jAhera karela che. 1 i, e. , 10 pA. 28 De. jI. byulara For Personal & Private Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 oM svasti zrIvalabhitaH sakalapRthvIpAlamaulimAlAparicuMbitacaraNAravindo nijabhujastambhoddhRtavi 2 zvavizvAMbharabhAraHparamamAhesvaro nijabhujabalanihatasakalaripukulalalanAlocanaH kamalavini 3 ssRtavAridhArAparizAMtakopAnalaH kalikAlakalaGkaGkitalokapApanirNAzanacaturatarAzubhAcaritaH zrI 4 bhaTTAkastasya sUnurAkhanDala iva khanDitavikrama pRthuriva pRthutarayazovitAnavimalI kRtasakala 5 digAntazcatuH sAgaramekhalAya bhuvaH pAlayitA saMskRtaprakRtApabhraMzA bhASAtrayaprati baddhaprabandharaca 6 nAnipuNAtarAMtakaraNo vipazcitsamAjamAnasarajahaMsa samarazirovidAritarAtikarIghaTakuMbhasthalapra dharasena 2 jAnAM banAvaTI tAmrapatra akSarAntara paheluM patarUM no kSAlitarudhiradhAranikuruMbakAla saMdhyojitavizvAMtArAlaH karIrAjaiva sadAdAnArdikRtakaro himAcala 8 ivAMtasarAlotitugazcA ratnAkara iva bahusatvAzrayotigaMbhirazca ziziretarakiraNA iva nijapAdacchAyA 9 krAMtamahAmahIdharacakravAla: zrIguhasenastasya sunuranupamaguNagaNAgharabhUto bhutanatha10 iva ripupUrAM bheta caturAMbhodhivelAmekhalAya bhutadhAtryA bharttA nijabhujabalahaThAkRSNasamastasApatnasaMpatkaH 11 paGkajanAbha iva sadA lakSminivAso vibuddhadhunIpravAha iva bhuvanatrayapavitrakaraNodyato dina 12 kara iva karanikaranihatabahutArAriputimiravisAro vizAdatarayazorAziprasaraprasAdhi13 tAsakaladigaMta bhutala: kamalAsana iva vibuddhavRndasaMsevita payodasamayajaladharanivAha iva sakalAzA 23 paM. 1 va bhItaH - paM. 2 vAM vizvaMbhara; zvaro; locana paM vA parizrAnta; - kalaGkAGkita; tarazubhacAritaH - paM. 4 vAMyA bhaTArka rAkhaNDa, vAkhaNDitavikramaH paM vAMyA diganta mekhalAyA; prAkRtA. paM. 6 vo nipuNatarAntaH; rAjahaMsaH; tArAtikarighaTA paM. 7 vA dhArA; kari; nAhIMkRtaH paM 8 vAM ivAtisarako; tuGgazca, gaMbhIra; kiraNa; paM. e the| sUnura, gaNadhara ; bhUtanAtha paM 10 pAyA ripupurAM bhettA caturabho; mekhalAyA bhUtakRSTa paM. 11vAM lakSmI vibudha 12 pAyeM bahutara; vistAro vizada paM. 13 vA tasakala; bhutala:; vibudha;-sevitaH; 40 107. For Personal & Private Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 gujarAtanA aitihAsika lekha 14 parIpUraNAkuzalo lokasaMtApahArI ca vajradhara iva paTutaradhiSaNo bahudrekaca mahArA jAdhirAjapa15 ramezvaraparamabhaTTArakaH zrIdharasenadava kuzalI sarvAneva rASTrapativiSayapatigrAmakU TAyuktakA16 niyuktakAdhikamahAttArAditsamAjJApayati astu vo viditaM yathA maya mA17 tApitrorAtmanazcaivAmuSmikaNyAyazobhivRddhAye dazapuravinirgata patarUM bIjeM 1 tacAturvidyasAmAnyakausikasyagotracchaMdogAsabrahmacAribhATTA isarastasyasuta2 bhATTagomiMda balicaruvaisvadevAmihotrapaJcamahAyajJArthaM kaMtAragrAmazoDazataM vi3 SayaMtaHpAtinaMdIarakagrAmo tasya ca ghaTAnAni purvataH giriviligrAmaH dakSiNataH ma4 dAvinadi pazcimataH samuMdro utarataH deyathaligrAmaH evamayaM svacaturAghaTanavi zuddho grAmaH sodraMga sapa5 rikara sadhAnyahiranyAdeya sotpadyamAnaveSTika samastarAjIkayanamapravesyamAcadrArkA___NavakSitisarI6 parvatasamAnakAlinA putrapautrAMnvayakramopabhogya purvapratadavabrahmadAyavarjamabhyaMtara zidhya zakanRpa7 kAlAtItasaMvaccharazatacatuSTaye vaizAkhyaM paurNamazi udakAtisvagNapratipAditaM yatosyoci 8 tayA brahmadAyasthityA kRSataH karSayato bhuMjato bhojayataH pratidizato vA na vyA sedhaH pravarti9 tavyazca tathAgAmibhirApi nRpatibhirAsmadvaMsyainyauvA sAmAnya bhumidAnaphalamave. tya bindUlo10 lAnyanityainyaizvaryANi tRNAlamAjalabinducaNcalaNcajivitamakalayyasvadAyonirvi seSoyapa11 smadvAyonumantavya palayitavyazca tathA coktaM bahubhirvasudhA bhuktarAjabhiH sAga rAdibhiH jasya jasya ya paM. 14 vAMyA paripUraNa; bahugukaca, 5-15 pAyA devaH; yuktaka; 5. pAya mahattarAdInsa; mayA paM. 17 vAMyA puNyayazobhivRddhaye 1 pAyo tacAturvidya; kauzikasagocchaMdoga;-bhaTTa. 5. 2 vAyA bhagovindAya; vaizvadevA; paJca. paM. 3 vAyA SayAnta; cAghATanAni; pUrvataH 5 4 vAyo dAvI nadI; samudra uttara; rAghATana; sonaMgaH-5.5 pAyo karaH; NyAdayaH; viSTikaH; rAjakIyAnAmapravezyaA; sari- 5, 6 pAyo samAnakAlIna; pautrA. nvaya; bhogyaH pUrvapratta; mAbhyaMtarasiddhayA. 5.7 pAya vaizAkhyAM paurNamAsyAMH sargeNa pratipAdita... tathA; rApi; rasmadvaMzyaira; sAmAnyabhUmi; bindu. 5.10 vAMyA nityAnyai; tRNAgralagna; caJcalaca; mAkalayya; svadAyanivizeSo. paM. 11 vAMyA smadA; mantavyaH pA: bhuktA; rAjabhiH sa; yasya yasya. For Personal & Private Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 dharasena 2 jAnAM banAvaTI tAmrapatro 12 dA bhumistasya tasya tadA phalaMjazvajJanatimiravRtamatirAcchIMdyadAcchidyamanamanumo detA va sa paMcabhirmahA13 pAtakairupapAtakaizca zaMyukta syAditi ukta ca bhAgavatA vedavyAsena vyAsena SaSTiM varSasahasraNi sva14 rge tiSThati bhUmidaH accheta cAnumaMta ca tAMneva narake vaset janiha datAni puratanA ni dAnAni dharmA15 yaSaskarANi nirbhuktamAlyapratimAni tAni ko nAma sAdhuH punarAdAdita sva dattAM paradattAM vA yatnA16 dvadhA narAdhipaH mahIM mahimatAM zreSTha dAnAcchyonupAlanaM likhita saMdhIvigrahA dhikRtena mAdhavasU17 tena deveNa svahastoyaM mama zrIdharasenadevAsya // // 12. vAMyA bhUmi; yazcAjJAna; rAcchindyAdAcchidyamAnamaH deta vA. paM. 13 vAyA saMyuktaH sahasrANi, 5.14 pAyo bhUmidaH AcchettA cAnumaMtA; tAnyeva; yAnIha dattAni purA; 5, 15 pAyo yazaska, rAdadIta 5.16 pAMyA drakSa. pa, mahImatAM; likhitaM saMdhi; mAdhavasu;. 5. 17 vAyA mama zrIdharasenadevasya. For Personal & Private Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 gujarAtanA aitihAsika lekha bhASAntara' 8. svasti, vikhyAta valabhImAMthI ! jenAM caraNa-kamaLa mALAnI peThe AvRta karatA nRpanA mugaTathI cuMbita thatAM-je staMbha sarakhA baLavAna karthI akhila bhUmine bhAra ghArate-jenA ke pAjhi balasaMpanna bhujathI saMhArelA pitAnA zatruonI vanitAonAM netromAMthI vahetI azrudhArAthI zAnta thayo hate,jene sadAcAra kalikAlathI kalaMkita jaganAM pApa haNavA ati zaktimAna hatuM te parama mAhezvara zrI bhaTTArka (bhaTArka ) thaye. tene putra akhaMDita vikamane laIne AkhaDala ( Indra) samAna ane pRthatara yazanAM vitAna vaDe sakaLa diganta vimaLa thaela hovAthI pRthu samAna mekhalAnI peThe cAra sAgarathI AvRta thaelI pRthvIne rakSanAra, ane saMskRta, prAkRta ane apabhraMza e traNa bhASAmAM prabandha racanAmAM adhika nipuNa--paMDita samAjanA mAnasamAM rAjahaMsa sarakho, yuddhanA age zatraonA mAtaMgonA sainyanAM kumbhamAMthI vahetA saMdhyAkALa samA rakta rudhiranI aneka dhArAothI pRthvInA sarva pradezano vijaya karanAra, sarva aMtarabhAgane vijaya karanAra, dAnamAM anumati mATe pANInA aghaMthI bhIMjAelA karavALe hevAthI kukSamAMthI jharatA madathI nitya bhIMjAyelI cUMThavALA karirAja samAna, ati saraLa ane ati taMga haI himAlaya sarakhe,-baha sarvAzraya (baha hiMmatavAna ) ane ati gaMbhIra hovAthI baha savAzraya ( bahu prANIonA Azraya) ane ati gaMbhIra sAgara samAna, pAdachAyA ghaNA mahAna mahIdho (rAja) upara paDatI hovAthI ati mahAna mahIdhare (parvata ) upara paDatI pAdachAyA (kiraNonI prabhA) vALA sUrya samAna zrI guhasena hato. tene putra, atula gulusamUha saMpanna, zatruonAM tripura( traNa zahera)no nAza karanAra hovAthI tripura haNanAra zivasamAna, mekhalAnI peThe sAgarathI AvRta pRthvIne pati, pitAnA sarva spadhIonI zrI sva bAhubaLathI pitAnI pAse kheMcI lenAra-viSNu jema sadA lakSamIthI sevAelA-gaMgAnA pravAha jema nitya tribhuvananI zuddhimAM pravRtta, pitAnA mAtaMgenI sUMDhanA samUha thI asaMkhya zatruonAM timira haNavAthI, ane sakala bhuvanane ati prasarelA ane ati ujavala yazavaDe zebhAvato hovAthI, kiraNanA samUhathI prasarelA timira zatrune haNanAra ane ati prasarelA ujjavala teja vaDe akhila bhuvanane zebhAvanAra sUrya samAna, vibuddha maMDaLathI sevAto hovAthI devamaMDaLathI sevana thatA brahmAsamAna-jananI sarva abhilASa pUrNa karavAmAM nipuNa hevAthI ane saMtApa haranAra hovAthI sakaLa nabhane bharI devA zakitamAna ane saMtApI janenA tApa haranAra, varSa RtunA megha samAna, mahA mati ane dhiSaNu saMpanna hAI dhiSaNu (bRhaspati) gurUvALA ane bahu nayanavAlA Indra samAna mahArAjAdhirAja, paramezvara, paramabhaTTAraka zrI dharasena deva ha. je te kuzaLa hAlatamAM sarva pApati, viSayapati, grAmakUTa, Ayukataka, niyuktaka, mahattara Adine A zAsana kare che - . tamane jAhera thAo ke paralokamAM mArAM mAtApitA ane mArA puNyanI ane mArA yazanI vRddhi arthe, Isara (Izvara) bhaTTanA putra, dazapurathI AvelA, te nagarane caturvedI madhyenA, ane kauzika gotranA, chanphagasabrahmacArI, geminda(gevinda)ne, bali, carU, vizvadeva, agnihotra, paMcamahAyajJa Adi vidhi anuSThAna mATe kantA2mAmazeDazate viSayamAM AveluM nandIaraka gAma jenI sImA -pUrva giriviligAma, dakSiNe mahAvInadI, pazcime sAgara, uttare dethali gAma: A gAma rAja purUSanI dakhalagiri mukata, putra, pautra ane vaMzanA upaga mATe uparanI sImA pramANe . .. . . . ... sahita, anna ane suvarNanI Avaka sahita, veTha sahita de ane dvijone pUrve karelAM dAne varja karI, caMdra, sUraja, sAgara, pRthvI, nadIo ane parvatenA astitvakALa sudhI, meM bhaktithI pANInA arthathI zaka saM. 800 vaizAkha pUrNimAne dine dAnamAM ApyuM che. AthI jyAre te brahmadeyanA niyama anusAra A gAmanI jamIna nanI khetI kare, khetI karAve, upabhega kare ke anyathI upabhegA karAve athavA anyane soMpe tyAre keIe pratibaMdha karavA nahi ... ... ... ... ... ... ... ... * * mAdhavanA putra, saMdhivigrahAdhikArI revathI lakhAyuM. A mArA zrI dharasena devanA svahasta che. For Personal & Private Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM 51 zIlAditya 1 lA(dharmAditya )nAM pAlitANAnAM tAmrapatrA saMvat 286 vaizAkha vada 6 rAya bahAdura vi. vaiMkayyae mArA upara kRpA karIne A patarAnuM varNana nIce pramANe ApyuM cheH- lekhanuM eka ja * patarUM sAcaveluM che. tene nIcenA bhAgamAM e kaDIonAM kANAM che; paraMtu kaDI athavA tenA paranI mudrA maLI zakatAM nathI. patarAnA eka nhAnA kakaDA uparanA DAbA khuNAparathI bhAMgI javAthI cihnanA thoDA bhAga magaDI gayA che. e ja pramANe 10 mI paMktinI zarUvAtanA thoDA bhAga paNa gayA che, paraMtu eka paNa akSarane nukazAna thayuM nathI. patarAnI eka ja bAjue kAtara kAma kareluM che. ane kAtaranAranAM mAjArAnAM cihno pAchaLanI manue saMpUrNa rIte dekhAya che. patarAnI laMbAI 11'thI 11"nI che ane uMcAI lagabhaga 8" che. patarA upara suMdara rIte lakhelI 18 paMkti che. dareka akSaranI sarAsarI uMcAI 3" che. lipi zIlAditya 1 lAnAM dAnapatramAMnI lipine maLatI che. patarAmAM phakta dAnapatranA niyama pramANenA theADA bhAga che ane zIlAditya 1 lA dharmodAyanA varNanathI bhAgI gayA che. paraMtu A dAnapatra tenuM ja che, eveA mI. jekasananA mata kharA che e vAta taddana nakkI che. DA. bhAMDArakare prasiddha karelA saMvata 286 vazAkhavada 6 nA, zIlAditya 1 ( dharmAditya )nA vaLAnA bIjA patarAnA avazeSaparanA A pahelA zabdo che.ra prasiddhakartAnA AdhAra pramANe A patarUM 12" lAMSu' ane 8" uMcuM che. eTale ApaNA patarA sAthe mApa paNa maLatuM Ave che. ane e patarAM joDamAM ja che, e viSe kaMI paNa zaMkA nathI. eTale have AkhuM dAnapatra ApaNI pAse meAjuda che. DA. bhAMDArakare prasiddha karyuM che te uparathI ema jaNAya che ke khIjuM patarUM saMbhALapUrvaka rAkheluM nathI. pahelA patarA sAthe pharIthI prasiddha karI zakAya te mATe te patarUM meLavavA mATe meM rAva. bahAdura vi. veMcyane vinaMtI karI hatI, paraMtu emanA prayAsa phaLIbhUta thayA nathI. eTale huM zarUvAta ja prasiddha karU chuM. 1 e. I. veA. 11 pA. 115-116 pahelu' patarU, sTenakAnA I. e. vA. 1 pA, 46 bIjI pUrUM prA. bhAMDArakara 2 jIvA I. e. ve|. 1 pA. 45 41 For Personal & Private Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara 1 OM svasti [ // * ] valabhItaH prasabhapraNatAmitrANAM maitrakANAmatulabalasaMpanna - maNDalAbhogasaMsaktaprahA 2 rshtlbdhprtaapaatprtaapopntdaanmaanaarjvop| rjitAnurAgAda nuraktamaulabhRtazreNIbalA3 vAptarAjyazriyaHparamamAhezvara zrI bhaTArkAdivyavacchinnarA [ - ]javaMzAnmAtApitRcaraNAravinda praNatipravidhautAzeSakalma 4 SaH zaizavAtprabhRtikhaGgadvitIyabAhureva samadaparagajaghaTAsphoTanaprakAzitasa[t*]tvanikaSastatpa[ ra* ] bhA 5 vapraNatArAticUDAratnaprabhAsaMsaktapAdanakharazmisaMgha [ ha ] tissakalasmRtipraNItamArga samyakparipAlana 6 prajA hRdayaraMjanAnvartharAjazabdaH rUpakAntisthairyyadhairyagAmbhIryabuddhisaMpadbhiH smarazazAGkAdrirAjo 7 dadhi tR[ tri ] dazagurudhaneza / natizayAnazzaraNAgatAbhayapradAnaparatayA tri[tR ] [va]dapAstAzeSasvakAryya 8 phala [ : ]prArthanAdhikArthapradAnAnanditavidvatsuhRtpraNayihRdayaH pAdacArIva sakalabhuvanamaNDalAbho - 9 pramodaH paramamAhezvaraH zrIguhasenastasya sutastatpAdanakhamayUkhasa ntA na visRtajAhnavIjalau 10 ghaprakSAlitAzeSakalmaSaH praNamizatasahasropajIvyamAnasampadrUpa lobhAdivAzritassarabhasamAbhi 11 gAmikairguNaissahajazakti zikSAvizeSavismApitAkhilabaladhanuddharaH prathamanarapatisamatisRSTAnA 12 manupAlayitA dharmmadAyAnAmapAkarttI prajoSaghAtakAriNAmupaplavAnAM darzayitA zrIsarasvatyorekA 13 dhivAsasya saMgha [ ha ] tArAtipakSaja lakSmIparibhogadakSavikramo vikramopasaMprAptavi - malapArthivazrIH paramamAhe 14 zvaraH zrIdharasenastasya sutastatpAdAnudhyAtassakalajagadAnandanAtyadbhutaguNasamudayasthagitasamagradima 15 NDalassamarazatavijayazobhAsanAthamaNDalAgradyutibhAsuratarAMsapIThodUDhagurumanorathamahAbhAraH 1 cihnarUpe darzAvelA. For Personal & Private Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 zIlAditya 1 lAnAM pAlitANAnAM tAmrapatro . 16 sarvavidyAparAvaravibhAgAdhigamavimalamatirapi sarvatassubhASitalavenApi sukhopapAda nIyapari27 toSa[ :* ]samagralokAgAdhagAmbhIryahRdayopi sucaritAtizayasuvyaktaparamakalyANa svabhAvaH khilIbhU18 takRtayuganRpatipe( pa )tha vizodhanAdhigatodagrakArtirddhamAnuparodho[ n* jvala jvalatarIkRtArtha akSarAntara* ( savat 286 vaizAma 4 ) patarUM bIjeM 1 sukhasaMpadupasevAniruDhadhAdvityaditIyanAmAparamamAhezvaraH zrIzilA2 ... yuktakaviniyuktaka ... mahAttarA ... ... dInanyA ... ... ... ... 3 ... samAjJApayatyastuvassaMviditaM yathA mayA mAtApitR( puNyA )pyayanAya4 ... karitavihAranivAsicaturdigabhyAgatAryAbhikSusaMghasyacIvarapiNDapAtazayanAsana. 5 pariSkArArthabuddhAnAzca bhagavatAM gandhadhupapuSpamAlyadIpatailAdhupayogArthavihArasya ca khaNDasphuTitapratisaM6 skArAya pAlatIrolajhe [ ? ]rakSaraputra[ ? ]grAme nadyuttarataTe ... ... ... ... 7 kSetraM tathodrapadrakagrAme ... ... ... ... ... ... kSetraM sodRGgaM soparikaraM 15 dUtaka : ] putrabhaTTAdityayazAH likhitaM saMdhivina ... ... ... ... ... ... 16 ... ... ... saM 286 vaizAkha va 6 // ... ... ... ... ... ... ... svahasto ma . *. . al. 1 . 46 mI ta3 . bhAMDA2:2 For Personal & Private Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 gujarAtanA aitihAsika lekha bhASAtara (paMkti 1) che. svasti ! valabhImAM maitraka vaMzamAM zatrune baLathI namAvanAra, atula belathI prApta karelA bhUmimaMDaLamAM seMkaDe yuddha karI pratApa meLavanAra, enA pratApane vaza thaIne namana karanArane dAna, mAna, ane saraLatAthI anurAga jitanAra, vaMzaparaMparAnA tema ja pagAradAra sevakagaNunA balathI rAjyazrI prApta karanAra, mahezvaranA parama bhakta zrImad bhaTTArkothI zarU thaI achinna rAjavaMzamAM, mahezvarane parama bhakta zrImAna guhasena utpanna thaye-jenAM pApa mAtApitAnAM caraNakamaLane namana karavAthI vAI gayAM hatAM, jene bAlapaNuthI taravAra bIjA bAhu jevI ja hatI, jenI zakti zatruonA madabharelA hAthInA kapela bhedIne prakAzita thaI hatI, jenA padanakha paMktinAM kiraNe tenA pratApathI tene namana karatA zatruone mugaTanAM ratnanI prabhA sAthe ekameka thatAM, jeNe badhI smRtinA mArga anusAra prajAnuM manaraMjana karyuM hatuM ane e rIte pitAnuM rAjapada avartha karI batAvyuM hatuM, je sUpa, kAnti, sthiratA, dhairya, gAMbhIrya, buddhi ane saMpadamAM anukrame kAmadeva, caMdra, me, sAgara, bRhaspati ane kuberathI caDhI. Ate hato, je rakSaNa mAganArane abhayadAna ApavAnA daDha nizcayavALe hatA ane tethI pitAnAM sarva kAyaoNnAM phala tRNavata tajI de, je prajA, mitra, ane anurAgIonAM hadane prArthanA karatAM adhika dhana ApI raMjate, ane je akhila bhUmaMDaLane mUrtimAn harSa hatA. (pakti 9) tene putra, parama mAhezvara zrI dharasena hatuM, jenAM pApa tenA pitAnA padanakhanI paMktinA razmi samUhamAMthI vahetI gaMgA nadInA pANIthI dhovAI gayAM hatAM, jenI lamIne upalega tenA seMkaDe hajAre anurAgI karatA, AkarSaka guNe jenA rUpathI kheMcAIne tene avalaMbatA; je sarva senAnA dhanadhAne potAnI zakti ane uttama tAlIma( vidyA )thI ajAyaba karate, je pahelAMnA nRpanAM dIdhelAM dharmadAnanuM rakSaNa karato, che prajAnAM trAsadAyaka duHkho harate, jenAmAM zrI ane sarasvatInI sAthe ja vAsa thatuM hatuM, jenuM parAkrama zatrugaNunI saMpadane upabhaMga karavAmAM catura hatuM, ane jeNe prabhAvathI vimala rAjyazrI prApta karelI hatI. ( paMkti 14 ) tene putra, ane pAdAnudhyAta, sakala jagatane AnandadAyI sadaguNonA udayathI dizAmaMDaLane bharate, seMkaDo yuddhamAM vijayavatI talavArathI prakAzita thatA aMdha upara manorathanA mahAbhArane nibhAvanAra vidyAnA sarva vibhAgathI vimala thaelI mativALA hovA chatAM hAnA carakhA paNa subhASitathI sadA je saMtuSTa thato, samasta jagatathI nahiM mApI zakAya evA uMDA hRdayavALe, chatAM sadAcArathI spaSTa jaNAI AvatA umadA svabhAvavALe, muMjhAIne ubhA rahelA katayuganA kAjAono patha vizaddha karI maDAkA saMpAdana karanAra, saMpada, sukha ane dhArAonuM apratibaMdha zAsanathI ujajavaLa kItivALI thaelI zrInA upagathI dharmAditya upanAma meLavanAra thaI mahezvarane parama bhakta, zrImAn zilAditya hatA. bhASAntara ( pataruM 2 juM zri zIlA .. parama mAhezvara, jenuM bIjuM nAma upabhegathI prApta thayeluM dharmAditya hatuM, te adhikArIo, yuktaka viniyuktaka e mahattara Adine zAsana kare che ke . tamane jAhera thAo ke, mArAM mAtApitAne puNyanI vRddhi arthe meM, palatirelaha (?) mAM rakSara-putra(?) gAmamAM nadInI uttare ... nAmanuM kSetra, ane udrapadraka gAmamAM ... kSetra, ... thI baMdhA vAelA vihAramAM vasatA, cAra dizAomAMthI AvatA bhikSa saMdhana, vastra, anna, zayana, asana, ga, dhUpa, puSa, zrI buddhanA dIpa mATe tela ane vihAranA samAra kAma mATe (eTale khaMDita thayelA bhAge sarakhA mUkavA ) ApyuM che. A kSetro pANInA arthathI te sabaMdhanI vastuo sahita ApyAM che. vigere vigere. ( bAkInuM hamezamujaba che) - putra bhaTTAditya-zaH ahIM dUtaka che .. lakhAyuM . . 286 nA vaizAkha vadya 6 ne dine, mArA svahasta. For Personal & Private Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 para zIlAditya 1 lAnAM tAmrapatro saMvata ra06-cha vadi 6 kAThiyAvADamAM gehIlavADa prAMtanA saMsthAna vaLAnA mukhya zahera vaLA-prAcIna valabhI-mAMthI maLelAM kaI tAmrapatra upara A lekha che. A patarAMo hAla ba. bra. opha ra. e. se. nI lAyabrerImAM rAkhyAM che. patarAonI saMkhyA be che, ane darekanuM mApa Azare 11" " che. lakhANanA rakSaNa mATe kAMThAo jADA vALelA che. lekhane kATane lIdhe ghaNuM nukazAna thayuM che, paraMtu te ja vaMzanA te ja nAmanA uparathI lakhelAM bIjAM dAnanI madadathI, te lagabhaga Akhe vAMcI zakAya che. pahelA patarAne nIce tathA bIjAne mathALethI thoDuM trAMbuM kapAI gayuM hovAthI ghaDI hakIkata taddana nAza pAmI che. patarAMomAM be kaDIo mATe kANAM che. paraMtu te kaDIo tathA mudrA maLI AvatAM nathI. banne patarAMonuM vajana 2 paDa 103 ausa che. chevaTa sudhI bhASA saMskRta vAparelI che. A lekha prathama onarebala, vi. ena, maMDalike ja. . . epha e. se, . 11 pA. 359 mAM prasiddha karyo hate. lekha zilAditya 1 lAnA samayane che. ane tArIkha AMkaDAothI, saMvat 286 nA jyeSTha vada 6 ApelI che. A dAnapatra uparathI maLatI aitihAsika mAhitI, A jarnalamAM velyuma 9 pA. 237 mAM prasiddha karela te ja rAjAnA eka dAnapatrane barobara maLatI Ave che. hameza mujaba vaMzAvaLI bhaTTAthI zarU thAya che. vaccenAM keTalAMka nAme bAda karatAM tenA pachIne sIdhe vaMzaja guhasena hato. tene putra dharasena 2 je, ane teno putra zIlAditya na hatuM, teNe dharmAditya 1 le e nAma paNa dhAraNa karyuM hatuM, ane teNe valabhI mAMthI zAsana jAhera karyuM hatuM. valabhInAM bIja dAnapatramAM batAvelI rAjavaMzI strI duhAe sthApelA valabhInA eka bauddha maThane A dAna ApyuM che. ane dAnano hetu paNa hameza mujabano, eTale, dhArmika pUjA, maThamAM rahenArAonuM poSaNa, tathA maThanA samArakAma vigerene kharca karavAno che. dAnanI vastuo nIce mujaba che-pa3rakRpikA (?) nAmanuM gAma, kuTuMbina sUryanI mAlikInuM eka kSetra, ane eka . .. (?)nI mAlikInuM uccapadrakamAMnuM kSetra, addhikanI mAlikInuM eka nahera vatI pANI pAyeluM kSetra, ane eka kuMbhAranI mAlikInuM kakikaja nAmanuM kSetra, eka iMdrANipadrakamAM .....nI mAlikInuM kSetra A badhAM puSyaka sthalImAM AvelAM che. A uparAMta valabhInI sImA upara AvelI cAra puSpavATikAo tathA kUvAo che. dAnamAM lakhelA adhikArIomAM, dUtaka bhaTTAdityayazasa, je prathama vo. 1 pA. 46 paM. 15 mAM paNa batAvela che, te ane saMdhivigrahAdhakRta tathA davirapati vatrabhaTTi che. A pAchaLanA adhikArInuM nAma ghaNuM dAnapatromAM Ave che, ane judI judI rIte tenI nakala karavAmAM AvI che. I. e. va. 14 pA. 327 pro. epha. kihone 41 For Personal & Private Use Only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara patarUM pahelaM 1 oM svasta valabhitaH prasabhapraNatAmitrANAMmai[trakANAma ]tulabalasaMpannamaNDalAbhA gasaMsaktaprahArazatalabdhapratApAtpratApo2 panatadAnamAnA[ G ]vopA[ rji ]tAnurAgAdanuraktamaulabhRtazre[ NI ]balAvAptarA jyazriyaH paramamAhezvarazrIbhaTArkAda3 vyavacchinnarajavaMzAnmAtApitRcaraNAravindapraNatipravidhautAzeSakalmaSaH zaizavAtpraM bhRtikhaDgadvitIyabAhureva 4 samadaparagajaghaTAsphoTanaprakAzitasa[ tva ]nikaSastatprabhAvapraNatArAticUDAratnaprabhA saMsaktapAdanakharazmi5 saMghatissaralaM smRtipraNItamarga samyakparipAlanaprajAhRdayaraMjanAnvartharAjazabdaHrUpa kAntisthairya dhairya6 gAmbhIryyabuddhisaMpadbhiH smarazAzAkadri rAjodadhitRdarzagurudhanezAnatizayAnaH zara NAgatAbhayapradAna7 paratayA tRNavadapAstAze Sa svakA[ N ]phala[ : prArthanAdhikArthapradAnAnandi tavidvatsuhRtpraNayihRdayaH pAda8 cArIva sakalabhuvanamaNDalAbhAgapramodaH paramamAhezvaraH zrIguhasenastasya sutastatpA danakhamayUrkha[ santAna9 visRtajAhnavIjalaughaprakSAlitAzeSakalmaSaH praNayizatasahasropajIvyamAnasammadrUpalo bhAdivA zrita : *] 10 sarabhasamAbhigAmikairguNaissahajazaktizikSAvizeSavismApitAkhilabaladhanurddharaH pratha manarapatisamatisR11 STAnAmanupAlayitAdharmadAyAnAmapAkartA prajopaghAtakAriNAmupaplavAnAM darzayitA zrIsarasvatyorakA12 ghivAsasya saMghatArAtipakSalakSmIparibhogadakSavikramo vikramopasaMprAptavimalapAthi vazrIH paramamAhezva13 raH zrIdharasenastasya sutastatpAdAnuyAtassakalajagadAnandanAtyadbhutaguNasamudayastha gitasamagradigmaNDa 1 vAMyA svasti 2 vAMya valabhIta 3 vAMyA rAja 4 vAyA dvitIyA 5 vAMyA saMhatissakala pAyo mArga 7 vAyA zazAGkAdi 8 vaay| tridaza 4 vaay| mayUkha 10 pAyA saMhatA For Personal & Private Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 1 lAnAM tAmrapatro 117 14 lassamarazatavijayazobhAsanAthamaNDalAgradyutibhAsuratarAnsaM pAThodUDhagurumanorathamama hAbhArassarva15 vidyAparAvaravibhAgAdhigamavimalamatirapisarvatassubhASitalavenApi sukhopapAda! nI] yaparitoSassa16 magralokAgAdhagAmbhIryahRdayopi sucaritAtizayasuvyaktaparamakalyANasvabhAvaH khilI bhUtakRtayuganR17 patipathavizodhanAdhigatodaprakIrtirddhamAnupa[ ro ]ghojvalaMtarIkRtArthasukhasaMpadupase vAnirU[ Dhadha : ] [ ` di[ tya] 18 dvitIyanAmA paramamAhezvaraH zrIzilAditya kuzalI sarvAnevAyu[kta ]kavini [yu] .... .... ......... ....... 19 ha ta racATabhaTakumArAmAtyadInanyAMzca yathAbhisaMbaddhayamAnakA[ nsa ]mA jJApa .... .... .., ... . 20 di[taM ] yathA mayA[ma ]tapitro * ]: puNyApyA[ yanA ]ya valabhI[ pratiSThi tarAjJIduDDAkAritavi] ... ... ........ patarUM bIjuM paNDa 21 ..... .........piNDapAtazayanAsana glA ]napratyayabhaiSajyapariSkArArtha[ bu ] [ddhAnA ] .... ... 22 ..... .... SpamAlyadIpatailADupayogArtha vihArasya ca khaNDasphuTitaprati[saM] paNDa( ! )rakUpikA / puNyAnakasthalyantargatauccApadrakai kuTumbisUyaMkapratyayakSetraM [ tathA ] 24 ... .... [pratya ]yakSe traM ]tathA kakvijjagrAmearddhikapratyayavApi / tathA kumbhArapratyavApi tathendrANipadrake 25 ... ... rapratyayakSetraM tathA valabhIsvatalasIgnipuppavATikAkUpakacatuSTayamevamayaM kSetratrayavApi 26 dvayapuppavaTikokUpakacatuSTayasameto grAmassodraGgassoparikarassavAtabhUtapratyAyassa dhAnyahiraNyA 1 vAyA rAMsa 2 vAyA dhojjvala 3 vAMyA zrIzIlA, 4 pAyo tyAdIna, 5 pAyArtha / vAyA cApadake 7 vAMya vApI vaya puSpa, 8 vaay| puSpavAThikA. For Personal & Private Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 gujarAtanA aitihAsika lekha 27 deyassadazAparAdhassotpadyama viSTissa+rAjakIyAnAma[ ha ]staprakSepaNIyaH pUrva prattadevabahmadeya28 varjitaH bhUmicchidranyAyenAcandrAArNavakSitisaritparvatasamakAlInovyavacchitti bhogyaH dharmadaya ta29 yA pratipAditaH yata u[ cita ]yA[ ca devAgrAhArasdhiyA bhujyamanakaH na kaizcitparipanthanIyaH AgA30 mibhadranRpatibhirapyasmadvaMza jairanyAnityAnyaizvaryANyasthiraM mAnuSyaM sA. mAnyaM ca bhUmidAnaphalama31 vagacchAdbhirayamasmaddAyonumantavyaH paripAlayitavyazceti // bahumirvasudhA bhuktA rAjamissagarAdi32 bhiH yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM // yAnIha dAridrayabhayAnnarandai rddhananidharmAyatanI33 kRtAni nirbhuktamAprati mA ]ni tAni ko nAma sAdhuH punarAdadIta // SaSTiM varSasaha sA ]Ni svarge mo. 34 deta bhUmidaH AcchettA cAnumantA ca tAnyeva narake vaset / / dUtakazcAtra bhaTTA dityayazAH likhita 35 sandhivigrahAdhikRtadivirapativatrabhATTanA // saM 200 8, 6 jyeSTha ba 6 // svahasto mama // 36 ____1 paaye| tpadyamAna 2 paaye| dAya 3 pAMye bhajyamAnakaH . . 1 pAyA tpadyamAna 2 vaay| dAya 3 vAMyA bhujyamAnakaH 4 vAMyA ranyairvA, 5 pAyA rendrarddhanAni 9 pAyo likhita For Personal & Private Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 53 zIlAditya 1 lAnAM navalakhImAMthI maLelAM tAmrapatro saM. 286 ASADha va. 8 mI. DI. Ara. bhAMDArakare ApelI zAhInI chApa uparathI A lekha prasiddha karavAmAM Avela che, nAgaDhathI 8-10mAIla cheTe AvelA zAhapUra pAsenA navalakhI gAmaDAmAMthI i. sa. 19045 mAM A tAmrapatra maLela che. te atyAre jUnAgaDhamAMnA bahAdurakhAnajI myujhiyamamAM surakSita che. patarAM be che ane dareka ekeka bAjue kotareluM che. cAre bAjune cheDA jADI keranA jevA che. pahelA patarAMmAM nIce ane bIjAmAM upara be kANuM che te uparathI anumAna thAya che ke jIDI kaDIthI patarAMmAM joDelA haze. kANAM 3 IMca pahoLAM che ane lekha kotaryA pahelAM pADavAmAM AvelAM lAge che. sIla maLI nathI. patarAMnI laMbAI pahoLAI 10. 8 iM. ane 8 iMca che. pahelAmAM 21 ane bIjAmAM 15 paMkti che. akSaranuM sarerAsa kada " iMca che. gamavata 290 nA rAjakeTa myujIyamamAMnA De, bulare I. e. je. 9 pA. 237 me prasiddha karelA patarAnI sAthe sarakhAvatAM A dAnapatramAM bahu ja ochI bhale che. akSara dakSaNanA pazcima vibhAganA jevA che.. bhaTArkanA vaMzanA zrIguhasenanA pautra ane dharasenanA putra zIlAditya 1 lA urphe dhamodityane A lekha che. tenI tithi saM. 286 (I. sa. 605 )nA ASADha vadi 8 che. A dAnapatrane dareka rAjAnA varNanavALA zarUvAtano bhAga upara varNavelA saM. 290 nA dAnapatranI sAthe maLate Ave che. tenI sarakhAmaNI uparathI jaNAya che ke mULapurUSa bhaTArka ane AmAMnA rAjAnA dAdA guhasena vaccenA rAjAonuM varNana zIlAditye prathama choDI dIdhuM ane tyAra pachInAM badhAM tAmrapatromAMthI te varNana bAtala karavAmAM AvyuM che. vaTanagaranI hadamAM AvelA bheDAnaka gAmanuM dAna ApyAnI hakIkata A dAnapatramAM che. A ghaTanagara te vaDodarA rAjyamAMnuM vaDanAra haze ke De. bulare kapyuM che tema vaDodrA haze te huM khAtarIthI kahI zakatA nathI. koI paNa prakAre gAma oLakhI zakAtuM nathI. saMgapurI je kadAca jajUnAgaDha pAsenuM zahApUra hoya tyAMthI nIkaLelA 43 brAhmaNane dAna ApeluM che. kadAya A dAnathI ja tyAM AvIne vasavA mATe lalacAvyA hoya evA saMbhava che. brAhmaNonAM nAma vicitra che. keTalAMka nAma oDakha jevAM agara getranA nAma jevAM che, jyAre bAkInAM spaSTa vyaktinAM nAma che. bokhkhasvAmI tailaMgI brAhmaNanA jevuM lAge che, keTalAMka nAme saMskRtanAM prAkRta rUpamAM ja che; jevAM ke skandanuM khaDa, siMhanuM sI, nartakanuM naTTaka, ge pazamana gevazarmA ane bhatRmAMthI bhaTTi thaevuM lAge che. A evuM nAma bhaTTikAvyanA kartAnuM hoI paricita che. bIjAM keTalAMka nAmonAM mULa svarUpa kalpI zakAtAM nathI. vatsa atyAre paNa getranuM nAma che, keTalAMka nAmo jevAM ke droNa, bhaddhi, aditya bhadra eka karatAM vadhAre nAM nAme gaNAvyAM che tethI te ja nAma bIjI vAra Ave che tyAre tethI pahelAM dvi, tri, ItyAdi lakhelAM che. Ane artha bIje trIjo ema thavo joIe, dAnapatramAM nIcenA adhikArIonAM nAma che : Ayuktaka, viniyuktaka, dvAhUika, mahattara, cATa, bhaTa, kumArAmAtya vigere. dAnanAM gAma sAthe nIcenAM vizeSa ge lagADelAM cheH sedraDaH parikaraH savAtabhUtapratyAyaH sadhAnyahiraNyAdeyaH sadazAparAdha: padyamAnaviSTaH ahastaprakSepaNIyA ane bhUmichidranyAyena. 5. 34 mAM ApelA dUtaka zabdano artha dUta e karavAmAM Ave che paNa keTalIka vakhate rAjaputro dvataka tarIke Ave che, tethI evuM anumAna thAya che ke te mRta anusAra dAnanA sAkSI tarIke rahenAra meTa adhikArI che jeIe. manusmRti a. 7 le-63-5 mAM dUtane rAjAnA vizvAsanA pAtra mukhya pradhAna tarIke varNavyuM che. tenI salAha laDAI tema ja sIdha ItyAdi prasaMge levAmAM AvatI. De. bhAMDArakare karyo che teMma tene atha " pradhAna" agara " AdhakArI" kara joi e. divIrapati te mukhya kArakuna agara mukhya maMtrI have joIe. 1 e.I., 1 pA.174 che. eca.ema. bhaDakaMkara 2 A badhAnA artha vivecana mATe aMtamAM Apela zabdakoza jue. For Personal & Private Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara patarUM pahelaM 1 oM' svasti valabhItaH prasabhapraNatAmitrANoM maitrakANAmatulabalasaMpannamaNDalAbhogasaM saktaMprahArazatalabdha pratApA[sa] 2 tApopanatadAnamAnArjavopArjitAnurAgAdanuraktamaulabhRta[ zre ]NIbalAvAptarAjya zriyaH paramamAhezvarazrI. 3 bhaTA/davyavacchinnarAjavaMzAnmAtApitRcaraNAravindapraNatipravidhautAzeSakalmaSaH zaizavAtprabhRtikhaDgadvitIyabA4 hureva samadaparagajaghaTAsphoTanaprakAzitasatvainikaSastatprabhAvapraNatArAticUDAratnaprabhA. saMsaktapAdanakharazmi5 saMghatitsakalasmRtipraNItamArgasamyakparipAlanaprajAhRdayaraMjanAnvartharAjazabdaH rUpa. kAntisthairyadhairyyA 6 mbhIryyabuddhisaMpadbhiH smarazazaGkAdirAjodadhirtRdezagurudhanezAnatizayAnazzaraNAgatA bhayapradAnaparatayA 7 triNavaMdepAstAzeSasvakAryyaphala prArthanAdhikArthapradAnAnanditavidvatsuhRtpreNayihRdayaH pAdacArI sakalabhuvana8 maNDalAbhogapramodaH paramamAhezvaraH zrIguhase tastasya sutastatpAdanakhamayUkhasantAna visRtajAhana[ vI ]jalaughapra9 kSAlitAzeSakalmaSaH praNayizatasahasropajIvyamAnasampadrUpalobhAdivAzritassarabhasamA bhigAmikairguNaiH 10 sahajazaktizikSAvizeSavismApitAkhilabaladhanurddharaH prathamanarapatisamatisRSTAnAmanu pAlayitA dharmadA 1 cihna rUpe che. 2 AnA sthaLa mATe juo "guptanA zilAlekho" pA. 165 ane noTa, 3 maitrako mATe juo I. e. va. 15 pA. 361 ane noTa. 4 AmAM ane A pachInA zAsanamAM paNa pATha che. manA zAsanamAM patra pATha che. tenA upara De, hu9 nI neTa jue e. I. va. 3 pA. 318 5 mAmA mana mA pachInAmA prahArane mahale prathama nAbhA saMprahAra bhane che. vAyA sasya 7 vAyA saMhati 4 A. sa. 290nA ane dharasena 2 jAnA (I. e. . 7 5. 71 ) tAmrapatra sivAya bIjAmAM kayAM cai zabda Avato nathI. tenA abhAvamAM AgaLa uparanA samAsamAMnA adrirAja zabdano artha himAlaya thAya che. paNa jyAre dhairya zabda hoya tyAre sthathya ane dhairya bane guNa mATe advirAjane trADI nAMkhavo paDe. adri parvata ane rAja e dharmarAjanuM TuMkuM rUpa gaNuM dhiryanA namunArUpa yudhiSThirane udezIne spA zAya.4 pAyA zazAGka 10 pAyo tridazaguru 11 vAyA tRNavada. 12 vaay| phala: 14 suhRtpraNayi 14 rava no artha jANe ke mutimAna hoya evo thAya che. 15 abhivAmiH gurNaH ne arthe AkarSatA guNo thAya che. juo gupta pA. 16 noTa 2. For Personal & Private Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 zIlAditya pahelAnAM navalakhImAMthI maLelAM tAmrapatro 11 yAnAmapAkartA prajopaghAtakAriNAmupaplavAnAM darzayitA zrIsarasvatyorakAdhivA sasya saMghetArAtipakSa12 lakSma[ 'piri bhogadakSavikramo vikramopasaMprAptavimalapArthivazriH paramamAhezvaraH zrIdharasenastasya sustastatpadAnu13 ddhayAtassakalajagadAnandanAtyadbhutaguNasamudayasthagitasamagradiGgamaNDalassamarazatavi jayazobhAsanAthamaNDalA14 pradyutibhAsurataransapiThodaDhaMgurumano[ ra thamahAbhArassarvavidyAparAvaravibhAgAdhigama vimalamatirapi sarva 15 tassubhASitalavenApi sukhopapAdanIyaparitoSassamagralokAgAdhagAmbhIryyahRdayopi suca ritAtizayasuvya16 ktaparamakalyANasvabhAva - khilIbhUtakRtayuganRpatipathavizodhanAdhigatodagrakIrddhi unuparodhojvalatarIkRtA17 rthasukhasaMpadupasevAniruDhadhAdityadvitIyanAmA paramamAhezvaraH zrIzIlAditya : kuzalI sarvAnevAyukta18 kaviniyuktakadrAGgikamahattaracATabhaTakumArAmAtyAdInanyAMzca * yathAbhisaMbaddhayamAna kAnsamAjJApayatyastu vaH 19 saMviditaM yathA mayA mAtApitro puNyApyAyanAya saMgapurIvinirgatanAnAgotra caraNatapassve20 ghyAyopetabrAhmaNadroNa-ivravasu-vatsa-SaSTi guhilA-bhaTTisUrya-dinabhaTTi21 ludraka-Adityavasu-dvidroNa-tridroNa-kumArazarma-bhaTTi-Adityaravi patarUM bIjUM 22 [ gaNarka ! jdeg u [Jjha ]]-gopADhayaka khanda-zarma-bhadra-Aditya-dviAditya bappaTaka-matRze23 oN-Izvara-boppasvAmi-dvivappaTaka-gopa-dAma-dvibhadra-khokkhaka-kezava 1vAcyA saMhatArAti 2 vAyA pArthivazrI: 3 vAyA bhAsuratarAMsapITho 4 vAMyojjvala 5 vaay| ssvAdhyAyopeta vAyA indravasu (!)7 mA nAma vAyA nayA te gaNaka a12 gaNarka (gaNArkane gahane) 55 Na pchiin| bhakSaratna sAgecha tathA gaNana ( gaNaratna ne mahata) hovo naye. nAbha sAyu nahI tAmAtrI nathA. tamAMthA vayAta nathA.vAyA mAtRzarmA For Personal & Private Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 gujarAtanA aitihAsika lekha 24 govazA-agnizA-dvigopa-nAvuva ka kumArabhadra-sIha-naTTaka-giMjaka goggaka-saMgama -1 25 dvibhaTTi-bhAnu-evaM catuzcatvAritebrAhmaNebhyaH vaTanagarasthalyantargatabhoNDAnaka grAmassodraGga26 ssoparikarassavAtabhUtapratyAyassadhAnyahiraNyAdeyassadazAparAdhassotpadyama[ 1 ]navi STisavara[1]27 jakIyAnAmahastaprakSepaNIyaH pUrvaprattadevabrahmadeyavarjitaH bhUmicchidranyAyenAca28 nivaikSitisaritsarvatasamakAlInaH putrapautrAnvayabhogya udakAtisargeNa dharmadAyo 2.9 nisRSTaH yataH e[ SAM muMjatA[ kR ]SatAM karSayatAM pradizatAM vA na kaizcidvyA sedhe vartitavyamAgAmibhadra30 nRpatibhirapyasma[ iM ]zajairanyaivI anityAnyaizvaryANyasthira mAnuSyaM sAmAnyaJca bhUmidAnaphalama31 vagacchadbhirayamasmadAyonumantavyaH paripAlayitavyazceti // bahumisudhA bhuktA rAjabhissaga32 rAdibhiH [ / ] yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM // yAnIha dAridya bhayAnnarendrairddhanAni dha33 yitanIkRtAni[ / ] nirbhuktamAlyapratimAni tAni ko nAma sAdhu - punarAda dIta // [Sa ]STiM varSasa34 hasrANi svarge modeta bhUmidaH [ |]aacchettaa cAnumantA ca tAnyave narake vaset // dUtakazcA-- 35 tra bhaTTAdityayazAH[ / likhitaM sandhivigrahAdhikRta divIrapativatrabhaTTinA // 36 saM 2.00 806 ASADha va 8 // svahasto mama // 1 padhAre zuddha catvAriMzate 2 paaye| viTissa a.12 viSTikassa 3 vAyA barNava 4 280 nAnapatramA mAyonI zathAta " uktaM ca bhagavatA vedavyAsena vyAsena" me zahAthI thAya cha. 5 pendra bhane candra bhaNIta thatI 60tI cha. modeta napahale bhI zAsanamA modati 5 hAya cha, 5 // smRtimA vasati cha. 7 bhAbhA yo vatrabhaTinA cha, paNa tenA artha thatI nathA. 28. nA zAsanamA candra bhaTTinA sote padhAre sAyI bANa cha.. ... 17 mAM .. mA.24re prasida karela zAsanamAM paNa vetramaTinA hevuM joIe, je vazamaDha vAMceluM che. 8 ahI zarUvAtamAM che tevuM ja cihna cha, tathA tene oM vAyavU lege. For Personal & Private Use Only Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 54 zIlAditya 1 lA urphe dharmAditya ]nA saMvata 286 nA eka dAnapatranuM bIjuM pataruM saMvat 286 zrAvaNa vadi 7 A patarUM mane vaLAmAM maLyuM tyAre tenA para jADAM piDAM bAjhelAM hatAM, ane bahu gheDA akSare vAMcI zakAtA hatA. paraMtu ArkalejIkala kemIsTe sApha karyA pachI tene dareka akSara sahelAIthI vAMcI zakAya. patarAnI sapATI upara asaMkhya hAnAM kANAMo paDelAM che, ane banne bAjuone, khAsa karIne DAbI bAjunA nIcenA khuNane ghaNuM nukazAna thayuM che. patarAnI upalI kora tathA upalA bhAganAM be kaDIo mATenAM kANuo surakSita che. patarAMo Azare 1037 mApanAM che, ane lakhANa 15 paMktionuM che. akSara pramANamAM meTA kadanA che, ane cekhA UMDA tathA saMbhALapUrvaka katarelA che. tethI lekhamAM vyAkaraNanI bhUle ochI che. valabhInAM dAnapatranAM bIjAM patarAMmAM dAna ApanAra rAjAnuM nAma hatuM nathI. paraMtu saMvata 286 uparathI anumAna karI zakAya ke dAna ApanAra, zIlAditya 1 dharmAditya, che. tenAM te ja varSanAM traNa dAne prasiddha thaI cUkyAM che. A dAna lenAra vazakaTamAM Avele bauddha maTha che, A maTha, te ja rAjAnA (naM 8 nIcenAmAM) jaNAvyA pramANenA bIjA dAnapatra parathI jaNAya che tema, zIlAditya 1 e pite ja baMdhAvyA hatA. durbhAgye, dAnamAM ApelI milkatanuM varNana evAI gayuM che, paraMtu te kalApaka(?) pathakamAM AvI haze, evuM jaNAya che. te ja varSamAM jAhera karelAM bIjAM dAnapatro pramANe Ane dataka paNa bhaTTa Adityayam che. lekhakanuM nAma dekhAtuM nathI, paraMtu te ja varSamAM kADhelAM te ja rAjAnAM bIjAM dAnapatrone lekhaka saMdhivigrahadhikRta-divirapati vatrabhakTi A dAnapatrane paNa lekhaka hai joIe. . 1 jarnala. che. brA re. e. se. nyu. sI. va. 1 pA. 26 DI. bI. diskalakara 44 For Personal & Private Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 125 gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara 1 yuktakadrAgikamahattaracATabhaTakumArAmAtyAdInanyAMzca yathAbhisambaddhayamAnakAnsa .... 2 tyastuvassaMviditaM yathA mayo matApitroH puNyApyAyanAya vaMzakaTaprati .... 3 ritavihAranivAsicaturdigabhyAgatA-bhikSusaMghasya cIvarapiNDapAtaza .... 4 [ glAnapra ]tyaya[ bhaiSajyapariSkArArthaM buddhAnAJca bhagavatAM gandhadhUpapuSpamAzya dIpataila[ dyu ]payo .... ... 5 rasya khaNDasphu[ Ti ]tapratisaMskArAya kalpikArapAdamUlaprajIvanAya cai .... kapathake ... ... 6 sodraGgassoparikarassavAtabhUtapratyAyassadhAnyahiraNyAdeyassadazAparAdhassotpadya / mAna ]vi .... ..... 7 [ ja ]kIyAnAmahastaprakSepaNIyaH pUrvaprattadevabrahmadeyavarjitaH bhUmicchidranyAye [ nAcandrA ] ... .... 8 [ ti ]saritparvatasamakAlInaH avyavacchinnabho[*] dharmadAyatayA nisRSTaH yata ucitayA devaba ... ... 9 sthityA (jyamanakaH na kaizcitparipanthanIyaH AgAmibhadranRpatibhirapyasmadvaM zajairanyairvA a ... ... 10 [zra ]vANyAsthiraM mAnuSyaM sAmAnyaJca bhUmidAnaphalamavagacchadbhirayamasmadAyo numantavyaH ... ... ... 11 ... ... ti // bahubhirvasudhA bhuktA rAjamissagarAdibhiH yasya yasya yadA bhUmistasya ... ... 12 ... niha dAridyabhayAnarendrairddhanAni dharmAyatanIkRtAni nirbhuktamAlyapratimA... 13 ... dhuxpunarAdadIta // paMpTi varSasahasrANi svarge modeta bhUmidaH A ... ... 14 ... ... narake vaset // dUtakazcAtra bhaTTAdityayazAH // likhitaM sandhi ... ... 15 saM 200 80 6 zrAvaNa va 7 // // sva ... ... 1 vAyA nanyAMzca 2 vAyA mAtA 3 55nu nAma [ 5] khAya ? 4 vAyA bhujyamAnakaH 5 4 SaSTiM For Personal & Private Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 55 zIlAditya 1 lA( u dharmAditya)nAM be tAmrapatro gupta saMvat 287 mArgazIrSa vadi 7 A dAnapatranuM bIjuM pataruM bahu ja surakSita sthitimAM che. pahelA patarAnI zodha karatAM. saMgrahamAMthI mane cAra kakaDAo maLI AvyA. A kakaDAo joDavAthI pahelA patarAne moTe bhAga thayo che. bIjA patarA sAthe hamezanI valabhI mudrA jaDelI che. tenuM mApa 1148TTa che, pahelA patarAmAM 19 paMktio lakhelI hoya evuM jaNAya che. bIjAmAM 17 paMktio che. akSara cekhA ane saMbhALa pUrvaka katarelA che. pahelA patarAne je bhAga dAna jAhera karyuM te sthaLa batAvatuM hatuM, te nAza pAme che. paraMtu te sthaLa valabhI haze ema lAge che. dAna ApanAra rAjAnA nAmanuM paNa ema ja thayuM che. paraMtu bIjA patarAnA saMvata 287 uparathI dAna ApanAra zilAditya 1 urphe dharmAditya have joIe ema jaNAya che. teNe saMvat 286 nAM (traNa dAnapatro) tathA ra40 nAM (be dAnapatro) dAnapatro paNa jAhera karyA che. ethI A saM 287 nA dAnapatra uparathI tenuM rAjya keTalo samaya cAlyuM te viSe vadhu jANavAmAM AvatuM nathI. AnartapuramAMthI valabhImAM AvI vaselA, sAmavedanI kauthuma-zAkhAnA ziSya, ane bhAra dvAja gotranA bhadragrahanA putra, bhakTi nAmanA brAhmaNane A dAna ApyuM che, tene ApelI milakata A pramANe batAvelI cheH-(?) pUjya rANI jajikAnA tAbAnA kAlAsAmaka gAmanI IzAna dizAmAM sahadattanI mAlIkInI 10 pAdAvarta jamIna je-pipala(puSyamitra gAmane eka rahIza)ne kSetra tathA karkakanA kSetranI pazcime, mizraNanA kSetranI uttare, ka tathA maNUkanA kSetranI pUrva, tathA ceTTiyAnaka gAmanI sImA upara AvelAM kamubI vatsanA kSetranI dakSiNe AvI che. (2) IzAna koNamAM te ja sIhadattane 16 pArAvArtAnA kSetraphaLane, mecanikA nAmane kUve. A dAnane dvataka bhaTTa Adityayazas hatA, ane te saMdhivigrahanA maMtrI tathA mukhya maMtrI vatrabhaTTie lakhyuM hatuM. * sthaLanA eLakhANa viSe, moM upara kahyuM che tema, valabhI e hAlanuM vaLA che, ane Anartapura e hAlanuM vaDanagara che. bIje gAma oLakhI zakAtAM nathI. ja, ba, brA. je. e. sa. nyu, sI, De. 1 pA. 28 DI. bI. diskAra For Personal & Private Use Only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara patarUM pahelaM 1 [oM svasti valabhItaH pra sabhapraNatAmitrANAM maitrakANAmatulavalasaMpannamaNDa[ lA] bhogasaMsaktaprahArazatalabdhapratApa. 2 [ pratApopanatada ]namAnArjavopArjitAnurAgAdanuraktamaulabhRtazreNIbalAvAptarAjya___ zriyaH paramamAhezvara3 [ zrIbhaTAdiyava ]cchinnarAjavaMzAnmAtApitRcaraNAravindapraNatipravidhautAzeSa___ kalmaSaH zaizavAtprabhRti khaDga4 [ dvitIyabAhurareva samada paragajaghaTA[ spho TanaprakAzitasattvanikaSastatprabhAvapra NatArAticUDAratnaprabhA5 [ saMsaktapAdanakharazmi saGghatissakalasmRtipraNItamArgasamyakparipAlanaprajAhRdaya raMjanAnvartharAja6 / zabdaH rUpakAntisyai ]ya'dhairyagAmbhIryyabuddhisampadbhiH smarazazAGkAdrirAjodadhi [trida ] zagurudhanezAna7 (tizayAnaH zaraNAga )tAbhayapadAnaparatayA tRNavedapAstAzeSasvakArya( pha- )la (:* ) prArthanAdhikArthapradAnA8 (nanditavidvatsuhRtya )NayihRdayaH sakalabhuvanamaNDalA(bhogapra)modaH paramamAhezvaraH 9 (zrIguhasenastasya su )tastatpAdanakhamayUkhasantAna( vi )sRtajAhnavIjalaugha(pra kSAli )tAzeSakalmaSaH praNayi10 ( zatasahasropajIvyamA )nasampapalobhAdivA(zritaH sa )rabhasamAbhigA(mikairgu) NaissahajazaktizikSAvize11 ( SavismApitAkhilabaladhanurddharaH prathamanara )patisamatisRSTAnAmanupA( la )yitA dharmadAyAnAmapA. 12 ( kartA prajopaghAtakAriNAmupaplavAnAM darza )yitA zrIsarasvatyorekAdhivA( sa- ) __ sya saMghatArAtipakSa13 ( lakSmIparibhogadakSavikramo vikramopa )saMprAptavimalapArthivazrIH paramamAhe (zvaraH zrIdhara )senasta14 ( sya sutastatpAdAnudhyAtaHsakalaja )gadAnandanAtyadbhutaguNasamudayasthagi ... ... 15 ... ... pradyutibhAsuratarAnsapIThodUDhagurumanorathama ... ... .... 16 ... ... pisavatassubhASitalavenApi sukhopapA..... ... 17 ... ... yopi suca ... ... ... 19 ... ... ... ... (zrIzIlAdityaH kuzalI ) For Personal & Private Use Only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 1 lA urphe ( dharmAditya ) nAM be tAmrapatro 127 patarUM bIjUM 20 sarvAnevAyuktakaviniyuktakadrAGgikamahattaracATabhaTakumArAmAtyA( dIna )nyAMzca yathAbhisaMbaddhayamAna21 kAnsamAjJApayatyastu vassaMviditaM yathA mayA mAtApitro puNyApyAyanAyAnartapura vinirgatavalabhI22 vAstavyabharadvA( ja )sagotracchAndogakauthumasabrahmacAribrAhma( Na )bhaTTaguhaputrabhaTTina (1)hmaNe rAjJI jaJji(?) 23 kApAdIyakAla sAmakagrAme pUrvottarasImni (pu)yamitragrAmanivAsipippalasa kakSetrAtkarkakasatkakSettrA24 cAparataH mizraNasatkakSetrAduttarataH tathA dUSakasatkakSetrAnmaNNakasatkakSetrAcca pUrvataH coTTiyA25 nakagrAmasImni kuTumbivatsapratyayakSetvAdakSiNataH sIhadattapratyayapAdAvartazataM viMzottaraM aparo26 tarasImni sIhadattapratyayA eva SoDazapAdAvartaparisarA mocanikA saMza dvitavApI / eva27 metadvApIkSetraM sodraGga soparikaraM savAtabhUtapratyAyaM sadhAnyahiraNyAdeyaM sadazAparAdhaM sotya 28 dhama[ [* ]naviSTIkaM sarvarAjakIyAnAmahastaprakSepaNIyaM pUrvapracadevabrahmadeyavarjitaM mu( bha )mi29 cchidranyAyenAcandrAkArNava kSitisaritparvatasamakAlInaM putrapautrAnvayabhogya mudakAtisagneM30 Na dharmadAyatayA nisRSTaM yathAsyocitayA brahmadeyasthityA bhujaMta kRSata karSa yataH pradizato vA na kai31 zcivyAsedhe vartitavyamAgAmibhadranRpatibhirapyasmadvaMzajairanyAnityAnyaizvavNyastha (sthi )raM mAnuSyaM sA32 mAnyaJca bhUmida * naphalavamagacchAdbhirayamasma dAyA( yo )numantavyaH paripAla yitavyazceti // bahubhirvasudhA 33 bhuktA rAjamissagarAdibhiH yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM // yAni (nI )ha dAridrayabhayAnare 34 ndrairddhanAni dharmAyatanIkRtAni nirbhuktamAlyapratimAni tAni ko nAma sAdhu punarAdadIt // SaSThiM varSa35 sahasrANi svarge modeta( modati ) bhamidaH AcchettA cAnumantA ca tAmyeva nara___ke vaset // dUtakazcAtra bhaTTAdityayazAH [*] 36 likhitaM sandhivigrahAdhikRtadivirapativatrabhaTTinA // saM 200 80 7 mArgazira va 7 // svahasto mama // For Personal & Private Use Only Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA para vaLAmAMthI maLelAM zIlAditya 1 lAnAM tAmrapatro gu. saM. 287 I. sa. 606 I. sa. 130 mAM valabhImAMthI maLelAM pAMca tAmrapatro paikInuM A eka che. te zIlAditya 1 lAnA samayanuM gu. saM. 287 nA varSanuM che, vaMzAvali-bhaTArkanA vaMzamAM gusena janmyA hatA. tene dIkaro dhasena bIje, tene dIkaro zIlAditya hatuM, jenuM bIjuM nAma dharmAditya paNa hatuM. dAnavibhAga-ghAsara, prAMtamAM AvelA niSNuDa gAmanuM dAna karela che. dAna yakSasura vihAramAM rahelI bhikSuNIonA saMghane kapaDAM, kherAka ane davA mATe tema ja bhagavAna buddhanI pUjA nimitte joItAM caMdana, dhUpa, puSpa mATe ane vihAranA truTaka bhAgonA jIrNoddhAra mATe ApavAmAM Avela che. noTamAtra, gau. hI. ojhA, For Personal & Private Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM 57 zIlAditya 1 lAnAM tAmrapatro saMvata 290 bhAdrapada vadi 8 nIce Apelo lekha je patarAMo para lakhelo hatuM te patarAMo keTalAMka varSa pahelAM kAThiyAvADamAM DhAMkamAMthI maLyAM hatAM, ane hAla te rAjakeTanA myujhIyamamAM rAkhyAM che. karnala ela. bAraTana ane mejara sI. eca. vuDaDAue kapA karI, mane thoDA divasa mATe te patarAMo ApyAM hatAM, ane tyAra pachI te pUnAnI gavarnamenTa Tejhika grAphika ophisamAM mekalyAM hatAM, jyAM A sAthe ApelI pratikRti banAvavAmAM AvI hatI. patarAMonuM rakSaNa bahu saMbhALapUrvaka kareluM che. ane hamezanuM cihna tathA lekhavALI mudrA haju te upara che. akSare, jI re.. e. , . 11 5, 360 mAM prasiddha karelAM patarAMonA jevAja che. te UMDA ane sArI rIte kApelA che. AmAM AvatI lakhANunI bhUla te ja vaMzanAM bIjo patarAMo karatAM vadhAre nathI. eka, rUpa ne badale saDha nI bhala saMskRta mULa rUpane badale prAkRta lakhavAthI thayelI lAge che. dAnapatranA pahelA athavA vaMzAvaLInA bhAganA zabdo zIlAdityanAM pahelAMnA, saMvat 28nAM zAsanenA zabdone lagabhaga maLatA Ave che. tethI temAM kaMI navIna hakIkata nathI. AmAM darzAvelA valabhInA rAjAomAM-1 bhaTArka, 2 guhasena, 3 dharasena 2 je, ane 4 dAna ApanAra zIlAditya 1 urphe dharmAditya che. phakata eTaluM ja jANavA jevuM che ke, bhaTArkanA cAra putronAM nAma cheDI denAra pahele rAjA zIlAditya che. ghaNuM karIne kAraNa e che ke tenA maMtrIoe vAparelAM patarAMo eTalAM badhAM nAnAM hatAM ke rAjAonI saMpUrNa noMdha, teo darekanI Avazyaka prazaMsAsahita, temAM AvI zake nahi. bIjI rIte, A dAnapatra keTalIka jANavA jevI bAbato raju kare che, paheluM,-te viSayavAra t varcamI rahonnavAsavAra eTale, " valabhInA dvAra AgaLa khullI jagyAmAM AvelA hovA upara athavA aMdara nAkhelI vijayI chAvaNImAMthI," lakheluM che, AMhi vicitra "ha" zabda je dezI jevuM lAge che te kaika muzkelI ubhI kare che. A zabda bIjA koI dAnapatramAM meM je nathI, ane tenA cakkasa artha viSe vaLAmAM tapAsa karatA kaMI jANI zaka nathI. paraMtu pUrvApara saMbaMdha uparathI jaNAya che ke te kaI lazkarI raheThANa, athavA te rAjAe pitAnA taMbuo nAMkhele kaI bagIce haze. bIjuM, dAna lenAra vana-vaTapakatanivida-nivAsa-madAvAda-"harinAthe arpaNa karelA ane balavarmAnaka-vaTapadranI sImAmAM vasatA pUjya mahAdeva" e jANavAjoga che-kAraNa ke, jo ke be apavAda sivAya pitAne gharamAra " mAhezvaranA parama bhakata" kahevaDAvatA valabhI rAjAonAM ukelelAM ane ukelI zakAya tevAM vIseka patarAMe ApaNI pAse che, tApaNu rAjAnuM dAna lenAra tarIke kuLadevane darzAvatuM A paheluM ja dAnapAtra che. bIjAM badhAmAM brAhmaNe athavA buddha saMghane dAna ApyAnuM jaNAveluM che. A dAna uparathI sAbita thAya che ke valabhI rAjAonI zivanI bhakti ekalA zabdo karatAM vadhAre prakAranI hatI. brAhmaNa lAgatA harinAthe je sthaLe liMga arpaNa karyuM hatuM te sthaLa huM nakkI karI zakyuM nathI. ghaTa hAlanA 1 I. e. va. 9 pA. 2379-239 De. jI. byuhara For Personal & Private Use Only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 gujarAtanA aitihAsika lekha varAhA athavA vaDodarAne maLatuM Ave che. paraMtu kAThiyAvADanA nakazAmAM A nAmavALAM ghaNAM sthaLe che paNa temAMnAM eka paNa pAse A dAnapatramAM lakhelAM bhadrANaka, puSmilanaka, bramilanaka ane dInAnAka nAmanAM gAme AvelAM nathI. prAcIna samayamAM paNa vaTapadra sAdhAraNa nAma haze ema jaNAya che. kAraNa ke, A dAnapatramAM vaTapadranI AgaLa lagADela zabda vaDhavana, jene artha meM, "balavarmananuM athavA balavarmane sthApeluM" karyo che, te phakata A gAma tathA tevAM ane kAthI gAma vacceno taphAvata batAve che. dAnamAM ApelI vastuonuM varNana Apate bhAga nIce pramANe che - yamalavApI, je, pacIsa corasa phaTanA gherAvavALI, vaTapadranI sImAnI aMdara uttara tarapha AvelI che. ane vANighoSa kuvAnI pazcime, balabhaTanA kUvAnI dakSiNe tathA candrabhaTanA kUvAnI pUrve che. A uparAMta 150 corasa phUTanuM pazcima taraphanI sImA uparanuM eka kSetra, je bhadvANuka gAmanA rastAnI dakSiNe, vItakhaTTAnI pazcime dInAnAkanA rastAnA uttare, tathA baraTakanI sImAnI pUrva che, tathA [ 150 corasa phUTanuM eka kSetra] dakSiNa taraphanI sImA upara, pUjya bhagavAna AdityanA kavAnI pUrve, moAre) kAphinnikAkibi ?)nA kSetranI uttare. amilanaka gAmanA rastAnI dakSiNe, puSmilAnaka gAmanI sImAnI pazcime A rIte kUvA sahita A 25 cerasa phUTa (jamIna) . . . .. .. ( ApavAmAM AvI che ) A dAna ApavAne hetu hameza mujabane, eTale, maMdiranI pUjA tathA samAra kAmanA kharcanI sagavaDa karavAne che. A badhI hakIkate karatAM vadhAre jANavA jevI hakIkata daMtaka, je kadAca vaTapadra jyAM AveluM che te pradezane amala karanAra adhikArI haze, tenuM nAma, ane dAnanI tArIkha che. dvataka kharagraha nAmane che. ane pachInAM patarAMo uparathI ApaNe jANIe chIe ke kharagraha 1 le zilAditya 1 lAne hA bhAI ane tenA pachI gAdIe AvanAra hatuM. ane te zIlAdityanA samayamAM rAjyavahIvaTa calAvatA hatA. dataka ane rAjAne eka ja kahevAmAM huM jarA paNa saMkoca rAkhatA nathI, tathA A javAbadArIvALI jagyAe tenI nimaNuMka hovAnI aMge rAjyanI kharI sattA chevaTe tenA hAthamAM AvI ane "potAnA baMdhunA Adeza pramANe vartana karI, eka keLavAyela baLada gheMsaruM upADe tevI rIte, jo ke upendra(viSNu)nA vaDala baMdhu (Indra) jevA pitAnA vaDila baMdhunI bahu IcchA jAte (rAjyalakSamI) upADavAnI haze chatAM, te rAjyalakSamIno bhAra upADI lIdho hato A lekhanI tArIkha saMvata ra00 che. jyAre zIlAdityanAM bIjA badhA jANavAmAM Avela lekhe saMvata 286 nA che. A navI tArIkhathI zIlAdityanAM ane bIjA dhruvasenanAM saMvata 310 nAM dAnapatro vaccenuM aMtara 20 varSanuM ja rahe che. je samayAntaramAM be rAjAo thayA, eka kharagraha 1 le ane dharasena 3 je. tethI A dAna zIlAdityanA rAjyanA aMtanA samayamAM ApyuM haze ane tyAra bAda thoDA samayamAM ja tene padabhraSTa karyo haze, e bahu saMbhavita che. For Personal & Private Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 1 lAnAM tAmrapatro 131 akSarAntara . patarUM pahelu 1 o svasti vijayaskandhAvArAdvalabhIpradvArahombavasakAtprasabhapraNatAM mitrANAmaitrakA NAmatulabalaM 2 saMpannamaNDalAbhogasaMsaktaprahArazataladdhapratApAtpratApopAnatadAnamAnArjavopArjitAnurA 3 gAdanuraktamaulabhRtazreNIbalAvAptarAjyazriyaH paramamAhezvarazrIbhaTArkAdadhyavacchinna rAjavaMzAnmAtA 4 pikacaraNAravindapraNatipravidhautAzeSAkalmaSaH zaizavatprabhRtikhagadvitIyabAhureva sama daparagaja 5 ghaTasphoTanaprakAzitasatvanikaSastatprabhAvapraNatArAticUDAralaprabhAsasAktapAdanakhara zmisaMhatissaka 6 laspritipraNItamArgasamyakparipAlanaprajAhRdayaranjanAnvartharAjazabdaH rUpakAntisthai yaMgAmbhIrya 7 buddhisampadbhiH smarazazAGkAdrirAjodadhitridazagurudhanezAnatizayAnazzaraNAgatAbhayapra dAnaparatayA 8 tRNavadapAstAzeSaskakAryyaphalaprArthanadhikArthapradAnAnanditavidvatsuhRtpraNayihRdayaH pAdacarIva sakala9 bhuvanamaNDalAbhogapramodaH paramamAhezvaraH zrIguhasenastasya sutastatpAdanakhamayUkha santAnavisRta 10 jAhnavIjalaughaprakSAlitAzeSakAlmaSaH praNayizatasahasropajIvyamAnasampadrUpalobhAdi vAzatassa 11 rabhasamAbhigAmikaiguNaissahajazaktizikSAvizeSavismApitakhilabaladhanurddharaH prathamana rapAtisama 12 tisRSTAnAmanupAlayitadharmadAyAnAmapAkartA prajopaghAtakAriNAmupaplavAnAM darza yitA zrIsarasva 13 tyorekadhivasasya saMhatarAtipakSalakSmIpAribhogadakSavikramopasaMprAptavimalapArthivazrIH para 14 mamAhezvaraH zrIdharasenastasya sutastatpAdAnuddhyAtassakAlAjagadanandanAtyadbhutaguNa samudayasthagatisama paM.1 pAyA oM; vAsa; praNatAmitrA.paM. 2 vAMyA saMsakta; labdha; popanata 5.4 pAyo pitR; pravidhautAzeSa; zaizavAtpra. paM. 5 yA saMsakta, 5. 1 yA smRti; raJjanA; zabdo. 5.8 pAyo phala, prArthanAdhi; cArIva. paM. 10 vAMnyo kalmaSaH; vAzrita 5. 11 vAMyA kairguNa, tAkhila; bala 6DI nAMjA. narapati.paM. 12 vAyA pAlayitA. 5. 13vAMyA rekAdhivAsasya; saMhatArAti: paribhoga. 5.14 vAyA sakalajagadAna, 46 For Personal & Private Use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 gujarAtanA aitihAsika lekha 15 gradigmaNDalassamarazatavijayazobhAsaMnAthamaNDalAgradyutibhAsuratarAnsapITho dRDhagurUma norathamA 16 bharasyarvvavidyAparAvara vibhAgA ghigamavimalamatirapi sarvvatassubhASitalavenApi sukhopapAdanIyapa 17 ritopaH samagralokAgAdhagAmbhIryyahRdayo pisucaritA tizaya suvyaktaparaMmakalyANasva bhAvaH khilIbhUta 18 kRtayuganRpatipathavizodhanAdhigatodamakIrtirddharmmanuparodhajvalatarIkRtArthasukha sampadupasevA 19 nirUDhadharmmAdityadvitIyanAmA paramamAhezvaraH zrI zIlAditya kuzalI sarvvAnevayutakaviniyukta drA patarUM bIjuM 1 kizaulkikacauroddharaNikacATabhaTakumarAmAtyAdInanyAMzca yathAsambaddhyamAnakAnsa mAjJApa 2 tyastu vassaMviditaM yathA mayA mAtApitro puNyApyAyanAya balavarmmAnakabATapadrasvatala niviSTaharinAtha 3 kAritamahAdevapAdAnaM pUjAsnapanagandhadhUpapuSpamAlyadIpatailAdyavyavacchitaye cAtha gItanRtyAdhu 4 payogAya devakulasya ca khaNDasphuTitapratisaskarayapAdamUlaprajIvananimittaya vaTapadrasvatala evotta 5 rasImni vANijakaghoSasaskavApyA aparataH tathA balabhaTasatkalavAcyA dakSiNataH tathA candrabhaTasatkavApyA 6 pUrvvataH vaTapadrA devottarataH paMcavizaitpAdAvarttaparisarA yamalavApI tathAparasIni bhadrANaka 7 grAmapathAddakSiNataH vItakhaTTAyAparataH dinnAnAkagrAmaprathaduttarataH baraTakamarthyAda pUrvvataH 8 pAdAvarttazataM sArddhaM tathA dakSiNasImni AdityadevapAdIyavApyA pUrvvataH kAkinnimUvakatkakSetra 9 tarataH bramilanakagrAmapathadakSiNataH puSmilAnakagrAbhasIna aparataH evametatsaha vapyA pAdA paM. 15 / sanAtha; rAMsa; guruma. paM. 16 vAMyA bhArassarvva; parApara paM. 17 vayA toSaH paM. 18 vaaNthe| rddharmAnuparodhojjvalatarI. paM. 18 vAM nevAyuktaka. 5. 1 kumAra, paM. 2 vA mAtA. paM. u pAthI pAdAnAM; vAdyagIta. paM. 4 vAM saMskArAya, nimittAya paM. vo ghoSa satka candrabhaTasatkavApyAH paM. 7 thi pathAduttarata; dApUrvvata. paM. 8 vApyAH hAtha kAkimbimUcaka paM. vAMyA pathAdakSi; vApyA. For Personal & Private Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 1 lAnAM tAmrapatro 133 10 dAvarta zatadvayaM paMcanavatyAdhika sohaMgaM soparikaraM savAtabhUtapratyayaM sadhAnyahira ___NyAdeyaM sada 11 zAparAdhaM sotpadyamAnaviSTikaM sarvarAjakIyAnAmahastaprakSepaNIyaM pUrvaprattabrahmadeyavarjitaM 12 bhUmicchidranyAyenAcandrArkArNavakSiItasaritpatasamakAlInaM dharmadeyatayA pratipA dita yatoparili 13 khitasthityA bhujyamAnaM na kaizciddhyAsedhe vartitavyamAgAmibhadranRpatibhirapyasmadvaMzajaira nyairvAnityAnyai14 zvavNyasthiraM mAnuSyaM sAmanyaM ca bhUmidAnaphalamavagacchadbhirayamasmadAyonuma. ntavya 4 paripA15 layitavyazcetyuktaM ca bhagavatA vedavyAsana vyAsena / / bahubhirvasudhAbhuktA rAjami ssagarAdibhiH ya16 sya yasya yadAbhUmi tasya tasya tadA phalaM0 yAnIha dAriyabhayAnarendrairddhanAni dharmAyatanIkRtAni 17 nibhuktamatyapratimAni tAni ko nAma sAdhu punarAdadIta=SaSTiM varSasahasrANi sva garge modati bhU 18 midaH AcchettA cAnumatA ca tAnyeva narake vasediti // dRtakazcAtra zrIkhara grahaH likhitaM sandhivi19 grahAdhikRtadivirapaticandrabhaTTinA / / saM [ 290 ] bhadrapada ba 8 svahastomama. __510 dAvata mAM dA 31 nA tyadhika pratyAyaM. 5. 12 vAMyA pAdita; yata upari 5. 16 pAyA bhUmista. 5, 17 pAyo nibhuktamAlya. 5.15 vAyA bhAdrapada. For Personal & Private Use Only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 58 vaLAmAMthI maLelAM zIlAditya 1 lAnAM tAmrapatro gupta. saM ra90 I. sa. 606 I. sa. 130 mAM vaLAmAMthI maLelA pAMca tAmrapatra paikInuM A eka che. te zIlAditya 1 lAnA samaya ane gu. saM. ra90 nA varSanuM che. vaMzAvali- bhaTArkanA vaMzamAM guhasena janme hato. tene dIkare dharasena bIje hatuM ane tene dIkaro zIlAditya dharmAditya nAme prasiddha hate. - dAnavibhAga-darezani getranA dazapurathI AvelA ane valabhI(vaLa)mAM rahetA brAhmaNe mitrazarmanuM ane gamezvara je drazarmananA dIkarA hatA, tene maoNDalI gAmanA tAbAmAMnuM dastUraputra nAmanuM gAmaDuM zIlAditye dAna ApyuM, dazapura te mALavAmAMnuM hAlanuM maMdAsara gAma che. noTa mAtra ga. hI. ojhA For Personal & Private Use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 59 vaLAmAMthI maLelAM zIlAditya 1 lAnAM tAmrapatrA gupta saM. 190 I. sa. 609 I. sa. 1930 mAM vaLAmAMthI maLelAM pAMca tAmrapatrA paikInuM A eka che. te zIlAditya 1 lAnA samayanuM che ane gu. saM. 190 nA varSanuM che. valabhI daravAjA bahAra bhadrezvara mukAmethI dAna apAeluM che. vaMzAvali-bhaTArkanA vaMzamAM guhusena janmyA hatA. tenA dIkarA dharasena khInne hatA ane tenA dIkarA zIlAditya dharmAditya nAmathI prasiddha hatA. dAnavibhAga----yakSasura vihAramAM rahetI bhikSuNIenA saMghane mATe kapaDAM, khArAka temaja DhavA meLavavA mATe temaja bhagavAn buddhanI pUjA mATe joItAM caMdana, grUpa puSpA vigere mATe ane vihAranA truTaka bhAganA dbiAra vArate ghasarakanA prAMtamAM vaTavrUha pAsenA amadasaputranA gAmanuM dAna zIlAditye karyuM che. 1 nADha mAtra gau. hI. AjhA 4 For Personal & Private Use Only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 60 zIlAditya (u dharmAditya) 1 lAnAM tAmrapatro A be patarAMone badhI bAjue DuM nukazAna thayuM che. dareka patarAnuM kaDI mATenuM jamaNI bAjunuM kANuM cekhuM dekhAya che. sahuthI vadhAre nukazAna donanuM varSa batAvanArA bhAgane thayuM che. upalI bAjumAM ceDA akSare jhAMkhA thaI gayA che. paraMtu jeTalA akSaro spaSTa che teTalA bahu saMbhALapUrvaka ane suMdara rIte ketaryA che. zIlAditya 1 lAnAM dAnapatro sAdhAraNa rIte lakhANanI bhUla vagaranAM che. tethI A dAnamAM paNa lakhANanI ane ketAraka manI bhUlo kavacita ja che. patarAMo lagabhaga 11"x4" mApanAM che. pahelA patarAmAM 19 paMktio ane bIjAmAM 17 paMktio lakhelI che. je sthaLethI dAna ApyuM hatuM te sthaLanAM nAmavALo bhAga bhAMgI gayA che. tevI ja rIte rAjAnuM khuda nAma je bhAgamAM hatuM te bhAga bhAMgI gayo che. paNa tene bIjAM nAmane cheDo bhAga 19mI paMktimAM jaNAya che. - A eka boddha dAna che. ane te vazakaranA svatalamAM dAna ApanAra rAjAe pite baMdhAvelA vihArane ApyuM che. A rAjAnA saM. 286nA eka bIjA dAnapatramAM A ja vihAra batAvyo che. paraMtu temAM te baMdhAvanAra rAjAnuM nAma ApyuM nathI. - vihArane dAnamAM be gAmo ApyAM che. temAMnuM eka, vyAdhinnAnaka nAmanuM, saraka pradezamAM ApyuM hatuM. bIjA gAmanuM nAma, tayA je pradezamAM te AveluM hatuM tenuM nAma vAMcI zakAtuM nathI. dUtaka kharagraha che. lekhakanuM nAma nAza pAmyuM che. paraMtu tene lagADelAM vizeSaNa, je rakSita che te parathI tathA te rAjAnAM bIjAM dAne parathI te saMdhivigrahadhikRta tathA mukhya maMtrI vatrabhakTi have joIe, ema kahI zakAya. bhAMgI gayelA bhAga sAthe dAnanAM varSa tathA mAsa nAza pAmyAM che. paNa pakhavADIyuM rakSita che. A dAnane dUtaka, kharacaMDa saM.290 nAM dAnapatramAM Ave che, paNa saM. 286 nA dAnapatromAM AvatuM nathI. A uparathI dAnapatranuM varSa aTakaLe nakkI karI zakAya. tethI A zIlAdityanAM aMtanA vakhatanAM dAnapatromAMnuM eka che. A dAnanuM khAsa mahattva e che ke phakta AnA uparathI ja ApaNane jANavAmAM Ave che ke zIlAditye pote eka bauddhavihAra baMdhAvyuM hato. AthI jaNAya che ke teNe uttarAvasthAmAM, guhasenanI mAphaka, bauddhadharma svIkAryo hate. (iM. e. . 5, 5. 206) ja. che. brA. je. e. se. nyu, sI. dho. 1 2 31-12 DI. bI, dikalakara For Personal & Private Use Only Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditva 1 lAnAM tAmrapatro akSarAntara patarUM pahelu maulabhRtazreNI ... ... ... ... ... ... .. vaGazAnmAtApitRcaraNAravindapraNatipravidhautAze ... .... 4 ... ... hureva samadaparagajaghaTAsphoTanaprakAzitasatvanikaSasta... ... ... saMsaktapAdanakharazmisaMhatiH sakalasmRtipraNItamArga samyakpa ... ... ... 6 ... ... rAjazabdaH rUpakAntisthairyadhairyagAmbhIryyabudghisampadbhiH smara zazAGkAdri ... ... ... 7 zAnatizayAnazzaraNAgatAbhayapradAnaparatayA tRNavadapAstAzeSa ... ... ... 8 dhikArthapradAnAnanditavidvatsuhRtpraNayihRdayaH pAdacArIva sakalabhuvana ... ... 9 ... ... ... daH paramamAhezvaraH zrIguhasenastasya sutastatpAdanakhamayUskhasa ntAnavi ... ... ... ... 10 ... ... ... ... kSAlitAzeSakalmaSaH praNayizatasahasropajIvyamAnasampadru palobhAdi ... ... ... ... 11 ... ... ... bhigAmikairgaNaissahajazaktizikSAvizeSavismApitAkhilabala dhanurddhara x prathama ... ... ... 12 ... ... sRSTAnAmanupAlayitA dharmadAyAnAmapAkartA prajopaghAtakAriNAmupa___plavAnAM da ... ... ... 13 ... tyorekAdhivAsasya saMhatArAtipakSalakSmIparibhogadakSavikramo vikramasaMprApta 14 ... ... zrIH paramamAhezvaraH zrIdharasenastasya sutastatpAdAnudhyAtassakalajagadAnandanA ... ... ... sthagitasamagradiGamaNDalassamarazatavijayazobhAsanAthamaNDalAgradyutibhAsura ... gurumanorathamahAbhAraH sarvavidyAparAvaravibhAgAdhigamavimalamatirapi sa ... 17 ... nApi sukhopapAdanIyaparitoSaH samagralokAgAdhagAmbhIryahRdayopi sucari ... 18 ... makalyANasvabhAvaH khilibhUtakRtayuganRpatipathavizodha 19 ... ... tArthasukhasampadupasevAnirUDhadharmA[ dityadvitIyanAmA ]' 1 A akSare aTakaLe mUkyAM che. For Personal & Private Use Only Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 gujarAtanA aitihAsika lakha patarUM bIjeM 20 [ zrIzIlAdityaH kuzalI sarvAnevAyuktakaviniyukta ]kadrA[ ki ] ... ... ... ... baddhayamAnakAnsa ... ... ... ... ... ... puNyApyAyanAya vazakaTaM svatalaniviSTAsmatkAritavihAra .... 23 ... piNDapAtazayanAsanaglAnapratyayabhiSajyapratiskArAya( ? ) ... ... 24 ... snAnagandhadIpatailapuSpamAlyavAdyagItanRtyAdhupayogAya ca vihA.... ... sairakapathakAntargatavyAghradinnAnakaM / tathA kAla( ? ) ... ... kA( ? )laNa-metadrAmadvayaM sodraGgaM soparikaraM savAtabhUtapratyAya ... ... ... sadazAparAdhaM sotpadyamAnaviSTi[ ke ]sarvarAjakIyAnAmahastaprakSepaNIyaM ... ... ... ... ... bhUmicchidranyAyenAcandrAkArNavakSitisaritpavatasamakAlInaM vihArasaGgha .... .... ... ... ... ... 29 ... ... uparilikhitasthityA bhuMjamAnasya na kaizcidvayAsedhe vartitavyamAgA___ mibhadranRpati30 mi ... aa anityAnyaizvaryANyasthiraM mAnuSyaM sAmAnyaM ca bhUmidAnaphala mavagacchadbhiH 31 ... smadAyonumantavyaH paripAlayitavyazcetyuktaM ca bhagavatA vedavyAsena vyAsena 32 ... bhuktA rAjabhissagarAdibhiH yasya yasya yadA bhUmistasya tasya ta ... 33 ... yAnnarendrarddhanAni dharmAyatanIkRtAni nirbhukta mAlyapratimAni tAni ko nAma, sA ... ... 34 ... SaSThiM varSasahasrANi svarge modati bhUmidaH AcchettA cAvamantA ca tA ... 35 dUtakotra zrIkharagrahaH / / likhitaM sandhivigrahAdhikRtadivirapati ... ... 36 ... ... ... ... hula 7 svahasto ... ... ... ... 1 A nAma saM.375 nA dAnapatramAM tema ja dharasena 2 jAnA dAnapatramAM Ave che. 2 A kadAca akSasaraka hoya ? 3 muM uparanuM anusvAra bhUlathI mUkAyuM che. For Personal & Private Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 ka dharasena 3jAnAM bhAvanagaramAMthI maLelAM tAmrapatrA 3. sa. 34 mAgha. sa. 7 A patarAMe saMbaMdhI pre. bI. ke. ThAkore mAhitI ApI hatI ane te bhAvanagaranA dANAnA vepArI dIpasaMga kAnajInA kabajAmAM hatAM. patarAM e che ane temAM dharasena 3 jAnuM pUrUM dAnapatra che. te 12 IMgalAMmAM ane 8 IMca paDALAM che ane pahelAmAM 24 ane khIjAmAM 20 paMktio che. kharagrahanA dIkarA dharasena 3 jAe kheTaka pradvAramAM lazkarI mukAma hatA tyAMthI dAna ApeluM che. zarUAtamAM bhaTArkathI mAMDIne dharasena 3 jA sudhInA vaMzanA rAjAonuM varNana che ane te dhruvasenanA saM. 310 nA dAnanI sAthe lagabhaga maLatuM Ave che. jene dAna maLyuM. te brAhmaNu viSNuyazasanA dIkarA mitrayazasa nAme hato. te Atreya gAtranA, atharvavedI ane hastavapranA rahevAsI hatA. tene nIce pramANe dAna ApavAmAM AveluM hatuM. (1) surASTra viSayamAM hastavapra AharamAM amakarakUpa gAmamAM 100 pAdAvartta jamIna; ( 2 ) kAlApaka pathakamAM Dabhaka gAmamAM eka khetara; 3) teja gAmamAM 18 pADhAvartta mApavALI vAva; ( ziravaTaka sthalImAM hastihRdaka gAmamAM utkhana ( ? ) pAdAvattuM jamIna. rAjakumAra zIlAditya kRtaka tarIke Apela che ane suleha tathA laDAI khAtAnA adhikArI vatrabhaTTie lakhela che. dAnanI tithi gu. va. saM. 304 nA mAgha su. 7 che. AnI aitihAsika upayeAgitA e che ke zIlAdityanI chellImAM chellI sAla ra92 ane dhruvasena 2 jAnI vhelAmAM vhelI sAla 310 vaccenI eka paNa sAla maLI nathI. vaLI A be rAjAenI vacce kharagraha ane dharasena 3 jo ema be rAjAoe rAjya karyuM hatuM, paNa temAMthI kAInuM dAnapatra atyAra sudhI maLyuM nahAtuM. A dAnapatrathI tethI saM. 192 ane 310 vaccene gALA amuka aMze TuMkA thAya che. surASTra ( atyAranuM kAThiyAvADa ) hastavapra (bhAvanagara sTeTamAMnuM hAthama ) ane kAlApaka ( hAlanu` kAThiyAvADanI naiRRtya keNe AveluM kALAvaDa), e traNu sivAya zrIjI jagyAenAM nAma maLatAM nathI. * vA. myu. rI. I. sa. 1915-26 pA. 14 DI. bI. dIlakara For Personal & Private Use Only Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 0ra valabhI dAnapatranuM gepanAthamAMthI maLeluM paheluM pataruM paheluM pataruM phesara byuharane kAThivADanA DepyuTI ejyukezanala InsapekaTara rAva bahAdura gopAlajI esa. desAI taraphathI maLelI eka kAgaLanI chApela prata, je temanI kRpAdRSTithI mane prApta thaI tenA uparathI, nIce ApeluM adhUruM valabhI dAnapatra me prasiddha karyuM che. je patarA uparathI te chApa levAI hatI te gepanAthamAMthI maLyuM hatuM, ane tenuM mApa 14"x10" che. pratikRti uparathI jaNAya che ke te pataruM saMbhALapUrvaka rAkheluM nathI. ane pahelI tathA chellI paMktinA badhA tathA bIjI lagabhaga badhI paMktionA banne cheDAnA akSare Deka aMze nAza pAmyA che. dAnapatra upara tArIkha valabhImAMthI nAkhelI che. valabhInAM bIjAM badhAM dAnapatra mAphaka A dAnapatramAM paNa prathama be patarAo haze. pahelA patarAMne cheDe be kANuo uparathI sAbita thAya che ke bIjuM pataruM te sAthe joDeluM haze te nAza pAmyuM che. ane te sAthe tenI tArIkha, dAnanA pAtranuM nAma, dAna ApanArAonAM nAma tathA dAnamAM ApelI vastuonAM nAme paNa nAza tho che. sAcavI rAkheluM paheluM pataruM, prasiddha thayelAM anya valabhI dAnapatranAM pahelAM patarAMe sAthe sarakhAvavAthI amuka hadamAM tenI tArIkha cokkasa karI zakAze. ApaNe pahelA patarAmAM, guhasena ane te pachInA uttarakAlIna valabhI rAjAonI vaMzAvaLI ApelI che. temAM dharasena 3 jAnuM varNana adhuruM rahe che. A varNananI ekAda pakti khevAyela patarAM upara hovI joIe. derabharanA eka putranuM A dAnapatra hoI zake nahIM, kAraNa ke valabhI saMvat 337 nAM kharagraha 2 jAnAM dAnapatranAM pahelAM patarAMmAM dharasena 4 thA sudhI vaMzAvaLI ApI che. tethI A dAnapatra dharasena 3 jA athavA dhruvasena 4 thA athavA dharasena 4 thAe jAhera karyuM haze. A anumAnane nIcenI bAbatathI vadhAre Teko maLe che. dhruvasena 2 jAnAM va. saM. 310 nAM dAnapatronAM tathA dharasena 4 thAnAM va. saM. 3302 nAM dAnapatranAM pahelAM patarAMo paNa barobara ApaNuM paDelA patarAnI jagyAethI ja bhAMgI gayAM che, jyAre dharasena 4 thAnAM va. saM. 3263 nA eka bIjA dAnapatranA pahelA patarAmAM vaMzAvaLInI lagabhaga aDhI (2) paMkitao vadhAre che. lipi dhruvasena 2 jA ane dharasena ja thAnAM prasiddha thayelAM dAnapatranI lipine pUrepUrI maLatI Ave che. I. e. je. 1ra pA, 148 I. hultha. 1 che, byulahere prasiddha kareluM che, juo I. e. va. 7 5. 76. 2 pro. byulahare prasiddha karyA che. juo, I. e. ke. 6 pA--1ra ane va. 7 pA. 73. 3 che. bhADArakare prasiddha kareluM che. jI. I. e. va. 1 pA. 14. For Personal & Private Use Only Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ valabhI dAnapatranuM gopanAthamAthI maLeluM paheluM patarUM akSarAntara 1 oM svasta valabhataH prasabhapraNatamitrANA matrakANAmatulabalasampannamaNDalAbhAga sasakta prahArazatalabdha2 pratApAtpratApopanatadAnamAnArjavopArjitAnurAgAdanuraktamaulabhRtazreNIbalAvAptarA jyazriyaH paramamAhe3 zvarazrIbhAdavyavacchinnarAjavazAnmAtApitRcaraNAravindapraNatipravidhautAzeSakasmapaH zaizavAtprabhRti khaDgadvitI4 yabAhureva samadaparagajaghaTAsphoTanaprakAzitasatvanikaSaH tatprabhAvapraNatArAticUDArana prabhAsasaMktapA5 danakha[ ra ]zmisa~hatiH sakalasmRtipraNItamArgasamyakparipAlanaprajAhRdayaraja nAnvartharAjazabdo rUpakAntisthairyyagA6 [ mbhI ] yaM buddhisampAdbhiH smarazazAGkAdirAjodadhitridazagurudhanazAnatizayAnaH zaraNAgatAbhayapradAnaparatayA tR7 NavadapAstAzeSasvakAryaphalaprarthanAdhikArthapradAnAnanditavadvatsuhRtpraNayihRdayaH pA dacArIva sakalabhu8 vana[ ma ]NDalAbhogapramodaH paramamAhezvaraH zrIguhasenastasya sutastatpAdanakha[ ma] yukhasantAnavisRtajAhnavI9 jalaughaprakSAlitAzeSakalmaSaH praNayizatasahasropajIvyamAnasampadrUpalobhAdivAzritaH sarabhasamAbhigAmikai10 [rguNai ]ssahajazaktizikSAvizeSavismApitAkhiladhanurddharaH prathamanarapatisamatisRSTA nAmanupAlayitA dharmadAyA11 nAmapAkartA prajopadhAtakAriNAmupaplavAnAM darzayitA zrIsarasvatyorakAdhivAsasya sa~ha tArAtipakSalakSmIpa12 ribhogadakSavikramo vikramApasaMprasavimalapArthivazrIHparamamAhezvaraH zrIdharasenastasya sutastatpAdAnudhyAtaH 13 sakalajagadAnandanAtyadbhutaguNasamudayasthagitasamagradimaNDalaH samarazatavijayazo bhAsanAthamaNDalAya.. 14 yatibhAsuratarAnsapIThAdUDhagurumanorathamahAbhAraH sarvavidyAparAvaravibhAgAdhigamavima lamatirApi paM. 1 pAMcyA oM svasti valabhItaH; mitrANAM maitra bhane maNDalAbhogasaMsakta-5. 2 bhAna A nurAgA nA bhane maula nau au bhUsA/2yA cha. paM. 4 vaMzAna ne| A bhUsA gayA cha. 5. 4 prakAzita na A pA che. vaay| nikaSastatpra. paM. 7 vAyA phalaH prArthanA sana vidvata. paM. 8 pramodaH nAmo bhUsA gayo che. paM. 11 upaplavAnAM manusvAra ya mu che; vAMyA rekAdhivAsasya- 12 vaaN| vikramopasaMprApta. paM. 14 yi yutibhAsuratarAsa; bhAsurataransA bhAsuretarAnsa, nAbhAya che. For Personal & Private Use Only Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 gujarAtanA aitihAsika lekha 15 sarvatassubhASitalavenApi sukhopapAdanIyaparitoSaH sama[ gra ]lokAgAdhagAmbhIrya____ hRdayApi sucaritAtizaya16 mukhya rUparamakalyANasvabhAvaH khilibhUtakR[ ta ]yuganRpatipathavizoghanAdhigatodana kIrtimAnuparodho17 jjvalatarikRtArthasukhasampadupasevAnarUDhadharmAdityadvitIyanAmA paramamAhezvaraH zrI zIlAdityastasyAnujaH 18 tatpAdAnudhyAtaH svayamupendraguruNeva guruNAtyAdaravatA samamilaSaNIyAmapi rAja lakSmI skandhAsaktAM para19 mabhadra iva dhuryyastadajJAsampAdanaikarasatayaivodvahankhedasukharatibhyAmanAyAsitasatvasa mpattiH prabhAvasampa20 vazIkRtanRpatizataziroratnacchAyopagUDhapAdapIThopiparAvajJAbhimAnarasAnAliGgitama___novRttiH praNasime21 kA parityajya prakhyAtapauruSAbhimAnairapyarAtibhiranAsAditiprati[ kri ]yopAyaH kRtanikhila bhuvanAmodavimalagu22 Nasa~hati prasabhavighaTitasakalakalivilasitagatinIMcajanAdhirohibhirazeSairdoSairanAmR pTAtyunna[ ta hRdayaH prakhyAta23 pauruSAstrakauzalAtizayagaNatithavipakSakSitipatilakSmIsvayaMgrahaprakAzitapravIrapuruSapra thamasakhyAdhiga24 maH paramamAhezvaraH zrIkharagrahastasya tanayastatpAdAnudhyAtaH sakalavidyAdhigamavihi tanikhilavidvajjana25 manaH paritoSAtizayaH satvasampadA tyAgaudAvyeNa ca vigatAnusAdhAnAzamAhitA rAtipakSamano26 [ ra thAkSabhaGgaH sampa[ gupa | lakSitAnakazAstrakalAlokacaritagaharavibhAgopi para mabhadrapra[ kR ] ra [ tikR]. 27 [ tri ]maprazrayavinayazobhAvibhUSaNaH samarazatayayapatAkAharaNa[ pratya ]lodagrabAhu. daNDavi[ dhvansi ]ta[ni khi[ la . 5. 17 pAyA nirUDha mane tasyAnujastatpAdA. 5.18 pAyA rAjyalakSmI. 5. 15 vAMya tadAjJA mana kheTa. 5.21 pAyo sAdita. 5. 22 pAMya sahatiH 5. 23 pAyA tizayo bhane saMkhyA.-5. 25 vigatAnusandhAnA nA 7 ane 8 nI vacce lAIna upara eka mIMDu che. A dAnapatra karatAM prathamanAM dAnapatro badhAMnI pratikRtiomAM vigatAnusaMdhAnAzamAhitArAti. pAye che. pAthA mA yinamA saMdhAnAsamA (zAsAhitya 3 garnu hAnapatra 4. . . 5 52. 207) saMdhAnasamA (zAhitya 5 mA manAnAM hamapatra. sa. .16 tathA 1.7 5. 5) sabhuzama 3242 12vAmA sAmya to.5.24 vara-vAyA paramabhadraprakRtirakRtrima. 5, 25 2 sakSazabhUsAdha gayA. pAyo samarazatajaya bhane vidhvaMsita. For Personal & Private Use Only Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ valabhI dAnapatranuM gopanAthamAMthI maLelu pahelu patalaM bhASAMtara svasti! valabhIpuramAMthI mitronAM ane baLathI namAvelA zatruonAM mahAna ane asaMkhya sainyanA prabaLa ane satata prahArathI yaza prApta karanAra, pitAnA vikamamAMthI udbhavatA dAna, mAna ane vinayathI prajAne anurAga prApta karanAra, zaraNa thaelA tRpanI zreNInA baLathI rAjyazrI prApta karanAra, ane avicchinna rAjavaMzavALA bhaTTArkamAMthI, tene pautra, mAtapitAnAM caraNakamaLane namana karI sarva pApa dhoI nAMkhanAra, bALapaNathI eka ja mitra samAna asithI zatruone ! masta mAtaMgonI ghaTA chedI baLa prakAzita karanAra, jenA padanakhanI mahAna prabhA pitAnA pratApa vaDe namana karatA zatruonA mugaTanA maNinI prabhA sAthe maLatI, sarva smRtimAM jaNAvela mArganuM yogya pAlana karI pitAnI prajAnAM mana anuraMjita karIne rAjazabda tenA pUrNa arthamAM jene sArI rIte baMdhabesate, je sUpa, kAnti, sthiratA, gAMbhIrya, buddhi ane saMpadamAM anukrame kAmadeva, Indu, himAlaya, sAgara, bRhaspati ane kubera karatAM adhika hato, zaraNAgatane zaraNa ApavAmAM nitya udyata hovAthI svArtha tRNavat lekhI tyajI denAra, vidvAne, badhujane, ane mitronAM hadaya abhilASa karatAM adhika ApIne prasanna karanAra, sakaLa jagatane gamana karatA sAkSAta AnandarUpa, parama mAhezvara guhasena utarI Avyo hato. tene putra, potAnA pitAnA padanamAMthI nIkaLatA razmirUpI gaMgAnA jaLamAM sarva pApa dhoI nAMkhanAra, asaMkhya mitronA jIvitanuM pAlana karatA pratApanI abhilASathI tenI tarapha AkarSAelA sarva sadguNasaMpanna, naisargika baLa ane vizeSa vidyA ( zikSA )thI sarva dhanurdharone vicimata karanAra, pitAnA pUrvajoe karelAM sarva dharma dAna rakSanAra, pitAnI prajAne haNanArAM sarva vidghAne haranAra, zrI ane sarasvatIne ekatra nivAsasthAna, zatruonA pakSamAMthI lakSamI harI laIne tene upaga karavAmAM dakSa vikamavALe, pitAnA pratApathI vimaLa rAjyazrI prApta karanAra parama mAhezvara zrI dharasena hate. tene putra, tene pAdAnudhyAta, akhila jagatane nakArI ane ati addabhuta guNenA tejathI sarva dizA bharanAra, aneka yuddhonA zaddha teja ane senApatinA tejathI prakAzita kaMdhavALA. abhilASanA mahAbhAra vahanAra, vidyAnA para ane apara bhAganA jJAnathI ati pavitra thaelI matisaMpanna hovA chatAM koInI pAsethI eka sucanathI rahelAIthI prasanna thAya te, agAdha gAMbhIryavALA hRdayavALo hovA chatAM aneka satkAryothI ati umadA svabhAva darzAvanAra, satyayuganA parvanA nAnA mArga para gamana karI mera prasarelA yazavALA, dharmakAryanI sImA kadApi na ulaMdhI hovAthI adhika ujajavaLa banela lakSamI, sukha, ane pratApanA upabhegathI dharmAdityanuM varNana ApatuM nAma prApta karanAra paramamAhezvara zrI zIlAditya hatuM. tene bhAI ane pAdAnayota, anya upendra samAna ane tenA tarapha premathI pUrNa hAIpitAnA vaDIla badhuthI tenA skapara makAelI ramya ane abhilASita rAjyazrInI dharI, pitAnA badhunI abhilASAnuM pAlana karavAnA Ananda mATe ja phakata, sukhI vRSabha jema dhAranAra, zrama, sukha ke premathI jenI zAnti sadA aspezita hatI, tenA vikamanA pratApane namana karatA aneka nRpanA mugaTanAM ratnathI tenuM pAdapITha AvRta hatuM, chatAM je anyanuM apamAna karavAnA leza mAtra dethI mukta hatA, je madavALAM parAkramo mATe vikhyAta jano pAse phakata namana ja thavA dete, je sakaLa jagane AnakArI sarva guNothI pUrNa hato, jeNe kaliyuganA sarve mArga baLathI hAMkI mukyA hatA, jenuM ati umadA haya durTomAM sadA jaNAtA doSomAMnA eka paNa deSathI nitya mukata hatuM, jeNe sarva jAtanAM purUSArthavALAM zastranA prAgamAM mahAna dakSatAthI asaMkhya zatru nRpanI lakSamI harI laIne pitAne parAkramI puruSomAM prathama sAbIta karyo hato te paamAhezvara zrI kharagraha hatA. tenA pachI tene putra, ane pAdAnudhyAta, sarva vidyA prApta karI vidvAnanA parama saMtASarupa, avyavasthita ane aniyamita zatruonA manoratharupI rathanI dharIne baLa, dAna, ane udAratAthI bhAMgI nAkhanAra, lekacarita (jAtanA antara viSaya), sarva kaLA ane vidyAthI ati paricita hovA chatAM ati AnandI svabhAvavALe, akRtrima prema ane vinayathI bhUSita, pitAnA vizvAsa saMpanna ane aneka yuddhamAM vijayudavaja harI lenAra karathI sarva zatruomAM spardhAnA utsAhane nAza karanAra, jenI AjJA tuti pAmI hatI ... ... ... ... ... ... .. * For Personal & Private Use Only Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 63 dhruvasena 2 jAnAM tAmrapatro saMvata 310 Azvina vadi para dhruvasena 2 jAnuM dAnapatra dareka 10 iMcax12 iMca mApanAM be patarAMo upara lakheluM che. kaDIo ane madrA tenAM egya sthAne che. atyAre patarAMo ghaNAM ja pAtaLAM thaI gayAM che, ane kaI kaI jagyAe nhAnAM kANuM paDyAM che. kATane lIdhe sapATI bahu kharAba thaI gaI hovAthI, zedhanAre uparanAM paDa bhAMgI nAkhyAM hoya evuM jaNAya che. subhAgye nakakara trAMbAne cheDo bhAga madhyamAM rahI gayo hato. jemAM akSaranA lITA dekhAya che. chatAM jyAre mane patarAMo maLyAM tyAre AkhuM dAnapatra ukelI zakIza ke nahi te viSe mane zaMkA hatI. paraMtu jyAre najare paDI zatA badhA lITAo dhoLA raMgathI pUrI dIdhA tyAre mane ati AnaMda sAthe mAluma paDyuM ke, ekAda paMkita je bIjAM prasiddha thayelAM patarAMonI madadathI sahelAIthI jANI zakAze. te sivAya AkhuM dAnapatra vAMcI zakAya tevuM hatuM. A dAnapatra valabhImAM lakhAyuM che. vaMzAvaLImAM kaMI navIna jANavA jevuM nathI. paraMtu eka vAta khAsa dhyAnamAM rAkhavI joIe ke, dhruvasena 2 jo, jene bAlAditya kahevAmAM Ave che. te 6 mahArAja no IhikAma dhAraNa karatA nathI, tathA tenA pahelAM thaI gayelAmAMthI koIne " " " pratApI ? sivAya bIjuM vizeSaNa ApyuM nathI. A bhUla kadAca akasmAta hoya. paraMtu hiMdustAnanA rAjAonuM zabdADaMbarapaNuM jotAM A bAbata zaMkAspada che. ane chevaTe je ema mAluma paDI Ave ke dhruvasena 2 jAne pitAnI mahattA viSe mauna rahevAnAM sabaLa kAraNe hatAM, te te navAI jevuM nahi lAge. A dAna gehake baMdhAvelA vihAramAM vasatA bhikSusaMghane ApyuM che. A vihAra rAjakumArI daDAe valabhImAM baMdhAvelA vihAranI sImAmAM Avela che. duhA ane tenA vihAra viSe dhruvasena 1 tathA guhusenanA zAsanamAMthI jANavAmAM Ave che. AMhi jo tene "rAjhI" "rANa" kahevAmAM AvI hoya te, huM dhAruM chuM ke lekhakane hetu te "rAjAne paraNelI hatI e nahi paNa " rAjakuTuMbanI hatI ? evuM batAvavAne haze. kAraNa ke pravasena 1 le tene 88 mArI benanI putrI " kahe che. varmAvatarunniviSTa eTale "valabhInI pitAne sapATI upara beThele " e zabdano cokakasa artha huM karI zakato nathI. tene artha meM karyo che tema, valabhImAM Avelo eTale cAra divAlanI vacce " evo thAya. paNa kadAca "svata" samAsano kaMI pAribhASika artha hoya. A dAnano hetu dhruvasena 2 jAnA pahelAnA dAnamAM Ape che te ja che. sarASTramAM kAlApaka pathamAM saMta nAmanuM gAmaDuM dAnamAM ApyuM che. seraThanA eka peTA bhAganuM nAma kAlApaka patha hovuM joIe. 'surASTra" vize dhyAnamAM rAkhavAnuM e che ke A zabda hamezAM bahuvacanamAM vAparavAmAM Ave che, jema ke kurAZIH ane tethI vaMvATA, phira nI mAphaka tene artha paNa surASTra dezamAM vasatA loko evuM thAya che. seraTha kadAca kurAne apabhraMza nahi, paNa sorASTrama( maMDalama ) haze. kAraNa ke, taddhita pratyaya lagADavAthI banele saMskRta au niyamita rIte prAkRta so thI batAvAya che. kAThiyAvADanA DepyuTI ejyukezanala InspekaTara rAva sAheba gopAlajI esa. desAI sUcave che ke, bhAsaMta e seraTha prAMtamAM jUnAgaDhanA navAbanA tAbAnuM hAlanuM bhesANa gAma haze.' saurASTranA, valabhI rAjAo sAthenA saMbaMdha viSe hivenaseMga paNa kahe che ke "A deza valabhI rAjyanA tAbAmAM che." tArIkhamAM, varSa saMvata 310 ane mAsa Azvayuje ApelAM che. divasa, "baha5, eTale baha (lapakSa), vada 5," athavA "ba 15, vada 15" vaMcAya che. kAraNa A patarAM para 'da ' ane 10 nI nizAnI baha maLatI Ave che. *I. e. . 6 pA. 12-13 jI byuhara For Personal & Private Use Only Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvasena 2 jAnAM tAmrapatro akSarAntara patarU paheluM 1 svasti valabhItaH prasabhapraNatA mitraNAmaitrakANAmatulabalasaMpannamaNDalAbhogasaMsaktapra hArazatalabdhapratA 2 pAtpratApopanatadAnamAnArjavopArjitAnurAgAdanura ktamaulabhRtazraNIbalAvAptarAjyazriyaH paramamAhezvaraH zrIbhArkAdivyava 3 cchinnarAjava~zAnmAtApitRcaraNAravindapraNatipravidhautAzeSakalmaSazzaizavAtprabhRtikha gadvitIyabAhurevasamadaparagajaghaTAsphoTana 4 prakAzitasatvanikaSastatprabhAvapraNatArAticUDAratnaprabhAsasaktapAdanakharazmisa~hatissa kRlasmRtipraNItamArgasamyakparipa 5 lanaprajAhRdayaraJjanArtharAjazabdo rUpakAntisthairyagAmbhIryabuddhisaMpadbhiH smarazazAGkAdvirAjodadhitridazagurudhanezAnatiyAnazzara 6 NAgatabhiyapradAnaparatayA triNavadapAstAzeSasvakAryyaphalaprArthanAdhikArthapradAnAnanditavidvatsuhRtpraNayihRdayaH pAdacArI * 7 va sakalabhuvanamaNDalAbhogapramodaH paramamAhezvaraH zrIguhasenastasya sutastatpadanakhamayUkhasaMtAnavisRtajAnhavIja laigha 8 prakSAlitAzeSakalpapaH praNayizatasahasropajIvyamAnasaMpadrUpalobhAdivAzritassarabhasamAgAmikairguNaissahajazaktizi 9 kSAvizeSavismApitAkhiladhanurddharaH prathamanarapatisamatisRSTAnAmanupAlayitA dharmmadAyAnAmapAkarttA prajopa 10 ghAtakAriNAmupaplavAnAM dazayitA zrIsarasvatyorekAdhivAsasya sahRtArAtipakSalakSmIparibhogadakSavikramavikrameopasa 11 [ prA ]tavimalapathaiivazrI paramamAhezvaraH zrIdharasenastasya sutastatpAdAnudhyAta ssakalajagadAnandanAtyadbhuta guNasamudayastha 12 . [ gi ] tasamagradiGmaNDalassamurazatavidazatobhAsanAthamaNDalAgradyutibhAsurAnsapIThovyUDhagurumanorathamahAbhAra 13 [ sa ]rvvavidyA parAparavibhAgAdhigamavimalamatirapi sarvvatassubhASitalavenApi sukhapapAdanIyaparitoSassamagralokAgAdha 14 gAmbhIryahRdayeopi sucaritA tizaya suvyaktaparama kalyANasvabhavaH khilIbhUtakRtayuganRpatipathavizodhanAdhigatodagrakIrtti paM. 1 vAMyA mitrANAM paM. 2 vAMyA zreNI; mahezvaraH paM. 4 caM. 1 / phala, paM. 7 vAMyA statpAda; jalaugha. paM. 10 vAM vAMge vijayazo; rAMsapITho mahAmAraH; - paM. 13 vA sukhopa paM. 14 the| sattva; saMsakta; paripA. paM. 5 vAM raMjanAnvartha. darzayitA. paM. 11 va pAthizrI. paM. 12 ! svabhAvaH, - For Personal & Private Use Only 145 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 gujarAtanA aitihAsika lekha 15 cAnuparodhojjvalatarikRtArthasukhasaMpadupasevAnirUDhadharmAdityadvitIyanAmA parama mAhezvaraH zrIzIlAdityastasyA16 nujastatpAdAnudhyAtaH svayamupendraguruNeva guruNAtyAdaravatA samabhilaSaNIyAmapi rAja lakSmIskandhAsaktaparamabhadraiva dhu17 ya'stadAjJA [ saM ] pAdanaeNkarasatayaivodvahankheTasukharatibhyAmanAyAsitasatvasaMpattiH prabhAvasaMpadvazIkRtanRpatizataziro18 ratnacchAyopagUDhapadapIThopi parAvajJAbhimAnarasAnAliGgitamanovRttiH praNatimekApari tyajya prakhyAtaparuSAbhi [ mAnaira ] 19 pyakatibhiranAsAditapratikriyopAyaH kRtanikhilabhuvanAmodavimalaguNasa~hati prasabha [ vigha ] TitasakalavilasitagatinI [ ca ] 20 janAdhirohibhirazeSairdoSairanAmRSTAtyunnatahRdaH prakhyAtapauruSAstrakauzalAtizayagaNati thavipakSakSitipatilakSmIsvayagrAha [pra]21 kAzitapravIrapuruSaprathamasaMkhyAdigamaHparamamAhezvaraH zrIkharagrahastasya tanayastatpA dAnudhyAtaH sakalavidyAdhigama[ vihita ] 22 nikhilavidvajjanamanaH paritoSAtizayassatvasaMpadAtyAgaudAryeNa ca vigatAnusandhA nAzamahitArAtipakSamanorathAkSabhaGga23 ssamyagupalakSitAnekazAstrakalAlokacaritagavharavibhAgopi paramabhadraprakRtirapyakR. tri[ maprazna ] 24 ya vinayazobhAvibhUSaNaH samarazatajayapatA[ kAharaNapratyalodaprabAhuvidhvaMsita ] patarUM bIjeM 1 nikhilapratipakSapodayaH svadhanuH prabhAvaparibhUtAstrakauzalAbhimAnasaka lanRpatimaNDalA-* 2 bhinanditazAsanaH paramamAhezvaraH zrIdharasenastasyAnujastatpAdAnudhyAtaH saccari tAtizayita 3 sakalapU [ vanarapatira ]tidussAdhAnAmapi prasAdha[ yi ]tA visayANAM mUrtimAni va puruSakAraH parivRddhaguNAnu4 rAganirbhara[ cittavR ] tirmanuriva svayamabhyupapannaH prakRtibhira[ghi ]gatakalAkalA. paH kAntimAnnivRtiheturakalaGka - kumuda5 nAthaH prAjyapratApasthagitadigantarAlapradhvansitadhvAntarAzissatatoditassavitAprakR tibhyaH parapratyayamarthavanta6 matibahutithaprayojanAnuvandhamAgamaparipUrNaM vidadhAnassandhivigraha samAsanizcayani puNaH sthAnenurUpamAdezaM paM. 15 yA jjvalatarIkRtA paM. 16 pAyo skandhAsaktAM paM. 17 pAMyA satvaH. paM. 18 mekAM; pauruSA. 5. 16 vAyA pyarAtibhi; saMhatiH, kalivilasita. 5.21 pAyo paramamAhezvaraH. 5.22 vAMyA samAhitA paM. 1 pAyo darpodaya. 5 bAya viSayANAM. 5. 5 vaaNy| pradhvaMsita; paraM; For Personal & Private Use Only Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvasena 2 jAnAM tAmrapatro 7 dadadguNavRddhavidhAnajanitasaMskArassAdhUnAM rAjyasAlAturIyatantrayorubhayorapi niSNA taprakRSTavikramopi ka- . 8 ruNAmRnuhRdayaH zrutavAnapyagarvita x kAntopi prazamI sthirasauhRdayyobhinirasitA doSavattAmudaya9 mupajatitajanatAnurAgaparipihitabhuvanasamarthitaprathitabAlAditya dvitIyanAmA parama mAhezvaraH zrIdhruvase10 na x kuzalI sarvAneva yathAsambadhyamAnakasamAjJApayatyastu vassaMviditaM yathA mayA mAtApitroH puNyApyayanAya 11 valabhIsvatalasanniviSTarAjJIduDDAkAritavihAramaNDalaMtargatagohaka kAritavihArani vAsyAyaMbhikSusaGghAyacIvarapiNDapAtaza[ ya ] 12 nAzanaglAnapratyayabhiSajya pratiskArAya buddhAnAM ca bhagavatAM pUjAsnAnagandhadhUpapu SpadIpatailAdyarthavihAra13 [ sya ] khaNDasphuTitapratisaMskArAya pAdamUlaprajIvanAya surASTreSu kAlApakapathake bhasantagrAmaH sodraGgasso14 parikaraH sabhUtavAtapratyAyassadhAnyahiraNyadeyassadazAparAdhassotpadyamAnaviSTikasarca rAjakIyAnAmahastaprakSepaNIya15 pUrvadattadevabrahmadeyaM rahitaH AcandrANivakSatasariparvatasamakAlInaH Arya bhikSusaGghaparibhogya udakAtisa[ geM] 16 Na brahmadAyo prasRSTo yatosyocitayA devAgrAhArasthityAbhuJjataH kRSataH karSayataH pra dizato vA na kaizcidvayAsedhe17 vartitavyamAgAmibhadranRpatibhirasmadvaMzajairanyairvA anityAnyaizvaryANyastharaM mAnuSyaH sAmAnyaM ca bhUmidAnaphalamava 18 gacchadbhirayamasmaddAyonumantavyaH paripAlayitavyazcetyuktaM bahubhirvasudhA bhuktA rAja bhissagarAdibhiH yasya yasya19 yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM // yAnIha dAridyabhayAnnarendrardhanAni dharmayata nIkRtAni nirvAntamAlyapratimAni 20 tAni ko nAma sAdhuH punarAdadItaH SaSTiM varSasahasrANi svarge tiSThati bhUmidaH AcchettA cAnumantAca tAnyeva narake vasye / 21 dUtakotra sAmantazilAdityaH // likhitamidaM sandhivigrahAdhikRtadivirapativazabha TTinA // saM 310 Azvayujabaha 5 svahastomama // 2 paM. 7 pAyo vRddhi; zAlAturIya, niSNAtaH. paM. 8 vAMyA sauhRdayyopi; doSavatAM. 5. 10 pAyo badhyamAnakAn. paM. 11 vaay| maNDalAntarga. paM. 12 vAMya nAsana, pratisaMskArAya 5. 14 pAya hiraNyA; viSTikaH; prakSepaNIyaH. 5.15 vayo brahmadeyarahitaH kSiti. paM.15 vAyA yotisRSTo. 5. 17 vayo sthiraM 5.20 vAyo dadIta; vaseta. 60 For Personal & Private Use Only Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 64 dhruvasena 2 jAnAM tAmrapatro (gupta) saMvat 312 jyeSTha suda 4 A be patarAM o che. darekane mApa 135"x10" che, ane bannenI eka ja bAju upara lekha che. pahelA patarAmAM 23 ane bIjAmAM 21 paMktio che. 44 mI paMktimAM tArIkha ApI che temAMthI 300,10, 2 ane 4 evA AMkaDAonI saMkhyA-cihnonA dAkhalA pUrA paDe che. DaoN. jI. buhure I. e. 6, pA.12 mAM prasiddha karelAM dhruvasena rajAnAM patarAMone A patarae. ghaNAM maLatAM Ave che. a. lekha dhruvasena(2)ne che. dAna lenAra dega zAkhAnA ane bhAradvAja gotranA aMdavasune putra brAhmaNe mAtrAkAla che. te girinagara choDyA pachI kheTakamAM raheto hato. dAnamAM sArasakeda nAmanuM kSetra ApyuM che. A kSetranuM cekakasa mApa tathA sImA vigere saMpUrNa ApelAM che. AmAM ApelAM sthaLo nIce pramANe che--( ) girinagara-kAThivADamAM ja nAgaDhanI IzAna kezamAM giranAra parvatanI taLeTImAM AveluM zahera. (2) kheTaka-te kheDA mahemadAvAda DiriTrakaTamAM akaluM 9 lanuM kheDA gaNavAmAM Ave che. ( 3 ) kANaka-pathaka, kheDA DisTrikaTane paTAmahAla che harika-pallikA nAmanuM gAma eLakhI zakAtuM nathI ... tArIkha I. sa. 632 ne maLatAM [ guptavalabhI sevAnAM varSa 312 ne zukala pakSa 4 ApelI che. sAmaMta zIlAditya ane divirapati vadi (vazabhadinahiM) ba dhruvasena 2 jAnAM patarAMo(i. e. 6, pA. 14)mAMthI tema ja bIjAmAMthI e paNa jANavAmAM AvyA che. ja, be. brA. ra. e. se. nyu. sI. - 1 pA. 69 jI. vI. AcArya For Personal & Private Use Only Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 paramamAhezvaraH zrI dhruvasena kuzalI sarvvAneva yathA saMbaddhyamAnakAM 32 samajJapayatyastu vassaMviditaM yathA mayA mAtApitroH puNyApyAyanAya girinagaravinirgatakhaTaka~nivAsibhAradvAjasagotracchaMdogasabrahma dhruvasena 2 jAnAM tAmrapatro akSarAntaramAMthI amuka bhAga tarUM 33. cAriNe brAhmaNa skandavasuputrabrAhmaNamAtrAkAlAya kheTAhAraviSaye koNakapathake hastikapallikAgre meM aparottarasImni khaTakaM 34 mAgrena trIhipiTakacatuSTayavApaM sArasakedArasaMjJitaM kSetraM sabhraSTIkaM yatrAghATanAni pUrvasyAndizi akolikedAra : jarapathazca 35 dakSiNasyAndizi malivApivahaH matravarataTAkavahazca aparasyAndizi mAtaGgakedArAH tathA malivApI / vIravarmmataTAkaparivAhaca / 36 uttarasyAndizI vIravarmmataTAkaM / AdityabhaTasaGkabhraSTi indravarmmasaGkabhraSTIca / evametaccaturAghATanavizuddhaM kSetraM sabhraSTakaM sodraGgaM dharmadAya nisRSTa 39 43 dUtakotra sAmantazIlAdityaH 44 likhitamidaM sandhivigrahAdhikRta divirapativatrabhaTTinA // saM 300 su 4 svahasto mama 10 2 jyeSTha 1 bhUNa patarAmAMthI, pahelI 30 paMDita bhATe kheTaka 4 vAMyA cchando - vAM grAme vA kheTaka 7 vAM dizi. the, vo 6 thA. 122 samAjhA vayo 149 For Personal & Private Use Only Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM 65 dhruvasena 2 jAnAM gArasanAM tAmrapA [ gupta] saMvat 313 zrAvaNa suda 14 A be patarAMonuM eka saMpUrNa dAna baneluM che. te kAThiyAvADamAM bhAvanagara sTeTanA mahuvA DisTrikaTanA gArasa nAmanA gAmaDAmAMthI I. sa. 1908 mAM maLI AvyAM hatAM, ane hAla bhAva nagaranA bAraTana myujhIyamamAM rAkhyAM che. A patarAMe ati surakSita sthitimAM che ane tenuM vajana Azare 16 poMDa che. valabhI rAjAonI hammezanI mudrA vaDe te eka bIjA sAthe joDelAM che. tenI eka ja khAju upara lakhANa che, ane tenuM mApa 15"x11" che. cAra hAMsIAe upara tenI keAra uMDI vALI lakhANanuM rakSaNa kareluM che. pahelA patarA upara 24 ane bIjA upara 25 paMkitae lakhelI che. akSare meTA ane cAkakhA kAtarelA TAI sahelAithI vAMcI zakAya che. paramamAhezvara zrI-dhruvasena, jene bAlAditya paNa kahe che, teNe A dAnapatra valabhImAMthI jAhera karyuM che. peAtAnAM koI paNa dAnapatrAmAM te keAI rAjakIya ikAma dhAraNa karatA nathI, prazaMsA vANI prastAvana, tathA tenA pahelAMnA rAjAenuM varNana, i. e. 6. pA. 12. mAM prasiddha karelAM saMvata 310 nAM tenAM dAna mujaba ja che. dAnapatranI tArIkha, saMvat 313 nA zrAvaNa zuH 14 che. A rAjAnuM vahelAmAM vaDeluM dAnapatra upara kahyuM te ( sa'vata 310 nuM) che, ane meDAmAM meADuM seM. 321 nuM che. ( jue, e. i. 8, pA.194) A ja rAjAnAM bIjAM e vadhAre dAnapatre banne saM. 320 na, je. khI, bI. Ara. e. esa. ve. 20 pA. 6 ane e. i. veA. 8, pA. 189 mAM prasiddha karyA' hatAM. A rAjAnuM eka vadhAre saMvat 312 nuM dAnapatra aprasiddha rahyuM che. A dAna lenAra sAmavedanA anuyAyI ane kaSThila' gAtratA e brAhmaNe che. teo velApadma cheADI gArakeza AvI vasyA hatA. eka brAhmaNanuM nAma devakula hatuM, te zammena nAmanA brAhmaNanA putra hateA. bIjo, je pahelAnA bhatrijora hatA, te brAhmaNa DhattilanA putra, bhAda nAmaneA hateA. temene ApelI milkatanuM varNana nIce pramANe che. ( 1 ) surASTramAM vaTapallikA pradezamAM AvelAM mahumUla nAmanA gAmaDAmAM eka 100 pAdAvartanuM traNa bhAgavALuM kSetra. pahele bhAga te gAmanI nairUtyamAM Avele che. tenI sImA--pUrve AmragattAM, dakSiNe paNa Amragao, pazcime saMghanuM kSetra, ( ane ) uttare devInuM kSetra che. tenI pazcima dizAmAM bIjo bhAga Avele che, jenI sImA--pUrve kumArabhegane brahmadeya' tarIke ApeluM kSetra, dakSiNe gArakeza ( gAma )nI hada, pazcime paNa gArakezanI hada, ane chuTTakanuM kSetra che. e ja pramANe te ja pazcima dizAmAM trIjo bhAga che. tenI sImA--pUrve gArakSitapa kSetra dakSiNe sthavirakanuM brahmadeya kSetra, pazcime SaSThIra, ( ane ) uttare kuTumbi kuNDakanuM kSetra. ja. khA, brAM rA, e, seA. nyu. sI. veA. 1 pA, 50-53 DI. bI. duilakara, 1 A zabdanI gAtranA arthamAM vaparAza mATe jIe siddhAntakaumudI pra. 7 pA. 3 kSeA. 41 2 khIje brAhmaNu bhAda, devakula athavA tenA Apa zarmananA bhatrijo hateA ke nahiM te spaSTa nathI. AgalI hakIkatamAM ane dAna lenArA kAkA bhatrijJanA sambandhI tarIke che. jyAre pAchalI hakIkatamAM pitrAI tarIke che. 3 A kadAca mimmAnA maTha haze ke jenuM dAna te ja gAmamAM 65 varSa pahelAM apAyuM hatuM (jIe saMvata 248 nu' dAnapatra I. e, veA.pa,pA.206) 4 sAdhAraNa dAna sAthe nahi apAtA cokaksa hukA sahita brahmadeya dAna heAya che. 5 Dhorone caravA mATenI jagyA (sarakhAve| marAThI zabda gAyarAna) For Personal & Private Use Only Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvasena 2 jAnAM gorasanAM tAmrapatrI (2) tathA A bahumUla nAmanA gAmaDAmAM ja tenI pazcima dizAmAM eka bIjuM 100 pAdAvanuM traNa bhAgavALuM kSetra ApeluM che. pahelA bhAganI sImA : pUrve brAhmaNa bhAvanuM kSetra, dakSiNe saMghanuM kSetra, pazcime sthaviranuM brahmadeya kSetra, ane uttare kuTuMbi kuhunDakanuM kSetra che. bIjA bhAganI sImA H pUrve sthaviranuM brahmadeya kSetra, dakSiNe kumArabheganuM brahmadeya kSetra, pazcime guNanuM brAdeya kSetra, ane uttare pachI zUranuM brahmadeya kSetra - trIjA bhAganI sImA-pUrve saMghanuM kSetra, dakSiNe gerakezanI hada, pazcime paNa gerakezanI hada, ane uttare kumAra bheganuM brahmadeya kSetra. A dAnapatrane dataka, amala karanAra adhikArI sAmaMta zIlAditya che. te rAjakuTuMbane hoya evuM lAge che. saM. 310 nA dAnapatramAM paNa e ja mANasa daMtaka che. paraMtu dhruvasenanAM bIjAM dAnapatromAM dataka rAjaputra kharagraha che. A dAnapatra mukhya maMtrI (davirapati) vavabhaTi je saMdhi ane vigrahane paNa maMtrI hatA, (laiMdhivizrApita ) teNe lakhyuM hatuM. saMvat 310 nA dAnapatrane paNa e lekhaka hate. dAnapatramAM lakhelAM sthaLomAMthI, velApa cakkasapaNe oLakhI zakAtuM nathI. paraMtu te saM. 210 ane upara nAM bIjAM be dAnapatramAM lakheluM che. saMvat 25ra nA dAnapatramAM jhArIsthalImAM AveluM jaNAveluM che. kAThiyAvADanA amarelI DisTrikaTanA hAlanA "jhAra' sAthe jhArI oLakhAvI zakAya. gorakeza, hAlanuM, bhAvanagara sTeTanA mahuvA DisTrikaTanuM gorasa gAmaDuM, jyAMthI A patarAM maLyAM che te ja che. bahumUla gAma, vaTapallikA sthalImAM AveluM, saM. ra48 nA dAnapatramAM paNa ApeluM che, paNa oLakhI zakAtuM nathI. 1 juo e. I. vo 15 pA. ra55 ane 187 For Personal & Private Use Only Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntare paheluM patarUM 1 auM svasti valabhItaH prasabhapraNatAmitrANAM maitrakANAmatulabalasampanna maNDalAbho - gasaMsakta prahArazatalabghapratApA 2 pratApopanatadAnamAnArjavopArjitAnurAgAdanara ktamaurlabhRtazreNIbalAvAptarAjyazrIyaiH paramamAhezvarazrIbhaTA 3 davyavacchinnara / javaGganmAtApitRcaraNAravindapraNatipravidhautAzeSakalmaSaH zaizavAsabhRtikhaGgadvitIyabAhureva sama 4 daparagaja ghaTAsphoTanaprakAzitasatvanikaSaH tatprabhAvapraNatArAticUdaratnaprabhAsaMsavata - pAdanakharazmisaGkRtiH saka 5 lasmRtipraNItamArgasamyakparipAlanaprajA hRdayaraJjanAnvartharAjazabdaH rUpakAntisthaigAmbhIryyabuddhisampadbhiH smarazazA 6 kAMdrarAjodadhitridazagurudhanezAnatizayAnaH zaraNAgatAbhayapradAnaparatayA trirNavada- pAstAzeSasvakAyryaphale prArthanA 7 dhikArthapradAnAnanditavidvatsuhRtpraNayihRdayaH pAdacArIva sakalabhuvanamaNDalAbhogapramodaH paramamAhezvaraH zrIguha 8 senastasya sutastatpAdanakhamayUkha santAnavisRtajAhnavIjalaughaprakSAlitAzeSakalmaSaH praNayizatasahasropajIvyamAna 9 sampadrUpalobhAdivAzritaH sarabhasamA bhigAmikairguNaissahaja zaktizikSAvizeSavismApitAkhiladhanurddharaH prathamanarapati 10 samatisRSTAnAmanupAlayitA dharmadAyAnAM apAkatI prajopaghAtakAriNAmupaplavAnAM darzayitA zrIsarasvatyorekAdhivA 11 sasyai sahatArAtipakSalakSmIparibhogadakSavikramoH vikramopasaMprApta vimalapArthizrIH paramamAhezvaraH zrIdharasenaH 13 1 mULa patarAMmAMthI, 2 cihnarUpe. 3 vAMce . 4.1.35. 318 mA zobhATe 8 vA cUDA. vAMyA zazAGkAdirAjo. 10 mo. 14 mAhezvaraH / vijaya 12 tasya sutaH tatpAdAnudhyAtaH sakalajagadAnandanAtyadbhutaguNasamudayasthagitasamagradiGmaNDalaH samarazatavijaya zobhA * 13 sanAthamaNDalAgrayU~ tibhAsuratarAnsaipITho dUDhagurUmanorathamahAbhAraH sarvvavidyAparAparavibhAgAdhigamavimalamatira - maitrALAturu 4 pahelAMnAM tAmrapatrAmAM sajja lakhela che jue 4.. vo 48 5. 2076 vAM zriyaH 7 vA vaMzAnmAtA. va tRNa. 11 vI phala: 12 vA saMhatA. 13 paaNthe| yuti 17 / tarAMsa. 18 va guru For Personal & Private Use Only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvasenAM 2 jAna gorasanA tAmrapatrI 14 pi sarvvataH subhASitalavenApi sukhopapAdanIyaparitoSaH samagralo kAgAdhagAmbhIryyahRdayopi sucaritA tizaya suvyaktaparama 15 kalyANasvabhAvaH khIlI bhUtta kRtayuganRpatipathavizodhanAdhigatodagrakIrtiH dharmmAnuparodhojjvalatarIkRtArthasukhasampadupasevA 16 nirUDha varmAdityadvitIyanAmA paramamAhezvaraH zrIzilAdityaH tasyAnujastatpAdAnuddhyAtaH svayamupendraguruNeva guruNAtyA 17 daravatA samabhilaSanIyAmapi rAjalakSmIskandhAsaktAM paramabhadra iva dhuH tadAjJAsampAdanaikarasatayaivAdvahanakhedasukha 18 ratibhyAmanAyAsitasatvasampattiH prabhAvasampadvazIkRtanRpatizata ziroratnacchAyopagUpAdapIThapi parAvajJAbhimAna 19 rasAnAliGgitamanovRttiH praNatimekAM parityajya prakhyAtapauruSAbhimAnairapyarAtibhinAsAditapratikriyopAyaH kRtanikhi 20 labhuvanAmodavimala guNasahati prasabha vighaTitasakalakalI vilasitagatiH nIcajanAdhirohibhirazeSaiddoSairaM nAmRSTAtyu 21 na hRdayaH prakhyAta pauruSAstra kauzalAtizayagaNatithavipakSakSitipatilakSmAsvayagrahai prakAzitapravIrapuruSaprathamasaMkhyA - 22 dhigamaH paramamAhezvaraH zrIkharagrahaH tasya tanayaH tatpAdAnudhyAtaH sakalavidyAdhi - gamavihita nikhilavidvajjanamanaH paritoSAtizayaH 23 satvasampadA tyAgauDAyerNa ca vigatAnUM saMghAnAzamAhitArAtipakSamanorathAkSabhaGgaH samyagupalakSitAnekazAstra 24 kalAlokacaritagahvaravibhAgopi paramabhadraprakRtiH akRtrimaprazrayavinayazobhAvibhUSaNaH samarazatajayapatAkA patarUM bIjuM 25 haraNapratyalo|degrabAhudaNDavidhvansiMta nikhilapratipakSadapadayaH svadhanuH prabhAvaparibhUtAstrakauzalAbhimAnasakalanRpatimaNDa 26 lAbhinanditazAsanaH paramamahezvaraH zridharasena. tasyAnujaH tatpAdAnudhyAtaH saccaritAtizayitasakalapUrvvanarapatiratidu 27 sAdhAna[ nA* ]mapi prasAdhayitA viSayANAM mUrtimAniva puruSakAraH parivRddhaguNAnurAganirbharacittavRttibhirmmanuriva svaya pAMca khilIbhUta . 2 vaaNthe| laSaNIyA 3 vAM saMhatiH 4 vA kali. 5 vA zeSairdoSai 6 vAyA svayaM. 7 vA saMkhyA. 8 vaya tyAgaudAryeNa eva tAnusaMdhAnasamA 90 vayA pratyayo 11 va vidhvaMsita. 12 bhyaane| ana ma 2 yo che 13 va mAhezvaraH 14 zrI. 15 va the| dussAdhamAM. 153 For Personal & Private Use Only Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 gujarAtanA aitihAsika lekha 28 mabhyupapannaH prakRtibhiH adhigatakalAkalApaH kAntimAnnitritiheturakalaGka kumu danAthaH prAjyapratApasthagitadigantarAla pradhvansi29. tadhvAntarAziH satatoditassavitA prakRtibhyaH paraM pratyayamAvantamatibahutithapra yojanAnubandhamAgamaparipUrNa vidadhAnaH sandhivigra30 hasamAsanizcayanipuNaH sthAnenurUpamAdezaM dadadguNavRddhividhAnajanitasaMskArassAdhUnAM rAjyaulAturIyatantrayorubhayorapi 31 niSNAtaH prakRSTavikramopi karuNAmRduhRdayaH zrutavAnapyagarvitaH kAntopi prazamI sthirasauhRdayyopi niraMsitA doSavatAM udaya32 samayasamupajanitajanatAnurAgapArapihitabhuvanasamarthitaprAthatabAlAdityadvitIyanA mA paramamAhezvaraH zrIdhruvasena- kuzalI 33 sarvAneva yathA saMmbaddhayamAnakAnsamAjJApayatyastu vassaMdivitaM yathA mayA mAtA pitroH puNyApyAyanAya valApadravinirgatagorakezanivAsikapi34 SThalasagotrachandogasabrahmacArIbrAhmaNazarmaputrabrAhmaNadevakulatathaitadbhAtRvyabrAhmaNadatti laputra brAhmaNabhAdAbhyAM surASTreSu vaTapallikAsthalyA65 ntargatabahumalagrAmetrikhaNDAvasthitapAdAvartazataparimANaM kSetraM yatra dakSiNAparasI mni prathamakhaNDaM yasya AghATanAni pUrvataH AmragartA dakSiNata Amraga36 " ca ArataH saGaghakSetraM uttarataH devISetraM tathAparasImnI dvitIyakhaNDaM yasyA ghATanAni pUrvataH kumArabhogabrahmadeyakSatraM dakSaNataH gorakezasImA 37 aparataH gorakezasimaiva uttarataH buTTakaSetraM tathAparasImanyaiva tRtIyakhaNDaM yasyA A ghATanAni pUrvataH gorakSitaSetraM dakSiNataH sthavirakaba38 madeyaSetraM aparataH SaSThizurabrIdeyaSetraM uttarataH kuTumbikuhuNDakaSetraM tathAsmi. nneva bahumUlagrAme aparasImni dvitIyatrikhaNDAvasthitapA39 dAvartazataM yatra prathamakhaNDasyAghaTaneMni pUrvataH brAhmaNabhAvakSetraM dakSiNataH saGa. ghaSetraM aparataH sthavirabrahmadeyakSetraM uttarataH kuTumbikuhuNDakaSetraM 40 tathA dvitIyakhaNDasyAghATanAni pUrvataH sthavirakabrahmadeyakSetraM dakSiNataH kuma[ mA ] rabhogabrahmadeyaSetraMJca aparataH NaNNabrahmadeyakSetraM uttarataH SaSThizU41 rabrahmadeyaSetraM tathA tritIyaskhaNDasyAghaTanAni pUrvataH saGaghakSetraM dakSaNataH gorake. zasImA aparataH gorakezasImaiva uttarataH kumArabhogabrahma1 vAMyA nirvRti. 2 pAyo rAla. 3 pAyA dhvaMsi. 4 zAlA. 5 vAyA hRdayopi. 6 pAMyA sambadhya. 7 mAnopAvelApa rovonayanumase...14 pAna 255 ana .. 145.10.8 paayaa| 9 I, e. va. 8 pAnuM 134 nA tAmrapatramAM paNa A gAmanuM nAma che. bahumata sAco pATha lAge che. 10 vAMce sImni. 11 vAMyA dakSiNataH 12 pAyA sImeva, 13 vAyo yasya. 14 pAyA zura. 15 pAyA syAghATanAni vayo kSetraM. 17 vAMyA kSetraM ca 18 vAMyA tRtIya. 14 pAyA syAghATanAni.20 vAyA dakSiNataH 21 vAMyA sImeva For Personal & Private Use Only Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvasena2 jAnAM gorasanAM tAmrapatro 42 deyakSetra evametaduparilikhitaSaTvaNDAvasthitaM bhUpAdAvartazatadvayaM sodraGgaMsoparikaraM sabhUtavAtapratyAyaM saMdhAnyahiraNyAdeyaM sadazAparA43 dhaM sotpadyamAnaviSThikaM sarvarAjakAyAnAmahastaprakSepaNIyaM pUrvaprattadevabrahmadeyavarja bhUmicchidranuM yenAcandrArkArNavakSitisaritparvata44 samakAlInaM putrapautrAnvayabhogyaM udakAtisaggeNa dharmadAyo nisRSTaH yatonayoH ucitayo brahmadeyasthityA bhuJjAtaH kRSataH karSayatoH 45 pradizatoLa na kaizcidvayAsedhe' vartitavyamAgAmibhadranRpatibhirapyasmadvaGazeMjairanyai | anityAnyaizvaryANyasthiraM mAnuSyaM sAmAnyaJca bhUmi46 dAnaphalamavagacchadbhirayamasmadAyonumantavyaH paripAlayitavyazcetyuktaM ca // bahubhi sudhA bhukttA rAjamissagarAdibhiH[ / * ]yasya yasya 47 yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM // yAnIha dAridrayabhayAnnarendrarddhanAni dhAyata nIkRtAni / nibrbhuktamAlyapratimAni tAni ko nAma 48 sAdhuH punarAdadita // SaSThaM varSasahasrANi svarge tiSThAti bhUmidaH[ / * ]AcchettA cAnumantA ca tAnyeva narake vaset // dUtakotra / 49 sAmantIlAditya : [* ]likhitamidaM sandhivigrahAdhikRtadivirarpativatrabha TTInI / saM 300 10 3 zrAvaNa zu 10 4 [*] svahasto mamasss 1vAMyA pratyAyaM. 2 vAyA nyAyenA. 3 paaye| yatonayA ucitathA. 4 vAM bhukhataH 5 vAyA karSayataH 6 dvayASedhe 7 vA vaMza 8 vAMyA dadIta 4 vaay| SaSThi 1. paaNy| tiSThati 12 mA yi nathA. 13 5 uparane re rada karo 52 For Personal & Private Use Only Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naMda vaLAmAMthI maLelAM dhruvasena 2 jAnAM tAmrapatrA gu. sa. 319 I. sa. 638. I. sa. 1930 mAM vaLAmAMthI maLelAM pAMca tAmrapatrA paikInuM A eka che. te dhruvasena bIjAnA samayanuM ane gu. sa. 319 nA varSanuM che. te mukAmethI apAyuM che. vaMzAvali. bhaTArkanA vaMzamAM guhusena janmyA hateA. tene dIkarA dharasena bIjo hatA. tenA dIkarA zIlAdriya urphe dharmAditya nAme hatA. tenA nAnA bhAI kharagraha, tenA dIkarA dharasena ane tenA nAnA bhAI dhruvasena bIjo hatA. .. dAnavibhAga---valabhInI paDozamAMnA yakSasura vihAra pAse punnabhaTTe ( pUrNabhaTTa ) baMdhAvelA vihAramAM rahetI bhikSuNImeAnA saMgha mATe kapaDAM khArAka tathA davA meLavavA vAste tathA bhagavAna buddhanI pUjA mATe joItAM caMdana, puSpa, dhUpa, dIpa vigere vAste ane vihAranA truTaka bhAganA jIrNoddhAra vAste surASTramAM rehanaka prAMtamAMnA nagaDhinnanaka nAmanuM gAmaDu dhruvasene dAnamAM ApyuM. sAmanta kakukanI mAnA AmarUdAra kuTuMbamAM pUrNabhaTTa janmyA hatA. 1 nemAtra, go, hI. Ajha For Personal & Private Use Only Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 67 dhruvasena 2 jAnuM tAmrapatra gupta saMvat 320 ASADha suda. 639-40 Isa. A dAnanAM be patarAM che ane bannemAM aMdaranI bAjue lekha karela che. te be kaDIthI bAMdhelAM che ane eka kaDI upara mudrA che, jemAM beThela vRSa ane zrI bhaTaka: akSare che. bIjI pataruM jamaNI bAjue uparanA bhAgamAMthI khaMDita che ane pahelI pAMca paktinA amuka akSaro gayA che. paNa bIja dAna patromAMthI te akSaro aTakaLI zakAya che. patarAMnuM mApa 13xe" che ane lekhanA rakSaNa mATe kera jarA vALelI che. I. e. . 6 pA. 13 me Apela dhruvasena bIjAnA zAsananI sAthe akSaro maLatA Ave che. uparAMta AmAM Adya "e" 5. 17 mAM - mAM maLe che. akSare bahu uMDA kotarelA nathI paNa patarAM pAtaLAM hovAthI akSaro pAchaLanI bAjI dekhAya che. akSaranI uMcAI sarerAsa " che. bIjA patarAnI paM. 22 mAM 300,20 ane 1 nAM cihe che. bhASA saMskRta che ane bIjA patarAnI paM. 19 thI 21 sudhImAMnA zloka sivAya Akho lekha gadyamAM che. lekha dhruvasena bIjAnA samayane che ane trisaMgamakanA ravatalamAM pratiSThita kaTTammahikA devInA lAbhArthe te rAjAe ApelA dAna saMbaMdhI che. tarasamiAmAM atyAre paNa keTrarA devInuM maMdira astitvamAM che. dAnavALA vibhAgamAM prApIya ane gudAdAna zabdo che, jene artha kalpI zakAtuM nathI paNa ema jaNAya che ke mahArAjA droNasiMhe kAMI dAna ApeluM, paNa tene bhagavaTa cheDA vakhata pachI baMdha paDelo. teTalA mATe dhruvasena te dAna kAyama kare che ane vizeSa mAM hukama kare che ke madiranA kharca mATe trisaMgamaka svatalanI tejurImAMthI dararoja rUpAne eka zika ApavA. lekhane saMvatuM 320 ( 639-40 I. sa. ) che ane tethI yuena sI I. sa. 640 mAM pazcima hiMdamAM Avyo tyAre valabhIne rAjA tulahApatu te A pravasena have joIe ema puravAra thAya che. A rAjAnuM bIjuM dAnapatra saM. 310( 629-30 I. sa.)nuM I. e. va. 6 pA. 13 me prasiddha thayuM che. IbArata banenI sarakhI che paraMtu temAM valabhI svatalamAM rahetA buddha sAdhune dAna ApyAnI hakIkata che. 1 jabI. bI, Ara e. esa. . 20 pA. 6 e. ema. TI, jesana For Personal & Private Use Only Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntare patarUM pahalaM paM. 1 - 24 oM svasti vijayavalabhItaH prasabhapraNatAmitrANAM matrakAnAmatulabalasampanna maNDalAbhoga saMsaktasaMprahArazatalabdhapratApAtpratApApanatadAnAmAnArjavopArjitAnurAgAdanuraktamaulabhRtazreNI lAvAptarAjyazriyaH paramamAhezvara zrIbhaTAkvadivyavacchinnarAjavaMzAnmAtApitRcaraNAravindapraNatipravidhAntAzeSakalmaSaH zaizavAtprabhRtikhaDga dvitIyabAhureva samadaparagajaghaTAsphoTanaprakAzitasatvanikaSaH tatprabhAvapraNatArAticUDAratnaprabhAsaMsaktapAdanakharazmisaMhatiH sakalasmRtipraNItamArgasamyakzaripAlanaprajAhRdayaraMjanAnvarAjazabdo rUpakAntisthairyyagAmbhIryyabuddhisaMpadbhiH smarazazAGkAdrirAjodadhitridazagu* rudhanezAnatizayAnaH zaraNAgatAbhayapradAnaparatayA tRNavadapAstAzeSasvavIryyaphalaH prArthanAdhikArthapradAnAnanditvidvatsuhRtpraNayihRdayaH pAdacArIva sakalabhuvanamaNDa lAbhogapramodaH paramamAhezvaraH zrIguhasenaH tasya sutaH tatpAdanakhamayUkhasaMtAnavisRtajAhnavI jalaughaprakSAlitAzeSakalmaSaH praNayizatasahasropajIvyamAnasaMpadrUpalobhAdivAzritaH sarabhasamAbhigAmikaiH guNaiH sahajazaktizikSavezekSavismApitAkhiladhanurdharaH prathamanarapatisamatisRSTAnAmanupAlayitA dharmmadAyAnAmapAkattI prajopaghAtakAriNAM upaplavAnAM zamayitA zrIsarasvatyorekAdhivAsasya sahopapatipakSalakSmiparibhogadakSavikramaH vikramopasaMprAptavimalapAthivazrIH paramamAhezvaraH zrIdharasenaH tasya sutaH tatpAdAnudhyAtaH sakalajagadAnandanAtyadbhutaguNasamudrasthagatasamagradiGmaNDalaH samarazatavijayazeAbhAsanAthamaNDala | pradyutibhAsuratara zapIThovyUDhagurumanorathamahAbhAvaH sarvavidyAparAvarabhAgAdhigamavimalamatirapi sarvataH subhASitalavenApi svApa - pAdanIyaparitoSaH samagralokAgADhagAmbhIryahRdayopi sucaritAtizayasuvyaktaparamakalyANasvabhAvaH khilIbhUtakRta yuganRpatipathavizodhanAdhigatodagrakIrttiH dharmAnuparodhojjvalatarIkRtArthamukha saMpadupasevAni rUThadhamrmmAdityadvitIyanAmA paramamAhezvaraH zrIzIlAdityaH tasyAnujaH tatpAdAnudhyAtaH svayamupendra guruNeva guruNAtyadarasamabhilaSaNIyAmapirAjalakSmIM skandhAsaktAM paramabhadraiva dhuryastadAjJAsampAdanaikarasatayaivodvahanakheDasukharatibhyAM anAyAsitasatvasaMpatti: prabhAvasampadvazIkRtanRpa - tizataziroratnacchAyopagUDhapAdapIThApi parAvajJAbhimAnarasanAliGgitamanovRttiH praNatimekAM parityajya prakhyAtapaiauruSAbhimAnairapyarAtibhiranAsAditapratikriyApAyAH kRtanikhilabhuvanAmodavimalaguNa saMhatiH prasabhavighaTitasakalaka livilasitagati nicaja 158 1 kA, i. i. vA. 3 pA. 171 meM alINAnA zIlAditya 7 mAnA saMvat 447 tAmrapatramAMnA A bhAga mULa tarIke laine ane temAM pragaTa kartAe ApelA pATha phera dAkhala karIne A akSarAMtara upajAvyu che. tethI dareka paMktinI zaruvAta jANI zakAI nathI. For Personal & Private Use Only Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvasena 2 jAnAM tAmrapatra nAdhirohibhirazeSaiH doSairanAmRSTAtyunnatahRdayaH prakhyAtapauruSAsrakauzalAtizagogaNatithavipakSakSitipatilakSmIsvayaMgrahaprakAzitapravIrapuruSaprathamasaMkhyAdhigamaH paramamA hezvaraH zrIkharagrahaH tasyatanastatpAdAnudhyAtaH patarUM bIjaM ? paM. 25-36 sakalavidyAdhigamavihitanikhilavidvajanamanaHparitopAtizayaH satvasampadAtyayaudA ryeNa ca vigatAnusandhAnAsamAhitArAtipakSamanoratharathAkSabhaMgaH samyagupalakSitAne ka. zAstrakalAlokacaritagahvaravibhAgopi paramabhadraprakRtirakRtrimaprazrayavinayazobhAvibhUSaNaH samarazatajayapatAkAharaNapratyalodaprabAhudaNDavidhvansitanikhilapratipakSadodayaH svadhanuH prabhAvaparibhUtAstrakauzalAbhimAnasakalanRpatimaNDalAbhinanditazAsanaH paramamAhezvaraH zrIdharasenaH tasyAnujaH tatpAdAnudhyAtaH saccaritAtizayitapUrvanarapatiH dussAdhAnAmapi prasAdhayitA viSayANAM mUrtimAniva puruSakAraH parivRddhaguNAnurAganirbharacittavRttiH manuriva svayamabhyupapannaH prakRtibhiradhigatakalAkalApaH kAntimAnnidrAtiheturakalaGkaH kumudanAthaH prAjyapratApasthagitadigantarAlaH pradhvaMsitadhvAntarAziH satatoditassavitAprakRtibhyaH paraM pratyayamarthavantamatibahutithaprajyojanAnubaMdhamAgamaparipUrNa vidadhAnaH sandhivigrahasamAsanizcayanipuNaH sthAnamanupadezaM dadatAM guNavRddhividhAnajanitasaMkArassAdhUnAM rAjyazAlAturIyatantrayorubhayorapi niSNAtaH prakRtivikramopi karuNAmRduhRdayaH zrutavAnapyagamvitaH kAntopi prazamI sthirasauhRdayyopi nirasitA doSavatAmudayasamalasamupa janitajanatAnurAgaparipihitabhuvanasamarthitapathitabAlAditya 37 dvitIyanAmA paramAhezvarazrIdhruvasenaH kuzali sAnevayathAsaMbadhyamAnakAnsamAjJA payatyastuvassaMviditaM 38 yathA mayA mAtApitroH puNyApyAyanAya trisatimakasvatalapratiSThita koTTammahikAdevI pAdevyAH mahArAjadroNasiMhena trisaGgamaka 39. prapIyavApISutAmrazAsana bhilikhya gudAdAnaM pratipAditamantarAJca vicciAMganItaM teMda smabhirgandhapuSpadhUpadIpatailAdyopayo40 gAya devakulasya ca khaNDasphaTitapratisaMskaraNAya pAdamUlajIvanAya ca samutsamkali. taM tathAtrisaGgamaka(svatala )gaJjatpratyahaM 1anumAna 2 vAMyA trisaGgamaka avaya zAsane 4 vAMyA pratipAditaM 5 vAya vicchini nItaM paaye| - asmAbhira 7paay| gajAt For Personal & Private Use Only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 gujarAtanA aitihAsika lekha 41 tanniyuktena rupaka eko deyo kSayanIvItvena devyAH pUjAhetodharmadAyo nisRSTaH yato na kenacidvyAsedhe vartitavyaM AgAmibhadranR42 patibhirasmadvaMzajyairanyairvA anityanyaizvaryAnyasthiramAnuSyasAmAnyaM dAnaphacalamava cchadvire ayamasmadAyAnumantavyaH pratipAlayita 43 vyazca tyuktaJca // bahubhirvasudhA bhuktA rAjabhiH sagarAdibhiH yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA pharla yAni 44 hadAridyabhayennarendrardhanAni dharmAyatanIkRtAni nirbhuktamAlyapratimAnitAnI konAma sAdhu punarAdadIta 45 SaSTivaiSasahasrANi svarge tiSThati bhUmidaH AcchattA cAnumantau ca tAnyeva narake vasediti / / dUtako nRrAjaputra zrI kharagrahaH 46 likhitamidaM sandhivigrahAdhikRta divirapati catrabhaTTi putradivirapati skandabhaTena / saM 300120 ASADha su / svahasto mama pAya vaMzajaira 2 vAMyA anitya upaay| asthiraM mAnuSyaM 4 dAnaphalam 5 pAyA avagacchadbhira 6 pAyA asmadAyo 7 vAyA ityuktaM ca pAyA phalaM yAni yA bhayAn 10 pAyA SaSTiM 11 vAyA AcchettA 12 paay| anumantA For Personal & Private Use Only Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvasena 2 jAnAM tAmrapatra 161 bhASAtara 13. parama mAhezvara dhruvasena kuzaLa hAlatamAM saMbaMdhavALA sarvane anuzAsana kare che - tamane jAhera thAo ke - 14-16. mahArAja zreNasiMhe tenAM mAtApitAnA puNya arthe prApamAM trAMbApatra para lakhI trisamakane svatalamAM sthApita kedrumahikAdevI arthe gudAdAna (?) ane trisamakanAM saravara karyA. ane samaya vIte (te dAnanA upabhoga)ne pratibaMdha thayo hato. A (dAna) mAM amArAthI gadhe, kusuma, dhUpa, dIpa, tela, Adi mATe ane maMdiranA khaMDita athavA jIrNa thaelA bhAganA uddhAra (samArakAma ) mATe ane tenA pUjArInA pAlana mATe anumati apAI che. 16-17 ane trisamakanA ravatalanA saMcaya( khajAnA )mAMthI pratidina eka rUpAne sikko nitya dAna tarIke, tyAM nImelA mANasathI devInI pUjA arthe devAne che. te dharmadAna tarIke apAyuM che, jethI keIe pratibaMdha kare nahi. 17-18 ane A amArA dAnane, amArA vaMzanA ke anya bhAvi bhadra nRpae prabhutva anitya che, mAnuSya lakSamI asthira che, ane dAnanuM phaLa (denAra ane rakSanArane) sAmAnya che, ema joI anumati ApavI ane rakSavuM. 19ra0. ane nIce pramANe kahyuM che - sagarathI mAMDI ghaNA nRpae pRthvIne upabhoga karyo che ane je je samaye bhUpati tene te samayanuM phaLa che. dAridrayanA bhayathI nRpee A jagamAM satpAtromAM dIdhelI lakSamI je upaga thaelI mALA samAna che te kaye sujana punaH harI leze? 21 bhUmidAna denAra svargamAM 60000 varSa vase che, paNa te harI lenAra athavA haraNamAM anumati ApanAra teTalAM ja varSa narakamAM vase che. dUtaka rAjaputra paragraha che. 22 saMdhivigrahika ane divirapati katrabhaTTinA putra divirapati skanda bhaTathI A lakhAyuM che. saM. 320 (I. sa. 502-3 ) aSADha zu. 10 mArA svahasta, For Personal & Private Use Only Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM 68 dhruvasena 2 jAnAM nAgAvAnAM tAmrapatrA gupta sa vat 320(i. sa. 639-40) bhAdaravA hiMdu pa A tAmrapatrAnI be joDIe ratalAma darabAranI che. te madhya hindustAnamAM ratalAma sTeTanA divAne 1902 nA DisembaramAM mArazala ane jhInsa sAhebene thoDA samaya mATe ApyAM hatAM. mI. mArazale ratalAmanA divAnane eka patra mane melye ne, te uparathI jaNAya che ke, ratalAmanI uttare 10 mela para nAgAvAmAM eka brAhmaNanA kUvA, tenA makAna pAse durasta thatA hatA tyAre, 1891mAM, A patarAMe maLyAM hatAM. dareka joDI e tAmrapatrAnI banelI che. te joDI upara eka mudrA lagADelI che. A mudrAnI kaDI bhAMgelI athavA kApelI maLelI che, ane prathama kaI joDInI te haze te kahI zakAtuM nathI. mudrA laMbageALa che. ane tene vyAsa Azare !" ane " mApaneA che. temAM khAdelI sapATImAM upaDatA jamaNI bAju mukha rAkhI beThele eka nadI che ane tenI nIce zrImaTa lakheluM che. I. sa. 1902-3 nA enyuala riporTa ek dhI ArkeelejIkala sarve ek iMDIomAM A memAnuM kha N dAnapatra ( khI ) pratikRti sAthe prasiddha karI cUkayA chuM. paheluM ( e) prasiddha karavA sAthe bIjAnuM akSarAntara paNa pharI chApu chuM. kAraNa ke khannenA dAnanA bhAge eka bIjA sAthe saMbaMdha dharAvatA hAI eka bIjA upara ghaNA prakAza pADe che. mI. kajhInse 1905 mAM banAvelI zAhInI e chApe, ane te ja varSamAM mI. mArazale mekale lAM rabiMga uparathI A lekha prasiddha kaI che. phakta aMdaranI bAjIpara lakhANavALAM be tAmrapatrA upara te katarelA che. pahelA patarAnI lakhelI khAjInA nIcenA cheDA upara kaDInAM be kANAM che, ane bIjA patarAne mathALe tenI sAme be kANAM che. chApa uparathI anuma'na thAya che ke te dareka patarAnuM mApa, Azare 9 iMca uMcAi ane 11" paheALAInuM haze. A lekhamAM maitraka rAjA dhruvasena ( 2 ) e be brAhmaNeAne jamInanuM dAna ApyAnuM lakhyuM che. teNe A zAsana ( peAtAnI rAjadhAnI ) valabhImAMthI kADhayuM hatuM. tenI vaMzAvaLI tenA saMvat 360 nA dAnapatranA zabdomAM ja che. * 66 dAna meLavanArA A be brAhmaNA udumbaragaddara ane jambusara cheDI agastikAgrahAra ane ayAnakAgrahAramAM AvI rahetA hatA. urdumbaragaSThura khI dAnapatranI 5. 41 mAM tathA dharasena 4 thAnAM eka dAnamAM paNa Ave che. jammUsara te kheDA ane bharUca vaccenuM hAlanuM jammUsara che. upara kahelA pradezamAM mAlavamAM " ( mAva 3mAna-muau 5. 41, tathA maha savamAna-viSaye khI dAnapatramAM 5. 44 ) e vAkaya guMcavaNavALuM che. mo " ekaluM prasiddha karyuM tyAre meM sUcavyuM hatuM ke dAna meLavanAranA varNana pahelAM trIjI paMktimAM AvatA dazapura sAthe mAna zabdanA saMbaMdha heAya. A vicAra cheDI devA paDe che. kAraNa ke "e" mAM dazapura '; ne ullekha ja nathI, dAna meLavanAranAM varNanamAM tee pahelAM tarata ja AvatAM agastakAgrahAra ane ayAnakAgrahAra gAmeAnA nAmanA saMbaMdhamAM mAna zabda be vakhata vAparyAM che. tethI muttau ane viSaye nI pahelAM kamAna zabda AgaLa AvI gayela saptamI 'mAze' te ja lAgI zake ane mAtra 3mAna murttau athavA--viSe ane mAtra muau athavA--viSaye e eka ja che. e. i. veA. 8 pA. 188 prA. I. hukhza For Personal & Private Use Only Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvasena 2 jAnAM mAMgAvAnAM tAmrapatro 163 game tema hAya paNa dhruvasena 2 jAnAM A be dAnapatrA uparathI eTaluM te sAkhita thAya che ke tenA tAkhAmAM mAlavA agara tenA thADA bhAga paNa hatA. navagrAmakamAM ApeluM jamInanuM dAna jenI pUrve varAheATaka, dakSiNe eka nadI,ane uttare pulidAnaka AvelAM hatAM, te A prAMtanuM che. ratalAmanA divAne mI. mArazalane lakhelA patramAM navagrAmakane hAlanA gAvA tarIke ke jyAMthI A be dAneA maLyAM hatAM, varAheAkane pUrvamAM bhArADA tarIke ane puliMdAnakane uttaramAM padmanA tarIke oLakhAvyAM che. dAnanA varNanamAM AvatI eka nhAnI nadI paNa te patra sAthe meAkalelA ratalAma sTeTanA nakazAmAM nAgavAthI agnikANamAM nizAnIthI batAvelI che. A dAnapatraneA dUtaka rAjaputra kharagraha pAchaLathI kharacarDa ra jA tarIke gAdIe AvanAra pote ja haze. lekhaka divipati skaMdabhaTa dhruvasena r jA ane dharasena 4 thA nAM bIjAM dAnapatrAmAM pharIthI Ave che. tenA pitA vatrabhaTTi zIlAditya 1 lA ane dhruvasena rajAnAM dAnAmAM tathA putra anahila dhruvasena 3 jA kharagraDuM 2 jA ane zIlAdrica ra jAtAM dAnapatrAmAM Ave che. A lekhanuM varSa [ gupta- ] saMvat 320( eTale i. sa. 639-40) e, sI. jekasane prasiddha karelAM bhAvanagaranAM patarAMonuM varSa che. For Personal & Private Use Only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara patarU paheluM 1 oM svasti [ // ] valabhitaH prasabhapraNatAmitra [ 1 ]NAM maitrakANa [ 1 ]matulacalasampannamaNDalAbhogasaMsaktaprahA [ra] 2 zatalabdhapratApAtpratApopanatadAnam [ 1 ] nArjavopArjitAnurAgAdanuraktamaulabhRtazreNI balAvAptarAjya - 3 zriyaH paramamAhezvara [ : ] zrIbhaTAdavyavacchinnarAjavaGganmAtApitRcaraNAravindapratipravidhautAzeSakalmaSa [ : ] 4 zaizavAtprabhRti khaDgadvitIyabAhureva samadaparagajaghaTAsphoTanaprakAzitasatvanikarSaH ta sprabhAvapraNatA 1 rAticUDAra []]laprabhAsaMsaktapAdanakharazmisaMhatiH sakalatmRtipraNItamArgasamyakSaripAlanaprajAhRdayaraM 6 nAnvartharAjazabdo rUparAntisthairyyagAmbhiyyaibuddhisampadbhiH smarazazAGkAdrirAjodadhitridazagurunezAnati 7 zayAna [ : ]zaraNagatAbhayapradAnaparataya[[ ]tRNavadapAsta[T]zeSasvaka [T]pha[T]thenAdhikA[ 1 ]pradAnAnandita 8 vidvatsuhRtpraNayihRdayaH pAdacArIva sakalabhuvanamaNDalAbhogapramodaH paramamAhezvaraH zrI guhasena - 9 stasya sutastatpAdana khamayUkhasanta [ 1 ][ vi ]sRtajA [] vI ] jalaughaprakSa[[ ]litAzeSakalmaSaH praNayizatasahasropajIvya 10 mAnasampadrUpalobhAdivAzritaH sarabhasam[ 1 ]bhigAmikairguNaitsahajaM zaktizi[ kSA ]vizeSavismApitAkhiladhanu 11 rddharaH pratha[]mamanarapatisamasRSTa[T]nAmanupa [ 1 ] layitA dhammadAyAnAmapAkarttA prajApaghAtakAri 12 []mupaplava[]nAM dazayitI zrIsarasvatyorekAdhipAsasya saMhatArAtipakSalakSmIparibhogadakSavikrama vikramopasaM 13 prAptavimalapAtthiivazrIH paramamAhezvaraH zrIdharasenastasya sutastatpAdAnucya[T]taH sakalaja[ gadA ]nandana[]tyadbhuta [T] 1 hnirUpamA 2 vAMyA vaMzA 3 vAM rUpakAnti 7 bAyo gAmbhIrya 8 vAM guru 12 pavitrAsya sattva. 4 vA yA gaissahaja. saMhatiH 5 vAMyA samyakapari pAyA 10 vAM dharmma 11 the| darzayitA For Personal & Private Use Only Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 vAM 12 dhruvasena 2 jAnAM nogAvAnAM tAmrapatro 14 guNasamudayasthagitasamagradiGamaNDale [ : ] samarazatavijaya[ zo ] bhAsana [ 1 ]thamaNDalAdyutibhAsuratarAnsapIThodUDhaM 15 guMrUmanorathamahAbh[T]raH sarvvavidyAparAvara vibhAgAdhigamavimalamatirapi sarvvatassu[T]SitalavenApi sukhopapA 16 danIyaparitoSaH samagra lokAgAdhagAmbhIryyahRdayopi sucaritA tizaya suvyaktaparama kalya[T]NasvabhAvaH khilI 17 bhRtakRtayuganRpatipathavizodhanAdhigatodagrakI[ ciMddha ] mrmAnuparodhojjvala [ ta ]rikRta[ T ]rthasukhasampadupasevAniru 18 dharmAditya dvitIyanAmA paramamAhezvaraH zrIzIlAdityastasyAnujastatpa[ ][ 1 ]nudhya [ ]taH svayamupendraguruNeva guruNa [T] 19 tyAdaravatA samabhilaSaNIyAmapi rAjalakSmiM skandha [ 1 ][ ] [ i ] paramabhadraiva dhuryyastadAjJa[T]sampa[ 1 ]danaika[ ra ]satayaivodvaha 20 khedaisukharari[ bhya ][ ]mana [ ][ [ 1 ]sitasatvasampattiH prabhAvasampadvazIkR[ ta ]nRpatizataziroratnacchAyopagUDhapAdapIThopi 21 parAvajJAbhim [T]narasAnAliGgitamanovRttiH praNatimerkA parityajya prakhyAtapauruSAbhimAnairaNyarAtibhiranAsAdita 22 pratikriyopAyaH kRtanikhilabhuvana[ 1 ]modavimalaguNasaGgatipresa bhavighaTitasakalakalivila[ sa ]tagatinacajanA - 23 dhirohibhirazeSairdoSairana[ ] mRSTAtyunnatahRdayaH prakhyAtapau [ ru ]pAstrakauzalAtizayagaNa tithavipakSakSitipatilakSmI 24 svayagrahapraka[T]zitapravIrapuruSaprathama saMkhyA dhigama [ : ] paramam [[ ]hezvaraH zrIkha ragrahastasya tanaya 25 taitpAdA[ nudhya ][ ]taH sakalavi[ dya ][ [ ]dhigamavihitanikhilavidvajjanamanaHparitoSAtizayaH satvatAmpada[][ ]gaudA [ ] T 26 Naca viga[ ta ][ ]nu[ sa ]ndhAna[ 1 ][ ][ [hi ] tAra [[ ]tipakSamanorathAkSabhaGgaH samyagupalakSiti [ ]nekazAstrakalA lokacarita 1 vaaye| diGmaNDalaH 2 sa u guru 4 vAM kIrtirddhamrmA ne tarIkRtA pavAM lakSma ratibhyA 7 vAM sattva 8 vAM mekAM vAM saMdati 10 vI kSitiprati 11 vA svayamadda statpA 13 sattvasampadA 165 For Personal & Private Use Only Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 gujarAtanA aitihAsika lekha patarUM bIjuM 27 gahara[ vi]bhAgopi praramabhadraprakRtira kRtrimapratrayavi [ na ] yazobhAvibhUSaNaiH samarazatajayapatAkAha 28 raNapratyalodagrabAhudaNDavidhvansitanikhilapratipakSadappoMdaya: [ sva ]dhanu [ : ]prabhAparabhRtAstra [ A ]lAbhimA 29 [ na ]sakalanRpatimaNDalAbhina [ ndi ]tazAsanA paramam [ ]hezvaraH zrIdharasenatyAnujastatpAda [T][ [ ]taH saccaritAtizayita 30 sa[ka]lapUrvvanarapatiratidussAdhAnAmapi prasAdhayitA viSayANAM mUrtimA [ ni ]va puru[ Sa ]kAraH pa~rivRrddhaguNAnurAga 31 [ni ]rbharacitavRttibhirmanuvi svayamabhyupapannaH prakRtibhiradhigatakalAkalApaH ka[ 1 ][ nti ]mA[ nnirvR ]tiheturakalaGka : 3.2 [ ku ]mudanAthaH prAjyapratApasthagitadiga[ nta ]rAlapradhvantidhvA [ nta ]rAzistatoditassavirtA prakRtibhyaH paraM [tya ] zrama 33 [ thavanta ]matibahutithaprayojanAnubandham[[ ]gamaparipUrNa vidadhAnaH SandhivigrahasamAsanizcayanipuNaH [ stha ] - 34 rupamAdezaM dadaguNavRddhividhAnajanitasaMskArassa[[ ]dhUMnA rAjyasAlAturIya[ ta ] ntrayorubhayorapa ni[ SNA ]taH 35 prakRSTavikramapi kiruNamRduhRdayaH zrutavAnapyagarcchitaH kAntopi prazamI sthirasauhRdayopa nirasitA do 36 SavatAmudayasamayasamupajanitajanatA nurAgaparipihitabhuvana samasthita prathitabAlAditya dvi 37 tIyanAmA parama mAhezvaraH zrI dhruvasena kuzalI sarvvAneva yathAsambadhyamAnakAnsama[T]jJApayetstu va 38 ssaMviditaM yathA mayA mAtApitra puNyANya[ 1 ]yanIyaH dumbaragahvara[ vi ]nirgatAgastikA [T]hAra [T][T]vAsiu[ cya ] 39 mAnacAturvvidyasAmAnyapArAzarasa [ go ] vAjasaneyasabrahmacAribrAhmaNaku[ mA ]rasva [T]miputrabrAhmaNa 40 agnisvAmine tathA jambUsara vinirgatAyAnakA [ 1 ] hAranivAsi [ u ] cyamAna [cA ]tuvidya sAmAnya kauzikasa - 12 vA vidhvaMsita pAMyA paribhUtA 4yi zAsana va 7 vA parivRddha. 8 vAM pradhvaMsita 8 vAM tva 10 vI pUrNa sthAnenu 13trayA rUpa 14 va dhUnAM 15 vA zAlAturIya bhane rapi 16 8 yinAgodumbara For Personal & Private Use Only stasyAnu 11 pa sandhi / karuNA. 17 vAM vA viSayANa 12 pa payatyastu Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhravasena 2 jAnAM nogAvAnA tAmrapatrI 167 - 41 gotravAjasaneyasabrahmacAribrAhmaNamahezvaraputrabrAhmaNasaMgaravaye mAlavake ucyamAnamu42 ktau navagrAmakagrAmapUrva[ dI ]'ni bha[ ktI ]zataM yasyAghATanAni pUrvataH varAhoTa kagrAmakaGkaTaHda[kSiNato43 nadI aparataHlaSmaNapaTTikA uttarataHpulindAnakagrAmakaGkaTaH [e]vametaccaturAghATana vizuddhaM bhaktIzataM 44 soGga soparikaraM sabhUtavAtapratyAyaM sadhAnyahiraNyAdeya sadaza[ 1 ]parAdhaM sotpadya mAnaviSTika sarvarAja45 kIyAnAmahastaprakSapaNIyaM pUvvaMprattade[va brahmadeyatra[hmaNaviGatirahita bhUmicchi dranya[1]yena[1]candra[1] kIrNa [vakSi]46 tisaritparvatasamaka[ 1 ]lInaM putrapAtrAnvayabhogya u[ da ]kAtisagrgeNa dharmadAyo nisRSTaHyatonayo[ca ]rucitayA 47 brahmadeyasthityA guJjatoH kRSatoHkapharyaMtoH pradizatoLa na kaizcidvA[]sedhe vartita vyamAgAmibhadranRpa48 tibhirapyasmadvajairaNyaivI anitya[1]nyaizvaryANyAsthiraM ma[1] nuSyasa[1]ma[T] nyaJca bhUmidAnaphalamavegacchAdbhira[ya]49 masmadda[1]yonumantavyaH paripa[ 1 ]layitavyazcetyutaJca // bahubhirvasudha[ 1 ]bhuktA []rAjabhissagara[T]dibhiH [1] yasya yasya yada[T]bhUmasta[ syai] 50 tasya tada[1]phala[1] [ya]|nIhAda[T]ridrabhaya[1]nnare[ndrai ]ddhanauni dharma[1]. yatanIkRta[ 1]ni[1]nirmuktama[ I]lyapratima[ 1]ni ta[1]ni ko nAma zAMghuHpu. 51 [na]rA[ ya ]dIta // SaSTIva[ pa ]sahasra[1] [ Ni ]svarge tiSTati bhumidH[|] acchetta[ ] [1]numa[ ta ] [1] caM ta[T]nya[va]narakeva[ se ]diti / / dUtakotra rAjaputrazrIkharagraha[:] 52 likhitamidaM sandhivigraha[ 1 ]dhigRtadivirapativatrabhaTTaputradivirapatiskandabhaTena // sa 300 20 bha[ 1 ]drapada va 5 svahasto mama // yA pUrvasImni 2 vAyA lakSmaNa upAya soGga 4 vAyA deyaM 5 vAya viSTikaM pAyA prakSepaNIyaM pUrva 7 vAyaviMzati 8 vaay| pautrAnvayabhogya vAyA bhuJjato 10 vAMyA karSayato 11 vAyA rapyasmadvaMzajaranyaiva 12 vAMyA mAnuSya 13 vAyA tyuktaJca 14 vAMyA bhUmistasya 15 vAMyA phalaM 16 vA dAridya 17 vAMyA rddhanAni 18 vaya sAdhu 19 vAMyA rAdadIta 20 paay| tiSThati bhUmidaH 21 pAyA AcchetA 22 paay| mantA 23 vAyA tAnyeva 24 vAMyA dhikRta. 25 vaay| vatrabhaTTi. For Personal & Private Use Only Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha bhASAtara (paMkti 36 ) mahezvarane parama bhakta, bAlAditya nAmadhArI, zrImAna dhruvasena kuzaLakSema hate te samaye sarve lAgatAvaLagatAone AjJA kare che (paMkti 37) tamane jAhera thAo ke mArAM mAtapitAnA puNyanI vRddhi mATe mAlavakamAM jaNAvelA vibhAgamAM navagrAmaka gAmanI pUrva sImA para eka bhakanI bhUmi, udumbaragalUrathI AvelA, agastikAgrahAramAM nivAsa karatA, tyAMnA caturvedI madhyenA pArAzara gotranA, vAjasa neya zAkhAnA brAhmaNa kumArasvAmInA putra, brAhmaNa agnisvAmIne tathA jambusarathI AvelA ayAnakAgrahAranivAsI, caturvedI, kauzika getranA, vAjasaneya zAkhAnA, brAhmaNa mahezvaranA putra brAhmaNa saMgaravine meM ApI che. (paMkti kara ) A bhUminI sImA-pUrvamAM varAhATaka gAmanI sIma dakSiNe eka nadI, pazcime lakSamaNunI paTTikA ane uttaramAM pulindAnaka gAmanI hada che. ( pAta. 43)A upara jaNAvelI sImAvALI 100 bhaktI bhUmi udraDa sahita, uparIkara sahita, bhUtavAta pratyAya sahita, dhAnya ane suvarNanI upaja sahita, dazAparAdha sahita, viSTika sahita, ane rAjapurUSonA pratibaMdha mukta, pUrve maMdirone ane brAhmaNane karelAM dAna bAda karI (varya karI) ane brAhmaNo mATe vIsamo bhAga varksa karI, bhUmichidra nyAyane anusarI, zazI, saraja, sAgara, pRthvI, nadIo, ane parvatAnA astitvanA samaya sudhI, ( A be puruSAnA) putra, patro ane temanA vaMzajonA upaga arthe meM puNyadAna tarIke pANInA ardha sAthe ApI che. (paMkti 46-51 ) cAlu dhamakI tema ja zApa devAnA zleka che. ( paMkti pa1 ) A dAnano dataka rAjaputra zrImAna kharagraha che. dAnapatrane lakhanAra sAMdhivigrahAdhikArI, divirapati vatrabhakine putra, divirapati skandabhaTa che. saMvat 3ra0 bhAdrapada kRSNapakSa 5 ne dine. A mArA svahastAkSara che." For Personal & Private Use Only Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 699 dhruvasena 2 jAnAM gAvAnAM tAmrapatro saMvata 321 caitra vada 3 A tAmrapatranI be joDIe ratalAma darabAranI che. te madhya hiMdustAnamAM ratalAma sTeTanA divAne 1902 nA DiseMbaramAM mArazala ane kajhInsa sAhebane thoDA samaya mATe ApyAM hatAM. mI. mArazale ratalAmanA divAnane eka patra mane meka hatA te uparathI jaNAya che ke, ratalAmanI uttare 10 mAIla para gAvAmAM eka brAhmaNane ke tenA makAna pAse durasta thatuM hatuM tyAre, 1891 mAM, A patarAMo maLyAM hatAM. dareka joDI be tAmrapatronI banelI che. te joDI upara eka mudrA lagADelI che. A mudrAnI kaDI bhAMgelI athavA kApelI maLelI che. ane prathama kaI jeDInI te haze te kahI zakAtuM nathI. mudrA laMbagoLa che ane teno vyAsa Azare 2," ane 2" mAne che. temAM khodelI sapATImAM upaDatA jamaNI bAju mukha rAkhI beThelo eka nadI che. ane tenI nIce cImaTaka: lakheluM che. I. sa. 1902-3 nA enyuala riporTa opha dhI ArkeolojIkala sarve opha IDIAmAM A bemAMnuM bIjuM dAnapatra (bI) pratikRti sAthe prasiddha karI cUkyo chuM. paheluM prasiddha karavA sAthe bIjAnuM akSarAntara paNuM pharI chApuM chuM. kAraNa ke banA dAnanA bhAgo eka bIjA sAthe saMbaMdha dharAvatA hoI eka bIjA upara ghaNe prakAza pADe che. A bI lekhanuM akSarAntara je AMhi bIjI vAra chapAyuM che, te mI. kajhInse taiyAra karelI be zAhIvALI chApa tathA rabiga uparathI lakhAyuM che. A biga bahu suMdara che, ane tenAthI keTalAka akSare mULane kATa lAgavAthI zAhIvALI chApamAM adhUrA dekhAya che, te saMpUrNa dekhAya che. A be patarAMo che. ane tenI aMdaranI bAjumAM ja lakhAyuM che. pahelA patarAnI lakhelI bAjunA nIcale cheDe be kaDI mATe kANuM che. ane bIjAne mathALe tenI sAmAM tevAM ja be kANAM che. chApa uparathI te dareka patarAnuM mApa Azare 9" uMcAI ane 11pahoLAInuM lAge cheH dAna je sthaLathI apAyuM te sthaLa, dAna lenArA be purUSonAM varNana, dAna devAyalI bhamina varNana ane tithi sivAya lekha "bI" lekha ene lagabhaga maLatuM ja che. vandita pallInA vijayI nivAsasthAnathI dAna apAyuM hatuM. e sthAnano nirNaya thaI zaka nathI. dAna lenArA be purUSa udumbaragaharathI AvelA, ayAnakAhAranivAsI, dazapurane trivedI, pArAzara getrane, mAdhyandina-vAjasaneya zAkhAvALo ane brAhmaNa budhasvAmIne putra brAhmaNa dattasvAmI tathA bIje agaritakAgrahAnivAsI, caturvedI, pArAzara gotrane, vAjasaneya zAkhAvALo ane brAhmaNa budhasvAmIne putra brAhmaNa kumArasvAmI ha. dAna mAlavakamAM, jaNAvelA vibhAgamAM, candraputraka gAmamAM dakSiNa sImA para AvelI eka bhaktI bhUmivALA khetaranuM hatuM. A kSetranI sImA H pUrvamAM ghammarNAhakA gAmanI hada, dakSiNe devakulapATaka gAmanI sarahada pazcime mahattara vIrataramaNDalinA kSetra( khetara)nI hada uttara-pazcima (vAyavya) khUNe nirgaraDI nAmanuM hAnuM sarevaraH ane uttaramAM vIratara mahelInuM kSetra; dAnanI tithi saMvat 3ra1, caitra kRSNapakSa. 3. dAna apAyalA be purUSamAM pratyeka purUSa budhasvAmIno putra, vAjasaneya zAkhAvALo, ane pArAzara gotrane varNavyuM che. A sUcave che ke te banne jaNa eka ja pitAnA putra hatA ane " udumbaragahUrathI AvelA" evuM je pahelA purUSa mATe (lI. 41) ApyuM che te bIjA purUSane paNa eTalI ja sArI rIte lAge che. pahelo dAna lenAra purUSa, ayAnakAgrahAramAM rahetA ane 1 e, I, o. 8 pA.184 che. I. huza For Personal & Private Use Only Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 - gujarAtanA aitihAsika lekha dazapurane caturvedI hate A uparathI huM anumAna karuM chuM ke acAnakAhAra e eka dazapurane eka vibhAga (bhAga ) hate. dAna lenAro bIjo purUSa e kadAca pahelA bhAI hatuM ane te agastikAgrahAra je dazapurane bIjo vibhAga haze tyAMnA caturvedI madhyene eka hatA ane tyAM vasate hate. A zahera e hAlanuM dara athavA mandasera che. je siMdhiyA sarakAranA rAjyanA eka vibhAganuM mukhya zahera che ane ratalAmanI uttare para mAIla dUra AveluM che. e" lekha mujaba dAna apAyelI bhUmi mAlavaka vibhAgamAM hatI. te candraputrakanI dakSiNe AveluM eka khetara hatuM ane tenI pUrvamAM dhammaNakA ane dakSiNamAM devakulapATaka hatAM. mI. mArzalane lakhelA patramAM ratalAmanA divAne A sthaLe te candAdIA, dhanaida ane divAla che e nogAvAnI nice AvelAM traNa gAma tyAMthI A be dAna zodhAyAM hata anukrame mAnyAM hatAM. paNa e nAmomAM uccAranI samAnatA phakata upara uparanI ja (bAhA ) che. A uparAMta dhoda codIAnI pUrvamAM nathI, paNa maitrAtyamAM che. ane divala kheDI dakSiNamAM nathI paNa caDIAne vAyavyakoNe che. A uparathI dIvAne mukarara karelI oLakha rada gaNavI joIe. DaoN. kalITe mahATI kape karI nakazA tapAsIne nI sumo sthApyAM che - mandoranI dakSiNa-agni khUNAmAM 11 mAIla para, "dhI InDIana eTalAsa zITa" naM. 35. esa. I. ( 1891 ) mAM " dhanara" nAme batAveluM eka moTuM gAma che. ane bhopAla ane mAlavA Tepa grAphikala sarve zITa naM. 38. (1882) mAM dha--Ara ApeluM che te A dAnapatranuM gAma dhammaNahikA che ema mane lAge che. paraMtu kaI paNa nakazAmAM bIjAM nAmomAMthI eka paNa batAveluM nathI. paNa candraputranI dakSiNe ane dhamnAranI nairUtya koNathI pazcime 4 maila upara dilaudane devakulapATaka mAnIe, ane dhamnArane caputranI pUrvanuM gAma gaNIe te saMbhavita che. tema chatAM phakta eka ja sthaLa anumAnathI oLakhavAthI lekhanuM cokkasa sthaLa nirvivAda rIte nakkI thAya nahiM. A lekhanI tArIkha, Tgusa) saMvata 321 (eTale I. sa. 640-41) nagAvAnAM pahelAM dAnapatranA saMvata 320 ane dharasena 4 thAnI vahelAmAM vahelI tArIkha saMvata 326 e be vacce che. ane A rIte dhruvasena 2 jAnA rAjyane jaNAyele vakhata eka varSa AgaLa vadhe che. For Personal & Private Use Only Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvasena 2 jAnAM nogAvAnAM tAmrapatro 171 akSarAntare patru pahelaM 1 oM svasti[ // ]vijayaskandhAvArAdva[ ndi ]tapallIvAsakAtprasabhapraNatAmitrANAM maitrakANAmatulabalasampannamaNDalAbhoga2. saMsaktaprahArazatalabdhapratApAtpratApopanatadAnamAnArjavopArjitAnurAgAdanuraktamaula bhRtazreNI3 balAvAptarAjyazriyaHparamamAhezvarazrIbhaTArkAdavyavacchinnarAjavaGgAnmAtApitRcaraNAra vindapraNati - 4 pravidhautAzeSakalmaSaH zaizavAtprabhRtikhaDgadvitIyabAhurevasamadaparagajaghaTa[T]sphoTanapra [kA ]zi[ ta]5 seMtvanikaSaHtatprabhAvapraNatArAticUDAratnaprabhAsaMsaktapAdanakharazmisaGkatiH saka[ la ] smRtipraNI 6 tamArgasamyakparipAlanaprajAhRdayaraJjanAtvartharAjazabdorUpakAntisthairyagAmbhIryyabu dvisampadbhi[ : ]smaraza7 zAGgAdrirAjodAdhitradazagurudhanezAnatizayAnaHzaraNAgatAbhayapradAnaparatayA tRNavada___ pAstAzeSasvakArya8 phalaprArthanAdhikArthapradAnAnanditavidvatsuhRtpraNAyahRdayaHpAdacArIva sakalabhuvanama NDalA[ bho ]gapramodaH 9 paramamAhezvaraHzrIguhasenastasyasutastatpAdanakhamayUkhasantAnavisRtajAhnavInaloghaprakSA li[ tAzeSa10 kalmaSaHpraNayizatasahasropajIvyamAnasampapalobhAdivAzritaH sarabhasamAmigAmikai. rguNai[ : ] [ sa ]haja11 zaktizikSAvizeSavismApitAkhiladhanurddharaHprathamanarapatisamatisRSTAnAmanupAlayitA dharmadA[ yAnA ]12 mapAkartA prajopaghAtakAriNAmupaplavAnI darzayitA zrIsarakhatyorekAdhivAsasya saGtArAtipakSala[kSmI ]13 parimogadakSavikramo vikramopasapraptavi[ ma ]lapArtyivazrIramamAhezvaraHzrIdharasena stasya sutastaptAdAnu14 dhyAtaH sakalajagadAnandanAtyabhutaguNasamudayasthagitasamagradiNDalaH sama[ ra ] zatavijayazobhAsa 1 zAhI vANI chApo mana me bhiga 52thA 2 vila35mAM 3 pratApAtpranA pA sanatpanI vacce lITI upara kaMIka aspaSTa cinha che. 4 vAMco vaMzA 5 vAMce 6 vAMce saMtRti 7 vAMce gas 8 vAMce plavAnAM vAyo saMhatA 10 pAyo saMprApta 11 pAyo tyadbhata For Personal & Private Use Only Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 gujarAtanA aitihAsika lekha 15 nAthamaNDalAgradyutibhAsuratarAnsapIThoda Dha ] gu [ ru ]manorathamahAbhA[ 2 ]:sarva [vidyA ]parAvara[ vi ]bhAgAdhiga16 mavimalamatirapi sarvatassubhASitalavenApi sukhopapA[ da ]nIyapari [ to ]SaH samagra lokAgAdhagAmbhI17 ryahRdayopi sucaritAtizayasuvyaktaparamakalyANasva[ bhA ]vaH khilIbhUtakRtayugAnupa tipatha[ di ]zodha18 nAdhigatodagrakIrtirddhAnuparodhojjvala[ ta]rIkRtArthasukhasampadupasevAnirUDhadharmA [di tyadvitI[ ya ]nAmA para19 mamAhezvaraHzrIzIlAdityastasyAnujastatpAdAnudhyAtaH[sya]yamupendraguruNeva guruNAtyA daravata[1]samabhila20 SaNIyAmapi rAjalakSmI' skandhAsaktAM paramabhadraiva ghuryyastadAjJAsampAdanaikarasata / [yai]vodvahanmedasukharatibhyA21 manAyAsitasatvasapattiH prabhAvasampadvazIkRtanRpatizataziroratnacchAyopagUDhapAdapITho pi parAvajJAbhi22 mAnarasAnA[ thagita ]manovRttiH praNatimekA parityajya prakhyAtapauruSAbhimAnairapya. rAtibhiranAsAditapra[ti ] [ kri [yo]23 pAyaHkRtanikhilabhuvanAmodavimalaguNasatiprasabhavighaTitasakalakalivilasitagati nIM ca janAdhi24 ro[ hi]bhirazeSaideoSairanAmRSTAtyunnatahRdayaHprakhyAtapauruSAstrakauzalAtizayagaNatithavida kSa[ kSi ]tipAti 25 lakSmIsvayaMgrahaprakAzitapravirapuruSaprathamasemyAdhigamaHparamamAhezvaraH zrIkharagrahastasya tanayastatpAdA26 nudhyAtaH sa[ ka ]lavidyAdhigamavihitanikhilavidvajjanamanaH paritoSAtizayaH satvasa mpadA tyAgaudAryeNa ca 27 vigtaanusndhaan[| ]zamAhitArAtipakSamanorathAkSabhaGgaH samyagupalakSitANakazA[] 28 [ ke ]lAthokacaritagahvaravibhAgopi paramabhadraprakRti[ re ]kRtrimapratha[ yavinaya ] 1 vAyA rAMsa 2 pAyo lakSmI 3 vAyA nkheda 4 vAyo sattvasaMpatti 5 vAMyA nAliGgita 5 pAyo mekAM 7 vaay| saMhati 8 vAMga vipakSakSitipativAMyA pravIraparuSaprathamamaMkhyAdhigamaH 10 pAyo sattva 11 vAyA tAneka 12 vaay| kalAloka For Personal & Private Use Only Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvasena 2 jAnAM nogAvAnAM tAmrapatro 173 patarUM bIjaM 29 zobhAvibhUSaNaHsamarazatajayapatAkAharaNapratyalodagrabAhudaNDavidhvansitaM 30 nikhilapratipakSadarpodayaH svadhanuHprabhAvaparibhUtAstrakauzalAbhimAnasakalanRpatima31 NDalAbhivanditazAsanaH paramamAhezvaraH zrIdharasena[ : ]tasyAnujastatpAdAnudhya[1] ta[ : ]saccaritAtizayitasa32 kalapUrvanarapatiratidussAdhAnAmapi prasAdhayitA viSayANAM mUrtimAniva puruSakAraH parivRddhagu33 NAnurAganimaracittavRttibhirmanuriva svayamabhyupapannaHprakRtibhiradhigatakalAkalApaH kAntimA34 nivRtiheturakalaGkakumudanAthaH prAjyapratApastha[ gi ]tadigantarAlapradhvansitadhvAnta rAziHsatato35 dita(savitAprakRtibhyaH paraM pratyayamarthavantamatibahutithaprayojanAnubandhamAgamaparipUrNa 36 vidadhAnaHsandhivigrahasamAsanizcayanipuNaHsthAnenurUpa[ mAde ]zaM dadadguNavRddhividhAna janitasaM 37 skAssAdhUnAM rAjyasAlAturiyatantrayorubhayorapiniSNAtaH pratkRSTavikramopi karuNA mRduhRda38 yaHzrutavAnapyagavitaH kAntopi prazamI sthirasauhRdayyopi nirasiptA doSavatAmudarya samayasamupai39 janitajanatAnurAgaparipihitabhuvanasamarthataprathitabA[ lA ]dityadvitIyanAmA paramamA hezvaraHzrI40 dhruvasenakuzalI sarvAneva yathAsambadhyamAnakAnsamAjJApayatyastu vassaMviditaM yathA mayA mAtApitroH 41 puNyApyAyanAya udambaragahvaravinirgatAya[1]nakAya[ I]hAranivAsidazapuratraividya sAmAnyapArAzarasa42 gotramAdhyandinavAjasaneyasabrahmacAribrAhmaNabudhasvAmiputrabrAhmaNadattasvAmi tathAgasti kAgrahAranivAsi43 [3]cyamAnacAtuvidyasAmAnyapArAzarasagotravAjasaneyasabrahmacAribrAhmaNabudhasvami putrabrAhmaNakumArasvAmibhyA tAyAnakA 1vAya vidhvaMsita 2 pradhvaMsita upanyA zAlAturIya 4 vAyA mudaya 5 vAyA samatthita "se" bhAMpA pati 4.7vAMyA budhasvAmiputra For Personal & Private Use Only Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 gujarAtanA aitihAsika lekha 44 mAlavake ucyamAnaviSa [ ye ] candraputrakagrAme dakSiNasImni bhaktIzatapramANakSetraM yasyAgha[ 1 ]TanAni pUrvvataH dhammaNaha 45 DiDakAgrAma kaGkaTaH dakSiNato devakulapATa[ ka ]grAmakaGkaTaH aparataH vIrataramaNDalimahattarakSetra maryAdA uttarapazci 46 makoNa nirguNDItaDAkikAuttarataH vIrataramaNDalI evametaccaturAghATana vizuddhaM bhaktIzatapramANakSetraM zo 47 draGgaM soparikarai sabhUtavAtapratyAyaM sadhAnyahiraNyAdeyaM saparAparAdhe sotpadyamAnAvISTakaM sarva rAjakIyAnAmaha 48 staprakSepaNIryai pUrvvaprattadevabrahmadeyabrAhmaNaviGkatirahitaM " bhUmicchidranyAyenAcandrArkApUrNavakSitisaritparvva 49 tasamakAlanaM putrapautrAnvayabhogyaM udakAtisargeNa dharmmadAyonisRSTa[ : ]yatonayorucitayA brahmadeyasthityA bhuJjata 10 kRSataiH karSayataiHpradizatorvA na kaizvidyAseghe varttitavyamAgAmibhadranRpatibhirapyasmadvaGgajairanyairvvA' anityAnyai[zva ]ryANya 51 sthiraM mAnuSyaM sAmAnyaJca bhUmidAnaphalamavagacchadbhirayamasmaddAyAnumantavyaH paripAlayitavyazcetyuktaJca || bahu mirvvasudhAbhu 52 ktA rAjabhisagarAdibhiH [ / ] yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadAphalaM [ // ] yAnIha dAridrdyabhayAnnarendrairddhanAni dharmmAyatanIkRtAni [ / ] 'nibhuktamAlyaprati53 mAni tAni ko nAma sAdhu punarAdadIta // SaSTivarSasahasra [T]Ni svarge tiSThati bhUmida[: / ] AcchetI cAnumantA ca tAnyeva narake vasediti / dUtakotra rAja54 putrazrIkharagraha [ : ]likhitamidaM sandhivigrahAdhikRta divirapativatrabhaTTiputradivirapatiskandabhaTena // 300 20 1 caitra va 3 svahasto mama // 1 vye| so 2 vAM karaM toH / dvaiza ca vAMyA sadazAparAdhaM 4 the| NIyaM 5 vAM viMzati 1 va kAlInaM nirbhukta 10 vAMge AcchetA. For Personal & Private Use Only Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 70 dharasena 4thAnA dAnapatranuM bIjuM pataruM saMvat 326 mAgha vada 5 bhAvanagarathI prasiddhartAne be tAmrapatranA bIjA ardhabhAga anuvAda mATe mokalavAmAM AvyA hatA, je paikInuM A pataruM che. patarAnuM mApa 12"x10" che, ane te surakSita sthitimAM che, je ke jamaNI bAjune khuNe phakta khaMDita thaye che. bIjuM pataruM je hAnuM che tene ghaNuM ja nakazAna thayuM che ane temAM akSare aspaSTa che. te bIjA patarAne dAtA zIlAditya 1 le (dhara sena bIjAne putra ane uttarAdhikArI ) che. A patarAne dAtA, I. e., 1 nA pA. 14 me prasiddha karela anuvAdamAM che tema, dharasena 4 the che. tArIkha paNa e ja che, eTale ke saM. 326 che. phakta mAsa A patarAMmAM ASADhane badale mAgha che. prathama sADAnava paMktione anuvAda karela nathI, kAraNa ke temAM ApeluM rAjAonuM varNana valabhInAM bIjAM dAnapatronA evA ja bhAganI sAthe maLatuM Ave che. A patarUM ane upara kaheluM zIlAditya 1 lAnuM bIjuM patarUM banne je ke khaMDita ane zabdalopavALAM che, chatAM ghaNAM ja jANavA lAyaka che. atyAra sudhI upalabdha valabhI patarAMomAM brAhmaNane bhUmidAna ApyAnI noMdha che. paraMtu A bane patarAMomAM bauddhamaTha athavA vihArane dAna karyAnI noMdha che. A patarAmAM maMtrI skanda bhaTathI baMdhAvela eka vihArane yojAvaka gAma dAnamAM arpaNa karyuM che, je kadabhaTa eka dhArmika bauddha hoya ema jaNAya che. A uparathI ApaNe jANI zakIe chIe ke valabhI rAjAo brAhmaNonI peThe bauddhone paNa Azraya ApatA hatA. brAhmaNudharmanI sAthe sAthe bauddha dharmane pracAra valabhI rAjAonA rAjyamAM hato tema ja mUrtipUjA paNa dharmanuM eka aMga hatI. 1 I. e. Do. 1 pA. 45 -bhAMDArakara 9 7 For Personal & Private Use Only Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA tilaka jela bhASAntara zrI dharasena, parama mAhezvara samrATu je potAnA pitAmahanA pAdanuM samaraNa kare che, te kuzaLa hAI lAgatAvaLagatA sarvane zAsana kare che ke tamane jAhera thAo ke mArA mAtapitAnA puNyanI vRddhi arthe meM, divirapati skaMdabhasurASTramAM hastavakAhAramAM dhAka gAmamAM baMdhAvelA vihAramAM cAre dizAomAMthI AvatA mahAyAna zAkhAnA bhikSusaMdhane te dhAvaka gAmanA cAra bhAge A pramANe arpaNa karyA che -traNa bhAga teone vastra, anna, zayana, azana, e. tathA auSadha pUruM pADavA mATe tathA zrI buddhanI pUjana ane nAnanAM sAdhano jevAM ke, gadha, dhUpa, rUpa, dIpa mATe tela pUrAM pADavA mATe tathA vihAranAM samArakAma mATe (eTale khaMDita thayelA bhAga sarakhA mUkavA mATe) ApyA che. te ja gAmano cotho bhAga divirapati skaMdabhaTe te ja sthaLe khodAvela taLAvanA vadhAre khedakAma cekhAI athavA samArakAma mATe Apyo che, ke jethI teone pitAnA dvAra samIpa ja jaLa maLe. A pramANe, A gAma pANInA artha sAthe, te vihArane dAnamAM arpaNa karyuM che. ane paNa sAthenI varatuo sahita, tenA upara je kaMI hoya, temAM rahetAM prANIo, tenI anna agara senAnI upaja tenI sthitimAM khAmIo, tathA temAM kudaratI rIte je utpanna thAya, te sarva sahita ApyuM che. A dAna de tathA brAhmaNone pahelAM ApelI vastuo zivAyanuM che. temAM adhikArIoe pratibandha kare nahiM ane te bhUmichidranyAyane anusarIne "thAvat caMdradivAkarau* samudra, pRthvI, nadI ane parvatanAM astitva sudhI teonA upabhoga mATe raheze. teTalA mATe keIe paNa pUjya bhikSuone khetara kheDavA kheDAvavA tathA devAyatana hovAthI bIjA koIne ApavAmAM harakata karavI nahi. sattA kSaNika ane zarIra kSaNabhaMgura che ema jANIne tathA bhUmidAnanuM sArUM phaLa jANIne bhAvi sarva amArA vaMzanA yA te anyavaMzanA rAjAoe amArA A dAnane mAna ApavuM tathA tene cAlu rAkhavuM. ema kahevAya che ke vigere .. . ahiM dUtaka, kumAra dhruvasena che. ketaryuM saMdhivigrahanA maMtri darapati vatra(?)mahinA putra havirapati rakaMdabhaTe sa. 326 nA mAgha vada 5 dine. mahArA svahurata. For Personal & Private Use Only Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 71 gharasena 4 thAnAM tAmrapatra* . saM. 326 mASADha su. 10 A tAmrapatra lagabhaga be mAsa pahelAM mI. barajese mane ApyAM hatAM. tenuM akSarAMtara AnI nIce ApeluM che. tene tarajumo ane vivecana I. e. va. 1 mAM pAne 14 me Apela che. akSarAntara 1 svasti valabhItaH prasabhapraNatAbhitrANAM maitrakANAmatulabalasampannamaNDalAbhogasaMsa ktaMprahArazatalabdhapra2 togatpratAponatadAnamAnArjavopArjitAnurAgArdanuraktamaulibhRtazreNIbalAvAptarAjya zriyaHparamamAhe3 zvarazrI bhaTArkAdavyavacchinnarAjavaMzAnmAtApitRcaraNAravindapraNatipravidhautAzeSaka lmaSaHzaizavAtprabhRtikhaDgadvitIyabA4 hureva samadaparagajaghaTAsphoTanaprakAzita~prakAzitasatvanikapaHtatprabhAvapraNatArAticU__ DAratnaprabhAsaMsaktapAdanakha5 razmisaMhatiHsakalasmRtipraNItamAggasamyakparipAlanaprajAhRdayaraJjanAnvartha rAjazabdo rupakAntisthairyagAmbhIrya6 budbhisaMpadbhiHsmarazazAGkAdrirAjodadhitridazagurudhanezAnatizayAnaHzaraNAgatAbhayapra dAnaparatayAtRgavadapAstA7 zeSassvakIyaH phalaprArthanAdhikArthapradAnAnanditaviddassuhRtpraNayihRdayaHpAdacArIva sakalabhuvanamaNDalobhogapramodaH 8 paramamAhezvaraHzrIguhasenastasya sutastatpAdanakhamayUravasaMtAnavisRtajAhnavIjalaugha prakSAlitAzeSakalmaSaHpraNayi9 zatasahasropajIvyamAnesaMpadrupalobhAdivazritaH sarabharsamAbhigAbhikairguNaiHsahajazakti zikSAvizeSazeSavismApitA10 khiladhanurdharaHprathamanarapatisamatisRSTAnAmanupAlayitA dhabhadAyAnAmapakattI prajopaghA takAriNAmupaplavA11 nAM dirza[ darza ]yitA zrIsarasvatyorekAdhivAsasya saMhitaurAtipakSalakSmIpAribho. gaMdakSavikramo vikramopasaMprAptavimalapArthiva * . ... .... 10.5.99 tayA.me.vA. 15.14 31. mAra. 7. Nis.2.2 1 pAMyA vijayaskandhAvAra ... vAsaka 2 pAya sapatna upaay| saMprahAra 4 pAyA pratApaHpratApopanataH 5 anurAgAta mAthe pAra . pAyo maulibhatamitra zreNI 7 prakAzita me pAra pAyo 8pAyo saMsaktasavyapAda pAyA rakhanAdanvartha 10 svakAryaphala: pAyA magara svakAryaphalaprArtha ... 114AbhA maNDa cha. 12 vAyo zrI mahArAjaguha ... 13 pAyanirvRtta 14 pAya vikSAlita 15 paaye| upajIvyabhogasaMpat pazu pAI mI . 16 pAya sarasamA 17 yA vizeSa me pAra na 18 yAyo dayitA 14 vAyA saMhatA 20 pAyA parikSobha 21 pAyo kramopa For Personal & Private Use Only Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 gujarAtanA aitihAsika lekha 12 zrI paramamAhezvaraH zrI dharasenastasya sutastatpAdAnudhyAtaH sakalajagadAnandanAtyadbhu taguNasamudayasthagitasamagra13 diGmaNDalaH samarazatavijayazobhAsanAthamaNDalAgradyutibhAsuratarAM sapIThodUDhaguruma norathamahAbhAraH sarva14 vidyAparAvaravibhAgAdhigamavimalamatirapi sarvatassubhASatalakhanA[ pitalekhenA ]pi sukhopapAdanIyaparitoSaH samagralokAgAdha15 gAbhAryahRdayopi sucaritAtizayasuvyaktaparamakalyANasvabhAvaH khilIbhUtakRtayuganR patipathavizodhanAdhigato16 dagrakIrtirdhAnuparodhojjvalatarokRtArthasukhasampadupasevAnirUDhadharmAdityadvitIyanAmA paramamAhezvaraH zrIzilA17 dityastasyAnujastatpAdAnudhyAtaH svayamupendra guruNeva guruNAtyAdaravatA samabhilapa NIyAmapi rAjalakSmI skandhAsakta 18 paramabhadra iva dhuryastadAjJAsampAdanaikarasatayaivoddahankhedasukharatibhyAmanAyAsitasatva__. sampattiH prabhAvasampadvazI 19 kRtanRpatizataziroratnacchAyopagUDhapAdapIThopi parAvajJAbhimAnarasAnAliGgitamano vRttiH praNatimekAM pari20 tyajya prakhyAtapauruSAbhimAnairapyarAtibhiranAsAditapratikriyopAyaH kRtanikhilabhuvanA modavimala guNasaMhati 21 prasabhavighaTitasakala phalivilasitagatinIMcajanAdhirohibhirazeSairdoSarainAmRSTAtyunnata. hRdayaH prakhyAtapAruSAtra22 kauzalAtizayagaNatithavipakSakSitipatilakSmIsvayaMgAhaprakAzitapravIrapuruSaprathanasaMkhyA dhigama[ : ] paramamAhezvaraH 23 zrIkharagrahastasya tanayastatpAdAnudhyAtaH sakalavidyAdhigamavihitanikhilavidvaja namanaHparitoSAtizayaH satvasa24 mpadA tyAgaudAryeNa ca vigatAnusaMdhAnasamAhitArAtipakSamanorathAkSabhaGgaH samyagupa lakSitAnekazAstrakalAlokacari25 tagambhIravibhAgo [ vA ]pi paramabhadraprakRtirakRtrimaprazrayavinayazobhAvibhUSaNaH samara zatajayapatAkAharaNapratya[ba lodagra 26 bAhudaNDavidhvaMsitanikhilapratipakSadarpodayaH svadhanuHprabhAvaparibhUtAstrakauzalAbhi mAnasakalanRpati 27 maNDalAbhinanditazAsanaH paramamAhezvaraH zrIdharasenasta yAnujastatpAdAnudhyAtaH saccaritAtizayita 1 vAMyA mAhezvarI mahArAja For Personal & Private Use Only Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharasena 4 thAnAM tAmrapatro 28 sakalapUrvanarapatiratidussAdhyAnAmapi prasAdhayitA viSayANAM mUrtimAniva pUruSakAraH parivRddha 29 guNAnurAganirbharacittavRttibhirmanuriva svayamabhyupapannaH prakRtibhiradhigatakalA kalApaH kAntimAnni30 vRttiheturakalaGkakumudanAthaH prAjyapratApasthagitadizAntarAlapradhvaMsitadhvAntarAzi ssatatoditassa31 vitA prakRtibhyaH paraM pratyayamarthavantamatibahutithaprayojanAnubandhamAgamaparipUrNavida dhAnaH sandhivigraha 32 samAsanizcayanipuNaH sthAnenurUpamAdezaM dadadguNavRddhividhAnajanitasaMskArassAdhUnAM rAjyasaulAturIyatantrayoru33 bhayorapi niSNAtaH prakRSTavikramopi karuNAmRduhRdayaH zrutavAnapyatigamvitaH kAntho [nto ]pi prazamI sthirasauhRdayyopi nira34 sitA doSavatAmudayasamayasamupajanitajanatAnurAgaMparipIDitabhuvanasamarthitaprathitabA lAdityadvitIyanAmA parama 35 mAhezvaraH zrIdhruvasenatastasya sutastatpAdakamalapraNAmadharaNikaSaNajanitakiNalAJcha nalalATacaNdrazakalaH zizubhAva iva / 36 zravaNanihitamauktikAlaGkAravibhramAmalazrutivizeSaH pradAnasalilakSAlitAgrahastAra vindaH kanyAyA iva mRdukarana37 haNAdamandIkRtAnandavidhivvasundharAyAH kAmmurke dhanurveda iva saMbhAvitAzeSalakSyaka lApaH praNatasAmantamaNDalottamAGga38 dhRtacUDAranAyamAnazAsanaH paramamAhezvaraH paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvaracakra vartI zrI ajakapAdAnudhyAtaH 39 zrI dharasena , kuzalI sarvAneva yathAsaMbadhyamAnakAnsamAjJApayatyastu vassaMviditaM yathA mayA mAtApitroH puNyApyAyanAya 40 siMhapuravinirgatakikkaTAputragrAmanivAsIsiMhapuracAtuvidyasAmAnyabhAradvAjasagotra. chandogasabrahmacAribrAhmaNagu41 hADhayaputrabrAhmaNArjunAya surASTreSu kAlApakapathakAntargatakikkaTAputragrAmoparivATaka zarkarApadrakadakSiNasImniSa42 TpaJcAzatpAdAvartaparimANakSetrakhaNDaM yasyAghATanAni pUrvataH viNhalasatkavApI dakSiNataH vattakasatkakSetraM aparataH 43 kuTumbiviNhalasatkakSetraM uttarataH brAhmaNaSaSTibhavasatvakSetraM tathAsiMhapuravinirgata siMha puracAturvidyasAmAnyakikkaTA1 vAMyA kalaGka 2 vAyA zAlAturIya 3 vAMyA kAntopi 4 vAyA janAnurAga For Personal & Private Use Only Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 gujarAtanA aitihAsika lekha 44 putragrAma nivAsibhAradvAjasagotra chandogasabrahmacAritrANaguhADhaya putrabrAhmaNa makasvA mine surASTreSu kAlApakapa - 45 thakAntargatakikkaTAputraprAme aparasImni SoDazapAdAvarttaparisarA vApI yasyA AghATanAni pUrvvatazcatrasatkavApI dakSiNatopa 46 ratazca kuTumbicandrasatkakSetraM uttarataH mahattaradAsakasatkkakSetraM tathA kikkaTAputramAmoparivArakazakarApadrakamAme a 47 parasImni aSTAviMzatipAdAvarttaparimANaM kSetrakhaNDaM yasyAghATanAni pUrvvataH kuTumbivyasthavira satkakSetra dakSiNataH Azvinika 48 putragrAmINa kuTumbivarAhasatkkakSetraM aparataH Azviniputra kadha[ ]ppaTIyakasakSetraM uttarato brahmadAyikabhAgIyakasatkakSetraM tathA 49 caturddazapAdAvarttaparimANaM kSetrakhaNDaM yasyAghATanAni pUrvvataH bavyasthavirakakSetrameva . dakSiNataH kuTumbIzvara kSetraM aparataH bapyaTIya 50 kakSetrameva uttarataH brahmadeyikabArilakakSetraM tathA SaT pattakAH yeSAmAghATanAni pUrvvataH viDIyaka kSetraM dakSiNataH kuTumbIzvarakSetrameva 51 aparataH ku [TumbI ]zvarakSetrameva uttarataH paTAnakagrAmasImA evametadviMzatyuttarapAdAvarttazatapramANaM vApIkSetraM sodRGgaM sa sadhAnyahiraNyadeyaM sadazAparAdhaM sotpadyamAnaviSTikaM sarva 52 parikaraM . .... rAjakIyAnAmahastaprakSepaNIyaM pUrvvaprattadeva nyAyenAcandrArkArNavakSitisaritparvatasamakAlInaM putrapautrA nvayabhojyaM udakAtisargeNa dharmadAyonisRSTaH 54 yatosyocitayA brahmadAyasthityA bhuJjataH kRSataH karSayataH pradizato vA na kaizcidvyAsedhe vartitavyamAgAmibhadranRpatibhirasmadvaMzajairanyairvvA 55 anityAnyaizvaryANyasthiraM mAnuSyaM sAmAnyaM ca bhUmidAnaphalamavagacchadbhirayamasmaddAyAnumantavyaH paripAlayitavyazcetyuktaM ca bahubhirvvasudhA bhuktA rAjA 53 brahmadAyava .... 56 bhiH sagarAdibhiH yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM yAnIha dAridrabhayAnarendrairghanAni dharmAyatanIkRtAni nibhuktamAlyapratImAni tAni ko nAma sAdhuH 57 punarAdadIta SaSTivarSasahasrANi svarge tiSThati bhUmidaH AcchettA cAnumantA ca tAnyeva narake vaseditidUtakotra rAjaputra dhruvasenaH likhitamidaM 18 saMdhivigrahAdhikRtadivirapativaza [ : ] bhaTaputradivirapatiskandabhaTena se 326 ASADha 10 svahasto mama For Personal & Private Use Only Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ga cha bAra jaNanAM sAtrA bhASAntara svasti ! valabhImAMthI atulabaLasaMpanna mitranA maMDaLamAM rahI aneka jakhamothI pratApa prApta karanAra, ati baLathI temanA zatrune parAjaya karanAra, nija pratApanA phaLarUpa, dAna, mAna ane samabhAvathI napAne anurAga prApta karanAra, anurakta nRpanA baLathI rAjayazrI prApta karanAra ane achinna rAjavaMzavALA parama mAhezvara bhaTArakamAMthI, mAtapitAnA caraNakamaLane praNAma karI sarva pApa dhoI nAMkhanAra, bALapaNathI karamAM asidhArI, zatrunA masta mAtaMgonI zreNI bhedI mahAna pratApa darzAvanAra, jenA padanakha paMkitanI rahima tenA vikamathI caraNe namatA zatruonA cUDAmaNinI prabhA sAthe bhaLatI, smRtionA mArga anusAra surakSaNa karI janenAM hRdaya rajanAra ane Ama rAja zabdane artha satya karanAra, rUpa, kAnti, sthiratA, gAMbhIrya, buddhi ane saMpattimAM kAma, Idu, himAlaya, sAgara, bRhaspati, ane kubera karatAM adhika, zaraNAgatane saMkaTamAMthI rakSaNa ApavAmAM parAyaNa hAI nija artha tRNavat lekhI bhega ApanAra, ane vidvAn , mitro ane prajinenAM hRdaya prArthanA karatAM adhika dhana ApI raMjanAra, ane sakaLa bhuvanane sAkSAt AnaMda paramamAhezvara zrIguhasena prakaTa thayela hatuM. tene putra jenAM pApanAM sarva kalaMka, nija pitAnA padanakhanI rimanA rUpamAM gaMgAnadInAM jalathI chevAI gayAM hatAM, jenI lakSmIthI lAkho praNaya janenuM pAlana thatuM, tenA rUpane laIne ghaNuM prApta karelA guNethI jenuM avalaMbana thatuM, je nisargaka baLa ane prApta karelI vidyAthI sarva dhanurdhane vismita karato, je pUrvene nRpinAM dAna cAlu rAkho, je nija prajAne haNanAra kaSTa harate, je zrI ane sarasvatIne ekatra nivAsasthAna hatuM, jenuM vikrama nija saMghaTa zatruonI lakSmI ane pratApane upabhega ApatAM, ane jeNe parAkramathI vimaLa rAjyazrI prApta karI hatI te paramamAhezvara zrIdharasena hatuM. tene putra, tene pAdAnudhyAta, je tenAmAM ekatra thaelA ane sakaLa jagatane Ananda ApatA adbhuta guNethI save dimaMDaLa bharatA, aneka yuddhamAM jaya karI yaza meLavanA2, tenA mitromAM spaSTatAthI anya karatAM adhika bhUSita skandha upara mahAna mArIne bhAra dhAranAra, je sarva vidyAnA adhyanathI vimala manavALo hovA chatAM buddhizALI laghu kavitA lakhI helAIthI prasanna thatA. jenA hRdayanuM gAMbhIrya sarva janothI agAdha hatuM chatAM sadAcArathI spaSTa thatA umadA svabhAvavALe hatuM, jeNe kRtayuganA nRpathI saMcarAte mArga je baMdha thaI gayo hato te zuddha karI mahAyaza prApta karyo, jenI lamInI madhuratAne upaga nyAyaparAyaNatAthI vizuddha thatuM, ane Ama dharma dityanuM apara nAma meLavyuM hatuM te parama mAhezvara zilAditya hatuM. tene anuja, tene pAdAnudhyAta, upendranA vaDIla badhusamAna premALa vaDIla badhunI abhilASita rAjyasattA dhAranAradhuri dhAranAra vRSabha jema abdha upara kaMIka mahAn vastu dhAre che tema nija badhunI AjJAnuM pAlana phakta Ananda karanAra, ane tema karatAM Ananda athavA mehanA prema vaDe tevA guNone ghaTADe na thavA denAra, jenuM citta, tenuM pAdapITha nija pratApathI zaraNa thayelA aneka nRpanA mugaTanA maNinA prakAzathI AvRta hatuM chatAM mada athavA anya tarapha halakAIthI vartavAnA zekhathI mukatA hatuM, jenA zatruone paNa teo vikhyAta baLa ane madavALA hatA chatAM zaraNa sivAya tenA baLa sAme thavAne mArga na hatA, je jagata sugaMdhita karanAra aneka guNe vaDe kAlinI lIlAnA prasAranI sAme ati baLathI thatuM. jenuM hRdaya alpa janenA sarva deSathI aparzita ane umadA hatuM, je vikhyAta vikama ane zastrakaLAmAM nipuNa hovAthI tene vecchAthI bheTatA zatru nRpanA maMDaLanI rAjyalamI vaDe zauryasaMpanna janemAM prathama pada prApta karatA te parama mAhezvara zrI kharagraha hate. tene putra, tene pAdAnudhyAta, je sarva vidyA prApta karI vidvAnenAM hRdaya ati raMjate, jeNe guNasaMcaya ane dAnamAM udAratAthI zatruonA marathane parAjaya karavAnI yukti zALA kahADI, je aneka zAe, kaLA, ane lekacaritathI pUrNa paricita hovAthI hRdayamAM gaMbhIra vicAravALo hovA chatAM For Personal & Private Use Only Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 gujarAtanA aitihAsika lekha ati AnandI prakRtine hato, jenI akRtrima namratA ane vinaya tenAM bhUSaNa hatAM, jeNe aneka raNakSetramAM vijayadevaja dhAranAra prabaLa ane vizALa karathI nija sarva zatraonA madane nAza karyo hate, ane jenI AjJAne nija dhanuSyanA baLathI parAjaya karelI zastrakaLAvALA akhila nRpamaMDaLathI svIkAra thato, te parama mAhezvara zrI dharasena hate. hene anuja ane tene pAdAadhyAta je satkRtyamAM pUrvanA sarva nRpa karatAM adhika hatA, je ati kaThaNa kAryo pUrNa karate, je parAkramanA sAkSAta manuSyarUpe hatA, jenI prajA te pite manu hoya tema tenA mahAna guNenA premathI pUrNa hRdayathI tene mAna ApatI, je kalaMkarahita, pUrNa, ujajavaLa ane anyane Ananda ApanAra sAkSAt zazisamAna hatuM, je (tenA mahAn pratApanA ) ujajavaLa tejathI sarva dizA bharI timira haNanAra ane nitya prakAzane sUrya hatuM, je arthaprApti, aneka prajananI vRddhimAM ane unnatinI vRddhi arthe nija prajAmAM vizvAsa utpanna karate, samAsa, vigraha ane saMdhinAM kAryonA nizcayamAM nipuNa [saMdhi athavA svarazAstranA niyamamAM-samAsa chUTo karavAmAM ane samAsamAM nipuNa ] gya sthAne Adeza karate, [ mULa rathAnamAM Adeza karanAra ] ane sAdhuone nIcA sthAnathI saMskAra karI mAna ApatA [ guNa ane vRddhinA pheraphArathI zabdone sAcuM rUpa Apate ], ane zAlAturIyanI kaLAmAM nipuNa hatA te parama mAhezvara dhruvasena hatA. te ati vikramasaMpanna hatA, chatAM dayAthI mRdu hRdayavALe hate, vidvAna hatuM chatAM madarahita hatA, te valalabha hatA, chatAM tenI vAsanAo vaza hatI, nitya mAyALu hatA chatAM deSIne te tajI deteH teNe tenA udaya samaye janemAM prakaTelA ane bhUmimAM prasarelA anurAgathI tenuM bAlAditya( uSAnA sUya )nuM bIjuM nAma satya karyuM. tenA putra, tenA pitAnA caraNakamaLane praNAma karatAM bhUmi para gharSaNathI thaelA cinharUpI IndukalA lalATa para dhAranAra, jenI mahAn vidyA hainA ramya karNa para bALapaNamAM dhArelAM mauktika alaMkArasamAna zuddha che, jenAM karakamaLa dAna [ ApatAM reDelA ] jaLathI sadA devAtA, jene Ananda kanyAnA karanA mRdugrahaNasamAna mRdu karagrahI unnata thatuM, jeNe dhanurveda mAphaka pitAnA dhanuSyathI jagatamAM sarva lakSita vastuo karI che, jenI AjJAnuM pAlana sarva namana karatA nRpanA maMDaLathI zira para dhArelAM rane mAphaka thatuM, te nija pitAne pAdAnudhyAta, paramamAhezvara, paramabhaTTAraka mahArAjAdhirAja, paramezvara ane cakavatI zrI dharasena hatA. te kuzaLa hAlatamAM A zAsananI sAthe saMbaMdhavALA sarvane zAsana kare che - temane jAhera thAo ke mArA mAtA pitAnA puNyanI vRddhiarthe bakarApadranI dakSiNamAM para pAdAvartanuM eka kSetra, kikakaTAputra viSaya, surASTramAM kAlApaka pathamAM eka gAma brAhmaNa guhaDhayanA putra, kikaTAputramAM vasatA, pUrve siMhapuranA siMhapuranA cAra veda jANatA dvijamAM mAna pAmelA, bhAradvAja zetranA ane inTega sabrahmacArI brAhmaNa ajunane ApyuM che. kSetranI sImA -pUrve vinDalsa-kakavApI, dakSiNe vajukasakakakSetra; pazcime kuTuMmbi visphalasatkakakSetra, uttare brAmhaNa SaSTi bhavasadhdhana kSetra. ane vaLI brAhmaNa hadayanA putra, kikakaTAputramAM vasatA, pUrva siMhapuranA, sihapuranA cAra veda jANatA dvijethI mAna pAmelA, bhAradvAja zetranA, chanvega sabrahmacArI brAhmaNa manu svAminane, surASTramAM kalapa .. . . mAM, kikaka . . ... gAmanI pazcima hadapara 16 (seLa ) pAdAvartane eka vApI. jenI sImA:- pUrva catrasatkaka vApI, dakSiNe ane pazcime kuTuMmbi cadrasatkaka kSetra ane uttare mahaka . . . kSetra tathA varkarApadraka gAmanI pazcima hadapara kikakaTAputra viSaya, 28 pArAvartanuM kSetra jenI sImA-... ... .. tathA 14 pAdAvartanuM eka kSetra jenI sImA- . . . , tathA 6 pattake jenI sImA -pUrva . * dakSiNe ... , pazcime .... ,, ane uttare paTAnaka gAmanI hadapara For Personal & Private Use Only Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharasena 4 thAnAM tAmrapatro 283 vApI kSetra 182 pAdAvatanuM. A sarva sthAvara mIlakatanA hakka sahita ane tenA para sarva sahita, temAM utpanna thatA sarvanI jAtamAM ke suvarNamAM Avaka sahita, pUrve karelAM de ane dvijonAM dAna varya karI meM ApyuM che. A sarva rAjapurUSanA hastaprakSepaNamukata, ane putra pautrane upabhega mATe sUrya, caMdra, sAgara, pRthvI, nadIo ane parvatanA astitvakALa sudhI che. AthI brahmadeyanA niyama anusAra keI upabhega kare, khetI kare, khetI karAve athavA anyane soMpe tyAre keIe pratibaMdha kara nahi. amArA vaMzanA ke anya bhAvi nRpee pratApa caMcaLa che, manuSyatva asAra che, e manamAM rAkhI ane bhUmidAnamAMthI udbhavatAM sArAM phaLa jANa A amArA dAnane anumati ApavI ane cAlu rAkhavuM. kahyuM che ke A bhUmine sagara Adi ghaNA nRpAe upabhoga karyo che. je je samaye bhUpati tene tenuM phaLa che. dAridrayanA bhayathI kRpAthI dAnamAM devAelI vastuo, upabhegA thayelA kusumasamAna kyo sujana punaH harI leze? bhUmi dAna denAra vargamAM 60,000 varSa vase che ane te harI lenAra athavA harI levA denAra teTalA ja varSa narakamAM vAsa kare che. dUtaka, dhruvasena kumAra che. divirapati varSa (?) bhaTanA putra saMdhivigrahika divirapati skandamathI katarAyuM saMvata 326 aSADha zudamAM mArA svahasta. For Personal & Private Use Only Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM72 dharasena 4 thAnAM tAmrapatro saMvat 330 mArgazIrSa sudi 3 A dAnapatranAM patarAMonuM mApa 14.5 IMcax11" nuM che. kaDIo tathA madrA khovAI gayAM che. te sivAya patarAMo surakSita sthitimAM che. akSara I e. je. 1 pA. 16 mAM prasiddha karelA dAnapatrane maLatA, bahu cekhA ane chUTA chUTA che. lakhANanI bhUle bahu theDI che. paraMtu kharagraha 1 lAnA varNanane mATe bhAga dharasena 2 jAne lagatA bhAganI phakta punarUkti che. A bhUla banne ThekANe AvatA "zatasaha " zabdane lIdhe thaI che. vaMzAvaLImAM kaMI navIna jANavA jevuM nathI. paramamAhezvara rAjAono mahAn rAjA paramezvara rAjAdhirAja dharasena 4 thAnAM prasiddha thayelAM be dAnapatromAM saMvata 326 ane 328: che. saMvat 3rara tathA saMvata 328 nAM nukasAna pAmelAM be patarAMo, eka vaLAmAM, tathA bIjuM hAla baoN. eN. ro. e. e. nA saMgrahamAM, sAcavelAM meM joyAM che. ApaNuM dAnapatranI tArIkha saMvat 330, dharasenanA rAjyanA aMtathI bahu dUra hovA saMbhava nathI. kAraNa, tenA pachI AvatA dhruvasena 3 jAnA eka aprasiddha dAnapatramAM tArIkha saMvata 93ra lakhelI che. dharasenanA rAjyanI zarUvAta bahu cokkasa nathI, kAraNa ke tenI pahelAM AvanAra dhruvasena 2 jAnuM tArIkha 310 nuM phakta eka ja dAnapatra maLyuM che. - kAsara gAmamAM vasatA, AnartapuranA rahIza kezavamitranA putra, zArkarAkSi. zetranA agvadI brAhmaNa nArAyaNamitrane dAna ApyuM che. tene lagADeluM "mAnartapura-vArtAvi " eTale "Anartapurano eka caturvedI" evuM vizeSaNa, brAhmaNa jJAtino je peTA-bhAga athavA bhedamAM te have te batAve che, e khAsa dhyAnamAM levA jevuM che. bIjuM patarAMo upara cAturvida zabda pahelAM tA lagADela ApaNe je che, eTale tArthiva heya che. A dAnapatramAM jyAM jyAM nA lagADeluM tyAM caturvedInA nivAsarathAnane saMbodhana karyuM che, ema dekhAya che. dAnamAM kheTaka jIllAmAM sihapallikA tAlukAmAM AveluM surakSitija nAmanuM gAma ApeluM che. dAnane hetu hameza mujabane che. varNavelA be adhikArIomAM, dUta, rAjaputrI bhapA, ane divAna tathA mukhya maMtra aMdabhaTa che. adhikArInA darajajAmAM eka strI hovAnuM jarA ajAyabI jevuM che. te potAnI pharaja keInA pratinidhi tarIke bajAvatI hatI evuM mAnIe te ja A samajAya tema che. AMhi lakhelo aMdabhaTa meM prathama anumAna karyuM hatuM tema guhasena ane dharasena 2 jAne maMtri aMdabhaTa nathI, A be judI vyaktio che tenI sAbitInuM kAraNa, eka to e che ke, saMvata 240 thI saMvata 330 sudhI eTale 90 varSa sudhI eka ja mANasa adhikAra bhogavI zake e asaMbhavita che; bIjuM, zIlAditya 1 lAe skaMdabhaTanA pitA caMdrabhadrine saMvata 286mAM pitAnA divAna tarIke rAkhyo hate. *I. e. va. 7 5. 73 jI. khuhara. 1 jue I. e. va. 1 5. 15 ane 45 2 sarakhA-dAkhalA tarIke I. e. vo. 5 5. 209 va. 6 pA. 17 3 I. e. va. 45, 173 4 ja. ba. brA. je. e. se. che. 11 5. 362 For Personal & Private Use Only Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharasena 4 thAnAM tAmrapatrI akSarAntara pahelaM patarUM 1 oM svasti vijayaskandhAvArAdbhara bharukacchavA sakAtprasabhapraNatamitrANAM maitra kANAmatulavala 2 [ saM ]panna maNDalAbhogasaMsaktaprahArazatalabdhapratApAtpratApopanatadAnamAnArjavopArjitA 3 nurAgAdanuraktamaulabhRta zreNIba lAvAptarAjyazriyaH paramamAhezvarI bhaTAkAdavyavacchinna rAjava 4 zaoNMnmAtApitRcaraNAravindapraNatipravidhautAzeSakalmaSaH zaizavAtprabhRti khaGgadvitIyabAhureva samada 5 paragajaghaTAsphoTanaprakAzitasatva nikaSaH tatprabhAvapraNatArAticUDAratnaprabhAsaMsakta pAdanakharazmi 6 sa~hatiH sakalasmRtipraNItamArgasamyakparipAlana prajA hRdayaraJjanAnvartharAjazabdo rUpakAntisthairyagAmbhIryya 7 buddhisampadbhiH smarazazAGkAdrirAjodadhitridazagurudhanezAnatizayAnaH zaraNAgatAbhayapradAnaparatayA tRNava 8 dapAstAzeSakhakAryyaphala prArthanAdhikArthapradAnAnanditavidvatsuhRtpraNayihRdayaH pAda cArIva sakalabhuvana 9 maNDalAbhogapramodaH paramamAhezvaraH zrI guhasenastasya sutastatpAdana khamayUkhasantAnavisRtajAhnavIjalaugha 10 prakSAlitAzeSakalmaSaiH praNayizatasahasropajIvyamAnasampadrUpalobhAdivAzritaH sarabhasamAbhigAmi[ kai ]rguNaissa 11 hajazaktizikSAvizeSavismApitAkhiladhanurddharaH prathamanarapatisamatisRSTAnAmanupAlayatA dharmadAyAnAmapAkarttA 12 prajopaghAtakAriNAmupaplavAnAM darzayitA zrIsarasvatyorekAdhivAsasya sa~hatArAtipakSalakSmIparibhogada[ kSa ]vikra 13 mo vikramopasaMprAptavimalapAtthiivazrIH paramamAhezvaraH zrIdharasenastasya sutastatpAdAnudhyAtaH sakalajagadAnanda 14 nAtyadbhutaguNasamudayasthagitasamagradiGkuNDalaH samarazatavijayazobhAsanAthamaNDalA [] dyutibhAsuratarAnsa paM. 8 phalaH paM. 14 varAMsa. For Personal & Private Use Only 185 Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 gujarAtanA aitihAsika lekha 15 pITho vyUDhagurumanorathamahAbhAra [ : ] sarvvavidyAparAparavibhAgAdhigamavimalamatira[ pa ] sarvvatassubhASitala 16 venApi sukhopapAdanIyaparitoSaH samagralokAgAdhagAmbhIryyahRdayopi sucaritAtizayasuvyaktaparamaka[ lyA ] 17 NasvabhAvaH khilI bhUtakRtayuganRpatipatha vizodhanAdhigatodagrakIrtirddharmAnuparodhojjvalatarIkRtArthasukhasampadu 18 pasevAnirUDhadharmAditya dvitIyanAmA paramamAhezvaraH zrIzIlAdityastasyAnujasta - tpAdAnudhyAtaH svayamupeM[ dra ] 19 guruNeva guruNAtyAdaravatA samabhilaSaNIyAmapi rAjalakSmI skandhAsaktAM paramabhadra iva dhuryyastadAjJAsampA[ da ] 20 naikarasatayevodvahankhedasukharatibhyAmanAyAsitasatvasampattiH prabhAvasampadva[ zI ] kRtanRpatizatasahasro 21 pajIvyamAnasampadrUpalobhAdivAzritaH sarabhasamAbhigAmikairguNaissahajazaktizikSAvi zeSavismApitA 22 khiladhanurddharaH prathamanarapatisamatisRSTAnAmanupAlayitA dharmAdAyAnamapAkarttA prajopaghAtakAriNAma 23 paplavAnAM darzayitA zrIsarasvatyorekAdhivAsasya sa~hatArAtiyakSalakSmIparibhogadakSavikrama vikrama 24 saMprAptavimalapAtthi zrIH paramamAhezvaraH zrIkharagrahastasya tanayastatpAdAnudhyAtaH sakalavidyAdhigama 25 vihitanikhilavidvajjanamanaH paritoSAtizayaH satvasampadA tyAgaudAryeNa ca vi[ga] tAnusandhAnazamAhitArAti 26 pakSamanorathAkSabhaGgaH samyagupalakSitAnekazAstrakalAlokacaritaga[ ] ravibhAgopi paramabha 27 dvaprakRtirakRtrima prazrayavinayazobhAvibhUSaNaH samarazatajayapatAkAharaNa paM. 20 bssaalun| lAga sahatropajIvyamAna thI pArthivazrI : ( paM. 24 ) sudhInA samanAranI bhUlathI irI bAra samAyo che, nyAre marahanu bhaI varNana choDI hevAmAM AvyuM che. paM. 25 vayo samAhita. For Personal & Private Use Only Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharasena 4 thAnAM tAmrapatrI 187 patarUM bIjeM 1 pratyalodaprabAhudaNDavidhvansitanikhilapratipakSadarpodayaH svadhanuHprabhAvaparibhU tAstrAkau-- zalAbhimAnasakalanRpatimaNDalAbhinanditazAsanaH paramamAhezvaraH zrIdharasenastasyAnujaH 3 tatpAdAnudhyAtaH saccaritAtizayitasakalapUrvanarapatiratidussAdhAnAmapaprasAdhayitA viSayANA mU4 rtimAniva puruSakAraH parivRddhaguNAnurAganirbharacittavRttibhirmanuriva svayamabhyupapannaH prakRti5 bhiradhigatakalAkalApaH kAntimAnnivRtiheturakalaGka - kumudanAthaH prAjyapratApA sthagitadigantarAlapradhva6 sitadhvAntarAzissatatoditasavitA prakRtibhyaH paraMpratyayamarthavantamatibahutithapra yojanAnupandhamAgama7 paripUrNa vidadhAnaH sandhivigrahasamAsanizcayanipuNaH sthAnenurUpamAdezaM dadadguNavR ddhividhAnajanitasaMskA8 rassAdhUnAM rAjyasAlAturIyatantrayorubhayorapi niSNAtaH prakRSTavikramopi karuNAmR duhRdayaH zrutavAnapya9 garvitaH kAntopi prazamI sthirasauhRdayyopi nirasitA doSavatAmudayasamayasamupaja nitajanatAnurAgapari10 pihita bhuvanasamarthitaprathitabAlAditya dvitIya nAmA paramamAhezvaraH zrIdhuvasena stasya sutastatpAdakama11 lapraNA[ madha raNikaSaNajanitakiNalAJchadhanalalATacaMdrazakalaH zizubhAva[ eva ] zravaNanihitamauktikAlaGkAra12 vibhramAmalazrutavizeSaH pradAnasalilakSAlitAgrahastAravindaH kanyAyA iva mRdukaragra haNAdamandakRitAnanda 13 vidhivasundharAyAH kArmukadhanurveda iva sambhAvitAzeSalakSyakalApaH praNatasAga ntamaNDalottamAGgadhRtacUDA14 [ ra nAyamAnazAsanaH paramamAhezvaraH paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvara cakravartizrIdharasena x kuzalI 15 sarvAneva samAjJApayatyastu vassaMviditaM yathA mayA mAtApitro - puNyApyAyanAyA nartapuravinirgata kAsaragrAmapaM. 1 pAyo vidhvaMsita, 5. 3 pAyo mapi; viSayANAM. 5. 5 vaay| pratApasthagita. 5. 6 vAyA pradhvaMsita; nubandha. 60 For Personal & Private Use Only Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 gujarAtanA aitihAsika lekha 16 nivAsyAnartapuracAtuvidyasAmAnyazarkarAkSisagotrabadrUcasabrahmacArIbrAhmaNakezava mitraputrabrAhmaNanArAyaNA17 mitrAya kheTakAhAre siMhapallikApathake desurakSitijagrAmaH sohaGgaH soparikaraH sabhUtavAtapratyAyaH sadhAnya18 hiraNyAdeyaH sadazAparAdhaH sotpadyamAnaviSTikaH sarvarAjakIyAnAmahastaprakSepaNIyaH parvaprattadeva19 brahmadeyabrAhmaNaviMzatirahi [ ta ]: bhUmicchibhranyAyenAcandrArkArNavakSitisaritpardhva tasamakAlInaH putrapautrA20 nvayabhogyaH udakAtisargeNa dharmadAyo nisRSTaH yatosyocitayA brahmadeyAgrahArasthi tyA bhuJjataH kRSataH karSayataH 21 pradizato vA na kaizcidvayAsedhe vartitavyamAgAmibhadranRpatibhirappasmadvazajairanyairvA anityAnyaizvaryANyasthiraM mA22 nuSyaM sAmAnyaJca bhUmidAnaphalamavagacchadbhirayamasmadAyonumantavyaH paripAlayitavya zcaityuktaJca23 bahubhirvasudhA bhuktA rAjamissagarAdibhiH yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM // yAnIha dAridyabhayA24 narendrarddhanAni dharmAyatanIkRtAni nirbhuktamAlyapratimAni tAni ko nAma sAdhuH . punarAdadIta // SaSTi varSa25 sahasrANi svarge tiSThati bhUmidaH AcchettA cAnumantA ca tAnyeva narake vaset dUtakotra rAjaduhitRbhUpA // likhitami26 daM sandhivigrahAdhikRtadivirapaticandrabhaTTiputradivirapatizrIskandabhaTeneti saM 330 mArgazira zru 3 svahasto mama // paM. 11 vAyA zArkarAkSi; nArAyaNa, 5, 15 pAyA cchidra. 5.23 vAyA phala. For Personal & Private Use Only Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM 93 dharasena 4 thAnAM tAmrapA saM. 330 dvi, mArgazIrSa su. 2 DA. je. kharajesanI kRpAthI mane maLelA ulaTA phrATeAjhInkogrApha uparathI dharasena 4 thAnA A navA tAmrapatranuM akSarAntara kareluM che. DA. kharajese jaNAvyA mujaba mULa patarAMe gayA varSa( 1885 I. sa. )mAM kheDA jIllAmAMthI maLelAM che. te sAdhAraNa rIte surakSita che ane khIjA patarAnA gheADA akSare aspaSTa che. tenI laMbAI paheALAI Azare 12 iMcax10' iMca che. pahelA patarAmAM 28 paMkti che. ane khIjAmAM 29 paMkti che, jemAMnI chellI ene 'svahastA-mama' nI jagyA karavA jarA saMkaDAvI che. I. e. veA. 1 pA.14 me tathA vA. 7 pA. 73 me prasiddha thayelAM dharasena 4 thAnAM tAmrapatrAnA akSarane maLatA ja AmAM akSara che. lekhanI ImArata sArI che. keTalAka lekhana dASA che tema ja akSarAmAM phera che. vaMzAvilamAM khAsa kAMi navIna nathI, paNa lekhamAM keTalAka upayegI muddAo che. * ve. cha pA. 93 me ane ve. 10 pA. 278 me ApelAM khIjAM dAnapatronI mAphka A dAna paNa bharUkaccha( bharUca )mAM vijaya ( yAtrA )nA mukAma hatA tyAMthI apAela che. dharasena 4 thA te vakhta vijayayAtrAe te mAjI gayeA hAya ke mAtra peAtAnA pradezamAMthI pasAra thatAM tyAM rahyo hAya, paNa te uparathI eTaluM te puravAra thai zake ke narmadA nadI paryaMtane bharUca jIllAnA bhAga valabhInA rAjya nIce hAvA joie. paM.41-42 mAM Apela che ke dAna lenAra brAhmaNa adghitizarmanU brAhmaNu bhavInAganA putra parAzara geAtranA ane vAjasaneyI zAkhAnA hatA. urdumbaraganhera IMDIne AvelA ane kheDAmAM rahetA urdumbaragarhara cAturvedI paikInA te hateA. udumbaraganhera sthaLanA nAma tarIke koiyuM nathI, paNa hAla umara( udummaranuM apabhraMza)nI sAthe samAsavALAM ghaNAM gAmanAM nAma maLI Ave che tethI te mujaba udumbaragahura paNu gAmanuM nAma huze, ema huM anumAna karU chauM. kheDA paMcamahAla ane amadAvAda jIllAmAM atyAre rahetA unnumbara brAhmaNe| A udumbaragahaeNra cAturvedInA vaMzaja hAvA joie. mAlatImAdhavamAM bhavabhUtie peAtAne udummara brAhmaNa ane vidarbha athavA kharAranA rahevAsI tarIke varNavye che . tethI urdumbaragahaeNranuM prAcInatva siddha thAya che, dAnamAM apAelI vastunuM varNana paM. 43 thI 50 mAM che. aditizarmane e khetarA ane bhRSTI dAnamAM ApelAM che. kheTaka ( kheDA ) jIllAmAM kAlaMbamAM kheDAnA mApa anusAra e TTIpiTuka sALa vAvI zakAya teva uN vaDDase mAlikA gAmanA agnipAdaramAM eka khetara ApeluM, jenI sImA nIce mujaba che. pUrve sIhamuhijja grAmanI sIma, dakSiNe vizvapalli gAmanI sIma, pazcime zamIkedAra khetara TrANunI mAlIkInuM ane uttaramAM khaDakedArI mahezvaranI mAlIkInuM khetara che. TrImnemeTrIkala sarvenA nakazAmAM jotAM mahamudAmADhanI pUrve hAlanuM vaMTavAthI te vahuseAmAlikA hAvuM joie. tenI agnikhUNAnI sImanI pUrvamAM sIhuJja athavA subja nAmanuM meTuM gAmaDuM che te spaSTarIte sIha muhija hAvuM joie. vaTavAlInI agniguAnI sImanI kharAbara dakSiNe vanseAla nAmanuM gAmaDuM che, je vizvapalline maLatuM Ave che. A pramANe gAmA nizcita karIe te kAlamba te mahamudAbAda tAlukAnA amuka bhAga hAvA joie. * I. e. vA. 15 pA. 335 Do. jI. khulara, For Personal & Private Use Only Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 gujarAtanA aitihAsika lekha bIjuM khetara koTIla nAmanuM hatuM ane te be pIThaka sALa vAvI zakAya tevaDuM hatuM ane te nagarapathakamAM ( nagaranI AsapAsanA tAlukAmAM eTale ke kheDA tAlukAmAM ) duhaduha gAmanI sImamAM hatuM. tenI sImA nIce mujaba hatI. pUrve mahattara gelakanuM ATIramaNakedAra nAmanuM khetara ane sabbalakanuM khaNDakedAra nAmanuM khetara, dakSiNe jAINapahila nAmanA gAmanI sIma, pazcime gurupalli gAmanI sIma ane uttare AralikedAra zamIkedAra ane be rAphaDA hatA; tathA pUrva sImamAM duduhikAnA pAdaramAM bhraSTI ApelI hatI. tenI sImA nIce mujaba hatI. pUrvamAM kapitthadana, dakSiNamAM vizI nAmanuM kedArika, pazcimamAM kapitthandanI ane uttaramAM brAhmaNa virabhaTanA brahmadeya kSetranI pahelI bAjunI be udanI. bhaNI zabdano artha hAlanA hiMdI bhATI agara bhITa zabdanI mAphaka taLAva pAsenI caDhI. yAtI jamIna e tha joIe. udanIne artha pANIno kuMDa agara khetIvADI mATe pANInI nahera have joIe. kozamAM Apela zUnyavATikA tene artha AMhI thato lAgato nathI. dAnanI zaratamAM pUrvaprattadevabrahmadeya pachI brAhmaNa viMzati e zabdo bIjo dAnapatromAM maLatA nathI, tethI khAsa dhyAna kheMce tevA che. I e. va. 7 pA. 73 me ApelA alINAnA dAnapatramAM che tevI rIte AMhI paNa dataka tarIke rAjaputrI bhUvA Apela che. dharasenanA dAnapatramAM rAjaputrI bhUpe Apela che. saMbhava che ke ahI paNa te ja strI hoya ane bhUpA te bhUvAne badale bhUlathI lakhAyuM hoya. A lekhanI tithi saMvat khAsa upayogI che. chellI paMktimAM saM. 330 dvi. mArgazira su. 2 ema Apela che. AmAM Apela adhika mArgazira mAsathI A valabhI dAnapatrone saMvatu kayAre zarU thayo te nizcita thaI zake che. atyAre je ke mArgazIrSa, pauSa ane mAgha mAsa adhika AvI zakatA nathI, paNa nepAlanA eka zilAlekhamAM mI. sI. benDe nepAlamAMnI musApharI nAmanA pustakamAM batAvyA mujaba prathama pauSa maLela che. te uparathI ema anumAna thAya che ke te samaye te mahinAo adhika thaI zake che. A lekhathI A pramANe samarthana maLyAthI atyAra sudhInI traNe judI judI gaNatrInI sAlA vinAnA De. skama pAse raju karavAmAM AvI. janarala kanIgahema pramANe 167 I. sa. thI A varSa zarU thAya che. sara I. sI. beIlI pramANe 190 I. sa. thI zarU thAya che ane berUnI pramANe 319 I. sa. thI zarU thAya che. A traNe gaNatro pramANe A saMvata 330 barobara I. sa. 496-498 i. sa. 519-521 ane I. sa. 648-650 paikI kaI sAlamAM mArgazira adhika hatA te tapAsa karatAM mArgazIrSa adhika mAsa mAtra 648 I. sa. mAM ja maLe che ane tethI 319 I. sa. pahelAM A saMvatanI zarUvAta bIlakula asaMbhavita thaI jAya che, eTale ke A gupta valabhI saMvat I. sa 319 thI zarU thAya che te siddha thAya che. For Personal & Private Use Only Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharasena 4 thAnAM tAmrapatrI 191 akSarAntara pahelaM patarUM. 1 oM svasti vijayaskandhAvArAgarukacchavAsakAtprasabhapraNatAmitrANAM maitrakANAmatula balasampannama2 NDalobhogasasaktaprahArazatalabdhapratApAtpratApopanatAdAnamAnArjavopArjitAnurAgAda nuraktamaula3 bhRtazreNIbalAvAptarAjyazriyaH paramamAhezvarazrIbhaTAdivyavacchinnarAjavazAnmAtA pitRcaraNAravindapra4 NatipravidhautAzeSakalmaSaH zaizavAtprabhRti khar3advitIyabAhureva samadaparagajaghaTAspho TanaprakAzitasatva5 nikaSa[ : ]tatprabhAvapraNatArAticUDAratnaprabhAsaMsaktapAdanakharazmisaGhatiH sakala smRtipraNItamArgasamyakparipA6 lanaprajAhRdayaraJjanAnvartharAjabdo rUpakAntisthairyagAmbhIryyazuddhisampadbhiH smaraza__zAkAdirAjodadhitridaza 7 gurudhanezAnatizayAnaH zaraNAzatAbhayapradAnaparatayA tRNavadapAstAzeSasvakAryyaphala prArthanAdhikArtha8 pradAnAnanditavidvatsuhRtpraNayihRdayaH pAdacArIva sakalabhuvanamaNDalAbhozapramodaH paramamAhezvara9 zrIguhasenastasya sutastatpAdanakhamayUkhasantAnavisRtajAhnavIjalaughaprakSAlitAzeSaka lmaSaH praNayizatasaha10 sropajIvyamAnasampadrUpalobhAdivAzritaH sarabhasamabhigAmikairguNaissahanazaktizikSA- vizeSavismApitAkhiladhanu11 rddharaH prathamanarapatisamatisRSTAnAmanuSAlayitA dharmadAyAnAmapAkartA prajopaghAtakA riNAmupaplavAnAM darza12 yitA zrIsarasvatyorekAdhivAsasya saGhatArAtipakSalakSmIparibhogadakSavikramo vikra mopasaMprAptavimalapArthivazrI [ : ] 13 paramamAhezvaraH zrIdharasenastasya sutastatpAdAnudhyAtaH sakalajagadAnandanAtyadbhutagu NasamudayasthagitasamagradiNDa - 14 laH samarazatavijayazobhAsanAthamaNDalAgradyutibhAsuratarAnsapIThodRDhagurumanorathama hAbhAraH savvavidyAparA. 5. 1 pAyo oM. 5. 2 pAyo panatadAna. 5, 7 pAyA zaraNAgatA. 5. 8 vAyA lAbhAga 5. 10 vAyA mAbhigAmi paM. 11 pAya manupAla. paM. 14 vAya! sarvavidyA For Personal & Private Use Only Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 . gujarAtanA aitihAsika lekha 15 varavibhAgAdhigamavimalamatirapi sarvatassubhAsitalavenApi sukhopapAdanIyaparitoSaH samagralokAgAdha16 gAmbhIryahRdayopi sucaritAtizayasuvyaktaparamakalyANasvabhAvaH khilIbhUtakRtayuga nRpatipathavizodhanAdhigato17 dagrakIrtirddharmAnuparodhojjvalatarIkRtArthasukhasampadupasevAnirUDhadhAdityadvitIyanA mA paramamAhezvaraH zrIzilAdityaH 18 tasyAnujastatpAdAnudhyAta[ : ] svayamupendra ]guruNeva guruNAtyAdaravatAsamabhila paNIyAmapi rAjalakSmI skandhasaktAM paramabhadra 19 iva dhuryyastadAjJAsampAdanaikarasatayevodvahankhedasukharatibhyAmanAyAsitasatvasampattiH prabhAvasampadvazIkRta. 20 nRpatizataziroratnacchAyopagUDhapAdapIThopiparAvajJAbhimAnarasAnAliGgitamanovRttiH praNatimekAM parityajya 21 prakhyAtapauruSAbhimAnairapyarAtibhiranAsAditapratikriyopAyaH kRtanikhilabhuvanAmo davimalaguNasahatipra22 sabhavighaTitasakalakalivilasitagatinnIMcajanAdhirohibhirazeSairairanAmRSTAtyunnataha dayaH prakhyAtapauruSAstra23 kauzalAtizayagaNatithavipakSakSitipatilakSmIsvayaMgrahaprakAzitapravIrapuruSaH prathamasaM khyAdhigamaH paramamAhezvara24 zrIkharagrahastasya tanayastatpAdAnudhyAtaH sakalavidyAdhigamavihitanikhilavidvajja namanaHparitoSAtizayaHsatvasa25 mpadA tyAgaudAryeNa ca vigatAnusandhAnAzamAhitArAtipakSamanorathAkSabhaGgaH samya gupalakSitAnekazAstrakalA26 lokacaritagahvaravibhAgopi paramabhadrakRtirakRtrimaprazrayavinayazobhAvibhUSaNaH samara zata27 jayapatAkAharaNapratyagrodaprabAhudaNDavidhvansitanikhilapratipakSadarpodayaH svadhanu: prabhAvapari28 bhUtAstrakauzalAbhimAnasakalanRpatimaNDalAbhinanditazAsanaH paramamAhezvaraH zrIdharase nastasyAnujaH paM. 15vaaye| subhASita. paM. 23 prathamapuruSa. For Personal & Private Use Only Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 193 dharasena 4 thAnAM tAmrapatro patarUM bIjeM 29 tatpAdAnudhyAtaH saccaritAtizayitasakalapUrvanarapatiratidussAdhAnAmapiprasAdhayitA 30 viSayANAM mUrtimAniva puruSakAraH parivRddhaguNAnurAganirbharacittavRttibhimmanurikha svaya 31 mamyupapannaH prakRtibhiradhigatakalAkalApaH kAntimAnnirvRtiheturakalaGkax kumudanAtha prAjyapra. 32 tApasthagitadigantarAlapradhvansitadhvAntarAzissatatoditassavitA prakRtibhyaH paraM pratyayamava'vantamatibahutitha33 prayojanAnubaddhamAgamaparapUrNaM vidadhAnaH sandhivigrahasamAsanizcayanipuNaH sthAnenurU pamAdezaM dadadguNa34 vRddhividhAnajanitasaMskArassAdhUnAM rAjyasAlAturIyatantrayorubhayorapi niSNAtaH prakRSTavikramopi karuNAmRdu35 hRdayaH zrutavAnapyagamvitaH kAntopi prazamI sthirasauhRdathyopi nirasitA doSavatA mudayasamayamupajanita36 janatAnurAgaparipihitabhuvanasamarthanaprathitabAlAdityadvitIyanAmA paramamAhezvaraH zrIdhruvasenastasya suta 37 tatpAdakamalapraNAmadharaNikapaNajanitakiNalAJchanalalATacandrazakalaH zizubhAva eva zravaNanihitamauktikA38 laGkAravibhramAmalazrutavizeSaH pradAnasalilakSAlitAgrahastAravindaH kanyAyA iva mRdu karagrahaNAdamandIkRtAnanda39 vidhirvasundharAyAH kAnmuke dhanurveda iva sambhAvitAzeSalakSyakalApaH praNatasA mantamaNDalottamAbbhadhRtacUDAratnAyamA40 nazAsanaH paramamAhezvaraH paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvaracakravartizrIdharasena ___* kuzalI sarvAneva samAjJApa41 yatyastu vassaMviditaM yathA mayA mAtApitro -- puNyApyAyanAya udumbaragaharavi nirgatakheTakavAstavyodumbaragahvaracAtu42 vadyasAmAnyaparAzarasagotravAjasaneyisabrahmacAribrAhmaNabhavInAgazarmaputrabrAhmaNAdi tizarmaNe kheTakA43 hAre kolambe vaDDasomAlikAgrAmapUrvasImni kheTakemAnena vrIhiTTipiTukadvayavApaM sabhRSTIkaM kSetraM yasyA5.30 paay| bhirmanu 5. 33 vAMyAM paripa; nurUpa. 5. 34 pAyA zAlAturIya 5 36 paaye| samathita; suta paM. 34 vAMya kArmuke; ttamAja. pa. 42 pAyo vidya paM. 43 pAyo kheTakA . For Personal & Private Use Only Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 gujarAtanA aitihAsika lekha 44 ghATanAni pUrvataH sIhamuhijjagrAmasImA dakSiNato vizvapalligrAmasImA aparato droNakasatkazamIkedArakSetraM 45 uttarato mahezvarasatkakhaggaDikedArIkSetraM tathA nagarakapathakAntargataduhuduhugrAma dakSiNAparasInikheTaka46 mAnena brIhidvipIThakavApaM koTIlakakSetraM yasyAghATanAni pUrvataH ATiramaNakedAra saMjJitaM mahattaragollakasatkakSetraM 47 sabbhIlakasatkakhaNDakedArazca dakSiNataH jAiNNapalligrAmasImA aparato guDDapa ligrAmasimA uttarataArIlakedAraH zamI48 kedAro valmIkadvayaJca tathA pUrvasImni duhuduhikApadrake bhRSTI yasyA AghATanAni pUrvataH kapitthondana dakSiNato vizINNojJita49 kedArika aparataH kapitthondanI uttarataH brAhmaNavairabhaTasatkabrahmadeyakSetramatikramya undanIdvayaM evaM kSetradvayaM sabhRSTIkaM 50 sodraGgaM soparikaraM sabhUtavAtapratyAyaM sadhAnyahiraNyAdeyaM sadazAparAdhaM sotpadyamAna viSTikaM sarvarAjakIyAnAmahasta51 prakSepaNIya pUrvapra[ ta devabrahmadeyabrAhmaNavizatirahitaM bhUmicchidranyAyenAca ndrAkArNavakSitisaritparkhatasamakAlInaM 52 putravautrAnvayabhogyaM udakAtisamrgeNa dhammadAyo nisRSTaH yatosyocitayAbrahmadaya sthityA bhuJjataH kRSataH karSayataH pradiza53 to vA na kaizcivyAsedhe vartitavyamAgAmibhadranRpatibhirapyasmadvazajairanyaiA anityAnyaizvaryANyasthiraM mAnuSyaM sAmAnyacca bhUmidAnaphalama54 vagacchadbhirayamasmadAyonumantavyaH paripAlayitavyazcetyuktaJca // bahubhirvasudhA bhuktA rAjabhissagarAdibhiH yasya yasya yadA bhUmistasya 55 tasya tadA phalaM // yAnIha dAridyabhayAnarendrarddhanAni dharmAyatanIkRtAni nirbhakta mAlyapratimAni tAni ko nAma sAdhuH punarAdadIta / / 56 [SaSTi ] varSasahasrANi svarge tiSThati bhUmidaH AcchettA cAnumantA ca tAnyeva narake vaset dUtakotra rAjaduhitRbhUvA / / 57 [likhita ] midaM sandhivigrahAdhIkRtadivirapativatrabhaTTiputradivirapatizrIskandabhaTe neti / saM 200 30 dvi. mArgazira zu 2 svahasto mama paM. 47 paay| sImA 5, 48 hAya vizIrNasaMjJita vAMyanahoza. 5.52 vaay| pautrA dharma. paM. 55 vAyA narendra . For Personal & Private Use Only Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 74 dhruvasena 3 jAnAM tAmrapatro saMvat 334 mAgha suda 9 (I. sa. 653-54) upara prasiddha karelA rASTrakUTanA dAnapatranI peThe nIce ApelA dAnapatrano mULa lekha guja. rAtamAM kapaDavaNajamAM maLyA hatA. A lekha upasAvelA kAMThAvALAM be tAmrapatranA aMdaranA bhAgamAM ketare che. dareka patarAMnuM mApa 13"x10"nuM che. jamaNI bAjunI kaDI khevAI gaI che. DAbI bAjunI kaDI jenA upara mudrA che te visama AkRtinI Azare ku" jADI che. laMbagolAkRtinI mudrAnuM mApa 2" x 2"nuM che. tenA upara upasAvelA bhAgamAM DAbI tarapha mukhavALA beThelA eka nadI che. tenI nIce hamezane zramadA lekha che. banne patarAMo tathA mudrA surakSita sthitimAM che. dAna ApyAnuM sthaLa "siri-simmiNikA'--je prAkRta nAma jevuM dekhAya che-nI chAvaNI che. lekhamAM haMmeza mujabanI dhruvasena 3 jA sudhInI vaMzAvaLI ApI che. temAM lakhyuM che ke teNe vAjasaneya zAkhAne abhyAsa karatA kauzika getranA, caturvedI mahichakanA rahIza apAnA putra brAhmaNa bhabhiTane zivabhAga pura viSayanA dakSiNapaTTamAM AveluM paTTapadra nAmanuM gAma ApyuM che. A dAnapatramAM be vAra AvatuM mahichaka nAma jarA judI lipimAM pAchaLathI sudhArA tarIke lakheluM jaNAya che. dataka mAtR nAga hato, ane lekha lakhanAra saMdhivigrahaNikRta mukhya maMtrI skaMdabhaTane putra divirapati anahila' hatuM. dAnapatranI tArIkha [ gupta- ) saMvata 334 athavA I. sa. 653-54 nA mAgha zada 9 hatI. * e. I. vi. 1 pA. 85 I. hu9za, 1 uparanuM va. pA5ra 2 jue I. e. . 7 5.76 3 jue I. e. va. 7 pA. 79 jyAM pratikRtinuM vAMcana zrInA che. paNa zrInA | je akSarAMtaramAM che te pramANe nathI. juo. I. e. va.7 pA. 76 ane va. 11 pA. 316 5 juo. I.e. vo.1 pA.17 ane 45 aMtamAM ane vo. 7 pa. 73 6 pro. byulaharanA mata pramANe ( I. e. va. 15 pA. 337 noTa 10 ane va. 17 pA. 197 neTa 50) dhasena 3 jAnuM aprasiddha dAnapatra tArIkha 332 saMvata nuM che. ghavasena 3 jAnA rAjyasamayanI sImAM tenI pahelAMnA dharasena 4 thA ( 330 ) tathA tenI pachInA kharagraha 2 jA ( 337) nI vacce nakakI thAya che. For Personal & Private Use Only Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara patarU paheluM 1 oM svasti vijayaskandhAvArAt sirisimmiNikAvAsakAt prasabhapraNatAmitrANAM maitrakANAmatulabalasaMpannamaNDalAbhogasaMsaktaprahArazata 2 labdhapratApAtpratApApanatadAnamAnArjavopArjitAnurAgAdanuraktamaulabhRtazreNItralAvAptarAjyazriyaH paramamAhezvarazrIbhaTArkAdivyavacchi 3 nnarAjavaMzAnmAtApitRcaraNAravindapraNatipravidhautAzeSakalmaSaH zaizavAtprabhRti khaGgadvitIyabAhureva samadaparagajaghaTAsphoTanaprakAzitasa 4 tvanikaSaH ttprbhaavprnnt|raati cUDAratnaprabhAsaMsaktapAdanakharazmi sahetiH sakalasmRtipraNItamArgasamyakparipAlanaprajAhRdayaraMjanAnva 5 rAjazabdo rUpakAntisthairyyagAMbhIryyabuddhisaMpadbhiH smarazazAGkAdvirAjodadhitridazagurudhanezAnatizayAnaH zaraNAgatAbhayapradAnaparatayA tRNava 6 dapAstAzeSasvakAryyaphala [ ] prArthanAdhikArthapradAnAnanditavidvatsuhRtpraNayi * hRdayaH pAdacArIva sakalabhuvanamaNDalAbhogapramodaH paramamAhezvaraH zrI7 guhasenastasya sutastatpAdana khamayUkhasantAnavisRtajAhnavIjalaughaprakSAlitAzeSakalmaSaH praNayizatasahasropajIvyamAna saMpadrUpalobhAdivAzri 8 taH sarabhasamAbhigAmikairguNai sahajazaktizIkSAM vizeSavismApitAkhilaghanurddharaH prathama narapatisamatisRSTAnAmanupAlayitAdharmmAdAyAnAmapA 9 karttA propaghAtakAriNA mupaplavAnAM darzayitAzrIsarasvatyorekAdhivAsasya saMhatArAtipakSalakSmIparibhogadakSavikramo vikramopasaMprAptavimalapA 10 sthivazrIH paramamAhezvaraH zrIdharasenastasya sutastatpAdAnuddhyA tassakalajagadAnandanAtyadbhutaguNasamudayasthAgatasamagradimaNDalaH samarazatavijayazo 11 bhAsanAthamaNDalAgradyutibhAsuratarAMsapITho dUDhagurumanorathamahAbhAraH sarvvavidyAparAparavibhAgAdhigamavimalamatirapi sarvvataH subhASitala 12 venApi sukhopapAdanIyaparitoSaH samagralokAgAdhagAMbhIryahRdayeopi sucaritAtizayasuvyaktaparamakalyANasvabhAvaH khilI bhUtakRtayuganRpati 13 pathavizodhanAdhigatodagrakIrttiH dharmAnuparodhojvalatarIkRtArthasukhasaMpadupasevAnirUdhammaditya dvitIyanAmA paramamAhezvaraH zrIzIlAdityaH 14 tasyAnujastatpAdAnudhyAtaH svayamupendraguruNeva guruNAtyAdaravatA samabhilaSaNIyAmapi rAjalakSmIM skandhAsaktAM paramabhadra iva dhuryyastadAjJA 1 vA saMhatiH 2 va zikSA For Personal & Private Use Only Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvasena 3 jAnAM tAmrapatro 15 saMpAdanaikarasatayaivodvahan khedasukhe ratibhyAmanAyAsitasatvasaMpattiH prabhAvasaMpadazI___kRtanRpatizataziroratnacchAyopagUDhapAdapIThopi 16 parAvajJAbhamAnarasAnAliGgitamanovRttiH praNatimekAM parityajya prakhyAtapauruSAbhi mAnairapyarAtibhiranAsAditapratikriyopAyaH kRta17 nikhilabhuvanAmodavimalaguNasaMhatiprasabhavighaTitasakalakalivilasitagAtIMcajanA ghirohibhirazepaidoSairana[ 1 ]mRSTAtyunnatahRdayaH pra18 khyAtapauruSAstrakauzalAtizayagaNAtithavipakSakSitipatilakSmIsvayaM grAhaprakAzitapravI rapuruSaprathamasaMkhyAdhigamaH paramamAhezvaraH zrIkharagra19 hastasya tanayaH tatpAdAnuyAtaH sakalavidyAdhigramavihitanikhilavidvajjanamana ! - paritoSAtizayaH satvasapA tyAgaudAryeNa ca vigatAnusa20 ndhAnAzamAhitArAtipakSamanorathAkSabhaGgaH samyagupalakSitAnekazAstrakalAloracarita gahvaravibhAgopi paramabhadraprakRtira21 [ kra ] trimaprazrayavinayazobhAvibhUSaNaH samarazatajayapatAkAharaNapratyalodaprabAhudaM DavidhvaMsitanikhilapratipakSadodayaH 22 svadhanu 4 prabhAvaparibhUtAstrakauzalAbhimAnasakalanRpatimaNDalAbhinanditazAsanaH paramamAhezvaraH zrIdharasenaH tasyAnujaH tatpa[ 1 ]dA23 nudhyAtaH saccaritAtizayitasakalapUrvanarapatiratidurasAdhAnAmapi prasAdhayitA viNa yANA mUrtimAnivapuruSakAraH parivRddhagu24 NAnurAganirbharacittavRtibhirmanuriva svayamabhyupapannaH prakRtibhiradhigatakalAkalApaH kAntimAn nirvRtiheturakalaGkaH kumudanAthaH 25 prAjyapratApasthagitadigantarAlapradhvansitadhvAntarAzissatatoditaH savitA prakRtibhyaH paraM pratyayamayaMvatamatibahutitha. 26 prayojanAnubaMdhamAgamaparipUrNavadadhAnaH sandhivigrahasamAsanizcayanipuNaH sthAnenurUpamAdezaM dadadguNa patarUM bIjeM 27 vRddhividhAnajanita[ saMskA ]raH[ sA ]dhUnAM rAjyasAlAturIyaM tantrayorubhayo rapi niSNAtaH prakRSTavikramopi karuNAmRduhRdayaH zrutavA28 napyagavitaH kAntopi prazamasthirasauhRdayyopi nirasitAdoSavatAmudayasamayasamu pajanitajanatAnurAgaparipihita29 bhuvanasamarthitaprathitabAlAdityadvitIyanAmA paramamAhezvaraH zrIdhruvasenastasya suta statpAdakamalapraNAmadharaNika1 pAMyA sukha; 2 pAyo jJAbhimAna; bAMyA sattvasaMpadA 4 pAyA lokacarita 5vAya viSayANAM pAyA purNa vidadhAnaH 7 vAyA zAlAturIya vAyA prazamI. For Personal & Private Use Only Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 gujarAtanA aitihAsika lekha . 30 paNajanitakiNalAJchanalalATa candrazakalaH zizubhAva eva zravaNanihitamauktikAla kAravibhramAmalazrutavizeSaH pradAnasalilakSA31 litAgrahastAravindaH kanyAyA iva mRdukaragrahaNAdamandIkRtAnandavidhirvasundha rAyAH kArmukedhanurveda iva saMbhAvitAzeSalakSya. 32 kalApaH praNatasAmantamaNDalottamAGgadhRtanUDAratna[ ]yamAna zAsanaH paramamAhezvaraH paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvaraca33 kravartizrIdharasenastatpitAmahabhrAtRzrIzIlAdityasya zArGgapANerivAGgajanmano bhaktiba dhurAvayavakalpitapraNateratidhavalayA dUra tatpA34 dAravindapravRttayA nakhamaNirucA mandAkinyeva nityamamalitottamAGgadezasyAgastya syaiva rAjarSardAkSiNyamAtanvAnasya prabaladhavalimnAya35 zaso valayena maNDitakakubhA nabhasi yAminIpateviDambitAkhaNDapariveSamaNDalasya payodazyAmazikharacUcukarucirasahyavindhyastanayu36 gAyAH kSita - patyuH zrIDerabhaTasyAGgajaH kSitipasaMhateranurAgiNyAH zuciyazeG. __ zukabhRtaH svayaMvaramAlyAmivarAjyazriyamarpiyantyo x ka37 taparigrahaHzauryyamapratihatavyApAramAnamitapracaNDaripumaNDalamaNDalAmamivAvalambamAnaH __ zaradi prasabhamAkRSTazila38 mukhabANAsanApAditaprasAdhanAnAM parabhuvAM vidhivadAcaritakaragrahaNaH pUrvameva vividha varNojvalena zrutAtizayenobhAsitazra39 vaNaH purNaH punarukteneva ratnAlaGkAreNAlaGkRtazrotraH parisphuratkaTakavikaTakITapakSa ratnakiraNamavicchinnapradAnasalilani40 vahAvasekavilasannavazaivalAGkuramivAgrapANimudvahan dhRtavizAlaratnavalayajaladhivelA __ taTAyamAnabhujapariSvaktavizva41 mbharaH paramamAhezvaraH zrIdhruvasena+kuzalI sarvAneva samAjJApayatyastu vassaMviditaM yathA mayA mAtApitro - puNyApyAyanAya 42 mahicha [ka ]vinirgatamahichakavAstavyataccAtuvidyasAmAnyakauzikasagotravAja____saneyasabrahmacAribra [T]maNabappaputrabhaTTibhaTAya 43 zivabhAgapuraviSaye dakSiNapaTTe paTTapadrakagrAmaH sodraGgaH soparikaraH sabhUtavAtapratyAyaH sadhAnyahiraNyAdeyassada44 zAparAdhassotpadyamAnaviSTikassarvarAjakIyAnAmahastaprakSepaNIyaH pUrvapratadevabrahma deyarahitaH bhUmicchidranyAyenA45 candrArkArNavakSitisaritparvatasamakAlInaH putrapautrAnvayabhogya udakAtisagNa dharmadAyo nisRSTaH yatosyocitayA brahma1 bAyo yazasAM 2 pAyA zriyamarpayantyAH kR; 3 qyA zilI; 4 pAyA punaH; 5 pAya cetyukta For Personal & Private Use Only Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvasena 3 jAnAM tAmrapatro 46 deyAgra[1] hArasthityA muMjataH kRSataH karSayataH pratidizato vA na kaizciddhyA sedhe vartitavyamAgAmibhadranRpatibhirapyasmadvaza47 jairanyairvA svanityAnyaizvaryANyasthiraM mAnuSyaM sAmAnyaJca bhUmidAnaphalamavagaccha nirayamasmadAyonumantavya paripAlayitavyazcetyakta48 cai // bahubhirvasudhA bhuktA rAjamissagarAdibhiH [ / ] yasya yasya yadA bhUmi stasya tasya tadA phalam [ // ] yAnIha dAridyabhayAnnarendrairddhanAnidharmAyatanIkR. 49 taani[| ]nirbhuktamAlyapratimAni [ tAni ]ko nAma sAdhu * punarAdadIta [ // ] SaSTiM varSasahasrANi svarge tiSThati bhUmidaH [1] AcchettA cAnumantA ca tAnyeva narake vaset [ // ] dUtakotra pramAtRzrInAgaH 50 likhitamidaM sandhivigrahAdhikRtadivirapatizrIskandabhaTaputradivirapatizrImadanahi leneti // saM 300 30 4 mAgha zu 6 svahasto mama // 1 vAyo zvetyukta. For Personal & Private Use Only Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 gujarAtanA aitihAsika lekha bhASAntara pa. 1 om svasti vijayazAlI chAvaNImAMthI sirisimmiNika mukAmethI; jeonA zatruo ekadama namI gayA hatA evA maitrake nA atula balathI saMpanna maMDalavistAramAM thayelI se se laDAI ethI jeNe pratApa meLavyA hatA. pitAnA pratApathI namAlA ene, dAnamAM ane mAnamAM batAvelI prAmANiktAthI jeNe anurAga upArjita karyo hato, anurAgayukta vaMzaparaMparAnA, bhADutI tathA adhikArI sainikenI senAvaDe jeNe rAjyalakSmI prApta karI hatI, evA rAjavaMzane avicchinnarAkhanArA parama mAhezvara zrIbhaTTArkathI parama mAhezvara zrIgusena (thayA), jeNe mAtApitAnAM caraNAraviMdane praNamIne potAnAM badhAM pApo dhoI nAkhyAM hatAM; zaizavathI kharzayukta kara vaDe zatruonI madamatta gajaghaTAne bhedIne jeNe potAnA sattvanI kasoTI prakAzita karI hatI, jenA caraNunakhane kiraNasamUha ravaprabhAvathI namAvelA zatruonA cUDAmaNinI prabhAthI mizra thato hata; sakala smRtioe racelA mArgane anusAre sArA paripAlana vaDe prajAnuM hRdaya raMjita karIne pitAnuM "rAjA" nAma anvartha banAvyuM hatuM, rUpa, kAnti, sthiratA, gaMbhIratA, buddhi ane saMpattimAM je kAmadeva, candra, zailarAja, sAgara, bahaspati, ane kuberathI caDhIyAta hato, zaraNAgatane abhaya ApavAnI TevamAM je pitAnA azeSa kAryaphalane tRNanI mAphaka phekI dete mAgaNIthI vizeSa ApIne jeNe vidvAna , mitra, ane ranehInAM hRdayane AnaMdita karyA hatAM, je akhila bhuvanamaMDalane, jANe ke dehadhArI, Anada hato. paM. 7 ene putra paramamAhezvara zrIdharasena hatuM, jeNe pitAnA pAdanakhanA kiraNasamUhathI nIkaLatI jAhnavInA jalapravAhamAM azeSa pApa dhaMI nAkhyAM hatAM, jenI saMpatti hajAro praNaene AdhAra banatI jene jANe ke rUpathI AkarSAIne AkarSaka guNe ekadama AvI maLatA hatA; sahajazakti ane zikSAnA utkarSa vaDe jeNe badhA dhanurdharone Azcarya pamADayA hatA; pUrva nRpatioe ApelAM dharmadAnuM je anupAlana kare; prajAne nAza karanAra upadravane je harate; lakSmI ane sarasvatInA ekatra nivAsanuM je darzana karAvato; haNAyelA zatrupakSanI lakSmIne paribhoga karavAmAM jenuM parAkrama kuzala hatuM ane vikrama vaDe jeNe nirmala rAjalakSamI prApta karI hatI. 5. 10 tene putra paramamAhezvara zrI zilAditya hatuM, je enA pitAnA) pAdanuM anudhyAna karo, jeNe akhila jagatane AnaMda arpanArA atyabhuta guNonA samudayathI samagra digyaDalane vyApta karI dIdhuM hatuM; se se laDAImAM meLavelA vijayathI zobhatI taravAranI yuti vaDe vizeSa ujavala banelA potAnA skaMdhapITha upara je moTA manorathano jabare bhAra ucakI raheta; sarva vidyAonA para ane apara vibhAganA adhyayanathI jenI mati vimala banelI hatI chatAM game tevA eka hAna subhASita vaDe paNa je rahelAIthI saMtuSTa karI zakAta; samagra lokathI paNa tAga ne pAmI zakAya evA UMDA hRdayavALa hovA chatAM je atyanta sucaritathI vyakta paramakalyANa svabhAvathI yukta ho; kaliyuganA nRpationA ujajaDa banIne ruMdhAI gayelA mArganuM vizedhana karIne jeNe utkRSTa kIrti meLavI hatI; dharmane bAdhA na karavAthI vizeSa ujajavala banelI dhanasukhasaMpattine kAraNe meLaveluM jenuM dharmAditya evuM bIjuM nAma hatuM. paM. 14. tene bhAI paramamAhezvara zrI kharagraha hato, je tenA caraNanuM dhyAna karate, upandranA guru ( vaDIla bhAI) jevA pitAnA vaDIla bhAIe abhilASA upajAve tevI hovA chatAM, atyaMta AdarathI pitAnA skandha upara mUkelI rAjalakSamIne je paramabhadra dhorInI mAphaka emanI AjJAnuM pAlana karavAmAM tatpara banIne ja dharI rAkhato chatAM jenI saravasaMpattine thAkanuM ke sukhavAMchAnuM vidata naDayuM nahotuM; pitAnI prabhAva saMpad vaDe vaza karelA so so nRpationAM zirorananI kAnti jenA pAdapIThane AliMgI rahI hatI chatAM jenI nivRttine aAnI avajJA ke abhimAna For Personal & Private Use Only Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5vasena3 jAnA tAmrapatro 201 aDakI zakatAM nahotAM, paruSamAM ane abhimAnamAM prakhyAta banelA zatruo paNa jenI hAme praNAma zivAya bIje pratikArane upAya svIkAratA nahi, AkhI sRSTine harakhAvI rahelA vimalA guNasamUha vaDe jeNe kalikAlanA badhA vilAsanI gatine ekadama nAza karyo hate; nIcAM mANasonuM AkramaNa karanArA deSamAtra jenA unnata hRdayane sparza paNa karI zakatA nahIM, pitAnAM prakhyAta pauruSa ane strakauzalavaDe saMkhyAbaMdha zatrunRpationI lahamIne pakaDI ANune jeNe pravIra puruSomAM pitAnuM prathama sthAna jAhera karyuM hatuM. paM.19 tene putra enA caraNanuM dhyAna dharanAro paramamAhezvara zrI dharasena hato, jeNe sakala vidyAnA adhyayanathI sarva viddhajanonAM manane atyanta saMtuSTa karyA hatAM, sarvasaMpatti vaDe ane dAna audArya vaDe jeNe zatruonA manorathanI dharI evI toDI nAMkhI hatI ke e pharIthI saMdhAvAnI AzA ja na rahe aneka zAstra, kalA, lekacaritavagerenA gUDha bhAgone jeNe sAro paricaya karyo hate chatAM jenI prakRti parama bhadra hatI ane akRtrima sabhyatA ane vinayanI zebhA e jenuM vibhUSaNa hatuM; so se laDAIomAM jayapatAkAne uMcakI levAne samartha lAMbA bAhadaMDa vaDe jeNe zatruonA darpane nAza karyo hato; potAnA dhanuSanA prabhAvathI jeonA abhrakauzalanA abhimAnane pite paribhava karyo hato tevA sakala nRpatio jenA zAsanane svIkAratA hatA. paM.23 tene anuja, enA caraNanuM dhyAna karanAra, parama mAhezvara zrI dhruvasena hatA. je sacarita vaDe badhA pUrvatRpatiothI cAto ha; durjayA deze paNa jeNe jiyA hatA, je mUrtimAna puruSArtha hata; mahA guNo pratyenA anurAgathI bharapUra cittavRttivALI prajA sAkSAta manu jevA je rAjAnA AzrayamAM rahetI hatI; candranI mAkapha je kalAkalApasaMpanna, kAntimAna, AnaMdahetu hato chatAM akalaMka hato; sUryanI mAphaka je vipula pratApa vaDe daMgarAlane vyApta karIne anyakAra rAzine vaMsakartA hatA paNa sadA udayazAlI hata; arzayukta, aneka prajanavALA, AgamapUrNa, pracaya prakRtine arpanA, saMdhi, vigraha, tathA samAsanA nizcayamAM nipuNa, sthAnane ucita Adeza ApanArI, guNavRddhinI kiyA vaDe sAdhuono saMskAra karanAre, e je rAjA rAjyataMtramAM tema ja vyAkaraNamAM nipuNa hato, je mahAparAkramI paNa karuNAke mala hRdayavALo hato, vidvAna paNa agavata hato, kAnta paNa prazamayukta hato, mitratAmAM sthira paNa doSavALAonuM nirasana karanAro hato, jeNe udayasamaye lokamAM upajAvelA anurAga vaDe AkhI sRSTine chAvarI daIne ba lAditya evuM potAnuM prakhyAta bIjuM nAma yathArtha karI batAvyuM hatuM : paM.29 ene putra paramamAhezvara, paramabhaTTAraka, mahArAjAdhirAja paramezvara cakavatI zrI dharasena hato, jenA lalATamAM pitAnA caraNakamalanA vandanamAM bhUmigharSaNathI thayelA jhADAne rUpe candrakhaMDa virAjatA hatA (= je zivanI mAphaka cadramauli hate), jeNe zizukALamAM ja motIna alaMkAranI peThe vimala jJAna zravaNamAM dharyuM hatuM, jene kamalatulya agrastara dAnajala thI dhavAyelo hatA, kanyAnA AnandanI mAphaka vasuMdharAno Anada jeNe mRdukaragrahaNathI vadhAryo hato, dhanurvedanI 1 A vAkya yukta che, liSTa padanA (1) rAyataMtra para ane (2 ) vyAkaraNaparatve athe A pramANe che: artha=(1) dhana, (2) tAtparya, Agama=(1) zAstra, (2) Agantuka varNa pratyayaH(1) khAtarI (2)pratyaya-cihna; prakRti=(1) prajA, (2) mULa zabda, saMdhi=(1) suleha, (2) saMhitA vigraha (1 ) yuddha, (2) vizleSa; samAsa : 1) senaniveza, (2) padasamAsa; sthAna(1) sthaLa, (2) mULa pada Adeza=(1) AjJA, (2) mULapadane sthAne AvatuM pada guNaddhi=(1) guNonI vRddhi (2) svarene guNa tathA vRddhi. 2 A zabdomAM ane vAkayomAM rahele prakaTa che. For Personal & Private Use Only Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 gujarAtanA aitihAsika lekha mAkapha jeNe karmaka viSe sakala lo siddha karyA hatAM, ane jenA zAsanane praNata sAmantavarga mastaka upara cUDIratnanI mAphaka dharatA hatA. - pa.33. tenA pitAmahanA bhAI zrI zIlAdityane putra zrI DerabhaTTa hato, jenuM, mastaka, bhaktithI namra avaye vaDe praNAma karavAne samaye, viSNunA pAkamaLamAMthI nIkaLelI gaMgA jevI, pitAnA pitAnA caraNakamaLamAMthI nIkaLelI atyata ta nakhamaNiprabhA vaDe hamezAM nirmala banatuM hatuM? je rAjarSi agatyanI mAphaka dakSiNavRtti rAkhate, pitAnA atyata dhavala yazanA valaya vaDe dizAsuMdarIone zaNagArata, je AkAzamAM nizAnAthanA akhaMDa bibanuM anukaraNa karatA, megha vaDe zyAma thayelAM zikhare rUpI DITIovALAM sahya ane vidhya rUpI rucira stanayugavALI pRthvIne je pati hatA; evA, - pa. 36 zrI DerabhaTTane putra, jeNe anurAgavALI, zubhra yazarUpI vastra paheranArI, svayaMvaramAlAnI mAphaka rAjyazrI ardhanArI, nRpamaMDalIne parigraDa karyo che pitAnA apratita, ane pracaMDa ripuonA maMDalane namAvanAra, balga jevA zauryane ja avalaMbIne jeNe zaram tumAM dhanuSya vaDe kheMcelA bANathI ja zatrubhUminuM prasAdhana karIne vidhisara karagrahaNa karyuM che; vividhavathI ujajavala uttama jJAna vaDe prathamathI ja vibhUSita thayelAM jenAM zretra punarukti pAmatA ratnAlaMkAra vaDe pharIthI alaMkRta thayelAM che, jenA hastanuM agra kaDAMnI upara rahelAM ratnanAM kiraNethI vyApta che ane pradAnajaLanA chaMTakAvathI vilasatA tAjA zaivala aMkura jevuM che; vizAla ratnavalayane dhAraNa karI rahelA ane ethI samudranA taTa jevA banatA bhuja vaDe jeNe vidhvaMbharAne bhIDI lIdhI che, e zrI DerabhaTTane pa.41 putra parama mAhezvara zrI dhruvasena, kuzalayukta, sarvane AjJA kare che; tamAre jANavuM je meM mAtApitAne puNyavistArane artha, mahichakamAMthI AvelA, mahikamAM rahenArA cAturvedi eka, kauzika satra, vAjasaneyasabrahmacArI, brAhmaNa a5nA putra bhakTibhaTane zivabhAgapura prAntamAM dakSiNapATamAM AveluM paTTapaka grAma, udvega, uparikara ane bhUtavAtapratyAya sahita, dhAnya ane suvarNa sAthe, daMDa ane dazAvarAdhanA hakaka sahita, prasaMge upajatI veTha sahita kaI paNa rAjyAdhikArI jemAM hAtha nAMkhI zake nahi evuM, pUrva bAhmaNane ke devamaMdirane apAcelA dAna zivAyanuM, bhUmichidranyAye, jyAM sUdhI candra, sUrya, sAgara, pRthvI, nadI ane parvata Take tyAMsUdhI putra-pautrAdika vaMzajane bhegavavAnuM, udaka aMjali mUkIne dharmadAya tarIke ApyuM che, jethI, brAhmaNane apAtA aTTahAranI rIte, ene bhogavatAM, kheDatAM, kheDAvatAM ke mAMDI ApatAM keIe vinna karavuM nahi. ane have pachI thanArA, amArA vaMzaja ke anya, rAjAoe, aizvarya anitya che, manuSya asthira che. ane bhUmidAnanuM phala badhAne sAmAnya che evuM samajIne A dAnane mAnya rAkhavuM ane enuM pAlana karavuM. 5. 48 kahyuM che ke dumiyA mukyA ItyAdi5. 49 ... ... ... ... . ahiMyAM dUtaka pramAtRzrInAga che, saMdhivigrahAdhikArI divirapati zrI skandabhaTTanA putra divirapati zrImadanahile A lakhyuM che. saM 334 mAgha zu. 9 mAre svahasta (dakata ) che. 1 A zabdomAM ane vAkayamAM rahelo zleSa prakaTa che. For Personal & Private Use Only Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 75 dhruvasena 3 jAnA eka dAnapatranuM bIjuM pataruM A patarAne hAMsIyAnA bhAgamAM ghaNuM nukazAna thayeluM che. DAbI bAjunA kAMThAne phakta thoDo bhAga ja rahyo che. kaDI mATenAM be kANuMonuM kaMI paNa nizAna rahyuM nathI. chellI paMkti jemAM sAdhAraNa rIte tArIkha hoya che te nAza pAmI che. te moTuM nukazAna che. atyAranI sthitimAM patarAMnuM mApa 15" x 8 che. akSare bahu saMbhALapUrvaka ketaryA hatA temAM zaMkA nathI. paraMtu patarAnI kharAba sthiti ne lIdhe, ArkeolojIkala kemIsTe sApha karavA chatAM, sahelAIthI vAMcI zakAtA nathI. dAna dhruvasena 3 jA e ApeluM che. tenuM cekasa nAma patarAM upara nathI. paraMtu tenA varNana vALe prastAvanAne ghaNe khare bhAga surakSita che, tene rAjAnA IlakAba maLyA lAgatA nathI. tenA nAma AgaLa phakta paramAranuM dhArmika viSezaNa lagADeluM che. A dAna valabhInA svara mAM duhAe baMdhAvelA bauddha vihArane ApeluM jaNAya che. kAzadamAM AveluM rAkSasaka nAmanuM gAma te vihAramAM vasatA bhikSuonAM piSaNArthe ApyuM hatuM. dataka tathA lekhakanAM nAma sahita bIjA badhI vigata nAza pAmI che. dhruvasena 3 jAnuM phakta saM. 334(e. I. 1 pA. 85)nuM eka vadhAre dAnapatra ApaNu pAse che, sagat DaoN. bhagavAnalAla IndrajI potAnA gujarAtanA itihAsamAM che. gejheTIara vo. 1. bhAga 1 pA. 92mAM" dhruvasena 3 jAnuM I. sa. 651( gu. saM. 332)nuM eka aprasiddha tAmrapatra morabInA rAjAnA tAbAmAM hovAnuM lakhe che. A dAnapatra hajI sudhI prasiddha thayuM nathI, ane tene patto meLavavAnA mArA badhA prayatno niSphaLa nivaDyA che. ja, be. brA. je. e. se. ( nyu. sI. ) . 1 pA. 35. 64. For Personal & Private Use Only Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara 2 [mastasAmanta]maNDalo [ttamAGgadhRta] cUDAmaNIyamAnazAsanaH paramamAhezvaraH [paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvaracakravartizrIdhara]3 [ sena ]statpitAmahamrAtRzrIzIlAdityasya zAGgapANerivAGgajanmano bhakti. bandhurAvayavakalpitapraNateratidha[valayA dUraM tatpAdAravindapravR-] 4 [tta ]yA nakhamaNirucA mandAkinyeva nityamamalitottamAGgadezasyAgastyasyeva rAjarSeddAkSiNyamAtanvAnasya prabaladhavalimnA [yasasAM vala-]5 yena maNDitakakubhA nabhasi yAminIpateviracitAkhaNDapariveSamaNDalasya payo dazyAmazikharacUcukarucirasahyavindhyastanayugAyAH 6 kSitex patyuH zrIDerabhaTasyAGgajaH kSitipasaMhateranurAgiNyAH zuciya zokabhRtaH svayaMvaramAlAmiva rAjyazriyama[ppyantyAH] 7 kRtaparigrahaH zauryamapratihatavyApAramAnamitapracaMDaripumaNDalaM maNDalAgrami vAvalambamAnaH zaradi prasabhamAkRSTazilI[mukhabANA] 8 [sanApAdita]prasAdhanAnAM parabhuvAM vidhivadAcaritakaragrahaNaH pUrvameva vividha varNojjvalena zrutAtizayenodbhAsitazrAvaNaH punaH-] 9 [ punarukteneva ratnA ]laGkAraNAlaGkRtazrota[ : ]parisphuratkaTakavikaTakITa. pakSaratnakiraNamavicchinnapradAnasalilanivahAvaseka10 [ zaivalA ]GkuramivAgrapANimudbahane dhRtavizAlaratnavalayajaladhivelAtaTAyamAnabhu___ japariSvaktavizvambharaH paramamAhezvara[ : ] zrI[dhruvasenaH] 11 [ sarvA neva samAjJApayatyastu vassaMviditaM yathA mayA mAtApitro, 'puNyA pyAyanAya zrIvalabhIsvatalaniviSTaDuDDA .... ..... 12 [ bhikSusaM ]ghAya cIvarapiNDapAtazayanAsanaglAnabhaiSajyAthai bhagavato buddha bhaTTAra kasya pUjAsnapanagandhapuSpadhUpadIpatailAdyarthi] ... ... .... 13 [pratisaMskA ]rAya bhi[ saMghasya ca ? ] pAdamUlaprajIvanAya [ vanauTakAntara ? ] kAzahadAntargatarAkSasakagrAmassodraGgassopari[karaH] ... .... ... NyAdeyaH sadazAparAdhaH sotpadyamAnaviSTIkaH sarvarAjakIyAnAmahastaprakSepaNIyaH pUrvaprattadevabrahma .... .... .... ... saritpavvetasamakAlInaH avyavAcchannabhAgyaH udakAtisargeNa dharmAdAyo nisRSTaH yatosya DuDDAvihAre ... ... ... bhuMjataH kRSataH karSayataH karSApayatoH vA na kaizcidvyAdhe vartitavya]mAgAmibhadranRpatibhiH a ... ... ... 18 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... paM. 1 aspaSTa che. paM. 12 A uparathI samajI zakAya che ke buddhanI martirUpe te vakhate pUjA thatI hatI. guna tApatramA Aditya bhaTTAraka ane nArAyaNa bhaTTAraka samhAvAmA sAve. 5. 17-1.8 24354 che. For Personal & Private Use Only Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 76 khagraha 2 jAnAM tAmrapatro saMvat 337 ASADha vadi 5 patarAMonuM mA5 15 thI 15.5" x 12"nuM che. banne patarAMo nIcethI, uparanA bhAga karatAM vadhAre pahoLAM che. kaDIo nIcenA bhAgamAM lagADI hatI. A kaDIo tathA mudrA khovAI gayAM che. ekaMdare patarAMo surakSita sthitimAM che, phakta keIka sthaLe kATa lAgavAthI bagaDyAM che. lipi zIlAditya 2 jA tathA zIlAditya 3 jAnAM prasiddha thayelAM patarAMone maLatI Ave che. bIjAM patarAnI chellI paMkti zivAya ane patarAMe cekhAM katarelAM ane spaSTa che. lakhANanI bhUlo puSkaLa che. A dAnapatra pUlinDaka athavA kadAca AlinDakamAM AvelI vijayI chAvaNImAMthI jAhera thayuM che. vaMzAvaLImAM kaMI navIna nathI. kharagraha 2 jA e kADheluM, A paheluM ja dAnapatra hovAthI te agatyanuM che. AnI tArIkha saMvata 337 dharasena 4 nA saM. 330 ane dhruvasena 3 jAnA saMvata 33ra tathA zIlAditya 2 jAnAM, saMvat 348 nAM dAnapatro sAthe vicAravAthI jaNAya che ke derabhaTanA be putrAnAM rAjya thaDo samaya rahyAM hatAM. kheTakamAM vasatA AnaMdapuranA rahIza kezavanA putra, zarkarAkSi zetranA gedi brAhANa nArAyaNane A dAna ApyuM che. tene AnaMdrapura vArSiA, AnaMdapurane eka caturvedI " paNa kahyo che. A jarA dhyAnamAM levA jevuM che. kAraNa, je A AnaMdapura e ja vaDanagara (sAdhAraNa, baranagara ) hoya, te gujarAtanI eka bahu ja prakhyAta ane prabhAvazALI nAgara-brAhmaNa jJAtinuM A paheluM sUcana che. zivasAgapura jIllAmAM dhUtAlaya nAmanI DiriTrakaTamAM AvelA paMgulapallIkA nAmanA gAmanuM dAna kareluM che. A dAna ApavAne hetu hameza mujabane eTale yajJakriyA karAvavAno che. dAnapatramAM lakhelA adhikArIomAM, dUtaka pramAtuzrInA, ane divAna skaMdabhaTane putra divAna zrImad anahila che. dharasenanA dAnapatranI rAjhaduiitra-mUvAnI mAphaka A dUtaka paNuM eka strI hoya ema lAge che. paraMtu vizeSaNa "pramA" je 1 + mag nuM baneluM lAge che, ane mAMthI baneluM nathI, tene zuM artha kare te huM jANI zakatuM nathI. prophesara bhAMDArakara (ja. be. chuM. re. e. sa. je. 10 pA. 71 ) divAnanuM nAma madanala Ape che ke je pharIthI zIlAditya 2 jAnI (saM. 348 nAM ) patarAmAM Ave che. A bahu ja asabhya nAma gaNAya. mArA pATha, "zrImada" anahila( zrI madanahilane badale )nI puSTimAM AgrahapUrvaka kahuM te, vanarAjane aNahilavADa-pATaNanI jagyA batAvanAra bharavADanuM gujarAtI nAma aNahila agara aNuhila prasiddha che. ane te nAma rajaputemAM paNa hoya cheH juo, TeDa enAlsa, vo. 1 5. 08 madrAsa eDIzana pA. 607. * I. e. va. 7 5 76 che. che, khUhura 1 jIo uparanuM va. 7 5, 73 neTa 20 For Personal & Private Use Only Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara patarU paheluM 1 oM svasti vijayaskandhAvArAt pUleNDakavAsa kAtprasabhapraNatamitrANAM maitrakANAmatulabalasaMpannam [ NDalAbhogasaMsaktaprahArazata ] labdhapratA 2 pAtpratApApanatadAnamAnArjavopArjitAnurAgAdanuraktamaulabhRtazreNIbalAvAtparAjyazriya paramamahezvara zrIbhaTTAdavyavacchinnarAjava~za [[ ] 3 mAtApitRcaraNAravindapraNavipravidhautAzeSakalmaSaH zaizavAtprabhRti khaDgadvitIya bAhureva samadaparagajaghaTAsphoTanaprakAzitazatva nikaSastanpra 4 bhAvapraNatArAticUDAratnaprabhAsaMsaktapAdana kharazmisaMhati sakalasmRtipraNItamArgasamyakparipAlanaprajAhRda [ yaraJjanA ]nvarthara (jazabdo rUpakAntisthairyyagAmbhI5 buddhisaMpaddhi smara [ zazAGkAdrirA ] jodadhitRdazagurudhanezAnatizayAnaH zaraNagatAbhayapradAnaparatayA tRNavadapAstAzeSa [stra ] kAryyaphala prArthanAdhikArthapradA [ nA ]6 nanditavidvatsuhRtpraNayihRdaya: [ pAdacArIva ] sakalabhuvanamaNDalAbhogapramoda paramamAhezvaraH zrIgui~ sena stasyasutastatpAdanakha mayUkhasantAnavistRtajAhnavIja7 laughaprakSAlitAzeSakalmaSaH praNayizatasahastropajIvyamAnabhapadrUpalobhAdivAzrita sarabhasamAbhigAmikairguNai sahajazaktizikSAvizeSavismApi - 8 tAkhiladhanurddhara prathamanarapatisamatisRSTAnAmanupAlayitAdharmadAyAnAmapAkarttA prajo* paghAtakAriNAmupaplavAnAM [ darzayitA ] zrIsarasvatyorekAdhivAsasya sa - 9 [ ] tArAtipakSalakSmIparibhogadakSavikramo vikramopasaMprAptavimalapArthivaH zrI paramamAhezvaraH zrIdharasenastasyA sutastatpAdAnuddhyAta sakalajagadAnandanA10 tyadbhutaguNasamudayasthagitasamagradiDalaH samarazatavi [ jaya ] zobhAsanAthamaNDalAgradyutibhAsuratarAsapITho vUDhaguru manoratha mahAbhAraH sarvvavidyAparApa 11 ravibhAgAdhigAvimalamatirapi sarvvata subhASitalavenApi sukheopapAdanIyaparitoSa samagralokAgAdhagAmbhIryyahRdayopi sucaritAtizayasuvyaktaparama 12 kalyANasvabhAva khilIbhUtakRtakRyunRpatipathavizeodhanAdhigatodagrakIrttirddharmmAnuparodhojvalatarIkRtArthasukharapadupasevAnirUDhadharmAditya dvitIyanAmAparamamAhezva 13 raH zrIzIlAditya tasyAnujastatpAdAnuddhyAtaH svayamupendraguruNeva guruNAtyAdaravatA sama[ bhi ]laSaNIyAmapi rAjalakSmIM skandhAsaktAM paramabhadra iva dhuryyasta - dAjJAsaMpA - paM. 1 pUNDaka ne hI aleNDaka yAMcI sAya paM. 2 vAyo zriyaH paM vAMyA satvanikaSasta paM. 4 vaaye| sahatiH paM. 5 vAMyA saMpadbhiH tridaza; phalaH 6 pramodaH 7 saMpad guNaiH paM. 8 va saMhatA; paM. 8 vAM pArthivazrIH; stasya dhyAtaH paM. 10 vAMyA rAMsapIThovyUDha. paM. 11vA vibhAgAdhigamaviH sarvataH; toSa: paM. 12 bhAvaH; kRtayuga; ghojjvala; sukhasaMpada. paM. 13 vAM zilAdityaH For Personal & Private Use Only Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharagraha 2 jAnAM tAmrapatro 207 14 danaikarasatayevodvaha khedasukharatibhyAmanAyAsitasatvasaMpatti prabhAvasaMpadvazI[ kR]. ____ tanRpatizataziroratnacchAyopagUDhapAdapIThopi parAvajJAbhimAnarasAnAliGgitamano15 vRtti praNatimekAM parityajya prakhyAtapauruSAbhimAnairapyarAtibhiranAsAditapratikRyo pAya kRtanikhilabhuvanAmodaguNasaMhati prasabhavighaTitasakalakali[vilasita]gatirnIca16 janAbhirohibhirazeSaideSaiiranAmRSTAtyunnatahRdayaH prakhyAtapauruSAstrakauzalAtizayagaNa tithavipakSakSitipatilakSmIsvayaMgrAhaprakAzitapravIrapuruSaprathamasaMkhyAdhigaga para17 mamAhezvaraH zrIkharagrahastasya tanayastatpadAnudhdyAta[ : ]sakalavidyAdhigamavihita nikhilavidvajjanamana[ : ]paritoSAtizaya[ : ] satvasaMpadA tyAgaudAryeNa ca viga tAnusandhAnAzamahitArAtipakSama18 norathAkSabhaGgaH samyagupalakSinekazAstrakalAlokacaritagahvaravibhAgopi paramabhadraprakR tirakRtrimaprazrayavinayazobhAvibhUSaNaH samarazatajayapatAkAharaNapratya19 lodagrabAhudaNDavidhvansitanikhilapratipakSadodayaH svadhanu 4 prabhAvaparibhUtAstra kauzalAbhimAnasakalanRpatimaNDalAbhinanditazAsana paramamAhezvaraH zrIdharasenaH 20 tasyAnujastatpAdAnudhyAta saccaritAtizayitasakalapUrNarapatiratidussAdhAnAmapi prasA dhayitA viSayANAM mUrtimAniva puruSakAra parivRddhaguNAnu. 21 rAganirbharacittavRttibhimanuriva svayamabhyupapannaH prakRtibhiradhigatakalAkalApaH kAntimAbhirvRtiheturakalaGkaH kumudanAthaH prAjyapratApasthagitadiganta22 rAlapradhvansitadhvAntarAzissatatoditassavitA prakRtibhya paraM pratyayamarthavantamati vahutithaprayojanAnubandhamAgama [ paripUrNaM ] vidadhAnaH sandhivigraha23 samAsanizcayanipuNaH sthAnenurUpamAdezaM dadadguNavRddhividhAnajanitasaMskArassAdhUnAM rAjyazAlAturIyatantrayorubhayoniSNAtaH prakRSTavikra [ mo ] 24 [pi ]karuNAmRduhRdayaH zrutavAnapyagarvita kAntopi prazamI sthirasauhRdayyopi ni [ rasi ]tA doSavatAmudayasamayasadupajanitajanatAnurAga25 paripihitabhuvanasamasthitaprathitabAlAdityadvitIya[ nAmA ] paramamAhezvaraH zrI dhruvasenastasya sutaH tatpAdakamala [ praNA ]madha26 raNikaSaNajanitakiNalAnchanalalATacandraza-[ kalaH ]zizu[ bhAva e ] va zravaNa nihita[ mauktikA laGkAravibhramAmalazrutavizeSapradAna [ sa ]li 5. 14 vaay| dvahan ; saMpattiH 5.15 vRttiH; pAyaH saMhatiH 5. 18vAya. vidhvaMsita; zAsanaH 5.20 vaay| dhyAtaH; sakalapUrvanara; kAraH 5.21 pAyo vRttibhirma paM. 22 pAyo pradhvaMsitaH; prakRtibhyaH; vidadhAnaH pachI ardhA pachADI havAmA mAcha. 5. 24 pAyA garvitaH; samupajanita. 5.26 pAyo vizeSaH 65 For Personal & Private Use Only Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 gujarAtanA aitihAsika lekha 27 la[ kSA ]litAgrahastAravinda kanyAyA iva mRdukaragrahaNA [ damandI ]kRtAnandavi [dhi ]rvasundharAyAH ]kA[ M ]ke dhanurveda iva saMzodhitAzeSalakSya28 [ kalA ]paH praNatasAmantamaNDalo[ tamAGgadhRtacUDAratnAyamAnazAsanaH ]paramamAhezvaraparamabhaTTArakamahArAjAdhirAja[ paramezvara ] ___ patarUM bIjuM 1 cakravarti zrIdharasenastatpitAmahabhrAtRzrIzIlAdityasya zAGgapANerivAGgaja[ nmano bha] ktibandhurAvayavakalpitapraNateratidhalayA dUraM tatpAdA2 ravindapravRttayA nakhamaNirucA mandAkinyeva nityamamalitottamAGgadezasyAgastya syeva rAjarSerdAkSiNyamAtanvAnasya praba[ la ] 3 dhavalimnA yazasAM valayena mANDitakakubhAnabhasi yAminipatevinimmatAkhaNDapariveSa maNDalasya payodazyAma [ zi]4 kharacUcukarucirasahyavindhya ----- stanayugAyAH kSiteH patyuH zrIderabhaTasyAGgajaH kSitipasaMhateranurAgiNyAH guciyazozu5 kabhRtaH svayaMvaramAlAmiva rAjyazriyamarpayantyAH kRtaparigrahaH zauryyamapratihativyA pAramAnamitapracaNDaripumaNDalaM maNDalAgrami6 vAvalambamAnaH zaradi prasabhamAkRSTa [ zi ]lImukhabANAsanApAditaprasAdhanAnAM parabhuroM vidhivadAcaritakaragrahaNaH pUrvameva vivi7 dhavarNojvalena zrutAtizayenodbhAsitazravaNaH punaH punarukteneva ratnAlaGkAreNAlaGkRta zrotraH parasphuratkaTakavikaTakITapakSaratnakira8 NavicchinnapradAnasalilanivahAvasekavilasannavazaivaSaiGkaramivAprapANimudvahanadhRtavizA laratnavalayajaladhivelAtaTAyamAnabhu9 japariSvaktavizvambharaH paramamAhezvaraH zrIdhruvasenaH tasyAgrajoparamahIpatisparzadoSa tagaNAdhiyeva lakSmyA svayamatispaSTaceSTamAzli10 STAGgayaSTimatirucirataracaritagarimaparikalitasakalanarapatiratiprakRSTAnurAgarasarabhasa vazIkRtapraNatasAmantasAmantacakracUDA11 maNimayUkhakhacitacaraNakamalayugalaH proddAmopAradordaNDadalitadviSadvargadarpaH prasarpa tpaTIya - pratApaploSitAzeSazatruma 5.27 vAyA ravindaH paM. uvAyA yAminIpatervinirmitA, svanI nishaaniiy| mahuna saTa cha. paM.4 vAMyA zuci. 5.5 vAyA pratihata, paM. vAMyA bhuvAM paM.7 pAyo jjvalena; parisphura. paM. 8 vAyo sanniva zaivalAGkakAra dvahana. 5.8 pAMcyA nAzanadhiyeva. paM. 1. vAyo yaSTira. paM. 11vAMyA proddAmodAra; zatruvaMzaH For Personal & Private Use Only Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharagraha 2 jAnAM tAmrapatro 201 12 "zaH praNayipapranikSitpalakSmIkaH preritagadotkSiptasudarzanacakraH parihRtabAlakrI DonadhaH kRtadvijAtirekavikramaprasAdhitadhanizciH 13 talonaGgIkRtajazayyopUrvapuruSottamaH sAkSAddharma iva samyagupasthApitavaNA zramacAraH paramamAhezvaraH zrIkharagraha x kuzalI 14 sarvAneva samAjJApayatyastu vassaMviditaM yathA mayA mAtA pitro puNyApyAyanA yAnandapuravinirgatakheTakavAstavyanandapuracAturvidyasA15 mAnyazarkarAkSisagotravaDhacasabrahmacAribrAhmaNakezavaputrabrAhmaNanArAyaNAya zivabhA ____ gapuraviSaye ghRtAlayabhUmau paGgulapalli. 16 kAgrAmaH sohaGgaH soparikaraH sabhUtavAtapratyAyaH sadhAnyahiraNyodayaH sadazAparAdhaH sotpadyamAnaviSTikaH sarvarAjakIyAnAmahasta17 prakSepaNIyaH pUrvaprattadevabrahmadeyabrAhmaNaviMzatirahitabhUmicchidranyAyenAcandrAmArNava kSitisaritparkhatasamakAlI [ naH ]putrapautrAnvayabhogya udakAtisarge18 Na dharmadAyo nisRSTaH yatosyocitayA brahmadeyasthityA bhuMjataH kRSataH karSayataH pradizato vA na kaizcidvayAsedhe vartitavyamAgAmibhadranRpatibhira19 pyasmadvaMzajairanyaivI anityAnyaizvaUNyasthiraM mAnuSyaM sAmAnyaJca bhUmidAnaphalama vagacchadbhirayamasmadAyonumantavya - paripAlayitavyazcetyu20 ktaM ca // bahubhirvasudhA bhuktA rAjamissagarAdibhiH / yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM // yAnIha dAridyabhayAnnarendairddhanAni dharmAyatanIkRtAni 21 nirbhuktamAlyapratimAni tAni ko nAma sAdhu punarAdadIta SaSThiM varSasahasrANi ___ svarge tiSThati bhUmida AcchettA cAnumantA ca tAnyeva narake vaset / / dUtakotra pramAtRzrInA // 22 likhitamida sandhivigrahAdhikRta divirapatizrIskandabhaTaputradivirapatizramidanahi leneti saM 337 ASADha ba (5)svahasto mama // 5. 12 vAMyA praNayipakSa; prasAdhitadharitrI. paM. 13 vAyA mAcAraH paM. 14 vAyA vAstavyAnanda; zArkarAkSi. 5. 17 vAyA rahito. 5.15 vAyA gacchadbhi. paM. 21vAMcyA ko nAma sAdhuH 5. 22 vAMyA midaM. For Personal & Private Use Only Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM 77 zIlAditya 3 jAnAM tAmrapatro ( saMvata 34ra zrAvaNa vadi 9 ) zIlAditya( 3 jA )nuM dAnapatra 16" x 13nAM moTAM be patarAMo upara lakhyuM che. te taddana surakSita che tathA tenI kaDI ane zraddhA tenAM 5 sthaLa che. onarebala rAva sAheba vi. ena. maMDalike ja. baoN. bR. ra. e. se, . 11 pA. 334 mAM prasiddha karelAM zIlAditya 3 jAnAM be dAnapatrone maLatI lipi che. temAM lakhelI hakIkatane moTA bhAga uparanAM be zAsane tathA ja. be, e se. mAM prasiddha thayelAM zIlAdityanAM eka anya dAnapatrane bahu ja maLato Ave che. A dAna " bAlAditya taLAva pAse nAMkhelI vijayI chAvaNI " mAMthI ApyuM che, ane tethI te rAjAnA pravAsa mAM apAyuM che. bAlAdiya, jenA uparathI A taLAvanuM nAma paDayuM hatuM te kadAca valabhIne rAjA dhruvasena 2 jo hAya. patarAM 1 lAMnI paMkti 25-26 mAM tenuM A upanAma hovAnuM jaNAya che. A dAna meLavanAra bhUTa kumAra che. te kRSNa yajurvedanA bhAga maitrAyaNIyane abhyAsa karele, bharadvAja gotranA, getrikAmAMthI dezAntara karI valabhImAM rahetA brAhmaNa droNaputrane putra hatuM. tene tanagvaiva-vaivivasAna' evuM vizeSaNa pazu lagADeluM che. Ane artha paNa nathI. dAnamAM leNupadraka nAmanuM gAma ApeluM che. te leNupadraka li, jene " thopariSadavasa. hita' evuM eka vadhAre ane na samajI zakAya tevuM vizeSaNa lagADeluM che, temAM AvyAnuM varNana che. dAnapatranI tArIkha, saMvat 34ra nA zrAvaNanA kRSNa pakSa 9 mI che. saMvatanuM bIjuM cihna zaMkAvALuM che. DaoN. bhAu dAjInAM ja. bAM. eN. ro. e. se. . 8 pA. ra30 mAMnA lakhANanA AdhAra uparathI huM te citra 40 nI hovAnA pAThane prayoga karuM chuM. * I. e. . 5 pA.207 jI. khulhara 1 valabhI tathA gurjara dAnapatro tema ja anya vaMzanAM dAnapatro koIka vAra jyAMthI dAna jAhera thayuM hoya te jagyAnAM varNanathI hamezAM zarU thAya che. ( juo. I. e. va. 4 5, 106 ) A lekha sAbIta karI Ape che ke ja, che. brA.ra. e. se. va. 11 pA. 35ra nI neTamAM jaNAvavA pramANe dhruvasena 4 thI pachInAM badhAM dAnapatro kheTakamAMthI ja jAhera thayAM che te sAcuM nathI. A kheTaka gujarAtanuM kheDA nahi, paraMtu kAThiyAvADanuM koI e nAmanuM gAmaDuM hovuM joIe. te ja noTanI aMdara darzAvelI hakIkata ke gujarAtamAM kheDA valabhI rAjAonI rAjadhAnI thaI hatI te hajI sudhI sAbita thayelI nathI. For Personal & Private Use Only Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 3 jAnAM tAmrapatrI 211 akSarAntara 1 vasti jayaskandhAvArAt bAlAdityataTAkavAsakAt prasabhapraNatAmitrANAMmatrakANA matulabalasaMpannamaNDalAbhogasasaktaprahArazatalabdhapratApA pratApopanata 2 dAnamAnAjavopArjitAnurAgAdanuraktamaulabhRtazreNIbalAvAptarAjyazriyaH paramamAhe zvarazrIbhaTAkodavyavacchinnarAjavazAnmAtApitRcaraNAraviMdapraNatipravidhautAze3 SakalmaSaH zaizavAtprabhRtikhaDgadvitIyavAhurevasamadaparaganaghaTAsphoTanaprakAzitasatva nikaSastatpratApapraNatArAticUDAratnaprabhAsasaktapAdanakha4 razmisaMhatiH sakalasmRtipraNItamArgaH samyaparipAlanaprajAhRdayaraMjanAnvartharAja zabdo rUpakAntisthairyagAMbhIryabuddhisaMpadbhiH smarazazAGkAdirAjodadhitridaza5 gurudhanezAMnatizayAnaH zaraNAgatAbhayapradAnaparatayA tRNavadapAstAzeSasvakAryaphala prArthanAdhikArthapradAnAnaMditavidvatsuhRtpraNayihRdayaH pa6 dacArisakalabhuvanamaNDalAbhogapramodaH paramamAhezvaraH zrIguhasenastasyasutasta tpAdAnakhamayUkhasaMtAnavisRtajAnhavIjalaughaprakSAlitAzeSakalmaSa 7 praNayizatasahasropajIvyamAnasaMpadrUpalobhAdivAzritaH sarabhasamAbhigAmikaigguNai saha jazaktizikSAvizeSavismApitAkhiladhanurddharaH prathamanarapa8 tisamatisRSTAnAmanupAlayita dharmadAyAnAmupakartA prajopaghAtakAriNAmupaplavAnAM darzayitA zrIsarasvatyorekAdhivAsasya saMhatArAtipakSalakSmIpa9 ribhogadakSavikramo vikramopasaMprAptavimalapArthivazrIH paramamAhezvaraH zrIdharasena stasya sutastatpAdAnudhyAtaH sakalajagadAnandanAtyadbhutaguNasamu. 10 dayasthagitasamagradiGmaNDalaH samarazatavijayazobhAsanAthamaNDalAgradyutibhAsurararAM sapITho vyUDhagurunorathamahAbhAraH sarvavidyAparAparavibhAgA 11 dhigabhavimalamatirapi sarvvataH subhASitalavenApisukhopapAdanIyaparitoSaH samagrAlo kAgAdhagAMbhIryahRdayopi sucaritAtizayasuvyaktaparamaka12 lyANasvabhAvaH khilIbhUtakRtayuganRpatipathavizodhanAdhigatodagrakIrtirddhamAnuparodho jvalatarikRtAsthAsukhasaMpadupasevAnirUDhadharmAdityadvitIya13 nAmA paramamAhezvaraH zrIzIlAdityastasyAnujastatpAdAnudhyAtaH khayamupedraguruNeva guruNAtyAdaravatA samabhilaSaNIyAmapi rAjalakSmI skandhAsaktAM parama14 bhadra iva dhuryyastadAjJAsaMpAdanakarasatayaivodvahankheTasukharatibhyAmanAyAsitasatvasaM pattiH prabhAvasaMpadvazIkRtanRpatizataziroratnacchAyopagUDhapAdapI5. 1 vAyo maitrakANA; saMsakta; pratApaH paM. 2 pAyo rAjavaMzA, 5.3 pAyA saMsakta paM. 4 bAyo mArgaramyak pa. 5. 5 dhanezAna 52nu anusvAra hI nAMgo-pAyaphalaH 5. pAyA pAdacArIva; pAdanakha; kalmaSaH 5.8 yAMcyA pAlayitA, mupAThavAnAM. 5, 10 pAyo yatibhAsuratarAMsa 5, 12 vAyA tarIkRtA 5. 13 vAMyA mupendra For Personal & Private Use Only Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 gujarAtanA aitihAsika lekha 15 Thopi parAvajJAbhimAnarasAnAligitamanovRttiH praNatimekAM parityajya prakhyAtapauruSA bhimAnairapyarAtibhiranAsAditapratikriyopAyaH kRtanikhilabhuvanAmoda16 vimalaguNasaMhatiH prasabhavighaTitasakalakalivilasitagatinIcajanAdhirohibhirazeSai auranAmRSTAtyunnatahRdayaH prakhyAtapauruSAstrakauzalA17 tizayaH gaNatithavipakSakSitipatilakSmIsvayaMgrAhaprakAzitapravIrapuruSaprathamasaMkhyAdhi gamaH paramamAhezvaraH zrIkharagrahastasya sutastatpAdAnudhyAtaH 18 sarvavidyAgamavihitanikhilavidvajanamanaHparitoSAtizayasatvasaMpadA tyAgaudAryeNa ca vigatAnusaMdhAnAsamAhitArAtipakSamanorathAkSibhaMgasamyagupa19 lakSitAnekazAstrakalAlokacaritagahvaravibAMdhopi paramabhadraprakRtirakRtrimaprabhaMyavinaya zobhAvibhUNaSasamarazatajayapatAkAharaNapratyalodagra20 bAhudaNDavidhvaMsanakhilapratipakSadappodaya svadhanuH prabhAvaparipUtAstrakazalAbhimAna sakalanRpatimaNDalAbhinaMditazAsanaH paramamAhezvaraH zrIdharasena21 stasyAnujastatpAdAnudhyAtaH saccaritAtizayitasakalapUrvanarapatiratiduHsAdhAnAmapi sAdhayitA viSayANAM murtimaniva puruSakAraH parivRddhaguNAnurAganirbharacittavR22 tirmanuriva svayamabhyupapannaH prakRtibhiradhigatakalAkalApaH kAntimAnnivyatiheturaka laMkaH kumudanAthaH prAjyapratApasthagitadigantarAlapradhvaMsitadhvAntarAzi23 satatodita savitA prakRtibhyaH paraM pratyayamarthavantamatibahutithaprayojakAnubandhamA gamaparipUrNAM vidadhAnaH sandhivigrahasamAsanizcayanipuNaH 24 sthAnenurUpamAdezaM dadadguNavRddhividhAnajanitasaMskAraH sAdhUnAM rAjyazAlAturIyasUtra yorubhayorapi viSNataH prakRSTavikramopi karuNAmRduhRdayaH zruta25 vAnpyagavitaH kAntopi prazamI sthirasauhRdayyopi nirasitA doSavatAmudayasa mayasamupajanitajanatAnurAgaparipihitabhuvanasamasthitaprathitabAlA26 dityadvitIyanAmA paramamAhezvaraH zrIdhruvasenastasya sutastatpAdakamalapraNAmadhara Ni kaSaNajanitakiNalAMchanalalATacandrazakalaH zizubhA27 va eva zravaNanihitamauktikAlaMkAravibhramAmalazrutavizeSapradAnasalilakSAlitAgraha stAraviMdaH kanyAyA iva mRdukaragrahaNAdamadIkRtA 28 nandavidhirvasudharAyAH kAmuke dhanurveda iva sabhAvitAzeSalakSyakalApaH praNatasAma__ntamaNDalottamAMgadhRtaccUDA29 ratnAyamAnasAzanaH paramamAhezvaraH paramabhaTTAraka-hArAjAdhirAjaparamezvaracaka vartizrIdharasenaH paM. 15 vAMyA liMgitaH 5.11vAyA gatirnIca paM. 18 vAMyA vidyAdhigama (bhI tayAnI bha64) SAtizayaH; kSabhaMgaH 5. 18 vAMyA vibhAgopi; prazraya vibhUSaNaH 5.20 paay| paribhutA; vidhvaMsitanikhilaM darpodayaHkauzalA. paM. 21 gayo mUrtimAniva; nirbharacitta; . 22 pAyA ttibhirma; nivRti; digantarAla; rAziH 5. 23 pAya satatoditaH prayojanA; paripUrNa; 5. 24 pAyo niSNAtaH 5. 25 pAyA vAna 5. 27 paaye| vizeSaH; mandIkRtA . 28 vAyA vasuMdharAyAH kArmuke-saMbhAvitA; cUDA. 5.25 vAMyA zAsanaH For Personal & Private Use Only Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 3 jAnAM tAmrapatro 213 patarUM bojeM 1 tatpitAmahabhrAtRzrIzIlAdityasya sAGgapANariva galanmano bhaktibandhurAvayavakalpita prAtaraMtidhavalayAdUraM tatpAdAravindapravittayAnakhamaNirucA mandAkinyeva nityamamalitocamAMga 2 dezasyAgasyasyeva rAjarSadakSiNyamAtanvAnasya prabaladhavalinAyazasAM valayena maNDi takakubhA nabhasi yAminIpatervidalitAkhaNDapariveSamaNDalasya 3 payodazyAmazikharacUcukaracirasahyavindhyastanayugAyA kSiteH patyu zrIderabhaTasyAMgajaH kSitipasaMhateranurAgiNyAH zuciyazozukabhRtaH svayaMvaramA4 lAmiva rAjyazriyamarpayantyAH kRtaparigrahaH zauryamapratihatavyApAramAnamitapra. caNDaripumaNDalamaNDalAgramivAvalaMbamAnazaradi prasabhamAkRSTazilImukhabANAsanA5 pAditaprasAdhanAnAM parabhuvAM vidhivadAciritakaragrahaNaH pUrvameva vividhavarNojva lena zrutAtizayenodbhAsitazravaNapunaH punaH punaruktenaiva ratnAlaGkAreNAlaMkRtazrotraH 6 parisphuratkaTakavikaTakITapakSaratnakiraNamavicchinnapradAnasalilanivahAvasekavilasana vazaivalAMkuramivAgrapANimudvahandhRtavizAlaratnavalayajaladhivelAtaTAya7 mAnabhujaparizvaktavizvaMbharaH paramamAhezvaraH zrIdhruvasenaratasyAgrajoparamahIpatisparza doSanAzanadhiyevalakSmyAsvayamatispaSTaceSTamAzliSTAMgayaSTiratirucira8 taracaritagatigarimaparikalitasakalanarapatiratiprakRSTAnurAgarasarabhasavazIkRtApraNatasa___ mastasAmantacakracUDAmaNimayUkhasthagitacaraNakamalayugalaH proddA9 modAradoINDadalitadviSargadarpaprasappatpaTIyaH pratApaploSitAzeSazatruvaMzaH praNayi pakSanikSiptalakSmIkaH preritagadorikSaptasudarzanacakraH pariha10 tabAlakrIDonadhaH kRtadvijAtirekavikramaprasAdhitadharitrItalonaMgIkRtajalazayopUrva puruSottamaH sAkSAddharma iva samyagvyavasthApitavarNAzramAcAraH pUvairapyu. 11 varvIpatibhistRSNAlavaMlubdhairyAnyapahRtAni devabrahmadeyAni teSAmapyatIsaralamanaH , prasaramutsaGkalanAnumodanAbhyAM parimuditatribhuvanAbhinaMditocchritotkRSTa12 dhavaladharmadhvajaprakAzitanijavaMzo devadvijaguru prati yathArhamanavaratapravartitamahodaMgA didAnavyasanAnupajAtasaMtoSopAttodArakIrtipaMktiparaMparA13 danturitanikhiladikcakravAlaspaSTameva yathArtha dharmAdityAparanAmA paramamAhezvaraH zrIkharagrahastasyAgrajanmanaH kumudaSaNDazrIvikAsinyA kalAvatazcandrikayeva 14 kIrtyA dhavalitasakaladiGamaNDalasya khaNDitAguruvilepanapiNDazyAmalaviMdhyazailavi___ pulapayodharAbhogAyAkSoNyAH putyuH zrIzIlAdityasya sUnurnavapAleya15 kiraNa iva pratidinasaMvarddhamAnakalAcakravAla: kesarIndrazizuriva rAjalakSmImacala. __ vanasthalImivAlaMkurvANaH zikhaNDiketana iva rucimaccUDAmaNDanaH pracaNDa5.1 vAyA zApANerivAGgajanmano praNateratidha. 5.2 pAyA gastyasyeva, paM. 3 pAyA rucira; yugAyAH . 4 pAyo laMbamAnaH paM. 5 dAcarita; zravaNayugala: punaH punaru; laMkRta paM. vAMyA vilasannava paM. 7 vAyA pariSvakta paM. 8 vy| vazIkRtapra paM. 4 vAyo darpaH prasapa; 5.11 pAyA taNalavalubdhairyAnya paM. 12 vAMyA gurUnprati. 5. 13 vAMya vAla: For Personal & Private Use Only Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 gujarAtanA aitihAsika lekha 16 zaktiprabhAvazca zaradAgama iva pratApavAnullasatpadmaH saMyuge vidalayanabhodharAniva para___ gajAnudayataMcatapanabAlAtapa iva saMgrAme muSNannavimu17 khAnAmAyuSi dviSatAM paramamAhezvaraH paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvarazrI bAvapAdAnuvyAtaH paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvarazrIzIlAdityastasya 18 sutastatpAdAnudhyAtaH kSubhitakali jaladhikallolAbhibhUtamajjanmahImaNDaloddhAradhairyaH prakaTitapuruSottamatayAnikhilajanamanorathaparipUraNaparopara iva 19 cintAmaNizcatuHsAgarAvaruddhasImAparikarAM ca pradAnasamaye tRNalavalavaghIyasI bhuva. mabhimanyamAnoparapRthvInirmANavyavasAyAsAditapAramaizvararyyaH kopAkR20 TanistriMzavinipAtavidalitArikarikuMbhasthalollasatprasRtamahApratApAnalaprAkAraparigata jaganmaNDalalabdhasthitiH vikaTanijadordaNDAvalaMbinA sakalabhuvanAbho21 gabhAnA manthAsphAlavidhutadugdhasindhuphenapiNDapANDuraMyasovitAnanapihitAtapatraH para mamAhezvaraH paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvarazrIvappapAdAnudhyAta22 paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvarazrIzIlAdityadevaH sarvAneva samAjJApaya. tyastuvaH saMviditaM yathAmayA mAtApitroH puNyApyAyanAyagomUtrikAvinirgatazrIvala23 bhIvAstavyatacAturvidyatraividyasAmanyabharadvAjasagotramaitrAyaNIyasabrahmacAribrAhmaNadroNa putrabrAhmaNabhUtakumArAya surASTreSu loNApadrakasthalyAM khoDasthalakoparipaTa2.4 kasahitaloNApadrakagrAmaH sodraMgaH soparikaraH sabhUtavAtapratyAyasadhAnyahiraNyAdeya zadazAparAdhaH sotpadyamAnaviSTikaH sarvarAjakIyAnAmahastaprakSepaNIyaH pUrvaprattadeva brahmadeyarahito bhUmicchidranyA25 yena candrANivakSitisaritparvatasamakAlInaH putrapautrAnvayabhogya udakAtisargeNa dharmadAyotisRSTaH yatosyocitayA brahmadeyasthityA bhuMjataH kRSataH karSayataH pradizato vAnakaizci26 davyAsedhe vartitavyamAgAmibhadranRpatibhirapyasmadvaMzajairanyairvA anityaizvaryANyasthiraM mAnuSyaM sAmAnyaM ca bhamidAnaphalabhavagacchadbhirayamasmaddAyonumantavyaH paripAla yitavyazcetyuktaM ca 27 bahubhirvasudhA bhuktA rAjabhiH sagarAdibhiH yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalam / yAnIhadAridhabhayAnnarendrarddhanAni dharmAyatanIkRtAni nirbhuktamAlyaprati mAni tAni ko nAma sAdhuH punarAdadIta / 29 SaSTIM varSasahasrANi svarga modati bhUmidaH AcchettA cAnumatA ca tAnyeva narake vaset // dRtakotra rAjaputrakharagraha / / 30 likhitamidaM balAdhikRtabappabhogikaputradivirapatizrIharagaNeneti // saM 342 zrAvaNa va [9] svahasto mama // paM. 11 vaay| vidalayanabho udayatapana; muSNanna. 4. 16vAMyA laghIyasI pAramaizvaryaH 5. 21 paaNye| paramamAhezvaraH pADaNrayazovitAnena paM. 23 vAMyA sAmAnya 5.24 sadazAparAdhaH paM. 25 vayo paSTiM paM. 30vAyA kharagrahaH; hara. gaNene mAnaNe za156 che. For Personal & Private Use Only Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 78 zIlAditya 3 jAnA eka dAnapatranuM bIjuM pataruM (gupta) saMvata 343 dvitIya ASADha vada A patarAne badhI bAjue ane khAsa karIne DAbI ane jamaNI bAjue nukazAna thayeluM che. tenA upara kATane jADA thara jAmI gayA hatA, paraMtu ArkeolejIkala kemIsTe sApha karyA pachI ghaNA kharA akSare cakkasa rIte oLakhI zakAyA hatA. patarAnuM mApa 11411"nuM che. ane tenA upara vyAkaraNanI eka paNa bhUla vagaranI 31 paktio che. patarUM dharasena ja thAnA varNanathI zarU thAya che. dAna ApanAra rAjA zIlAditya 3 jAnA varNana sudhI badhe prastAvanAne bhAga lagabhaga nIcenA dAnapatra tathA bhAvanagara myujhIyamamAMnA nIce prasiddha karelA saM. 356 nA eka bIjA dAnapatrane maLatA Ave che. DrahA-vihAranI sImAmAM AvelA AcArya bhikSu sthiramatinA maThamAM kukakurANaka gAmanA AcArya bhikSu vimalagupta baMdhAvelA bauddha maThane A dAna ApyuM che. vimalagumanA A maTha viSe saMvat 356nA eka bIjA dAnamAM paNa lakheluM che. te nIce prasiddha karyuM che. A maTha viSe A be dAnapatromAMthI ja ApaNe jANIe chIe. DuhA-vihAra eka vizALa maTha hoya tevuM jaNAya che jemAM keTalAka bIjA nAnA vihAra bAMdhyA haze. A vihAra ne ApelAM gAmanuM nAma rAkhyuM vaMcAtuM nathI. paNa te surASTramAM bAvanaka(?) sthalImAM AveluM sIhANuka jaNAya che. dAna ApavAne hetu AvAM bauddha dAnene haMmeza mujabane che. datakanuM nAma vAMcI zakAtuM nathI. paNa lekhakanuM nAma aNahila che. A adhikArI viSe A ja rAjAnAM bIjAM dAnapatromAM paNa lakhyuM che. nAza pAmatAM jarAkamAM bacelI tArIkha saM. 343 che. ane upara prastAvanAmAM batAvyuM che te pramANe zIlAditya 3 jAnI A vahelAmAM vahelI tArIkha che. tenuM saM. 365nuM bIjuM dAna nIce prasiddha karyuM che. tAmrapatra uparathI maLelI A rAjAnI bIjI tArIkho, 366, 347, 348 ( badhAM aprasiddha ), 350 (e. I. va. pA. 76) 3para (I. e. je. 12 pA. 305 ) ane 365 (je. e. esa. bI, 7, 966) 1 ja. che. brA. ra. e. sa. yu sI, va, 1 5. 37 DI bI. dikakara. For Personal & Private Use Only Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara 1 .... ... ... ... ... ... .... 2 mahArAjAdhirAjaparamezvaracakravartizrIdhara ... ... ... ... ... ... 3 ... ... ... ... dUraM tatpadAravindapravRttayA nakhamaNirucA mandAki nyeva[ ni ]tya... ... ... ... 4 ... ... [dakSiNyamAtanvAnasya prabaladhava ]linnA yazasAM valayena maNDi___ takakubho ... ... ... 5 syAGgajaH kSitipasaMhateranurAgiNyAH zuciyajhoGzukadhRtaiH svayaM ... ... ... 6 caNDaripumaNDalaM maNDalAgramivAvalambamAnaH zaradi prasabhamAkRSTazilImu ... 7 ... haNaH pUrvameva vividhavarNojvalena zrutAtizayenodbhAsitazravaNaH pu[ naH | 8 ... ... tnakiraNamavicchinnapradAnasalilanivahAvasekavilasannavazaivalAGkurami vAgrapANimudvaha ... ..... 2 vaktavizvambharaH paramamAhezvaraH zrIdhRvasenastasyAgrajo paramahIpatisparzadoSanAseM nadhiyeva 10 cirataracaritagarimaparikalitasakalanarapatiratiprakRSTAnurAgarasarabhasavazIkRtapra[ Nata samasta ... .... .... 11 ... ... malayugala:prodAmodAradoINDadalitadviSadvargadarpaHprasarpaspaTIya pratApa___plo [ pitAzeSazatruva ]... ... ... 12 ... ... sudarzanacakraH parihRtabAlakrIDonadhaxkRtadvijAtirekavikramaprasAdhitadha striI [ talonaGgIkRtajala ].... ... ... 13 ... ... myagvyavasthApitavarNAzramAcAraHpUrvairapyUpitibhistriSNAlavalubdhaiAnya pahRtAni [ devabrahmadeyAni ]... ... ... 14 ... ... ... ... ... salanAnumodanAbhyAM parimuditatribhuvanAbhinanditoDitotkRSTadhavaladharmadhvajapra [ kAzitanijavazo ]... ... ... ... titamahoGgAdidAnavyasanAnupajAtasantoSopAtodAra kIrti' paMktiparaMparAdantu [ ritanikhila ]... ... ... 16 ... ... ... ... ... mA paramamAhezvaraH zrIkharagrahastasyAgrajanmana____xkumudaSaNDazrIvikAsinyA kalAvatazcandri [ kayeva kIrtyA ]... ... ... 17 ... ... ... ... ... lepanapiNDazyAmalavindhyazailavipulapayodharAbho151 2 panyA yazoMzuka upAyA gaja: 4 vAMga nAza 5 vAMyA staSNA. pAyA kIrtiH For Personal & Private Use Only Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 297 zIlAditya 3 jAnAM dAnapatranuM bIju patalaM gAyAH kSoNyA-patyuH zraziIlAdityasya [ sUnu ] .... 18 ... ... ... ... ... nakalAcakravAlax kesaM [rIndra ] zizu [ri] va rAjalakSmImacalavanasthalImivAlaGkurvANaH zikhaNDiketana iva ruci [maccUDA ] ... ... ... ... gama iva pratApavAnullasatpadmasaMyuge vidalayannambhodharA niva paragajAnudaya eva tapanabAlA ... ... ... 20 ... ... ... ... ... dviSatAM paramamAhe [zvaraH ] zrIzIlAdityax kuzalI sarvAneba samAjJApayatyastu vassaMviditaM ya ... ... yA mA 21 ... ... ... ... DuDDAvihAra [ maNDalAntaggA ] cAryabhijhusthiramati kAritavihAre AcAryabhikSuvimalaguptakAri [ tabhagava ]... ... ... 22 ... ... ... ... DuDDAvihAramaNDala [prAvezya ] kukurANakagrAmaniviSTA cArya bhikSuvimalaguptakArita [ vihAre ]... ... ... 23 ... ... ... ... bhaiSajyacAvarikAdyupayogAya ... ... ... saMbuddhAM ___ca bhagavatAM buddhAnAM gandhadhUpapuSpa ... ... ... 24 ... ... ... sya khaNDasphuTitapratisaMskaraNArtha surASTrapa [ bAvasanaka (?)] sthalyAM sIhANaka(?)grAmaH [ sodraGgaH ]... ... ... 25 ... ... ... ... sotpadyamAnaviSTikaH sarvarAjakIyAnAmahastaprakSepaNI[ yaH pUrva ]... ... ... ... 26 ... ... ... ... [ saritparvatasamakAlIna udakAtisagrgeNa dharmadAyo nisRSTo [ yato] .. ... ... 27 ... ... ... ... [ mibhadrana patibhirasmadvazajairanyaizca anityAnaizvaryA [NyasthiraM ]... ... ... ... ... ... ... [ zcetyu ]ktaJca // bahubhirvasudhA bhuktA rAjabhissagarA. dibhiH ... ... ... 29 ... ... ... ... [ yatanaki ]tAni nirbhuktamAlyapratimAni tAni [ ko nAma] ... ... ... 30 ... ... ... ... [da ]nahilene[ ti ] // saM 300 40 3 dvi ASADha va For Personal & Private Use Only Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvI che. naM. 79 zIlAditya 3 jAnAM patarAMo [ gusa-] saMvat 346 nAM A be patarAM che. te darekanuM mApa "1 rU 4 11" che. banne eka ja bAjue lakhelAM che. pahelA patarAmAM 31 ane bIjAmAM 32 paMktio lakhelI che. 63 mI lITImAM tArIkha ApI che. - loTAmAM na temAM 300, 40, 6 ane 3 mATe cihno che. A dAnapatra eka "vijayI chAvaNImAMthI jAhera thayuM che. paraMtu gAmanuM nAma vAMcI zakAtuM nathI. dAna ApanAra valabhInA maitraka vaMzano zIlAditya ( 3 jI ) che. dAna meLavanAra yajJanA nAmathI oLakhAto yajhadatta che. te AnaMdapura choDIne te vakhate valabhImAM rahetA hatA. te zrIdharadattano putra, chanvega matane ziSya, [ gArgyu- ]getrane caturvedin hatA. be vAva sahita be khetaro dAnamAM ApyAM hatAM tArIkha I. sa. 668 ne maLatA [ gupta valabhI saMvanAM ] varSa 346nA mArgazIrSa vadi 3 nI che. dUtaka rAjaputra dhruvasena che. ane lekhaka divirapati kaMdabhaTanA putra divirapati zrImad anahila che. 1 ja. ba. bra. je. e. sa. yu. sI. je. 1 5. 1 jI. vI. AcArya. For Personal & Private Use Only Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAdinya 3 jAnAM patarAMo 219 akSarAntaramAMthI amuka bhAga . patarUM bIjuM 18 ... ... ... ... paramamAhezvaraH zrIzIlAditya kuzalI sarvAneva samAjJApayatyastu vassaMviditaM yathA mayA mAtApitroH puNyApyAyanAya Anandapuravinirgata 49 zrIvalabhIvAstavyacAturvidyasAmAnya [ gArgya] sagotrachaMdogasabrahmacAribrAhmaNazrIdhara dattaputrabrAhmaNayajJadatta prakAzaddhi nAmayajJAya 50 surASTreSu kalAkSyeTake pahmavaTikagrAme aparasI ... ... prakRSTabhUpAdAvartazatapa rimANaM kSetraM yasyAghATanAni 51 pUrvataH dAsakasatkakSetraM / dakSiNataH devakulapATakagrAmasImA aparataH devakala pATakagrAmasImA ca uttarataH brAhmaNa[Nara dRkasatkakSetraM 52 tathA aparasImnyaiva cotrarikaM paMcavizatibhUpAdAvarta parisarA vApI yasyAH pUrvataH brAhmaNagopadinnasatkakSetraM dakSiNataH [bAlha]AraNaka53 grAmasImA aparataH brAhmaNasarasvatIkSetraM uttarataH brAhmaNa .... ... satkakSetraM tathA hastavamAhAre ... ... ... grAme aparasImni vaTabha54 lirikA ... ... bhUpApadaraparisarA vApI yasyAH pUrvataH brahmade[ya] mAtRzarma kSetraM dakSiNataH zvarakSetraM aparataH santAputra grAmasI55 masandhiH uttarataH [ ku hAsa ]mazvara kSetraM tathAparadakSiNasImni bhUpAdAvartazata parimANaM prakRSTaM kSetraM yasya pUrvataH vitiM / dakSiNataH umbaka56 kSetraM / aparataH kheTakapradakagrAmasImasandhiH uttarataH evamidamAghATanavizuddhaM vApIdvayasamanvitaM kSetradvayaM sodraGgaH sopari57 karasabhUta ... ... ... ... ... ... 59 ... ... dharmadAyaH nisRSTaH yatosyo ... ... ... ... ... 62 ... ... ... ... ... dUtakotra rAjaputradhruvasenaH / 63 likhitamidaM sandhivigrahAdhikRtadivirapatizrIskandabhaTaputradivirapatizrImadanahi leneti saM 300 40 6 mArgazira ba 3 svahasto mama 1 maLa patarAmAMthI. zarUvAtanI 40 paMkti mATe juo i. e. va. 11 pA. 305 For Personal & Private Use Only Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 80 zIlAditya 3 jAnAM tAmrapatro [ gupta ] saMvat 346 paiSa suda 9 A patarAMo maLavAnuM sthaLa jaNyuM nathI. paraMtu beo gejheTIara, . 1 bhAga 1 pA. 92 neTa 3 mAM jaNAvelA A saMsAyaTInA myujhIyamamAM aprasiddha paDayAM rahelAM be patarAMo A ja hovAM joIe. A be patarAMnuM darekanuM mApa 15" x 12"nuM che. banne phakta aMdaranI bAjue ja katarelAM che. be kaDIomAMthI mudrAvALI eka kaDI mojuda che. ane te mudrA sahita 8 "lAMbI che. muddAne mATe vyAsa 2" laMbAIne che. pahelA patarAmAM 30 ane bIjAmAM 32 paMktio lakhelI che. tArIkha 62 mI paMktimAM ApI che. ane temAM 300, 40, 6 ane 7 nA aMkanAM ciho che. valabhInA maitraka vaMzanA zIlAditye (3 jAo ) ApeluM dAna cAlu rAkhavAnI neMdha A lekhamAM che. dAna meLavanAra paNa brAhmaNe cheH-(1)sema te kuzahRdamAMthI AvyA hatA. te daglikane putra ane chAMdoga matane ziSya ane bhAradvAja gotra hatA. (2)bhakTi harine patra vAjasaneya matano ziSya, vatsatrane, siMghapurano rahIza, girinagaramAMthI Avela piTaledhara (3) tene putra nAga. dAnamAM ApelI vastuoH-(1) surASTramAM hastavamAhAramAM AvelAM DacANuka gAmamAM traNa bhAganuM baneluM 50 pAdAvartAnuM eka kSetra; (2)sirIzavApi nAmanI vAva ane (3) vAtanumaka gAmamAM 50 pAdAvA~nA mApanA eka kSetrane eka bhAga. dAnanI tArIkha. I. sa. 666 ne maLatA [ guptavalabhI saMvatanAM ] varSa 346nA pauSa zuda 7 nI che. 1 ja. bo. brA. ra. e. se. nyu. sI. je. 1 pA. 73 jI. vI. AcArya, For Personal & Private Use Only Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 221 zIlAditya 3 jAnAM tAmrapatro akSarAntaramAMthI amuka bhArga ... ... paramamAhezvaraH zrIzIlAditya kuzalI 46 sarvAneva samAjJApayatyastu vassaMviditaM yathA mayA mAtApitroH puNyApyAyanAya____ kuzahRdavinirgata taccAtumvedye sAmAnyabhAradvAjasagotrachAndogasabrahmacAribrAhmaNa dattulikaputrabrAhma47 Nasomo tathA girinagaravinirgatasiMghapuravAstavya taccAtuvidyasAmAnyavatsasagotra __vAjasaneyisabrahmacAribrAhmaNabhaTTihariputrabrAhmaNa piTTalezvara tathA tatputranago ityetebhyaH 48 tribhyaH brAhmaNebhyaH surASTeSu hastavaprAhAre DaccANakagrAma trikhaMDAvasthitaM paMcA zadbhUpAdAvataparinANakSetraM khaMDakudurvAguggakaprakRSTaM yatra prathamakhaMDe aparasImni vizati - 49 dAvataparimANaM yasyAghATanAni pUrvataH kudurvAsamudraprakRSTaM kSetraM dakSiNataH Damara prakRSTaM kSetraM aparataH mahezvaraprakRSTaM kSetraM uttarataH sirISavApI prazvIha / tathA 50 ... ... ... myeva dvitIyakhaMDaM vizaMtibhUpAdAvataparimANaM yasya pUrvataH nadI dakSiNataH saiva nadI aparataH bhaTikAgrAmasImA uttarataH nadI tathA / tRtIyakhaMDaM uttarasImni 51 dazabhUpAdAvataparimANaM yasya pUrvataH AdityadattaprakRSTakSetraM dakSiNataH saMgama dinnaprakRSTakSetraM aparataH dAsakaprakRSTaM kSetraM uttarataH dAsaka. 52 prakRSTakSetraM / tathA aparasImni kudurvAguggakamahezvararotghasiMho brAkRSTa sirISa vApIti saMjJitA paMcAviMzatibhUpAdAvartaparisarA vApI yasyAH pUrvataH 53 samudraprakRSTakSetraM dakSiNataH guggakaprakRSTaM kSetraM aparataH mahezvaraprakRSTakSetraM / uttarataH saMgamadinnaprakRSTakSetra tathA mapumacAke vAtanumakagrAme 54 aparasImni kudurvAmAtRdAsaprakRSTavaDasaMjJitaM paMcAzadbhapAdAvataparimANaM kSetraM khaMDaM yasya pUrvataH brAhmaNadattulikasatkakSetraM dakSiNataH 55 taTAkaM aparataH dattulikasatkabrahmadeyaH kSetraM uttarataH rAjavaTa evamidamAdhATana vizuddhaM vApIsamanvitaM kSetrakhaMDa ... ... ... soparikaraM sabhUta56 vAtapratyAyaM sadhAnyahiraNyAdeyaM sadazAparAghaH sotpadyamAnaviSTakaM sarvarAjakIyA nAmahastaprakSepaNIya pUrvadattadevabrahmadeyarahitaM bhUmi57 cchidranyAyenAcandrANivakSitisaritparvatasamakAlInaM putrapautrAnvayabhogyamudakA tisargeNa brahmadAyo nisRSTaH yatoma... ... ... 67 ... ... ... ... ... ... dUtakotra rAjaputradhruvasenaH 68 midaM mahAsandhivigrahAdhikRtadivirapatizrIskandabhaTaputradivirapatizrImadanahi. leneti / saM 300 406 pauSa su 7 svahato mama // 1 bhUNa patarAmAyA. 21 // turvidya. paDelI 44 pati bhATa gumA 4. me.vA. 11 305 3 pAyo grAme 4 vAMyA khaMDaM. 5 pAyo bhUpAdA.- pAyA parimANaM.-7 paaye| kSepaNIyaM For Personal & Private Use Only Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 81 zIlAditya 3 jAnAM tAmrapatro gu. sa. 347 vai. su. 15. taratamAM maLelAM be valabhI tAmrapatro bhAvanagaramAMnA baTana TyujhIyamanA kacareTare tapAsavA mATe mokalyAM hatAM. temAMnuM eka zIlAditya 3 jAnuM saM. 347 vaizAkha su. 15 nI tithinuM che. te dAna puDhi? kAzakamAM mukAma hato tyAMthI devAmAM AvyuM hatuM. A rAjAnA vakhatanuM vahelAmAM vaheluM tAmrapatra saM 350nuM che. ( e. I. . 4 pA. 76) tethI A tAmrapatrathI traNa varSa vahelI sAla maLe che.. tene dAna ApavAmAM AvyuM te brAhmaNa sAbadattane dIkare kauzika getrane, yajurvedI dIkSita nAme oLakhAte sagnaDa nAmane hato. te mULa putyazAbapuramAMthI Avela hato ane hAla valabhI. mAM rahetA hatA. dAnamAM jamInanA traNa kaTakAe ApelA hatA je ekaMdara 100 pAdAva thatA hatA ane te surASTramAM kAlApaka pathakamAM kakakapadra gAmamAM AvelA hatA. A dareka kaTakAnI sImA ApavAmAM Avela che. A dAnapatrane lekhaka divirapati kadabhaTane dIkarI divirapati madanAditya hatuM ane dUtaka kumAra dhruvasena hate. * A. sa. je. sa, rIperTa I. sa. 1915-16 pA. 55, , DI. Ara. bhAMDArakara, For Personal & Private Use Only Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 82 zIlAditya 3 jAnAM lusaDInAM tAmrapatro saMvat 350 phAlgana vadi 3 (I. sa. 669-70). nIce ApelA dAnanI chApa prophesara bulhare uparanA bIjA prasiddhartAne ApI hatI. che. bulDarane A chApa mI. vajezaMkara. jI. ojhA taraphathI devanAgarI pratilekha tathA theDI gujarAtImAM lakhelI TIkA sahita ApavAmAM AvI hatI. kAThivADanA gohilavADa prAMtanA mahuvA paragaNumAM lusaDI gAmamAM eka brAhmaNanA gharamAM gAya bAMdhavAnA khIlA kheDavA karelA khADAmAMthI Ane mULa lekha maLI AvyuM hatuM. A lekha be tAmrapatranI aMdaranI bAjumAM kotarela che. A patarAMo, pahelA patarAnA nicenA bhAgamAMthI ane bIjA patarAnA uparanA bhAgamAMthI pasAra karelI, be kaDIothI joDelAM che. [mI. vajezaMkare kRpA karIne mULa patarAMo mane tapAsavA mATe mokalyAM hatAM. te A zare 15 IMca pahaLAM ane 134 IMca uMcAM che. emAMnI eka kaDI sAdI ane reNu dIdhA vagaranI che. bIjI kaDI je trAMbAnA moTA kakaDAnI banelI che, paraMtu hAla kApI nAMkhI che. tenA cheDA sAmasAmA vALI dIdhelA che, ane te eka moTI surakSita mudrA vaDe joDelA che. AnA upara upasAvelI eka laMbagoLAkRtinI sapATI upara eka bAjoTha upara jamaNI tarapha mukha rAkhI beThelo naMdI kotarelo che. tenI nIce valabhI lipimAM madada lekha che. patarAM bahu jADAM na hovAthI tathA kotarakAma UMDuM hovAthI ghaNA akSaro patarAMnI pAchaLa dekhAya che, 42 thI 49 mI paMktio bIna saphAIdAra rIte karelI che. temAM ghaNuM akSaro TapakATapakAvALI paMkti. ethI batAvyA che. banne patarAMnuM vajana 10 paoNDa; hAnI kaDInuM 5 oNsa, mudrAvALI kaDInuM 2 paDa 7 oNsa che, kula vajana 13 paDa che. mULa patarAM meM sApha karyuM che. ane pratilekhamAM mArI chApa pramANe sudhAro karyo che. . eca.] akSaronA kadamAM bahu phera che. vaccenA akSare Adi ane aMtanA karatAM lagabhaga bamaNuM moTA che. lipi dakSiNa taraphanA muLAkSaronI che, ane valabhInAM prasiddha thayelAM bIjAM dAnapatrane maLatI Ave che. A dAnapatra "kheTakamAM nAkhelI vijayI chAvaNImAMthI" jAhera thayuM hatuM. A kheTaka te hAlanuM kheDA, jyAMthI ghaNuM dAne apAyAM che te che. temAM zIlAditya 3 jA sudhInA valabhI rAjAonI haMmezanI vaMzAvaLI ApI che. be varSa pahelAMnA eka bIjA lekha mujaba, AmAM paNa rAjAne paramamAhezvara zivAya bIjuM samrATanuM vizeSaNa lagADeluM nathI. dAnanuM bhASAntara nIce ApyuM cheH dvIpa, eTale porTugIjha lekenA hAlanA dIvanA rahIza caturvedina be brAhANabaMdhuone A dAna ApyuM che. saurASTra eTale soraThamAM AvelAM daseka gAmamAM jamInanA traNa TukaDA tathA eka taLAva teone dAnamAM ApyAM hatAM. sImAnA varNanamAM nIcenAM bhaugolika sthaLonAM nAma Ave che? (1) madhumatI nadI, eTale nikalanI khADI (vi.jI.e.] (2) zivatrataijajanuM gAmaDuM hAlanuM sadhA [vi. jI. o.]; (3)mala taLAva; eTale jIrNa thayeluM hAla kesalila kahevAtuM taLAva [ vi. jI. e. ] (4)mANejikA nadI eTale hAla sUkAI gayelo mAlana(?)ne paTa [vi. jI. o.] - dUtaka, rAjaputra dhruvasene zIlAditya 3 jAnuM eka bIjuM dAnapatra paNa amalamAM ApyuM hatuM. lekhaka zrImad anahile upara jaNAveluM bIjuM dAnapatra paNa lakhyuM hatuM, tathA kharagraha 2 jA tathA dhruvasena 3jA pAse sevA karI hatI. tArIkha, [gusa-] saMvat 350 eTale I. sa. 669-670nA phAguna vadi 3nI che. 1 e. I. . 4 pA. 74 vajezaMkara che, ejhA tathA thI. vaoN. sTAphaboTAI 2 ( I. e. vA. 11 5.305) 3 I. e. va. 11 pA. 309 4 I. e. va. 7 pA. 76 ane e, I. che. 1 pA. 85 For Personal & Private Use Only Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara' patarUM paheluM. 1 oM svasti [1] vijayaskandhAvArA[ t ]khe[ 7 ] kavAsakA[ t ]prasabhapraNatAmitrANAM maitrakANAMmatulabalasaMpannamaNDalAmogasaMsaktaprahArazatalabdhapratApAtpra tApopanatada[1]nama[ nA]2 javopArjitAnurAgAdanuraktamauMlabhRta[ : ]zreNIbala[T]vAptarAjyazriya paramamAhezvarazrIbhaTa[1]rkAdavyavacchinnarAjavaza[T]-mAtApitRcaraNAravinda]praNatipravidhautAzeSa3 kalmaSaH zaizavAtprabhRti khaDgAdvi[ tI ]yabAhureva samadaparagajaghaTAsphoTa[napra] kAzita satvanikaSastatprabhAvapraNatArAticUDAratnaprabhAsaMsaktapAdanakharazmisaMhatissa4 kalasmRtipraNI[ ta matti samyakparipAlanaprajAhRdayaraJjanAnvartharAjazabdo rUpakAntisthairyagAmbhIryyabuddhisaMpadbhiHsmarazazA[ ka ] dvirAjodadhitridazagurudhane zAnatizaya[1]5 naHzaraNAgatAbhayapradAnaparatayA tRNavadapAstAzeSasvakAryaphala[ : ]prArthanAdhikA rthapradAnAnanditavidvatsuhRtpraNayihRdayaHpAdaca[T]rIva sakalabhuvanamaNDalAmoga6 pramodaHparamamAhezvaraHzrIguhasenastasya sutastatpAdanakhamayUkhasantAnavisRtajAhnavIja laughaprakSAlitAzeSakalmaSaH praNayizatasahasropajIvyamAnasampadrU7 palobhAdivAzritaHsarabhasamAbhigA[ mi ]kairguNaissahajazaktizikSAvizeSapismA pitAkhiladhanurddharaHprathamanarapatisamatisRSTAnAmanupAlayitA dharmadAyAnAmapa[T]8 [ kartA ] prajopaghAtakAriNAmupaplavAnAdarzayitA zrIsarasvatyorekAdhivAsasya saMha tArAtipakSalakSmIparibhogadakSavikramo vikramopasaMprAptavimalapAtthivazrIH 9 paramamAhezvaraHzrIdharasenastasya sutastatpAdAnuDhyAtaH sakalajagadAnandanAtyadbhutaguNa samudayasthagitasamagradiGamaNDalaHsamarazatavijayazobhAsanAtha10 maNDalAgradyutibhAsuratarAGsapIThoduDhagurumanorathamahAbha[1]raH sarvavidyApara[1]para vibhAgAdhigamavimalamatirapi sarvataHsubhASitalavenApisukho11 papAdanIyaparitoSaH samagralokAgAdhagAmbhIryahRdayopi sucaritAtizayasuvyaktaparamaka lyANasvabhAva[ : ]khilIbhUtakRtayuganRpatipatha[ vi ]zoghanAdhigato 1. huzanI ch|5 52thI. 2 vita 31 che. 3 vAyA maitrakANAma. 4 vAMyA vaMzA 5 vAMyA sattva pAyI mArga. 7 pAyA vismApitA. 8 vAMyA bhAsuratarAMsapIThodUDha. For Personal & Private Use Only Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 3 jAnAM tAmrapatro 225 12 dagrakIrtiH dharmAnuparodhojvalaMtarikRtArthasukhasaMpadupasevAnirUDhadharmAdityadvitIyanA___mA paramamAhezvaraH zrIzIlAdityastasyAnujastatpAdAnu13 yAtaya svayamu[pendragu[ru]Neva[ gu]ruNa[T]tyAdaravatAsamabhilaSaNIyAmapi rAja lakSmI skandhAsaktA paramabhadra iva dhuryyastadAjJAsaMpAdanaikaparatayaivodvahan 14 khedasukharatibhyAmana[ 1 ]yAsitasatvaMsaMpattiHprabhAvasaMpadvazIkRtanRpatizataziroratna cchAyopaguDhaM pAdapIThopiparAvajJAbhimAnarasAnAliGgita15 manovRttiHpraNatimekAM parityajya prakhyAtapauruSAbhimAneraipyarAtibhiranAsAditaprati kriyopAya[ : kRtanikhilabhuvanAmodavimalaguNasaM16 hati(:)prasabhavighaTitasakalakali[vilasita[ ga ]tiH nIcajanAdhirohibhirazepai? pairanAmRSTAtyunnatahRdayaH khyAtapauruSAstrakau17 zalAtizayagaNatithavipakSakSitipatilakSmIsvayaMgrAhaprakAzitapravIrapuruSa[ : ]prathamasaM. khyAdhigamaHparamamAhezvaraHzrI 18 kharagrahastasya tanayastatpAdAnuddhayAtaHsakalavidyAdhigamavihitanikhilavidvajjanamana ! paritoSAtizaya : ]setvasaMpadA tyAgau19 dAyeNa ca vigatAnusandhAnAsaimAhitArAtipakSamanorathAkSabhaGgaH samyagupalakSitA nekazA[stra]kala[1]lokacacittagahvaravibhAgopi pa20 ramabhadraprakRtirakRtrimaprazcayavinayazone vibhUSaNaH samarazatajayapatAkAharaNapratyaloda prabAhudaNDAvidhvasita nikhila21 pratipakSadarpodayaH svadhanu - prabhAvaparibhUtAstrakauzalAbhimAnasakalanRpatimaNDalA minanditazAsanaH paramamAhezvaraH zrIdharasena22 stasyAnujastatpAdAnuyAtaH saccaritAtizayitasakalapUrvanarapatiratidussAdhAnAmapi prasAdhayitA viSayANA[i] mUrtimAniva 23 puruSakAraH parivRddhaguNAnurAganirbharacittavRttibhirmanuriva svayamabhyupapannaH prakRti bhiradhigatakalAkalmaSakAntimAnni24 va'tihetu [ra ] kalaGkakumudanAtha[ : ] prAjyapratApasthagitadigantarAlapradhvasite. dhvAntarAziH satatodi[taH sa ]vitA prakRtibhyaH pa25 pratyayamarthavantamatibahutithaprayojanAnubandhamAgamaparipUrNaM vidadhAnaH sandhivigraha. samAsanizcayanipuNaH sthAnenurU1vayA kIrtiH: 2 vAMyA dhojjvala. upaay|| dhyAtaH 4 paaye| lakSmI 5 vAMyA saktAM.pAyA sattva. vAyA gUDha. 8 vAyA mAnaira.. pAyo sattva. 1. 4 nAza. 11 paaye| carita. 12 vAMyA zobhA 13 vaay| dhvaMsita 14 vayo dhvaMsita. For Personal & Private Use Only Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 gujarAtanA aitihAsika lekha 26 pamAdezandadadguNavRddhividhAnajanitasaMskAraH sAdhUnAM rAjyasAlAturIyastantrayorubha yorapi ni[SNAta ]: prakRSTavikramoti ka27 ruNAmRduhRdayaH zruta[ 1 ]va[T]napyagarvitAntopi prazamI sthirasauhRdayyopi nirasitAdoSavatAmudayasamayasamupajanitajana[ tA ]nurAga28 paripihitabhuvanasamasthitaprathitabAlAdityAdvitIyanAmA paramamAhezvaraH zrIdhruvasena stasya syatastatpAda[ka] malapraNAmadharaNikaSa29 NajanitakiNala [1] chanalalATacandrazakalaH zizubhAva eva zravaNanihitamaukti kAlaGkAre vibhramAma(T) la [zru] tavizeSa [:] pradAnasalilakSAlitAgrahastAra vinda. 30 nyAyA iva mRdukaragrahaNA[ da ] mandIkRtAnandavidhirvamundharAyAzarmukedhanuvvedeM iva saMbhAvitAzeSalakSyakalApaH praNatasAmantamaNDalottamAGgaghRta31 cUDA[ra] nAyamAnazAsanaH paramamAhezvaraH paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvaracakra varti[:] zrIdharase na ] statpitAmaha[bhrA ]. 32 [ trizrIzIlAdityasya za[ 1 ]Ggapa[ 1]rivAGgajamanA bhaktibandhurAva[ yava ] kalpitapraNateratidhava[ la ]yA dUraM tatpAdAravindapravRttayA nakhamaNirucA mandA kinyeva nityamamalitottamAGgadezasyAgastya ]33 syaiva rAjarSeddIkSiNyamAtanvAnasya prabaladhavalimnA yazasAM valayena [maNDa ] maNDita kakubhA nabhasi yAminIpateviDambitAkhaNDapariveSamaNDalasya payodazyAmAzakhara cucUkarucirasahyavindhyasta34 [ nayugA ] [ yAH ] bIjaM patarUM 35 kSite - patyuH zrIDerabhaTasya[1]GgajaH kSitapasaMhateranurAgiNyAH zuciyazozu. kabhRtaH svayaMvaramAlAmiva rAjyazriyamarpayantyAtaparigrahaH zau36 ryamaitpratihatavyApAramAnamitapracaNDaripamaNDalaM maNDalAgramivAvala[mba ]mAnaH zaradi __ prasabhamAkRSTazi[ lI ]mukhabANAsanApAditaprasAdhanA37 nAM parabhuvA vidhivadAcaritakaragrahaNaH pUrvameva vividhavojvalene zrutAtizaye nodbhAsitazravaNaH pu[:] na punaruktenave ratnAlaGkAreNa[ 1 ]laGkRtazrotra[:] 38 parisphuratkaTakavikaTakITapakSaratnakiraNamavicchinnapradAnasalilanivahAvasekavila[ka] ___ sannavazavalAGkuramivAprapANimudvahan dhRtavizAlaratna[ 1 ]1 pAyo zAlAturIyatantra, 2 vAyo vikramopi. 3 vAMyA senastasya suta. 4 vaay| laMkAra. 5 vayo dhanu. veda. 1 pAyAta 7 pAyA janmano. 8 vAyocUcuka.vAyo kSitipa 10 pAyo yazozuka. 1 yi maprati 12 vAMyA ripu 13 vaay| bhuvAM 14 vaya varNojjvalena. 15vAyA neva. For Personal & Private Use Only Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 227 zIlAditya 3 jAnAM tAmrapatro 39 valayajaladhivelAtaTA [ya] mAnabhujapariSvaktavizvambharaH paramamAhezvaraH zrIdhruvasena stasyA[:] yajoparamahIpatisparzadoSanAzanadhiyeva 40 lakSmyA svayamatispaSTaceSTamAzliSTAGgayaSTiratirucirataracaritagarimaparikalitasakala narapatiratiprakRSTAnurAgara[sa]rabhasava. 41 zIkRtapraMNataM samastasAmantacakracUDAmaNimayUkhakhacitacaraNamale yugala [ : ] proddAmo dAradoINDadalitadviSadvargadarpaH prasa42 patpadhIya (:) pratApa[ploSita[ 1 ] zeSazatrAvazaH praNayipakSanikSipta___ lakSmIkaH preritagadokSipta sudarzanacakraH parihRtabAlakIDaoN43 nadhatadvijAtirekavikra ma ] pra[ sA ]dhitadharitrItalona[ GgI ]katajalazayyopUrva puruSottamaH sAkSAddharma iva samyagvya[ va sthAvitavANa44 zramAcAra[ : ]pUrvairapyuvIpati[ bhistR SNAlavalubdhairyAnyapahRtAni devabrahmadeyAni teSAMmapyatisaralamana - prasaramutsaGka45 lanAnumodanAbhyAM parimuditatRbhUvai nAbhinanditocchritotkRSTadhavaladharmadhvajaprakAzi tanijavazo deMvadvijagurutprati yathArha[ ma ] na. 46 varatapravartitamahoddaGgAdidAnavyasana[ 1 ]nupajAtasa[ ntoSo ]pAtto [ dA ]rakIrti paMktiparaMparAkanturitaM nikhiladikcakravAlaH 47 [ spa ]STa[ me ]va yathArthavAdityAparanAmA para[ ma ]mAhezvaraH zrI[ kha ]ragra hastasya[ 1 ]grajanmana mudaSaNDazrIvikAsinyA kala[ 1 ]vata48 zcandrikayeva kIrtyA dhavalita[ sa ] kaladiGamaNDalasya khaNDitAguruvilepanapiNDa zyAmalo vindhyazailavipulapayodharAbhogAyAH 49 kSoNyA( :) patyu[ ka ]"zrIzIlAdityasya sunu' [ nava ]pAleyakiraNa iva ___ pratidinasaMvarddhamAnakalAcakravAla[ ] sarIndrazizuriva rA. 50 jalakSmImacalavanasthalImivAlaGkurvANaH zikhaNDiketana iva rucimaccUDAmaNDanaH pracaNDazaktiprabhAvazca garadAgama 51 iva pratApavAnullasatpadmaH saMyuge vidalayannambhodharAniva paragajAnudaya eva tapana - bAlAtapa iva sIme muSNa52 nabhimukhAnAmAyUpi dviSatAM paramamAhezvaraH zrIzIlAditya zalI sarvAneva samA____ jJApayatyastu vassaMviditaM yathA mayA 53 mAtApitro , puNyApyAyana [1] ya dIpavinirgatataccAtuvidyasAmAnyaDauNDa vyasagotravAjasaneyisabrahmacAribrAhmaNadhanapatixi praNata 2 vAyA kamala. 3 pAyotpaTIyaH 4 vAM zatruvaMzaH 5 vAMyA dotkSipta. vAyA krIDo. 7 vAyA madhaHkRta 8 vAMyA kRtavAya sthApitavarNA 10 pAyo teSAma. 11 vaa-y| tribhuva. 12 pAyo vaMzodeva dvijagurunprati. 1vAya danturita 14 pAyA zyAmala 15vAyo patyuH 16vAMyA sanu 17vAMyA zara 18vAyo sagrAme 19vAyA yUSi. For Personal & Private Use Only Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 gujarAtanA aitihAsika lekha 14 putrabrAhmaNabhaSTi-IzvarAbhyAM sodarabhrAtRbhyAM surASTreSu madhumatIdvAre desenakagrAme pUrva sImni paJcapaJca[1]zadbhUpA55 dAvarttaparisarA vApI [1] yasyA AghATanAni [1] pUrvataH picchakupiko vahaH [ / dakSiNataH brAhmaNabAvapratyayakSetraM mallataTAkI ca [ / ] 56 aparataH grAmanipAnakUpakaH [1] uttarataH mUlavarmapATakagrAmasImA [ / ] tathA __pUrvadakSiNasInoM kavihikAkSetrakhaNDaM saptatibhUpA57 dAvartaparimANaM [1] yasya pUrvataH vizAlapATakara[1]masImA[ 1 ] dakSiNataH zivatrAtaijjagrAmasImA [ / ]aparataH vizAlapaTaka grAmasImA [ / ] uttarataH 58 vizAla[ ghA]Taka grAmasImA [1] tathA etatsImnI dvitIyakSetrakhaNDaM uccAsandhita navatibhUpAdAvartaparimANaM [ / ] yasya pUrvataH vizAlapATakagrAmasImA [1] 59 dakSiNataH vizAlapATakagrAmasImA [ / ]aparataH picchakUpikAvahaH [ / ] uttarataH __ therakasatkakauTumbakSetraM[ : ] [1] [ ta ] thA pUrvasImni tritIyakhaNDaM 60 viGgatibhUpAdAvartaparimANaM [1] yasya pUrvataH mANaijikA nadI [1] dakSiNataH [ba ]ppakaprakRSTakSetraM [ / ] aparaMtaH brAhmaNaskandasatka. 61 hadeyakSetra[ / uttarataH IzvarapratyayakSetra[ / e ]vamidamAghATanavizuddhaM vApI samanvitaM kSe [tra ]khaNDatrayaM sodraGgaM soparikaraM sabhUta62 vAta [pratya[ 1 ]yaM sadhAnyahiraNyAdeya sadagA[pa] rAdhaM sotpadyamAnaviSTika. sarvarAjakIyAnAmahastaprakSepaNIyaM pUrvaprattadevabrahmadeyarahitaM 63 bhUmicchidranyAye[na]candrAArNavakSitisaritparvatasamakAlInaM putrapautrAnvayabhogyamu ka[1]tisaggeNa sarmada[1]yo[ni sRSTaH / yato tayoH samucitayA brahmadeyasthityA 64 bhuJjatoM[ : ] kRrSatoH karSayatoH pradizato [ sa ]"vA [ na ] kaizcidvyAsedhe varti tavya[ ma ] T [ ga ]AmibhaprapaMtibhirapyasmayazajairanyairvA anityAnyaizvaryANya sthiraM mAnuSaM sAmAnyaJca bhUmidAnaphailaM65 mavagacchadbhirayamasmadAyonumantavya - paripAlayitavyazcetyuktaJca // bahubhirvasudhA bhuktA rAjabhi[ : ] sagarAdibhiH [1] yasya yasya yada[1]bhUmidayasya tasya tadA phalaM [ // ] yAnIha dAridya[ bha ]yAnnarendraddhanAni dha. 66 mAyatanIkRtAnI [1] nirbhuktamAlyapratimAni tAni ko nAma sAdhu - puna__rAdadIta // SaSTiMvarSasahasra[1]Na[ 1 ] khagge"taSTata bhUmida[ : / ] AcchetA cAnuma[1]ntA ca tAnyeva narake vaset [ // ] dUtakotra rAjaputra [dhruva ]sena[H // ] 67 [ li ]khitamidaM sa[ndhi ]vigrahAdhikRtadivirapatizrIskandabha[Ta] putradivira patizrImadanahileneti // saM 300 50 phAlguNa ba 3 [1] svahasto mama // 1 mATe ane zara vaccenI ADI lATI be nAma judA pADavAnA IrAdAthI muke lI hevI joIe. ahI temaja 5 11mA Izva te kazvameva sAge cha. 2 vAyA kUpikA 3 pAMyA taTAkazca 4 1.ye sImni 5 vAMyA hAya pATaka 1vAMya pATaka 7 vAyo sImni 8 vaay| saMjJitaM.5 vAMya tRtIya. 10 vaaNye| vizati. 11vAMya bra. 12 pAyA deyaM sadazA. 13 vAMyA viSTikaM. 14 vAMyA sargeNa dharma 15 pAyo yatastayo. 11 vAMyA kRSatoH 17vaaN| pradizatorvA 18 / bhaga 14 vAyo dvaMza. 20 paaye| phalaM 2 yA bhUmistasya 22 pAyodhanAni 23 vaaNye| kRtAni 24vAye svarge tiSThati 25 vAya phAlguna For Personal & Private Use Only Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 3 jAnAM tAmrapatro 229 bhASAntara (5. para) parama mAhezvara zrI zIlAditya kuzaLa hAlatamAM (nIcenuM ) zAsana sarvene kare che tamane jANa thAya ke -mArAM mAtApitAnA puNyanI vRddhi artha, brAhmaNa dhanapatinA putra, dvIpa mAMthI AvatA, ane A(sthAna)nA caturvedI madhyenA, DaDavya getranA ane vAjasaneya zAkhAnA sabrahmacArI brAhmaNa bhaTTa ane brAhmaNa Izvara nAmanA be sAdara bhAIone saurASTra bhUmimAM desenaka gAmamAM madhumatI nadInA mukha (dvAra) AgaLa nIcenI jamInanA khaNDa ApyA che(1) (gAmanI) pUrva sImA para eka kuvo-55 (paMcAvana) pArAvarta bhUminA vistArane, jenI sImA - pUrva pichakUpikAvaha. dakSiNe brAhmaNa bAvanuM kSetra, ane mala taDAga; pazcime grAmanipAna kUpaka (gAmane pANI pIvAne ku). uttare mUlavarmapATaka gAmanI sImA; (2) (desenaka gAmanI) agni koNanI sImAmAM kavithikA nAmane 70 pAdAvarta khetI karAelI bhUmine kha7, jenI pUrva vizAla pATaka gAmanI sImA. dakSiNe zivatrA taijaja gAmanI sImA. pazcime vizAlapATakanI sImA uttare vizAla pATakanI sImA. (3) (desenaka gAmanI) teja sImamAM ucA nAmane 90 pAdAvartane khetI karAelo bIjo bhUmine kha3, jenI pUrva vizAlapATaka gAmanI sImA. dakSiNe vizAla pATaka gAmanI sImA. pazcime picchakUpikAvaha ane uttare cerake (thavI)nuM kauTumba kSetra ane (4) desenaka gAmanI pUrva sImAmAM 20 pAdAvarta bhUmine trIjo khaNDa jenI pUrve mArNajika, nadIdakSiNe bampakanuM uttama kSetra; pazcime brAhmaNa skandanuM brahmadeya kSetra. uttare IzvaranuM kSetra. (paM. 61) A pramANe kahelI temanI sImAvALA A traNa khetI karelA khaNDa vApI (taDAga) sahita, udvega, uparikara, ane bhUtavAta pratyAya sahita anna ane suvarNanI Avaka sahita, daza aparAdha karanAranA daNDanI sattA sahita, veThanA hakaka sahita, rAjapurUSanI dakhalagirithI mukta, maMdira ane dvijone pUrve karelAM dAne sivAya bhUmicchidranA nyAyathI,candra, sUrya, sAgara, pRthvI, nadIo ane parvatAnA astitvakALa sudhI A be dAna lenAranA putra, pautra ane vaMzajonA upalega mATe dharma dAna tarIke pANInA aghaMthI huM ApyA che. (pa. 63) AthI A be ( dAna lenArA purUSane ) brAdeyanA sAmAnya niyama anusAra (A bhUmine ) upabhoga kare, khetI kare, khetI karAve, athavA anyane sope tyAre keIe pratibaMdha karavo nahi. (paM. 64) ane amArA vaMzanA ke anya bhAvi bhadravRpie rAjya zrI caMcaLa che, jIvita asthira che. ane bhUmidAna sarva nRpane sAmAnya che ema mAnI A amArA dAnane anumati ApavI ane tenuM rakSaNa karavuM. (paM. 65) " ane kahyuM che ke " - [ cAlu kalekemAMnA traNa ka ] (pa. da6) A(dAna)ne dUtaka rAjaputra dhruvasena hato. A divirapati saMdhivigrahAdhikA zrIskandabhaTanA putra divirapati zrImad anahilathI A (zAsana) lakhAyuM che. saM. 350. phAlmaNa vidi. 3. A mahArA svahasta che. For Personal & Private Use Only Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 83 zIlAditya 3 jAnAM tAmrapatro saMvat 35ra bhAdrapada su 1 nIce ApeluM zIlAditya 3 jAnuM dAnapatra jene pheTegrApha DaoN. barjese mane Ape hato, te 12 iMca813 iMcanA mApanAM be patarAM upara lakheluM che. mudrA chevAI gaI che. paraMtu bIjI rIte lekha surakSita che. valabhI rAjAonAM anya dAnapatronI lipi karatAM AnI lipi keTaleka aMze jUdI che. kAraNa ke, lekho mATe vaparAtA akkaDa ane purAtana akSarenI sAthe sAthe, I. sa. 400-ane 600 vacce vaparAtI sAhityanI lipimAMthI lIdhelAM keTalAMka rUpe temAM batAvyAM che. saMvat 348 ane 356nAM zIlAditya 3(trIjA)nAM ApaNI pAse be dAnapatro hovAthI saMvata 35ra nA bhAdrapada sudi 1nuM A dAnapatra valabhInA ItihAsanA jJAnamAM kaMI navI mAhitI umeratuM nathI. A dAnapatrane Azaya gA gotranA, yajurvedanuM adhyayana karatA brAhmaNa kikaka(kIkAbhAI)nA putra magapadatta (3) ne be bhUmikhaMDanA kSetranuM dAna che. dAna lenAra puruSa valabhImAM raheto hato paNa te Anandapura(eTale kadAca vaDanagara)ne vatanI hate. pAchaLanuM nakakI kareluM je sAcuM hoya to valabhImAM nAgara brAhmaNa hatA tene A bIjo dAkhala che. surASTra athavA seraThamAM dhUzA gAmamAM te khetara hatuM ane jenuM nAma spaSTa nathI te zaheranA kabajAnuM hatuM. dUtaka eka rAjaputra dhruvasena, je nAma parathI rAjakuTuMbane mANasa dhArI zakAya, te hate. have pachI pragaTa thaze te eka navuM rAThoDa dAnapatra paNa batAve che ke dUtaka, meM haMmezAM bhASAMtara karyuM che tema kAryane amala karanAra purUSa nathI, paraMtu ghaNI vakhata tene, dUta (saMdezA laI janAra)athavA dAnane amalamAM mUkavAnuM kArya saMpAyele mANasa ema artha thAya che. lekhaka zrI aMdabhaTa divirapatine putra divirapati zrI aNahila che. aNahile pahelAM kharaDa. 2(bIjA)nI sevA (nekarI) karelI hatI. * I. e. va. 11 pA. 305 Do. jI, buhura For Personal & Private Use Only Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 3 jAnAM tAmrapatro 231 akSarAntara patarUM pahelu 1 o svasti vijayaskandhAvArA meghavenavAsakAtprasabhapraNatAmitrANAM maitrakANAmatula balasaMpannamaNDalAbhogasaMsaktaprahArazatalabdhapratApAtpratAposanata2 dAnamAnArjavopArjitAnurAgAdanuraktamaulakRtaH zreNIbAlAvAptarAjyazriya paramamAhe___ zvarazrIbhaTAkadanyavacchinnarAjakzAnmAtRpitRcaraNAravindaH 3 praNatipravidhautAzeSakalmaSaH zaizayaprakRti khagadvitIyabAhureva sAdavaragajaghaTAspho. TanaprakAzitasatranikasastatprabhAvapraNatarAticUDAratnaprabhAsa4 saktapAdanakharazmisaMhati[ :] sakalasmRtipraNItamArgasamyanvaripAlanaprajAhRdaya__ raJAnAnvartharAjazabdo. rUpArAttisthairyagAmbhIryyabuddhisapaddhiH smarazazAGkA5 darAjodadhitridazagurudhanezAnalazayAnaH zaraNAgatAbhayapradAnaparatapa tRNavadapAstA zesasvakAryyaphala[ : ] prArthanAdhikArthapradAnAnandita6 vidvatsuhRtpraNayihRdayaH pAdacArIva sakAlabhutranumaNDalAbhogapramodaH paramamAhezvaraH zrIguhasenastasya sutastatpAdanakhamayUkhasantAnavi7 kRtajAhvavIjalaughaprakSAlitAzeSakalmaSaH praNayizatasahasropajIvyamAnasaMpapalobhAdi. vAzritaH sarabhasamAbhigAmikairguNaissahajazaktizikSAvi8 zesavismApitAkhiladhanurddharaH pranamanarasAtisRSTAnAmanupAlayita dharmadAyAnAmapAkA prajopaghatakAriNAmupapradAnAM darzayitA zrI9 sarasvatyorekAdhivAsasya saMhatArAtipakSalakSmIparibhogadakSa vikramo[ vikramo pasaM_ prAptavimalapArthizrI [:] paramamahezvara zrIdhravasenastasya sutastatpAdA10 nuyAtaH sakalajajadAnandanAtyanyataguNasamudayasthagitasamagradiGgaNDalaH samarazata vijayazobhAsanAthamaNDalAyadyotitabhAsuratarAnsavIThodhagragubha11 manorathamavAmAraH sarvavidyAparAparavibhAgAdhigamavimalamatirapi sarvataH subhASita lavenApi sukhopapAdanIyaparitoSaH samagralokA12 gAdhagAmbhIryahradayopi sucaritAtizayAsuvyaktaparamakalyANasvabhAva[ : ] khilI bhUtakRtayuganRparipathavizodhanAdhigatodagrakIrtiH dharmanuparodhojvalatarIkRtArtha13 sukhasaMpadupasevAnirUDhadhAdityadvitIyanAmA paramamAhezvaraH zrIzIlAditAsta __syAnudhastatpAdAnuDhyAtaH svayamapendraguruNevaguruNAtyAdaravatA * paM. 1 pAyo oM; vArAnme; popanata 5.2 pAyA bhRtazreNIbalA; zriyaH; bhaTAkA, vinda. 5. vAyA zaizavAtprabhRti; ghaTA; sattvanikaSa. paM. 4 pAyA samyapari; kAnti; 5 vaay| dirAjo nati; tayA; zeSa. 5.6 pAyo sakalabhuvana, 5. 7 vAMya! sRta; sropa. 5, 8 pAMyA zeSa; prathamanarapatisama; yitA; prajopaghA; mupalavA; paM. 8 vAMyA mAhezvaraH zrIdhara. 5.10 pAya jagadA; piTho vyUDhaguru. 5. 1 pAyo mahAbhA. 5. 12 paaye| tizaya; nRpatiH dharmAnurodhojjva. paM. 13 vAMyA ditya; syAnuja, mupe, For Personal & Private Use Only Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 gujarAtanA aitihAsika lekha 14 samabhilaSaNIyAmapi rAjalakSmI skandhAsaktaM paramanadra iva dhuryyastadAjJAsaMpAdanaika paratayovodvahan khedasukharatibhyAmanAyAsitasavvasaM15 pattiH prabhAvasaMpadazIkRtanRpazataziroratnacchAyopagUDhapAdavIThopi parAvajJAbhimAnara sAnAliGgitamanopRttiH praNatimekAM parityajya prakhyAtapauruSo 16 bhimAnairapyarAtibhiranAsAditapratikriyopAya[:] kRtanikhilanuvanamedavimalaguNa saMhati[:] prasabhavighaTitasakalakalivilasitagatiH nIcajanAgiro 17 higirazesaiddorairanamRSTatyunnatahRdayaH prajyAtapauruSAstrakauzalAtizaye gaNatithavipakSa kSitipatalakSmIsvayaMgrAhaprakAzitaprathArapuruSa18 prathamasatyAdhigamaH paramamAhezvaraH zrIkharagraharatasya tanayastatpAdAnudhyAtaH sakala vidyAdhigamavihitanikhilavidvajjanamana / paritoSAtizaya [:] 19 satvasaMpadA tyAgaudAryeNa vizatAnusaMdhAnAsamAhitArAtipakSamanorathAkSabhangaH sAmyagunalakSitAnekakazAstrakalAlokacaritagahvarovibhAvopi dAma20 bhadraprakRtirakRtrimamazrayavinayAzAbhAvibhUSaNaH samarazatajayapatAkAharaNapratyalodagra bAhudaNDavidhvasitanikhilapratipakSavodaya [:] 21 svadhanu - anAvadharitazAstrakauzalAnimAnasakalanRpatimaNDalAbhinanditazAsanaH paramamAhezvaraH zrIdharasenastasyAnujastatpAdAnudhyAtaH sakRri22 tizayitasakalapurvanarapatiratibhussAdhAnAmavi prasAdhayitA diSayANAM mUrtimAniva puruSakAraH zarivRddhiguNAnurAgAnirbharadittaptabitimmanuriva 23 khayamanyApannaH prakRti[ bhi ]radhigatakalAkalApaxkantamAnnitiheturakAlakara kumudanAtha [ : ] prAjyapratApasthagitadigantarAlApranvakSitadhvAstarAzipa24 satatosatata prakRtisutibhyaH paraM pratyapamanvarthavantamatibahutithaprayojanAnubandhamAga maparipUrNaM vidadhAnasandhivigrahasamAsanizrayanipuNAH 25 sthAnurupamAdeza dadadguNavviddhividhAnajanitasaMskAraH sAdhUnAM rAjyasAlAturIyasta ntrayorubhayorapi niSNAtaH prakRSTavikramopi ka26 ruNAmRSTahRdayo zrutavAnapyagarvitaxkAntovi prazamI sthirasauhRdayyoSi nirasitA SeSavatAmudayasamayasamupajanitajanatAnurAgaH 5..14 paaye| rAjya, saktAM; bhadra; tayavo; khaTa; sattva.-~5. 15 vAyo dazIH; pITho; vRttiH; pauruSA paM. 16vAMyA bhuvanAmoda; dhiro.-5. 17 pAyo hibhirazeSairdo ranA; STAtyu, prakhyAta; tizayagaNatitha; pati; pravIra; paM. 18 paaye| saMkhyA. paM. 18 vAyadAyeNa. vigata; bhaGga; samya; gaharavi, parama. 5.20 vAMyA prazraya; yazobhA, dhvaM; darpodayaH . 21 pAMye pramAvaparibhUtAstraH bhimAna; nRpati; saccaritA; paM. 22 vAyA pUrva; ratidussA; mapi; viSayA; parivRddha; cittavRttibhimya; paM. 23 bAyo mabhyApa; kAntimAnig; kalaGka; rAlaH pradhvaMsi; dhvAntarAziH; 5. 24 vAMyA satatoditasavitA prakRtibhyaH; pratyayama; nizcaya, NaH.. 25 pAyA sthAnenurupa; zaM; buddhi, zAlA; tantra.--. 21 pAMyA hRdayaH; ntopi; yyopi; doSa;-- For Personal & Private Use Only Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 3 jAnAM tAmrapatrI 233 27 parivihitabhuvanasamarthitavAlAditya dvitIyanAmA paramamAhezvaraH zrIdhruvasenastasya sutastatpAdakamalapraNAmadharaNikaSa: 28 NajanitakiNalAJchanalalATacandrazakalaH zizubhAva eva zravaNanihitamattakolaGkAra vibhramamalazrutavizeSa[ :] pradAna29 salilakSAlitAgrahastAravindaxkanyAyA iva mRdhukAragrahaNAdamandIkritAnaMndapidhi vasundhArAyAH kAmmu30 ko dhanurveda iva saMbhAvitAzeSalakSyakalApaH praNatasAmantamaNDalottamAnakRtacUDo kanA31 yamAnazAsanaH paramamAhezvaraH paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparame32 zvaracakravartizrIdharasenamtatpitAmahabhrAtRzrIzIlAdityasya zApANe patarUM bIjaM 1 tatpitamahakRtizrIzIlAdityasya zAGgapANerivAGgajayori bhattibandhurAvayavakalpita praNatetatidhavalaya dUraM tatpAdAravindapra[ vi ]tayA nakhamaNirUcA mandAkinyeva 2 nityamamalitottamAGgadezasyAgastyasyeva rAjarSadakSiNyamAtanvAnasya prabaladhavAlinA yazAsAM valayena maNDitakumA nabhasi yAmi3 nIpatervi[ da ]mpitama-pariveSamaNDalasya payodazyAmazikharacUcukarucirasahyavindhya___ stanayugalakSite - patyu[:] zrIderabhaTasyAGgajA kSitI4 pasaMhateranurAgiNyAH zuciyazozukadhRtaH svayaMvaramAlAmiva rAjyazrIyAmarpayastyA xkRtaparigrahaH zauryyamapratihatavyApAramanamatapracaNDAripuma5 NDalaM maMNDalAgramivAlambaH mama zaradi prasabhamAstaSTazalImuSapANAsanapATitaprapAdha nAnAM parabhuvA vidhivadAcaritakaragrahaNaH pUrvameva vivi6 dha[va]ojvalena zrutAtizayenodbhAsitazravaNa[ : ] puna[ : ] punarukteneva ratnAla___ koraNAlaGkRtazroHtra parisphurakaTakavikaTakITapakSaratnakiraNamavicchinnA7 pradhAnasalilanivahAvasakavilasannavazaivalAGkuramivAgrapANimudhana dhRtavizaleratna valayajaladhivelAtajAyamAnabhujaparipvaktayizvaMbharaH 8 paramamahezvaraH zrIdhruvasenastasyAgrajoparamahIpatisarzadoSanAzanadhiyeva lakSmyA svayamatispaSTaceSTamAzliSTAGgayaSTAratirucirataracaritaga 5.27 vAyA bRhita dharaNI,- paM. 28 vAnyA mAlikAlaMkAra: mAmala.--. 28 vAMyA madukaraH kRtAnandavi, kArmuke. 5.30 vA-yacUDAratnA. 5.1 tatpitAmaha thI pANe sudhI 3181 nAmA; vaay| jammano bhakti; praNatirati; layA. 5. vidalitAkhaNDapari; gajaH. . 4 bAyo zriyamapayantyA x; zauya; mAnami. 5. 5 vAMyA maNDalAya; lambamAnaH; mAkRSTazilImukhavA; nApAditaprasA; bhuvAM. 5.5 pAyA jvale zrotraH; cchinna. 5 vaay| pradAna; baseka duhana; vizAla; taTA; vi. 5. vAMyA mAhezvaraH; sparza; yaSTira. For Personal & Private Use Only Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 gujarAtanA aitihAsika lekha . 9 rimaparikalitasakalanarapatiratiprakRSTAnurAgaraserabhasarazIkRpraNatasamastasAmantacakra cUDAmaNimayUkhakhacitacaraNakamala10 yugalaH proddAmodAradoINDadalitadvisadvargadarpaHprasapatpaTIya - pratApaploSitAzeSa zatruva~zaH praNayipakSanikSiptalakSmIkaH preritata11 dotkSiptasudarzanacakraH [ pa rihRtabAlakrIDonadha kRtadvijAtirekavikramaprasAdhita. dharitrItalokAGgIkRtajalazayyopUrvapuruSottamaH sAkSA12 [ddha dharma iva samyavyavasthApitavarNAzramAcAraH pUrvairapyU/patibhistriSNAlavalubdhai ya'syapahRtAni devabrahmadeyAni teSAmapya13 [ti ]saralamana - prasaramusaGkalanAnumodanAbhyA parimuditatribhuvanAbhinandi tocchitotkRSTadhavaladharmadhvajaprakAzitanijavaMzo deva14 dvijagurUnprati yatorhamanavaratapravartitamahodraGgAdidAnavyasanAnupajAtasantoSopAtto parakIrtipaMktiparaMparAdanturitanikhi15 ladivvaktavAla sthaSTameva yathArtha dharmAdityAparanAmA paramamAhezvara zrIkharagraha stasyAgrajaxkumudaSaNDazrIvikAsinyA kAlAvazcandrikayeva 16 kIrtyA dhavalitasakAladimaNDasya khaNDitAguruvilepanapiNDazyAmalavindhyazailavipu lapayodharAbhogAyAH kSoNyA 4 patyuH zrIzIlAdityasya 17 sUnunavaprAlayakiraNA iva pratidinapavarddhamAnakAlacakravAla[ : ] kasarIndrazizu riva rAjalakSmImacalavanasthalImivelakurvANaH zikhaNDiketana iva 18 rucimaccUDAmaNDatA pracaNDazaktiprabhAvazca zararAgama iva pratApavAnullasatpadmaH saMyuge vidalapannamadhAraniva paragAjAnudAya eva tapanabA19 latapA iva sagrAma muSNannanimakhAnAmAyUnSi dviSatAM paramamAhezvaraH zrIzIlA ditya kuzalI sarvAneva samAjJApayAmi stu vassaMviditam 20 yAthA mayA matApitrI - puNyApyAyanAgA AnandapuravinirgatavalabhivAstavyatrai vidyazAmAnyagAya'sagotra adhvaryubrAhmaNakikkaka21 putrabrAhmaNamagopadattadvInAma-ya surASTrasu jo-zalyAsAsthalyAM dhUSAgrAme kSetraM dvikha NDAvasthitaM paJcAzadadhikabhUpAdAvartazataparimANaM yatraikaM 22 khaNDaM dakSiNasImni kuTumbivAvakaprakRSTaM vizatyadhikamUpAvartazataparimANaM yasyA ghATanAni pUrvato devazarmasatkabrahmadeyakSetraM 5. pAya vazIkRta. 5. 10 pAyA dviSad; prasappaM. 5. 11vAMyA naGgIkRta. paM. 12vaay| samyagjya pyurvI; staSNA; ryAnya. paM. 17 vAyo mutsaMkala; danAbhyAM.. 14 pAyA yathArhaH ttodAra paM. 15 pAyA dikcakravAlaH, stha; kalAvata. paM. 16 pAya sakaladigmaNDa, 5. 17 vaay| prAleyakiraNa; pratidina saMvardhamAnakalA; kesarI; mivA. paM. 10 pAyA maNDana; zAradA; vidalayannambhodha, paragajAnudaya. paM. 18 payA tapa; saMgrAme; nAbhimuH yUMSi: payatyastu 5.20 vAyo yathA; mAtA; ya; bhI; sAmAnya. paM. 21vAMyA surASTreSu. For Personal & Private Use Only Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 235 zilAditya 3 jAnAM tAmrapatro 23 dakSiNataH DANDAsagrAmasIma aparataH jajjyallakasatkakSetraM uttarataH jajjyallakasa kakSetrameva evamidAmaghATanavizuddha kSetraM 24 sodgaM soparikaraM sabhUtavAtapratyAyaM sadhAnyehiraNyodeyaM sadazAparAdhaM sotpadyamAna viSTikaM sarvarAjakIyAnAmahastaprakSepa25 NIyaM pUrvaprattadevabrahmadeyarahitaM bhUmicchidranyAyenAcandrArkANNarvakSitisaritpata samakAlInaM putrapautrAnvayabhogya26 mudakAtisamrgeNa dharmadAyotisRSTa[ : ] yatosthocitayA brahmadeyasthityA bhuJjataH kalataH karSayataH pradizato vA na kaizciyAsedhe 27 [ va ]rtitavyamAgAmibhadranRpatibhirasyasmadvaMzajairanyairca anityAnyaizvaryaNyasthiraM kenusyaM sAmAnyaJca bhUmidAnaphalamavaga[ccha ]dbhirayAma28 smadAyonumantavya - paripAlayitavyazce [ tyuktaJca / / bahubhirvasudhA bhuktA rAja missakArAdibhaH yasya yasya yadA bhUmistaHsya tasya tadAphalaM 29 yAnIha dAridyanayAnnarendrairddhanAni dharmAyatanIkRtAni nirbhutamAlyapatramAni tAni ko nAma sAdhu , punarAmadIta // SaSThivarSa30 sahasrANi svargetiSThati bhUmidA AcchettA cAnumantA ca tAnyava narake vaset // dUtakotra rAjaputra dhruvasena // 31 likhitaridaM sandhivigrahAdhipRtadivirapati zrIskandamaTaputradibirapati zrImadanahi leneti // saM 352 bhAdrapada zu 1 svahasto mama // paM. 23 4120 midamA. 5.24 pAyA sadhAnyahiraNyA. 5.26 pAyA karSata; 5.27 sya nAkA vAyo vA; zvA; mAnuSyaM; rayama. paM. 28 pAyA ssagarArAdibhiH; tasya. 5.24 pAyo bhayAna; nirbhukta; pratimA rAdadIta; paSTiM. . 30 vAMya tiSThati bhUmidaH / tAnyeva; senaH. 5.3 paaye| mida; dhikRta. For Personal & Private Use Only Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na, 84 zIlAditya 3 jAnAM tAmrapatro [ gupta ] saMvata 35da jayeSTha 7 (?) zIlAditya 3 jAnAM saM. 356 nAM A be patarAM, jenA uparathI A lekha lakhe che, te judI judI jagyAomAM sAcavelAM hatAM. paheluM rAjakeTane voTasana myujhIyamamAM ane bIjuM bhAvanagaranA bAraTana myujhIyamamAM rAkhyuM hatuM. teonAM mApa, trAMbAnI kaDIonAM kANuM vaccenuM aMtara, tenA akSaro, tathA pahelA patarAne aMtabhAga ane bIjAne zarUvAtane bhAga vigere uparathI mane lAge che ke A baMnne patarAM eka ja dAnapatranAM che. pahelA patarA viSe maLI AvatI hakIkata phakta eTalI ja che ke, te rAjakeTanA myujhIyamamAM chellAM 28 varSa thayAM, te sthapAyuM tyArathI, rAkhavAmAM AvyuM che. ane te voTasana myujhIyama mATe kharIdelA mAjI karnala veTasananA saMgrahamAM hatuM. bAraTana myujhIyamane bIjuM pataruM kevI rIte maLyuM te viSe kaMI jaNAyuM nathI. paheluM pataruM surakSita nathI. te bahu pAtaLuM ane baraMDa che, ane tenI sapATImAM thoDAM nAnAM moTAM kANAMo che. akSare paNa bagaDI gayA che. paraMtu lagabhaga badhA vAMcI zakAya che. bIjuM pataruM vadhAre surakSita sthitimAM che. tenA kAMThA upara jarA nukazAna thavAthI dareka paMktinA eka be akSaro nAza pAmyA che. kATano kaThaNa thara jAmI javAthI jamaNuM bAjunA keTalAka akSare oLakhavAnuM muzkela thaI paDyuM che. chellI paMktine bhAga bahu ja baraDa thaI gayela che. subhAgye tArIkha mejuda che. dareka patarUM 18"x12" nA mApanuM che. bIjuM pataruM je vadhAre surakSita sthitimAM che, te uparathI jaNAya che ke akSare bahu suMdara rIte ketaryA che, paraMtu lekhamAM joDaNInI bhUla puSkaLa che. dAkhalA tarIke sva ane dIrghasvarane lepa agara boTe upaga mAluma paDe che. A dAna zIlAditya 3 jAe ApeluM che. tenuM tathA tenA pahelAMnA rAjAonuM prAstAvaka varNana tenAM vaLAnAM bIjAM dAne mujaba che. valabhImAM DuhA-vihAranI sImA upara AvelA kukakurAka gAmanA AcArya bhikSu vimalagupta baMdhAvelA bauddha maThane dAna ApyuM che. ema kahI zakAya ke bhikSu vimalagurU ane je gAmane te rahIza hatA te gAma, bannenAM nAmo saMvat 13 nAM anya dAnapatramAM je prasiddha thayuM che temAM ApelAM che. surASTra( prAMta)mAM AveluM kasaka nAmanuM gAma vihArane ApyuM hatuM. je pradeza( sthalI)mAM te AvyuM hatuM tenA nAmavALo bhAga bahu nukazAna pAmela che. A dAnane hetu AvAM bauddha dAnane hameza mujabane ja che; jemake, bauddhonI pUjAnI sagavaDa karavI, tathA vihAramAM vasatA leke mATe jarUrI kharca karavuM vigere. A dAnapatrane amala karanAra dUtaka rAjakumAra kharagraha hatuM ane lekhaka, saMdhivigrahanA maMtri divirapati skaMdabhATane putra divirapati aNahila hato. A bane adhikArIonAM nAmo A rAjAnAM bIjAM dAnamAM che. A dAnanI tArIkha saM. 356 navI che. ane te A rAjAnI maLI AvelI moDAmAM moDI tArIkhemAMnI eka che. 1 ja. be. brA re. e. se. yu. sI. va. 1 pA.pa7 DI. bI. dikara For Personal & Private Use Only Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 3 jAnAM tAmrapatro akSarAntara patarUM pahelu 1 oM svasti vijayaskandhAvArAt picchi[paji] (?)vAsakAt prasabhapraNatAbhi trANAM maitrakANAmatulabalasaMpannabhaNDalAbhogasaMsaktaprahArazatalabdhapratApaMpretA2 popanatadAnamAnAjavopArjitAnurAgAdanuraktamaulabhRtaHzreNIbalAvAptarAjyazriya para mAhezvarazrIbhaTArkAdavyavacchinnarAjavazanmAtApitri'ca3 raNAravindapraNatipravidhautAzeSakalmaSaH zaizavAtprabhRti khaDgadvittIyebAhureva samadapa ragajaghaTAsphoTanaprakAzitasattvanikaSastatprabhAvapra4 NatArAticUDAratnaprabhAsaMsaktapAdanakharazmisaMhatissakalasmRtipraNItamArgasamyakpari pAlanaprajAhRdayaraJjanAdanvartharAjazabdo rupa5 kAntisthairya gAmbhIryyabuddhisaMpadbhiH smarazazAGkAdirAjodadhitridazagurudhanezAnati zayAnaH zaraNAgatAbhayapradAnaparatayA triNavadapAstAze6 svikAryaphalaprArthanAdhikArthapradAnananditavidvatsuhRtpraNayihRdayaH pAdacArIva saka labhuvanamaNDalAbhogapramodaH paramamAhe7 zvaraH zrIguhasenastasya sutastatpAdanakhamayUkhasaMtAnavisRtajAhnavIjalaughaprakSAlitAze pakalmaSaH praNayizatasahasro[pajI vyamAna8 saMpadrUpalobhAdivAzritaH sarabhasamabhigAmikairguNassahajazaktizikSAvizeSavismApi tAkhiladhanurddharaH prathamanarapati[samatisa ]STAnA9 manupAlayitA dharmadAyAnAmapAkartA prajopaghAtakAriNAmupaplavAnAM darzayitA zrIsarasvatyorekAdhivAsasya saMhatArAtipakSalakSmIpa10 ribhogadakSavikramo vikramopasaMprAptavimalapArthivazrIH paramamAhezvarai zrIdharasenastasya sutastatpAdAnudhyAtaHssakalajagadAnandanAtya11 dbhutaguNasamudayasthagitasamagradiGamaNDalaH samarazatavijayazobhAsanAthamaNDalAmadyuti bhAsuratarAMsapaThiodUDhagurumanoratha12 mahAbhAraH sarvavidyAparAparavibhAgAdhigamavimalamatirapi sarvataH subhApitalavenApi sukhopapAdanIyaparitoSaH samagralokA13 gAdhagAmbhIryahRdayo[ pi] sucaratAtizayasuvyaktaparamakalyANasvabhAva khilIbhUtaka tayuganRpatipathavizodhanAdhigatoda[grakIrti ]rdhA14 nuparodho[jva] [latarIkRtArtha ]sukhasaMpadupasevAnirUDhadhAdityadvitiyanAmA parama mAhezvaraH zrIzIlAdityastasyAnujasta[tpAdAnuddhayAtaH ] 1 pAMyA pratApAt.-2 vAyA bhata.-3 vAMyA vaMzAnmA.-4 pAyo pitR --5 vny| ditIya-bAyo rUpa. 7 pAyA dhairya. 14Amadhirya. Apeta che. ( pAyA tRNa, 6 yAya! zeSa. 10 pAyA phala:. 11 mAbhi. 12 pAyA mAhezvaraH 13 pAyA dhyAtassakala, 14 pAMya digmaNDala:. 15 pAyo sucaritA ...... svabhAva:. 19paay| dvitIya. For Personal & Private Use Only Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 . gujarAtanA aitihAsika lekha 15 svayamupendra ]guru[Ne ]va guruNAtyAdaravatA samabhilaSaNIyAmapi rA[ja]lakSmI skandhAsaktAM paramabhadra iva dhuryyastadAjJAsaMpAdanaika[ ra ]sata[yai vo ] dvaha16 nkhedasukhara tibhyAma ]nAyAsitasatvasaMpattiH prabhAvasaMpadva[zI kRtanRpatizatazi - roratnacchAyopagUDhapAdapIThopi parAvajJAbhimAnarasAnA17 liGgitamanovRttiH praNatimekAM parityajya prakhyAtapauruSAbhimA[ nai ]rapyarAtibhiranA sAditapratikriyopAyaM kRtanikhilabhuvanAmodavimalagu18 NasaMhati' prasabhavighaTitasakalakalivilasitagatiH 'nicajanAdhirohi bhirazeSaido pairanAmRSTAtyunnatahRdayaH prakhyAtapauruSAsrakauzalAtiza19 ya[guNa * ]gaNatithavipakSakSitipatilakSmIsvayaMgrahaprakAzitapravIrapuruSaprathamasaMkhyA dhigamaH paramamAhezvaraH zrIkharagrahastasya tanayastatpAdAnuyAta / 20 sakalavidyAdhigamavihitanikhilavidvajanama paritoSAtizayasatvasaMpadA tyAgaudAryeNa vigatAnusandhAnAsamaihitArAtipakSamanorathAkSabhaGgaH samya21 gupalakSitAnekazAstrakalAlokacaritagahvaravibhAgopi paramabhadraprakRtirakRtrimaprazrayavi nayazobhAvibhUSaNaH samarazatajayapatAkAharaNapra22 tyalodagrabAhudaNDavidhvansitanikhilapratipakSadarpodayaH svadhanuprabhAvaparibhUtAstrakau zalAbhimAnasakalanRpatimaNDalAbhinanditazAsanaH paramamAhezvaraH 23 zrIdharasenastasyAnujastatpAdAnudvayAMta saccaritAtizayitasakalapUrvanarapati" ati dussAdhInApi prasAdhayitA viSayANAM mUrtimAniva puruSakAra parivRddhaguNA24 nurAgAnirbharacittavRtibhirmanuriva svayamabhyupapannaH prakRtibhiradhigatakalAkalApax kAntimAnivRtiheturakalaGkakumudanArthaM prajyapratApasthagitadigantaraulapradhvansi25 tadhvAntarrAzi satatoditaH savitA prakRtibhyaH paraM pratyayaM arthavantamatibahutitha prayojanAnubandhamAgamaparipUrNa vidadhAnaH sandhivigrahasamAsanizcayanipuNaH 26 sthAnenurupai mAdezaM dadadguNavRddhividhAnajanitasaMskAraH sAdhunI rAjyasAlAturi yastantrayorubhayorapi niSNAta prakriSTavikramopi karuNAmRduhRdayaH 27 zrutavAnapyagavita kAntopi prazaimi sthirasauhRdayopi nirasitai doSavatAmukhyaH samayasamupajanitajanatAnurAgaparipihitabhuvanasamarthitaprathitabAlA28 dityadvitiyanAmeM paramamAhezvara zrIdhruvasenastasya sutastatpAdakamalapraNAmadharaNika SaNajanitakiNalAnchanalalATacandrazakala zizubhAva eva zravaNanihita 1vAyA pAyaH.2 vAyA saMhatiH.3 pAya nIca. 4 vAMyA nuyAtaH. 5vanyA manaH. yA tizayaH 7 vAyA sandhAnamAhitA.8 pAya vidhvaMsita. 8vAMyA dhanuH. 10 pAyo dhyAtaH. 11 pAyA patiH. 12 vAMya sAdhanAnA. 13vAya kAraH, 14vAMyA nAthaH. 15 vaaNye| prAjya. 16 pAyA digantarAla: 17 vaaNye| pradhvaMsita. 18pAya! rAzi:. 18 pAMyA nurUpa. 20 pAyA sAdhUnAM. 21 vAMyA zAlAturIya. 22 vAya! niSNAtaH. 23 pAyo prazamI. 24 pAyA nirakhitA. 25 vaay| dvitIyanAmA. 21 vAMyA mAhezvaraH. 27 vAyo zakala:. For Personal & Private Use Only Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 3 jAnAM tAmrapatro 239 29 mauktikAlaGkAravibhramAmalazrutivizeSa pradAnasalilakSAlitAgrahastAravindaxkanyAyA iva mRdukaragrahaNAdamandikitAnanda[ vi]dhivasundharAyAH 30 kArmukadhanurveda iva saMbhAvitAseSalakSakalApa praNatasAmantamaNDalottamAGgadhRtacUDA ratnopamAnazAsana31 paramamAhezvaraH paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvaracakravartizrIdharasenaH __ bIjuM patarUM 32 [tatpi ]tAmabhrAtri zrIzIlAdityasya zAGga[ pANe ]rivAGgajanmano bhakti bandhurAvayavakalpitapraNateratidhavalayA dUraM tatpAdAravindapravRttiyAnakha-]33 [ ma ]NirucA mandAkinyeva nityamamalitottamAGgadezasyAgastyasyeva rAjarSekSi___NyamAtanvAnasya prabaladhavalimnA yazasAM valaye[ na maNDita-] 34 kakubhaM nabhasi yAminipateviDambitAkhaNDapariveSamaNDalasya payodazyAmazikhara. cUcukarucirasahyavindhyastanayugAyAH kSiteH pattyuH zrIDerabha[ TasyA-] 35 [Gga jaH kSitipasaMhateranuragiNyAH zuciyazozukabhRtaH svayaMvaramAlAmiva rAjyazrimamapheyantyA kRtaparigrahaH zauryyamapratihatavyApAramA- [namitapraca.]. 36 [NDa ]ripumaNDalaM maNDalAmamivAvalambamAnaH zaradi prasabhamAkRSTazilImukhabA___NAsanApAditaprasAdhanAnAMparabhuvo vidhivadAcaritakaragrahaNaH pU. 37 vameva vividhavarNojjvalena zrutAtizayenodbhAsitazravaNIM punaH punaruktenevaM ratnA. ___ laGkAreNAlaGkRtazrotre' parisphuratkaTakavikaTakITapakSara[tnakiraNa-] 38 [ma ] vicchinnapradAnasalilanivahAvasekavilasannavazaivalAGkurAmavAprapANimudvahan dhRtavizAlaratnavalayajaladhivelAtaTAyamAnabhujapa39 riSvaktavizvambharaH paramamAhezvaraH zrIdhruvasenastasyAgrajoparamahIpatisparzadoSanAMseM nadhiyeva lakSmyA svayamatispaSTaceSTamAzliSTAGga40 [ya]STi[ ra ]tirucirataraca [rita] garimaparikalitasakalanarapatiratiprakRSTAnurAgarasa rabhasavazIkRtapraNatasamastasAmantacakracUDAmaNimayUkha41 [kha]citacaraNakamalayugala - proddAmodAradoINDadalitadviSadvargadarpaH prasappatpa. TIya pratApaplozi[Si ]tAzeSazatruvI praNayipakSa42 [ni]kSiptalakSmIkaH preritagadotkSiptasudarzanacakraH parihRtabAlakrIDonadha - kRtadvi ___ jAtirekavikramaprasAdhitadharitrItalonaGgIkRtajalazayopUrva43 puruSottamaH sAkSAddharma iva samyagvyavasthApitavarNAzramAcAraH pUrvairapyUrvIpatibhi striSNAlabalubdhairyAnyapahRtAni devabrahmadeyA 1 vAMye vizeSaH. 2 paaye| mandIkRtA. 3 pAyo zeSalakSyakalApaH. 4 vAMyA zAsanaH 5 pAyo bhrAta. pAyakakubho. 7 vAyo yAminI. 8 vAyo yazoMzuka. 8 pAyo bhuvAM. 10 pAthA zravaNaH, 11 pAyo zrotraH 12 vAyA nAza. 13 pathi vaMza. 14 vAMyA stRSNA. For Personal & Private Use Only Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 gujarAtanA aitihAsika lekha 44 ni teSAmapyatisaralamana - prasaramutsaGkalanAnumodanAbhyAM parimuditatribhuvanAbhi nanditocchitotkRSTadhavaladharmadhvajaprakAzitanijevazo de45 [va]dvijagurUnprati yathahamanavaratapravartitamahobaGgAdidAnavyasanAnupajAtasantoSo pAttodArakIrti paktiparaMparAdanturitanikhiladikca46 [kravAlaH] spaSTameva yathArtha dharmAdityAparanAmA paramamAhezvaraH zrIkharagrahasta syAgrajanmana kumudaSaNDazrIvikAsinyA kalAvatazcandrika47 [yeva kI]| dhavalitasakaladigmaNDalasya khaNDitAguruvilepanapiNDazyAmalavindhya zailavipulapayodharAbhogAyAH kSoNyA 4 patyu zrIzIlA48 [ditya]sya sUnunavaprAleyakiraNa iva pratidinasaMvarddhamAnakalAcakravAlaxkesari' ndrazizuriva rAjalakSmImacalavanasthalImivA49 [la]GkurvANa zikhaNDiketarka iva rucimaccUDAmaNDanaM pracaNDazaktiprabhAvazca zaradAgama iva pratApavAnullasatpadmaH saMyuge vidalaya. 50 [nnambhodharA ]niva paragajAnudaya eva tapanabAlAtapa iva saMgrAme muSNannabhimukhA nAmAyUnsi dviSatAM para[ ma* ]mAhezvaraH zrIzIlAdityaH ] 51 [ sarvAne ]va samAjJApayatyastu vassaMviditaM yathA mayA mAtApitro * puNyApyA. yanAya zrIvalabhyAM[ abhyanta ]rikApUrvaniviSTaDuDDAvihAra- .... .... .... 52 .... ... parikalpita[ ? ]kkukkurANaka[ ? ]ImaniviSTAcAryyabhikSuvimala. guptakAritavihAre caturdizAbhyAgatAryabhikSusaMghAya zayanAsanaglAnabhaiSajyacIvari kApiNDa .... .... 53 .... .... metatparibaddhapAdamUlaprajIvanAya vihArasya khaNDasphuTitapratisaMskAraNAya gandhakuTI ca bhagavatAM buddhAnAM pUjAsnapanagandhadhUpapuSpAdiparicaryArtha surA[ STreSu ] 54 [ Dama. nikA ]maNDalIsthalyAM kasakagrAmaH sodraGgaH soparikaraH sabhUtavAtapra. tyayaH sadhAnyahiraNyAdeyaH sadazAparAdhaH sotpadyamAna55 viSTika sarvararAjakIyAnAmahastaprakSepaNIyaH pUrvaprattadevabrahmadeyarahito bhUmichidra nyAyenAcandrAkarNivakSitisaritpa56 vatasamakAlInaM udakAtisargeNa dharmadAyo nisRSTaH[ / * ]yatosya DuDDAvihAra AyaMbhikSusaMghasyoparilikhitakrameNa viniyoga ... ... na kaizcidvayA 1vAMcyA vaMzo. 2 vAnyA yathA. upanyA kIrtiH. 4 vAMyA pakti. *5 patyuH. 6 vAyA kesarIndra. 7 pAyA kurvANaH. 8 vaay| ketana. 8 vaay| maNDana:. 10 bAyo mAyUSi, 11 pAyA paDaso ku sUtathA apdde| cha. 12 vAMyA viSTikaH. For Personal & Private Use Only Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 241 zIlAditya 3 jAnAM tAmrapatrI 57 sedhe vartitavya[ mAgAmibhadranRpatibhi ] smadvaza jairanyairvA anityAnyaizvaryA ____NyasthiraM mAnuSyaM sAmAnyaMJca bhUmidAnaphalamavagacchAdbhirayama58 smadAyonumantavyaH pAlayitavyazcetyuktaMce bahubhirvasudhA bhuktA rAjabhissagarA dimi yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM // yAnIha dAri59 vyabhayAnarendra[ dhanAni dharmAyatanIkRtAni ni bhuktamAlyapratimAni tAni ko nAma sAdhu puna[ rAdadIta ] [ // * ] [ Sa ]STiM va [rSasahasrA[ Ni ] 60 svarge tiSThati bhUmi AcchettA cAnu[ ma ]ntA ca tAnyeva narake vaset // dR [tako ]tra[ rAja ]putra kharagrahaH 61 likhitamidaM sandhivigrahAdhikRtadivirapati zrIskandabhaTaputradivira[ ti zrImada ] nahileneti // sa 300 50 6 jyeSTha[ 71 ] svahasto[ mama ] 1 vayozcA. 2 vAyA vaMza. 3 vAyA sAmAnya ca. 4 vAyA tyuktaMca. pavAyadibhiH, vAyo SaSThiM. 7 vAyA bhUmidaH. For Personal & Private Use Only Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 85 zIlAditya 3 jAnAM kheDAnAM tAmrapatro gu. sa. 365 vaizAkha su. 1 A tAmrapatronI hakIkta jUnI DhabathI ApavAmAM Avela che tethI tenuM mApa vigere kAMi maLI zakatuM nathI. vaMzAvali tathA saMvat vigerenuM vivecana paNa aTakaLIyuM tathA bhUlabhareluM che. akSarAntaramAM paNa bhUlo ghaNI che. paNa zarUvAtano vaMzAvalivALo vibhAga e. I. che. 4 pA. 76 me ApelAM luMsaDInAM saM. 350 nAM tAmrapatrane ghaNe aMze maLatuM che. dAnavibhAganuM ja akSarAntara tathA tarajumo ApaNuM upayoga mATe ApavAM basa thaze. A sAla vikrama saMvatanI che ema che. barnsa batAvela che. paNa te te gupta valabhI saMvatanI che, ema have pUravAra thaela che ane te I. sa. 684 barobara thAya che. * ja, e. e. se. va. 7 pA. 968 Do. e. banyuM. For Personal & Private Use Only Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMkti 47 pachI 48 dhavalasakala zIlAditya 3 jAnAM kheDAnAM tAmrapatro varuNA paM. 49-54 dviSatAM paramamAhezvaraH zrIzailAdityaH kuzalI sarvvAneva samAjJApayatyevamastu viditaM yathA mayA mAtApitroH puNyApyAyanAya girinirjhara vinirgata kheTaka - vAdaMstusthitacAtuvvidyasumAnyatApasagAtrasabrahmacAribrAhmaNa sAndaputrabrAhmaNanAdhullA kheTaka kedAre nagarakapathake deyApalligrAme dakSiNaparasImni mbilikavakkarakedAraka[ zachita ] siddhakSetraM rajjukavirakapannaSTakheTakamAnena zrIhipidakaddArA SaDbhiH khaNDairavasthitaM yatra prathamakhaNDasyApyAlAnapUrvvataH grAmAdutthitaH rohiNIrjagrAmayAyI panthA dakSiNataH dodhvakasaroTaparataH kavitthAvikagrAmAdutthitaH gaNDukagrAmayAyI panthAH danturapecakazAlikSetraM tathA dvitIyakhaNDaM pUrvvataH karilyAvikagrAmAdutthitaH gahana // 54 // akSarAntara patarUM vIjuM paM.55-62 grAmayAyIpanthAH dakSiNataH rohiNIyarjagrAmasImA aparataH tApasapallikAgrAma - sImA uttarataH ravikoNakSetraM navamidamApyA[ TanavizyArddhaM ] sakedArikabhUmika sArddhakSetraM 3 tathA surASTrakaSTakA lakSyodakaprabaddhajambuvAnaragrAme pUrvasImna Adi - tyadAsa bhAgisakAkhyA prakRSTaparikhA viMzatibhUpAdAvarttaparisarA vApI yasyAH pUrvvataH varAhammaNikagrAmasImA dakSiNato bRhatvApI aparataH lAbhadarillakaprakRSTakSetraM uttarataH brAhmaNasvAmikaprakRSTakSetraM bhUH khaNDAvasthitaM azItibhUpAdAvartaM parimANaM kSetradvayaM 1 khaNDa dakSiNaparasImni dadhitthaH prakRSTaM ekonapaJcAzadbhUpAdAvarttaparimANaM yasya pUrvvataH divyakanakSetraM dakSiNataH gargarakSetraM aparataH bhImakSetraM uttarataH ramasAlikAvApI dvitIyakhaNDa dakSiNaparasImni vinAmezvaraprakRSTaM catustriMzadbhUpAdAvarttaparimANaM yasya pUrvvataH AdityadAsakSetraM dakSiNataH lohArapAdakagrAmasImA aparataH brAhmaNa raupyazamasImA - hakakaNDanAdInAM kSetraM uttarataH raugvinadinna kAmAkRSTa gargakSetraM navamudavApIsahitaM sArddhakSetraM itthaM sodRGka sopari karaM sambhUta zAlipratyakSa sadhAnya hiranyodayaM sahasoparodhaM sotpadyamAnavRSTikaM sarvvarAjakIyAnAmahastaprakSepaNIyaM pUrvaprattadevabrAhmaNadAyabrAhmaNaviMzatirahitaM bhUmichidranyAyenAcandrArkA // 62 // 74 For Personal & Private Use Only 243 Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 gujarAtanA aitihAsika lekha 63 rNava kSitisaritparvvatasamakAlInaM putrapautrAdyanvayabhogyamupakRti svargati dhammAdayonmizraM arcitasyo citayA brahmadeyasthityA bhuJjataH 64 sedhevattitavyaM .... 65 nAvamantavya paripAlayitavyazcetyuktaJca bahubhirvasudhA etat kartA rAjaputra dhruvasenaH // 66 ... ... ... yasmAyo || likhitamidaM sandhivigrahAdhikRtadivirapatizrIskandabhaTTaputra divirapati shriimdndionati saM - 269 | vaizAvya 3 // 1 // // svadasto mama // tamane badhAne vidita thAe ke mAtApitAnA puNyane mATe te zIlAdityanA dIkarAe brAhmaNu sAndanA dIkarA brAhmaNa ladhulane dAna Apela che, je cAturvedI hatA. kheTaka kedAramAM nagaraka pathakamAM deyApaligAmamAM naiRtya sImamAM 6 khaNDavALuM khetara ( ApyuM che ). tyAra khAda dareka khaNDanI sImA ApI che. uparanI jamIna taLAva tathA TekarIe sahita laghullanA vaMzavArasanA bhAgavaTA mATe sUryacaMdra pRthvI nadInI sthiti paryaMta Apela che. rAjAnA nAkarAe tene harakata karavI nahI bhASAntara jJAnavibhAga ... A dAnanA kartA zIlAdityane dIkarA dhruvasena hatA. lekhaka dvivipati skandabhaTTane dIkarA dvivipati madanahila hatA. saM. 365 vaizAkha zu. 1 For Personal & Private Use Only Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 86 eka valabhI (zIlAditya 3 jAnA samayanA) dAnapatranuM paheluM pataruM* saM. 365 nA vaizAkha su. 1. kAThiyAvADanA mAjI piliTikala ejaMTa karnala, je. Dablyu, vaoNTasane bheTa ApeluM A valabhInAM eka dAnapatranuM paheluM pataruM che. bIjuM patarUM hajI upalabdha nathI. paraMtu ahi ApelAM varNana, mApa tathA bIjI hakIkata uparathI te maLI AvavA saMbhava che. rAjakeTanA voTasana myujhIyamanA kayureTara mI, dikakare vaLAmAMthI keTalAka vadhAre patarAM thoDA vakhata pahelAM meLavyAM che. temAM A dAnapatrane bIjo bhAga hovAno saMbhava che ke jemAM teno khAsa mahatvano bhAga che. patarAMnuM mApa 15"x1ra" nuM che. ane te eka ja bAju upara kareluM che. lekha 30 paMktione che. ane patarUM zrIdharasena(4)nA nAmathI pUruM thAya che. vaMzAvalinA bhAgamAM, bhaTTArka, (paM. 2 )gahana, (paM. 6) dharasena, ( 5. 10 ), zIlAditya, ( 5, 63) kharagra7, ( 5. 18 )dharasena huM je, ( 5. 21 )dhruvasena 2 je, ( 5. 27 ) ane dharasena 4 the. ( 5. 30 )mAM ApelA che. patarAnI paMktinI saMkhyA uparathI anumAna thaI zake ke A dAnapatra zIlAditya 3 jAnuM che. akSarAntara 20 ... ... ... [ ma ]TTAramAra gAdhirAnaparamezvara mizrIdharasena ja. bo brA ra. e. se. nyu sI vo. 1 pA 70 che. vI AcArya For Personal & Private Use Only Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 87 zIlAditya 3 jAnA eka dAnapatranuM bIjuM pataruM" A patarAnA kAMThAo bhAMgelA che, ane tenI sapATImAM moTAM kANAMo paDelAM che Ano chele bhAga jemAM sAdhAraNa rIte tArIkha hoya che te nAza pAme che, e moTuM nukazAna che. dAnamAM ApelI milakatanAM varNanavALo bhAga paNa nAza pAme che. patarAnuM mApa Azare 15"10" che. akSare cekhA ane saMbhALapUrvaka kotarelA che. ane jyAM jyAM pataruM sArI sthitimAM che tyAM tyAM akSare vAMcavAmAM harakata AvatI nathI. Akho lekha lagabhaga vyAkaraNanI bhUla vagarane che. A dAna zIlAditya 3 jAe ApyuM che. tene mAtra parama mAhezvara kahyo che, paraMtu rAjAnA bIje phikAbe lagADayA nathI. valabhInI bIjI bAjue AvelA rANa DuhAnA vihAramAM AvelA eka bauddha maThane A dAna ApyuM che. A dAnanI bIjI vigata maLI zakatI nathI. akSarAntara 1 [predAnasalilakSAlitAgrahastAravindaH kanyAyA iva mRduka ]ragrahaNAdamandIkRtA. nandavidhivasundharAyAx kArmukadhanurveda iva saMbhAvitA[ zeSalakSyakalApaH ] 2 [ praNatasamastasAmantamaNDalottamAGgadhRtacUDAmaNIya ]mAnazAsana : paramamAhezvara paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezva[ racakravartizrIdhara- ] 3 senastatpitAmahabhrAtRzrIzIlAdityasya zAGgapANeri ] vAGgajanmano bhaktibandhurA vayavakalpitapraNateratidhavalayA tatpA[ dAravindapravRttayA4 caraNanakhamaNirucA mandAkinyeva nityamamali ]tottamAGgadezasyAgasyastyeva rAja paikSiNyamAtanvAnasya prabaladhavalimnA[ yazasAM valayena ] 5 maNDitakakubhA nabhasi yAminIpateviracitAkhaNDapariveSamaNDalasya payodazyAmazikha racU[ cu ] karucirasahyavindhyaM stanayugA[ yAH kSiteH patyuH zrIdera-] 6 [ bhaTasyAGgajaH kSitipasaMhatera ]nurAgiyoM zuciryazozukabhRtaH svayavaramA lAmiva rAjyazriyamarpayantyAH kRtaparigrahaH [ zaurya ]mapra[ tihatavyApAra-] 7 [ mAnamitapracaNDaripumaNDalaM ] maNDalAgramivAvalambamAnaH zaradi prasabhamAkriSTa zilImukhabANAsanApAditapra[ sAdhanAnAM parabhuvAM ] * 1. mA. prA. 3. the. sau. nyu. sI . . .. 40 ... bhI. 124642 1 gharasena 5 bhAnAvarNanayA Iza3 thAya che. 2 akssre| tarI bhuyA. upAya vindhya. 4 pAyA rAgiNyAH , 5 pAyA yshoshuk.vaay| svayaM. 7 vaay| kRSTa. For Personal & Private Use Only Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 3 jAnAM tAmrapatro 247 8 [vidhivadAcaritakara ]grahaNAM pUrvameva vividhavarNojvalena zrutAtizayenodbhAsita. zravaNayugalaH punaH punarukteneva ratnAlaGkAreNa nAlaMkR tazrotraH ] 9 [ parisphuratka ]TakavikaTakITapakSaratnakiraNamavicchinnapradAnasalilanivahAvazeka vilasannavazailAGkuramivAprapANimudvan dhRtavizA10 [ laratna ]valayajaladhivelAtaTAyamAnabhujapariSvaktavizvambharaHparamamAhezvaraH zrIdhu vasenastasyAgrajo paramahIpatisparzadoSanAza11 [ghi ]yeva lakSmyA svayamapi spaSTaceSTamAzliSTAGgayaSTiratirucirataracaritagarimapa rikalitasakalanarapatiratiprakRSTAnurAgasarabha12 [sa]vazIkRtapraNatasamastasAmantacakracUDAmaNimayUkhakhacitacaraNakamalayugalaH proddA__ modAradordaNDadalitadviSadvargadarpaH prasarpa13 [ tpa ]TIyaH pratApaploSitAzeSazatruvazaH praNayipakSanikSiptalakSmIkaH preritagado tkSiptasudarzanacakraH parihRtabAlakrIDaH anadhaH kRta14 [ dvijA ]tirekavikramaprasAdhitadharitrItalaH anaGgIkRtajalazayyopUrvapuruSottamaH sAkSAddharma iva samyagvyavasthApitavarNAzramAcAraH pUrvairapyUrvIpati15 [ bhistR SNAlavalubdhairyAnyapahRtAni devabrAhma[ 9 ]deyAni teSAmapyatisara lamanaHprasaramutsaGkalanAnumodanAbhyAM mparimuditatribhuvanAbhi16 [ nandito ]cchritotkRSTadhavaladharmadhvajaprakAzitanijavaDzo devadvijagurUnpratipU jyayathArhamanavaratapravartitamahodraGgAdidAnavyavasthopajAtasantoSo-- 17 [ pAttodA ]rakIrtiparaMparAdanturitanikhiladikcakravAlaH spaSTameva yathArtha dhAdi tyAparanAmA paramamAhezvaraH zrIkharagrahastasyAgrajanmanaHkumudakhaNDazrIvikAsi -. 18 [ nyA ]kalAva ]tazcandrikayeva kI| dhavalitasakaladiGmaNDalasya khaNDitAguru vilepanapiNDazyAmalavindhyazailavipulapayodharAbhogAyAH kSoNyAH patyuH zrIzAlA dityasya sU19 [ nu navapAleyaki[ ra ]Na iva pratidinasaMvarddhamAnakalAnakravAla kesarIndrazizu khi rAjalakSmImacalavanasthalImivAlaGkurvANaH zikhaNDiketana iva ruciH 20 [ maccU ]DAmaNDana~ pracaNDazaktipratApazca zaradAgama iva pratApavAnullasatpanaH saMyuge vidalayanambhodharAniva paragajAnudaya eva tapana bA. 21 [lAta]pa iva saMgrAme muSNAnne bhimukhAnAmAyUnsiM dviSatAM [para ]mamAhezvaraH zrIzIlAditya kuzalIsAneva samAjJApayatyastu vassaMviditaM yathA 1 pAyA grahaNaH, 2 vAyA vaseka. 3 vAyo grajaH. 4 vAyo vaMzaH. 5vAyA modanAbhyAM pari.vAyA vaMzo. 7vaay| maNDanaH. 8 vAyo nabhbho.. vAyA muSNana. 1 pAnyA mAyUMSi. For Personal & Private Use Only Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha 22 [mA ]tApitro * puNyApyAyanaya zrIvalabhyabhyantarikAyAM sanniviSTarAjJIDuDDAkA ritaDuDovihAranivAsivihAranivAsicaturdizAbhyAgatA 23 [ ya'bhi kSusaGghAya zayanAsanaglAnabhaiSajyacIvarikapiNDa ... tyartha bhagavatAM ca buddhAnAM pUjAsnapanagandha ... ... pa24 [tai ]lAdyartha vihArapra[ tibaddhapA ]damUla[ ... upra ]jIvanAya vihAra[ sya ] ___khaNDasphuTita[ prati ]saMskArAMya murA[STreSu ] ... ... 25 ... ... sodraGgaH soparikaraH samRtavAta ... ... nyahiraNyAdeyaH sadazAparAdhaH sotpa 26 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ." 27 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 1 vAMyA pyAyanAya. 2 pAyA guhA. 3 vihAranivAsi bhUsthA pAra samAyu cha. 4 vAyA saMskaraNAya. 6 25Ta cha. For Personal & Private Use Only Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 88 bhAvanagara tAbe talAjA pAse devalI gAmamAMthI upalabdha zIlAditya 4 thAnAM tAmrapatro saM, 375 yeSTha vada pa kAThIAvADanA agnikoNamAM samudrathI aMdara sADA traNa mAIla ane talAjathI Azare traNa mAIla dUra AvelA, devalI gAmamAMthI A patarAMo upalabdha thayAM che. jyAre te prathama prApta thayAM tyAre rivAja mujabanI mudrA hatI nahIM, joke patarAMone sAthe rAkhavA mATenI kaDI mATenAM kANAM mojuda hatAM. patarAMo bhAvanagara myujhIyamamAM rAkhelAM che ane tenuM mApa 14" x 1" che. anukrame bane upara ra9 ane trIza paMktio eka ja bAjue karelI che. rAjAnAM mAtApitAnAM zreyArthe trivedI devIla nAme eka brAhmaNane saurASTramAM moraMjIja gAma dAna karyAnuM A dAnapatramAM noMdha che. dAnapatranI tArIkha saM. 375 (I. sa. 605) che. lekha saMskRta gadyamAM lakheluM che. paraMtu temAM ghaNI ja le che. bhAgye ja kaI paMkti bhUla vagaranI haze. lipi valabhI samayanI che. akSarAntara patarUM pahelaM. 1 OM svasa[ sti ] jayaskaMdhAvArApu[tpUrNIkagrAmavasakA[vAsakAtma ]sabhapraNatamitraNAM[ tAmitrANAM ]maitrakANAmatulapa[ va ]lasaMpana[ saMpanna ]maNDalAbhogasaMsa ktaprahArazatalabdhapratApo[ paH ]pratApa[ po ]panata 2 dAnamAnArjavopArjita[ tA nurAbhA[ gA]danuraktamaulabhRtyazreNIlalalapta[ balAvA tarA ]rajyazriyaH paramamAhezvarazrIbhaTAdivyacchinnarAjavazAnvata[ vaMzomAtA ] pitRcaraNAraviMdapraNati 3 pravidhautAzeSakalmaSaH zaizavApra[ tprabhRtisvaGgadvitIyabAhura[ bAhure ]va samadaparagajaTa[ ghaTA ]sphoTanaprakAzitasatvanikaSaH tatprabhAvapraNatArAticUDAratnaprabhAsaMsa ktapAdanakha 4 razmisaMhatiH sakalasmRtipraNItamArgasamyapa[ kpa ]ripAlanaprajAhRdayaraMjanAnvartharA jazabdo rUpaka[ kA]ntisthairyagAMmbhIryapu[ bu ]ddhisaMpadbhiH smarazazAMkAdirAjodadhi 5 tridazagurudhanezAyatiga[ natiza ]yAnaHzaraNAgatAbhayapradAnaparatayA tRNavadapasta pAstA]zeSasvako[ kA]ryaphala: prArthanAdhikArthapradAnAnanditasuhRtpraNaya[ yi hRdayaH 6 pAdacArIva sakalabhuvanamaNDajA[ lA ]bhogapramodaH paramamAhezvaraH zrIguhasenastasya sutastatpAdanakhamayUkhasaMtAnati[ niH ]mRtajAhnavIjalaughaprakSAlitAzeSaka 1 mA. prA. saM. pA. 54 For Personal & Private Use Only Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 gujarAtanA aitihAsika lekha 7 lmaSaH prana[ Na ]yizatasahasropajIvyamAnasaMpadrUpalobhAdivApra[ zri ]taH sarabhasamAbhigAbhikairguNaissahanazaktizikSAvizeSavizApata[ smApitA khiladhanurdharaH pratha bharana[ nara ] 8 patisamatisRSTAnAmanupAlayikA[tA dharmadAyAnAmapAkartA prajopadhAtakAriNa[ NA | mupaplavAna[ nAM ]darzayitA zrIsarasvatyoraM[ re ]kAdhivAsasyasaMhatArAtipakSalakSmIpa 9 ribhota[ ga dakSavikramo vikramopasaMprAptavimalapArthivazrIH paramamAhezvaraH zrIdharase nastasya sutastatpAdanudhyAtassakalajagadAnaMdanAtyadbhutaguNasamudayasthagita 10 samagradiGamaNDalaH pa[ samarazatavijayazobhAsanAthamaNDatAtra[ lAgra] dyutibhAsurata rAMsapIThodU [ vyU DhagurumanopuTa[ stha ]mahAbha[ bhA ] [ : ]sarvavidyAparAparavi bhAgAdhita[ ga ]mavimalamata[ ti ]rapi 11 sarvata[ : ]subhApita[ Sita ]lakhanopi[ lavenApi sukhopapATa[ da nIyaparitoSa [ : ]pa[ sa ]magralaka[ lokA ]gAdhagAmmIryahRdayA[ yo ]pi sucaritAta[ ti ] zayasuvyaktaparamakalyANasvabhAva[ : ]khilIbhUtakRtayuganRpa 12 tipakSavizodhanAdhigatodagrakIrtiH dharmAnuparodhojvalatarIkRtArthasukhasaMpadupasevAmi rUDhadharmAdityadvitIyanAma mA ]paramamAhezvaraH zrIzIlAdityastasyAnujastatpAdAnu13 dhyAtaH svayamupeMdraguruyogra[ guruNeva ]guruNAtyAdaravabha[ tA ]samabhilaSaNIyAmapi rAjalakSmI[ kSmI skandhAsakta[ktAM paramabhadra iva dhUryyastadAjJAsaMpAdanaikarasata yevodvahan khema[ da ]sukha 14 ratibhyAmanAyAsitasatvasaMpattiH prabhAvasaMpadvagI[ zI kRtama[ nR ] patizatagi[zi] roratnachAya[ yo]pagUDhapAdapIThopiparAvajJAbhimAnarasAnAliGgitamanovRttiHpraNa15 timetA kA parityajya prakhyAtapauruSAbhimAnairapyarAvi[ ti ]bhiranAsa[ sA ]di. tapratikriyopAya[ : ]kRtanikhilabhuvana[ nA ]modavimalaguNasaMhati[ tiH prasabhavi ghaTitasakala 16 vilaSi[ kalivilasi ]tagatiH nIcajanApi[dhi rohiti[ bhi ]razeSairdoSairanAmR pTAtyunnatahRdayaH prakhyAtA[ ta ]pauruSAstrakauzalAtizayaH gaNatitha[guNatIrtha ] vipakSa kSitipatilakSmIsvayaMgrA17 haprakAzitapravIrabhU[ pu ]ruSaprathamasaMkhyAdhigamaH paramamahazvara[ mAhezvaraH ]zrIkharagraha stasya susastatpAdAnudhyAtaH sarvavidya[ dyA ]gamavihitanikha[ khi ]lavidvajana manA[ naH parisa[ to] 18 pa[ SA ]tizaya yaH ]sattvasaMpadA tyAgaudAryeNAdhigata[ tA ]nusandhAnAsama[ mA ] hitArAtipakSamanoratha[ thA ]kSabhaGga[ : ]samyagupalakSitamukazAkakala[ tAnekazAstrakalA ]lokacaritagaharati[ vi bhAgopi paramabha For Personal & Private Use Only Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 251 zIlAditya 4 thAnAM tAmrapatro 19 draprakRtirakRtrimatrazrape[ prazrayopi vinayazA[ zo bhAvibhUSaNa[ : samarazatajaya patAkAharaNapratyalo[ yo ]dagrapa[ bA hudaNDavidhvansa[ sta ]nikhilapratipaSa kSa ] dappodayaH svadhanu[ : ] 20 prabhAvo[ bhAva ]paribhUta tA ]strasai[ ko ]zalAbhimAnapa[ sa ]kalanRpatimaNDalA bhinanditazAsanaH paramamAhezvaraH zrIdharasenastasyAnujastatpAdAnudhyAtassaccaritA 21 bhi[ ti ]zayitasakalapUrvanarapatimatidussAdhA[ dhyA]nAmapika[ sA ]dhayitA viSa yANAM mUrtimAniva puruSakAkaH[ raH parigRhaguNAnurAganirbharacittavRttiH manuriva 22 svayamabhyupapannaH prakRtibhiradhigatakalAkalApaH kAntimaniSThiti[ mAnnivRti hetura kalaMkaH ka[ ku ]mudanAthaH pra[ prA ]jyapratApasthagitadigantarala[ rAlaH ]pradhvasaM. [si ]tadhvantarazi[ dhvAMtarAziH ] sa 23 tatoditassavita[ tA ]prakRtibhyaH parapratyayamarthavantamatibahutithaprayojana[ nA ] nubandhamAgamaparipUrNa vidadhAnaH sandhi ca[ vigrahasama[ mA ]sanizcayanipunaH[NaH] sthAnenura[ rU] 24 pama[ mA dezaMdadadguNavRddhividhAnajanitasaMskAraH sAdhUnA[ nAM ]rAjyatA[ zA ] lAturIyastanR[ ntra yorubhayorapi niSNAtaH prakRSTavikramopi karuNAmRduhRdayaH zruta 25 vAnavRzA[ pya ]gavitaH kAntopiprazA[ za ]mI sthirasaudaryopi[ sauhArdopi ] nirasito[ tA doSavatAmudayasamayasaMpuSTajanitajanAnurAgaparipihitabhuvanasamarthita prathita 26 vAlAdityadvitIyanAma[ mA ]paramamAhezvaraH zrIdhruvasenastasya sutastatpAdakamalapra. NAmadharaNIkaSaNaji[ ja ]nitakiNalAMchanalalATacandrazakala: 27 zizubhAva eva zravaNanihitamauktikAla[ laM ]kAraH vinna[ bhra ]mAmalabhrU[ zR] tavive[ ze ]SapradAnasalilakSAlita[ tA ] grahattA[ mnA ravindaH kanyAyA iba mRdukara28 grahaNAdamaMdIkRtAnandA[ nda ]vidhivasundharAyA[ yAH ]kAmuko dhanurveda ivayaM [saM ]bhAvitAzeSalakSakalAkalApaH praNatasamastasamana[ sAmanta maNDalottama[mA ] 29 abhRtacUDAratnopamAnazAsanaH paramamAhezvaraH paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvaraca. __ kravartizrIdharasenaH patarUM bIjeM 1 tatpitAmahabhAtRzrIzIlAdityasya zAkti[ zAGga ]pANerivAGgajanta[ nma ]no bha ktibandhurAvayavakalpitapraNateratidhavalayA dUraMtapAdAravindapravRttayAnakhamaNirucA 2 maMdAkinyA[ nye va nityamamalIta[ lito ]ttama[ mA ]GgadezasyAgastyasyeva rAjarSedardAkSiNyamabhanva[ mAtanvAna]syaprabaladhavalimnA yazasAM valala ye ]namaNDitakakubho nabha For Personal & Private Use Only Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 gujarAtanA aitihAsika lekha 3 siyAminIpateviDambita[ tA ]khaMDapariveSamaNDalasya payodazyAmazikharacUcukaruci rasahyavindhyastanayugAyaH[ yAH ]kSiteH patyaH zrIderabhaTasyAGgajaH 4 kSitipasaMhateranurAgiNyAH zuviyagaGguka na[ zuciyazozukabhRtaH ]svayaparamalabha va[ svayaMvaramAlAmiva ]rAjyazrIyamarpayatya[ yaMtyAH ]kRtaparigrahaH zauryamapratihatavyApAramanacita vyApAramAnamita ]tapracaNDa[ NDA ]rivala5 maNDalapamivokhilapamAnaH[ lAgramivAvalaMbamAnaH ]ga[ za ]radi prasabhama[ mA ] kRSTazilImukhapa[ bA ]NAsanASA[ pA ] ditaprasavanAnAprasAdhanAnAM ]para [ bhu ] vAviviSa[ vAMvidhiva dAcaritakaragrahaNaH pUrvameva vividhavarNojjvalenazru 6 tAtizayenodbhAsitazravaNaH punaH puva[ na ]ruktanana[ ruktena ]ratna[ tnA ]laMkAreNa[ NA ]laGkRtazrotraH parisphuradvikaTakika[ ki ]TapakSaratnakiraNamavicchinnapradA nasalilabhi[ ni ]vahAvasekavilasa7 na[nna ]vazaivalAMGkuramidA[ vA apani[ pANi muhandhRtavizAlaranve ratna ] valayajali[ la ]dhivelAtaTAyamAnabhujapariSvaktavizvambharaH paramamAhezvaraH zrIdhruvase nastasyAgrajo paramahI8 patisparzadoSanAzanadhiyevalakSmyA svayamatispaSThaceSTamAgli[ zli ]STAMgayaSTa[SThi ] ratira[ ru ]cirataracaritagarimaparina[ ka ]litaSa[ sa kalanarapatiratiprakRSThAnurA gAtirabhasava9 zIkRtapraNatasamastasa[ sA ]maMtacakracUDAmaNimayUkhakhacitacaraNakamalayugala[ : ]pro ddAmodAradordaDadalitadviSadvargadarpaprasarpaspaTIyaH pratApaplo[ pi ]tAzeSa 10 zatruvaMzaH praNaya[ yi ]pakSanikSiptalakSa[ kSmI ]kaH pra preritagadotkSiptasubhi [darza ]nacakraH parihRtapada[ bAla kriDonadho kRta[ dhaH kRta ]dvijAtira[ re ] kavikramaprasAdhitadhara[ ri ]trItalonaGgIkRtajalazayyo pUrvavu[ pu]11 ruSottamaH pakSAdharma[ sAkSAddharma ]iva samyavyava[ gavyava sthApitavarNapramaca varNA zramAcAraH pUrvairapyUrvIpatibhistRSNAlavalubdhaiyyA[ O ]nyapahRta tA ]ni devaba hmadeyAni tepa[ SA ]mapyatisaraTa[ la ]manaH prasaramarasaM[ mutsuM ]ka 12 lanAnuma[ mo ]danAbhyAM parimuditR[ tri ]bhuvanAbhinanditoccha[ cchi ]totkRSTa dhavaladharmadhvajaprakAzitanijavazo devadve[ dvi ]jaguruM[ gurun ]pratiyathArhamanavaratapra vartitamahodraMgAdidAnavyasanAnupajA13 tasa[ saM ]toSopAttodArakIrti[ : ]pattiparaMparAdanu[ ntu ]ritanikhiladikcakrabAlaH spaSTameva yathArthadharmAdityAparanAmA paramamAhezvara[ : zrIkharagrahastasyAgrajanmanaH ka[ kumuda For Personal & Private Use Only Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 4 thAnAM tAmrapatro 14 pa[Sa]NDazrIvikasinya [ kAsinyA ]kalAvatazcaMdrikayeva raNyA[ kIrtyA ]dhavalitasakaladiGmaNDalasya khaMDita [ tA ]guruvilepanapa [ pa ]NDazyAmalaviMdhyazailavipulapa[ yo ]dharAbhogo[ gA ] yA kSoNyAH patya[ tyuH ] 15 zrIzIlAdityasya sUna[ nu ] navaprAleyakiraNa iva pratidinasa[ saM ]vardhamAnakalAcakravAla : kesarIMdra zizuvirAjalakSmIma calavanasthalImivAlaMkurva[rvA ]NaH zikhaNDikara[ ha ] 16 na iva rucimaccUDAmaNDanaH pracaNDazaktipratApazcazaradAgama iva pratApavAnullasahA[ddhA ]: saMyuge vidalayannaMbhodharAniva paragajAnudayabhUdharapanApalA[ vanebAlA ] 17 na[ ta ] iva saMtramI [ grAme ] muSNannabhimukhAnAmayU [ mAyUM ]Si dviSatA [ tAM ] paramamAhezvaraH paramabhaTTAraka mahArAjAdhirAjaparamezvarazrIbappapAdAnuddhA [ dhyA | taH paramabhaTTArakamahArAjAdhirA 18 japaramezvarazrIzIlAdityastasya sutastatpAdAnudhyAtaH kSobhitakalijaladhikallo [lA]bhibhUtamajjanmahAmahImaMDalAdvA[ loddhA ]radhairyaH prakaTitapuruSatam [ Sottama ]tayAkigula [ kIlA ]lajAramaNoraha[ : ] 19 paripUraNaparo para iva dhanamatti : [ mUrttiH ] catusagarAvaruddhAtima parikarAjJApradAnasamayavanalavalapariyasituvamabhimanumAnoparalavitanimmanappavasayasA [ catuH sAgarAvaruddhakSitimuparikarAjJApradAnasamayeghanailavilapurIyasetumivAbhimanyamAno'paralAvitanI maNoyavasA 20 ditapAramaizvaryyakApa [kopA kRSTanistriMGga[ rA ]nipAtavidalitakarikambhapa[ kumbhastha ] lollasatprasRtamahApratApabalapra[ prA]kAraparigatava[ ja ] ganmaMDalalabdhasthataH [ sthitiH ] vikaTabhi [ ni ] jardodaNDAva 21 lambinAsara[ ka ]labhUvAnAbhogajAja[ ta ]manthAsphoTAbhibhUtadugdhasindhuphanapaNDavaNDa[ phenapiNDapANDu ]yazovitAtena vihitAtapatraH paramamAhezvaraparamabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvarazrIbappa 22 pAdAnudhyAtaH paramabhaTTAraka mahArAjAdhirAjaparama [ me ]zvarazrIzIlAdityadevaH sarvvAnevasamAjJApayatyastu vaM[ vaH ] saMviditaM yapA mayAmata [ thAmayAmAtA ] pitroH puyApyAyanAya vi 23 dasappuravinirgatavuM[ vaM ] zakaTavAstavyataccAturvidyasAmAnyazANDilasaga kSetramaitrAyaNIyamAnavakasabrahmacAribrAhmaNapappaputrabrAhmaNadevilAya 24 surASTreSu antaratrAyAM moraMjijjagrAmasso parikarassabhUtavAtapratyayarasadhAnyahiraNyAdeyassadazAparAdhassota[ tpa - For Personal & Private Use Only 253 Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 gujarAtanA aitihAsika lekha 25 dyamAnaviSTike [ kaH sarvarAjakIyAnAmahastaprakSepaNIyaH pUrvaprattadevabrahmadeyara hito bhUmi cchidranyAyena caMdrAkarNavakSitisaritparvatasama 26 kAlInaH putrapautrAnvayakramabhogya udakAtisargeNa dharmadAyo nisR[ s ]STaH yatosyocitayA brahmadeyastha sthi tyA bhuMjata kRSataH karSayataH pradi 27 zatAM[ to ]vA na kaizcinniSedhe varttitavyamAgAmibhadranRpatizi[ bhi ]rapyasmadvaMzajairanyairvAanityAnai[ nyai ]zvayryANyasthiraM mAnuSyaMsa [ sA ]mAnyaMca bhUmidAnaphala mavagaccha 28 dbhirayamasmaddAyonumara piripalayita [ mantavyaH paripAlayita ]vyazcetya[ tyu ]ktaJcabahubhirvasudhA muktA rAjabhissagarAdibhiH yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM 29 phalaM / / yAnIha dAripra[ ]bhayAnnaredvairddhanAni dharmmAyatanIkRtAni || nirbhuktamApratimAni tAni ko nAma sAdhU [ dhuH ] punarAdadI 30 ta // SaSTirvaSasahastrANisvarge tiSThati bhUmidaH AcchettA cAnumantA ca tAnyeva narake vaset // dUtako rAjaputra zrIkharagrahaH // 31 likhitamidaM balAdhikRtavappabhogikaputradivirapati zrI raghaNeneti saM. 375 jyeSTha 5 svahasto mama For Personal & Private Use Only Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 4 thAnAM tAmrapatro 255 bhASAntara ! svasvi. pUNika gAmamAM vijayI nivAsasthAnamAMthI. kaliyuganA tephAnI sAgaranA taraMgothI grasta thayelA pRthvInA geLAne pitAnA vikramathI rakSaNa karavAne zaktimAna, purUmAM uttama pitAne darzAvIne lakSamIna (purUSottamanA saMbaMdhamAM lakSmI ane nRpanA saMbaMdhamAM delata) svAmi purUSottama samAna, chUpI rIte abhilASanA trAsajanaka kAtara (pola) bharatA sAkSAta dhana (eTale bIje kubera) samAna, je cAra sAgarathI AvRta thayelI bhUmimAMthI kare levA AjJA karate tyAre tene te kuberanA lakSamInA nagarane setu mAnate ... ... ... ... ... ... ... je kepathI kheMcelI asinA kUra prahArathI zatruonA mAtaMgenA bhedAelA kumbhamAMthI jharatA ane prasaratA agni samAna mahAna yazanI divAlathI AvRta akhila jagatamAM pitAnuM rAjya sthA pita kare che, je maMdara parvatathI kSubdha thaelA padadhinA veta phINu samAna sarva dizAmAM prasaratA yazanuM chatra potAnI upara banAvIne karamAM dhAraNa kare che, te parama mAhezvara, zrI ba5ne pAdAnudhyAta zrI zIlAditya-zrI zIlAdityane putra, je kalA sahita nitya vRddhi pAmatA nava IndunI kalA (Indu saMbaMdhamAM kalA ane zIlAditya mATe vidyA-kaLA) samAna che. giri uparanA vananI bhUmi bhUSita karanAra kesarI siMhanA bALa samAna rAjyalakSamI bhUSita karanAra, mayUranA nizAnavALA devanA jema alaMkAra tarIke prakAzatA mugaTavALo, ati mahAna pratApa ane yazasaMpanna, padmathI (zaraddhA saMbaMdhamAM padma ane nRpanA saMbaMdhamAM mahAna nidhi-khajAne ) alaMkArita zaradanA AraMbhanA samAna pratA5(garamI ane vikama)thI pUrNa, mahAna megha samAna zatruone mAtaMge yuddhamAM haNanAra, udaya girinA upara udaya pAmatA sUrya samAna, tenA sAme yuddhamAM thanAra zatruonAM AyuSya kSINa karanAra (haranAra) parama mAhezvara- zrI zIlAdityane putra, Dolara kusumanI, zaiyyA saundaryathI vikasAvanAra IndunA prakAza sarakhA ta yazathI sarva dizAo zveta karanAra, vanamAM nitya kapAtA agurUcaMdananA lepathI zyAma viMdhyAcalanA vizALa vistAra sahita pRthvInA svAmi- zrI kharagrahano vaDIla bhrAtA, jenA sIdhA zarIrane lakSmI spaSTa rIta anya nRpanA sparzanA kalaMkamAMthI mukta thavAnI abhilASathI AliMgana karatI, je sarva nRpethI ati vikhyAta AcAranA pratApathI adhika hatuM, jenAM bane caraNa namAvelA ane mAyALupaNAthI namra banelA aneka yoddhAonA mugaTanAM maNinA kiraNothI AvRta hatAM, je tenA gadA samAna vizALa ane baLasaMpanna karathI zatruonA madane kacarI nAMkhate, jeNe prasaratA teja vaDe potAnA zatruonI zreNuM bhasma karI hatI, je prayi janene dhana Apate, je Akamika vipattimAMthI mukta karelA aneka (janenA) ati AlhAdajanaka dekhAvathI ane bAlizatAthI mukta hatA, je sadA dvijone mAna Apate, ane atula zauryathI samasta jagata jityuM hovAthI, jeNe bAla samAna ghaNuM parAkrama batAvyAM hatAM, jethI sadA brijene mAna ApatA ane A nRthvIne ekaja padamAM bharI denAra gadA ane cakra sahita jaLazaiyyA paranA prathama deva purUSottama samAna, je vividha varNa ane AzramanA niyame sthApI sAkSAta dharma samAna hatA, prAcIna nRpoe karelAM dharmadAna pUrvenA lebhI nRpee harI lIdhAM hatAM te deve ane dvijenAM mana tuSTa karIne prasanna karelA tribhuvanathI AnandathI vadhAvelA dharmadevajathI pitAnA kuLane jeNe pratApavALuM banAvyuM hatuM, jeNe, deva, dvija, ane gurUone temanA guNa anusAra satata meTAM ane mukarara karelAM gAmonuM dAna karato chatAM saMtuSTa nahate te guNathI prApta karelA prabhAvALA yaza vaDe sarva dizAo ujavaLa karI hatI. je Ama arthasUcaka dharmAdityanA bIjA nAmathI kahevAte, ane je parama mAhezvara hata-zrI dhruvasenane vaDIla badhu, jeNe yazanAM veta vastrathI bhUSita thaI tene anurakta ane pasaMdagI batAvatI tenA svayaMvara upara mALA eTale rAjyazrI arpatA mahAna nRpa maMDaLane svIkAra karyo hato, je ajita hatA ane sarva zatruone namAvavA pUratA vikrama saMpanna hato, je dhanuSya para baLathI khecelAM zarathI bhUSita zatrunI bhUmimAMthI dareka zaradamAM prativarSanI For Personal & Private Use Only Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 gujarAtanA aitihAsika lekha khaMDaNI ugharAvata, jenuM zravaNa, vividha varNathI zubhatA dekhAtA bALapaNathI ja prApta karelA zAstranA jJAnathI saraLa hatuM, jenA karNane ratnanAM navAM adhika bhUSaNa paNa hatAM, ghaNuM kaMkaNu, ro, anya bhUSaNathI virAjato ane satata dAnamAM reDAtA pANIthI bhIMjAelo jene kara ujavaLa zaivala vRkSanA aMkura samAna caLakatA, uchaLatA sAgarane rokatA hoya tema akhila vizvane jenA kara temanI vacce antara bhAgamAM dhAratA, ane je parama mAhezvara hatA-zrI derabhaTTane putra, je pitAnA pitAne bhaktithI satata namana kare . . .. (?) jenuM zira tenA pitAnA caraNanA rana samAna nakhanI ramirUpI gaMgAnAM atizveta jaLathI nitya pavitra thayuM hatuM, je agatyamuni jema ati buddhi ane DahApaNa batAvatA, je ati zveta ane sarva dizAmAM prasarelA yazanI kaLAthI IndunI mahAna kaLAnI ceSTA karate, je meghathI zyAma thaelA zikhara rUpI stanAgravALA sahyAdri ane viMdhyAcaLanA pAdharavALI pRthvIne pati hatazIlAdityane putra je sAraMga dhanuSya karamAM dhArI sAkSAta kRSNa samAna bhAsate--sarvathI baLavAna cakavatti zrIdharasenanA pitAmahane bhAI, mahArAjAdhirAja, jenA bhAla para pitAnA pitAnA - caraNakamaLa AgaLa satata bhUminA gharSaNathI thaeluM IndukaLA samAna cihna hatuM, jenA ramya karNa ( zrutinA vizeSa jJAnathI ) bALapaNathI vedanA maMtranA alaMkArathI pavitra hatA, jenA kamaLa sarakhA karanuM agra dharma dAne karavAmAM saMkalpanA jaLathI ghavAeluM hatuM, je yuvAna kanyAnA karanuM mRdutAthI grahaNa karatA vallabha samAna ati mRdu kara grahI pRvIne valabha hatA, je 2 dhanurveda jema sarva laya nizAna daSTimAM rAkhate, jenI AjJA cUDArane mAphaka nRpAthI temanA zirapara dhAraNa thatI, ane je paramamAhezvara hata -zrI dhruvasenane putra, tenA vaDIla badhune pAdAnudhyAta, je pitAnA pUrvajo karatAM sadAcAramAM adhika hato, je anyathI na karelAM kAryo siddha gamana karatA purUSArtha sAkSAta hoya tema dekhAte, jenuM mana pUNe guNenA premathI bhareluM hatuM, jene prajA anya manu mAphaka svIkAratI, jeNe ati vidyA prApta karI hatI, je kalaMkarahita sarva tejasvI indu samAna ane sarva zAntine hetu hatuM, je mahAna tejathI dizAonA anta sudhI sakaLa timira haNanAra potAnI prajA upara nitya prakAzatA sUrya samAna hato, jenAmAM prajAne vizvAsa hatuM, je sadA zAstra anusAra pitAnA aneka arthanI siddhi arthe mahAna kAryo karate, je saMdhi ane samAsamAM nipuNa hatuM, je yogya Adeza yogya sthAne ApatAM vRddhi thaelAnA AdezathI ati zuddha thaye hatuM, je naya ane vyAkaraNamAM pravINa hatuM, je mahAna pratApavALa hatA chatAM dayAthI pUrNa mRdu hRdayavALe hato, je zAstramAM nipuNa ane kRtinA jJAnavALe hato chatAM mada rahita hatuM, je AkarSaka hato chatAM svanigrahI hatA, je mitra tarIke sthira hatuM chatAM duSTone hAMkI mUko, jeNe udaya( rAjyAbhiSeka)samaye akhila jagane AnandathI bharyuM tethI bAlAditya( bAlasUrya )ne vikhyAta ane arthasUcaka bIjA nAmathI je kahevAte, ane je parama mAhezvara hate- zrI dharasenane anuja, je tenA pitAne pAdAnudhyAta hatuM, je sarva vidyA prApta karI vidvAnone parama saMtoSa hato, je baLa, udAratA ane dAnathI avya sthita ane aniyamita zatruonA mAratha bhAgI nAMkhate, je jagane anDara viSaya, sarva kaLAane vidyA sAthe paricita hato chatAM ati AnandakArI svabhAvavALo hato, je akRtrima prama ane vinayathI bhUSita hatuM, jeNe aneka yuddhamAM vijayadevaja chInavI levA taiyAra ane vizvAsathI bharelA karathI tenA zatruomAM spardhAnA utsAhane nAza karyo hato, zastrakaLAne mada tenA dhanuSyanA yazathI utaryo hato evA sarva nRpothI jenI AjJAnI stuti thatI hatI, ane je paramamAhezvara hate---zrI paragrahane putra, je tenA badhune pAdAnudhyAta hato, je vaDIla badhue tenA skaMdha upara mUkelI ramya ane abhilaSita rAjyazrInI dhurI pitAnA badhunI AjJAnuM pAlana mAtra AnandathI ja karatAM eka sukhI vRSabha peThe dhArate, je anya upendra samAna hatuM ane tenA tarapha premathI pUrNa hatuM, jenI zAti zramathI, sukhathI ke premathI ati hatI. For Personal & Private Use Only Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 4 thAna tAmrapatro 257 tenuM pAdapITha tenA vikramanA pratApane namana karatA aneka rRpAnA mugaTanAM ratnAnA prakAzathI AvRta hatuM chatAM je anyane apamAna ApavAnI abhilASanA kaNa sarakhA doSathI mukta hateA, je vikhyAta ane mada bharelA vikramavALA jane pAse namana phakta thavA detA, jenAmAM sakaLa jagatanA sarva AnandakArI guNA ekatra thayA hatA, jeNe baLathI kaliyuganA sarva mArge hAMkI mUkayA hatA, jenuM udAra hRdaya duSTomAM sadA jaNAtA eka paNu doSathI mukta hatuM, je sarva jAtanAM purUSArthavALAM zastronA prayAganI mahAn dakSatAthI asaMkhya zatrunupAnI lakSmI harI laI parAkramI janAmAM peAtAne prathama sAbIta karatA, ane je paramamAhezvara hatA;--zrI zIlAdityanA anuja, je tenA pitAnA pATTAnudhyAta hatA, jeNe sakaLa jagatane Ananda ApatA ati adbhuta guNNAnA tejathI sarva dizAbharI, jenA skaMdha aneka yuddhamAM spaSTa teja vaDe ane senApatinA teja vaDe prakAzatA hatA, je mahAna abhilASanA mahAbhAra dharatA, je vidyAnA para ane apara viSayanA jJAnathI ati pavitra thaelI mativALeA hateA chatAM keAI jana pAse thI eka suvacanathI sahelAIthI tuSTa thAya tevA hatA, jenA hRdayanuM gAMbhIrya sarva janeAthI agAdha hatuM chatAM ghaNAM satkAryAMthI je ati umadA svabhAva dekhADatA, jene yaza satyayuganA pUrvenA nRpAnA mArgapara gamanathI cAmera prasaryAM hatA, jeNe dharmakAryanI sImA kadApi ullaMghI na heAvAthI adhika ujajavaLa thaela lakSmI, sukha ane pratApanA upabhAgathI dharmAdityanuM varNana ApatuM khIjuM nAma prApta karyuM hatuM, ane je paramamAhezvara hatA;--zrIdharasenanA putra, jeNe peAtAnA pitAnA padmanakhamAMthI udbhavatAM rizmi rUpI gaMgAnAM jaLamAM sarva pApa dhoI nAMkhyAM hatAM, je asaMkhya mitreAnA jIvananA pAlana rUpa pratApanI abhilASanA khaLathI AkarSAelA sarva sadguNaiAthI pUrNa hatA, je naisagika baLa ane vizeSa vidyA(zikSA )thI sarva dhanurdhAne vismita karatA, je pUrvajoe karelAM sarva dharmadAna rakSatA, je prajAne haNanAra sarva vighra haratA, jenAmAM zrI ane sarasvatine ekatra nivAsa hatA, jeNe peAtAnA pratApathI vimala rAjyazrI prApta karI hatI, ane je paramamAhezvara hatA;---zrIguhusenaneA putra jeNe mAtapitAnAM caraNakamaLane namana karIne sarva pApa dhAi nAMkhyAM hatAM, jeNe bALapaNathI eka ja mitra samAna asithI zatruonA masta mAtaMgonAM sainya chedIne peAtAnuM baLa prakAzita karyuM hatuM, jenA padmanakhanI prabhA tenA pratApathI namana karatA zatruenA mugaTanAM ratnAnI prabhA sAthe bhaLatI, je sarva smrutimAM jaNAvelA mArganuM ceAgya pAlana karIne peAtAnI prajAnAM hRdayanuM anuraMjana karIne rAja zabda pUrNa artha sahita sArI rIte zeAbhAvatA, je rUpa, kAnti, sthiratA, gAMbhIrya, buddhi ane saMpadamAM anukrame kAmadeva, indu, himAlaya, sAgara, bRhaspati ane kubera karatAM adhika hatA, je zaraNAgatane zaraNu ApavAmAM nitya udyata hAi peAtAnAM sarva artha ( kArya ) tRNavat gaNI tyajI detA, je abhilASa karatAM adhika ApI vidvAnA, andhujanA ane mitranAM hRdaya raMjatA, je sakaLa vizvaneA sAkSAta gamana karatA Ananda hatA, ane je paramamAhezvara hatAH--zrIbhaTTArkanA pautra, jeNe mitrAnAM ane baLathI namAvelA zatruenAM sainyanA prakhaLa ane satata prahArathI yaza prApta karyAM hatA, jeNe ( prajAne ) anurAga nija pratApamAMthI udbhavatA dAna, mAna, ane nayathI meLabyA hatA, jeNe vaza thaelA nRpAnI zreNInA baLathI rAjayazrI prApta karI hatI, ane jene vaMza achinna hatA te--jAhera kare che keH- tamane jAhera thAe ke mArAM mAtApitAnAM puNya arthe dharma dAna tarIke, brAhmaNa patinA putra vidazapura tyajI, vaMzakaTamAM vasatA, sAmAnya zANDilyAnA gotranA caturvedI ane maitrayaNi zAkhAnA mANuvaka brahmacArI brAhmaNa devilane saurASTramAM antaratrAmAM mAJjijja gAma carA sahita, lIlI ane sUkI utpanna sahita, rasa, dhAnya, suvarNa Adi Avaka sahita, dazAparAdhanA nirNayanI sattA sahita, veTha sahita, rAjapurUSanA dakhalagirimukta ane devA ane dvijone For Personal & Private Use Only Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 gujarAtanA aitihAsika lekha ApelI bhUmi varja karI, bhUmichidranA nyAyathI, caMdra, sUraja, sAgara, pRthvI, nadIo ane parvatenA astitva kALa sudhI putra, pautra, ane vaMzajonA yogya upaga mATe pANInA arthathI meM ApyuM che. AthI te dharmadAna anusAra upaga kare, khetI kare, ke khetI karAve, athavA anyane sepe, te keIe tene pratibaMdha karavuM nahIM. amArA vaMzanA ke anya bhAvi nRpee aizvarya caMcaLa che, jIvita asthira che, ane bhUmidAnanuM phaLa sarvane sAmAnya che ema mAnIne A amArA dharmadAnane anumati ApavI. kahyuM che ke sagara Adi ghaNuM nRpAe pRthvIne upabhega karyo che paNa je samaye je bhUmipati hoya tene te samayanuM phaLa che. AgelA anna ane tethI nirmAlya (mAla vinAnuM, punaH harI levA jevuM nahi te) samAna dAnamAM ApeluM dhana ye sujana dAridrathI piDAI punaH laI leze ? bhUminuM dharmadAna karanAra 60,000 varSa svargamAM vase che. paNa te harI le ke harI levA de che te teTalAM ja varSa narkamAM vAsa kare che. AmAM dUtaka rAjaputra para graha che. A divirapati zrIharadhana, senApati bapa-bhejikanA putrathI lakhAyuM che. saM. 375 jeSTha vadi. 5. A mArA svahasta che. For Personal & Private Use Only Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM89 zIlAditya 4 thAnAM tAmrapatro gu. saM. 376 mArgazIrSa su. 15 che. barajese mokalelA rabiga uparathI lIsTamAM dAkhala thaela che. I. e. . 5 pA. 20 me prasiddha thaela zIlAditya 4 thAnAM saM. 372 nI sAlanA tAmrapAmAM che te mujaba ja vaMzAvali AmAM Apela che. dAna valabhimAMthI ApavAmAM AvyuM che. AmAM paNa dUtaka tarIke rAjaputra kharagraha Apela che. paMkti 59 me sAla 376 mArgazIrSa su. 15 Apela che. 1 e. I. vo. 5 epenDIkasa ( I. ne, I. ) naM 42, pA. 69 che. eka kInhAna For Personal & Private Use Only Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 90 zIlAditya 4 thAnAM tApa* saMvat 381 mArgazira su. 6 A be patarAM che. te darekanuM mApa 13"x12" nuM che. banne eka ja bAjue lakhelAM che. pahelA patarAmAM 32 ane bIjAmAM 33 paMktio lakhelI che. tArIkha 65 mI paMktimAM ApelI che, ane temAM 300, 80, 1 tathA 6nA AMkaDAnAM cihno che. dAna ApanAra zIlAditya karyo che, ane dAna lenAranuM nAma bAlAditya jaNAya che. te AnaMdapuramAMthI AvI valabhImAM rahetA eka brAhmaNa hevAnuM varNana kareluM che. dAnamAM ApelAM gAmanuM nAma vAMcI zakAtuM nathI. tArIkha I. sa. 701ne maLatA gu. saM. 381nA mAgazIrSa suda 6 nI che. dUtaka rAjakumAra dharasena che. ane lekhaka divirapati haragaNune dattaka putra divirapati AdityA . . che. zIlAditya 3 jAnA gu. saM. 346 ne dAnamAMthI haragaNa vize jaNAvyuM che. (I. eM. 5 207) akSarAntaramAthI amuka bhArga patarUM bIjuM 67 ....paramezvarazrIzIlAdityadevaH sarvAneva samAjJApayatyastu vassaMviditaM yathA mayA mAtApitroH puNyApyAyanAya AnandapuravinirgatavalabhIvAstavyacAturavidyasAmA- - - - - - - - - - -Amameva zrImI jhuMvArSi - - -- vANiyuM grI -- - - vAhitya - - - - - - - 20 . .. ... ... 3wAtina dharmadrAyaH nida: yAco . . . . . .. .. kUtotra rAnaputraparanA 65 likhitamidaM divirapatizrIharagaNadattakaputradivirapatizrImadAdityAlenetiH / saM 300 80 1 mArgazira su 6 / svahasto mama * ja. be, bA . e. se. nyu. sI. je. 1 pA. 75 jI. vI. AcArya. 1 mULa patarAmAMthI. For Personal & Private Use Only Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 91 zIlAditya 4 thAnAM tAmrapatro gu. saM. 382 mArgazIrSa su. 6 che. phalITe mokalelA rabiga uparathI lIsTamAM dAkhala thaela che. I. e. je. 5 pA. 209 me prasiddha thayela zIlAditya 4 thAnAM saM. 372 nI sAlanA tAmrapatromAM che te mujaba ja vaMzAvali AmAM Apela che. dAna valabhimAMthI Apela che. AmAM dUtaka tarIke rAjaputra dharasenanuM nAma Avela che. ja. . . . e. se. (nyu. sI.). 1 pA. 76 Aja rAjAnAM 381 mArgazIrSa suda 6 nAM tAmrapatro upara noTa lakhAI che te kadAca A ja haze. sAlane chelle AMkaDo che tyAM khADo che tethI eka ane e darzAvanArI ADI lITI eka che ke e te cokkasa thaI zake tema nathI, * e. I. je. 5 epenTIsa. I, ne. I. naH 43 pA. 69 che. eka kIlone For Personal & Private Use Only Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 92 zIlAditya 4 thAnAM tAmrapatro gu. saM. 387 dri. pauSa. va. 4 taratamAM maLelAM be valabhI tAmrapatro bhAvanagaramAMnA bArTana myujhIyamanA kayureTare tapAsavA mATe mekalyAM hatAM te paikInuM A bIjuM che. te zIlAditya 4 thA saM. 387 ki. pauSa(bIjA pakSa)nI va. 4 je divase meghavana mukAme thI ApelA dAna saMbaMdhI che. A rAjAnI chellAmAM chellI tArIkha 382 jANavAmAM che tethI A tAmrapatrathI 387 sudhI te rAjAne kALa laMbAya che. jene dAna apAyuM che te kauzika gotranA, vAjasaneya zAkhAnA mULa puSyazabapuranA brAhmaNa sAbadattane dIkare brAhmaNa dI[ kSita nAme hate. maDasara gAmanI IzAna khUNAmAM 25 pArAvarta jamIna ane vAva dAnamAM Apela che. Ane lekhaka mammaka che ane tene cAra nIcenA IlakAba hatA. sAMdhivigrahika divirapati, mahApratihAra ane sAmanta. kUtaka rAjaputra kharagraha hatA. 1 A. sa. . sa. rIperTa I. sa. 1915-16 pA. 55 pro. DI. Ara, bhAMDArakara For Personal & Private Use Only Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 93 zIlAditya 5 mAnAM gAMDaLanAM tAmrapatrA. saM 403 mA. va. 12 kAThiyAvADamAM AsisTaMTa peAlITIkala ejaMTa kepaTana prIthrIpsa jenA tAkhAmAM goMDala sTeTa hatuM tenA taraphathI A patarAM maLelAM hatAM. te zIlAditya 5 mAnAM che ane atyAra sudhI prasiddha thaelAM patarAMmAM sauthI chellAmAM chelluM che. rAjAe nIce mujaba varNavyA che. ( 12 ) zIlAditya ( 13 ) zIlAditya dvaita (14) zIlAditya daiva (15) zIlAdritya deva *( 1 ) bhaTTArka tenA sIdhe vArasa (2) husena (3) dharasena ( 4 ) zIlAdvitya athavA dharmAditya ( 9 ) derabhaTTa ( 6 ) dharasena (10) dhruvasena (11 ) kharagraha agara dharmAditya 1 (5) kharaghaDa upara batAvyA naMbara anusAra nAmA A dAnapatramAM Apela che. ( 5 ) kharagrahu te zIlAditya urphe dharmAdriyane dIkarA kahelA che, paNa bIjA patarAMmAM tene anuja eTale nAnA bhAi varNavyeA che. ( 8 ) dharasena pachI (4) zIlAdityanA vaMzajanA vahnaprasaMge (4) zIlAdityane (8) dharasenanA pitAmahanA bhAI tarIke varNavyeA che ane ( 5 ) kharagrahane paNa (4) zIlAdityanA bhAI tarIke varNavyA che tethI " anuja " nAnA bhAI e sAcA pATha che. ( 6 ) dharasenane AmAM dharasena kahyo che, paNa bIjA 403 vai. su. 13 nA dAnapatramAM dhruvasena kahyo che. paNa dharasena e sAcA pATha che, ema bIjAM dAnapatrAthI siddha thAya che. ( 9 ) derabhaTTane khIjAM dAnapatromAM aGgajanmA tarIke varNavyA che, paNa AmAM agrajanmA kahyo che. paNa te bhUla lAge che. ( 12) zIlAdityathI (15) sudhInA badhA rAjAene mAtra zIlAditya deva kahyA che, paNa teene judA pADavAnuM kAMI sAdhana nathI. have pachI bIjAM patarAMmAMthI kadAca te sAdhana maLe evA saMbhava che. (7) dhruvasena athavA bAlAditya * 8 ) dharasena (15) zIlAditya dAna ApanAra rAjA che, tenI tithi saM.403 mAgha, va. 1ra che. dAna dAmodara bhUtinA dIkarA vAsudeva bhUtine ApeluM che. te RgvedI gAgye geAtranA cAturvedI hatA ane vardhamAna bhuktimAMthI nIkaLI AvIne limikhaMDamAM rahetA hatA. surASTramAM dizaputra pAsenuM aMtara pillikA gAma dAnamAM ApeluM che. kepaTana phIjhIpsa lakhe che ke A patarAM DhAMkamAMthI maLelAM hatAM, te DhAMka kAThiyAvADamAM che ane gAMDaLanA tAbAmAM che. AnI AsapAsa prAcIna gAmeA che jemAM zeAdhakhoLa karavA jevuM che. For Personal & Private Use Only 1 ja, bega, i. ro. e. sA. ve, 11 pA. 335, e. mAva sAheba vizvanAtha nArAyaNa maMDalika. *A naMbaro rAjakayA anusAra nathI, paNa dAnapatramAM je kramamAM ApyA che te krama anusAra che. Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara paheluM patarUM 1 OM svasti jayaskandhAvArAtzrIkheTakavAsakAt prasabhapraNatAmitrANAM maitrakANA matulabalasampannamaNDalAbhogasansaMktaprahArazatalabdhapratA2 pAtpratApopanatadAnamAnArjavopArjitAnurAga[ / ]danuraktamaulabhRtazreNibalAvAptarAjya zriyaH paramamAhezvaraH zrIbhaTTArkAdavyavacchinnarAjavazA3 mAtApitRcaraNAravindapraNatipravidhautAzeSakalmaSaH zaizavAtprabhRtikhaDgadvitIyabA hureva samadaparagajaghaTTaoNsphoTanaprakAzitasatvanikaSaH tatprabhAvapraNatArAti 4 cUDAratnaprabhAsaMsaktapAdanakharazmisaMhati[ : ]sakalasmRtipraNItamArgasamyakpari pAlanaprajAhRdayaraJjanAnvartharAjazabdo rUpakAntisthairyagAmbhIryabuddhiH sampadbhiH sma. 5 razazAGkAu~rAjodadhittadazagurudhanezAnatizayAnaH zaraNAgatAbhayapradAnaparatayA tRNa vadapAstAzeSakhakAryaphalaH prArthanAdhikArthapradAnAnanditavidvatsuhRtpraNa6 yihRdaH pAdacArIva sakalabhuvanamaNDalAbhogapramodaH paramamAhezvaraH zrIguhasenasta syasuteH statpAdanakhamayUkhasantAnavisRtajAhnavIjalaughaprakSAlitAzeSa7 kalmaSaH praNayizatasahasropajIvyamAnasampadrUpalobhAdivAzritaH sarabhasamAbhigAmikai. ___ garguNaisahajazaktizikSAvizeSa': vismApitAkhiladhanurdharaprathamanara8 patiH samatisRSTAnAmanupAlayitA dharmadAyAnImapAkartA prajopaghAtakAriNAmupa___plavAnAM darzayitA zrIsarasvatyorekAdhivAsasya saMhatArAtipakSamuMkSiptalakSmIpari 9 bhogadakSavikramo vikramopasamprAptavimalapArthivazrIH paramamAhezvaraH zrIdharasenastasya sutastatpAdAnudhyAtasakalajagadAnandanAtyadbhutaguNasamudayasthagitasama10 gradigmaNDalaH samarazatavijayazobhAsanAthamaDaNlAgradyutibhA~surAMsapITho vyUDhagurumano rathamahAbhAraH sarvavidyAparAparaH vibhAgAdhigamavimalamatirapi 11 sarvataH subhASitalavenApi sukhopapAdanIyaparitoSaH samagralokAgAdhagAmbhIryahRda yopisuccaritAtizayitasuvyaktaparamakRlyANasvabhAvo nikhilakRtayuga 12 nRpatipathavizodhanAdhigatodagrakIrtidharmAnuparodhojvalatarIkRtArthasukhasampadupasevA nirUDhadhAdityAparamainAmA paramamAhezvara zrIzIlAditya13 stasyai sutastatpAdAnudhyAtaH svayamupendraguruNeva guruNAtyAdaravatA samabhilaSaNIyA mapirAjalakSmI skandhAsaktAM paramabhadraiva dhuryyastadAjJAsampAdanaikarasatayevodva1 NA 2 saMsakta 3 ra 4 vaMzA 5 TA, ddhi 7 di 8 ni ta 10 NaiH 11Sa 12 ti 13 nA 14 samutkSipta 15 rbhA 16 ra 17 saccaritAtizayita sucaritAtizayita 18 ' bhAM puna3ti cha. 14 paranAmA 2. raH 21 bhI patarAyAne sAdhAre tasyAnujaH DA . For Personal & Private Use Only Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 265 zIlAditya 5 mAnAM tAmrapatro 14 hanakhedasukharatibhyAmanAyAsisattvasampattiHprabhAvasampadvazIkRtanRpatizataziroratna ___ chAyopagUDhapAdapIThopi parAvajJAbhimAnarasa[ / nAliGgitamanovRttiH 15 praNatimekA parityajya prakhyAtapauruSAbhimAnairapyarAtibhiH ranAsAditapratikRyopAyaH / kRtanikhilabhuvanAmAdavimalaguNasaMhatiH prasabhavighaTita16 sakalakalivilasitagatinIMcajanAdhirohibhirazeSairdoSairanAmRSTAtyunnatahRdayaprakhyAtapau ruSAstrakauzalAtizayaH guNatithavipakSakSitipaoNtilakSmIsvaya17 cAhaprakAzitapravIrapuruSaprathamanarapatiH prathamasaGkhyAdhigamaH paramamAhezvaraH zrIkhara grahastasya sutastatpAdAnudhyAtaH sarvavidyAdhigamaH vihitanikhila18 vidvajjanamanaH paritoSAtizayaH satvasampadAtyAgaudAryeNa ca viganuisandhAnasa___mAhitArAtipakSamanoratharathAkSabhaGgaH samyagupalakSitAnekazAstrakalAlokacaritagaharavi19 bhAgopi paramabhadraprakRtirakRtRmaprazrayopi vinayazobhAvibhUSaNaH zaimarazatajayapatAkAha raNapratyalodagrabAhudaNDavidhvansitanikhilapratipakSadarpodayaH svadhanuH 20 prabhAvaparibhUtAstrakauzalAbhimAnasakalanRpatimaNDalAbhinanditazAsanaH paramamAhezvaraH . zrIdharasenastasyasutastatpAdAnudhyAtaH saccaritAtirzayasakalapUrva21 narapatiratidussAdhanAnImapiprasAdhayitA viSayANAM mUrtimAniva puruSakAraH parivRddhagu____NAnurAganinbheraiH cittavRttibhirmanurivasvayamabhyupapannaH prakRtibhiradhigatakalA[kalA]22 paH kAntimAnnivRtiheturakalaGkaH kumudanAthaH prAjyapratApasthagitadigantarAlaprava~. sitadhvAMtarAzisaMtatoditasavitAprakRtibhyaH paraM pratyayamarthavantamatibahuti23 thaprayojanAnubandhamAgamaparipUrNaH vidadhAna[ : ]sandhivigrahasamAsanizcayanipuNaH ___sthAnAnurUpamAdezaM dadadguNavRddhividhAnajanitasaMskAra[ : ]sAdhUnAM rAjyazAlAturIyata 24 ntrayorubhayorapiniSNAtaH prakRSTavikramopi karuNAmRduhRdayaH zrutavAnapyagamvitaH kAntopi prazamI sthirasauhArdopi nirasitAdoSavatAmudayasamupajanita25 janAnurAgaparihitabhuvanasamarthitaprathitabAlAdityadvitIyanAmA paramamAhezvaraH zrIdhruva senastasya sutaiH statpAdakamalapraNAmadharaNikaSaNa26 kiNalAJchanalalATacandrazakalaH zizubhAvaeva zravaNanihitamauktikAlaGkAravibhrama [ / ]malazrutivizeSa[ : ]pradAnasalilakSAlitAgrahastAravinda[ : ]kanyA27 yAiva mRdukaragrahaNAdamandIkRtAnandavidhivasundharAyAH kArmuke dhanurvedaiva sambhA vitAzeSalakSyakalApa[ : ]praNatasamastasAmanta28 maNDalotamAGgadhRtacUDAratnAyamAnazAsanaH paramamAhezvaraH paramabhaTTArakamAhArAjAdhi rAjaparamezvaraH cakravartI zrIdharasenaH 1 2 bhi. 3 kri. 4 ga 5 pa 6 ti 7 ma 8enis nptr| adhigatAnusandhAna pAya cha 9 tri 10 sa 114Aya yo.(?) 12 vidhvaMsita 13 anya tAmrapatrAne AdhAra tasyAnuja hA dhaye 14 zayita vadhAre sA3 bAMyana che. 15 nA 16 ra 17 pradhvaMsita 18 ziH 19 taH 20 pUrNa 21 ta 22 tta. For Personal & Private Use Only Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 gujagatanA aitihAsika lekha patarUM bIjeM 1 tatpitAmahabhrAtRzrIzIlAdityasya zAGgapANerivAgrajanmano bhaktibaMdhurAvayavakalpi tapraNataratidhavalayA dUraM tatpAdAravindapravittayA caraNanakhamaNirucA mandAkinye 2 vanityamamalitottamAGgadezasyAgastyasyevarAjarirSadakSiNyamAtanvAnasya prabaladhavali mnAyazasAM valayena maNDitakakubhA na[ bha ]si yAminIpateviracitA3 zeSa[ / ]khaNDaparivezamaNDalasya payodazyAmazikharacUcukaruci[ ra ]sahyavidhyastana gugAyAH kSiteH patyuH zrIDerubhaTasyAGgajaH kSitiH saMhate. 4 ranurAgiNyAH zuciyazozukabhRtaH svayaMvaramAlAmiva rAjyazriyamarpayantyAH kRtapa rigrahaH zauryyamapratihatavyApAramAnamitapracaNDa[ / ]ri5 maNDalamaNDalAyamivAlambamAna[ : ]zaradi prasabhamAkRSTazilImukhabANAsanApAdi taprasAdhanAnAM parabhuvAM vidhivadAracittaMkaragrahaNaH pUrvameva vivi6 dhavarNojjvalena zrutAtizayenodbhAsitazravaNayugalaH punaH pu( na )ruktenevaratnAlaMkA reNAlaGkRtazrotraH parisphuratkaTakavikaTakITapakSaratnavalayamavichinnapradA7 nasalilanivahAvasekavilasannive zaibAlAGkAramivAgrapANipANimudhan dhRtavizAla ratnavalayavelAtaTAyamAnabhujapariSvaktavizvaMbharaH paramamAhezvaraH 8 zrIdhruvasenastasyAgrajoparamahIpatisparzadoSanAzanodhiyeva lakSmyA svayamatispaSTaceSTa mAzliSTAGgayaSTiratirucirataracaritagarimaparikalitasaka9 lanarapatiH prakRSTAnurAgasarabhasavazIkRtanRpatiH pratApaploSitAzeSazatruvajhaiH praNa vipakSamutkSiptalakSmIkaH preritagadokSiptasudarzanacakraH pari10 hRtAbAlakIDonadhaH kRtadvijAtirekavikramoprasAdhitadharitrItalonAGgIkRtajalaza yyopUrvapuruSottamatayA sAkSAddharmaiva samyagvyavasthApitavarNAzramA11 cAraH pUrvairapyUrvIpatibhiH tRSNAlavalubdhairyAnyapahRtAni devabrahmadeyAni teSAbhapya tisaralamanaH prasaramutsaGkalanAnumodanAbhyAMparimu12 ditastRbhuvanAbhinanditocchritotkRSTadhavaladharmadhvajaH prakAzitanijavazo devadvi jagurUnpratipUjyayathArhamanavaratapravartitamahodroH didAnavyavasA[ yA ]nu13 pajAtasantoSopAttoddArakIrtipatiH paramparAdanturitanikhiladikacakravAlaH spaSTame vayathArthadharmAdityaparamainAmA paramamAhezvaraH zrIkharagrahaH 1 va 2 rAjarSe 3 vindhya 4 pa 5 zozu 6ta 7 vilasannavazaivalAlaGkAra 8 sapanA nA bhUla che 9 na 10 va 11 samutkSiptalakSmIko 12 ma 13 urvI 18 bhistRSNA 15 tri 16 ja 17 vaMzo 18 19 dA 20 par3akti 21 the 22 dharmAdityAparanAmA 23 hai For Personal & Private Use Only Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 267 zIlAditya 5 mAnAM tAmrapatro 14 stasyAgrajanmanaH kumudaSaMNDa: zrIvikAsinyA kalAvatazcandrikayevakIAdhavalitasaka ladigmaNDa[ la ]sya khaNDitAguruvilepanapiNDazyAmalavindhyazailavipulapayodharAyAH 15 kSiteH patyuH zrIzIlAdityasya sUnurnavaprAleyakiraNa iva pratidinasaMvarddhamAnakalA cakravAla[ : kesarIndrazizuriva rAjalakSmImacalavanasthalImivAlaGkurvANaH 16 zikhaNDaketanaiva cUDAmaNDana[ : pracaNDazaktiprabhAvazca zaradAgamaiva pratApavAnu lasatpadmaH saMyuge vidalayanambhodharAnivaparagajAnudayatapanabAlAtapaiva 17 saMgrAmeSu muSNanabhimukhAnAmAyuMSi dviSatAM paramamAhezvaraH paramabhaTTArakamahArAjA dhirAjaparamezvaraH zrIvAvapAdAnudhyAtaparamabhaTTArakamahArAjAdhi18 rAjaparamezvaraH zrIzIlAdityadevastasya sutaH kSubhitakalijaladhikallolAbhibhUtima___ janmahAmahImaNDaloddhAradhairyaprakaTitapuruSottamatayAnikhilajana19 manorathaparipUraNaparo paraiva cintAmaNizcatussAgarAvaruddhasImAparikarAMca pradAnasa___ maye tRNamiva laghIyasImbhuvamabhimanyamApara pRthvInirmANavyavasA20 yAsAdititapAramaizvarya[ : ]kopAkRSTanistRzanipAtavidalitArAtikarikumbhastha lollasatprasRtamahApratApAnalaH prakAraparigatajaganmaNDalalabdhasthitirvikaTanijadoI21 NDAvalambinA sakalabhuvanAbhogabhAjA manthAsphAlanavidhUtadugdhasindhuphenapiNDapANDura yazovitAnena pihitAtapatraH paramamAhezvaraH paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvara 22 zrIvappapAdAnudhyAtaparamabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvarazrIzIlAdityadevaH tatputraH pratApAnurAgapratApArnurAgapraNatasamastasAma23 tacUDAmaNimayUkhakhacitaraJjitapadAravindaH paramamAhezvaraparamabhaTTArakamahArAjAdhi rAjaparamezvara zrIvappapAdAnudhyAtaparamabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvara 24 zrIzIlAdityadevIsInevasamAjJApayatyastu va[ : ]saMviditaM yathA mayA mAtApitroH rAtmanazcapuNyayazobhivRddhaye aihikAmuSmikaphalAvAtpyartha zrIvarddhamAnabhuktivini gatalipti25 khaNDavAstavyatacAturvidyasAmAnyagAyesagotrabavhRcasabrahmacAribhaTTadAmodarabhUtipu trabhaTTavAsudevabhRtinAye balicasvaizvadevAgnihotrakratuyAdyutsarpa26 NArthe surASTreSu dinnAputrasamIpeaMtarapallikAgrAmassodraGgaH soparikarassoptadyamA naviSTIka[ : ]sabhUtapAtapratyAyaH sadhAnyahiraNyAdeya[ : ]sa[ da ]zAparAdha[ : - sarvarAjakIyAnA27 mahastaprakSepaNIyaH pUrvaprattadevabrahmadAyarahitobhUmichidranyAyenAcandrAkarNivakSitisari tparvatasamakAlInnaH putrapautrAnvayabhogyaudakAtisargeNa dharmadAyo 7 la 8 pratApAnurAga puna3ti 9 vaH 1 paNDa 2 Dma 3 yanna 4 paNana 5 sAdita 6 triMza 10 tro 11 bhUtinAya ne pahale bhUtaye 12 ki. 13 lIna: For Personal & Private Use Only Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 gujarAtanA aitihAsika lekha 28 nisRSTo yatosyocitayA dharmadAyasthityA bhuMjataH kRSataH karSApayataH pradizato kaizcidvyAsedhe vartitavyaM AgAmibhadranRpaMtibhiH rapyasmadvazajairanyaiI nityA29 nyaizcaUNyasthiraM mAnuSyaM sAmAnyacca bhUmidAnaphalamavagarchadbhiH rayamasyadAyonuma ntavyo pripaalyitvyshcetyuktnyc[||] bahubhirvasudhA bhuktA raajbhissgraadibhiH[||] 30 yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalam [ // 1 // ] yAnIha dAridyabhayAnna rendrairddhanAni dharmAyatanIkRtAni [ // ] nirmAlyavAnapratimAni tAni ko nAma sAdhuH punarAdadIta[ // 2 // ] SaSTiM 31 varSasahasrANi svarge tiSThati [ // ] bhUmidaH AcchettA cAnumantAca tAnyeva narake vasediti [ // 2 / / ] dUtakotra rAjaputra zrIzIlAditya[ : ]likhitamidaM 32 zrIbuddhabhaTaputrabalAdhikRtazrIgillakeneti saMva 403 mAgha ba 12 svahasto mama 1 karSayataH sAivAMyanale. 2 bhi 3 daMzajaiH 4 ddhi 5 ddA 6 vyaH 7 vAntapratimAni, For Personal & Private Use Only Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 5 mAnAM tAmrapatrI 269 bhASAktara paheluM pataruM svasti ! zrIkheTaka vijayadhAma nagaranA nivAsI parama mAhezvara zrIbhaTTArkamAMthI, jeNe, atula zaidhavALA ane zatruone baLa vaDe namAvanAra maitrakonA vizALa maMDaLamAM aneka yuddhamAM jaya prApta karyo hate. jeNe pratApa, dAna mAna, ane saraLatAthI jitelAone anurAga meLavyuM hatuM, jeNe maula [ paraMparAnA sainiko ], bhUta [ bhADutI ] ane zreNi [thANumAM rokelA mANasenA [ traNa jAtanA] anurakta sainyanA baLathI rAjyazrI prApta karI hatI. te ukta bhaTTAraka mAMthI avicchinna rAjavaMzamAM parama mAhezvara guhasena [ Avyo - jeNe mAtApitAnI AjJAnuM pAlanathI sarva pApa dhoI nAMkhyAM hatAM, jene bALapaNathI asi bIjA kara samAna hatI, ane jenuM baLa zatruonA samada mAtanI ghaTAnAM kubha bhedIne prakAzita thayuM hatuM, jenA padanapaMktinAM kiraNe tenA bhujathI namatA zatruonA mugaTanAM ratnanI prajA sAthe bhaLatAM; jeNe saMrva smRtinA mArganuM paripAlana karIne prajAnuM mana anaraMjI rAjA zabdane satya artha siddha karyo hate; je rUpa, kAnti, sthiratA, gAMbhIrya, buddhi ane saMpadamAM, smara, Indu, girIza, sAgara, bRhaspati ane kuberathI adhika hite; je zaraNAgatane abhayadAna devAnA guNathI saMpanna hovAthI tene lagatAM ] pitAnAM sarva kAryonAM phaLa tRNavat lekhate; jeNe prArthanA karatAM adhika ghana ApIne vidvAne, badhuja ane mitranAM hRdaya jyAM che, je gamana karatA paMthI mAphaka vizvanA akhila maMDaLane Ananda Ape che - te parama mAhezvara zrI guhasena hatA. tene putra [ zrIdharasena hato ]; jeNe jAhnavInA vistRta pravAha samA, tenA pitAnA padanakhapaMktinAM kiraNomAM sarva pApa dhoI nAMkhyAM hatAM; jenI lahamI-lAkhe. mitronuM pAlana karatI, jenuM rUpa--- AbhigAmika athavA ]rAjya guNene tene [ henA rakSaNane] Ananda sahita avalaMbavA AkarSatuM, jeNe ati zakti ane prApta karelI vidyAthI sarva dhanurdharane khAsa karIne vismita karyA hatA pUrvenA nRpanA jUnA dharmAdAyane rakSaka [ pitAnI prajAne trAsa denAra duHkhone haNanAra; pitAnA aMgamAM lakSmI ane sarasvatInI ekatA darzAvanAra; parAjya karelA zatruo pAsethI meLavelI saMpadane (lakSamIne ) upabheLa [ ke rakSaNa ] karavAnI jenI zakti vikhyAta hatI; jenI nirmaLa rAjyazrI pratApathI prApta karelI hatI; 1 pAchaLanA kSatrapa ddhAonI jAti hovAne saMbhava che. For Personal & Private Use Only Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 gujarAtanA aitihAsika lekha . te A paramamAhezvara zrIdharasena hatA. tene putra [ zrI zIlAditya hatA ] ane pitAnA pitAnA pAdenuM anudhyAna karatAM jeNe sakala jagatane Ananda ApatA abhuta sadgonA samUhathI akhila nabha bharI dIdhuM che; - jene aMdha aneka yuddhamAM vijaya meLavanAra asinA prakAzathI bhaSita che, je [ rAjya] kAryone mahAna bhAra vahe che; je sarva para ane apara vidyAnA adhyayanathI vimaLa mativALo hovA chatAM subhASita lavamAMthI Anandra meLavavA zaktimAna che, jenA mananuM gAMbhIrya sarvathI agAdha hatuM, ane chatAM jeno sadAcAra ati umadA svabhAva spaSTa pradarzita kare che, jeNe kRtayuganA sarva nRpanA paMtha (mAge )nA virodhanathI mahAyaza prApta karyo che, jeNe ( dharma ) guNanA mArga anusarIne sarvathI ujajavaLa lakSmI ane sukhane upabhoga meLavyuM hatuM, ane tethI potAne mATe yogya dharmAdityanA apara nAmanI prApti karI hatI; A paramamAhezvara zrIzIlAditya hato. tene putra [ anuja ema joIe ], tene pAdAnudhyAta; Indra jema [ tene anuja ] upendra tarapha AdarathI vartate tema AdarathI tenI tarapha vartatA tenA bhAIthI alI ativAMcchita rAjyazrI, vRSa jema dhurI vahe che tema, aMdha para dhAravAmAM jenuM dhairya AnaMda athavA bedathI DagatuM nahi-kAraNa ke tene AtmA AjJA pAlanamAM parAyaNa hatA; jo ke tenuM pAdapITha potAnA prabhAvathI zaraNa thaelA aneka nRpanA mugaTamaNinA prakAzathI chavAI jatuM, chatAM tenuM citta anyanuM svamAna dubhAve evA madathI mukta hatuM, jenA zatruo jeke vikhyAta, prabaLa ane unmatta hatA chatAM zaraNa sivAya tenA vimukha thavAnAM sarva sAdhane temaNe tyajI dIdhAM hatAM; jenA zuddha guNanA samUhe akhila jagata prasanna karyuM hatuM, jeNe pratApathI kalinA baLanA darzanane pUrNa nAza karyo hate duSTonA vicAro raktA da vaDe akalaMkita hovAthI jenuM mana ati unnata hatuM jenI zastrakaLA ( kauzalya ) ane zaurya ati vikhyAta hatAM; jeNe aneka zatrupanI lakSamI meLavI pUrvanA parAkramI ane prabaLa tRpamAM prathama sthAna meLavyuM hatuM A parama mAhezvara kharagraha hatA. tene putra, tene pAdAnudhyAta; jeNe sarva vidyA prApta karI samasta vidvAnenAM hRdaya ati anurajyAM hatAM; jeNe, pitAnAM baLa ane udAratAthI, je samaye tenA zatruo sAvaceta na hatA tyAre ari pakSanI mahatvAkAMkSAo rU5 rathanI dharI bhAMgI nAMkhI hatI, je aneka zAstra, kaLA, ane lekacatinA uMDA vibhAgothI paricita hatA, chatAM ati AnakArI prakRtine hatuM : je akRtima namra hovAthI jene vinaya tenuM bhUSaNa ba hata; + A spaSTa rIte batAve che ke zIlAditya potAnI gAdI potAnA bhAInI tarapheNamAM choDI hatI ane tene pitAnI jIMdagImAM ja gAdI arpaNa karI hatI ane pitAnA AjJAMkita bhAIne badhI rAjyalakSmI ApI hatI. For Personal & Private Use Only Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 271 zIlAditya 5 mAnAM tAmrapatro jeNe aneka raNakSetramAM vijaya pachI davaja harI laIne, pitAnA vikhyAta karathI sarva zatruonA garvanA udayano nAza karyo hato, pitAnA dhanuSa vaDe ddhAo tarIke nAza karelA madavALA samasta nRpamaMDaLathI jenI AjJAne svIkAra thAya che; A parama mAhezvara zrIdharasena hate. tene anuja ane pAdAnudhyAta, jenA guNo pUrvanA sarva nupa karatAM adhika hatA, jeNe vikramathI ati durlabha deze prApta karyA hatA. purUSatvane sAkSAta avatAra jenI prajA tenI pAse- manu mAphaka-temanAM hRdaya bharatA ucca guNo taraphanA anurAgathI AkarSAI svecchAthI AvatI; sarva kaLA ane jJAna saMpanna IndusamAnathI ujavaLa ane sukhadAyI chatAM jenI kaLA zazi samAna deSita nathIH te sAkSAt zazi samAna che; jenA mahAnuM yaze AkAzanA mahAn vistAramAM sUrya mAphaka [ ajJAnanuM ] ghana timira haNyuM che, paraMtu sUrya satata prakAzita nathI jyAre pite sadA udayazAlI hato. naya ane vyAkaraNanI be vidyAmAM paNa nipuNa, [ naya saMbaMdhI ] pitAnI prajAmAM arthathI pUrNa, aneka prajananuM udbhavasthAna ane lakSamInI prAptithI paripUrNa sarvathI mahAnuM vizvAsa panna karatA; { naya viSe saMdhi ] vigraha, ane samAsa, nizcayamAM nipuNaH [ vyAkaraNa viSe teja lagADeluM saMdhi, vigraha, ane samAsa nizcayamAM nipuNa ] [ naya viSe ] sthAna anusAra | janone ] Adeza karate; [ vyAkaraNa viSe:= Adeza (vyAkaraNanA pheraphAra ) ucita sthAne karate ] ane jeNe sajajanenA guNamAM vRddhi karavA sAdhanene prayoga karyo che--je [ vyAkaraNane lagADatAM ] guNa ane vRddhinA prayoga jeNe karyA che; ativikrama saMpanna chatAM dayAthI mRdu hRdayavALo, vidyAsaMpanna chatAM mada rahita, rUpavAna chatAM zAntaH maitrImAM sthira paNa duSTone tajI denAra, pitAnA udaya(janma)thI tribhuvanane AnaMda thaye ane pratApa ane anurAgathI janene Azraya Apo tethI udbhavatA bAlAditya( uSAne sUrya )nA apara nAmathI vikhyAtaH paramamAhezvara zrI vasena; tene putra, jenuM Indu samAna lalATa patAnA pitAnA) caraNakamaLane namatAM bhUmi sAthe gharSaNathI thaelA cihnathI aMkita hatuM jenA karNa bALapaNathI ja mauktika alaMkAra samAna pavitra zrutisaMpanna hatA jenA kamaLa samAna karanA agra adbhuta dAnAM pANIthI bhIMjAelA hatA. kanyAnA mRdu kara samAna, mRdu kara grahIne pRthvIne harSa jALavate; je dhanurveda [ dhanuSya vidyA ] jema, sarva lakSita varatu tarapha dhanuSa dhAravAmAM nipuNa have jenI AjJAnuM pAlana sarva namana karatA sAmaMtamaMDaLathI cUDAratna jema thatuM; paramabhaTTAraka, mahArAjAdhirAja, paramezvara, cakavarti zrI dharasena, For Personal & Private Use Only Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika.lekha patarUM bIjuM | pachI zrI DerabhaTTa Ave che ] tenA [ zrI dharasenanA ] pitAmahanA bhAI, sAraMgapANi (viSNu) samAna zilAdityane putra, jeNe zilAdityane bhaktithI nija gAtro namAvI praNAma karyA hatA; " jenuM zira tenA pitAnA padanA rana samAna nakhanI, ati ramya madAkinI ( gaMgA samAna, mahAna tejathI prakAzita rahetuM hatuM, je dAkSiNya prasAravA( veravA )mAM agatya samAna rAjarSi hatA; jenA ati ujajavaLa yaze kSitija [ nabhanI ATha dizAo ] maMDita karI ane nabhamAM rajanIkAnta ( I-du ) nI AjubAju pUrNa azeSa kaLa racI hatI; sahya ane viMdhyA parvata jenAM zikhara ghana vAdaLathI AvRta hovAthI ratanAgra samAna dekhAtA be padharavALI pRthvIne je pati hata; DerabhaTTa ! A hate ] tene putra [ dhruvasena hatA ]; jeNe mitra nRpanA maMDaLane rakSaNa ApyuM hatuM jeo pitAnAM zuddha yazanAM vastradhArI, ane [ yuvatI svayaMvaramAM kusumamALA arpe tema ] pitAnI rAjayazrI tene arpatA; je asahya zauryasaMpana hatuM, ane je (zaurya) teNe prabaLa zatrumaMDaLane namAvI asi mAphaka dhAraNa karyuM jeNe zatrunA maMDaLanI prApti zaramAM prabaLa dhanuSa ane zaranA prayoganA baLathI karI hatI; ane jeNe maMDaLamAMthI egya karI lIdhA che. jenA karNa jJAnamaya kRtinA zravaNathI bhUSita thaelA hatA chatAM ratnothI adhika alaMkArita thayA hatA jenA karanA agra, satata dAna sAthenAM jaLanA siMcanathI vRddhi pAmelI kumaLI lIla samAna bhAsatAM jhaLahaLatAM nIlamathI maMDita kaMkaNa dhAratAM hatAM; je teNe dhAraNa karelAM ratnanAM kaMkaNavALA sAgaranI avadhi racatA karo vaDe pRthvIne AliMgana karate paramamAhezvara-A zrI dhruvasena hato. tene cha badhu [ kharagraha hate. ] jenuM aMga anya gRpanA sparzanA deSamAMthI mukta thavAnA eka ja AzayavALA, lakamInA AliMgananA spaSTa cihnothI aMkti hatuM; jeNe mahAna vikamanA prabhAva vaDe sarva nRpe AkarSyA hatA. jeNe anurAgathI anya nRpane AnandathI AkarSA hatA; jeNe parAkramathI sarva zatrukuLane bharama karyA che. , Derabhadrane A pramANe vacamAM lAvavAno hetu nIce pramANe hoI zake: mukhya vaMza dharasethI aTake che. ane zIlAditya -kharagrahane bhAI ane DerabhaTTane pitA rAjAone sIdhe vaMzaja hatuM nahIM, paraMtu tene putra herabhaTTa pratiSThita adhikArI hoya ema jaNAya che, jeNe vidhya ane sahyAdri parvata tarapha caDhAIo kadAca karI hatI. paNa tene putra dhruvasena pAcho valabhI gAdI para Ave che. A dhruvasena pachInAM badhAM dAnapatro kheTakathI jAhera thayAM che, jyAre te pahelAnAM dAnapatro vallabhIthI lakhAyAM che. A kheTaka ghaNuM karIne hAlanuM kheDA hovAno saMbhava che; ane valabhI rAjyamAM samAveza karatuM haze ema jaNAya che. A dharasena pachI ema dekhAya che ke valabhI rAjAo vallabhIne badale beThakamAM nivAsa karI rahelA hatA. For Personal & Private Use Only Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 5 mAnAM tAmrapatro jeNe [ viSNuthI ulaTI rIte ] nija lakSmI mitramaMDaLane ApI che; je nyA[i athavA Apad mukta hatA; jeNe sAcAM zAstrane saMga ka itanmyA na hateA; je bALakrIDA karate nahi; je dvijane tiraskAratA nahIM; jeNe nija vikramathI ja pRthvI zaraNu karI hatI; je mUkhajaneAmAM nidrA karatA nahIM ke temane saMga karatA nahIM; jeNe sAkSAt dharma samAna addabhuta sarvAMttama jana hAI varNAzramanA AcAranI sArI vyavasthA karI hatI; tenAthI mukta banI ane pUrvenA tRSNAnA dekhavALA bhUpeAe kalakita karelAM ( harI lIdhelAM ) devA ane dvijonAM dAnane paNa saraLa prakRtithI anumati ApatA tethI atiprasanna thaelA tribhuvanathI stuti thaelA ane unnata banelA vamaLa guNunA dhvajathI jenuM kuLa yazasvI banyuM hatuMH je devA, dvijo ane gurUne ceAgya Adara ApIne nitya navAM dAna ApatA chatAM asaMtuSTa hatA; ane jenAM vikhyAta parAkramanI paraMparAnAM kAryoMe svanI sarva dizA bharI hatI; 273 A parama mAhezvara jenuM apara spaSTa ane yathArtha nAma dharmAditya hatuM te kharagrahu hatA; tenA jyeSTa banyuM[ zIlAditya ]nA, jeNe kumudagaNanuM "saundarya vikasAvatA indunA prakAza samAna yaza vaDe akhila bhUmine AnaMda karyo; je, khAMDelA agara lepanA piNDa samAna zyAma viMdhya parvatanA payAdhara vALI bhUminA pati hatA; ane jenuM nAma zrI zIlAditya hatuM, jenA putra pratiddhina kaLAcakramAM vRddhi karatA hatA; ja yuvAna siMha girinuM vana ze|bhAve che tema rAjyazrI maMDita karatA hatA; je kArtikeya deva mAka mugaTa dhArate ane je pracaMDa zaktiprabhAvasa~panna hatA; zrI zIlAditya deva je nava indu mAphka je zaraduM Rtu samAna yazathI pUrNa hatA ane jenI lakSmI zaradnA kumudra jema pUrNa vikaselI hatI; je nija zatruonA ghana samAna (mahAna) gonA saMhAra karatA; je uSAnA sUrya mAphka yuddhamAM sAme AvelA zatruonAM AyuSya hatA; je, parama mAhezvara, parama .bhaTTAraka, mahArAjAdhirAja paramezvara hatA ane paramabhaTTAraka, mahArAjAdhirAja, paramezvara zrI,khAvane pAdAnudhyAta hatA. tenA putra [ zIlAditya hateA ]; jeNe, kalinA uchaLatA sAgaranA taraMgAnA bhAra nIce DUbatI mahAt bhUminA uddhAramAM pratApa vaDe peAtAnuM adbhuta uttama svarUpa batAvyu'; je AvI rIte sarva janAnA maneAratha pUrNa karanAra bIjA cintAmaNi samAna hatA; je dAna karavAnA samaye, cAra sAgarathI AvRta bhUmine tRNavat lekhate ane anya pRthvInA nirmANunA prayatnathI, apara sarjanahAra samAna peAtAnuM nAma karyuM hatuM; jeNe, zatrunA gajonAM kumbha kApathI kheMcelI asanA prahArathI bhedIne ujajavaLa yazanA agninI dvivAlathI AvRta pRthvImAM peAtAne mATe sthAna karyuM; For Personal & Private Use Only Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 gujarAtanA aitihAsika lekha jene rAjachatra, tenA prabaLa karathI dhAraNuM thaelI akhila jagata para chavAelI, ane mandara parvatanA maMthanathI padadhimAM udbhavatA phiNanA piNDa samAna suMdara yazanI chatathI DhaMkAye hate; A parama mAhezvara, parama bhaTTAraka, mahArAjAdhirAja, paramezvara zrI bampane pAdAnudhyAta, paramabhaTTAraka mahArAjAdhirAja, paramezvara zrI zIlAditya hate. tene putra [ zIlAditya hatA ]; jenAM caraNa kamaLa tenA vikrama ane anurAga vaDe namana karatA AzrayI nRpanAM mugaTanAM ratnomAMthI nIkaLatAM kiraNothI bhUSita hatA; (A) paramamAhezvara, paramabhaTTAraka, mahArAjAdhirAja, paramezvara zrI bampane pAdAnuNAta parama bhaTTArika, mahArAjAdhirAja, paramezvara zrI zIlAditya deva sarvane zAsana kare che - tamane sarvene ane pratyekane jAhera thAo ke--mArAM mAtApitA ane mArA puNya yazanI vRddhi mATe ane A loka ane paralokamAM phaLa prApti mATe zrI vardhamAnabhukita tyajI lipti. khaNDamAM vAsa karanAra, bhaTTa dAmodara bhUtinA putra, cAra veda jANanAra, gAgye getranA, bahuvRca zAkhAnA, bhaTTa vAsudeva bhUtine, bali, carU, vaizvadeva, agnihotra, katu, AdinA anuSThAna mATe, surASTra maMDaLamAM dinaputra samIpamAM antarapallikA gAma, udvega sahita, sarva uparikara Adi sahita, veTha sahita, bhUtavAta pratyaya sahita, dhAnya ane hiraNyanI upaja sahita, dazaaparAdhanA nirNayanA hakaka sahita, sarva rAjapurUSanA hastaprakSepaNumukta, pUrvanAM deve ane dvijonAM dAna varja karI bhUmichidranA nyAyathI, caMdra, sUrya sAgara, pRthavI, saritAo ane parvatAnA astitva kALa su putra, pautra, ane vaMzajonA upaga mATe pANInA arthathI dAnane anumati ApI, dharmadAna terIke, meM ApyuM che. AthI dharmadAya sthiti anusAra jyAre te tene upabhega kare, khetI kare, khetI karAve, ane anyane sepe tyAre keIe tene pratibaMdha kare nahIM. amArA vaMzanA ke anya bhAvi bhadra nRpee lakSamI asthira che, jIvita caMcaLa che ane bhUmidAnanuM phaLa [ sarva nRpone ] sAmAnya che ema jANIne A amArA dAnane anumati ApavI ane tenuM pAlana karavuM joIe. kahyuM che ke - sagarathI mAMDIne bahu nRpe e bhUmine upabhoga karyo che. je samaye je bhUmipati tene te samayanuM phaLa che. dAridrayabhayathI bhUpethI (dharma) sthAna banAvelI lakSamI, je nirmAlya [ devane arpalAM kusuma] samAna che ane ulaTI karelA anna samAna che te kaye sujana punaH harI leze? bhUmidAna denAra svargamAM 60 hajAra varSa vase che. te japta karanAra athavA temAM anumati ApanAra teTalAM [ 60 hajAra ] varSa narakamAM vAsa kare che. * A dAna ne dataka zIlAditya che. A zrI buddhabhaTanA putra senApati zrI gillakathI lakhAyuM che. saM. 403 mAgha vada 12. mArA svahasta. For Personal & Private Use Only Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 94 zIlAditya 5 mAnAM goMDaLanAM tAmrapatra saM 403 vai. su. 13 kAThiyAvADamAM AsiraTa pilITIkala ejanTa ke paTana phIlIpsa jenA tAbAmAM geMDala sTeTa hatuM tenA taraphathI A patarAM maLelAM hatAM. te zIlAditya pa mAnAM che ane atyAra sudhI maLelAM patarAMomAM sauthI chellAmAM chellAM che. rAjao nukrame va te 403 mAgha. va. 12 nA dAnapatramAM ApelA mujaba ja che. upara batAvyA naMbara anusAra nAmo A dAnapatramAM Apela che. ( 5 ) kharagraha te zIlAditya dharmAdityano dIkare kahe che, paNa bIjAM parAMomAM tene anuja eTale nAne bhAI varNavyA che ( 8) dharasena pachI ( 8 ) zIlAdityanA vaMzajanA varNanaprasaMge ( 4) zIlAdityane (8) dharasenanA pitAmahanA bhAI tarIke varNa che ane ( 5 ) kharagraha ne paNa (4) zIlAdityanA bhAI tarIke varNavyA che, tethI " anuja " nA bhAI e sAce pATha che. (6) dharasenane AmAM dhruvana lakhe che, paNa 403 nA mAgha. va. 12 nA dAnapatramAM tene dharasena kahyo che, je pATha sAce che, ema bIjAM dAnapathI siddha thAya che. (9) DerabhaTTane bIjAM dAnapatromAM ajanmA tarIke varNavyuM che, paNa AmAM agrajanmA kahyo, paNa te bhUla lAge che. (12 ) zIlAdityathI (15) sudhInA badhA rAjAone mAtra zIlAditya deva kahyA che, paNa teone judA pADavAnuM koI sAdhana nathI. have pachInAM bIja patarAomAMthI kadAca te sAdhana maLe, e saMbhava che. (15) zIlAditya (mo) dAna ApanAra rAja che. saMvat 403 vaizAkha sudi 13 Apela che. dAna dAdara bhUtinA putra vAsudeva bhUti cAturvedIne ApeluM che. te nadI gAgye zetrane hatuM ane vardhamAna bhaktimAMthI nIkaLI AvIne lipti khaMDamAM raheto hato. kADhaja gAma dAnamAM ApeluM che ane te surASTramAM usiMghanI pAse AveluM che. kepTana phIlIsa lakhe che ke A patarAM DhAMkamAMthI maLelAM hatAM. te DhAMka kAThiyAvADamAM che ane geMDaLa rAjanA tAbAmAM che. AnI AsapAsa vAcI gAmaDAMo che, jemAM zodhakhoLa karavA jevuM che. 1 ja. bo. braje. e. se. vo. 11 pA. 335 e. ra, sA. vizvanAtha nArAyaNa maMDalika. For Personal & Private Use Only Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara pahelaM patarUM 1 OM svasti jayaskandhAvArAt zrIkheTakavAsakAt prasabhapraNatAmitra [T]NAM maitrakANAmatulabalasampannamaNDalAbhogasaMsakta prahArazata labdhapratApAtpratA 2 popanatadAnamAnArjavopArjitAnurAgAdanuraktamaulabhRtazreNibalAvAptarAjyazriyaH paramamAhezvaraH zrIbhaTTAdavyavacchinnarAjavaMzAnmAtA 3 pitRcaraNAravindrapraNatipravidhautAzeSakalmaSaH zaizavAtprabhRtikhaGgadvitIyabAhureva samadaparagajaghaTAsphoTanaprakAzitasatvanikaSaH tatprabhAvapraNa 4 tArAticUDAratnaprabhAsaMsaktapAdanakharazmisaMhatiH sakalasmRtipraNItamArgasamyakparipAlanaprajAhRdayaraMjanAnvartharAjazabdo rUpakAntisthairyyagAmbhI 5 buddhisaMpadbhiH smarazazAGkAdrirAjodadhitridazagurudhanezAnAtizayAnaH zaraNAgatAbhayapradAnaparatayAtRNavadapAstAzeSasvakAryyaphala: pArthanAdhikA 6 pradAnAnanditaH vidvatsuhRtpra [ Na ] vihRdayaH pAdacArIvasakalabhuvanamaNDalAbhogapramodaH paramamAhezvaraH zrIguhasenastasya sutastatpAdanakhamayUkhasantA7 navisRtajAnhavIjalaughaprakSAlitAzeSakalmaSaH praNayizatasahasropajIvyam [ / ]nasampadrUpalobhAdivAzrita~sarabhasamAbhigAmikairguNai' sahajazaktizikSAvize 8 H vismApitAkhiladhanurdharaH prathamanarapatisamatisRSTAnAmanupAlayitAdharmadAyAnImapAkarttA prajopaghAtakAriNAmupaplavAnAM darzayitA zrIsarasvatyorekAdhivA 2. sasya[ saM ]hatArAtipakSalakSmIparibhogadakSavikramovikramopasaMprAptavimalapArthivazrIH paramamAhezvaraH zrIdharasenaH tasyAnujaH tatpAdAnudhyAtaH sakalajagadAnanda10 nAtyadbhutaguNasamudAyasthagita samagra diGmaNDalaH samaraza[ ta ]vijayazobhAsanAthamaNDalApradyutibhAsurAMsapIThovyUDhaguru manorathamahAbhAraH sarvvavidyApa 11 rApera H vibhAgAdigamaiH vimalamatirapi sarvvata [ : ] subhASitalavenApi sukhopapAdafor: paritoSaH samagralokAgAdhagAMbhIryyahRdayopisucaritAtizayaH 12 suvyaktaparamakalyANasvabhAvonikhilakRtayuganRpatipathavizodhanAdhigatodhigatodagrakIrttirdharmmAnuparoghojvalatarIkRtArthasukha saMpadupasevAnirUDhadharmAditya 13 dvitIyanAmAparamamAhezvaraH zrI zilAdityastasya sutastatpAdAnudhyAtaH svayamupendraguruNevaguruNAtyAdaravatA samabhilaSaNIyAmapirAjalakSmI skandhA 14 ktAM paramabha[dra ]iva dhuryyastadAjJA[ saM ]pAdanaikarasa [ ta ] yevodvahanakhedasukharatibhyAmanAyAsitasatvasampattiHprabhAvasampadvazIkRtanRpatizataziroratnachAyeopagUDhapA 1 ra 2 vaMzA 3 saMha 4 ra 5 prA 6 ta 7 taH 8 NaiH 9 Sa 10 nA 11 nA 12 tasyasutaH bhUla kSamArA spaSTa rIte bhUla 4 che13ra 14 ma015 ya 16gAmbhI 17 18 dhigatovigato punarukti banAranI bhUlane sage che. 19 syAnuja hu N paDe 9. (B) Adi samAyu goMDasa '' thI luhu paDe che. hai. ( 4 ) A logabhAM 'geDisa ' ' ' thI (0) Di' patarAmAM ne mAM 32 For Personal & Private Use Only Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 5 mAnAM tAmrapatro 15 dapIThopiparAvajJAbhimAnarasa[1]nAliGgitamanovRttiH praNitamekAM parityajya prakhyA tapauruSAbhimAnairapyarAtibhiranAsAditapratikRyopAyaH kRtanikhilabhuvanA 16 modavimalaguNasaMhatiH prasabhavighaTitasakalakalivilasitagatirnIcajanAdhirohibhira zeSairdoSairanAmRSTAtyunnatahRdayaH prakhyAtapauruSAstrakauzalA17 tizayaH guNatithavipakSakSitipatilakSmIsvayaGgrAhaprAkAzitapravIrapuruSaH prathamanarapa . tiH prathamasaGkhyAdhigamaH paramamAhezvaraH zrIkharagrahaH tasya 18 sutastatpAdAnudhyAtaH sarvavidyAdhigamaH vihitanikhilavidvajjanamanaH paritoSAti zayaH satvasampadAtyAgaudAryeNa ca vigatAnusandhAnasamAhitArAti19 pakSaH manoratharathAkSabhaGgaH samyagupalakSitAnekazAstrakalAlokacaritagavharaH vibhAgopi paramamadraprakRtirakRtrimaprathayopivinayazobhAvi20 bhUSaNaH samarazatajayapatAkAharaNapratyalodagrabAhudaNDavivansitapratipakSadappodayaH svadhanuHprabhAvaparibhUtAstrakauzalAbhimAna21 sakalanRpatimaNDalAbhinanditazAsanaH paramamAhezvaraH zrIdhruvasenastasyAnujastatpA dAnudhyAtaH sarvavidyAdhigama[ 1 ]tizayitasakalapUrvanarapati- .. 22 ratidussAdhanAnAmapi sAdhayitA viSayANAM mUrtimAniva purusakAraH parivRddhaguNA nurAganirbharaH" cittavRttibhirmanuriva svayamabhyupa23 pannaH prakRtibhiradhigatakalAkalApaH kAntimAnnirvRttiH ' heturakalaGkaH kumudanA thaH prAjyapratApasthagitadigantarAlapradhvaMsitadhvAntarAziH satatodita[:] savitA24 prakRtibhyaH paraM pratyayamarthavantamatibahutithaprayojanAnubandhamAgamaparipUrNa vida dhAna[ : ] saMdhivigrahasamAsanizcayanipuNaH sthAnAnurUpamA25 dezaM dadadguNavRddhiH vidhAnajanitasaMskAra[ : ] sAdhUnAMrAjyazAlAturIyatantrayo rubhayorapiniSNAta[ : ] prakRSTavikramopi karuNAmRduhRdayaH / 26 zrutavAnapyagavisaH kAntopiprazamI sirasauhArdopinirasitAdoSavatAmudayasamupa janitajanAnurAgaparivrihitabhuva- . 27 nasamarthitaprathitabAlAdityadvitIyanAmAHparamamAhezvaraH zrIdhruvasenastasyasutastatpA dakamalapraNAmadharaNikaSaNajani28 takiNalAJchanalalATacandrazakalaH zizubhAva eva zravaNanihitamauktikAlakoH vizra mAmalazrutivizeSaH pradAnasalilakSA29 litAgrahastAravinda[ : ] kanyAyA iva mRdukaragrahaNAdamandIkRtAnandaH kArmuke anurveda iva sambhAvitAzeSalakSyakalApaH 30 praNatasamastasAmantamanDalottamAMga: dhRtacUDAratnAyamAnazAsanaH paramamAhezvaraH para [ma ]bhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvaracakravartizrIdharasenaH 1 kri 2 ga 3 Sa 4 ti 5 ma 6 rAtipakSa 7 ra 8 dhvaMsi 9 zrIdharasena 10 Sa 11 ra 12 ti 13 ddhi 14 sthi 15 bRhi 16 mA 17 ra 18 davidhirvasuMdharAyAH 19 20 tI (D) ihiM '2' 2tA pU che . ( ) , (Fund) will enaa 'me' pt2|| Rai pUche. For Personal & Private Use Only Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 gujarAtanA aitihAsika lekha bIjaM patarUM 1 tatpitAmahabhrAtRzrIzIlAdityasyazAGgapANerivAgrajanmano bhaktibandhurAvayavaka lpitapraNateratidhavalayAdUraMtatpAdAravindapravRttayA caraNa2 nakhamaNirucAmandAkinyeva nityamamalitottamAGgadezasyAgastyasyeva rAjarSadAkSiNya mAtanvAnasya prabaladhavalimnA yazazAM valayena maNDi3 takakubhA nabhasiyAminIpateviracitAzeSa [1 khaNDapariveSamaNDalasya payodazyA mazikharacUcukaruci[ ra sahyavindhyastanayugAyAHkSiteH 4 patyuH zrIDerabhaTasyAGgajaH kSitipasaMhateranurAgiNyAH zuciyazozukabhRtaH svayaMvara mAlAmiva rAjyazriyamarpayantyAH kRtaparigrahaH zeryamapratihatavyApAramAna5 mitapracaNDaripumaNDalamaNDalAyamivAvalambamAnaH zaradiprasabhamAkRSTazilImukhabANA___sanApAditapodhanAM parabhuvAMvidhivadAcaritakaragrahaNaH pUrvameva vividhava6 ojjvalena zrutAtizayenodbhAsitazravaNayugala punaHpunarukteneva ratnAlaGkAreNAlaGkRta zrotraH parisphuratkaTa[ ka ]vikaTakITapakSaratnavalayajaladhivelAtaTAyamAnabhujapariSva7 ktavizvaMbharaH paramamAhezvaraH zrIdhruvasenastasyAgrajopara[ ma ]hIpatisparzadoSanAzana dhiyevalakSmyA svayamatispaSTaceSTamAzliSTAGgayaSTiratirucirataracaritagarima8 parikalitasakalanarapati[ : ] prasarpatpaTIya[ : pratApaploSitAzeSazatrughaMzaH praNayi pakSamukSiplakSmIkaH preritagadokSiptasudarzanacakraH parihRtabAlakrIDonAghaHkRta 9 dvijAtirekavikramoprasAdhitadharitrItalonAGgIkRtajalaza yopUrvapuruSottamassAkSAddharma iva samyagvyavasthApitavarNAzramAcAraH pUrvairaNyUrvapatibhiH tRSNAlavalu10 bdhairyAnyapahRtAni devabrahmadeyAni teSAmapyatisaralamanaH prasaramutsaGkalanAnumodanAbhyAM parimuditartRbhuvanAbhinanditochitotkRSTadhavaladharmadhvajaHprakAzitanija11 vaMzodevadvijaguruM 'pratipUjya yathArhamanavaratapravartitamahodraGgAdidAnavyavasA[ yA ]nupa jAtasantoSopAttodArakIrtipaGktiparamparAdanturitanikhiladikcakravAlaH 12 spaSTamevayathArthaM dharmAdityadvitIyanAmA paramamAhezvaraH zrIkharagrahastasyAgrajanmanaH kumudaSaNDazrIvikAsinyA kalAvatazcandrikayeva kIrtyA dhavalitasakaladiGbhaNDalaH 13 khaNDitAguruvilepanapiNDazyAmalavindhyazailavipulapayodharAyAHkSiteH patyuH zrIzIlA dityasyasUnurnavaprAleyakiraNaiva pratidinasaMvarddhamAnakalAcakravAla: ke. 14 sarIndrazizuriva rAjalakSmImacalavanasthalImivAlakurvANaH zikhaNDiketanaiva cUDA ___ maNDaNaH pracaNDazaktiprabhAvazca zaradAgamaiva pratApavAnullasatpadmaH saMyugevi15 dalayannambhodharAMniva paragajAnudayatapanabAlAtapaiva saGgrAmeSu muSNaMnabhimukhAnA ___mAyUMSi dviSatAM paramamAhezvaraH paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvaraH 1 vAGga 2 sAM 3 zaurya 4 laM 5 prasA 6 vaMzaH 7 samutkSi 8 ma.9 urvI 10 tri 11 cchri 12 rUnpra 13 lasya 14 SNanna 15 ra (B) 'ye' patarAmA ane AmAM hi tavata cha. For Personal & Private Use Only Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 279 zIlAditya 5 mAnAM tAmrapatro. 16 zrIbAvapAdAnudhyAtaH paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvaraH zrIzIlAdityadevaH [tasya sutaH ] kSubhitakalijaladhikallolAbhibhUtimajanmahAmahImaNDaloddhAradhairyapraka. TitapuruSotta17 matayA nikhilajanamanorathaparipUraNaparoparaiva cintAmaNizcatussAgarAvaruddhasImA parikarAJcaprasAdanasamaye tRNamiva laghIyasIM bhuvamabhimanyamAno parapR18 thvInirmANavyavasAyAsAditapAramaizcarya[ : ] kopAkRSTanistriMzanipAtavidalitArAti karikummasthalollasatprasRtamahApratApanalaprAkAraparigatajaganmaNDalaHlabdhasthiti19 vikaTanijadoINDAvalambinA sakalabhuvanAbhogabhAjA manthAnosphAlanavidhUtadugdha sindhuphenapiNDapANDurayazovitAnena pihitAtapatra[:] paramamAhezvaraH paramabhaTTAraka 20 mahArAjAdhirAjaparamezvarazrIvappapAdAnudhyAtaH paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparame zvaH zrIzIlAdityadevaH tatputraH pratApAnurAgapraNatasamastasAmantacU21 DAmaNimayUkhakhacitaraJjitapAdAravindaH paramamAhezvaraH paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjapa ramezvarazrIbappapAdAnudhyAtaH paramabhaTTArakamahArAjAdhirAja 22 paramezvaraH zrIzIlAdityadevaH sarvAnevasamAjJApayatyastu vaH saMviditaM yathA mayA ____ mAtApitrorAtmanazca puNyayazobhivRddhaye aihikAmuSmikaphalAbA23 tyartha zrIvarddhamAnabhuktivinirgataliptikhaNDavAstavyatacAturvidyasAmAnyagAya'sago trabacasabrahmacAribhaTTadAmodarabhUtiputrabhaTTavAsu24 devabhUtinAya balicaruvaizvadevAmihotrakratukriyAdyutsarpaNArtha surASTreSu uAsiGghasamI pekANDhajagrAmassodraGgassoparikarassotpadya25 mAnaviSTikassabhUtapAtapratyAya[ : ] sadhAnyahiraNyAdeya [:] sadazAparAdha[ : ] sarvarAjakIyAnAmahastaprakSepaNIya[:] pUrvaprattadevabrahmadAyarahito 26 bhUmicchidranyAyenAcandrArkArNavakSitisaritparvatasamakAlina~H putrapautrAnvayabhogyau dakAtisargeNadharmadAyonisRSTaH yatosyocitayA dharmadAya 27 sthityA bhuMjataH kRSataH karSApayata[ : pradizato vA na kaizcidvyAsedhe vartitavyaM AgAmibhadranRpatibhirapyasmadvaMzajairanyairvAnityAnyaizvaryANyasthiraJca 28 mAnuSyaM sAmAnyaJcabhUmidAnaphalamavagacchadbhiH rayamasmadAyonumantavya(:) paripAla yitavyazcetyuktaM [ca ] bahubhirvasudhAbhuktArAja bhissagarAdibhiH [] 29 yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalama [1] yAnIha dAridyabhayAnnarendraiH' dhanAni dharmAyatanIkRtAni [ // ] nirmAlyavAntapratimAni tAni ko nAma sA30 dhuH punarAdadIta [ // 2 // ] SaSTiM varSasahasrANi svarge tiSThati bhUmidaH[ // ] __ AcchettA cAnumantA ca tAnyeva narake basediti 31 dUtakotra rAjaputra zrIzIlAdityaH likhitamidaM zrIbuddhabhaTaputrabalAdhikRtazrIgi llakeneti saMva 403 vaizAkhazuddha 13 svahasto mama 1la 2 zvaraH 3 bhUtaye 4 lInaH 5 bhuJja 1 dbhi7ddA 8 m ndrairdha For Personal & Private Use Only Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 95 zIlAditya 6 kAnAM tAmrapatro saMvata 441 kArtika suda 5 zIlAditya 6 TrAnuM A dAna 114 17 phunA mApana meTAmAM moTAM be patarAMo upara lakheluM che. DAbI bAjunI kaDI khevAI gaI che. mudrA lagADelI jamaNI bAjunI kaDI tene sthAne ja che. A mudrA valabhInAM patarAMo mATe paNa bahu vajanadAra che. tenA upara haMmezanuM cihna tathA lekha che. lipi sAmAnya rIte vaDodarA ane kAvanAM rASTrakUTanAM patarAMone maLatI che. patarAMonuM kotarakAma ghaNuMja gaMduM che. dareka paMktimAM asaMkhya bhUle che, tathA AkhI paMktione lepa thaye che. eTaluM ja nahIM paraMtu ghaNe sthaLe ke taranAre lITAo joDavAnI tasdI paNa lIdhI na hovAthI akSare aspaSTa rahe che. lagabhaga AvA ja bIjA ghaNA lekho ApaNI pAse na hota to mAM pataruM vAMcavuM azakya thAta. patarAMo ekaMdare surakSita che. temAM phakata be ja phATa che, eka jamaNuM bAjumAM cheka upara ane bIjI DAbI bAjumAM cheka nIce, bIjAM patarA upara che. dAnapatranI tArIkha "gaDhahakamAM sthApelI vijayI chAvaNImAMthI nAMkhelI che. drahaka e paMcamahAlanuM mukhya zahera godharA hoya. "godrahaka' zabda "godraha' mAMthI vyaktitva "athavA saMbaMdha batAvate " pratyaya sAthe thayo che. ane gedrane artha "gA mATe eka taLAva" athavA gAyanuM taLAva" thAya che, sarakhA 'nAgadraha" vAkapatinAM dAnapatramAM. vaLI gedharAmAM e taLAva hovAthI A nAma tene barobara lAgu paDe che. sAmezvaranI "kIrtikausadI" 4pa7 mAM paNa "gadraha" nAma Ave che. temAM kahyuM che ke godraha ane lATanA rAjAoe potAnA svAmI dhoLakAnA rANA vIradhavalane dago daI, tenA dumane marUdezanA rAjAone jaI maLI gayA. te phakarAmAM gADhaha godharAne ja lAgu paDI zake. ApaNAM patarAMmAM te A sthaLane ja lAgu paDe che ke kema te bAbata huM khAtrI thI kahI zakato nathI. kAraNa ke, kAThiyAvADamAM bIjuM godharA haze, e bahu saMbhavita che, jo ke te huM sAbIta karavA hAla asamartha chuM. rAvasAheba vi. ena. maMDalikera bhASAMtara karelAM gaMDalanAM patarAMo karatAM AnI vaMzAvaLI ApaNane eka DagaluM AgaLa laI jAya che. zIlAdityanuM nAma dhAraNa karelo eka pAMcame rAjA hato evuM jaNAya che. ApaNuM zAsanamAM A navA rAjAnuM nIce pramANe varNana ApyuM che - tene (eTale cethA zIlAditya deva) putra mahezvarano paramabhakta, mahArAjA, mahezvara zrIzIlAdityadeva che. te paramamahezvara mahArAjA, paramezvara bapanA pAdanuM dhyAna dhare che. te duzmananAM lazkarane garva teDe che. te moTA vijayo meLavAvathI sarva maMgaLano Azraya che. te zrInA AliMganathI nRsiMha rUpa dhAraNa karavAthI maLela atula baLathI tathA jema puruSottame pAMkha vagarane parvata upADI zevALIAonuM rakSaNa karyuM hatuM, tema zatru rAjAone nAza karI AkhI pRthvInuM rakSaNa karavAne lIdhe puruSottamanA jevo che. tenA paganA nakhanI kAnti asaMkhya rAjAonAM namelAM mastake paranA mugaTanAM ratnonAM tejane lIdhe vRddhi pAme che, ane teNe pRthvInI sarva digvadhUonAM mukhanI jita meLavI che." 1 I. e. va. 6 pA. 16 jI. khulDara, 2 ja, ba. brA. je. e. se. va. 11 pA. 331. For Personal & Private Use Only Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 6 ThAnAM tAmrapatro 286 zIlAdityadeva pa ma A vaMzane jANavAmAM Avelo aDhArame rAjA che. hAla upalabdha zIlAdityenI saMkhyA guMcavI nAMkhe evI che. valabhInA zIlAditye jaina dharma pharI sthApe, evI je jainanI daMtakathA che te dekhItI rIte hAsyajanaka che. DahakamAM vasatA DAtalane putra saMbhulla nAmane ane pArAzara getrano eka atharvavedI brAhmaNa dAna meLavanAra che. tene tathAsturvidha eTale "te zahera)nI caturvedIonI jJAtine aMga" kahyo che. traNa nAma saMskRta nathI paNa dezI zabdo jaNAya che. hAla luNAvADAmAM atharvavedIonuM eka hAnuM thANuM che te jANavAjoga che. A dAna meLavanAra kadAca teone koI pUrvaja hoya. vakhAIka nadInA kAMThA upara sUryApura jIllA( viSaya)mAM AveluM bahubaTaka gAma dAnamAM ApyuM cheH dAnane hetu eka agnihotra ane bIjA yajJonuM kharca pUruM pADavA mATe che. tArIkha "saMvat 441 nA kArtika suda 5" athavA "saMvat 441 nA kArtikanA zukala pakSa ane divasa" e pramANe huM vAMcuM chuM. pahelAM be cihno sAthe laI 400 ema vAMcavuM joIe. A tadana cekakasa che, kAraNa zIlAditya 4 thAnAM gAMDaLanAM dAnamAM tArIkha 403 che. te pachI Avato aMka 4 vAMcI zakAya, kAraNa ke bIjuM cihna je 100 nAM cihna sAthe levuM joIe tene te maLatuM Ave che. paNa 1, hoya evuM jaNAto eka ADo lITe, tyAra pachI AvatA hovAthI, te 10 ane 90 vaccenuM aMka batAve che ema gaNavuM joIe, ane te 40 nA cihane vadhAre maLate Ave che tema chatAM, chelle ADe lITe vAstavika rIte trIjI nizAnIno bhAga hoya, ema huM kabula karuM chuM. e pramANe hoya te e badhuM 404 batAve che. 1 phArabasa, rAsamAlA . 1 5. 245 mAM sUryApurane aNahilavADa rAjyanuM eka baMdara kahe che ane dhAre che ke te kadAca surata hoya. A oLakha TakI zake tema nathI, kAraNa ke surata te arvAcIna zahera che. A gAmanI oLakha viSe huM kaMI paNa sUcavavA asamartha chuM. For Personal & Private Use Only Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara patarUM pahelaM 1 svasti godrahakasamAvasitajayaskandhAvArAtprasabhapraNatAmitrANAM maitrakANAmatulabala saMpannamaNDalAbhogasaMsaktaprahArazatalabdhapra2 tApAtprattApopanatadAnamAnArjavopArjitAnurAgasvanuraktamaulabhRtazreNIbalAvApsarAjya zriyaH paramamAhezvaraH zrImadyArkAdavyava3 chinnavaMzAnmAtApitricaraNAravindapaNatipavitrIktAzeSakalmaSaH zaizavAtprabhRti khaDga dvitIyabAhurevasamadagajadhaTAsphoTanaprakAzitasatvanika- . 4 SaH tatprabhAvapraNatArAticUDAratnapravAsaMsatapAdananarazmisaMhatiH sakalasmRtipraNI tamArgasamyakriyApAlanaprajAhRdayaraMjanAnvartharA5 jazabdoripakAntisthairyagambhIryabuddhiH saMpadbhiH smarazazAzAGkAdarAjodidhitRdazagurU dhanezAnatizayAnaH zaraNAgatAbhayapradaNaparatayA6 tRNavadupAstAzeSasvavIryaphalaH prArthanAdikArthapradAnaMditavidvatsuhRtpraNayihRdaya pAda.. cArIva sakalabhuvanasaMDalAbhoga7 pamoda paramamAhezvara zrIguhasenaH tasya sutaH tatpAdanakhamayUkhasaMtAnapisRtajAhavI. jalaughaprakSAlitAzeSakalmaSaH praNayizata8 sahasropajIvyamAnasaMpatprapalobhAdivAzrutaH sarabhasamAbhigAmikairguNaiH sahajazaktIH zikSAdizaSavismApitaH tadhanurdharaH pravima9 narapatisamatisRSTAnAmanupAlayitA dharmayajJAnAmaSikatA prajAgAtakAriNAmupaplavAnA zamayitA zrIsarasvatyorAkAdhivAsasya 10 sanAdayavipakSalakSmaparibhogavakSavikramaH vikramopasaMprAptavimalapArthivazrIH paramamAhe zvaraH zrIdharasenaH tasya sutaH tatpA11 dAnudhyAta satalajagadAnaMdanAtyadbhutaguNasamudrasthagitasamagradigmaMDalaH samarazatapijaya zobhAsanAthamaMDalAgradyuti bhA12 surAMsapITho vyUDhagurumanorathamahAbhAraH savavidyApAraparavibhAgAdhigamavimalamatirapi sarvataH subhASitalavenApi 13 svopapAdanIyaparitoSaH samagralokAgAthagAMbhIryahRdayopi saccaritAtizayasuvyaktapara makalyANasvabhavaH khilIbhUtakRta paM. 1 vAyA samavAsita; saMsakta. 5.2 vaaye| paramamahezvara. paM.3 pAya pitR; praNatipAvatrIkRtA; prakAzita. 5.4 pAyo ratnaprabhAsaMsakta; nakhaH samyakaparipA. paM. 5vAMcyA rUpa; gAmbhIryabuddhisaH kAdirAjodadhitrida; prada pAyA vadapAsta; pradAnAnaM; hRdayaH paM. 7 vAMyA pramodaH; vista. paM. 8 vAyA saMpadrUpa, zaktizikSAvizeSa; smApitadha; prathama. paM. 9 vayo dharmadAyAnAmupakartA; plavAnAM; darzayitA; rekAdhivA. 5.10 vAMyA hasaMtArAtipakSalakSmI. 5.11 vAyodhyAtaH sakala; samUha; vijaya.paM. 12 vAyA sarvavidyAparApa. paM. 13 vAyA sukhopa; gAdha; svabhAvaH. For Personal & Private Use Only Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 6 dvAnAM tAmrapatro 14 yuganRpatipathavizodhanAdhigatodagrakIrttiH dharmAnuroghojvalatarIkRtArthasukha saMpaduyasevAnirUDhaH mrmmAdityadvitInAmAparamamA 15 hezvaraH zrIzIlAdityaH tasyAnujaH tatpAdAnudhyAta svayamupendraguruNeva guruguruNAdityAdaravatA samabhilaSanIyAnAmapi rA 16 jalakSmIskandhAsaktaparamabhadrANAM dhuryattadAjJAsaMpAdanaikarasatayodvAvahanakheTasukharatibhyAmanAyAsitasarvvasaMpattiH prabhAvasaMpadvazIkRtanR 17 pratizata ziroratnacchAyopagUDhapAdapIThopi praNatimerAM parityajya prakhyAtapaupraSAbhimAnerapya parAvajJAbhimAnasAnAliGgitamanovRttiH 18 rAtibhiranAsAditapratikriyopAyaH kRtanikhilabhuvanAmodavimalaguNasaMhati prasabhavighaTitasakala kalivilasitagatinaca janAvidrohi bhi 19 razeSaMddeSairanAmRSTAtyunnatihRdaya prakhyAta pAruSaH zastrakausalAtizaya guNagaNatithavipakSa kSitipatilakSmI svayaMsmayagrAhaprakAzitapra 20 vIrapuruSaprathamaH saMkhyAdhigamaH paramamAhezvaraH zrIkharagrahaH tasya sutaH tatpAdAnudhyAtaH sarvvavidyAdhigamavihitanikhila vidvajjanamanaH pa 21 ritoSAtizaya sattvasaMpattyAgaiH zauryeNa ca vigatAnusaMdhAnasamAhitArAtipakSamanoratharathAkSabhaGgaH samyagupalakSitAnekaH zAstrakalA 22 lokacaritagavharavibhAbhAgopi paramabhadraprakRtirakRtRmaprazrayopi vinayazovAvibhUSaNaH samarazatajayapAtAkAharaNapratyalodagra 23 bAhudaNDavidhvaMsitapratipakSadappadayaH svadhanuprabhAvaparibhUtAstrakauzalAbhimAna sakalanRpatimaNDalAbhinaMditazAsanaH paramAmA 24 hezvaraH zrIdharasenaH tasyAnujaH tatpAdAnudhyAtaH saccaritAtizayita sakalapUrvanarapatiratiduHsAdhanAmapi prasAdhayitA viSayANAM mUrtimAniva - paM. 14 dupasevAnirUDhadharmA. paM. 15 vy| dhyAtaH; guruNAtyAdara; SaNIyAmapi paM. 16 sitAM bhadra iva; yodvahana; sattva paM. 17 rasAnAli; mekAM; mAnairapya. paM. 18 vye| saMhatiH janAdhirohirazeSa. paM. 19 vA tyunnatahRdayaH; pauruSa zayaH; paM. 21 paMjitanI zazvAtanA paDADI nAMge, patAkA. paM. 23 va svadhanuH pra; paramamA. 3DI nAM guNa; uDADI nAMge samaya paM. 20 vAM prathamasaM. vo tizayaH; nekazAstra. paM. 22 vA kRtrimaprazrayavinayazobhA; paM. 24 / duHsAdhAnA. 84 283 For Personal & Private Use Only Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 gujarAtanA aitihAsika lekha 25 puruSAkAraH parivRddhaguNAnurAganirbharacittavRttiH manuriva svayamabhyupapannaH prakRti bhiradhigatakalAkalApa kAntitiraskRtasalAMcchanakumu26 danAtha prAjyapratApAsthagitadigaMtarAla pradhvasitadhvAntarASiHsatatodita savitA prakRtibhyaH paraM pratyayamarthavantamatibahutithaprayojanAnubana mAga27 maparipUrNa vidaghAna saMdhivigrahasamAsanizcayanipuNa sthAnamanupAdezaM dadataM guNavR. dvividhAjanitasaMskArAsAdhUnAM rAjyazAlAturIyaM ta28 ntrayorubhayorapi niSNAtaH prakRtivikramopi karuNAmRduhRdayaH zrutavAnapyagavitaH kAntopi prazramI sthirasauhArdopi nirasitAdoSadopavatAmuda. 29 yasamupajanitajanAnurAgaparivahitabhuvanasamarthitaprathita bAlAdityadvitIyanAmA paramezvaraH zrIdharasenaH tasya sutaH tatpAdakamalapraNAmadharaNi30 kaSaNajanitahAriNalAMcchanalalATacaMdrazakala zizubhAva eva zravaNanihitamautikA laMkAravibhramAmalazrutavizeSa pradAnasalilakSAlitAgrahastA31 vidaH vyAsa iva mRdukaragrahaNAdamaMdIkRtAnandavidhiH vasuMdharAyAH kArmukeva dhanu dveda iva sabhAvitAgapralakSyakalApa praNatasamastasAmana32 maNDalopamolibhRtacUDAmaNikriyamanazAsanaH paramezvaraH paramabhaTTArakamahArAjA dhirAjaparamezvara zcakravattazrIdharasenaH 33 tatpitAmahamrAtRzrIzIlIdityasya zAjapANerivAgrajanmano bhaktibandhurAvayava....rati dhavaleyA tatpAdAraviMdapravata .... .... ... .... .... .... .... 34 caraNanakhamaNirucA maMdAkinyeva nityamalitottamAMgadezasyAgastyasyeva rAjarSerdA kSiNyamAtanvAnasya prabaladhava35 linA yayazasAM valayena maMDitakakubhA navasiviralitAzeSAkhaMDapari36 vezamaMDalasyA 5.25 vAMyA vRttibhiH, kalApaH. 5. 26 vAyA nAthaH; pratApa; tarAlaH; pradhvaMsita; satatoditaH: nubandhana. 5. 27 pAyA vidadhAnaH; sthAnenurUpamAdezaM dahada vidhAnajanita; turIyata. 5.28 pAyA prazamI; paDI doSa 53160 napA . paM. 29 pAMyA paramamAhezvaraH zrIdhruvasenaH. 5.30 vAMya janitakiNalAM; zakala: mauktikA; vizeSaH. paM. 31 vAMyA raviMdaH. sAmanta. kanyAyA iva; kArmuke dha; saMbhAvitAzeSala; kalApa. 5.32 pAyA maMDalottamAMgadhRta; maNIkriyamANa; paramamAhezvaraH; racakravartizrI. 5.33 1yA vAGgajanmano; 52 52 meTAve vayava pachI 7 pahA ch| havAmAMsAvyAM cha. 34AyataranArane tarimita Bedi bhuzdIna ze. paaNy| dhavalayA; pravittayA. 6.34 pAyA nityamamali. 5.35 vaay| mnAyazasAM; nabhasi. vidalitAkhaMDa. For Personal & Private Use Only Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 6AnAM tAmrapatro patarUM bIjuM 1 payodazyAmazikharacUcukarucisamA vindhyastastanayugAyAH kSiteH patyuH zrIderabhaTasyAgrajaH kSitisahaterbhuvibhA syazuciyazAzukabhRtaH svayaMvarAzizala [rAjya] - 2 zriyamarghyayantyAH kRtaparigrahaH zauryyapratihatapratagadarapavasipracaNDaripumaNDalamaNDa - lAgramivAlaMbamAnaM zaradi prasabhamAkRSTa zilImukhabANAsanA [ pAdita ] prasA3 dhanAvA parAbhuvAM vidhivadAcaritakaragrahaNaH pUrvameva vividhavarNojvalanazrutAtizi---nodbhAsitazravaNayugalaH punaH punarukteneva ratnAlaMkAre 4 NAlaGkRtazrotraH parisphuratkara kasakaTakITapakSatanukiraNamavicchinnapradAnasalilanivahAvasakavisalannavazaivalAMkuramivAgrapANamu[ dva.] 5 handhRtavizAlaratnavalanAjaladhivelAtaTAyamAnajapariSvatavizvaMvaraH paramamAhezvara zrIdhruvasenaH tasyAgrajo paramamahIpatisparddhAdoH 6panAzanadhiyeva lakSmyA svayamatispaSTaceSTamA laSTAGgayaSTaratirucirataracari tagarimaparikalitasakalanarapatiratiprakRSTAnurAgasarabha 7 savajIkRtapraNatasamastasAmanta cakracUDAmaNimayUkha khadita caraNakamalayugala : proddAmadAradordaNDadalitadviSadvargadarpaHprasarpatpaTIyaH pratApa < ploSaH tAzeSazatruvaMzaH praNayIpakSanikSiptalakSmIkaH preritagadotkSipta sudarzana cAraH parihRtabAlakrIDonaddhaH kRtadijAtirekavikrama prasAdhitadharitrIta lona 9 GgIkRtajalazayyo pUrvapurusottamaH sAkSAddharmma iva samyagvyavasthApitavarNAzramAcAraH pUrvepyurvIpatibhiH tRSNAlavalubdhairthyAnyapahRtAni devabrahmadeyAni 10 teSAmapyatisakalamanaH prasaramutsaMkalAnAnumAdanAbhyAM parimuditatRbhuvanAbhananditocchritotkRSTadhavaladharmmadhvajaprakAzitanijavaMzo devadvijagurU 11 nprati yathArhamanavaratapravarttitamaH hodRGgAdidAna vyasanAnupajAta satApopAttodArakIrttA parAdanturitanikhiladikcakravAlaH spaSTameva yathArthaM 12 dharmAditya dvitIyanAmA paramamAhezvaraH zrIkharagrahastasyAgrajanmanaH kumudaSaNDazrIvikAsinyAMkalApovatazcandrikayeva katyoM dhavalitasakaladiGmaM thaM. 1 rucirasahyaviMdhyastana; syAGgajaH kSitipasaMhateranurAgiNyAH; svayaMvaramAlAmiva paM. 2 vA pratihatavyApAramAnamitapra, paM. 3 vAMdhavAnAM tizaye paM. 4 yo kaTakavikaTa; pakSaratna; nIyenI paMktirmAnA bhujano u upalI paMktimAM ghusI gayA che, tethI ema dekhAya che ke kotaranAre hastalikhita pratamAMthI nakala karI haze. seka. paM. 5 vAMyA valayajaladhi; bhujapariSvakta; vizvabharaH; sparzado. paM. 6 vA SanAzana; mAzciSTAMgayaSTi. thaM. 7 vAMyA vazIkRta; sthagita caraNa; proddAmodAra. paM. vo loSitA; praNayi; bAla; cakraH; nadhaH. paM. 9 vAMtheo puruSottamaH; ivasamya; tRNala. 5. 10 vI saralamanaH; modanAbhyAM tribhuvanA; paM. 11vA mahohaMga; saMtoSo; kIrti; catarA u52nuM TyamuLe bhAve che haiM pyAra ho choDI hevA AvyAM che. paM. 12 vA sinyA; kalAba; kIrtyA. 285 For Personal & Private Use Only Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 gujarAtanA aitihAsika lekha 13 Dalasya khaNDitAgukavilepanapiMDazyAmalavindhyamolavipulayayodharAyAH kSiteH patyuH zrIzIlAdityasya sUnurnavaprAlayakiraNa iva pratidina saM14 vardhamAnakalAcandravAlaH kesarIndrazizuriva rAjalakSmIsakalavanasthalImivAlaM____ kurvANaH zikhaNDiketana iva dviSatAM paramamAhezvaraH paramabhaTTA15 rakamahArAjAdhirAjaparamezvarazrIvappapAdAnudhyAtaparamabhaTTArakamahArAjAdhirAja paramezvarazrAzAlAdityadevaH tasyaH sutaH pAramezvaryA kopA16 kRSTanistUMzapAtavidalitArAtikarikumbhasthalollasatprasRtamApratApAnalapaparigatajaga naMNDalalabdhasthitiH vikaTanijadoINDAvalaMbinA saka17 labhuvanAbhogabhAjA manthAsphAlinavidhutadugdhasindhuphenapiNDapANDurayazovitAnena pihitAtapatraH paramezvaraH parabhaTTAraka mahArAjAdhirAjaparama18 zvarazrIvappapAdAnudhyAtaparamabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamazvarazrIzIlAditya depaH tatputraH pratApAnurAgapraNatasamastasAmantacUDAmaNimayU19 khanicitaraMjitapAdAravindaH paramazvaraH paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamazvara zrIbappapAdAnudhyAtaparamabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvarazrIzIlA20 dityadevaH tasyAtmajaH prazamitAzaSavaladarpA vipulajayamagalAzrayaH zrIsamAliGga nalAlitavakSA samapADhanArasiGghavigrahorjitADuti21 zaktiH samuddhatavipakSabhUbhRnnikhilagomaNDalAratyaH puruSottamaH paNataprabhUtapArthivaka rITamANikyamasRNitacaraNanakhamayUkajitAzeSadi22 gvadhUmukhaH paramamAhezvaraH paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamazvarazrIbappapAdAnu. ___dhyAtaparamabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvara zrIzilAdityade23 vaH sarvAneva samAjJApayatyastu vaH saMviditaM yathA mayA mAtrApitrorAtmanazca puNya yazovivRddhaya aihikAmuSmikaphalAvApyartha DahakavAstavyataccAturvidyasA24 mAnyapArAzarasagotrAyAtharvaNasabrahmacAribrAhmaNasaMbhullAya brAhmaNaDATallaputrAya bali carukavaizvadevAmahotrakratukriyAtyutsarpiNArthaM 25 sUryApuravisaye vappoikAnadItAhe vahuavaTakagrAmaH sodRGgaH saparikaraH sotpadya mAnaviSTikAH sabhUtapAtaH sapratyundaya:5. 13 vAMyA guru; zaila; payo; prAleya; 5. 14 vAMyA cakravAlaH; rAjalakSmImacalava; ketana iva pachI ApAtakA havAmAM mAvI che. 5. 15 bhI patarAmAbhAMbAvapAdA hai; sutaH 57 tiye| bhAhIdhA cha. vAyo pAramaizvarya. 1. 16 vAMyA nistriMza; prAkArapari; jaganmaNDala. 5. 17 vAya| sphAlana; paramamAhezvaraH, paramabhaH parame. 5. 18 vAMyA devaH 5. 19 vAcyA paramamAhezvaraH; parabhezvaraH; 5.20 vAyo prazamitAzeSa; baladarpo; maMgala; vakSAH samupoDhanArasiMhavigrahojitAdbhuta. 5. 21 vAMyA lArakSaH praNata; kirITa; mayUkho. paM. 22 // 2 // mahArAjAdhirAja paramezvara paM. 23 vayo vAptyartha. paM. 24 pAyA mihotra; tsarpaNArtha. paM. 25 sUryA saMzayAtma , vappoikA, pahesA me akssre| hAya vacco DAya; tAhe hAya taTe agara kaThi bhATe 15rAyuya. vAyo vidhikaH; sabhUtavAtapratyAyaH For Personal & Private Use Only Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 287 zIlAditya 6 chAnAM tAmrapatro 26 sadazAkararAdhaH sabhogabhogaH sadhAnyahiraNyANayaH sarvarAjakIyAnAmahastaprakSepaNIyaH bhUmicchidadevabrahmadAyava - - - - 27 bhUmipradanyAyenAcandrArkArNavasaritkSitiparvatasamakAlIna putrikApautrAnvayabhogya mudakAtisargeNabrahadAyatvena 28 pratipAditaH yatosyocitayA brahmadAyasthityA bhuMjataH kRSataH karSayatorAparimizato _____ vA na kaizcidyASAdha varttata- . 29 vyamAgAmibhadranRpatibhire smismadvaMzajaranyAnityAnyazvaryyAnasthiramAnuSyaka sAmAnya ca bhUmidAyapha30 lamavagacchadbhirayamasmaddAyAnumantavyaH paripAlayitavyazca // uktaM ca bahubhirvasudhA bhuktA rAjabhiH sagarAdibhiH yasyaya31 sya yadA bhUmistasya tasya tadA phala // yAnIha dAridrabhayAnarendrardhanAni dharmAyata nIkRtAni nimAlya32 vAntapratimAni tAni ko nAma sAdhuH punmaaddiit||ssssttivrsssihsraannN svarge tiSTha33 ti bhUmidaH AcchocA cAnumaMtA ca tAnyeva narake vasediti // dUtakotra gAJjazAti zrIjajjuH 34 likhitaMmipaM lampathatarurana sazyaguptaneti // saMvat 441 taptapta kArtika zra svahasto mama 5.26 vAyA sadazAparAdhaH; raNyAdeyaH; bhUmicchidranyAyena. 5. 27 gata tinA saMtanI ? // tinI 23mAtA chUTa sImAthI thAya che. yA samakAlIna; brahma. 5.28 vAMya vA pratidizato yAsedhe vartita. 5.29 vAyA rasmadvaMzajaira; nyaizvaryANya; mAnuSyakaM. 5. 30 pAyA hAyo. 5.31 vaaNy| nirmA5.32 vAyA punarA; sahasrANi. 5.33 4615 gaJjapati. 5.34 pAyo tamidaM....."sanunA zazigupteneti. 85 For Personal & Private Use Only Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 96 zIlAditya 7 mAnAM alINAnAM tAmrapatro.' gu. saM. 447 (766-67 I. sa.) jayeSTha suda 5 kheDA ane bharUcanA esIsTanTa DepyuTI ejayukezanala InspekTara mi. harivallabhe A lekha zodhI kADhela che. ane DaoN. buhare pitAnA akSarAntara tathA nedha sAthe te prathama 1878 mAM I. e. va. 7 nA pA. 79 me prasiddha karyo hate. muMbaI IlAkAnA kheDA DisTrikaTanA naDiAda tAlukAnA mukhya zahera naDiAdanI IzAne lagabhaga 14 maila upara AvelA alInA agara alINuM nAmanA gAmaDAnI najIkamAM maLI AvelAM keTalAMka tAmrapatro para A lekha che. prathama jovAmAM AvyAM tyAre A tAmrapatro alINumAM eka vepArInI dukAnamAM paDyAM hatAM. hAla te laMDananI royala eziyATika sAyaTInA tAbAmAM DaoN. bulhare bheTa tarIke ApavAthI paDayAM che. A eka bAjue lakhelAM be patarAMo che. paheluM lagabhaga 1-25"1-2" mApanuM che. bIjuM jarA vAMkuMcUMkuM ane lagabhaga 1-3"x1-0"nuM che. lakhANanA rakSaNa mATe kAMThA jarA katarelA bhAga karatAM jADA che. paraMtu kATane lIdhe patarAM jIrNa thaI gayAM che ane keTaleka sthaLe kATanA tharane lIdhe akSaro eTalA kharAba thaI gayA che ke zilAchApamAM dekhAtA nathI. ekaMdare lekha mULa patarAMo upara vAMcI zakAya che. khAsa IjA pAmele bhAga bIjA patarAnA jamaNA khUNA uparano che. patarAMe jADAM ane majabUta che. ane akSaro uMDA katarelA che, te paNa pAchaLanI bAjue dekhAtA nathI. je bhAge IjA pAmelA nathI te uparathI jaNAya che ke kotarakAma sAruM kareluM che. paNa akSaronI aMdaranI bAju parathI kotaranAranAM ojArenI nIzAnIo hameza mujaba dekhAI Ave che. pahelA patarAnI nIce ane bIjAnI upara be kaDInAM kANAM che. paNa adrAvALI ane bIjI e banne kaDIo maLI AvatI nathI. banne patarAMonuM vajana 17 pauMDa 33" ausa che. akSaranuM mApa " ane " vacce che. zIlAditya 7 mAne A lekha che. tene IlkAba valabhInA rAjavaMzane "dhUbhaTara" eTale, pravabhaTa paNa hato. temAM lakheluM zAsana AnaMdapura gAmamAMnA mukAmamAMthI kADheluM che. tenA uparanI tArIkha zabda ane aMka bannemAM ApelI che. saMvata 447( I. sa. 766-67 )nA ceSTha (me-juna) zuddha 5 ne lekha che. te kaI paNuM paMthane nathI. tene hetu phakta zIlAditya 7 mAe pite eka brAhmaNane paMca mahAyajJanI kriyA cAlu rAkhavA mATe mahilabalI athavA mahilAbalI nAmanuM gAmaDuM je kheTaka AhAramAM upalaheTa pathakamAM AveluM che tenA dAnane neMdha karavAnuM che. AmAM lakhelAM sthaLomAM kheTaka te hAlanuM kheDA" che. upUlaheTa te kheDAthI pUrvamAM 35 mela para ThAsarA tAlukAnuM hAlanuM upaleTa athavA upaleTA lAge che. ane AnaMdapura kheDAthI agnikoNamAM lagabhaga 21 maila para AnaMda tAlukAnuM hAlanuM AnaMda levuM joIe. 1 ka. I. I. va. 3 pA. 171-173 De, phalITa. 2 I. e. va. 7 pA. 80 me De. bulare batAvyuM che te pramANe AkhuM ane kharUM nAma dhruvabhaTa che. dhruvane badale dhru TuMke rU5 gujarAtImAM atyAre paNa vaparAya che. anAjamAMthI rAja bhAga vasula thAya tethI upara dekharekha rAkhavAnI tenI pharaja gaNAya che. 3 sthaLavAcaka zabda che, jeno artha haju nizcita thayo nathI. pathinane, pathanI sAthe tene saMbaMdha saMbhave che. A paNa sthaLavAcaka zabda che, jeno artha mukarara thayo nathI. che. e. va. 7 pA. 72 me dhasena bIjAnuM alINAnuM tAmrapatra che tenI lITI 25 me TANAraviSaye lakhela che te uparathI samajAya che ke "AhAra" ane "viSaya" artha eka ja hovo joIe. te ja arthane bIjo zabda AharaNI I. e. vi. 6 pA.12 me dharasena bIjAnAM valabhIne tAmrapatramAM Apela che ane hastavapra AharaNI ane AhAra e bane prAge jovAmAM Ave che. 5 akSAMza raradeg 44, u, ane rekhAMza 7raMdeg 44, 5. For Personal & Private Use Only Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 289 zIlAditya 7 mAnAM tAmrapatro / akSarAntara patarUM pahelu 1 OM svasti zrImadAnaMdapurasama[ 1 ]vAsita jayaskandhAvAre prasabhapraNatAmitrANAM maitra kANAmatulabalasaMpannamaNDalAmo[ ga saMsa ]kta saMprahAra zatalabdhapratApA2 pratApopanatadAnamAnArjavApArjitAnurAgAdanuraktamaulabhRtaHzreNIbalAvAptarAjyazriyaH paramamAhezvaraiH zrI bhaTArkAdA[da vyavacchinnakzAnmA3 tApitRcaraNAraviMdapraNatipraviviktAzeSakalmaSaH zaizavAtprabhRtikhaDgadvitIyaH bAhureva samadaparagajaghaTAspha[ o ]TanaprakAzita[ sattvani ]kaSaH tatp [ 2 ]a 4 [bhA ]vapraNatArAticUDAra[t ]naprabhAsa[-]saktapAdanakharazmisaMhatiH sakalasmRtipraNI. ti[ ta ]mArgaH samyakkriyApAlana~H prajAhRdayaraJjanA[ da nvartharAjazab[ d ]o rUpakA5 ntisthai[ ra]yya gAmbhIrya buddhisaMpadbhiH smarazaz[ A ]kAdirAjodA[ da ]ghi tRA [tri dazagusa[ ru ] dhanezAnatizayAnaH zaraNAgatAbhayapradAnaH paratayA triNavadvapA stI[ zeSasva ]vIrya6 phalaH prArthanAdhikAthaM prad[ AnA ]nandita vidvatsuhRtpraNayihRdaya[ : ]pAdacArIva sakalabhuvanamaNDalAbhoga pram[]da[ : ]parama7 mAhezvaraH shriiguhsenH[|| ]tasya sutaH tatpAdanakha[ mayUkha ]saMtAnavisRja[ ta ]jAhna vIjalaudhaprakSAlitAzeSakalmaSaH praNadhizatasa8 hasropajIvyamAnasampadrUpalobhAdi[ vA ]zR[ zri ]taH saramA[bha]samAbhigAmikaiH guNaiH sahajazaktiH zikSAvizeSavismApitalabdha dhanurddharaH prathama[ na ] 9 rapati samatisRSTAnAmanupAlayitI dharma[ dAyA ]nAmapi[pA ] kartA prajopaghATakA riNAM upalavAnAM zamayiau zrIsarasvatyorekAdhivAsasya sahopati pa10 kSalakSmIparibhogadakSavikkramaH vikramopama samp [ ra ptivimala pArthiva zrIH parama mAhezvaraH shriidhrsenH[||]tsy sutaH tatpAdAnudhyAtaH sakalajagadAnAtyA[tya ddha11 taguNasamudrasthagitasamagradigmaNDalaH samarazatavijayazobhAsanAthamaNDalAya [ u] tibhAsurAnsapIThovyU [dU ]Dha gurumanoratha mahAbhAva[ ra]: sarvavidyApAraparama12 bhAgAdhigamavimalamatirapi sarvataH subhASitalavenApi svopAdanIya paritoSaH sama pralokAgAdhagAMbhIryahRdayopi savya[cca ]ritaatishysuvyktprm1 mULa patarAM uparathI. 2 vAco #pAvAra - kotaranAre pahelAM dhA lakhI pachI sudhArela che. 3 vAMce bhAnurAgAnurakta. 4 pAyo bhRta 5 vAyo mAhezvara yA dvitIya 7 vAyA mArga 8 vAya pAlana & pAyA pradAna 1. vAMyA apAst 11vAyo zakti 12 vAMyA vismApitasarva athavA vismApitAkhila 13 mAmA bhAga lITImAM rAmayitA pachI ane bIjI jagyAe kaIka cihna che te anusvAranA jevuM agara ardhA visarga jevuM che, - manusvAranI yAye nathA. 14pAMyA darzayitA 15vAya saMhatArAti 11pAyo opasaMprApta bhayA opakramasaMprApta 17 vAMyA samudaya 18 vAyA sukha For Personal & Private Use Only Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 gujarAtanA aitihAsika lekha 13 kalyANasvabhAvaH kha[f]lIbhUtakRtayuganRpatipathavizodhanAdhigatodaprakIrtiH dha mAnugA[ ro ]dhA[]jj [ v alatarIkRtArtha sukha sa[ m ]pada[pa] sevAni raheDha varmAditya tvi[ dvi ]tIya nAmA 14 pA[5]ramam [ A ] [ e ]zvaraH grI[zrI ]gI[ zI]lAdityaH[ // ]tasya suteH tatpAdAnuddhayAtaHsvayav [m ]upendraguruNepa[va]guruMH guruNAtyAdaravatA samamilaSaNI yANAmapi rAjalakSmI[ m] 15 skandhAsakta[ AM ] paramabhadrANAM dhu[ 2 ]yyastadAj[ Ja ]sa [-] pAdane [ ai ]ka rasatayodvAhana khedasukharatibhyAM anAyAsita [ sattva ] saMpatti [:] prabhAvasA[ sa ]mpad vA [ va ] zIkRta nRpatizataziro16 ratnA [ na ]nA[ cchA ]yopagUha [ Dha ] pAdapIThopi paramAvAbhimAna sahasAnI li[ 2 ]timanovRttiH praNatIroko parityajya prakhyAtapauruSAbhimAnairA[ ra ] pyA[ a ] rAtibhiranAsA[ di ]17 taprakRtayopAyaH kRtanikha[[ ]labhuvanAmA[ mo ]davimalaguNasa[-]hatiH prasa bhavighaTitasakalakalivilAsa[ ]tagatibhaMjanAbhidro[ ro ]hibhirAzeSaiH do pairanAmR18 [STA ] tyunnatahRdaya[ : ] prakhyAtapauruSaH zAstrakoTalautizaya[ o ]guNa guNa titha vipakSakSitipatilakSmIsvayaMsvayaM grAhe [ha ]prakAzitapraviA[ vI ]rapuruSa prathamaH [ saMkhyA ]. 19 dhigameH ya[ pa ]ramamAhezvaraH zrIkharagrahaH [ // ] tasya sutaH tatpAda[ 1 ]nu dhyAtaH sa[ 2 ] vvava[ ]dyAdhigamaH pahitanikhilavidvajanamanaH paritoSitIti Sa[ za ]ya[ : ] sat[t ]va. 20 sa[ m ] pattyAgaiH zauryeNa ca vigatAnusa[ m ]dhAnasamAhitArAti pakSamanoratharathA kSabhaMgaH samyagupalakSitAnekazAstrakalAlokacaritagaharavi 1 vAMco niraDha 2 vAMce dharmAhitya 3 vAMce visarga adhura che, mAtra nIceno bhAga katarelA che. 4 vAMce tsyaanujH| mAnI chAnI yAsAyinA bhAga hAnanI paM. 15-11,4..1.65.14 dhruvasana bhIla saM. 310 nuM dAna ane pAchaLanAM dAna jevAM ke i. e. va. 12 pA. 148 paMkti 17 ane va.7 5. 74 5. 18 nAmadhAre. 5 mA sh62642|1vaaNyaa samabhilaSaNIyAM 7vaay| paramabhadraiva 8 vAyA odvahan. vAsa parAvajJa 10 vAyarasa 11 vAMyA praNatimekAM 12 vAMyA pratikriya 13 vayAnIca 14aay| azeSaiH 15 pAyA kauzala 15626 42 / 17 2 // mIna svayaM 26 42 / 18 vAMye prathama 18 visarga adhure| cha,64 lAbha tirAyo cha. 20 pAyA Adhigamavihita 21 vA paritoSa For Personal & Private Use Only Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 7 mAnAM tAmrapatro 21 bhAgopi paramabhadraprA[ pra ] kRtirakRtR[ tri ]maprazrayopi vibha[ na ] yazobhAvibhUsanoH samarazatajayapatAkAharaNapratyayodagrabAhudaNDavidhvaMsita pra[ tipa ]kSa 22 dedayaH svadhanu[ : ] prA[ pra ]bhAva [ pari ] bhUtAstrakauzalAbhimAna sakalanRpati maNDa[ lA ]bhinanditazAsanA[ na ]: para[ mamA ]hezvaraH zrI[ zrI ]dharasA[ se ]naH [ // ] tasyAnujaH ta[ t ][ [ AdAnu ] 23 ddhyAtaH saJcarin[ A ]tiru[ za ]yita sakalapU[ r ]vvanarapatiH dussAdhanA [ nA ]mapi prasAdhayitA viSaya [ A ]NAm mU [ r ]tta [i]m [ A ]niva puruSakAraH parivRddhagu[ NA ]nurAga [ nirbha ] 24 racittavRtti [bhi]: manuriva svA[ sva ] yamabhyupapannaH prakRtibhiravi [ dhi ] gatakalAkalApa [ : ] kAntitiraskRtasalAchanaiH kumudA [ da ]nAtha [ : ] prAjyapratApasthagitadiga[ n]tarAla[ : ] 25 pradhvaMsitadhvAntarAziH satatoditasavitA prakRtibhya[ : ] para[ m ]pratyayamarthaMvantamtipa[ ba ]hutithaprayojanAnubaMdhamaMm [ A ]gamaparibhU [ pU ]rNa[ m ]vidadhAma ( na ): sandhivigraha 26 samAsanizcayanipuNa[ : ] sthAnamanupadezaM dadaMtaM * guNavRddhirAjadinita sa[ - ]skU[ A ]rasAdhUnAM rAjyazAlA tu[ r ] ighatantrayorubhayorapi nizNAtaH prakR27 tivikramopi karuNAmRduhRdayaH zrutavAnapyi ( a )garvva [ i ]taH kAntopi prazami[ mI ]zi[ sthi ]rasauha[ A ] ddapi nirasitA doSadoSavaitAmudaya samupajan [i]28 tajanAnurAga parivR[ - ]hita bhuvanasamatthitaprathita bAlAditya [ tya]dvitIya nAma[ A ]paramamAhagvanaiM grI[ zrI ]dharasaH [ // ] tasyasutaH tatpAdaradele praNA29 madharaNikaSaNadi [ ja ]nitakiNalAMchanalalATacandrasa[ za ] kala [ : ] zizubhAva eva zravaNanihitamauktikAlaMkAravibhramAmalazruta vizo [ ze ][ : ] pradAna sa 30 lilakSAlitAgrahastAraviMdaH vyAsa iva mRdukaragrahaNAdamandIkRtAnandavidhiH vasu[ - ]dharAyAH rA[ kA ]rmurA[ kA ]dhanuvva[ e ]da iva sabhAvinAzaprailakSyakalApa - [ : ] pra 1 vibhUSaNaH 2 va salAJchana upAya AnubaMdham 4 vAMyA sthAnAnurUpamAdezaM dadataM va vidhAnajanita 6 mA bhInne doSa 26 12 / 7 vA mAhezvara 84 ve. 04 (yApachI mIla mone yAdhAre 65. 15 meM saM. 310 nA dhruvasenaH / pAdakamala tenA zrotAnA dvAnapatra paM. 8-10 te 10 vAM kanyAyA 11 / saMbhAvitAzeSa 6 291 For Personal & Private Use Only Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha 31 NatasamastasAmantamaNDalApamonirbhUta cUDAmaNaniyama zAsanaH parama[ mAhe ]zvaraH paramabhaTTAraka mahAra[T]jAdhirAja parama[-]zvara cakravarti zrI 'dha32 rasenaH [1] tatpitAmahabhrAtR zrI zilAdityasya vA[ zA ]GgapANerivAgrajanmano' bhaktibandhurAvayava[ kalpitapraNate ratidhavalayA tatpAdAravinda prama[ vR ttayA cara NanakhamaNi33 [ru ]cA mandAkinyeva nityA[ tya ]mamalitottamAMva[ga]dezasyAva[ ga ]styasya [e]va rAja kaco[rSe ]: da[ 1 ]kSiNyamAnatanvAnasya prabaladhavalibno[ mnA] yaga[ za ] valaya[ - ]na ma34 [NDita]kakubhA navayAtharalitAzepiHkhagaparivamamaNDalasyapaye[ yo ]dazyAmazikhara cUcurakacisamavinyastastanayugAyAH kSit [-]: patya[ u ] : zrI[ derabha ]Ta35 sthAmajaH kSiti [ pa ]sa[ . ]hateH caruvibhAgasya gu[ zu]ciryyagogukabhRtaH svayaMvarAbhilASiNImivarAja [ y ] a zriyamapyantyAH kRtapara[[ ]graha [ : zauryyamapratiha - 36 tapratApAnamitapracaNDaripumaNDalaM maNDalAyamapAlaMvadhuAnaiH zaradi prasabham [ A ] kRSTa zilImukha pA[ vA ]NAsanApAditaprasAdha[ nAnAM ] 37 parabhuvAM vidhivadAcaritakaragrahaNaH pUrvam [ e ]va vividhavana [ [ ]oj [ [ ] valena [ zru ]tAtizay [e no[ dbhA ] sita zravaNayugalaH puna[ : punarukteneva ratlA - 38 [la ] [ k ]AreNAlaGkRtaprotraMparisphuratkA[ ka ] TakavikaTakITapakSaratnaki. raNamipacchinnapradAnasalilanivahA~navase[ kavilasannavazaivalAM ]39 kuramaipAprapANimudvaha[ na ] dhRta viza[ 1 ]laratnapa[ va ]layajaladhivela[[ ]taTAya ma[ 1 ]nabhujapariSvakta viSvam [ bha ] raH paramama[1] hezvaraH zrIdhruvasenastasyAgra1 paay|| maNDalottamAMgadhRtacUDAmaNIyamAna 2 52sena 4 thAnA pAtAnA saM. 321 ASADha su. 10 nA dhanapatranIti 38 menIya bhumamA che. cakravartizrIanjakapAdAnudhyAtaH zrI. (1. mA.zre. . 2. sau. .. 10 5. 78 mate . . . 1 5. 11) maga tanAtana varSenI bhApa.5 nA dAnapatramAM ( jenA bIjA patrAne ja tarajumo prApya che.) I. e. vo. 1 pA. 45 mAM paNa te ja pATha che. tyAra pachInA badhAM dAnapatromAM tema ja tenA pitAne 330 mAM varSanA dAnapatramAM (I. e. va. 7 pA.75 5. 41 sana 1. 15 5. 340 5. 40) zrI ajjakapAdAnudhyAtaH se bhI36nevAbhA mAvata nathA. 3 AnI pachInI peDhInA taratanA dAnapatra eTale ke kharagraha bIjAnA 337 mAM varSanA dAnapatra(i. e. va. 7 pA. 48)nA AdhAre AMgajanmano 4 pAyA AtanvAnasya 5 vAMyA nabhasiyAminIpateviracitAkhaNDapariveSa pAyA cUcukarucirasahya vindhyastana 7vAyA 52 mAghesI noTamA 52 mIlanA dAnapatranI paM. 32 nA AdhAre aMgajaH 8 paay|| saMhatarAnurAgiNyaH 4 vAMyA yazoMzuka 10 vAMyA apratihatavyApAramAnamita 11 vAyA ivAlambamAnaH 12 pAyo zrotraH 13 vAMyA avicchinna 14 pAMcyA nivahAvazeka 15 pAyA iva For Personal & Private Use Only Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 7 mAnAM tAmrapatro patarUM bIjuM 40 [ jo paira ] [ hIpa ]tisparddha [ rza ]doSanAga [ za]na [] [] lakSmyA svayamatispaSTaceSTamAzliSTAGgayaS[ Tiratirucirataracaritagarimaparikalitasakalana ] [] ravi 41 parikRSTAnurAga[ sa ]rabhasavazIkRtapraNatasamastasAmantacakracUDAmaNimayUkha[ khacitacaraNakamalayugalaH ]proddAm [ dara ]-do -[ INDa ] dalita dviSadva 42 rgadarpaH prasarpatpatIyaH pratApaploSitAzeSa zatruva [ - ]zaH praNayipakSani[ kSiptalakSmIkaH preritagadotkSi ]ptasu [ darzana cakra ]: parihRta 43 [ bAlakrI ]Do anadhaH kRtadvijAtirekavikramaprasAdhitadharitrItalonaGgIkRta jalazayya[pUrva puruSota ]maH sAkSAddharma iva samyag [ vya ]vasthA 44 pitavarNAzramAcAraH pUrvverapyuvi[ va ] patibhiH tRSNAlavalubdhaiH yAnyapahRtA[devabrahma ][ ][ ni te ]SAmapya[ tisarala ]manaH pra 45 [ sa ]ramutse[ka]la[nAnu ] modanAbhyAM parimudita[ tri ]bhuvanAbhinanditocchritotkRSTadhavaladha [] dhU [ vaja ]: [ prakAzita ni ]javaMza: da [ - ]vadvijagurU [npratipUjya yathArha ] manaverata 46 pravarttitamahodraGga[ T ]didAnavyevasAnAnupajAtasaMtoSApAttAdArakIrtti : [ paraM ] parA [danturita ni ]kha[]ladikcakravAlaH[ spaSTumevaya ] thArtya[+]dharmmAdityi[ tya] 47 [ dva]tIyanAmA para[ ma ] mAhezvaraH zrIkharagrahaH [ ] tasyAgrajanmanaiH kumudaSaNDazrI[ vikAsinyA kalAvatazcandrikayeva kI dhavalita se digmaNDala 48 lasya khaMDitAguru [vi] lepanaviDazyAmala vindhya [ rau ]lavipulapayodharA'YAH kSi[ teH patyu ]: zrIzIlAdityasya sUnu[ navaprAleyAkaraNa i ]va 49 pratidina saMvarddhamAnahRdayakailAcandra [ ]vAla: [ kesara ]ndra[zazuvarAjalakSmIM sakala~vana[ sthalImi ] vAlaMkurvvANa: [ zikha ]NDiketana iva ruci [ maccU - DA ]ma[NDanaH ] 50 pracaNDazaktiprabhAvazca zaradAgama iva dvizatAM paramamAhezvaraH paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvara zrIbappapAdAnudhyAtaH paramabhaT [ Ta ]Araka [ mahArA ] 1 nhAnAbhAi pachI moTAbhAinuM varNana jarA vicitra che. paraMtu no pATha kharagraha peAtAnA saM 337 nA chAnapatra ( 4. me.vA. 7 . 78) paM.37 me pazu che, tethI te zaMbhathI para che. tyAra pachInA dhAnapatrAbhAM pazu te 4 pAche 2 va vyavasthAnopajAta athavA vyavasAyopajAta pAMye kIrti 4 nhAnA pachI bhoTAbhAInAM vrnnunne| mA zrIle hAmI che. pazu agrajanmanaH ne pahale agrajaH samAyuM cha te lUsa sivAya te pATha nIcenA dAnapatrAmAM che, tethI te zuddha che te niHzaMka che. zIlAditya trIjAnA sa: 352 nA dAnapatranI paMkti 41 bhe tyA2 pachInAM atra chAnapatrormA pazu khAMDInI bhAi agrajanmanaH che 5 vayo piNDa mA hRdaya zam6 26 13 7 vAMyA lakSmImacala 8 khAMDI gharI lAga bhUDI hevaaye| che. khANo lAga nIye mukNa hovo leoH zaradAgama iva pratApavAnullasatpadmaH saMyuge vidalayannambho dharAnitra paragajAnudayatapana bAlAtapa iva saMgrAmeSu muSNannabhimukhAnAmAyu'Si dviSatAM 8 4 the vo. pa. pa. 212 ArDe, sa. ve. 4. vA. pA. e8 me ApekSa zIsAhitya 4 thAnA 293 For Personal & Private Use Only Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 gujarAtanA aitihAsika lekha 51 jAdhirAjaparamezvaraH zrIzIlAdityadevastasya sutaH pAramaizvarya [ : ] kopAkRSTa nistR [ stri]za pAtavidalitArAtikarikumbhasthalollasatpra[ sRta mahApratApAnalaH prA[ kAra - 52 [parigata]jaganmaNDalalabdhasthitiH vikaTanija dordaNDAvalambinA sakalabhuvanAbhoga bhAjAmanthAsphAlanavidhu[ tadugdhasi ]ndhuphe[ napiNDapANDurayazovitA[ nena ] 53 vihitAtapatraH parama[ mAhe ]zvaraH paramabhaTTAraka mahArAjAdhirAjaparamezvarazrIbappa pAdAnudhyAtaH paramabhaTTAraka mahArA[ jAdhi ]rAja pa[ ramezva][ zrI ]zIlAditya [ devaH ] [1] [ tatputraH] 54 pratApAnurAgapraNatasamastasAmanta cUDAmArinakhamayUkhaMnicita ra ja itapAdAra vindaH parama[ mA mahezvaraH paramabhaTTAraka mahArAjAdhirAja paramezvara zrI[bappa]pAdA 55 nudhyAtaH paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvarazrIzIlAdityadeva[ : [ // ]tasyA--. tmajaH prazamita ri( ? )pu( ? )baladarpaH vipulajayamaMgalAzrayaH. 'zrIsamAliM [gana lAli ]ta 56 vakSA[ : ] sam [ u ]poDhanArasiMdhavigrahorjito[ damadhurazaktiH samuddhA[ddhata vipa___kSabhUbhRtkRtanikhilagomaNDalarakSaH puruSottama : ] praNatanAbhUtaM pArthivakirITa57 [ mA ]Nikya[ ma ]sRNitacaraNanasyamayUkha raMjitAgoM digvadhUmukhaH paramamAhezvaraH paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjAparamezvarazrIbappapA58 [dA ]nuddhayAtaH paramabhaTTArAMmahAraladhirAjeM paramezvarazrIzIlAdityadevaH paramamAhe vaH [ // ] tasyAtmajaH prathitadussahavIryya cakro lakSmyAlaya[ 1]59 [ nara ]ka nAzakRtaprayatnaH pRthvIsamuddharaNakAryakRtaikaniSThaH saMpUrNacandrakaraji [ra mmalajAtakIrtiH [ // ] jJAta[tra ]ya[ ]m [ [ ] uNamayojitavai[ ra] pikSaH saMpa[ nna ]. 60 [- ]ma( 1 ) suMkhaH sukhadaH sadaiva jJAnAlaya[ : ] sakalavanditalokapAlo vidyAdharairanugataH prathitaH pri[ pRthivyAM[ // ] ratnoja[ j ]vlovrtnusaM. 372 nA dAnapatranI 5. 46 anusAra tema ja zIlAditya 5 mAnA saM. 403nAM be dAnapatro (ja. be che. ra. e. so, vo. 11 pA. 343 ane i. IskrIpazana naM. 15 ane 16)nI 5. 45 ane 46 AdhAre tema ja A bhAgane nIce tarajumo Apela che tenI neTamAM Apela samajutIne AdhAre evAva" vAMco. zIlAhityaanaa saM. 441 nahAnapatra(4. . .1 5.20) 5. 51 me mahInA mA mott| 54 bappa cha. zAhisa 3 jana saM. 352 nAnA paM. 51 mA (. .. 11 5.304) paramamAhezvaraH ane zrIzIlAdityadevaH savayanA bAva sanatanA saya bhI36ne samatA mAga bhUzahIdhA che. 1mAnI paDasA sA shnn| bhU bIghAche. mAme pAhanIya bhuga chaH tasya suto parapRthvInimmaNivyavasAyAsAditapAramaizvaryaH 2 pAyA cUDAmaNimayUkha 3 paay| praNataprabhUta 4 pAyo AzeSa 5 vAyA paramabhadhAraka magTnA rAga 6 AgalI paMktimAM AvI gaela che tethI A bIrUda nakAmuM pharI lakhyuM che 7 chaMda vasaMtatilakA, tema ja pachInA traNa chokomAM paNa. For Personal & Private Use Only Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 295 zIlAditya 7 mAnAM tAmrapatro 61 [ M ]NaratnarAziH aizvaryavikramaguNaiH paramairupetaH sata[ t vopakArakaraNe satataM pravRttaH sa[ ]kSAja[ ]InAInA[ na ]ivAditaduSTadarpaH [ // ] 62 yuddhoH sakRd gA[ ga ]jaghaTAghaTanaikadakSaH puNyAlayo jagati gItamahApratApaH rAjA dhirAjaparama[ ]zvaravaMzajanmA zrIbhrUbhaTo jayati jA63 tamahApramodAM [ // ] [ sa ca paramezvaraH paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparAme___zyara zrI pa[ ba ]ppa pApA[ dA |nuddhayAtaH para[ rA ]mabhaTTArana( ka )mahArAjA64 dhirAjaparamezvara zrI zIlAdityadevaH sarvAneva samAjJApayatyastu vaH saMvidita[-] yathA mayA ma[ 1 ]tApitrorAtmanazca puNyayazobhivR65 ddhaye aihikAmuSmikaphalAvAptyarthaM zrImadAnandapuravAstavyatacAtuvidyasAmAnya za[T] rkarAkSisagozra[ tra]baddacasabrahmacAri 66 bhaTTAkhaNDalamitrAye[ ya bhaTTa viSNuputrAya balicasvaizvadevAgnihotrakratuka[ ki ].. yAdyutsarpaNA tthe grI[ zrI ] kheTakAhAre uppalaheTa 67 pathake mahila[ 1 lA ]balIna[ 1 ]magrAmaH sodraGga;[ : ] sa[ 7 ]parikA[ ka ] raH sotpadyA[ ]mAna viSTikaH sabhUtapA[ vA ]tapratyAdoyaH sdazAparAdhaH sa68 bhogabhAgaH sadhAnyahiraNyAda[-]yaH sarvarAjakIyAnaH ahastaprakSopazIyaH pUrvapra dartadopadAyapramadAyavarjI bhA( bhU )micchidranyAya[-]nA can [ 7 ][ 2 ]kkA69 rNavakSitiparvatasamakAlInaH putrapautrAnvayabhogya udaya( ka )tisargeNa brahmadAya. tvena pratipAditaH [ / yatobhya[ sya ]ocitayA brahmadA[ yasthi ]70 tyA muMjataH kRSataH karSApayataH pratidizato vA nakazcitadvyAsedhe vartitavya[-] ___AgAmibhadra nR[ nR ]patibhiH a71 smadvaMzajairanyaiA nityAnityAnyaizvaryANyasthira[-]mAnujya (pya )kaM sAmAnyaM ca bhUmidInaM phalaM avagacchadbhiH ayama72 smahAyonumantavyaH pAlayitavyazca[1]uktaJca pe(ve)da byAso[ se]navyAne [ / bahubhi [ ]vAsuradhA~ bhuktA rAjabhiH sagarAdibhiH 73 yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phala[ - ] / [1]yAnIhe dattAni purA na [na rendraiH dhanAni dhAyatanAkRAtAni" nirmAlyavAntaiH 1 vAyA yuddha 2 vAyA pramodaH upaay| paramamAhezvaraH 4 vaaNy| paramezvara 5 vaay| Artha / pAyA pratyAyaH 7 pAya rAjakIyAnAmahastaprakSepaNIyaH / paay| devadAyabrahmadAyavarja 4 vAMyA bvAnityAnya 10 pAyo dAna 11 kataranAre pahelAM thA kotarI pachIthI A sudhAryo lAge che. 12 chaMda anuMka 13 vAMce bbasudhA 14 cha ANTii tisane upeNdr10|| 15 pAyA AyatanIkRtAni 16 yA vAnta. . For Personal & Private Use Only Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 gujarAtanA aitihAsika lekha 74 prati[ mA ]ni tAni ke [ko ]nAma [ sA ]dhu[ : pratirAdadItaH [ // ] SaSTi varva[rSa ]sahasrANi sva [ra ]gga[-]tiSThati bhu[ bhU ]midaH a [A ]cchettA cAnumaMta[ 1 ]ccha[ ca ]tAnyeva nara75 [ ke va ]set // bhuSvATavizvate[ to ]yAsu suSakoTaravAsinaH kRSNa[1] __hayo hi jAyanto[ nte ]bhUmida[ 1 ]ye haranti ya [*] ||dutke mahApratIhA76 [ ra ]....hai [1]kSapaTalika rAjakula zrI siddhasena[ : ]ii [ zrI ] zardhvaTasutaH [ / ]tava[ thA ]tanniyukta pratinartaka kulaputrAsA[ mA ]- . 77 mAtya ga[Da ]hena hembaTaputreNa likhitamiti // saMva[ t ]sara zatacatuSTaye sapta catvAriMzadadhike gheSTaM zuddha paJcamyAM aGka. 78 la[ : ]savai 400, 40, 7. zre[ jye ]STha gu[ su ][ // ]svahasto mema[ // ] 1vAMyA punarAdadIta 2 mA mata menI pachInA manuSTu5 so 3 bAyo vindhyATavISva 4 paaye| zuSka 5 vAyo dUtako 1 mAhIye agara ra zaMsavANA akssre| takhAche. a. musare ta zrIdeTa pAyA deTaha nAma zivasa. 55 mAtra mahAkSapaTalikanoma naye. 7 vAMyA paTalikarAjakula. trane artha nayA mana ta ma sabhAyo ta samatuM nathA. 8 bhere| zAsanam . vAMyA jyeSTa 10 vAyo saMvat 11 aso A be zabdo nIce sahI sahita 70-78 patine cheDe judA pADelA vibhAgamAM Apela che. For Personal & Private Use Only Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 7 mAnA tAmrapatro 297 bhASAntara ! vasti ! vikhyAta AnandapuramAM vijayI nivAsasthAnathI'-maitrakonI atulabaLavALI mahAna senAe sAthe aneka yuddho karI yazasaMpanna, zatruone baLathI namAvanAra ane pratApathI vaza karelA ane dAna, mAna ane saraLatAthI prApta karelA ane anurAgathI anurakata maula bhUta zreNinA baLathI rAjayazrI prApta karanAra paramamAhezvara zrIbhaTTArkanA achinna vaMzamAM jeNe nija mAtapitAnAM caraNakamaLane praNAma karI sarva pApa InAMkhyAM hatAM, jene bALapaNathI talavAra bIjA kara samAna hatI, jenuM baLa nijazatruonA samada mAtaMgenAM kapALa upara karathI prahAra karI prakAzita thayuM hatuM, jenA padanakhanI razmi tenA pratApathI namAvelA zatruonA cUDAmaNinI prabhA sAthe bhaLatI, jeNe sakaLa sRtithI nirmANa thaelA mArganuM sArI rIte paripAlana karI nija prajAnAM hRdaya anuraMjI rAja zabda spaSTa ane ucita karyo hato, je rUpa, kAnti, sthiratA, gAMbhIrya, buddhine saMpadamAM anukrame smara, indu, advirAja (himAlaya), sAgara, denA gurU (bRhaspati) ane dhaneza karatAM adhika hatA, je zaraNAgatane abhaya devAmAM parAyaNa hovAthI nija sarva parAkramanAM kAryonAM phaLa tRNavata lekhate je vidvAne, mitro ane prajinenAM hRdaya prArthanA karatAM adhika dhana ApI raMjate, (ane je akhila bhUmaMDaLane sAkSAta Ananda hato te parama mAhezvara zrI guhasena hate. ( lITI. 7) teno putra. jenAM sarva pApa tenA pitAnA padanakhanI rahimanA prasArathI banelI jAhnavI nadInA jaLanA pravAhathI jovAI gayAM hatAM, jenI lakSamI lakSa praNathi janenuM pAlana karatI, jenuM sarva AkarSaka guNee tenA rUpanI abhilASathI AturatAthI avalaMbana karyuM che, je sarva dhanudharene naisargika baLa ane zikSAthI prApta karelI vidyAnI vizeSatAthI vismaya pamADate, je pUrvenA nRpAe karelAM dAna rakSata, je nijaprajAnAM duHkha harate, je zrI ane sarasvatIno ekatra nivAsasthAna hatuM, jene pratApa nija zatrugaNunI lahamInA upagamAM dakSa hatA, (ane ) je nija pratApathI prApta karelI vimaLa rAjyazrI saMpanna che te paramamAhezvara zrI dharasena(2) hato. (lI. 10) tene putra, ane pAdAnudhyAta, jeNe dharmapAlanathI prakAzita artha, sukha ane saMpadanA sevanathI dharmAdityanuM apara nAma prApta karyuM hatuM, jeNe sakaLa jagatane AnandakArI ati adbhuta guNethI sarva dimaMDaLa vyApI dIdhuM hatuM, je aneka yuddhamAM vijayanI prabhAsaMpanna talavAra tejathI prakAzita kAMdha upara mahA manerane bhAra dhArata, jenI mati sarva vidyAnA vibhAgamAM pAraMgata hovAthI zuddha hovA chatAM kiMcita subhASitathI sahelAIthI tuSTa thatI, jenA hadayanuM gAMbhIrtha jathI agAdha hatuM chatAM aneka sukRtathI spaNa thatA parama kalyANa svabhAvavALe hatA, ane jeNe kRtayuganA nRpanA ( sadAcArane) pUrAI gaele paMtha zuddha karI mahAyaza prApta karyo hate te parama mAhezavara zrI zIlAditya (1) hatA. (lI. 14 )tene anuja ane pAdAnudhyAta, te(Indra) upendra ne vaDIla badhu hoya tema tenA vaDIla bandhathI abhilASita rAjyazrI kAMdha upara dhArata tenA Adeze pUrNa karavAnA eka ja AzayathI ane sarvottama vRSabhanI peThe jyAre dhurI dhArate tyAre zrama ke AnandanA upabhegathI kSINa na thAya tevI saMpada saMpanna jenuM pAdapITha tenA pratApathI vaza thaelA aneka nRpanA cUDAmaNinI prabhAthI prakAzita hatuM chatAM anya jana tarapha tiraskArane laIne udbhavelI ugratAthI mukta svabhAvavALe hatuM, jenA zatruone purUSArtha ane abhimAna mATe vikhyAta hatA chatAM namana sivAya anya mArga na hatA, jenA vizuddha guNane saMcaya sakala jagatane Ananda Apate, jeNe kaliyuganA sarva mArgane baLathI nAza karyo hato, jenuM ati umadA hRdaya utaratI padavInA mANase 1 Ano saMbaMdha paMkti 64 mAM zrIzIlAditya 7 mo badhA lekane hukama kare che tenI sAthe che. 2 indrane nAno bhAI upendra te viSNu che. kRSNane indranI laDAI ane kRSNanI jitane AmAM ullekha che. ( viSNupurANa vi. 5. pra. 30 ) uparanA kissA uparathI anumAna thAya che ke zIlAditya 1 lAne ane khagraha 1 lAne kaMI kaleza thaye haze ane temAM zIlAditye potAnA nAnA bhAInA lAbhamAM jatuM karyuM hoya. For Personal & Private Use Only Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 gujarAtanA aitihAsika lekha upara meTAI jogavavAnA Sa vinAnuM hatuM, je purUSArtha mATe vikhyAta hatuM, je zrutinA parama jJAnasaMpanna hate, (ane je ekatra thaelA zatrununI lahamIthI sahasA svayaMvara tarIke grahaNa thavAthI vIra purUSamAM prathama padanI prApti spaSTa karatuM hatuM te parama mAhezvara zrI kharagraha (1) hato. (lI. 19) tene putra ane pAdAnudhyAta je sarva zAstramAM nipuNatA prApta karI sarva vidvAnenA manamAM parama Ananda upajAvate, jeNe satva, saMpada ane dAnathI ane zauryathI tenA baLanA vicAramAM atinimagna thaelA hovAthI tenI sAme ekatrapaNe thavAnI zakti gumAvI dIdhI hatI temanA manorathanI dharI bhagna karI nAMkhI, je zAstra, kalA, ane lacaritanA aneka vibhAgathI pUrNa jANItuM hatuM chatAM paramabhadra prakRtivALo hato, je naisargika snehALa hatuM chatAM vinayathI ati AbhUSita hatuM, je saMkaDe yuddhamAM vijaya davaja levA nija daMDa samAna kara uMcA karate tenAthI tenA zatruone mada haNate, ane jenI zastra kaLAne mada tenA dhanuSanA prabhAva vaDe vaza thaye hatuM tevA sakaLa nRpamaMDaLathI jenA AdezonuM abhinandana thatuM te parama mAhezvara zrIdharasena (3) ha. (lI. ra2) tene anuja ane pAdAnudhyAta, je tenA udayathI utpanna thaelA janenA anurAgathI akhila bhuvana bharAI gayuM hatuM tethI yogya arthavALA bAlAdityanA apara nAmathI vikhyAta hatuM, je sarva kRpAthI sucaritamAM adhika hatuM, je durlabha arthanI sAdhanA karatA hatA, je sAkSAt purUSArtha hatA, jenuM tenA saguNa mATe ati premavALI prajAthI manu samAna avalaMbanA thatuM, jeNe sarva vidyA ane zAstramAM nipuNatA prApta karI hatI, je kAntimAM kalakavALA Indune zaramAvatuM hatuM, jeNe nija ati tejathI (pratApathI) digatara bharI dIdhuM che, jeNe timirane nAza karyo hate, je nitya udaya pAmatA sUryasamAna nija prajAne parama vizvAsa tenA kalyANanA aneka arthamAM pravRtta rahI pUrNa siddha karato ane je satata vRddhithI paripUrNa hato, je saMdhi vigraha ane samAsanA nizcayamAM nipuNa hAI egya sthAne Adeza denAra guNavRddhividhAnanA saMskAramAM vikhyAta che te rAjya ane zAlAtarIya bane taMtramAM nipuNa hatuM, je naisargika rIte vikamavALo hovA chatAM karUNAthI mada hadayavALo hato, je zAstrathI pUrNa jANItA hatA chata mada rahita hatuM, je kAntivALo hato chatAM zAtithI bhareluM hatuM, ane je mitratAmAM sthira hate chatAM doSavALA janane tyAga kare, te parama mAhezvara zrIdhavasena (2) hate. (lI. 28) tene putra, jenuM IdukalA samAna kapALa tene pAdapaghane praNAma karatAM bhUmi sAthe gharSaNanA cihnavALuM hatuM, jene bALapaNathI ja karNamAM dhArelA mauktika alaMkAranI suMdaratA samAna vizuddha anurAga zAstra tarapha hatI, jenI kamaLasamAna AMgaLIo satata dAnanA pravAhathI bhIMjAelI hatI, je kanyAne kara mRdu rIte (lagnamAM) grahI tenA sukhanI vRddhi karate heya tema haLavA karo laIne pRthvInA sukhanI vRddhi karatA, je dhanurvidyAne sAkSAt avatAra hoya tema sarva lakSita artha sahasA joI lete, ane jenA Adeze tene namana karatA sarva sAmaMtanA zira paranA cUDAmaNi samAna hatA te parama mAhezvara parama bhaTTAraka, mahArAjAdhirAja, paramezvara ane cakravarti zrImAna dharasena (4) hatA. (lI. 3ra) zrI zIlAditya (1) je tenA pitAmaha ( kharagraha 1)ne vaDila badhu hato ane je sAraMgapANi sAkSAt hato tene putra, je anurAgathI aMga namAvI praNAma karate, jenuM ziSa nitya pAdapadmanAM nakhanA ratnanI razminA ati tejathI maMdAkinI jema vizuddha thatuM, je agatya hoya 1 zAlAtura gAmamAM janmelo vyAkaraNI pANinI. saMdhivigraha vigerenA sAdA artha tathA vyAkaraNI arthe jUdI judI rIte ghaTAvyA che. 2 cakravartine artha monIyaravIlIyamsa nIce mukha karyo che: jenA rathanAM cakra game tyAM vinAavarodhe phare te rAjA athavA be dariyA vacceno pradeza( cakra )ne rAjA. viSNupurANa pu. 1 ,, 13 zlo. 46 mAM cakravAtano artha nIce mujaba che : badhA cakravattinA hAthamAM viSNunA cakranuM lAMchana hoya che. sAdhAraNa rIte tene artha sarva pradeza upara rAja karanAra rAjA evo thAya che. 3 upara batAvelA dharasena 4 thAne pitAmaha For Personal & Private Use Only Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 299 zIlAditya 7 mAnAM tAmrapatro tema sarva dizAmAM vinaya darzAvate rAjaRSi hatuM, jenA yazanI ati prabhAvALI kaLA je sarva maMDaLane bhUSita karatI te nabhamAM IndunI kalA banatI, ane je ghanazyAma vAdaLathI stanAgra samAna zikharavALA sahya ane vidhya rUpe ramya padharavALI bhUmine pati hato te zrI derabhaTane putra jeNe sarva nRpamaMDaLamAMthI teonA yazathI rAjatAM suMdara vastro je te tene arpatI hatI te (va) dhArI tenA taraphanA anurAgane laIne svayaMvara tarIke svIkAratI hatI te rAjyazrIne lagnamAM svIkAra karyo, je tenA pracaMDa zatruonA maMDaLane namAvanAra talavAra mAphaka tenA saphaLa zaurya upara AdhAra rAkhate, je zarada RtumAM tenA dhanuSa jenAM zara baLathI pUrNa kheMcelAM hatAM tenAthI jenI zAntine nAza thayA hatA te zatruonA pradezamAMthI yogya rIte kara le, jenA karNa zAstranA vividha varNanI ujajavaLa kRtinA atizayapaNAthI alaMkArita chatAM punaH zrutinI punaH uktithI alaMkArita thatA hoya tema ranathI bhUSita hatA, ane je satata dAna rUpI jaLamAM ramya dekhAtA | navA aMkara jema prakAzatAM kaMkaNa ane suMdara jaMtanI pAMkhothI ane ratnanAM kiraNothI AvRta kara uMce karI ratna pravalaya dhAraNa karatA hatA tethI sAgaranA taTanA kinArA samAna bhAsatA karathI akhila bhUmine AliMgana karatA te parama mAhezvara zrIdhruvasena (3) hatA. (lI. 39) tene vaDIla banyuM, jenuM apara ucita nAma dharmAditya bIje hatuM, jenA nAjuka aMgane jAhera rIte lakSmI devIe anya gRpanA sparzanA kalaMka nAza karavAnA nizcayathI Aligana karyuM hatuM, je anya sarva nRpe karatAM pratApa kAryomAM adhikatAvALe hatuM, jenAM pAdapa tenA taraphanA ati premanA baLathI vaza thaI zira namAvatA sarva sAmaMtamaMDaLanA mugaTanAM maNinI razmithI AbhUSita banyAM hatAM, je tenA vizALa ane vipula karanA daNDathI zatrugaNane mada hato, je dUra phelAtA tenA ati ugra pratApathI zatruonA samasta vaMzane bALate, je nija sarva saMpada praNayi janene Apate, jenI pAse te upADato te gadA hatI ane te pheMte te caka hatuM, je bAlakrIDAnI avagaNanA karate, je kadI dvijane tiraskArauM nahIM, jeNe nija pratApathIja sakaLa bhUminA prApti karI hatI, je mUkhe janAnA aMgIkAra karatA nahI, je apUva jAtimAM zreSTha jane mane eka hate; je sAkSAta dharma hoya tema teNe vividha jAti ane AzramanA niyama yogya rIte kya, jenA dharmanA ucca ane uttama veta dhvajanuM, tenI zuddha prakRtinA AnandathI saMcaya karatAM ane pachI alpa lebhane laIne pUrvenA nRpAe japta karelAM dAnamAM (bhAvi upabhegamAM) ane dvijone anumati ApI tethI prasanna thaelAM tribhuvanathI abhinandana thatuM, jeNe nija vaMzane ujavaLa karyuM hatuM, ane je deva, dvi ane gurUonI sevA karI dAna devAelA jananI pAtratA anasAra satata uga Adi anya hakaka sahita udAra dAnathI ? satiSathI prApta karelA uttama yazathI sarva bhUmaMDaLane bharato te parama mAhezvara zrIparagraha (2) hate. ( lI. 47) tenA vaDIla banyu, zrI zIlAditya (2)jeNe sarva bhUmine kumudanuM sauMdarya khIlavanAra pUrNa IdunA prakAza samAna nija yazathI karI; (ane ) je khaMDita agurU vilepananAM samAna zyAma vidhya parvata rUpe vipula padhara dhAranAra bhUmine svAmi hato, tene je dina pratidina kaLAmAM vRddhi pAmatA nava caMdranI mAphaka kaLAmAM vRddhi karate, je parvatanA vanane AbhUSita karatA yuvAna girirAja (siMha)jema rAjyazrIne AbhUSita karato, je mayura davajavALA kArtikeyanI mAphaka zira paranI ramya zikhAthI AbhUSita hatuM, je pracaMDa zakti ane prabhAvavALe hate je (kamaLane vikasAvanAra )zaradanA AgamananI mAphaka (pUrNa yaza ane ati dhanathI saMpanna) je hatuM, je kiraNa vaDe megha bhedatA udaya pAmatA bAla ravi jema zatruonA gajene yuddhamAM bheda, yuddhamAM nija zatruonA prANa harate, te nija zrImAna kAko parama bhaTTAraka, mahArAjAdhirAja ane paramezvarane pAdAnudhyAta parama mAhezvara parama bhaTrAraka, mahArAjAdhirAja ane paramezvara zrI zIlAdityadeva (3) hate. For Personal & Private Use Only Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 gujarAtanA aitihAsika lekha (lI. 51) tane putra, jeNe anya bhUminI racanA karI paramasvAmitva prApta karyuM hatuM, jenA mahAna pratApane prasAra pAmelo agni tenI kepathI kheMcelI talavAranA prahArathI bhedatAM gajenAM kumbha upara baLane hatA, jeNe divAlathI AvRta karI bhUmi para sthira pada prApta karyuM hatuM, jene chatra je nija karamAMthI laTakI rahela ane je sakala bhamaMDaLane AvRta kare te maMthanadacchanA maMthanathI thaelA padadhinA zveta phiNasamAna yazane banelo hatuM, je nija zrImAna pitA parama bhaTTAraka, mahArAjAdhirAja ane paramezvarane pAdAnudhyAta hatuM te parama mAhezvara parama bhAraka, mahArAjAdhirAja, ane paramezvara zrIzIlAditya (4) hate. (lI. 53) tene putra, jenAM pAdapavA tenA pratApathI udbhavelA premane laIne namana karatA samasta sAmaMtanA zira paranAM cUDAmaNinA kiraNa AvRta thaI raMgAtAM hatAM, je nija zrImAna pitA parama bhaTTAraka, mahAjAdhirAja ane paramezvarane pAdAnudhyAta hatuM, te parama mAhezvara parama bhaTTaraka, mahArAjAdhirAja ane paramezvara zrI zIlAditya deva (5)hate. (lI. 55) tene putra, jeNe nija zatruonA baLane mada zAnta karyo hato, je mahAna vijayanuM svaritadhAma hato, jenuM vakSasthaLa lehamInA AliMgananI kIDA karatuM, jenI abaddha zakti nRsiMha rUpa dhAranAra viSNu bhagavAna karatAM paNa adhika hatI, je zatrupane nAza karI akhila pRthvInuM rakSaNa karate, je purUSamAM uttama hatuM, je tene namana karatA baLavAna sAmaMtenA cUDAmaNithI virAjatA nakhanAM kiraNathI dUra pradeza rUpI sarva nArIonAM mukha raMgate, je tene zrImAna pitA paramabhaTTAraka, mahArAjAdhirAja ane paramezvarane pAdAnudhyAta hatuM te parama mAhezvara parama bhaTTAraka, mahArAjAdhirAja ane paramezvara zrIzIlAdityadeva (6) hate. (lI. 58) tene putra, je mahArAjAdhirAja ane paramezvaranA vaMzamAM avataryo che, ane, mahA sukhasampanna - je vimukha thavA kaThaNa zauryane atizayapaNe mATe vikhyAta che, je lakSamIne nivAsa che, jeNe narakano nAza karavAne yatna karyo che, jeNe pRthvIne rakSavA parama nizcaya karyo che, jene yaza pUNendunAM kiraNe samAna zuddha che, je traNa vedanA jJAnane lIdhe guNathI pari pUrNa che, jeNe zatruzreNIne vijaya karyo che, je .. ... sukhasampanna che, je sadA sukha Ape che, je jJAnane nivAsa che, je sarva lokathI prazasita pRthvIne rakSaka che, jene vidvAne seve che, je pRthvImAM ati dUra sudhI stuti pAme che, je rastethI AbhUSita che, jenuM aMga ramya che, je saguNarUpI ranene sAkSAta rAzi (Dhaga) hatA, je prabhutva ane pratApanA uttama guNasampanna hato, je nitya prANIonA zreyamAM pravRtta hato, je sAkSAta janArdana ( deva) hoya tema duSTa janene mada haNe che,-je nitya yuddhamAM gaja zreNinI racanAmAM mahAmativALe hatuM, je puNyanuM dhAma hatuM, ane jenA mahAna pratApanuM akhila pRthvImAM gAna thatuM te zrImAna dhUmaTa vijayI che. (lI. 63) ane te, nija zrImAna pitA parama bhaTTAraka, mahArAjAdhirAja ane paramezvarane pAdAnudhyAta ane parama mAhezvara parama bhaTTAraka, mahArAjAdhirAja ane paramezvara zrIzIlAdityadeva (7) samasta prajAne zAsana kare che - (lI. 64) "tamane jAhera thAo ke mArAM mAtapitA ane mArA puNyanI vRddhi arthe ane A leka tema ja paralekamAM phaLaprApti arthe kheTaka AhAramAM uppalahera pathakamAM mahilabalI nAme gAma, udaMga, uparikara, udbhavatI veThanA haka sahita, bhUta, vAta, pratyAya sahita, daza aparAdhanA daDa sahita upabhega ane hissA sahita, dhAnya, suvarNa, ane Adeya sahita, rAjapurUSanA hataprakSepaNamukta, ane pUrve de ane brijene karelAM dAne varja karI, mArAthI 1 athavA kadAca mahilAbalI. For Personal & Private Use Only Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAditya 7 mAnA tAmrapatroM 301 pANInA ati ardha sahita brahmadeya anusAra, bhUmichidranA nyAyathI,candra, sUraja, sAgara, pRthvI ane parvatanA astitvakALa sudhI putra ane patronA upaga arthe-bhaTTavinA putra vikhyAta Anandapura zaheranA nivAsI, te sthAnanA caturvedI jAtinA, zarkarAkSi zetranA, bahuvRca sabrahmacArI, bhaTTa AkhaNDalamitrane-bali, carU, vaizvadeva, agnihotra ane atithinA yajJa ane anya vidhinA nibhAva arthe apAyuM che. " (lI. da9) "AthI A purUSa jyAre brahmadeya anusAra tene upabhega kare, khetI kare, ke khetI karAve, athavA anyane sepe tyAre keIe pratibaMdha kare nahI. (lI. 70) A amArA dAnane amArA vaMzanA ke anya bhAvi bhadra kRpAe lakSamI anitya che, jIvita anizcita che, ane bhUmidAnanuM phaLa (denAra ane rakSanAra bane) sAmAnya che ema manamAM rAkhI anumati ApavI ane rakSavuM joIe. (lI. 72) ane vedavyAse kahyuM che ke - "sagarathI mAMDIne ghaNuM nRpee bhUmine upabhega kayo che. (ane hAla karelA dAnane je te rakSe te ) jenI je samaye bhUmi tene te samayanuM phaLa che. pUrvanA nRpoe ApelAM dhana te devane Ahuti karelAnI zeSa samAna che ane ulaTI karelA anna samAna che. are ! kaye sujana te punaH harI leze ? bhUmidAna denAra svargamAM 60 hajAra varSa vase che, (paNa) te dAna japta karanAra athavA temAM anumati ApanAra teTalAM ja varSa narakamAM vAsa kare che. je bhUmidAna japta kare che te nirjala vidhyAdrinA zuSka vRkSonA katarAmAM vasatA kALA sarpa janme che ! | (lI. 75) AmAM dUtaka, zrI zArvaTane putra, mahApratihAra . .. * mahAkSapaTalika, rAjavaMzI zrI siddhasena che. ane A dAna tenA pratinidhi heoTanA putra, pratinartaka, kulaputra amAtya gRha jene te lakhavA mekalyo hato tenAthI lakhAyuM che. (lI. 77) saMvat cArase adhika suDatALIza, jeNa zudi paMcamI athavA saMkhyAmAM saM. 400 ane 40 ane 7, jeSTha za. 5 A mArA svahasta che. For Personal & Private Use Only Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niM. 97 eka valabhI dAnapatranuM paheluM pataruM* A patarU baraDa sthitimAM che. tenI banne bAjue tema ja nIcenA kAMThAmAM nukazAna thayuM che. ane vaccethI taDa paDI che. tenI keravALIne kAMThA karyA che. tenuM mApa 84 11" che, ane tenA upara 18 paMktio lakhelI che. akSaro bIjA karatAM jarA moTA kadanA che ane te cekhA ketayo che. lekha vyAkaraNanI bhUlo vagarane che. A dAnapatra valabhImAMthI kADhyuM che, ane zIlAditya dharmAdityanA varNanamAM chellA bhAgamAMthI "dhanuSo" zabdathI bhAMgI gayuM che. eTale A rAjAnuM saMpUrNa varNana ApatAM bIjA patarAMo jevAthI ApaNe kahI zakIe ke A dAnapatranuM bIjuM pataruM nIcenAM vAkyathI zarU thavuM joIe. jvalatarIkRtArthasukhasaMpadupasevAnirUDhadharmAdityadvitIyanAmA paramamAhezvarazrIzIlAdisyaH / A kadAca zIlAditya 1 lAne eka dAnapatranuM paheluM pataruM hoya, kAraNa ke te rAjAnAM dAnapatranAM pahelAM patarAMomAM A patarA pramANe ja aMta che. A dAnapatranuM mApa, paMktio vigere paNa tenA rAjAnAM dAnapatranAM patarAMo pramANe ja che. dAkhalA tarIke saMvat 287 nAM dAnapatra mujaba. akSarAntara 1 oM svasti valabhItaH prasabhapraNatAmitrANAM maitrakANApratulabalasampannamaNDalAmo gasaMsaktaMprahAra2 zatalabdhapratApaH pratApopanatadAnamAnAjavopArjitAnuraktamaulabhUtazreNIbalA. vAta3 jyazrIH paramamAhezvarazrIbhaTArkAdavyavacchinnarAjavazAnmAtApitRRcaraNAravinda praNatipravidhautAzeSa4 kalmaSazzaizavAtpramRti khagadvitIyabAhureva samadaparagajadhaTAsphoTanaprakAzitasatva nikaSastatprabhA5 vapraNatArAticUDAratnaprabhAsaMsaktapAdanakharazmisaMhatissakalasmRtipraNItamArgasamya paripAlana * ja. che. bA. ra. e. se.. 1 pA. 43 DI. bI. DIsAkara For Personal & Private Use Only Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 prajAhRdaya rajjanAnvartharAjazabdaH zazAGkAdri eka valabhI dAnapatra paheluM pata 7 [ rAjo ] dadhitridazagurudhanezAnatizayAnazzaraNAgatAbhayapradAnaparatayA pAstAzeSa rUpakAntisthairyya gAmbhIryyabuddhisampadbhissmara 8 [ svakArthyaphala: ] prArthanAdhikArthapradAnAnanditavidvatsuhRtpraNayihRdayaH pAda cArIva sakalabhuvana 9 [ maNDalAbho ]gapramoda paramamAhezvaraH zrIguhasenastasya sutastatpAdana khamayUkhasantAnavisRta 10 [ jAhnavIjalau ]ghaprakSAlitAzeSakalmaSa praNayizatasahasropajIvyamAnasampadrUpalobhAdivAzrita 11 [ ssarabhasa ]mAbhigAmikairguNaissahajazaktizi[ kSAvizeSavismA ]pitAkhiladha[ nurddharaH prathamanarapati - ] 12 [ samatisRSTA ]nAmanupAlayitA dharmadAyAnAmapAkarttA prajopaghAtakAriNAmupavAnAM darza 13 . [ yitA zrIsarasvatyo ]rekAdhivAsasya saMhatArAtipakSalakSmIpari[ bhogadakSavikramovikrameopasaMprA-] 14 [ ptavimalapAtthaMva ] zrIH paramamAhezvaraH zrIdharasenastasya sutastatpAdAnu - yAtassa 16 [ maNDalApratibhA surAMsapITho [ vibhAgAdhi- ] 68 tRNavada 15 [ jagadAnandanAtyadbhu ]taguNasamudayastha gitasamagradigmaNDalassamarazatavizada[ zobhAsanAtha- ] vyUDhagurumanorathamahAbhArassarvvavidyAparApara 17 [ gamavimalamatirapi sa ]rvvatassubhASitalavenApi sukhopapAdanIyaparitoSassamagra [ lokAgAdha- ] 18 [ gAmbhIryahRdaya paM sucaritAtizayasuvyaktaparama kalyANasvabhAvaH [ khilI-] 19 [ bhUtakRtayuga ]nRpatipathavizodhanAdhigatodagrakIrtirdhamrmAnuparodho For Personal & Private Use Only 303 Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H0 98 eka valabhI dAnapatranuM paheluM pataruM* A patarAnI jamaNI bAjune cheDe bhAga bhAMgI gayela che. tathA DAbI bAjue paNa eka hAne kApe paDyo che. jethI agIyAramI paMkti pachIthI badhI paMktionI zarUvAtanA cheDA akSaro nAza pAmyA che. te sivAya pataruM saMpUrNa che. nIce kaDIo mATenAM be kANuo vacce 73" maMta2 cha. 5tarAna bhA5 83413"che. mane tanA 652 20 jAtI che. akSare jarA aspaSTa thaI gayA hovAthI bahu muzkelIthI vAMcI zakAya che. gharasena 3 MnA varNananI 23vAtamA sema Hian gayo cha. mA varNana hAya vigatAnusaMdhAnamAhitArAtipakSa se zahAthI 5 yatuM ze. to pachI bhAga 5tarAnI za3Ava "manorathAkSabhaMga sampagupala kSitAneka" ! 4 zahAthI thavI ne . dhruvasena 2 jAnAM pahelAM patarAMo sAdhAraNa rIte je pramANe pUrAM thAya che tema A pataruM paNa pUruM thAya che. akSarAMtara 1 oM svasti skandhAvArAt ... .... vAsakAt prasabhapraNatAmitrANAM maitrakANAmatulabalasaMpannamaNDalAbhogasaMsaktaprahArazatalabdhapratApa2 pratApopanatadAnamAnArjavopArjitAnurAgAdanuraktamaulabhRtazreNIbalAvAptarAjyazriyaH paramamAhezvarazrIbhaTAdivyavacchinnarAjava.' 3 zAnmAtApitRcaraNAravindapraNatipravidhautAzeSakalmaSaH zaizavAtprabhRti khagadvi tIyabAhureva samadaparagajaghaTAsphoTanaprakAzitasatvanika4 zastatprabhAvapraNatArAticUDAratnaprabhAsaMsaktapAdanakharazmisaMhatiH sakalasmRti praNItamArgasamyakparipAlanaprajAhRdayaraJjanAnvartha5 rAjazabdaH rUpakAntisthairyadhairyagAmbhIryyazuddhisampadbhiH smarazazAGkAdirAjodadhi tridazagurudhanezAnatizayAnaH zaraNAgatAbhayapradAnaparata6 yA tRNavadapAstAzeSasvakAryaphalaM prArthanAdhikArthapradAnAnanditavidvatsuhRtpraNayi hRdayaH pAdacArIva sakalabhuvanamaNDalAbhoga7 pramodaH paramamAhezvaraH zrIguhasenastasya sutastatpAdanakhamayUkhasaMtAnavisRtajAhavI jalaughaprakSAlitAzeSakalmaSaH praNayizatasa8 hasopajIvyamAnasampadrupalobhAdivAzritaH saramasamAbhigAmikairguNaissahajazaktizi kSAvizeSavismApitAkhiladhanurddharaH prathamanarapa* 1.. zrI...sA (navI mAtti) .. 5.44-454.00. hisAra 1 vAyA vaMzA. 2 vAMyA nikaSa. 3 pAyo phalaH, For Personal & Private Use Only Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 305 eka valabhI dAnapatranuM paheluM patarUM 9 tisamatisRSTAnAmanupAlayitA dharmadAyAnAmapAkartA prajopaghAtakAriNAmupaplavAnAM darzayitA zrIsarasvatyorekAdhivAsasya saMhatArAtipakSa10 lakSmIparibhogadakSavikramo vikramopasaMprAptavimalapArthivazrIH paramamAhezvaraH zrIdhara senastasya sutastatpAdAnuddhayAtaH sakalajagadAnanda11 [nA]tyadbhutaguNasamudayasthagitasamAdiGamaMDalaH samarazatavijayazobhAsanAthamaNDalA pradyutibhAsuratarAnsa pIThodUDhagurumanora [ tha-] 12 [mahAbhAraH sarvavidyAparAparavibhAgAdhigamavimalamatirapi sarvataH subhASitalave nApi sukhopapAdanIyaparitoSaH samagraloka[ gAdha-] 13 [ gAmbhIryahRdayopi sucaritAtizayasuvyaktaparamakalyANasvabhAvaH khilIbhUtakRta yuganRpatipathavizodhanAdhigato[ dagrakIrtiH ] 14 [dha ] AnuparodhojjvalatarIkRtArthasukhasaMpadupasevAnirUDhadharmAdityanAmA parama mAhezvaraH zrIzIlAdityaH tasyA[ nujastatpAdAnu-] 15 [ddhayA ]taH svayamupendraguruNeva guruNAtyAdaravatA samabhilaSaNIyAmapi rAjalakSmI ___skandhAsaktAM paramabhadra iva [ dhuryyastadAjJAsampAdanaika.] 16 [ka ]rasatayevodvahankhedasukharatibhyAmanAyAsitasattvasampattiH praNatimekAM paritya jya prakhyAtapauruSAbhimAnairapyarAtibhiranAsAdita17 pratikriyopAyaH kRtanikhilabhuvanAmodavimalaguNasaMhati 'praSabhavighaTitasakalakali___vilasitagatiH nIcajanAdhirohibhirazeSai18 doSairanAmRSTAtyunnatahRdayaH prakhyAtapauruSAstrakauzalAtizayagaNatithavipakSakSitipati lakSmIsvayaMgrahaprakAzitapra19 vIrapuruSaprathamasaMkhyAdhigamaH paramamAhezvaraH zrIkharagrahastasya tanayastatpAdAnuddhacAtaH sakalavidyAdhigamavihitanikhila20 vidvajjanamanaHparitoSAtizayaH sattvasaMpadA tyAgaudAvyeNa ca vigatAnusaMghAnamAhi tArAtipakSa 1vAya tarAMsa. 2 vAyo saMhatiH 3 pAMyA prasabha. For Personal & Private Use Only Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 9 eka valabhI dAnapatranuM paheluM pataruM" valabhInA eka dAnapatranuM A paheluM pataruM che. te dAna, temAM lakhelI paMktionI saMkhyA tathA temAMnA muddA uparathI valabhIvaMzanA keI aMtakAlIna rAjAe ApyuM hoya tema jaNAya che. temano lekha dharasena 4 thAnAM varNanathI pUro thAya che. te badhI bAjuethI surakSita che, paraMtu patarAMnI sapATImAM cAra meTAM tathA keTalAMka hAnAM kANAo paDelAM che. patarAne meTa bhAga, khAsa karIne jamaNI bAjuno, jADA kATanA tharavaDe DhaMkAyeluM che. ane te koI paNa rIte sApha thaI zakato nathI. subhAgye dareka paMktinI zarUvAtamAM thoDA akSaro dekhAya che. patarAnuM mApa 14' x 12"nuM che. tene cheDe trAMbAnI kaDIo mATenAM be kANAMo che. A kaDIo khavAI gaI che. kATanA thara nIce DhaMkAyelA akSaro anumAnathI ApavAne badale paMktinI zarUvAtanA jeTalA akSare vAMcI zakAya che te nIce ApuM chuM. lekhanA bAkInA bhAga mATe AvAM bIjAM pahelAM patarAMomAM vAMcanAre joI levuM. dAkhalA tarIke upara prasiddha kareluM saM. 3pa6 nAM dAnapatranuM paheluM pataruM. akSarAntara { [ za svati vinayavAvAR T]s ()[ vAsa[ ] 2 janatAnamAnArnavovAjJitAnurApaI ... 2 vinDALatividhItAva ... ... ... che gUDa ratnAmAmaMtavAnI .... ..... 5 sthairyadhairyagAmbhIryabuddhisaMpadbhiH 6 cai4 prArthanAdhArthakatAnAnAnvita ... .... 7 pAdanakhamayUkhasaMtAnavisRta / 8 gussadgatizikSAvize ... ... .... 1 jabebrA. je. e. se. (navI AvRtti) . 1 pA. 46 DI. bI. dikakara For Personal & Private Use Only Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 307 eka valabhI dAnapatranuM paheluM patarUM 9 riNAmupaplavAnAM darzayitA 10 mamAhezvaraH' zrIdharasenastasya suta .... 11 sanAthamaNDalAgradyutibhAsura ..... .... 12 lavenApi sukhopapAdanIyaparitoSaH 13 nRpatipathavizodhanAdhigatodagrakIrti 14 'dityastasyAnujastatpAdAnuddhyAta .... 15 saMpAdanaikarasatayaivodvaha 16 parAvajJAbhimAnarasAnAmAliGgitamanovRttiH 17 nAmodavimalaguNasaMhatiH 18 ruSAstrakauzalAtizayagaNatithavipakSa .... 19 tasya' tanayestatpAdAnudhyAtaH 20 nAsamAhitArAtipakSamanorathAkSabhaGgaH 21 vinayazobhAvibhUSaNaH samarazata ..... 22 bhUtAstrakauzalAbhimAna 23 sakalapUrvanarapatiratidussAdhanAmapi 24 riva svayamabhyupapannaH prakRtibhi / 25 sitadhvAntarAziH satatoditasavitA 26 vigrahasamAsanizcayanipuNaH ...... 27 rubhayorapi niSNAtaH prakRSTavikramopi 28 vatAmudayaH samayasamupajanita .... .... 29 "zrIdhruvasenastasya suta ... ... 30 eva zravaNanihitamauktikAlaGkAra 31 'mRdukaragrahaNAdamandIkRtAnanda 1 dharasena 2 je. 2 A zilAditya 1 le che. tenuM apara nAma dhamaditya che. 3 A kharagrahanuM nAma che, zilAdityane kaniSTa baMdhu. 4 A varasena ke je che. 5 A ghavasena 2 je. 6 A dharasena 4 thAnI prazastine AraMbhane bhAga che, 90 For Personal & Private Use Only Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 100 eka valabhI dAnapatranA pahelA patarAMne eka kakaDe* valabhInA eka aMtakAlIna rAjAnA dAnapatranA eka pahelA moTA tAmrapatrane A hAne kakaDe che. badhI bAjue nukazAna thayuM hovAthI AmAMthI kaMI paNa upagI hakIkata maLatI nathI. A kakaDo hAlanI sthiti pramANe surakSita che. ane jyAM jyAM akSare surakSita che, tyAM tyAM sahelAIthI vAMcI zakAya che. dhruvasena 2 jAnA bAlAdityanA varNana pachI patarU pUruM thAya che. akSarAntara * * * * * * ctavimaruSAcivazrIH paramamAhezvarazrIdhara" " ...tsamarativiSayomAsanAthamaha0. ... vimarumati sarvataH sumativana sulo . ... parama sthAnamAvA vikRtayu . paricadvitIyanAmAM paramadhara . .. + ja. bo. brA. je. e. se. (navI AvRtti). 1 pA. 48 DI. bI. dikara. ( 1 pelI be lITIo vAMcI zakAtI nathI. 2 A dharasena 2 je ho joIe. 3. zilAditya 1 lo. For Personal & Private Use Only Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 309 eka balabhI dAnapatranA pahelA patarAno eka kakaDo .... ... .... samabhilaSaNIyAmapi rAjalakSmI skandhAsakta 9 ... ..... satvasaMpattiH prabhAvasaMpadazIkRtanRpati ..... tyajyaprakhyAtapauruSAbhimAnairapya sakalakalivilasitagatirnIcajanA .... gaNatithavipakSakSitipati 13 ... .... ..... .... .... .... .... .... - ... .... ..... ... .... .... ..." " .... zobhAvibhUSaNaH samarazata paribhUtAstrakauzalAbhimAna' ... .... ... yitA viSayANAM . ... .... 1 A lITImAM kharagrahanuM nAma AvavuM joIe. 2 vacAtI nathI. 3 A adhyAhAra lITImAM dharasena 3 jAnuM nAma levuM joIe. 4 ahi cheDe dhruvasena 2 jA urphe bAlAdityanA varNanane bhAga hovara. . For Personal & Private Use Only Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 101 eka valabhI dAnapatranA pahelA patarAMne eka kakaDe* valabhI vaMzanA aMtakAlIna keI rAjAnAM dAnapatranA pahelA bhAganA eka moTA patarAne A kakaDo che. A kakaDo badhI bAjue nukazAna pAmela che. temAM asaMkhya nhAnAM kANue che. te uparAMta te bahu ja baraDa sthitimAM che. akSaro moTA kadanA ane sArI rIte katarelA che ane jyAM jyAM rakSita che tyAM muzkelI vagara vAMcI zakAya che. akSarAntara .... .... .... paritoSA .... .... ... .... zAstrakalAloka .... .... .... .... .... pratyalodagrabAhu .... .... ... .... .... kalanRpatimaNDalAbhinanditazAsanaH .... .... .... ... .... patirati dussAdhAnAm prasAdhayitA ... .... naH prakRtibhiradhigatakalAkalApaxkAntimA .... 8 .... sitadhvAntarAziH satatoditasavitA prakRtibhyaH paraMpra- .... .... 9 sandhivigrahasamAsanizcayanipuNa sthAnenurUpamAdezaM ... 10. rubhayora[ pi ni ]SNAtaH prakRSTavikramopi karuNAmRduhRda 11 doSavatAmudayasamupaja [ nita ] janatAnurAgapa .... ... 12 hezvarazrIdhruvasenastasya [ sutasta ]tpAdakamala .... .... 13 .... .... .... vibhramamala *1. prA. . . sA. (navI mAtti ) .. . 4. . . 2. For Personal & Private Use Only Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gujarAtanA aitihAsika lekha gujarAta cAlukya vaMzanA lekho For Personal & Private Use Only Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAta cAlukya vaMzanA lekho naM 102 cAlukaya vijayarAjanAM kheDAnAM tAmrapatrA ce. saM. 394 vai. su. 15=I. sa. 94ra A tAmrapatrA pro. je. DAusane rUA. e. sA. nA jaranalamAM ( nyu. sIrIjha ) ve. 1 pA. 247 me prasiddha karyAM hatAM. te hAlamAM rA. e. seA.nI lAibrerImAM che. tyAMthI mAgIne akSarAntara tathA tarajumA vigere pharIthI karIne prasiddha karU chuM : A patarAM i. sa. 1827 mAM kheDAmAMthI maLelAM che. tenA vAyavya khUNAe vahe che tenA pANIthI dIvAla dhovAI javAthI A tAmrapatra maLyAM huMtAM. vabruA nadI patarAM e che ane tenuM mApa 13' 4 8%0" che. tenI keAra tene surakSita rAkhavA mATe sheja vALelI che. e kaDI mATe kANAM che paNa kaDI temaja sIla upalabdha nathI, bhASA saMskRta che. lipi zarUvAtanAM cAlukaya ane kadamba tAmrapatrA uparanA jevI ja che. vijayapura gAme mukAma hatA tyAMthI dAna ApavAmAM Avela che. cAlukya vaMzanA jayasiMhanA dIkarA buddhavarmAnA vijayarAje A dAna ApeluM che. jaMbusaranA avaryuM ane brahmacArIAne dAnamAM yiya gAma ApavAmAM Avela che. A jaMbusara kheDA ane bharUcanI vacce kheDAthI agni khUNe 50 mAIla upara ane bharUcathI vAyavyamAM 25 mAila upara Avela che. paricaya zeAdhI zakAyuM nathI. dAna 394 mA varSamAM vaizAkha suda pUrNimAne divase Apela che. tithi paMkti 32 me zabdamAM ane paM. 34 me aMkamAM ApavAmAM Avela che. tethI 300, 90, 4, 10 ane 5 eTalA aMkanAM cihno prApta thAya che. A cihno, cAra ane pAMcanAM cihno sivAya, i. e. vA. 6 pA. 4ra meM valabhI ane cAlukaya samayanAM cihno DA. bhagavAnalAle ApyAM che tene maLatAM che. A dAnanI sAla kyA saMvatanI che te khAkhatamAM pre. DAusane saMvatsaranA artha vikrama saMvat karela. tyArakhAi mI. ke. TI tileMge te zaka saMvatanI sAla che ema pUravAra karela (ja. e. cheM. sa. e. sA. va. 10 pA. 348). paraMtu je gurjara tAmrapatrane AdhAre teNe zaka saMvat vaparAyeA che ema mAnela te tAmrapatra paNa ceDhI saMvatamAM che ema siddha thayuM che. tethI A sAla paNa ceDhI saMvatanI hAvI joie ane te i. sa. 642 nI kharAkhara thAya che. vizeSamAM pre. DAusane tema ja mI. tilaMge cAlukayanuM vaMzavRkSa upajAvavAnA tema ja dakSiNanA cAlukaya sAthe saMbaMdha zeAdhI kADhavAneA prayatna karela te bhUlabharelA che, ema vistArathI DA. lITe batAvI Apela che. vaMzAvaLI saMbaMdhamAM teoe karelA ghaNA UhApAtu pachI chevaTa ema nirNaya thAya che ke vijayarAjanA mRtyu pachI agara laDAImAM hAra ane maraNa pachI uttaramAM cAlukayanI sattA paDI bhAMgI ane gurjara athavA valabhI rAjAe joramAM AvyA. pulakezI 1 le te vaMzanA vArasa hatA ane te nAThA tyAre tenI sAthenA anuyAyInI madadrathI raste kadAca pallava rAjAe pAsethI vAtApi paDAvI laIne tyAM navuM rAjya sthApyuM. athavA A vijayarAjanA - tAmrapatrane 6 bIjAnAM tAmrapatra sAthe sarakhAvatAM ema paNa saMbhavita che ke cAlukayA gurjaranA khaMDIyA hatA paNa pulakezIe svataMtra thaine dakSiNu tarapha prayANa karI navuM rAjya sthApyuM. A tAmrapatranI pAchaLa kAtarIne chekI nAMkhela lekha che te sApha karIne vAMcI jotAM bIjI khAjInA patarAmAMnI ja hakIkata che. 1. I, e. vA. 7 pA, 24! DaoN. je. eka lITa For Personal & Private Use Only Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara patasaM pahelaM 1 svAsta vijayaskandhAvArAt vijayapuravAsakAt zaradupagamaprasannagaganatalAvimala vipule vividhapuruSaratnaguNa2 nikarAvabhAsite mahAsatvApAzrayadurladhye gAMbhIryavati sthityanupAlanapare mahoda bhAviva mAnavyasagotrANAM hA3 rItiputrANAM svAmimahAsenapAdAnudhyAtAnAM cAlukyAnAmanvaye vyapagatasajalaja ladharapaTalagaganatalagatazIzIrakara 4 kiraNakuvalayatarayazasaH[ yazAH ]zrI jayasiMharAjaH[ // ]tasya sutaH prabalaripu timirapaTalabhiduraH satatamudayasthonaktandiva5 mapyakhaNDitapratApo dI[ di ]vAkara iva vallabharaNavikrAnta zrI buddhavarmarAjaH [||]tsy sUnuH pri[ pRthivyAmapratirathaH caturudadhisalilA6 svAditayazo[ zA ]dhanadavaruNendrAntakasamaprabhAvaH svabAhuvalopAttorjitarAja[ jya] zrIH pratApAtizayopanatasamagrasAmanta ma. 7 NDalaH parasparApIDitadhammA mArthakAmanimo[ rmo ]ci praNatimAtrasupari toSagaMmIronnatahRdayaH samyakprajApAlanAdhigataH dInA8 dhakRpaNabhe[ zaraNAgatavatsalaH yathAbhilaSitaphalaprado mAtApitRpAdAnudhyAtaH zrIvijayarAjassAnevai viSayapatirASTra 9 grAmamahattarAdhikArikAdInsamanudarzayatyastu vassaMviditamasmAbhiryathA kAzAkUla viSayAntaragataH sandhiyarapUvi[ vi ]Na pariya10 ya eSa grAmaH sodraM[ , ]gaH soparikaraH sarvadityaviSTipAtibhedikA parihINaH __bhUmichi[ cchi dranyAyenAcATabhaTaprAvezyaH jambusa11 ra sAmAnyamA vA ]jasaneya kANvAdharmya yuM ]sabrahmacArI[ri ]NAM mAtApitro rAtmanazcapuNyayazobhivRddhaye vaizAkhapUrNamAsyAmudakAti 12 sargeNa prtipaaditH[|| ]bhAradvAjasagotrAdityaravie:[ veH ]pattike de indrasUrAya pattikA tAvisUrAya dvayardhapattikA IzvarasyArdha pattikA 1 pahelAM mUkI dIdhela te pAchaLathI paMkti nIce umerela che. For Personal & Private Use Only Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAlukya vijayarAjanAM kheDAnAM tAmrapatro 13 dAmAya pattikA droNAyArdhapattikA ata [ rtta ] svAmine arvapattikA mailAyArthapattikA SaSTidevAyArdhapattikA somAyArdhapattikA rAmaza 14 maNerghapattikA bhAyyAyArdhapattikA droNadharAyArdhapattikA dhUmrAyaNasagotraANukAya divardhapattikA sUrAyArdhapattikA // daNDakI - 15 sagotra bhaTTeH pattikA samudrAya divardhapattikA droNAya pattikAtrayaM tAvizarmaNe pattike dve bhaTTinerdhapattikA va [ca]trAya pattikA 16 droNazarmaNerghapattikA dvitIyadroNazarmaNerdhapattikA // kAzyapasagotravappasvAmine trisraH pattikA durgazarmmaNerdhapattikA dattAyA 17 yA pattikA / / kauNDIna [ Nya ] sagotra vAdAyA pattikA droNAya pattikA somAyApattikA selAyArdhapattikA .... **** 18 va[ca] zarmmaNerdhapattikA bhAyisvAminerghapattikA mAgharasagotravizAkhAya pattikA dharApattikA nandine pattikA kumArAya pattikA vapattikA zelAya 19 rAmAya pattikA bAzrasyArdha pattikA gaNAyArdhapattikA korhuvAyArdhapattikA bhAvi [bha] ]TTAyApattikA narmmapattikA rAmazarmaNe - 20 pattikA hAritasagotradharmmadharAya divapattikA || vaiSNavasagotrabhaTTine pattikA gautamasagotra dharAyArghapattikA ammadharA 21 yArdhapattikA selAyArghapattikA | zANDilasa gotradAmAyArghapattikA lakSmaNasagotrakArkasya pattikA For Personal & Private Use Only Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha patarUM bIjeM 22. vatsasagotragopAdityAya pattikA vizAkhAyArdhapattikA sUrAyArdhapattikA bhAyisvAmi nepattikA yakSazarmA23 dhapattikA tAvisUrAyapattikA kA[ ke ]syArdhapattikA tAvizamma[ M ]NerdhapattikA zammaNerdhapattikA kumArAyAdhapattikA 24 mAtrizvarAyApattikA baattlaayaapttikaa[|| etebhyaH sarvebhyaH balicaruvaizvadevA gnihotrAdikriyotsarpaNArthaM AcandrakIrNavAkSi25 tisthitisamakAlInaH putrapautrAnvayabhogyaH yata[ to smadvaMzyairanyairvAgAbhibhogapati bhissAmAnyabhUpradAnaphalepsubhiH nalaveNukadali 26 sAraM saMsAramudadhijalavIcI capalAMzca bhogAn prabalapavanAhatAzvatthapatracaMJcalaM ca zriyaM kusumitazirISakusumasaha27 zApAyaM ca yauvanamAkalayya ayamasmadAyonumantavyaH pAlayitavyazca yovAjJAnatimi rapaTalAvRtamatirAcchidya[ dyA ]dAcchi28 dyamAnaM vAnumodeta sa paJcabhirmahApAtakaissaMyukta ktaH ] syAt uktaM ca bhagavatA vedavyAsena vyAsena / / SaSTiM ... .... .... .... .., 29 rgevasati .... ... ...... .... vaset vindhyATavIzvatoyAsu .... 30 yohijAyante .... ... ... ... ... bahubhivvasudhA .. .. 31 tasya tadA phalaM / / urvadattaM dvijAtibhyo ... ... ... yAnIha 32 dattAni ... ... ... punarAdadIta / / saMvatsaraza 33 tatraye caturnavatyadhike vaizAkha paurNamAsyAM nannavA[ cA]sApaka dUtakaM likhitaM ____ mahAsandhivigrahAdhikRtenakhudda[ DDa ]svA34 minA // saMvatsara // 394 // vaizAkha su 15 / kSatriyamAtRsiMhenotkIrNAni // For Personal & Private Use Only Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAlukya vijayarAjanAM kheDAnAM tAmrapatro bhASAntaramAMthI amuka bhAga svasti vijayapura mukAmethI-- hArItinA vaMzane, mAnavya gotranA ane svAmI mahAsenane pAdanuM dhyAna gharanArA cAlu nA vazamAM- je vaMza moTA samudra jeva, zaradasamayamAM prasanna gaganatala je vimala, aneka nararatnanA guNethI dedIpyamAna, mahAsanA Azraya rUpa heIne je durtadhya gAMbhIryavAna sthitinuM pAlana karavAmAM tatpara evA hatA temAM zrIjayasiha hatA . . . . . . tene dIkare zrI buddhavarmana .. . . . . . hatA. tene dIkare zrI vijayarAja . . . . . . . . . .. dezanA badhA mahattone tema ja adhikArIne hukama kare che ke tamane badhAne vidita thAo ke vizAkhanI pUrNimAne divase mAtApitAnA puNyanI vRddhi mATe kAzAkUla paragaNAmAM prathama saghiyara nAme oLakhAtuM ane hAlanuM paricaya gAma dAnamAM ApavAmAM AvyuM che. te dAna vAjasaneya zAkhAnA ane kAva gotranA jaMbusaranA adhvaryu ane brahmacArIone ApavAmAM Avela che. (5. 13-24) jUdI jUdI vyaktione Apela dAnanI vigata Apela che. bali, carU, vaizvadeva, agnihotra ane bIjI vidhio mATe sUrya, candra, samudra ane pRthvInI sthiti paryata Take tevI rIte dAna ApavAmAM Avela che ane have pachInA rAjAoe te dAnane anumati ApavI ane pAlana karavuM. tyAra bAda dAnane lepa karavAmAM je pApa che tene khyAla ApanArA loko che. A dAnane dUtaka nannavAsapaka hatA ane lekhaka khuddasvAmI hatA. dAna 294 mA varSamAM vaizAkha pUrNimAne divase ApavAmAM Avela che. kSatriya mAtRsihe ketaryuM che. For Personal & Private Use Only Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 103 zyAzraya zIlAdityanAM navasArInAM tAmrapatreA. ce. saM. 4ra1 mAgha. su. 13 I. sa. 671 vaDodarA sTeTanA navasArI prAMtanA mukhya zahera navasArImAMthI A tAmrapatra maLyAM hatAM. ja. e. bre. rA. e. sA. nA vA. 16 pAne leDA. bhagavAnalAle A tAmrapatra prasiddha karyAM che. Do. phlITe mokalelI pratikRti uparathI huM pharI prasiddha karU chuM. teNe tAmrapatra saMbaMdhI nIcenI noMdha melI hatI. 1884 mAM zAhInI chApa banAvI hatI tenI uparathI mArI dekharekhanI nIce A pratikRti banAvI che. te patarAM mane DA. bhagavAnalAla pAsethI mAgavAthI maLyAM hatAM. te vakhate lIdhelA phATAgrApha uparathI sIlanI pratikRti karI che. tAmrapatro e che ane te 8> 'lAMbAM che. paheALAI cheDA upara pa" ane vacamAM 4' che. kAra kayAMka kyAMka jADI che, paNa te ghaDatara DhoSane lIdhe che, nahIM ke rakSaNane mATe korA vALavAnA prayAsa karyAM hAya. patarAM daLadAra che ane akSarA UMDA che, chatAM khIjI mAjI dekhAtA nathI. keAtarakAma sArUM che. kaDI 1 jADI che ane vyAsa 1" che. patarAM mane maLyAM te pahelAM kaDI kapAI gaI hatI. sIlane hamezanI mAka kaDI sAthe revelI che; te geALa che ane tenA vyAsa 1" che. tenA upara mAtra zrIzraya eTalA ja akSara che. banne patarAMnuM vajana 2 pAuMDa ( ratala ) che ane kaDI tathA sIlanuM pa AuMsa ( adheALa ) maLI kula vajana 2 pA. 5 A. thAya che. ' cAlukayanA khIjA lekhAnA jevI ja lipi che. sAla chevaTe zabdamAM tathA aMkamAM lakhavAmAM Avela che. bhASA saMskRta che ane ghaNA bhAga gadyamAM che. patarAM sArI rIte kAtarelAM che tema ja surakSita che, chatAM gaMbhIra bhUlAthI bharelAM che. akSarAntara uparathI jeI zakAze ke ghaNA akSara ane zabdo mUkI dIdhelA che ane ghaNA khATA lakhAyA che. pa`kti 15 mAM AkhA zabda rahI gayA che, je aTakaLI zakAtA nathI. ( paM. 1) lekha viSNunA varAha avatAranI stutithI zarU thAya che. ( 5` 5-6 ) cAlikaya nA vaMzamAM pulakezI vallabha janamyA hatA. ' teNe potAnA bAhubaLathI duzmaneAnA saMdhane harAvyeA hatA, te rAma ane yudhiSThira jevA hatA ane sAcA vikramavALA hatA. (5. 9 ) tenA dIkarA dharAzraya jayasiMha varmA hatA. tenI sattA tenA heATA bhAI mahArAjAdhirAja paramezvara bhaTTAraka vikramAditya satyAzraya pRthivIvallabhe vadhArI hatI. te mAtapitAnAM tema ja pavitra nAgavardhananAM caraNunuM dhyAna karatA hatA. teNe atula khalathI pallava vaMzanA parAbhava karyAM hatA. ( 5. 13 ) tenA putra yuvarAja jyAzraya' zIlAditya hatA. teNe zaradanA pUrNa candranI kiraNamALA jevI pavitra kIrtinA dhvaja vaDe AkAzanI badhI dizA ujajavaLa karI hatI. te rAjarAja ( kubera ) jevA udAra hatA. te rUpa ane saundaryavAna hAine kAmadeva jevA hatA ane vidyAdharanA mukhI( naravAhuna datta )nA jeve zUravIra ane kaLAkauzalyavAna hatA. (pa. 19 ) navArikAmAM rahIne teNe brAhmaNu bhegika vAtamane AsiTTe gAma dAnamAM ApyuM. 1 e. I, veA. 9 pA. 229 prA. I. za 2 iMDIana eTalAsa zITa na. 234, pU. (1988) akSAMza 20057 rekhAMza 7257 3 cAlu yanA A pAThaphera mATe jIe|. phlIkRta DInesTIjha kaeNnerI DIsTrIkaTa pA. 336 neTa 3 4 sola upara zIlAdityanI sAthenA kyAthayane saMdhi chUTI pADIne zrI Azraya ema lakhela che, For Personal & Private Use Only Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zyAzraya zIlAdityanAM navasArInAM tAmrapatro dAna lenAra sAmanta svAminane dIkarA, mAtrIzvara(?)ne bhAI kikasvAmIne ziSya ane adhavaryuM hatuM. sAmatasvAmI AgAmI svAmIne dIkare, ane kAzyapa gotra hatuM ane navasArikAmAM rahetA hatA. dAnamAM ApeluM gAma bAhirikanA peTA vibhAga kahavalAhAramAM AveluM che. chellI be paMktimAM lakhyuM che te mujaba A dAna 421 mA varSamAM mAgha su. 13 ne divase dhanaMjaya ke je sandhivigrahane adhikArI hatA teNe lakhyuM hatuM. A dAnapatramAM je rAjAonAM nAma Ave che te paikInAM be bAdAmIne pAzcAtya cAlukya rAjAonAM che. eka pulakezI vallabha eTale ke pulakezI 2 che ane bIjo tene dIkaro vikramAditya satyAzraya pRthivIvalalabha eTale ke vikramAditya 1 lo che. vikramAdityane nAgavardhananAM caraNanuM dhyAna karate tathA palava vaMzane parAbhava karate varNavyo che. tenAM mahArAjAdhirAja ItyAdi birUdethI jayasiMhavarmA ane zIlAdityathI adhika darajajAne puravAra thAya che. jayasiMha pulakezI 2 jAnA dIkarA vikramAdityano nA bhAI hatA. dAnapatramAM paNa kahevuM che ke tenI sattA tenA mhoTA bhAIthI vadhelI hatI. saMbhavita che ke navasArIkAvALA prAMtanA sUbA tarIke tenA mhoTA bhAIe nImyo hoya ane tyAM tene dIkaro rahetuM hoya ane A Asaddhi gAma dAnamAM ApyuM hoya. kyAzraya zIlAdityanuM bIjuM tAmrapatra saratamAMthI maLeluM che ane temAM kArmaya, subhalA ane abhUraka ema traNu gAmaDAnAM nAma Ave che. De. bahure upalAM badhAM gAmone navasAri, asTagAma" kAmareja, ubhela ane alarApa tarIke zodhyAM che. te badhAM tApInI dakSiNe lATa athavA dakSiNa gujarAtamAM AvelAM che. cAlakaya vaMzanI gujarAta zAkhAnAM kula cAra tAmrapatro jaNAvyAM che ? (a) zyAzraya zIlAdityanAM navasArInAM tAmrapatro, varSa 421. , suratanAM tAmrapatro varSa 443. (ka) tenA bhAI jayAzraya maMgalarAjanAM balasAranAM aprasiddha tAmrapatro zaka saMvat 653nAM (Da) jayAzraya maMgalarAjanA nAnA bhAI avanijanAzraya pulakezIrAjanAM navasArInAM tAmrapatro saMvata 490nAM uparanAM "a" ane "ba" anusAra jayasahavarmana ane tene dIkare yuvarAja zIlAditya vikramAditya 1 lA(I. sa. 155-80)nA saMvat kara1 mAM tema ja vinaya datya(I. sa. 80(6)nA 443 mA varSamAM samakAlIna hatA. A ra4-500 I. sa. thI zarU thatA cedI kalacarI ) saMvata sivAya bIjo hevAne saMbhava nathI. A pramANe zarU karIne zIlAditya nAM be dAna I. sa. 671 ane 682* na Thare che. yuvarAja liAdityanA mRtyu pachI jayasiMharmana pachI rAja karatA maMgalarAjanAM balasAranAM tAmrapatro (ka) zaka saMvata 6pa1 Isa. 731 10)nAM che. a" ane "ba" nI mAphaka "Da" nI sAla kalacurI saMvatanI levI jaze. palakezIrAja je maMgalarAjane nAne bhAI have te I. sa. 739mAM rAja karato hate. aMtamAM eTaluM kahevuM joIe ke bAhirika viSaya ane peTA vibhAga kahavalAhAra jemAM Asaddhi gAma AveluM che te banne zodhI zakAyAM nathI. (1) jAo I. e, vi. 9 pA. 123 ane ja. be. baeN. re. e se. ve, 16 5. 5 eka zakamaMda tAmrapatramAM nAgavardhananuM nAma be vakhta Ave che. I. e, , 9 5. 123 ane DInesTIjha kenerI DIsTrIkTa pA. 357, (2) sarakhA sAutha IDIyana IskIpazansa vi. 1 pA. 145 ane DIne. kene, DIsTI: 5, 362. (3) vIenA erIyenTala koMgresa Aryana sekazana pA.21. (4)Da, phalITa mane khabara Ape che ke navasArIthI agnikhUNe sAta mAIla upara A gAma che ane lakhe che ke muMbaI posTala DAyarekaTarImAM tenI joDaNI aSTagAme karI che jethI aSTagrAmane vani thAya che, nahIM ke Asaddhi grAma. (5) I. e. vo 17 5.198 (6) ja. ba. be, 2. e. . va. 16 5.5 (7) uparanI neTa 5. 3 juo. (8) jIo i. e. je. 13 pA. 77. vienA orIenTala koMgresa Aryana sekazana 5. 219, De. bhADAkaranI ala hITarI opha dhI Dekakana bIjI AvRtti 5, 55. (9) DInesTIjha kenerI DIsTrIkaTa 5. 364 naM. 3 ane pA. 370 naM. 6. (10) te ja pustaka pa. 374 naM. 11 (11) te ja pustaka pA. 376 5. 6 For Personal & Private Use Only Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara' patarUM pahelu 1 oM' svasti[ // jayatyAviSkRtaM viSNoLarAhaM kSobhitArNa[ va ]m [ 1 ]dakSi___Nonnatada[ m ]STrAmavi2 zA(zrA )ntabhuvana[ m ]vapuH[ // ]zrImatAM sakalabhuvanasaMstUya[ mAna ]mAnavyasa gotrANAM 3 hArItIputrANAM saptalokamAtRbhissaptamAtRbhi[ rabhi ]varddhitAsa[ nAM ]kArtikeya pa4 rirakSaNaprAptakalyANaparamparANAM bhagavannArAyaNa prasAdasamAsAditavarAhale5 JchanikSaNe rakSaNe vazekRtAzeSamahIbhRtAM calikyAnAmAnvaye nijabhujabalaparAjitA 6 khilaripumahipAlasametivirAmayudhiSTopamAna[ : ] satyavikrama[ : ] zrIpulakezivallabhaH []tasya7 putraH paramamAhezvaramAtApitRzrInAgavarddhanapAdAnudhyAtazrIvikramAdityasatya[1] 8 zraya pRthivIvallabhamahArAjAdhirAjaparamamAhezvarabhaTTAra[ k ]ena[ Na ] anivA rita pauruSA 9 kratapallavAnvayena jyAyasA bhrAtrA sama[ bhi ]varddhitavibhUtirdhArAzrayezrIjayasiMha10 varma[ 1 ] tasya putraH zaradamalasakalazazadharamarIcimAlAvitAnavizuddhakIrtipatAkA (1) .. sITa nI zAlIna 5 852thA. ( 2 ) yi 3 cha. (3) anuravAra 26 42 / (4) vAyA lAJchanekSaNakSaNavazIkRta (5) vAMya manvaye (6) paaNy| kSaya samitirAmayudhiSTirApamAnaH (7) paaye| paramezvarabhaTTArakeNAnivArita (8)Iyo krAnta (9) pAya! dharAzraya bhane mA. sITanA DIse. una. TI. pA. 314 noTa. 4. For Personal & Private Use Only Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhayAzraya zIlAdityanAM navasArInAM tAmrapatro patarUM bIju 11 vibhAsitalamantadigantarAhaH[laH pradAtA ro! rA]jarAja i ]va ru[pa]lAvaNyaso. 12 bhAgyasampannamkAmadeva sakalakalApravi[ vI ]NaH pauruSavAnvidyAdharacakra 13 vani[ 1 ]va zyAzrayazrIzIlAdityayuvarAja[ jo ]navasArikAmadhivasata [ san ] navasAri15 kA va[ 1 ]stavyakAzyapasagotrAgAmisvAminaH putraH svA[ sA ]mantasvAmI / tasyaputrA15 ya / mAtrisvavi[ : ]tasyAnuja prAtrA[tre kikkasvAminaH bhogikasvAmine adhvaryu sabrahmacAri16 Ne bAhirikaoNviSayAntarargatakaNhavalAhAraviSaye AsaTTiyAmaM sodraGgaM sapa17 parikaraM udakotsargapUrva mAtApitrorAtmanazca puNyayazobhivRddhaye dattavAn 18 vAtAhA[ ha ]tadIpazikhAcaJcalaM lakSI[kSmI ]manusmRtya savairAgAminRpatibhi dhammadAyo' 19 numantavyaH bahubhivvasudhA bhuktA rAjA[ja]bhi[ : ]sagarAdibhi[ : ] yasya yasya yadAbhU 20 mi[s ] tasya tasya tadA phalaM mAkha[ gha ]zuddha trayodazyAM likhitamidaM sandhivi. grahakai zrI dhanaMjayena 21 saMvatsarazatacatuSTaye"ekaviMzatyadhike 400, 28, 1' oM.' (1) vAMyA samasta. (2)suratanAM tAmrapatranIta 15 sAthai samAvI. vIsanAmArIya gresa mAna sazana 5.226 (3) iva mAlI ud bherv| 57ze. ( 4 ) pAyA mAtRsthaviraH athavA mAtrizvaraH pAchA pAi bhATabhusA paM. 2. suratana tAmrapatramA. (5) ya ziSyAya zam ubheshv| 5rI. (6 ) mAMhI paM. 16 mAM viSaye ane paM. 17 parikara mAM saviresa nathA. (7) bAhirikA nA paDasI akSara bala (paM. 5) brahma (5. 15) bhane bahu (paM. 18) mAnAM bane mana bhagatA yAve cha.. savAnAle thAharika vAyasa che. (8). bhagavAna mAne kaNDavalAhAra vAMya cha, 5 ha ma / 25 cha. trIsamakSa va dhAza.(9) vAyA nRpatirayamasmadAyo smaave| paM.28 sustatAmrapatromAnI (10)vAya sAMdhivigrahika (11) vAMyA catuSTaya ekaviMzatya (12) yA maM yAta nathI, 595 mAM che. tethI tema 20 ane sonI vacamAM jagyA che tethI aTakaLI zakAya che. (13) cihnarUpe che. For Personal & Private Use Only Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 104 kayAzraya zIlAdityanAM suratanAM tAmrapatra ceTI. saM. 443 zrAvaNa su. 15 I. sa. 192 pAzcAtya cAlukya vinayAditya satyAzraya vallabhanA samayanA gujarAta cAlukya yuvarAja yAzraya zIlAdityanAM A tAmrapatro che. vaMzAvalI mahArAjA satyAzraya pulakezi vallabha-AkhA uttara vibhAganA rAjA harSavardhanane teNe harAvyA hatA. tene putra mahArAjA vikramAditya satyAzraya vallabha, tene putra mahArAjAdhirAja vinayAditya satyAzraya zrIpRthivIvallabha. tene kAke dharAzaya jayasihavarmana. tene dIkarA yuvarAja zyAzraya zIlAditya. paM. 25 ti zrAvaLamAM 5. 36 sa sarazatacatuSTaye tricatvAriMzadadhike zrAvaNazuddhapaurNamAsyAM saM. 443 zrAvaNa su. 15 ce. saMvat 443 zrAvaNa su. 15( I. sa. 62) dAna-kAmaNeya AhAramAM AveluM esussalA gAmamAMnuM khetara dAnamAM ApeluM che. kArma@ya te hAlanuM kAmaleja paragaNuM, tApI nadI upara suratathI vAyavyamAM paMdara mAIla cheTe che. * vI. o. ke. rIporTa Aryana sekazana pA. 225 For Personal & Private Use Only Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 105 maMgaLarAjanAM balasAranAM tAmrapatro za. saM. 653 (731 I. sa.) zyAzraya zIlAdityanA ce. saM. 421 nA tAmrapatrane aMge je neTa ApI che temAM A tAmrapatrane ullekha che. lagabhaga 15 varSa pahelAM (I. sa. 1868 mAM) De. bhAudAjIne mATe cAlukya tAmrapatranI nakala Do. bhagavAnalAle karI hatI. te patarAM eka pArasI gRhasthanAM hatAM. temAM cAlukyanI vaMzAvali nIce mujaba ApelI che. katimAM satyAzraya pulakezI vallabha (jeNe harSavardhanane ji) jayasihavarmana vikramAditya vinayAditya yuddhamalla jayAzraya maMgalarAja ( dAna denAra zake 653). thyAzraya zIlAdityanA tAmrapatramAM vikramAditya ane sihavamAM te tenA dIkarA tarIke lakhyA che, tethI balasAranAM tAmrapatrone pulakezI vallabha ane navasArInAM tAmrapatrone pulakezI valabhI e be eka ja jaNa hatA. jayasiMharamanA dIkarA maMgalarAjane A tAmrapatramAM vinayAditya, yuddhamala ane jayAzrayanAM bIrUda ApelAM che. te maMgalarAja dAna ApanAra che ane dAna maMgalapurImAMthI apAyuM che. * ja. . . . . . . 10 pA. 5 che. bhagavAnalAla drajI For Personal & Private Use Only Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na106 pulakezi janAzrayanAM navasArImAMthI maLelAM tAmrapatro 2. saM. 490 kArtika su. 15 I. sa. 740 A tAmrapatro sambandhI eka lekha vIenA orIenTala konpharansamAM vaMcAye hatuM ane tenA rIporTamAM pA. 230 me prasiddha thaela che. asala patarAM atyAre prinsa opha velsa myujhIyamamAM che. A dAnapatranAM kula be patarAM che ane darekanI eka bAjue 25 paMktio che. patarAM 115 IMca lAMbAM ane lo IMca pahoLAM che. pahelA patarAmAM nIce ane bIjAmAM upara lagabhaga 3 iMca cheTe be kANuM sIla tema ja kaDI mATe che. paraMtu sIla tema ja kaDI upalabdha nathI. akSara jeke bahu UMDA nathI, paraMtu ketarakAma saMbhALapUrvaka kareluM che ane lagabhaga bane patarAMsurakSita ane spaSTa che. lipi bIjAM gurjara cAlukya yAzraya zIlAditya vigerenAM tAmrapatromAMnI lipine maLatI ja che ane akSaranuM kada sarerAsa 2 iMca che. bhASA saMskRta che ane prAstAvika 1 zleka tema ja chevaTe zApAtmaka amuka zloko sivAya badho bhAga gadyamAM che. maMgaLAcaraNa tarIke viSazunA varAha avatAranI stuti pachI vaMzAvalI vibhAga zarU thAya che ane kIrtivarmathI zarU karI pulakezi sudhInA rAjAonuM TuMkuM TuMkuM varNana che. paM. 6 satyAzraya zrI pRthivIvallabha mahArAjAdhirAja paramezvara zrI kIrtivarmarAja teno dIkaro paM. 11 satyAzraya zrI pulakezi vallabha tene dIkarI paM. 14 paM. mATe. 5. bhaTTA. satyAzraya zrI vikramAditya tene nA bhAI 5. 17 5 mA 5. bha. dharAzraya zrI jayasiMghavarmA tene dIkaro pa. 20 5. mA. 5. bha. jyAzraya zrI maMgalasarAja tene nA bhAI paM. 21-35 avani janAzraya zrI pulakezirAja paM. 38-39 A janAzraya pulakeza rAjAe dAna ApeluM che. dAna lenAra vanavAsImAMthI nIkaLI Avele, vatsatrane taittirika zAkhAna dvivedI brAvANa [a] hada hatA te govindane dIkaro hato. dAnamAM kAmaya AhAramAM padraka gAma ApeluM che. te bali, carU, vizvadeva agnihotra ityAdi karavA mATe ApeluM che. paM. 49 saMvat (cedI ) 480 kArtika zu. 15 ne divase dAna ApeluM che. lekhaka mahAsAnvivigrahika ane pAMca mahAzabda prApta karela sAmanta bampa hatuM ane tenA pitAnuM nAma haraga Apela che. stuti tathA parAkrame 1 vI. e. ke. vI. Aryana sekazana pA. 230. 5. 23-3, jemAM pulakezinI vArNavyAM che te. mu. ge. gujarAta vo, 1 pArTa 1 5. 109 mAM paNa ApelI che. For Personal & Private Use Only Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pulakezI janAzrayanAM navasArImAMthI maLelAM tAmrapatro akSarAMtaramAMthI amuka bhAga 6 Na kamalayugalassatyAzrayazrI pRthivIvallabhamahArAjAdhirAjaparamezvara zrI kIrtivarmma rAjastasya 7 satastatpAdAnudhyAtaH 10 thivIpatizrIharSavardhana para rAjayopalabdho pratApaH paramamAhezvaroparanAmAsatyAzra 11 yaH zrIpulakezivallabhastasya sutastatpAdAnudhyAto 14 dya kramAgatarAjyazrIyaH paramamAhezvaraH parabhaTTArakassatyAzrayaH zrIvikramAdityarAja - stasyA 15 nujaH 17 ramamAhezvaraparamabhaTTArakadharAzrayaH shriijysighvrmmr| jastasyasutastatpAdAnuparamamAhezvaraH paramabhaTTArakajayAzrayazrImaGgalassarAjaratasyAnu 20 21 jastatpAdA 23... ... 35 tAyatrava nijanAzrayazrIpulakezirAjassarvvAnevAtmIyA 36 samanudarzayatyastuvaH saMviditaM yathAsmAbhimAtApi 37 trorAtmanazca puNyayazobhivRddhaye balicaruvaizvadevAgmikriyotsarpaNArthaM vanavAsivini gatavatsa ... 858 38 sagotrataittirikasabahmacAriNe ddiveda brAhmaNa [ a ]Ggade brAhmaNagoviMda disununekarmmaNeyAhAraviSayAntargata 39 padakAmaH soMga 40 204 50 di paramamAhezvaraH paramabhaTTArakaH patarUM bIjuM .... 48 saMvatsara za 49 ta 400, 90 [ 490 ]kArttika zuddha 15 likhita he [ me ] tanmahAsAndhivigrahikaprAptapaJcamahAzabda[sA ] mantazrIbappa dhikRtaharagaNasUnunA unAkSaramadhikAkSaraMvAsa ------ 50. dAyatve pratipAdito yatosyA For Personal & Private Use Only pramANaM 15 Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 107 nAgavardhananAM nirapaNumAMthI maLelAM tAmrapatro saMvat + A tAmrapatro ja. . . . . . . 2 pa. 4 the bAlagaMgAdhara zAstrIe ane vo, 1 pA. 19 me pri. bhAMDArakare prasiddha karyA che. zilAchApa pahelI ja vAra AMhI prasiddha thAya che. mAruM akSarAnDara mULa patarAMmAMthI kareluM che. te patarAM nAsika paragaNAnA vigatapurI tAlukAmAMnA nirapaNu gAmanA nansa valada kasunI mAlIkinAM hatAM. patarAM be che ane dareka 8"x para mApanAM che. kAra caDhAvelI che ane lekha surakSita che. jamaNI bAjunI kaDI sAdA trAMbAnA tAranI che. tAra " jADe che ane kaDIne vyAsa '' che. kaDInA cheDA revyA hoya ema lAgatuM nathI. DAbI bAjAnI kaDI akhaMDa hatI ane te " jADI che ane tene 1Y" vyAsa che. tenA uparanI sIlane vyAsa 17 che ane nIcI sapATI upara upaDatA akSare vacamAM yAtrA lakheluM che ane tenI upara candranI ane nIce kamaLanI AkRtio che. pAzcAtya cAlu jayasihavarmAnA dIkarA nAgavardhana urphe tribhuvanAzrayanuM A dAnapatra che. sIla uparanA lekhathI aTakaLa thAya che ke jayasiMhavane paNa jayAzrayane IlakAba hate. dAnapatramAM sAla ApI nathI. rudramALa paheranAra ziva kapAlezvaranI sthApanA mATe geparASTra paragaNAmAM belegrAma nAmanuM gAma dAnamAM ApyuM che. mI. je. e. beIjo te gAma vigatapurIthI bAra mAIla upara belagAma tarALA tarIke zeThuM che. , A tAmrapatra mATe cAra muddA zaMkAspada che. (1) te gurjara lipimAM che. (2) te kIrtivarmAne satyAzrayane IlakAba Ape che. (3) pulakezI bIjAne citrakaSTha gheDe tenuM varNave che. (4) pulakezI bIjAne paramamAhezvara varNave che. chatAM ekaMdara jatAM mane tenI satyatA zaMkA nathI. pAzcAtya pATanagara vAtApIthI eTaluM badhuM che. uttaramAM ane gurjara cAlukyanA sthAnathI eTaluM badhuM najIka dAna apAyuM che ke gurjara lipi vaparAya e banavAjoga che. A dvara hovAnA kAraNa sababa cAlukya vaMzAvalinuM kharuM jJAna na hoya, e paNa banavAjoga che. agara karanAranI mAtra bedarakArIthI paNa pulakezI bIjAne badale kIrtivamana satyAzrayane IlakAba ApyA hoya, je ke paramamAhezvara lakhAya tevA ananya zivabhakta pulakezI bIja na hate chatAM pazcimAtya cAlaka brahmA, viSNu ane jInendranI mAphaka ziva pUjAne paNa uttejana ApatA. paM. 13 mAM varNavela nAgavardhana pulakezI bIjAne gurU ho joIe. pulakezIne zrI nAgavardhana pAdAnudhyAta kahyo che tene kharo artha te te the joIe. paraMtu keTalAMka tAmrapatramAM tA luNaH agara tathA guga nI sAthe paNa mAtra vAtsalya bhAva batAvavA vAraMvAra zabda vaparAya che. (I. e. va. 6 pA. 19 . 3 ne ne. 10 . 4 pA. 94, . 6 pA. 13 ane 17) te mujaba artha karavAmAM nAgavardhana te kIrtivamanuM bIjuM nAma hoya ema kalpanA karavI jaIe tethI hArI mAnyatA che ke AMhI te mAtra pamarAnA arthamAM vaparAya che (sarakhA vi. 7 pA. 161 paM. 1 . 5 pA. 51 paM. 13-14. pA. 155 paM. 12-13). vo. 5 naM.12 paM. 14 ane naM. 15 paM. 13 mAM jamA ne upaga thaela che. 1 I. e. va. 8 pA. 123 Do. je. epha. phalITa. (1) mahAbhAratane bIje zloka bIjA patarAmAM muzkelIthI ketaravAnI jagyA che tethI saMbhava che ke sAla bIjA patarAnI pAchaLa kotarI hoya. mULa patarAMnA abhAvathI te bAbata cakAsa kahI zakAtuM nathI. (A. zi. va. ) For Personal & Private Use Only Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAgavardhananAM nirapaNamAthI maLelA tAmrapatro akSarAntara patarUM pahelaM 1 svasti[ // ]jayatyAviSkRtaM viSNAArAhaM kSobhitANavaM / dakSiNonnata2 daMSTrApravizrAntabhuvanaM vapuH // zrImatAM sakalabhuvanasastUyamAnamA3 navyasagotrANAM hArItiputrANAM saptalokamAtribhiH saptamAtribhi 4 rabhivardhitAnAM kArtikeyaparirakSaNAvAptakalyANaparaMparANAM 5 bhagavannArAyaNaprasAdasamAsAditavarAhalAchai[ Jcha ]nekSaNa 6 kSaNavazIkRtAzeSamahIbhRtAM calukyAnAM kulamalaMkariSNora 7 zvamedhAvabhRthasnAnapavitrIkRtagAtrasya satyAzrayazrIkIrtivarma8 rAjasyAtmajonekanarapatizatamakuTataTakoTighRSTacaraNAravi9 ndo merumalayamandarasamAnadhairyoharaharAbhivardhamAnavarakarira10 thaturagapadAtibalo manojavaikakaMthacitrAkhyaH[ ravya ]pravaraturaMga11 meno( No )pArjitasvarAjyavijitaceracola pANDayakramAgatarAjyatra yaH zrImaduttarApathAdhipatizrIharSa patarUM bIjeM 13 parAjayopalabdhAparanAmadheyaH zrInAgavardhanapAdAnu14 dhyAtaH paramamAhezvaraH zrIpulakesivallabhaH tasyAnujodhAtrAvijitA15 risakalapakSo dharAzrayaH zrIjayasiMgha[ siMha ]varmarAjastasyasunustR[ stri ]bhuvanA16 zraya[ : ]zrInAgavardhanarAjaH sarvA nevAgAmivartamAnabhaviSyA[-]zcanarapa17 tInsamanudarzayatyastuvaH saMviditaM yathAsmAmirgoparASTraviSayAnta[ : ] 18 pAti balegrAma[ : ]sodraGgaH sa( so )parikara acATabhaTapravezya AcandrArNava 19 kSitisthitisamakAlina[-]mAtApitroruddizyAtmanazca vipulpunnyyshobhi(1) pachI keTaleka ThekANe vyaMjana bevaDo lakhyo che ane keTaleka ThekANe nathI lakhe. (2) ja. be che. ra. e. se. va. 10 pA. 19 me IlAvanA gurjara tAmrapatramAM paNa panna ne badale panna lakhe cha. (3) mAgatanA Na mAtra mAMDI mate 5.25 sahasrANi bhAM tayA paM. 1 mA mevA arNavaM bhI apeya che. bhIkheM sane yAsu 135 5. 18 mAM arNavaM mAM sameta cha. (4). Mis:242 cAlukyAnAM vAMya cha, 5 te moTara che. (5) mAlamatta sUtathA citrakaNDa 2 bhATa cha. (8) AgAmin mApI gamera tathA bhaviSya thA artha meAya che. (7) 13 me yA samAna bhAvAna rIvAla nathA. 5. 2. bhAta ma cha. .. .sI. nyu. sI. .1 5.247 me zrI. sata prasi karelA guja2 dAnapatramAM 5, 38 mAM dAda mAM paNa Dabala "ka" tevI ja rIte lakhela che. 95 For Personal & Private Use Only Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - gujarAtanA aitihAsika lekha 20 vRdhya[ ddhaya tathaM balAmmaDakkura vijJaptikayA kApAlezvarasya guggulapUjAnimitta[-] 21 tani( ni )vAsi mahAvratibhya upabhogAya salilapUrvakaM pratipAditastadasmadvaMzyai 22 ranyairvAgAminRpatibhi[ : ]zaradabhracaMcalaM jIvitamAkalyA layyA ]yamasmadAyo numantavya 23 pratipAlayitavyazcetyuktaM bhagavatA vyAsena / vahubhirvasudhAbhuktArAja. 24 bhissagarAdibhiH yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalamiti[ // ] 25 svadattAM paradattAM vo yo hareta vasuMdharAM SaSTiM variSa[ varSa ]sahasrANi viSTAyAM nAte ni[...] bhASAntaramAMthI amuka bhAga paM. -viSNunA varAha avatAranI stutine cAlu pleka. paM. 2-13 zrI kIrtivama-tene dIkarI pulakezi valabha hatA. 5, 14 tene nA bhAI siha varmA hate. paM. 15 tane dIkare zrI nAgavardhana hatuM te dAna Ape che. paM. 17-rara badhAne vidita thAya ke mAtApitA tathA amArA puNyanI vRddhi mATe geparASTa paragaNumAM AveluM balegrAma gAma balAjhma ThakakuranI vinati uparathI dAnamAM ApavAmAM Avela che. te kapAlezvaranI guggala pUjA mATe sUrya, candra . . .. vigerenI sthiti paryata ApavAmAM Avela che. have pachInA rAjAoe A dAnane anumati ApavI ane pALavuM. 5. 23 mahAbhAratanA be zloka. For Personal & Private Use Only