________________
ગાથા-૨૫-૨૬
૪૬
યતિલક્ષણ સમુચ્ચય પ્રકરણ
જોઈને બાળકો હસીને અહો આ માપતુષ મુનિ મૌનપણે બેઠા છે એમ બોલતા. આથી તે મુનિ બાળકોએ મને યાદ કરાવ્યું તે સારું કર્યું એમ માનતા. યાદ કરાવવા બદલ બાળકોનો ઉપકાર માનીને ફરી માષતુષ એ પ્રમાણે ગોખવાનું શરૂ કરી દેતા. તેમને માપતુષ એમ ખોટું બોલતા સાંભળીને સાધુઓ આદરથી મા અર્થ માં તુર્થ એમ ગોખો એ પ્રમાણે શિખવાડતા હતા. આથી આનંદ પામીને મ. સુષ્ય માં સુષ્ય એમ ગોખવા લાગતા. પણ થોડીવાર પછી પાછું ભૂલીને માલતુષ એમ ગોખવા લાગતા. આ પ્રમાણે સામાયિકના અર્થમાં પણ અસમર્થ તેમણે ગુરુભક્તિથી સમય જતાં જ્ઞાનનું ફલ કેવળજ્ઞાન મેળવ્યું. [૨૪] तेसिं पि दव्वनाणं, ण य रुइमित्ताओ दव्वदंसणओ ॥' गीयत्थणिस्सिआणं, चरणाभावप्पसंगाओ ॥२५॥ तेषामपि द्रव्यज्ञानं न च रुचिमात्रात् द्रव्यदर्शनतः ॥ गीतार्थनिश्रितानां चरणाभावप्रसङ्गात् ॥ २५ ॥
રુચિરૂપ સમ્યકત્વ ભાવ સમ્યકત્વ છે. માષતુષ વગેરે મુનિઓને કેવલ સચિરૂપ સમ્યકત્વ હતું. અને તેથી દ્રવ્ય સમ્યકત્વ હતું. આથી તેમને પણ દ્રવ્યજ્ઞાન હતું એમ ન માનવું. કારણ કે એમ માનવાથી તો ગીતાર્થ નિશ્ચિત મુનિઓને ચારિત્રાભાવનો પ્રસંગ આવે. (તમારા માનવા પ્રમાણે ગીતાર્થ નિશ્ચિત મુનિઓને દ્રવ્યસમ્યકત્વ હોય, દ્રવ્યસમ્યકત્વના કારણે દ્રવ્યજ્ઞાન હોય, અર્થાત્ સમ્યજ્ઞાન ન હોય, સમ્યજ્ઞાનના અભાવમાં ભાવચારિત્રનો પણ અભાવ થાય. આમ ગીતાર્થ નિશ્રિત મુનિઓને ચારિત્રાભાવનો પ્રસંગ આવે.) [૨૫] दुविहो पुणो विहारो, भावचरित्तीण भगवया भणिओ ॥ एगो गीयत्थाणं, बितिओ तण्णिस्सिआणं च ॥ २६॥ द्विविधः पुनर्विहारो भावचारित्रिणां भगवता भणितः ॥ एको गीतार्थानां द्वितीयस्तनिश्रितानां च ॥ २६॥ ..