________________
યતિલક્ષણ સમુચ્ચય પ્રકરણ
૨૭૧
,
ગાથા-૨૧૫
અર્થ- આચાર્ય અને ઉપાધ્યાય વડે સૂત્રથી અને અર્થથી શ્રુતને અને વિનયને શિખવાડાયેલો જે વિવેક રહિત સાધુ તે જ આચાર્ય અને ઉપાધ્યાયની નિંદા કરે છે, તે પાપ શ્રમણ છે. (૪)
आयरियउवज्झायाणं, सम्मं नो पडितप्पइ । अपडिपूयये थद्धे, पावसमणु त्ति वुच्चइ ॥ ५॥
જે આચાર્ય-ઉપાધ્યાયને સમ્યક્ તૃપ્ત કરતો નથી = તેમનાં કાર્યો કરવાનો આગ્રહ રાખતો નથી, અરિહંત આદિની યથાયોગ્ય ભક્તિ કરતો નથી, અત્યંત ગર્વિષ્ઠ છે (ગર્વિષ્ઠ હોવાના કારણે કોઈ પ્રેરણા કરે તો પણ માને નહિ) તે પાપશ્રમણ છે. (પ).
બીજા સૂત્રો (=અહીં જણાવેલ પાપશ્રમણીય અધ્યયનની પાંચમી ગાથાનો) આવશ્યક સૂત્રમાં ત્રીશ મોહનીય સ્થાનોમાં આ પ્રમાણે પાઠ છે -
'आयरियउवज्झाए खिंसइ मंदबुद्धीए ।
સિમેવ ૧ નાની સમું નો પડિતપૂરૂં આ પાઠના અંતે “મહામોહં બૈ" એવું ક્રિયાપદ કહ્યું છે.
• પ્રશ્નઃ- ગુરુમાં સામર્થ્ય ન હોય અને શિષ્ય યતના, તપ, શ્રુતાધ્યયન વગેરે ગુરુથી અધિક કરે તો તે યુક્ત છે ? કે ગુરુની લઘુતાનું કારણ હોવાથી અયુક્ત છે ?
- ઉત્તર- ગુરુની અનુજ્ઞાથી શિષ્ય અધિક કરે તો તે યુક્ત જ છે. કારણ કે તે ગુરુના ગૌરવનું કારણ છે. ગુણાધિક શિષ્યથી ગુરુનું ગૌરવ થાય છે. જેમકે શ્રીવજૂસ્વામીથી સિંહગિરિગુરુનું ગૌરવ થયું. તે આ પ્રમાણે
શ્રી વજસ્વામીનું દૃષ્ટાંત પૂર્વે આચાર્યસિંહગિરિના વિનયપાત્ર અને અજ્ઞાનરૂપી પર્વતને ભેદવા માટે વજૂ સમાન વજૂનામના શિષ્ય હતા. તે વયથી બાલ હોવા છતાં બુદ્ધિથી મહાન હતા. પદાનુસારિણી લબ્ધિથી યુક્ત તે વધૂમુનિએ સાધ્વીઓના ઉપાશ્રયમાં રહીને અગિયાર અંગો ભણી લીધા. આઠ વર્ષના
