________________
યતિલક્ષણ સમુચ્ચય પ્રકરણ
એકાકી વિહાર કરનાર સ્વમતિ પ્રમાણે વિહાર કરે છે. આવો સ્વચ્છંદી સાધુ અશુદ્ધ આહાર વગેરે દોષનો કલ્પિક સેવનમાં પણ લોપ કરે છે. આનો ભાવાર્થ આ પ્રમાણે છેઃ- દોષસેવનના કલ્પિક અને દર્ષિક એમ બે પ્રકાર છે. પુષ્ટકારણથી શાસ્ત્રોક્ત વિધિથી દોષનું સેવન કલ્પિક છે. નિષ્કારણ કે અપુષ્ટ કારણથી દોષનું સેવન દર્ષિક છે. જ્યારે દોષસેવનનું પુષ્ટ કારણ ઉપસ્થિત થાય ત્યારે દોષસેવન ન કરવાથી થતા અધિક નુકશાનથી બચવા દોષસેવન કરવું એ શાસ્ત્રવિહિત છે. દોષસેવનનું પુષ્ટકારણ ઉપસ્થિત થવા છતાં દોષ સેવન ન કરે તો એના કારણે અસમાધિ વગેરે થવાથી અધિક નુકશાન થાય. સ્વચ્છંદી સાધુ પુષ્ટ કારણ ઉપસ્થિત થવા છતાં દોષનો લોપ કરે=દોષનું સેવન ન કરે. આથી તેને અધિક નુકશાન થાય. આથી અહીં કહ્યું છે કે-જે દોષનો ત્યાગ કરે તે દોષનો કલ્પિક સેવનમાં પણ લોપ કરે.
૧૦૭
ગાથા-૯૨
આવા સાધુને શાસ્ત્રમાં અપરિણત કહ્યો છે. ૯૦મી ગાથામાં અતિ પરિણત સાધુનો ઉલ્લેખ કર્યો છે, અને આ ગાથામાં અપરિણત સાધુનો ઉલ્લેખ કર્યો છે. અપરિણત વગેરે ત્રણ શબ્દોની વ્યાખ્યા ગા.૨ના વિશેષાર્થમાં કહી છે. (૯૧)
तं पुणं विसुद्धसद्धा, सुअसंवायं विणा ण संसंति ॥ अवहीरिऊणं नवरं, सुआणुरूवं परूविंति ॥ ९२ ॥ तं पुनर्विशुद्धश्रद्धाः श्रुतसंवादं विना न शंसन्ति ॥ अवधीर्य नवरं श्रुतानुरूपं प्ररूपयन्ति ॥ ९२ ॥
પણ વિશુદ્ધ શ્રદ્ધાવાળા સાધુઓ શાસ્ત્રવચન વિના તેમાં અનુમતિ આપતા નથી. કેવળ માધ્યસ્થભાવથી ઉપેક્ષા કરીને વિવાદ કરવાની ઇચ્છાવાળાઓને સૂત્રમાં કહ્યું હોય તે પ્રમાણે જ ઉપદેશ આપે છે.
વિશેષાર્થ:- વિશુદ્ધ શ્રદ્ધાવાળા એટલે જે શ્રદ્ધામાં આગમ ઉપર બહુમાનની પ્રધાનતા છે તેવી શ્રદ્ધાવાળા.
તેમાં એટલે નિયતવાસ વગેરે શાસ્ત્રનિષિદ્ધ આચરણમાં. (૯૨)
