________________
યતિલક્ષણ સમુચ્ચય પ્રકરણ
કરી નાખ્યો હતો, તો એ શા કારણે અનંતકાળ સુધી સંસારમાં ભમ્યો ? ભગવાને ઉત્તર આપ્યોઃ હે ગૌતમ ! પોતાના પ્રમાદ દોષથી તે અનંતકાળ સુધી સંસારમાં ભમ્યો. કારણ કે સિદ્ધાંતમાં પણ કહ્યું છે કે-‘ચૌદપૂર્વી, આહારકશરીરી, ૠજુમતિ, મન:પર્યવજ્ઞાની અને (ઉપશમશ્રેણિમાં) વીતરાગ પ્રમાદને આધીન બનીને તે ભવ પછી તરત જ ચારે ય ગતિમાં જનારા થાય છે.” ઇત્યાદિ. તેથી ગચ્છાધિપતિએ સર્વકાર્યોમાં અપ્રમત્ત થવું જોઇએ.
૨૧૩
ગાથા-૧૬૯
આ પ્રમાણે પૂર્વાચાર્યો વડે સંસ્કારિત કરાયેલ સાવદ્યાચાર્યનો સંબંધ છે. તથા-હે મદ્ભુક! જે નહિ જાણેલા, નહિ જોયેલા, નહિ સાંભળેલા અને વિશેષથી નહિ જાણેલા એવા સૂત્રના અર્થને, હેતુને, પ્રશ્નને અને ઉત્તરને ઘણા લોકોની વચ્ચે કંહે છે, પ્રતિપાદન કરે છે, પ્રરૂપણા કરે છે, બતાવે છે, દૃષ્ટાંતથી બતાવે છે, સંપૂર્ણપણે બતાવે છે, તે અરિહંતોની આશાતનામાં વર્તે છે (=અરિહંતોની આશાતના કરે છે), અરિહંતોએ કહેલા ધર્મની આશાતનામાં વર્તે છે, કેવલીઓની આશાતનામાં વર્તે છે, કેવલીએ કહેલા. ધર્મની આશાતનામાં વર્તે છે. (ભગવતી સૂત્ર શતક ૧૮, ઉદ્દેશો ૭)
તથા-આવા પ્રકારની બાર અંગરૂપ ગણીપીટકને (અન્યથા પ્રરૂપણા કરવી ઇત્યાદિવડે) આજ્ઞાથી વિરાધીને ભૂતકાળમાં અનંતાજીવોએ ચારગતિરૂપ ચાર છેડાવાળી સંસારરૂપી અતિદુર્ગમ અટવીમાં પરિભ્રમણ કર્યું છે, વર્તમાનકાળમાં પરિમિત (=સંખ્યાતા) જીવો પરિભ્રમણ કરે છે, ભવિષ્યકાળમાં અનંતા જીવો પરિભ્રમણ ક૨શે.''
“આવા પ્રકારની બાર અંગરૂપ ગણીપીટકને (યથાર્થ પ્રરૂપણા કરવી ઇત્યાદિવડે) આજ્ઞાથી આરાધીને ભૂતકાળમાં અનંતાજીવોએ ચારગતિરૂપ ચાર છેડાવાળી સંસારરૂપી અતિદુર્ગમ અટવીને પાર કરી છે, વર્તમાનકાળમાં પરિમિત જીવો પાર કરી રહ્યા છે, ભવિષ્યકાળમાં અનંતજીવો પાર કરશે.” (નંદીસૂત્ર ૧૧૪-૧૧૫ સૂત્ર)
આ પ્રમાણે જોઇને મોક્ષાર્થી એવા આચાર્ય, ઉપાધ્યાય, પ્રવર્તક અને ગણાવચ્છેદક આદિએ ભગવાનની આજ્ઞા પ્રમાણે આગમના અર્થનું નિરૂપણ
