________________
તિલક્ષણ સમુચ્ચય પ્રકરણ
૨૪૧ -
ગાથા-૧૫-૧૯૬
જેવી રીતે પૂછીને ગયેલા તેમનો ધર્મવિનય પણ ઉત્કૃષ્ટ છે તેવી રીતે તેમનાથી મૂકાયેલા પંથકમુનિનો ધર્મવિનય ઉત્કૃષ્ટ જાણવો. ' વિશેષાર્થ- ધર્મવિનય પણ એ સ્થળે “પણ” શબ્દનો અર્થ આ પ્રમાણે છે. તેમનો વિવાર તો ઉત્કૃષ્ટ છે જ. કિંતુ ધર્મવિનય પણ ઉત્કૃષ્ટ છે. [૧૯૪] एसो वि अ सिढिलोत्ति य, पडिमारिमयं हयं हवइ इत्तो । जं साहुहि ण सिढिलो, तक्कज्जे अणुमओ होइ ॥१९५॥ एषोपि च शिथिल इति च, प्रतिमारिमतं हतं भवतीतः । यत्साधुभिर्न शिथिलस्तत्कार्येऽनुमतो भवति ॥१९५ ॥
આનાથી પંથકમુનિ પણ શિથિલ હતા એવા પ્રતિમારિના (=મૂર્તિ શત્રુના) મતનું ખંડન થઈ જાય છે. કારણ કે સાધુઓથી શિથિલ સાધુ સેવાના કાર્યમાં સંમત કરાતો નથી.
વિશેષાર્થ- આનાથી એટલે પંથકમુનિનો ધર્મવિનય ઉત્કૃષ્ટ હતો એથી. શિથિલ સાધુનો ધર્મવિનય ઉત્કૃષ્ટ ન હોય. “કારણ કે સાધુઓથી શિથિલ સાધુ સેવાના કાર્યમાં સંમત કરાતો નથી” એમ કહીને પંથકમુનિ શિથિલ ન હતા એ વિષયમાં બીજો હેતુ જણાવ્યો છે. જો પંથકમુનિ શિથિલ હોત તો ૫૦૦ સાધુઓ તેમને સેવા માટે ન રાખત. રાખ્યા એથી સિદ્ધ થયું કે પંથકમુનિ શિથિલ ન હતા. (૧૫) कप्पिअसेवालद्धा-वगासदप्पेण सेलगस्सावि । सिढिलत्तं ण उ भंगे, मूलपइन्नाइ जं भणिअं ॥१९६॥ कल्पिकसेवालब्धावकाशदर्पण शैलकस्यापि । शिथिलत्वं न तु भङ्गः मूलप्रतिज्ञया यतो भणितम् ॥१९६ ॥
કલ્પિક સેવામાં જેણે અવકાશ મેળવ્યો છે એવા દર્પથી શૈકસૂરિમાં પણ શિથિલતા હતી, પણ મૂલ પ્રતિજ્ઞાનો ભંગ થયો ન હતો. કારણ કે નીચે પ્રમાણે કહ્યું છે.
ય. ૧૬
