________________
ગાથા-૯૦-૯૧
૧૦૬
યતિલક્ષણ સમુચ્ચય પ્રકરણ
व्याख्या-आलम्बनानां' प्राग्निरूपितशब्दार्थानां 'लोकः' मनुष्यलोक: 'भृतः' पूर्णो जीवस्य 'अजउकामस्स'त्ति अयतितुकामस्य, तथा च अयतितुकामो यद् यत्पश्यति लोके नित्यवासादि तत् तदालम्बनं करोतीति गाथार्थः આવશ્ય૨૮૮ II
સંયુમમાં ઉદ્યમ નહિ કરવાની ઇચ્છાવાળા જીવ માટે મનુષ્યલોક (નબળા) આલંબનોથી ભરેલો છે. આવો જીવ લોકમાં નિત્યવાસ વગેરે જેને જેને જુએ છે તેને તેને આલંબન કરે છે. (૮૯) जो जं सेवइ दोसं, संणिहिपमुहं तु सो अभिणिविट्ठो ॥ . . હવે પુછામહેલ, વવાયાયં પુરો dans | ૨૦ | . यो यं सेवते दोषं सन्निधिप्रमुखं तु स अभिनिविष्टः ॥ स्थापयति गुणमहेतुं अपवादपदं पुरः कृत्वा ॥ ९०॥
કદાગ્રહી સંનિધિ આદિ જે દોષને સેવે છે, તે નિષ્કારણ અપવાદને આગળ કરીને તે દોષને ગુણ તરીકે સ્થાપે છે.
વિશેષાર્થ- રાત્રે લેપ, તેલ, ઔષધ વગેરે રાખવું તે સંનિધિ દોષ છે. દોષને ગુણ તરીકે સ્થાપે છે એટલે દોષને પણ ગુણ તરીકે માને છે. (૯૦) : परिहरइ जं च दोसं, सच्छंदविहारओ अभिणिविट्ठो ॥ कप्पियसेवाए वि हु, लुंपइ तं कोइ पडिणीओ ॥.९१॥ परिहरति यं च दोषं, स्वच्छन्दविहारतोऽभिनिविष्टः ॥ कल्पिकसेवायामपि खलु लुम्पति तं कश्चित्प्रत्यनीकः ॥ ९१॥ .
કદાગ્રહી અને મોક્ષમાર્ગનો શત્રુ કોઈ સ્વમતિ પ્રમાણે વિહાર કરીને જે દોષનો ત્યાગ કરે તે દોષનો કલ્પિક સેવનમાં પણ લોપ કરે.
વિશેષાર્થ- સમુદાયમાં રહેવાથી અશુદ્ધ આહાર વગેરે દોષો લાગે એમ માનીને પોતાની મતિથી એકાકી વિહાર કરે. એકાકી વિહાર કરવાથી અશુદ્ધ આહાર વગેરે દોષો ન લાગે. એકાકી વિહાર શાસ્ત્ર નિષિદ્ધ છે. એટલે
