________________
ગાથા-૯૩-૯૪-૯૫
૧૦૮
યતિલક્ષણ સમુચ્ચય પ્રકરણ
उवइसइ धम्मगुज्झं, हिअकंखी अप्पणो परेसिं च ॥ पत्तापत्तविवेगो, हिअकंखित्तं च णिव्वहड़ ॥ ९३ ॥ उपदिशति धर्मगुह्यं हितकाङ्क्षी आत्मनः परेषां च ॥ पात्रापात्रविवेको हितकाङ्क्षित्वं च निर्वहति ॥ ९३ ॥
સ્વ-પરના હિતકાંક્ષી સાધુ ધર્મરહસ્ય સમજાવે છે. પાત્ર-અપાત્રના વિવેકવાળા સાધુ હિતકાંક્ષાને (=સ્વ-પરનું હિત કરવાની ઇચ્છાને) પૂરી કરે છે.
વિશેષાર્થઃ- સ્વ-પરના હિતની કાંક્ષા હોવા છતાં સ્વ-પરનું હિત કેવી રીતે થાય તેનું જ્ઞાન ન હોય તો એ કાંક્ષા પૂરી ન થાય. ધર્મનું રહસ્ય સમજવાથી અને સમજાવવાથી સ્વ-પરનું હિત થાય. માટે અહીં કહ્યું કે સ્વપરના હિતકાંક્ષી સાધુ ધર્મ૨હસ્ય સમજાવે છે.
ધર્મ૨હસ્ય યોગ્ય જીવ જ સમજી શકે, અયોગ્ય જીવ ધર્મરહસ્ય ` ન સમજી શકે. એથી કયો જીવ ધર્મ૨હસ્ય સમજાવવા માટે યોગ્ય છે, અને કયો જીવ અયોગ્ય છે, એમ યોગ્ય-અયોગ્યનો વિવેક હોવો જરૂરી છે. માટે અહીં કહ્યું કે પાત્ર-અપાત્રમાં વિવેકવાળા સાધુ હિતકાંક્ષાને પૂરી કરે છે. (૯૩) पत्तंमि देसणा खलु, णियमा कल्लाणसाहणं होई ॥ कुणइ अ अपत्तपत्ता, विणिवायसहस्सकोडीओ ॥ ९४ ॥ पात्रे देशना खलु, नियमात्कल्याणसाधनं भवति ॥ જોતિ નાપાત્રપ્રાપ્તા, વિનિપાતસહસ્રજોટીઃ ॥ ૨૪॥
અપાત્રમાં દેશનાથી અનર્થો
પાત્રમાં ગયેલી દેશના નિયમા કલ્યાણસાધક બને છે. અપાત્રમાં ગયેલી દેશના હજાર ક્રોડો (= અનેક ખર્વો) જેટલા વિનાશ (=અનર્થો) કરે છે. (૯૪)
विफला इमा अपत्ते, दुस्सण्णप्पा तओ जओ भणिआ ॥ पढमे दुट्ठे बितिए, मूढे वुग्गाहिए तइए ॥ ९५ ॥
