________________
ગાથા-૧૦૮
૧૪૪
યંતિલક્ષણ સમુચ્ચય પ્રકરણ
જ્યાં સુધી પીડિત શરીરવાળો નહિ થાય, સુધી આ પ્રતિબોધ પામવાનો નથી, એમ વિચારીને દેવે તેના દેહમાં વ્યાધિ ઉત્પન્ન કર્યો. જેમાં વૈદ્યનાં ઉપાયો ન ચાલે, તેવો જલોદર નામનો અસાધ્ય પેટનો વ્યાધિ ઉત્પન્ન કર્યો. તેને યંત્રમાં પીલાવા સરખી વેદના આખા શરીરમાં ઉત્પન્ન થઈ. પોતાના જીવનથી ઉગ પામ્યો અને અગ્નિપ્રવેશની અભિલાષા કરી, એટલામાં શબરનું રૂપ કરી તે દેવ ત્યાં આવ્યો. ઉદ્ઘોષણા કરવા લાગ્યો કે, ગમે તેવા દરેક વ્યાધિ મટાડનાર હું વૈદ્ય છું. વૈધે આ અહંદતને દેખ્યો અને કહ્યું કે, “ઘણો ભયંકર વ્યાધિ થયો છે. ઘણાં કષ્ટથી તેની ચિકિત્સા કરવી પડશે. મને પણ પહેલાં આવો વ્યાધિ થયો હતો. સર્વ સંગનો ત્યાગ કરીને હું દરેક નગરમાં પરિભ્રમણ કરું છું. આ રોગ મટાડવા માટે તું સર્વ સંગનો ત્યાગ કરી મારી સાથે ફરે તો તારો રોગ દૂર કરું.” દુખથી પીડા પામેલા તેણે તે સર્વ વાત કબૂલ કરી. તેને નગરચૌટામાં લઈ ગયો. માતાના મંદિરમાં બેસાડ્યો. દેવીની પૂજા કરાવી અને વ્યાધિ નીકળતો બતાવ્યો. વેદના દૂર કરી. ક્ષણવારમાં તદન નિરોગી બની સ્વસ્થ થયો. દીક્ષા આપવા માટે તેણે મુનિનું રૂપ ગ્રહણ કર્યું. દિવ્ય રૂપ બનાવી મુનિની દીક્ષા આપી અને મુનિઓનો આચાર બતાવ્યો. એમ કરી દેવ પોતાના સ્થાનકે ગયો. ત્યાર પછી તે પણ પ્રવજ્યા છોડી ઘરે ગયો અને પહેલાની જેમ ભાર્યાદિકનો સ્વીકાર કર્યો, એટલે ફરી તે જ પ્રમાણે દેવે તેને વ્યાધિ ઉત્પન્ન કર્યો. દુઃખ પામેલો સ્વજનવર્ગ તેને અતિશય વેદના પામેલો દેખીને શબરાકાર વૈદ્યને દેખીને તેને કહે છે કે, “આને નિરોગી કરો.” દેવ પણ તેને આગળ માફક કહે છે, પેલો પણ તે વાત સ્વીકારે છે. હવે પૃથ્વીમાં તારે મારી સાથે ભમવું પડશે. તો તે શરત કબૂલ કરી. ગોણક નામનો વૈદ્યનાં ઔષધો અને સાધનો ભરેલો કોથળો તેને ઉચકવા આપ્યો. સુપ્રસન્ન વદનથી આદરપૂર્વક તે ગ્રહણ કર્યો. જ્યારે ત્યાંથી પ્રયાણ કર્યું, ત્યારે તે દેવે તેને કહ્યું કે, “તારે હંમેશાં મારા સરખી ક્રિયાઓ કરવી.” હવે કોઈક સમયે દેવે ગામમાં જવાલા-સમૂહથી ભયંકર એવો અગ્નિ વિકુછૅ. એકદમ પીડાવાળો શોરબકોર થયો. વૈદ્ય તે ઓલવવા માટે એક મોટો ઘાસનો પૂળો હાથમાં લઈને તે તરફ જતો હતો, ત્યારે આ અદત્તે તેને સમજાવ્યો કે, “ઓલવવા માટે જળ-સંજોગ ઉચિત છે, તું વળી આ પૂળો કેમ લઈ જાય છે?
