________________
યતિલક્ષણ સમુચ્ચય પ્રકરણ
'
શ્રાવકો પણ પોતપોતાની અવસ્થાને ઉચિત ગુરુની શુશ્રુષા આદિ ક્રિયાઓમાં તત્પર રહેલા છે. માત્ર તોફાની રાજપુત્ર અને પુરોહિતપુત્ર સાધુઓને કનડગત કરી પરાભવ પમાડે છે. ‘ત્યાં નિરુપસર્ગ વિહાર થાય તેમ કરવું હિતકર છે.' તે સાંભળી અપરાજિત સાધુ અતિશય ચિંતાગ્રસ્ત થયા કે, મારો સગોભાઇ હોવા છતાં રાજા બની પ્રમાદી થયો ! સર્વ જગત પ્રત્યે વાત્સલ્ય રાખનારા, ઉત્તમ ક્રિયા કરનાર એવા સાધુઓને દુર્વિનીત કુમારો હેરાન કરે છે, તેને નિવારતો નથી.' ‘અરિહંતોનાં ચૈત્યોનો દ્રોહ કરનાર, તથા તે ચૈત્યોનો અને જિનપ્રવચનનો અવર્ણવાદ કરનાર હોય, અહિત કરનાર હોય, તો તેનું નિવારણ સર્વ સામર્થ્યથી કરવું.” એ આજ્ઞા અનુસાર તેમનો નિગ્રહ કરવા માટે વિચાર્યું. તેનો નિગ્રહ કરવાની મારામાં શક્તિ છે અને એમ કરવાથી મોટી દયા કરેલી પણ ગણાશે. બીજી વાત એ છે કે, સાધુ ઉપર . આમ પ્રદ્વેષ-ઉપસર્ગ કરવાથી દુર્જય અજ્ઞાનરૂપ અંધકાર-સમૂહથી વ્યાપ્ત બનેલા અને દુઃખ-ક્લેશ પામેલા એ બિચારા જન્માંધની જેમ અનંતા સંસારમાં પરિભ્રમણ કરશે.
ગાથા-૧૦૮
૧૩૮
પરમ વિનયથી આચાર્ય ભગવાનની રજા લઇને ઉજ્જૈણી નગરીમાં પહોંચ્યા અને ક્રમે કરી સાધુની વસતિમાં ગયા. વંદનાદિક વિધિ પાદશુદ્ધિ રૂપ ઉચિત સ્થિતિ કરી. ભિક્ષા-સમય થયો અને પાત્ર,ગ્રહણ કરવા તૈયાર થયા, એટલે સ્થાનિક સાધુઓએ વિનંતિ કરી કે, આજે તમે અમારા મહેમાન છો, આપ આરામ કરો.' એટલે તેમણે કહ્યું કે, ‘હું આત્મલબ્ધિવાળો છું. અન્યની લાવેલી ગોચરી મને ઉપકાર કરનારી થતી નથી, તો સ્થાપનાકુલો, અભક્તિવાળાં કુલો, લોકમાં દુર્ગંછિત કુલો જે હોય તે કુલો મને બતાવી દો.' એ પ્રમાણે બતાવતાં બતાવતાં તેના ક્રમમાં એક સાધુએ પ્રત્યેનીક-હેરાન કરનાર કુમારનું ઘર બતાવ્યું. તે ઘર જાણી લીધું, એટલે તે સાધુને રજા આપી. પેલા મુનિ તેના ઘરમાં મોટા શબ્દથી ‘ધર્મલાભ’ આપતા અંદર ગયા. ભયવાળી અંતઃપુરની સ્ત્રીઓ તેને સાવધાનીથી સંજ્ઞા કરીને હાથ-સંચાલન કરી જણાવે છે કે, ‘તમે મોટા શબ્દથી ન બોલો.' પણ સાધુએ તે ન ગણકાર્યું. તે મોટા શબ્દથી બોલ્યા, એટલે તેના શબ્દો સાંભળીને પેલા કુમારો દ્વાર ખોલીને બહાર આવ્યા. મશ્કરી
