________________
ધર્મશ્રદ્ધા
‘પોતે કરેલાં કર્મનું ફળ પોતે જ ભગવે” એવું વિધાન કર્યા પછી પણ બ્રાહ્મણોએ કરેલું ભેજન મરણ પામેલા પિતૃલેકને તૃપ્ત કરે છે, એવું વિધાન કરનાર વેદ વિરૂદ્ધભાષી કેમ ન કહેવાય? સંસારમાં આત્મા જેવું કામ કરે છે, તેવું ફળ તે ભેગવે છે. કેઈની ખાધેલી વસ્તુ કેઈને પહોંચતી નથી, તે મરેલાને તો ક્યાંથી જ પહોંચે ? અને મરણ પામેલા પિતૃલેક જે સ્વર્ગગતિમાં ગયા હોય તે ત્યાં તે કલાહારને સંભવ જ નથી. નરકગતિમાં એકાન્ત દુખને જ અનુભવ છે અને મનુષ્ય તથા તિર્યંચ ગતિમાં તે કઈને કયાંય પણ આકાશમાંથી ભેજન મળ્યું હોય, તેવું દેખાતું નથી. બ્રાહ્મણેએ ખાધેલું અન્ન વિષ્ટામાગે નીકળી જતું તે પ્રત્યક્ષ દેખાય છેતેમજ મરેલે જીવ કઈ ગતિમાં ગયે છે તેનું પણ બ્રાહ્મણને જ્ઞાન નથી. તો પછી તેણે ખાધેલું પિતૃવર્ગને પહોંચે છે, એમ કહ્યા પ્રમાણથી માનવું?
ગાયને અપવિત્ર વસ્તુ ખાનારી અને પિતાના પુત્ર સાથે પણ મિથુન સેવનારી તથા મનુષ્યથી મરાતી, પીટાતી અને ગુલામી ભેગવતી, તેમજ શીંગડાં, પૂંછડા વિગેરેથી અન્ય જતુઓને પીડા કરતી પ્રત્યક્ષ જેવા છતાં તેના સ્પર્શ માત્રથી પાપને નાશ થાય છે, એવું વિધાન કરનાર વેદ કેને પ્રમરણભૂત હેઈ શકે? ગાય ઉપકાર કરનાર છે તેમ ગધેડે શું ઉપકાર કરનાર નથી ? અથવા ગાય દૂધ આપે છે, તે શું ભેંસ પણ દૂધ આપતી નથી? જે ગાયના સ્પર્શથી પાપ નાશ પામે, તે ઘણું પુણ્યથી પ્રાપ્ત થતી મનુષ્યગતિ મેળવનાર મનુષ્યના સ્પર્શથી પાપ કેમ નાશ ન પામે? ગાય એ તીર્થ, ત્રાષિ અને દેવતાનું સ્થાન છે, તે પછી તેનું અન્ય