________________
s
ધર્મશ્રદા
વિના જ થતી હાવાથી પૂર્વજન્મના અત્યંત અભ્યાસનું જ ફળ છે, એમ માન્યા સિવાય કાઇને પણ ચાલે તેમ નથી.
આ સસારમાં અનેક ઘટનાએ અકસ્માત્ મને છે, એ પણ પુનર્જન્મની સાખીતી છે. અસ્માત થવામાં પ્રકારણના ચેાગ નથી, એ સાચું હેાવા છતાં તે ઘટના અષ્ટ પણ કારણુ વિના કદી ખની શકે જ નહિ. કારણ વિના જે કાઇ ચીજો મનનારી હાય છે, તે સદા બનવી જોઇએ અથવા કદી પણ ન બનવી જોઈએ. કવચિત્ અને કદાચિત્ બનનારી ઘટનાએ કારણ વિના કદી બનનારી હાતી નથી, એ ન્યાયના સર્વમાન્ય સિદ્ધાંત છે. જે કારણેાએ એ અકસ્માતે બને છે, તે કારણેા અષ્ટકર્મના અસ્તિત્વને સિદ્ધ કરે છે. કર્મનું અસ્તિત્વ સિદ્ધ થતાંની સાથે જ આત્મા અને તેના પૂર્વ જન્મનું અસ્તિત્વ પણ સિદ્ધ થઈ જાય છે. પૂર્વાજન્મનું અસ્તિત્વ સિદ્ધ થતાંની સાથે જ પુનર્જન્મનું પણ અસ્તિત્વ સાખીત થઈ જાય છે. આત્મા, કર્મ, પૂર્વજન્મ અને પુનર્જન્મ સિદ્ધ થતાં મેાક્ષ અને ઇશ્વરત્વ પણ સિદ્ધ થઈ જાય છે. આત્માની કર્મમલથી પૂર્ણ શુદ્ધિ, એનુ નામ મેક્ષ છે અને એ મેક્ષિ એ જ પરમાત્મપણું છે.
પ્રશ્ન॰ પરમાત્મા છે, એની સાખીતી શું ?
ઉત્તર॰ પરમાત્મસિદ્ધિ માટે લાંખી યુક્તિએમાં ઉતર્યો વિના જ સમજી શકાય છે કે—અશુદ્ધ આત્માની હયાતિ એ જ શુદ્ધ આત્મા–પરમાત્માની હયાતિમાં પ્રમાણ છે. જે વસ્તુઓની અંશતઃ શુદ્ધિ જોવાય છે, તે વસ્તુએની પૂર્ણ શુદ્ધિ પણ સંભવિત છે. આત્મા પણ એક વસ્તુ છે. એની પૂર્ણ શુદ્ધિનું નામ પરમાત્મ
