________________
અહિંસા
૧૫. કડાકડિ ગુણ કે તેથી પણ અધિક દુષ્ટ વિપાક આપે છે. કેટલીકવાર હિંસા અહિંસાના ફળને પણ આપે છેવિષ્ણુ અમારાદિની જેમ. દુષ્ટ અધ્યવસાય વિના સંઘ પ્રત્યનીકનિવારણ કરવા માટે થયેલી હોય, તે તેવી હિંસા સમ્યફત્વની નિર્મળતા કરે અને તેથી મહાનિર્જરા પણ સાધે કેટલીક વખત અહિંસા પણ અભિનિવેશાદિ કારણેએ હિંસાનું ફળ આપે. જમાલિની જેમ.
એમ હિંસા-અહિંસાના ફળની અનેક વિચિત્રતા છે, તે ગુરૂગમથી સમજવા પ્રયાસ કરે.
પ્રશ્નસ્થૂલ પ્રાણાતિપાતનું પચ્ચખાણ કરાવતાં સૂક્ષ્મ પ્રાણાતિપાત કરવાની અનુમતિ લાગે કે નહિ?
ઉત્તરશેઠની છ બેકરાની જેમ વિશુદ્ધભાવવાળા. સાધુ, વિધિસહિત પચ્ચખાણ આપે, તે ન લાગે :
એક શેઠના છ છોકરા રાજાના ગુન્હામાં આવ્યા. રાજાએ છએને દેહાંત દંડની શિક્ષા કરી. શેઠે અનેક પ્રાર્થનાઓ કરવા છતાં રાજા માનતો નથી. પાંચને બચાવવાની માંગણી કરે છે. રાજા માનતું નથી એટલે ચારને, ત્રણને, બેને અને છેવટે એકને બચાવવાની માગ કરે છે. છેલ્લી માગણીને રાજા સ્વીકારે છે. નિરૂપાયે એકજ પુત્રની રક્ષા માટે માગણી કરનાર શેઠને જેમ અન્ય પુત્રોના વધની અનુમતિ નથી, કિન્તુ રક્ષાની જ ભાવના છે, તેમ મુનિ પણ ગૃહસ્થાને છએ જીવનિકાયની રક્ષા કરવા માટે ઉપદેશ આપે છે, કિન્તુ ગૃહસ્થ તેમ કરવા પિતાની અશક્તિ બતાવે છે, તેથી છેવટ એક ત્રસકાયની રક્ષા માટે ગૃહસ્થ પાસે કબૂલ