________________
उपादेयश्च संसारे, धर्म एव बुधैः सदा । विशुद्धो मुक्तये सर्व, यतोऽन्यदुःखकारणम् ॥१॥
સંસારમાં પંડિત પુરૂષોએ મુક્તિને માટે વિશુદ્ધ એવા ધર્મ નેજ અંગીકાર કરવો જોઈએ. કારણકે ધર્મ સિવાય સઘળું દુઃખનું જ કારણ છે. (૧)
अनित्यः प्रियसंयोग, इहाशोकवत्सलः । अनित्यं यौवनं चाऽपि, कुत्सिताचरणास्पदम् ॥२॥
વહાલાઓને સમાગમ અનિત્ય છે અને આ લોકમાં પણ ઈર્ષ્યા અને શોકથી વ્યાપ્ત છે. યાવન પણ અનિત્ય છે તથા ખરાબ આચરણનું ધામ છે. (૨)
अनित्याः सम्पदस्तीबक्लेशवर्गसमुद्भवाः । अनित्यं जीवितं चेह, सर्वभावनिबन्धनम् ॥३॥
સમ્પત્તિઓ પણ અનિત્ય છે અને તીવ્ર કલેશના સમુદાયને ઉન્ન કરનારી છે. સર્વ વસ્તુઓના કારણભૂત આયુષ્ય પણ અનિત્ય અને ક્ષણભંગુર છે. (૩) पुनर्जन्मपुनर्मृत्युहीनादिस्थानसंश्रयः ।
पुनः पुनश्च यदतः, सुखमत्र न विद्यते ॥४॥ - ફરી ફરીને જન્મ, મરણ અને નીચાદિ ગતિઓને આશ્રય કરવો પડે છે, તે કારણે આ સંસારમાં સુખ છેજ નહિ. (૪)
प्रकृत्यसुन्दर ह्येवं, संसारे सर्वमेव यत्। .. अतोऽत्र वद् किं युक्ता, क्वचिदास्था विवेकीनाम् ॥५॥
સંસારમાં જેટલું છે તે સર્વ એ રીતે સ્વભાવથી જ ખરાબ છે. તો પછી વિવેકીઓએ તેને વિષે આસ્થા રાખવી, એ શું ઉચિત છે? (૫)
