________________
ધ-શ્રદ્દા
૧૫૬
વીતરાગ પ્રસન્ન પણ થાય છે અને અપ્રસન્ન પણ થાય છે. જે પ્રસન્ન પણ થતા હાય અને અપ્રસન્ન પણ થતા હોય, તે વીતરાગ હાઈ શકે જ નહિ. એ રીતે શ્રીવીતરાગની સાથે પ્રાર્થના શબ્દ જોડવાથી ઉભય રીતિએ અસંગતપણું પેદા થાય છે. એક તા શ્રીવીતરાગ એ વીતરાગ રહેતા નથી અને બીજી ભક્તિના ફળ રૂપે આશ ંસા કરવાથી ફળના જ નાશ થાય છે. તેથી પ્રાર્થના કરનારની અભિજ્ઞતા પુરવાર થાય છે. તત્ત્વના માર્ગમાં અનભિજ્ઞતા એ અનંનું કારણ છે.
શ્રી વીતરાગની પ્રાર્થનાને અંગે આપવામાં આવતા ઉપર્યુક્ત સઘળા દોષા પરમાના અજ્ઞાનને આભારી છે. શ્રી વીતરાગના શાસનમાં ધર્મના ફળરૂપે જે અભિલાષા યા આશંસાને નિષેધ છે, તે અભિલાષા ચા આશંસાનું લક્ષણ શ્રીવીતરાગની ભક્તિનાં ફળ રૂપે ધર્મ યા ધર્મનાં સાધનાની ચાચનામાં ઘટતું નથી, રાગ, દ્વેષ અને માહગર્ભિત આશસાના જ માત્ર નિષેધ છે. જે આશંસા રાગ, દ્વેષ યા માહગર્ભિત નથી, તેની સિદ્ધિ અર્થે શ્રીવીતરાગની પાસે પ્રાર્થના કરવી, તે દોષ રૂપ નથી કિન્તુ ગુણુ રૂપ છે. તેવી પ્રાર્થના કરવાથી પ્રવચનની આરાધના થાય છે અને સન્મા ગની દઢતા થાય છે: એટલું જ નહિ કિન્તુ તેથી ઉત્તરાત્તર સાનુમન્ત્ય શુભ અનુષ્ઠાનની પ્રાપ્તિ થાય છે. શ્રીવીતરાગની પાસે સંસારના નિવેદ માગવા, તત્ત્વાનુસારિતા માગવી કે મેાક્ષમાને અવિરાધી એવા કોઇ પણ ધર્મ યા પદાર્થની માગણી કરવી, તે વસ્તુત: અભિષ્મંગ કે મેહ રૂપનથી અને તેથી વસ્તુતઃ આશંસા જ નથી : કારણ કે—આશંસાનું ફળ જે સંસારવૃદ્ધિ
