________________
સૃષ્ટિ-કર્તા
૧મ ઉત્તર એ દુઃખનું વિસ્મરણ થવાનું કારણ કાળ છે. કાળ સર્વભક્ષી છે. જન્મકાળ પછી દુનિયાની સમજણ આવે છે ત્યારે પૂર્વકાળે ભેગવેલી વેદનાને ખ્યાલ જતો રહે છે. કેઈ ખ્યાલ કરાવવા માગે તે પણ આવી શક્ત નથી. જેને વીંછી કરડી જાય છે, તેને એ વીંછીના ડંખની અસહ્ય વેદના તે સમયે પૂરેપૂરી અનુભવાય છે પરંતુ બે ચાર દિવસ ગયા પછી એ જ વેદનાને વિચાર કરવા છતાં, તેનું પુરેપુરું ભાન કે સાક્ષાત્કાર કરી શકાતું નથી. વીંછીના ડંખની વેદના ભાનપૂર્ણ દશામાં અનુભવેલી છે, જ્યારે ગર્ભવાસ અને જન્માદિની વેદના અણસમજવાની અવસ્થામાં ભેગવેલી છે. તેથી તેનું ભાન ન આવે, એ સહજ છે. બાળક જન્મે છે ત્યારે, દાંત બહાર આવવાનાં છિદ્રો હતાં નથી, પરંતુ પૃથ્વીમાંથી અંકુરે જેમ પૃથ્વી ભેદીને બહાર નિકળે છે, તેમ દાંત પણ અવાળું ભેદીને બહાર નિકળી આવે છે. એ સમયે બાળકને કેટલી વેદના થતી હશે? તે તેની ચિચિયારી અને રૂદન ઉપરથી માલુમ પડે છે. કૂમળા અવાળું તીક્ષ્ણ દંતધારાઓથી ભેદાય ત્યારે અસહ્ય વેદના થાય જ. એ વેદના જન્મ પછી દરેક વ્યક્તિએ બાળકરૂપે અનુભવેલી હોય છે, છતાં મેટી વયે એ વેદનાને ખ્યાલ કેને આવે છે ? કાળ એ ખ્યાલને ભૂલાવે છે.
પ્રશ્ન મરણથી શા માટે ડરવું નહિ?
ઉત્તર૦ મરણ જન્મની સાથે જોડાએલું છે. જેને જન્મવાનું થાય તેને મરવાનું થાય જ, એ આ પૃથ્વી ઉપર અવિચળ નિયમ છે. જન્મ બાદ મરણમાંથી કઈ બચી શક્યું નથી અને અમરત્વ કેઈને મળ્યું નથી. તેથી જ જમ્યા પછી
