________________
સુખ અધિકે દુ:ખ?
"कस्यैकांतं सुखमुपनतं, दुःखमेकान्ततो वा। नीचैर्गछत्युपरि च दशा, चक्रनेमिक्रमेण ॥"
એજું સુખ કે એકલું દુઃખ (આ જગમાં) કેને પ્રાપ્ત થયું છે? મનુષ્યની દશા ચકની ધારા પ્રમાણે નીચે અને ઉચે ફરતી જ રહે છે.” -કવિ કાલિદાસ.
જગતને વ્યવહાર કેવળ સુખમય નથી, કિન્તુ હમેશાં સુખદુ:ખ--મશ્રિત જ છે, તે સંસારમાં સુખ વધારે કે દુઃખ વધારે, એ પ્રશ્ન હંમેશ માટે ઉભે જ રહે છે. કેટલાકની એવી માન્યતા છે કે-આ જગતમાં જે સુખ કરતાં દુઃખ અધિક હેત તે, સર્વેએ નહિ તે પણ ઘણાએાએ તે આત્મહત્યા કરી જ હોત. પરન્તુ કઈ પણ પ્રાણીને જીવવાથી કંટાળેલો જોવામાં આવતું નથી, તેથી તેને દુઃખ કરતાં સુખ જ વધારે ભેગવવાનું મળતું હોવું જ જોઈએ, એવું સ્પષ્ટ અનુમાન થાય છે. કેઈ કઈ પ્રસંગે કોઈ માણસ સંસારથી કંટાળી આત્મહત્યા કરે છે, પરંતુ તે અપવાદરૂપ છે અને લેક પણ તેને ગાંડા તરીકે જ ગણું કાઢે છે. શાસ
