________________
અહિંસા
૧૦
સકેલશ થતા નથી, કારણકે–તેમની ચિત્તવૃત્તિ દુ:ખાદિ માત્રની અંદર જ રોકાઈ ગયેલી હેાય છે. નારક જીવાને પણ તીવ્ર શારીરીક વેદનાઓના અનુભવ થવા છતાં ઘણા ક્રૂર અને માઠા પરિણામ થતા નથી, તેથી તીવ્ર રાગદ્વેષના તેમને અભાવ છે. નારકીઓને બધ જેમ પાતળા છે, તેમ ક્ષય પણ એકાન્તે ઉત્કૃષ્ટ નથી. ‘જે કર્મ નારકીએ ઘણા ક્રોડો વર્ષે ખપાવે છે, તે કર્મ ત્રિશુપ્તિથી ગુસજ્ઞાની ઉચ્છવાસ માત્રમાં ખપાવે છે.' એવુ આગમનુ વચન છે. છતાં નારકીઓ જેટલાં ક ખપાવે છે તેટલાં ખાંધતાં નથી. તા પછી મૂર્છા સહિત વધ કરવાથી અધિક નિર્જરાને અલપ અંધ થશે. માટે તેમ કરવામાં શું હરક્ત ? એવા પ્રશ્ન કરનારે સમજવું જોઇએ કે—નારકીઓનુ શરીર અશાતા—વેદનીય આદિ કોને સહન કરવામાં સમર્થ હાય છે તથા આયુષ્ય નિરૂપક્રમ હેાવાથી તેવા તીવ્ર દુ:ખાનુ વેદન કરી શકે છે, પણ બીજા જીવા કે જેમનુ` શરીર ઔદારિક અને આયુષ્ય સાપક્રમ છે, તેવાઓને તેવા દુ:ખની છાયા માત્રથી મરણુ થઈ જાય અને કર્મ તે તેમ ને તેમ આત્મામાં કાયમ રહી જાય.
માટે નારકન્યાય પ્રમાણે દુ:ખીના વધ કરવાથી તેમનુ પાપ નાશ પામતું નથી, પણુ આત ધ્યાનાદિથી અશુભ કર્મઅંધ થઇ તે જીવાને દુર્ગતિમાં જવાનુ થાય છે.
પ્રશ્ન॰ બધા દુ:ખી થવાના વધ નહિ, પણ પાપી જીવાને વધુ કર્મક્ષયના હેતુ ખરે। કે નહિ?
ઉત્તર વધક્રિયાથી જ આત્મા પાપી અને છે,
એટલે
