________________
વ્યાવાદ.
एवभूतं तु यद्वाक्यं, जैनमेव ततः स वै । सर्वज्ञो नान्य एतच्च, स्याद्वादोक्त्यैव गम्यते ॥१॥
એ પ્રકારનું વાક્ય કેવળ શ્રી જિનેશ્વર દેવનુંજ છે. એટલા માટે તેએજ સત્તુ છે પણ ખીજા નઙે. અને એ વાત સ્યાદ્વાદ ઉકિતવડેજ પ્રત્યક્ષ થાય છે. (૧)
પ્રશ્ન સ્યાદ્વાદ એટલે શું ?
ઉત્તર॰ એક વસ્તુનું જૂદા જૂદા િિબન્દુથી અવર લેકિન અથવા કથન કરવું, તેને ‘સ્યાદ્વાદ’ કહેવામાં આવે છે. એક જ વસ્તુમાં અમૂક અમૂક અપેક્ષાએ જૂદા જૂદા ધર્મને સ્વીકાર કરવા, એ સ્યાદ્વાદના રહસ્યા છે. સ્યાદ્વાદને અનેકાન્તવાદ પણ કહેવામાં માવે છે. એક જ વસ્તુમાં નિત્યત્વ, અનિત્યત્વ, સત્ત્વ, અસત્ત્વ વિગેરે વિરૂદ્ધ ભાસતા ધમે અપેક્ષાદષ્ટિએ સ્વીકારવા, એ સ્યાદ્વાદ દન ચાને અનેકાન્તવાદ દર્શનનું ફળ છે. એ સ્યાદ્વાદને સમજવાની રીત નીચે મુજબ છે. દરેક વસ્તુ સત્ કહેવાય છે, તે પેાતાના ગુણાને લઇને. ખીજાના ગુણાથી કાઇ પણ વસ્તુ સત્ હાઇ શકતી નથી.
