Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयमोधिनी टीका पद १७ स० ४ भवनपतिसमानाहारादिनिरूपणम् आयुर्निबद्धमित्येवं विषममायु निबद्धम् उत्पत्तिस्तु तेषां युगपदेवेति तृतीयोभङ्गः, केचन नैरयिका सागरोपमस्थितिकाः केचन पुनर्दशसहस्र वर्षस्थितिका इत्येवं विषमायुष्क अयुगपदेव चोत्पन्ना इति चतुर्थों भङ्गोऽवसेया, प्रकृतमुपसंहरन्नाह-'से तेणटे णं गोयमा ! एवं वुच्चइ नेरइया नो सव्वे समाउया नो सव्वे समोववन्नगा' हे गौतम ! तत्-अथ तेनार्थेन एवम्-उक्तरीत्या उच्यते यत्-नैरयिकाः नो सर्वे समायुष्काः, नो सर्वे समोषपनकाश्च भवन्तीति भावः ॥सू०३॥
भवनपतिसमानाहारादि वक्तव्यता मूलम्-'असुरकुमारा णं भंते ! सव्वे समाहारा एवं सव्वे वि पुच्छा ? गोयमा ! नो इण? समटे, से केणटेणं भंते ! एवं बुच्चइ० ? जहा नेरइया, असुरकुमारा गं भंते ! सव्वे समकम्मा ? गोयमा ! णो इणट्रे समटे, से केणतुणं भंते ! एवं बुच्चइ० ? असुरकुमारा दुविहा पाणत्ता, तं जहा-पुत्वोववन्नगा य पच्छोववन्नगा य, तत्थ णं जेते पुवोवपन्नगा ते णं महाकम्मा, तत्थ णं जे ते पच्छोववन्नगा तेणं अप्पकम्मा, से तेणट्रेणं गोयमा ! एवं बुच्चइ-असुरकुमारा णो सव्वे समकम्मा, एवं वन्नलेस्साए पुच्छा, तत्थ णं जे ते पुठवोववन्नगा ते णं अविसुद्धवन्नतरागा, तत्थ णं जे ते पच्छोववन्नगा तेणं विसुद्धवन्नतरागा, से तेण?णं गोयमा ! एवं वुच्चइ-असुरकुमाराणं सव्वे णो समवन्ना, एवं लेस्साए वि, वेयणाए जहा नेरइया, अवसेसं जहानेरयाणं, एवं जाव थणियकुमारा॥ सू० ४॥
छाया-असुरकुमाराः खलु भदन्त ! सर्वे समाहाराः, एवं सर्वेऽपि पृच्छा, गौतम ! नायमर्थः समर्थः, तत् केनार्थेन भदन्त ! एवमुच्यते-असुरकुमाराः नो सर्वे समाहाराः ? मायुष्क और समोत्पन्न कहलाते हैं । यह तीसरा भंग है । जिनकी आय भी बराबर न हो और जो आगे-पीछे उत्पन्न हुए हों वे विषमायस्क और विषमो. त्पन्न हैं । यह चौथा भंग है । अब उपसंहार करते हैं-हे गौतम इस कारण ऐसा कहा जाता है कि सब नारक समान आयुवाले नहीं होते और समान उत्पत्ति. पाले भी नहीं होते। ત્પન્ન કહેવાય છે. આ ત્રીજો ભંગ છે.
જેમનું આયુ પણ બરાબર ન હોય અને જે આગળ પાછળ ઉત્પન્ન થયેલ હોય તેઓ વિષમાયુષ્ક અને વિષમત્પન છે. આ ચોથે ભંગ છે.
હવે ઉપસંહાર કરે છે–ગૌતમ ! એ કારણે એમ કહેવાય છે કે બધા નારક સમાન આયુવાળા નથી હતાં અને સમાન ઉત્પત્તિવાળા પણ નથી હોતાં
श्री. प्रशान। सूत्र:४