Book Title: Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
आचारांगसूत्रे न कुर्यादित्यर्थः । तदर्थ मनसि संकल्पं न कुर्वीत इति भावः एवं साध्वी अपि अर्घयोजनानन्तरं सुस्वादुभोजनं विज्ञाय तल्लामाथै तत्र गमनाय मनसि संकल्पं न कुर्यादिति बोध्यम् ।।स.२३॥
मूलम्-से भिक्खू वा, भिक्खुगी वा पाईणं संखडिं पञ्चा पडीणं गच्छे अणाढायमाणे पडीणं संखडि णच्चा पाईणं गच्छे अणाढायमाणे दाहिणं संस्खडि णचा उदीणं गच्छे अणाढायमाणे, उदीणं संखडि णच्चा दाहिणं गच्छे अणाढायमाणे ॥सू०२४॥ इति ।
छाया-स भिक्षा, भिक्षकी वा, प्राचीनां संखडिं ज्ञात्वा प्रतीचीनं गच्छेत अनाद्रियमाणः, प्रतीचीनां संखडिं ज्ञात्वा प्राचीनं गच्छेद अनाद्रियमाणः दक्षिणां संखडिं ज्ञात्वा उदीचीनं गच्छेद अनाद्रियमाणः उदीचीनं संखडि ज्ञात्वा दक्षिणं गच्छेद् अनाद्रियमाणः॥सू.२४॥
टीका-संयोगवशाद् अकस्मादेव तथाविधग्रामेषु नगरेषु वा स्वभावतः पूर्वमेव गमनं संजातं तत्र गमनानन्तरं संखडिज्ञाने सति श्रमणानां कर्तव्यतामुपदेष्टुमाह-'से भिक्खू वा, भिक्खुणी या' स पूर्वोक्तो भिक्षुः भावसाधुर्वा, भिक्षुकी भावसाध्वी या 'पाईणं संखडिं णचा प्राचीनां पूर्वदिशिभवां संखडि प्रीतिभोजनं सुस्वादुमिष्टान्नादिकं ज्ञात्वा अवबुध्य यदि जानीयादित्यर्थस्तर्हि 'पडीणं गच्छे अणाढायमाणो' प्रतीचीनं पश्चिमदिग्भागं गच्छेद् अनाद्रियमाणः-अनाके लिये हृदय में अभिसंधारण-विचार भी नहीं करें, अर्थात् साधु प्रीति भोज वगैरह संखडो में जाने के लिये मन में संकल्प भी नहीं करे, इसी तरह साध्वी भी संखडी में भिक्षा लेने के लिये मन में जाने का संकल्प भी नहीं करे, अर्थात् भाव साध्वी भी दो कोश के बाद में होनेवाले प्रीति भोजन वगैरह संखडी में सुस्वादु मिष्टान्नादि की भिक्षा के लिये विचार मी नहीं करे ॥सू०२३॥
टीकार्थ-अब संयोगवश अचानक ही उस प्रकार के ग्राम में पहले ही से रहने पर वहां पर संखडी का पता लगने पर भाव साधु और भाव साध्वी क्या करे यह बतलाते हैं- 'से भिक्खू वा, भिक्खुणो वा' भाव साधु और भाव साध्वी पाईणं संखडिं जच्चा' पूर्वदिशा में होने वाली प्रीति भोज. वगैरह संखडो को जान कर 'पडीणं गच्छे अणाढायमाणे' : पश्चिम दिशा की ભેજન વિગેરે સંખડીમાં જવા માટે મનમાં સંકલ્પ પણ ન કર અર્થાતુ ભાવ સાધુ કે ભાવ સાધ્વીએ બેગાઉના અંતરે થવાવાળા પ્રીતિભેજન વિગેરેમાં અર્થાત્ સંખડીમાં સુસ્વાદુ મિષ્ટાનાદિ ભિક્ષા ગ્રહણ માટે વિચાર પણ કરે નહીં સૂત્ર ૨૩
હવે સંયોગવશાત્ અચાનક એ રીતના ગામમાં પહેલેથી જ નિવાસ કરેલ હોય ત્યાં સંખડીની જાણ થતાં સાધુસાધ્વીએ શું કરવું ? એ વાતનું સૂત્રકાર કથન કરે છે. -
At-से भिक्खू वा भिक्खुणी वा' ते पूर्वरित साधु , स.वी पाई णं संखडिं णच्चा' पूर्व हिशामा थनारी प्रीतिलाशन विगेरे सीन की 'पडीणं गच्छे अणाढायमाणे' પશ્ચિમદિશાની તરફ એ પ્રીતિભોજન રૂપ સંખડીને અનાદર કરીને ચાલ્યા જવું, અર્થાત
श्री.माया
सूत्र:४
