Book Title: Supasnahachariyam Part 02
Author(s): Lakshmangani, Hiralal Shastri
Publisher: ZZZ Unknown
Catalog link: https://jainqq.org/explore/003241/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - -- zrIladamaNagaNiviracitaM supaasnaahcrishr| (dvitIya bhAgaH), mUlyaM rUpyakadvayam / Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jaina Vividha Sahitya Shastra Mala No. 6. SUPASANAHA CHARIA BY LAXAMANA GANI PART II EDITED WITH SANSKRIT TRANSLATION BY PANDIT HARGOVIND DAS T. SETH, NYAYA-VYAKARANTEERTHA, Calcutta University Lecturer and Examiner in Sanskrit and Prakrit; Author of "Haribhadra Suri Charitra"; Late Editor of "Yashovijaya Jaina Granthamala" &c. &c. BENARES A. D. 1918 Price Two Rupees. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Printed by Pt. Atma Ram Sharma at the George Printing Works, Kalbhairo, Benares City and Published by V. G. Joshi, Hon. Manager, Taina Vividha Sahitya Shastra Mala Office, Benares City. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina- vividha sAhitya-zAstramAlA ( 6 ) zrIlakSmaNagaNiviracitaM supAsanAhacariyaM / ( dvitIyo bhAgaH ) gUrjaradezAntargatarAjadhanyapuravAstavyena zreSThitrikamacandratanUjena kalikAtA vizvavidyAla saMskRta - prAkRtAdhyApaka-parIkSakeNa nyAya-vyAkaraNatIrthapadavIkena paNDita - haragovindadAsena saMzodhitaM saMskRtacchAyayA vibhUSitaM ca / vIrasaMvat 2444 | [ mUlyaM rUpakadvayam / Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 kannAgo bhUmAliyathavaNiya avahArakUDasakkhijjaM / vajjejja giTTI aliyaM baliyamimaM dUsagaM dhamme // 1 // nibhiccasaccAI hoi avAI ya nehaloevi / jaha kamalo niravAo jAo jasavihavaAbhogI // 2 // tathAhi ; puramatthi bharahakhette vijayapuraM nAma tijayavikkhAyaM / savilAsavilAsiNiANaNaMva pavarAlayasusohaM || 3 || tattha jasajala hirAyA narayaNanA hovi su-ra-yaNA hivaI / tassatthi piyA ghariNI hariNInayaNA vasumaitti // 4 // tatthatthi paramasaDDho dhammaviyaDDho aIva kamalaDDho / kamalotti suppasiddho kamalasirI bhAriyA tassa ||5|| tANaM ca suA vimalo nAyeNaM, ciTTieNa puNa samalo / dosAyaro kalANa ya kulabhavaNaM tahavi hu na somo | vAraMtassava piNo calio desatarammi vaNijatthaM / thalamaggeNaM aha so bahuvaladdIu laDaM ||7|| tasociyapaNiyaMghittUNaM bahuyavaNiyapariyario / patto malayapurammi sopArayadesa sImAe ||8|| tattha ya niyayaM paNiyaM vikkeUNaM kayAgaNaM annaM / gahiuM calio niyadesasamuho jAva tA sahasA ||9 // gst akAlameha akaliyasalileNa pUriyA maggA / to tatthavi chAe so thakko kaivaya diNANi // 10 // aha sAgarAbhihANo uttariu sAgarAu tannayare / saMpatto vimaleNaM diTTo niyanayazvANiyao // 11 // uciyapaDivattiputraM 'saMbhAseUNa teNa to bhaNio / jaha esa tumaM samagaMpi jeNa jAmo niyaM de ||12| to sAyareNa tosAyareNa so sAyareNa paDibhaNio / baMdhava ! paDikkha pakkhaM, tumae saha jeNa goTThIe // 13 // AgacchAmi sadesaMviviNiuM kiMpi kiMpi kiNiUNaM / ghaDiyacciya maha saTTI iha vaNiehiM samaM jeNa // 14 // kanyAgobhUmA'lIkasthApanIyApahArakUTasAkSIyam / varjayed gRhI alIkaM pInamidaM dUSakaM dharme // 1 // nirmRtya satyavAdI bhavatyapAyI ca nehaloke'pi / yathA kamalo nirapAyo jAto yazovibhavAbhogI // 2 // puramasti bharatakSetre vijayapuraM nAma trijagadvikhyAtam / savilAsavilAsinyAnanamiva pravarAlaya (ka) suzobham // 3 // tatra yazojaladhirAjo nara jananAtho'pi surajanA (ratnA) dhipatiH / tasyAsti priyA gRhiNI hariNInayanA vasumatIti // tatrAsti paramazrAddho dharmavidagdho'tIva kamalADhyaH / kamala iti suprasiddhaH kamalazrIrbhAryA tasya // 5 // tayozca suto vimalo nAmnA, ceSTitena punaH samalaH / doSAkaraH kalAnAM ca kulabhavanaM tathApi khalu na somaH // 6 // vArayatyapi pitari calito dezAntare vANijyArtham / sthalamArgeNAtha sa bahubalIvardAn bhArayitvA ||7|| taddezocitapaNyaM gRhItvA bahuvaNikparikaritaH / prApto malayapure sopArakadezasImni // 8 // tatra ca nijaM paNyaM vikrIya krayANakamanyat / gRhItvA calito nijadezasaM mukho yAvattAvat sahasA ||9|| vRSTo'kAlamevo'kalyasalilena pUritA mArgAH / tatastatrApi cchAdayitvA sa sthitaH katipayadinAni // 10 // atha sAgarAbhidhAna uttIrya sAgarAt tannagareM / saMprApto vimalena dRSTo nijanagaravANijaH // 11 // ucitapratipattipUrvaM saMbhASya tena tato bhaNitaH / yathaihi tvaM samakamapi yena yAvo nijaM dezam ||12|| tataH sAgareNa toSAkareNa sa sAdareNa pratibhaNitaH / bAndhava ! pratIkSasva pakSaM, tvayA saha yena goSchyA // 13 // 1 1 kha. ga. AlAvaM kAuM te / Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 supAsanAha cariammi to paDavanaM teNaM tavtrayaNaM tassa satyamajjhammi | AvAsio ya vimalo muMjai teNeva saha tattha || 15 || humavivakkiNa bahu kayANagaM tassa, sAgarasameo / gacchai vaNiANa gihe gioes annaMpi bahupaNi / / ditoya hatsanaM taisi so giNhae ya bahulAbhaM / avalavara vikiNito kiMcivi majjhAu paNiyassa ||17|| tA jAva dasa sahastA gahiyA kaNayassa vaMciUNa tayaM / appANaM vimaleNaM citaMteNaM aiviyaDUDhaM || 18 || suhAveNa tao sAgaravaNieNa saha samAraddhA / pII anannasarisA, saMcaliyA dovi niyade ||19|| aNavarayapayANehiM magge gacchati garuyaneheNa / pavaraturayAhirUDhA javalIe jAya to kamaso ||20|| vimalaviyA pacoNi samAgao niyayaputtaneheNa / 'terhipi savahumANaM namio, AliMgiyA te ||21|| to tehiM samaM paMthe vaccai kamalovi niyapurAbhinu / to sAgareNa bhaNiyaM mitta ! adipi diva ||22|| sa hi niNasu, gaDDI io puro jAi / bhariyA aMbANaM, taM ca kheDae mAhaNo kuTTI ||23|| dAhiNapakammiya jAi tattha jutto phuDaM galI kujjo / vAmevi vAmacaraNammi khaMjao goNao vahai // 24 // ass velapharaka mAyego pAlao akAsaMto / sTThA kassavi pacchA samAgayA puttagabbhavaI ||25|| kakuMkumaMgarAyA raiyAmelA ya baulamAlAe / savtraNadehA rattuttarIyayA sigdhapasavA ya ||26|| vilaya pharakacaDiyA itthI, taM nisuNiuM bhaNai vimalo / varanANI piva jaMpasi bhadda ! tumaM taM na tuha juttaM // muhamatthitti vasavvaM, jaM ca taM cAvi vAlisA / jaMpaMti, na jiappANo viseseNa bhavArisA ||28|| AgacchAmi svadezaM vikrIya kimapi kimapi krItvA / ghaTita eva mama vinimaya iha vaNigbhiH samaM yena // 14 // tataH pratipannaM tena tadvacanaM tasya sArthamadhye | AvAsitazca vimalo bhuGkte tenaiva saha taMtra // 15 // ladhvapi vikrIyate bahu krayANakaM tasya, sAgarasametaH / gacchati vaNijAM gRhe gRhNAtyanyadapi bahupaNyam // 16 // dadacca hastasaMjJAM tebhyaH sa gRhNAti ca bahulAbham / apalapati vikrINan kiJcidapi madhyAt paNyasya // 17 // tAvad yAvaddaza sahasrANi gRhItAni kanakasya vaJcayitvaitam / AtmAnaM vimalena cintayatA'tividagdham / zuddhasvabhAvena tataH sAgaravaNijA saha samArabdhA / prItirananyasadRzI, saMcalitau dvAvapi nijadeze // 19 // anavarata prayANairmArge gacchato gurusnehena / pravaraturagAdhirUDhau javena yAvat tataH kramazaH // 20 // vimalapitA saMmukhaM samAgato nijaputrasnehena / tAbhyAmapi sabahumAnaM nataH, AliGgitau tena // 21 // tatastAbhyAM samaM pathi vrajati kamalo'pi nijapurAbhimukham / tataH sAgareNa bhaNitaM mittra ! adRSTamapi dRSTamiva // kathayAmyavitathaM tava zRNu, gantrItaH puro yAti / bhRtA''traiH, tAM ca vAhayati brAhmaNaH kuSThI // 23 // dakSiNapakSe ca yAti tatra yuktaH sphuTaM galiH kuJjaH / vAme'pi vAmacaraNe khaJjako gaurvahati // 24 // kheTati veSTakaprAlambaM mAtaGgaH pAlako'spRzan / ruSTA kasyApi pazcAt samAgatA putragarbhavatI // 25 // kRtakuGkumAGgarAgA racitApIDA ca bakulamAlayA / satraNadehA raktottarIyakA zIghraprasavA ca // 26 // veSTakaprAlambacaTitA strI, tat zrutvA bhaNati vimUlaH / varajJAnIva jalpasi bhadra ! tvaM, tanna tava yuktam // 27 // 1 ga dohi / 2 sa. ga. velli / 3 kha phirikkaM / Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamalasiTTikA | sAgaro jaMpa bhAya ! nAsaMbaddhaM payaMpiyaM / vAlaggatilatuseNAvi eyaM bhavai nannahA // 29 // hatthamma kaMkaNe patte kajjaM kiM dappaNeNa vA ? | paccAsanneva sA gaMtI gacchara bhada ! nicchiyaM // 30 // vimalo bei* ki evaM avalaMvesi viTTimaM / dveiNa saha japato dhiTTo ce ahaM phuDaM // 31 // afte sAgareNevaM vimalo paricitae / ginhA mimassa savvassaM samao esa vaTTae ||32|| to jaMpara imaM sacca jai savvaMpi, to niaM / savvaM kayANagaM demi, lemi te savyamannA ||33|| evaM ca dRmio teNaM tAlaM tAlAe meliDaM | sAgaro kamalaM seTThi 'tuma sakkhi'tti bhAsae ||34|| ive kamalo seTTI jai esa ajANao / to ki tumapi, to bei vimalo tAya ! saMpayaM ||35|| kiM tumha jujjara evaM lAghavaM maha ANiuM ? / divvanANIva jaMpei eso evaM palAviro || 36 || .sAgarovi paryaMpei kamalaM taNao tuha / jai pAesa laggei, to haM choDemi hoDDuo // 37 // vimalo bhai pAsa tujha laggaMtu kukkurA / niccaM bhikkhaM bhamaMtarasa savvasse gahie mae || 38 || souM ca kamalo evaM tatto moNeNa saMTio / itto a tehi dohiMpi samaM caiva turaMgamA ||39|| vAhi gaDDipaTTI pattA gaDDIvi tehi sA / gaehiM joaNaM ekaM itthI tattha na dIsai // 40 // to tuTTo vimalo ea savvassa lemi ciMtai / so puTTho. sArahI teNa sA itthI kiM na dIsaha 1 // 41 // bhaNite sA ! gubviNI sUlapIDiA / pasavatthaM gayA ittha vaNamajjhammi ciTThAI // 42 // mukhamastIti vaktavyaM, yacca taccApi bAlizAH / jalpanti, na jitAtmAno vizeSeNa bhavAdRzAH ||28|| sAgarau jalpati bhrAtaH ! nAsaMbaddhaM prajalpitam / vAlAgratilatuSeNApyetad bhavati nAnyathA // 29 // haste kaGkaNe prApte kAryaM kiM darpaNena vA / pratyAsannaiva sA gantrI gacchati bhadra ! nizcitam ||30|| vimalo bravIti kimevamavalambase vRSTimAnam ? | dhRSTena saha jalpan dhRSTa evAhaM sphuTam // 31 // jalpite sAgareNaivaM vimalaH paricintayati / gRhNAmyasya sarvasvaM samaya epa vartate // 32 // tato jalpatIdaM satyaM yadi sarvamapi tato nijam / sarva RyANakaM dadyAM lAyAM te sarvamanyathA ||33|| evaM ca dAvitastena tAlAM tAlayA melayitvA / sAgaraH kamalaM zreSThinaM 'tvaM sAkSI' iti bhASate // 34 // jalpati kamalaH zreSThI yadyeSo'jJAyakaH / tataH kiM tvamapi tato bravIti vimalastAta ! sAMpratam // 35 // kiM tava yujyata evaM lAghavaM mamAnetum / divyajJAnIva jalpatyeSa evaM pralapitA ||36|| sAgaro'pi prajalpati kamalaM tanayastava / yadi pAdayolaget, tato'haM muJcAmi paNataH ||37|| vimalo bhaNati pAdayostava lagantu kukkurAH / nityaM bhikSAM bhramataH sarvasve gRhIte mayA // 38 // zrutvA ca kamala etat tato maunena saMsthitaH / itazca tAbhyAM dvAbhyAmapi samameva turaGgamau // 39 // vAhitau gantrIpRSThe prAptA gantryapi tAbhyAM sA / gatAbhyAM yojanamekaM strI tatra na dRzyate ||40|| tatastuSTo vimala etatsarvasvaM lAyAM cintayati / sa pRSTaH sArathistena sA strI kiM na dRzyate ? // 41 // bhaNitaM tena sA bhadra ! gurviNI zUlapIDitA / prasavArthaM gatA'tra vanamadhye tiSThati // 42 // 277 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 supAsanAha-cariammi--- eIe paTTaNe saMti mAyAvittANi saMpayaM / mAyaMgo pesio tattha tANa vattAniveao // 43 // ahaM tu baMbhaNo bhada! eA vaNimaheliA / maggammi miliA majjha ruTA bhattAratADiA // 44 // vasAyo ekkagAmammi sAvi majjha saijjhiA / eeNa kAraNeNaM taM muttUNaM jAmi no ahaM // 45 // itto akhaNamitteNaM mAyaMgo lahu Agao / sAhai, ei eIe mAyA majjheba piTThao // 46 // suhAsaNasamArUDhA sAvi pacchA samAgayA / dasae sovi taM ThANaM jattha vAlA vilaMbae // 47 // pattAi tIi to tattha sAvi puttaM payAyaI / suhAsaNammi kAUNa baMbhaNassa niveIuM // 48 // puttajamma, tao jAi paTTaNammi nie gihe / vinAyaM vimaleNAvi saJcaM sAgarabhAsi // 49 // kamaleNAvi taM diTaM pAsaTeNa jahaTiaM / nagaraM tu samAsanaM kAuM te tattha patthiA // 50 // sAgaro vimalaM bei dovi ee turNgmaa| kayANagaMpi gehAo pesiavvaM gihe maha // 51 // vimalo bei bho! tujjha upahAsapayaM vayaM / jAyA ceva to bhaNasu jaM kipi paDihAsae // 52 // sAgaro ciMtae esa dhiTo piTho a mannae / kheDDu hoDDupi duttuMDo, kiMtu eassa uttaraM // 53 // na dAuM parusaM juttaM, tao kAUNa gaMgali / sagihe sAgaro patto piaputtA nie gihe // 54 // pacchA kayANagaM savvaM saMpattaM purabAhire / vimalassa gihe jAva jAi no tassa saMtikaM // 55 // tAva taM AgayaM nAuM sAgaro sammuho go| paDhamaM ciya gaheUNa pakkhittaM vADae balA // 56 // etasyAH pattane sto mAtApitarau sAMpratam / mAtaGgaH preSitastatra tayorvArtAnivedakaH // 43 // ahaM tu brAhmaNo bhadra ! eSA vaNigmahelA / mArge militA mama ruSTA bhartRtADitA // 44 // vasAva ekagrAme sApi mama prAtivezmiko / etena kAraNena tAM muktvA yAmi no aham // 45 // itazca kSaNamAtreNa mAtaGgo ladhvAgataH / kathayati, etyetasyA mAtA mamaiva pRSThataH // 46 // sukhAsanasamArUDhA sApi pazcAt samAgatA / darzayati so'pi tatsthAnaM yatra bAlA vilambate // 47 // prAptAyAM tasyAM tatastatra sApi putraM prajAyate / sukhAsane kRtvA brAhmaNAya nivedya // 48 // putrajanma, tato yAti pattane nije gRhe / vijJAtaM vimalenApi satyaM sAgarabhASitam // 49 // kamalenApi tad dRSTaM pArzvasthena yathAsthitam / nagaraM tu samAsannaM kRtvA tau tatra prasthitau // 50 // sAgaro vimalaM brUte dvAvapyeto turaGgabhau / krayANakamapi gehAta preSayitavyaM gRhe mama // 51 // vimalo brUte bho ! tavopahAsapadaM vayam / jAtA eva tato bhaNa yat kimapi pratibhAsate // 12 // sAgarazcintayatyeSa dhRSTo ghRSTazca manyate / khelaM paNamapi dvituNDaH, kintvetasyottaram // 53 / / na dAtuM paruSaM yuktaM, tataH kRtvopekSAm (?) / svagRhe sAgaraH prAptaH pitAputrau nije gRhe // 54 / / pazcAt krayANakaM sarva saMprAptaM purabahiH / vimalasya gRhe yAvad yAti no tasya satkam // 15 // tAvat tadAgataM jJAtvA sAgaraH saM mukho gataH / prathamameva gRhItvA prakSipta vATake balAt // 56 // 1. gaiyaM / 2 kha. buTho, ga. tuTho / 3 kha.deggalaM / Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 kmlsittikhaa| paNiaM vimalasaMbaMdhivaNiuttANa pAsao / tehiM gaMtUNa sambaMpi sAhiaM tasma sAhiaM // 57 // . teNAvi niatAyassa sAhiUNaM payaMpiaM / tariavvo kahaM tAya ! agAho AvaIdaho ? // 58 // tAya ! tuma majjhattho sattho hoUNa suNasu paramatthaM / hAseNavi bhaNiAI peccha viluTThAI kaha dUraM // 59 // savyovi jaNo hAsaM paropparaM kuNai na uNa nikkheDaM / jAi jahA esa vaNI mahadhaNaluddho a duTTho a|| kovi dhaNaM appaNayaM appai emeva hAsabhaNiehiM ? / tA tAya ! tumaM gaMtuM bujjhAvasu sAgaraM vaNiaM // 6 // to kamaleNaM bhaNiaMmA mA mA vaccha ! gaccha kumaipahe / sarasu niapiAiM payattao, kiM viappeNa? // aijimiapiAI vaccha ! apatthAI huMti lahumeva / eeNa kAraNeNaM appaM japati guNaguruNo // 63 // aha kahavi kipi bhaNi hAseNavi taM taheva tavvayaNaM / vAyA phurai.narANaM tIi viNA huMti mayakappA // 64 // yataH: chijjau sIsaM aha hou baMdhaNaM cayau savyahA lacchI / paDivanapAlaNesu purisANaM jaM hoi taM hou // 65 // tA tumae maha sakkhaM maDDAe manjha teNa saha huDDA / vihiA, ittha na bhaMtI, tujjha dhaNaM sabamavi tassa // 66 // teNa jahA jaM bhaNi jamhA savvaM taheva nivvaDiaM / ikkaMpi tassa vayaNaM na annahA jAya ! saMjAyaM / / 67 // saraiMdukuMdadhavale majjha kule na hu kayAvi kennaavi| masikuccao viinno aliavayaNassa bhaNaNeNaM // 68 // savvassa saccavAI hoi pio taha ya paccayaTThANaM / ciTuMtu narA, amarAvi tassa ANaM paDicchati // 69 // kiJca / paNyaM vimalasaMbandhivaNikputrANAM pArzvataH / tairgatvA sarvamapi kathitaM tasya svAhitam // 57 // tenApi nijatAtasya kathayitvA prajalpitam / tarItavyaH kathaM tAta ! agAdha ApadrahaH // 18 // tAta ! tvaM madhyasthaH svastho bhUtvA zRNu paramArtham / hAsyenApi bhANatAni pazya viloTitAni kiyada dUram / / sarvo'pi jano hAsyaM parasparaM karoti na punarniSkheTam / yAti yathaiSa vaNig maddhanalubdhazca duSTazca // 60 // ko'pi dhanamAtmIyamarpayatyevameva hAsyabhaNitaiH ? / tasmAt tAta! tvaM gatvA bodhaya sAgaraM vaNijam // 61 // tataH kamalena bhaNitaM mA mA mA vatsa ! gaccha kumatipathe / smara nijajalpitAni prayatnataH, kiM vikalpena ? // atijiImatajalpitAni vatsa ! apathyAni bhavanti laghveva / etena kAraNenAlpaM jalpanti guNaguravaH // 63 // atha kathamapi kimapi bhaNitaM hAsenApi tattathaiva tvadvacanam / vAksphurati narANAM. tayA vinA bhavanti mRtakalpAH / / chidyatAM zISamatha bhavatu bandhana tyanatu sarvathA lakSmIH / prAtipannapAlaneSu puruSANAM yadbhavati tadbhavatu // 65 // tasmAttvayA mama sAkSyamAjJayA mama tena saha paNaH / vihitaH, atra na bhrAntiH, tava dhanaM sarvamapi tasya // 66 // tena yathA yad bhaNitaM yasmAtsarva tathaiva nirvartitam / ekamapi tasya vacanaM nAnyathA jAta ! saMjAtam / / 67 // zaradindukundadhavale mama kule na hi kadApi kenApi / maSikUrcako vitIrNo'lIkavacanasya bhaNanena // 68 // sarvasya satyavAdI bhavati priMyastathA ca pratyayasthAnam / tiSThantu narAH, amarA api tasyAjJAM pratakSinte // 69 // 1kha, hoddddaa| Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 supAsanAha-cariammisAhasadhaNANa niru sacchayANa gruaanngunnmhgyaann| cirapavasiyAvi lacchI Agacchai vaccha ! nicchyo| tA tassa taM kayANagamapia saJcaM karesu appANaM / appANaM divasANaM karaNa mA lupa appANaM // 71 // ia sikvavio vimalo analo iva anilapUrio jlio| tivalItaraMgabhaMguraMbhAlo bhaNiuM smaaddhtto|| ajjavi bhaNiaMna sarasi acchau bahudivasabhAsi tumae / garalaMva muhe mahuro pariNAme tumavi tssriso|| tA taM moNeNa Thio ciTThasu niamaMdirammi kuvvNto| jiNadhammaM sattIe mA tattiM kuNasu mahataNayaM // 74 // ia sikkhaM dAUNaM saMpatto puhainAhapAsammi / paName payakamalaM DhovaNayaM kAumuvaviTTho // 7 // to puTTho naravaiNA kusalaM tuha vimala! ettio kaalo| ki laggo tattha gaeNa viDhavikittiaMdavvaM ? // kusalaM tuha pasAyA laggA divasA ya pAusavaseNaM / davvaM ca bahu vidvattaM tattha gaeNaM mae nAha! // 77 // kiMtu iha sAgareNaM gahiaM sabpi majjha taM davvaM / taggahaNe jo heU,. pucchau pasiUNa taM devo // 78 // hakkArAviya puTTho rannA vinavai sAgaro evaM / pucchaMtu devapAyA vaiyaramezaM kamalasihi // 79 // to vimalo bhaNai imaM daviNaM maha harasi appaNA dhiTu ! |pucchaavsi ya kamalaM vaiyarameyaM kahasi na sayaM // tatto rAyA Aisai sAyaraM kahasu siTi ! tumameva / ANA pamANamiya bhaNiya sAyaro saviNayaM bhaNai // deva ! samagapi dunnivi vaNija kAUNa jAva viNiyattA / AgacchAmo amhe tA sagaDacilhayA diTThA / / to me bhaNiyaM 'aMbayagaDDI gacchei' evamAIyaM / savvaM ciya vinataM nivassa nivadaMsaNaM jAva // 83 // sAhasadhanAnAM nizcitaM svacchAnAM gurUNAM guNamahAINAm / ciraproSitApi lakSmIrAgacchati vatsa ! nishcytH|| tasmAttasmai tvaM krayANakamarpayitvA satyaM kuruSvAtmAnam / alpAnAM divasAnAM kRte mA lumpAtmAnam // 71 // iti zikSito vimalo'nala ivAnilapUrito jvalitaH / trivalItaraGgabhaGgurabhAlaM bhaNituM samArabdhaH // 72 // adyApi bhaNitaM na smarasi,AstAM bahudivasabhASitaM tu mayA / garalamiva mukhe madhuraH pariNAme tvamapi tatsadRzaH // tasmAttvaM maunena sthitastiSTha nijamandire kurvan / jinadharma zaktyA mA''dezaM kuruSva madIyam // 74 // iti zikSA dattvA saMprAptaH pRthivInAthapArzve / praNamya pAdakamalaM DhaukanaM kRtvopaviSTaH // 7 // tataH pRSTo narapatinA kuzalaM tava vimala ! etAvAn kAlaH / kiM lagnastatra gatenArjitaM kiyad dravyam ? // 76 // kuzalaM taba prasAdAllagnA divasAzca prAvRDvazana / dravyaM ca baharjita tatra gatena mayA nAtha ! // 77 // kintviha sAgareNa gRhItaM sarvamapi mama tad dravyam / tadrahaNe yo hetuH, pRcchatu prasadya taM devaH // 7 // hakkArayitvA pRSTo rAjJA vijJapayati sAgara evam / pRcchantu devapAdA vyatikaramimaM kamalazreSThinam // 79 // tato vimalo bhaNatImaM draviNaM mama harasyAtmanA dhRSTa ! pracchayasi punaH kamalaM vyatikarametaM kathayasi na svayam // tato rAjA''dizati sAgaraM kathaya zreSThin ! tvameva / AjJA pramANamiti bhANitvA sAgaraH savinayaM bhaNati // deva ! samamapi dvAvapi vANijyaM kRtvA yAvadvinivRttau / AgacchAva AvAM tAvacchakaTacakramArgA dRSTAH // 82 // tato mayA bhaNitaM 'AmragantrI gacchati' evamAdikam / sarvameva vijJaptaM nRpAya nRpadarzanaM yAvat // 83 // 1 ga. degragurubhAlo bhaNiumA / 2 ka. kha. lagara / 3 ka. turUpAyapasAeNaM kusalaM ladeg ga. tuha pAyapasAeNa l'| Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamala sikihA | 281 bhai nariMdoM evaM adimayaM tae kahaM nAyaM ? / so bhaNai deva ! galio gujjo uvavisai bahuvAraM // 84 // tatto rayapaDibiMviyagojjayaciNheNa gojjao nAo / vAmapAsamma khaMjo goNovi payANusAreNa // 85 // nAyAI aMbAI tavvAsiyakhasiyakodavataNANa | gaMdheNa nIivacchala ! annaM na hu kiMpi vinnANaM // 86 // astyaag kuTTI taha baMbhaNo ya ii nAo / kovI suivAIvi ya pAeNa vaMbhaNo hoi // 87 // 1 totyakhaMDAI vAhivAlA ya nivaDiyA diTThA | karavattagaliyasalilaM to suivAI ya koMvI ya // 88 // tarulahusAhAkhaMDa tottayaThANammi appiyaM jeNa / so acchippo jamhA sagaDAo uttareUNa // 89 // taM bhaNeNa gahiyaM asukkheUNa tassa payapaMtI / reNUe saMkaMtA diTThA macchIhiM pariyariyA ||10|| to kuTTI so nAo, vellayagaDDIu gubviNI mahilA / uttariMDaM kulaulae uvaviTThA vaiyarivaNamajjhe ||11|| dAhitva kAU samuTThiyatti puttavaI / soyajaladaMsaNAo kayakuMkumaaMgarAyati // 92 // vayarIkaMTayalaggA taduttarIyassa rattasuttalavA / diTThA to rataMsuyaparikaliyA sA mae nAyA // 93 // thalamatyapi pacchAhutAI payAI tIe daguNa / pacchAhuttaM avaloyaitti nAyA jahA ruTThA // 94 // cihuracayAo paDie kesarasariyAe avayave daTThe / nAyA savaulamAlA satraNA payapaTTaNao // 95 // rannA bhaNiyaM sAgara ! vellayagaMtI tae kahaM nAyA ? / vinnavai sAgaro to jaha nAyA suNau taha sAmI // 96 // jamhA avayagaMtI tIe nAruhai mANusaM uvariM / dhurasArahI ya eko dhurammi Aruhai na hu bIo ||97 || bhaNati narendra evamadRSTamazrutaM tvayA kathaM jJAtam / sa bhaNati deva ! galiH kubja upavizati bahuvAram // tato rajaHpratibimbitakuJjacihnana kuJjako jJAtaH / vAmapArzve khajo gaurapi padAnusAreNa // 85 // jJAtAnyAmrANi tadvAsitakhacitakodravatRNAnAm / gandhena nItivatsala ! anyanna khalu kimapi vijJAnam ||86 // mantrIdhuropaviSTaH kuSThI tathA brAhmaNazceti jJAtaH / kopI zucivAdI ca prAyeNa brAhmaNo bhavati // 87 // yat totrakakhaNDAni vAladhivAlAzca nipatitA dRSTAH / karapAtragalitasalilaM tataH zucivAdI ca kopI ca // 88 // tarulaghuzAkhAkhaNDaM totrakasthAne'rpitaM yena / so'spRzyo yasmAcchakaTAduttIrya // 89 // tad brAhmaNena gRhItamabhyutkSipya tasya padapaGktiH / reNau saMkrAntA dRSTA makSikAbhiH parikaritA // 90 // tataH kuSThI sa jJAtaH, veSTaka[ ? ] gantrIto gurviNI mahilA / uttIrya kulolape upaviSTA badarIvanamadhye // 91 // dakSiNahastopaSTambhaM kRtvA samutthiteti putravatI / zaucajaladarzanAt kRtakuGkumAGgarAgeti // 92 // badarIkaNTakalagnA taduttarIyasya raktasUtralavAH / dRSTAstato raktAMzukaparikalitA sA mayA jJAtA // 93 // sthalamastake pazcAnmukhAni padAni tasyA dRSTvA / pazcAnmukhamavalokata iti jJAtA yathA ruSTA // 94 || ciracayAt patitAn kesaramAlAyA avayavAn dRSTrA / jJAtA sabakulamAlA satraNA padapaTTadarzanataH // 95 // rAjJA bhaNitaM sAgara ! veSTaka [?] gantrI tvayA kathaM jJAtA : / vijJapayati sAgarastato yathA jJAtA zRNotu tathA svAmI // yasmAdAmrakagantrI tasyAM nArohati manuSya upari / dhUH sArathizcaiko dhuryArohati na tu dvitIyaH // 97 // 1ka, koTThI ya / 2 ga. bori / Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 supAsanAha-cariambhiramaNIivi payapaMtI na dIsai dhoriyAvi asamatthA / tatto sAmatthAo vellayagatI mae nAyA // 98 // jaMpai rAyA sAgara ! itthatthe atthi kovi sakkhIvi ? / so bhaNai savvabheyaM jANai sAmI ! kmlsitttthii||99|| bhagai nariMdo 'pucchaha kamalaM ti tae purAvi bhaNiyamiNaM / kiMtu sa vimalassa piyA to daviNaMjAi tssminn|| to bhaNai sAgaro deva ! evameyaM, paraM sa savvaMpi / jANai eyaM kila dhammio ya tA socciya pmaann||101|| vimalo ciMtai tamahaM jai appamANaM bhaNemi to homi / iNhipi hINavAI moNeNaM ceva to ThAI // 102 // hakkArAviya rAyA to kamalaM bhaNai paNayavayaNehiM / taM muNasi vaiyaramimaM tA bhaNasu jahaTiyaM savvaM // 103 // tai ciTThai vivAo eso to soma! tulasamo houM / niddhAresu vivAya puttapasUNaMpi samacitto // 104 / / to kamaleNaM bhaNi suNeu devo, suriMdakayasevo / devo maha savvannU guruNo tailokasiramaNiNo // 10 // muNiNo samatiNamaNiNo, to jai ahamavitahaM na jaMpemi / to tevi mae pAgayajammi kijaMti sklNkaa|| kizca / niyayakulaM sakalaMkaM kuNai naro kovi atthalavaluddho / naranAha ! asacceNaM visesao muNiyajiNadhammo // aha puttamittakajje bhaNaMti aliyaMpi taMpina hu juttaM / jeNa phuDaM saccasuvanayassa eseva kasavaTTo // 108 / / nahi parakajje kovi hu pAya jAi sayannao aliyaM / rAgo vA doso vA tattha viseseNa jaM heU // 109 / / kishc| savve jAyA jAyA savve mittA ya ittha saMsAre / ko tesu paDibaMdho sumuNiyajiNadhammasArANa ? // 110 // ramaNyA api pAdapaGktirna dRzyate dhuryAvapyasamau~ / tataH sAmarthyAda veSTaka [?] gantrI mayA jJAtA // 98 // jalpati rAjA sAgara ! atrArthe'sti ko'pi sAkSyapi / sa bhaNati sarvametajjAnAti svAmin ! kamalazreSThI // 99 / / bhaNati narendraH 'pRccha kamalaM' iti tvayA purApi bhANatamidam / kintu sa vimalasya pitA tato draviNaM yAti tasyedam // 10 // tato bhaNati sAgaro deva ! evametat , paraM sa sarvamapi / jAnAtyetat kila dhArmikazca tasmAta sa eva pramANam / / vimalazcintayati tamahaM yadyapramANaM bhaNeyaM tato bhaveyam / idAnImapi hInavAdI maunenaiva tatastiSThati / / 102 / / hakkArayitvA rAjA tataH kamalaM bhaNati praNayavacanaiH / tvaM jAnAsi vyatikarAmimaM tasmAdbhaNa yathAsthitaM sarvam / / tvayi tiSThate vivAda eSa tataH soma ! tulAsamo bhUtvA / nirdhAraya vivAdaM putra-pazvorapi samacittaH // 104 // tataH kamalena bhaNitaM zRNotu devaH, surendrakRtasevaH / devo mama sarvajJo guravastrailokyaziromaNayaH // 10 // munayaH samatRNamaNayaH, tato yadyahamavitathaM na jalpeyam / tataste'pi mayA prAkRtajane kriyeran sakalaGkAH // 106 // nijakulaM sakalakaM karoti naraH ko'pyarthalavalubdhaH / naranAtha ! asatyena vizeSato jJAtajinadharmaH // 107 // atha putramitvakArye bhaNantyalIkamapi tadapi na khalu yuktam / yena sphuTaM satyasuvarNasyaiSa eva kaSapaTTaH // 108 // nahi parakArye ko'pi khalu prAyo jalpati sakarNako'lIkam / rAgo vA dveSo vA tatra vizeSeNa yad hetuH // 109 // sarve jAtA jAtAH sarve mitrANi nAtra saMsAre / kamteSu pratibandhaH sujJAtajinadharmasArANAm ? // 110 // Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamalasiTThikahA ! 283 ahava jahaTTiyabhaNaNe rUsa putto viraccaI saMyaNo / evaMpi hou tahavi hu asaccauccAraNamajutaM // 111 // yataH; rUsa vA paro mA vA visaM vA pariyattau / bhAsiya sayA saca savvesiM hiyakAraNaM / / 112|| hamahurAI pariNaivirasAI na sajjaNA paryapaMti / kiMtu pariNaisuhAI muhakaDuyAIpi vayaNAI ||113 || kaJca / yameva muNai devo jo jArisao tahAvi meM eyaM / pucchara jahadviyaM, tA sAgarabhaNiya iha pamANaM // 114 // / bhaNie to rannA harisabharunbhinnabahalapulaeNaM / niyakaMTakaMdalAo takkaMThe ThAvio hAro / / 115 // bhaNiyaM puNo puNo taha aho aho purisavaggasirarayaNaM / dhaNataNayahANimagaNiya jeNevaM avitahaM bhaNiyaM // ajjavi rayaNAdhArA dharaNI ajjavi na ei kalikAlo / dIsaMti jeNa evaMvihAI varapurisarayaNAI / / 117 // kAle varisaMti ghaNA kusumaMta vaNassaIu jaM kAle / huti tiNAivi duddhaM taM savvaM sacamAhappaM // 118 // jaM gacakaMpi nahe rahei jamilA na jAi pAyAlaM / tamahaM manne savvaM mAhappaM saccasaMghANaM // 119 // tA savvahAva eso kamalo siTThI visijaNajiho / iya bhaNiuM kaNayamayaM siripaTTe ThAva bhAle // 120 // afra faso majjhavi purao tuha aliyavayaNapauNassa / jutto jIhAcheo lajjijjara kiMtu seTThissa || sAgaragAhiyassa kayANagassa nAmapi puNa na vittavyaM / sirikapala sidvicarieNa raMjio sovi pabhaNei || savvapi samapissaM tamahaM naranAha ! kamalasiTThissa / kiM UNaM maha tai sAmiyammi pUrissae jamimo || rAyA sAgaramavihavaraMjio sayalamaMtivaggassa | ThAvei taM pahutte viviha kAUNa sammANaM // 124 // athavA yathAsthitabhaNane ruSyati putro virajyate svajanaH / evamapi bhavatu tathApyasatyoccAraNamayuktam // 111 // ruSyatu vA paro mA vA viSaM vA parivartatAm / bhASitavyaM sadA satyaM sarveSAM hitakAraNam // 112 // I mukhamadhurANi pariNativirasAni na sajjanAH prajalpanti / kintu pariNati sukhAni mukhakaTukAnyapi vacanAni // svayameva jAnAti devo yo yAdRzastathApi mAmetam / pRcchati yathAsthitaM, tataH sAgarabhaNitamiha pramANam // iti bhaNite tato rAjJA harSabharodbhinnabahalapulakena / nijakaNThakandalAt tatkaNDe sthApito hAraH // 115 // bhaNitaM punaH punastathA aho aho puruSavargaziroratnam / dhanatanaya hAnimagaNayitvA yenaivamavitathaM bhaNitam / / adyApi ratnAdhArA dharaNiradyApi naiti kalikAlaH / dRzyante yenaivaMvidhAni varapuruSaratnAni // 117 // kAle varSanti ghanAH kusumayanti vanaspatayo yatkAle / bhavanti tRNAnyapi dugdhaM tatsarvaM satyamAhAtmyam // 118 // yad grahacakramapi nabhasi tiSThati yadilA na yAti pAtAlam / tadahaM manye sarva mAhAtmyaM satyasaMdhAnAm // 119 // tasmAt sarvathApyeSa kamalaH zreSThI viziSTajanajyeSThaH / iti bhaNitvA kanakamayaM zrIpaTTe sthApayati bhAle // 120 // bhaNito vimalo mamApi puratastavAlIkavacanapraguNasya / yukto jihvAcchedo lajjyate kintu zreSThinaH // 121 // sAgaragRhItasya krayANakasya nAmApi punarna grahItavyam / zrIkamala zreSThicaritena raJjitaH so'pi prabhaNati // 122 // sarvamapi samarpayiSyAmi tadahaM naranAtha ! kamalazreSThine / kimUnaM mama tvAye svAmini pUrAyeSyati yadayam // 123 // I Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 supAsanAha cariammi tamhA sacca paha aliyaM dUreNa cayaha bho bhavvA ! / jai icchaha nicchayao suranarasivalacchi saMpatti // // iti dvitIyAvate zreSThikamalAkhyAnakaM samAptam // 1 rAjA sAgaramativibhavaraJjitaH sakalamantrivargasya / sthApayati taM prabhutve vividhaM kRtvA sammAnam // 124 // tasmAt satyaM jalpatAlIkaM dUreNa tyajata bho bhavyAH ! / yadIcchata nizcayataH suranara zivalakSmIsaMprAptim // 125 / Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abbhakkhANaM sahasA hAseNavi jo parassa uvaNei / bhavaNapaDAyA iva parabhavammi so lahai taM caiva // 1 // tathAhi ;ha asthi kaMcaNapurI jA somA jaccakaNamaehiM / jiNabhavaNehiM laMkApuraMpi savibhIsaNaM hasai // 2 // tyatthi siddharAo rAyA riucakkamakkameUNa / gahiyA jeNaM saha sirijasehiM samaresu jayalacchI // 3 // tassatthi piyA suhasIlasAliNI pavararayaNamAlavva / nAmeNa rayaNamAlA suguNamahagyA suvittA ya // 4 // visayasuhAsattANaM vacaMti bahUNi tANa varisANi / ekaM ca diNaM devI rayaNIe ahannayA sumiNe // 5 // uttattakaNayadaMDaM ghaNakiMkiNikalaraveNa bhariyadisaM / dhavalujjalacelacalaMtaaMcalaM picchai paDAyaM // 6 // taM dadruNaM devI paDibuddhA sAhae nariMdassa | sovi duhiyAe jammaM kahei sumiNANusAreNa // 7 // to saMbhUe gambhe devIe paramaharisasaMjaNae / gambhANubhAvaraciya jAo ii dohalo samae // 8 // jaha jaiaNAhadINaMdhakiviNakappaDiyavahirapabhiINa / ditI pauraM dANaM vaccAmi jirNidagehesu // 9 // jiNavivANaM pUyaM karomi accaMtaparamabhattIe / sAhUNa bhattapANaM demi varaM phAsuesaNiyaM // 10 // dohalayamimaM devI niveyae naravarassa, rAyAvi / parituTamaNo sigyapi sAhae taM tahA savvaM // 11 // aha annadiNe jiNamaMdirammi paripUiUNa jiNavibe / jA valiyA tA picchai jiNamaMdirapaTTazAlAe // 12 // sIsagaNasaMparivuDaM chaNasasiviMbaMva gahagaNAinna / saMjamabharadhuradhavalaM sirisiricaMdAbhihaM mUriM // 13 // taM vaMdiya uvaviTThA nisuNai mUrIhi iya kahijjataM / jaha ladhuM sAmaggi kAyavvo ujjamo dhamme // 14 // ___ abhyAkhyAnaM sahasA hAsyenApi yaH parasyopanayati / bhavanapatAkeva parabhave sa labhate tadeva // 1 // ihAsti kAJcanapurI yA somA jAtyakAJcanamayaiH / jinabhavanailaGkApuramapi sabibhISaNaM hasati // 2 // tatrAsti siddharAjo rAjA ripucakramAkramya / gRhItA yena saha zrIyazobhyAM samareSu jayalakSmIH // 3 // tasyAsti priyA zubhazIlazAlinI pravararatnamAleva / nAmnA ratnamAlA suguNamahAghoM suvRttA ca // 4 // viSayasukhAsaktayorbajanti bahUni tayorvarSANi / ekasmiMzca dine devI rajanyAmathAnyadA svapne // 5 // uttaptakanakadaNDAM ghanakiGkiNIkalaraveNa bhRtadizam / dhavalojjvalacelacaladaJcalAM pazyati patAkAm // 6 // tAM dRSTvA devI pratibuddhA kathayati narendrAya / sopi duhiturjanma kathayati svapnAnusAreNa // 7 // tataH saMbhUte garbha devyAH paramaharSasaMjanake / garbhAnubhAvata eva jAta iti dohadaH samaye // 8 // yathA yatyanAthadInAndhakRpaNakArpaTikabadhiraprabhRtibhyaH / dadatI pracuraM dAnaM vrajAmi jinendrageheSu // 9 // jinabimbAnAM pUjAM karomyatyantaparamabhaktyA / sAdhubhyo bhaktapAnaM dadAmi varaM prAsukaiSaNIyam // 10 // dohadamimaM devI nivedayati naravarAya, rAjApi / parituSTamanAH zIghramapi sAdhayati tattathA sarvam // 11 // athAnyadine jinamandire paripUjya jinabimbAni / yAvadvalitA tAvatpazyati jinamandirapaTTazAlAyAm // 12 // ziSyagaNasaMparivRtaM kSaNazazibimbamiva grahagaNAkIrNam / saMyamabharadhurAdhavalaM zrIzrIcandrAbhidhaM sUrim // 13 // 1ga, maNA si / Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 avi ya / supAsanAha cariammi -- so puNu dhamma jiNidihiM vuttara, dANa- sIla-tava-bhAvaNajuttau / aMtimatigu jai karaNa na sakai, tahavi gihatthu na dANaha cukkar3a || 15 || to jai iccha asthi paraloyaha, tA vivvahu niyadhaNu paraloyaha / jiNahari jiNavaravivi supotthai, annuvi cauvihasaMghi patthai ||16|| pANAsaNarAyaNAsaNapattaI, annu vatthai osahaI vicittaI / jo sAhuhuM jiyarAyahaM dAvai, so avasi varasokkhaI pAvai // 17 // jo sAhuhuM varavasahiM payacchara, lahai su sivapurimaMdiru nicchai / jo jiNadhammiyavacchala kArai, narayaha jaMtu su appu nivArai || 18 || sIlaraya didu rakkhara jo jaNu jahakahiya, itthIyaNapasumAisayaladosihiM rahiya | so jivi surasokkhu amararamaNihiM sahiu, puNa uppajjai maNuyagaihi naravarama hiu / jo naru bhatti karai varasamaNihiM, mohalohamayaraddhayamahaNihiM / so pAva nara sokkhu mahaMta, iyarajaNihiM na kayAviju pattau ||20|| jo taha divasamattaha sAhammiyajaNahaM, jiNavarapayaaNurattahaM bhattahaM guruyaNahaM / taM vanditvopaviSTA zRNoti sUribhiriti kathyamAnam / yathA labdhvA sAmagrIM kartavya udyamo dharme // 14 // api ca / sa punardharmo jinendrairukto, dAnazIlatapobhAvanAyuktaH / antimatrikaM yadi kartuM na zakyate, tathApi gRhastho na dAnAd bhrazyati // 15 // tato yadIcchAsti paralokasya, tadA vIyatAM nijadhanaM paraloke / jinagRhe jinavara bimbe supustake, anyasminnapi caturvidhasaMghe prazaste // 16 // pAnAzanazayanA''sanapAtrANi, annaM vastrANyauSadhAni vicitrANi / yaH sAdhubhyo jitarAgebhyo dadAti so'vazyaM varasaukhyAni prApnoti // 17 // yaH sAdhumyo varavasatiM prayacchati, labhate sa zivapurImandiraM nizcayena / yo jinadharmavAtsalyaM karoti, narake yAntaM sa AtmAnaM nivArayati // 18 // zIlaratnaM dRDhaM rakSati yo jano yathAkathitaM, strIjanapazcAdisakaladoSai rahitam / sabhuktvA surasaukhyama mararamaNIbhiH sahitaM, punarutpadyate manujagatau naravaramahitaH // 19 // yo naro bhaktiM karoti varazramaNInAM, mohalobhamakaradhvajamathanInAm / sa prApnoti naraH saukhyaM mahat, itarajanairna kadApi yat prAptam // 20 // 1 ga. jara aMtimatigu kadeg 2 ga. sAhuha sAhuNiyaha jo dAdeg 3 ka. 'gusaraMta / Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhvnnaapddaayaakhaa| 287 vatthAhArihiM pavarihiM gurugaukhu karai, so avasi suraloyaha sAmittaNu dharai // 21 // sIlAlaMkiyasAviyahaM varapaDivatti karei ju ihabhavi / iha a~jivi varamaNuyasuhu suraramaNiha piu hoi su parabhavi // 22 // tA eaM nAUNaM dANaphalaM bahusuhANa saMjaNayaM / ujamiyavvaM vihavANusArao dANadhammammi // 23 // bahu manneuM vayaNaM sirisiricaMdassa muNivariMdassa / paNamiyatappayakamalA samayammi samuTTiyA devI // 24 // guruvayaNeNaM tatto savisesaM ceva sattakhittesu / vAvai vihIe davvaM dAvai dINAiyANapi // 25 // aha paDivannadiNesu pasatthatihirikkhakaraNajogammi / supasatthammi muhutte suheNa sA pasaviyA dhuuyN||26|| ujjoyati kaMtIe mUIbhavaNaM nehappaesaMva / navasasikalaMva saMjaNiyasayalajaNanayaNaANaMdaM // 27 // baddhAvaNayaM kAuM bArasadivasammi suhamuhuttammi / sumiNANusArao to bhavaNapaDAyatti kayanAmA // 28 // sirisiddharAyabhavaNe kA palayA iva sumerukuharammi / paNayajaNapUriyAsA vaDDhai bAlA niruvasAgaM // 29 // naravaramaMdiramANasasarovare rAyahaMsapariyarie / jaNakarayalakamalesu saMcarae rAyahaMsivva // 30 // vAlA sacamakkAraM virayaMtI buhajaNaM aha kayAi / payaDai nariMdabhaNiyA pannacchejjammi kosllN||31|| jaM kiMci uvajjhAo sikkhavai paDhAvae lihAvei / taM taM vAlA savvaM lei lahuM puvvapaDhiyava // 32 // vAgaraNachaMdalaMkAratakkasiddhaMtajoisAINi / causaTivinANAiM sikkhae thovadiyahehiM // 33 // yastathA dRDhasamyaktvAnAM sAdharmikajanAnAM, jinavarapadAnuraktAnAM bhaktAnAM gurujanasya / vastrAhAraiH pravarairgurugauravaM karoti, so'vazyaM suralokasya svAmitvaM dharati // 21 // zIlAlaMkRtazrAvikANAM varapratipattiM karoti ya ihabhave / iha bhuktvA varamanujasukhaM suraramaNInAM priyo bhavati sa parabhave // 22 // tasmAdetajjJAtvA dAnaphalaM vahusukhAnAM saMjanakam / udyantavyaM vibhavAnusArato dAnadharma // 23 // bahu matvA vacanaM zrIzrIcandrasya munivarendrasya / praNatatatpAdakamalA samaye samutthitA devI // 24 // guruvacanena tataH savizeSameva saptakSetreSu / vApayati vidhinA dravyaM dApayati dInAdikebhyo'pi // 25 // atha paripUrNadineSu prazastatithiRtakaraNayoge / suprazaste muhUrte sukhena sA prasUtA duhitaram // 26 // uddyotayantI kAntyA sUtibhavanaM nabhaHpradezamiva / navazazikalAmiva saMjanitasakalajananayanAnandAm // 27 // vardhanakaM kRtvA dvAdazadivase zubhamuhUrte / svapnAnusAratastano bhavanapatAkati kRtanAmA // 28 // zrIsiddharAjabhavane kalpalateva sumerukuhare / praNatajanapUritAzA vardhate bAlA nirupasargam // 29 // naravaramandiramAnasasarovare rAjahaMsaparikarite / janakaratalakamaleSu saMcarati rAjahaMsIva // 30 // bAlA sacamatkAraM viracayantI budhajanamatha kadAcit / prakaTayati narendrabhaNitA prajJAchede kauzalam // 31 // yat kizcidupAdhyAyaH zikSayati pAThayati lekhayati / tattad bAlA sarvaM lAti laghu pUrvapaThitamiva // 32 // 1 kha. nahaMgaNusaM / 2 ka. kalAva / 3 ka. degNamaNapamoe / 4 kha. ga. bhuv| Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 supAsanAha-cariammi-- itto ya rayaNamAlAe Agao jaNayabhavaNao ceDo / vayaNakusalutti jAo kIlAThANa nrviss||34|| ujANapAlayatte so ya niutto vasuMdharAvaiNA / tassa ya ranno sattU vasaMtarAo aipayaMDo // 35 // / sImAgAme luTai, siddhanariMdovi taM samatthovi / navi viggahai na saMghai, to so ciMtai na laTThamimaM // 36 // to jaggavemi eyaMti citiUNaM vasaMtariusamae / sahasA tassAgamasAvaNeNa se saMbhamanimittaM // 37 // AgaMtu naranAhaM vinnavai sasaMbhamaM jahujANe / cauraMgavalasameo vasaMtarAo samaNupatto // 38 // taM sahasA soUNaM japai re paikkhareha varaturae / guMDaha gaiMde pauNIkareha rahacakkapAikke // 39 / / tatto seNAvaiNA sasaMbhamaM karituraMgarahamAI / vihiyaM AhavasajjaM bherI tADAviyA turiyaM // 40 // tassadasavaNaucchaliyabahalapulayANa sinnasuhaDANa / pattaparamUsavANava vivihA vaTaMti vAvArA // 41 // vagaMti ya kudaMti ya nacaMti karaMti taha karapphoDaM / paccAraMti paropparamudhurakhaMdhA paribhamaMti // 42 // aha tehiM bhaDehiM samaM calio rAyA kameNa patto ya / ujANe tattha ya sattusinnamaniyaMtao bhaNai / ujjANapAlayaM bho ! kattha gayaM taM vsNtriusinnN?| so bhaNai deva ! purao Thiyapi taM kiM na picchesi / / to puNaravi harisavisAyasaMkuleNaM niveNa so puTTo / sAhai vasaMtariuNo cauraMgavalaM imo evaM // 45 // aisaralamaMjarItikvallinimmahiyavirahijaNahiyayA / sahayArA varajohA dlvysnnaahduddhrisaa||46|| duddharaturaMgathaTTA io tao bhamiraparahuyanikAyA / kalakUiyahesAravamuhariyanIsesadisicakA // 47 // vyAkaraNacchando 'laGkAratarkasiddhAntajyautiSAdIni / catuHSaSTivijJAnAni zikSate stokadivasaiH // 33 // itazca ratnamAlAyA Agato janakabhavanatazceTaH / vacanakuzala iti jAtaH krIDAsthAnaM narapateH // 34 // udyAnapAlakatve sa ca niyukto vasundharApatinA / tasya ca rAjJaH zatrurvasantarAjo'tipracaNDaH // 35 // sImagrAmaoNlluNTate, siddhanarendro'pi taM samartho'pi / nApi vigRhNIte na saMdadhAti, tataH sa cintayati na rmymidm|| tato jAgarayAmyetamiti cintayitvA vasantartusamaye / sahasA tasyAgamazrAvaNena tasya saMbhramanimittam // 37 // Agatya naranAthaM vijJapayati sasaMbhramaM yathodyAne / caturaGgabalasameto vasantarAjaH samanuprAptaH // 38 // tat sahasA zrutvA jalpati re saMnAhayata varaturagAn / guData gajendrAn praguNIkuruta rathacakrapadAtIn / / 39 // tataH senApatinA sasaMbhramaM karituraGgarathAdi / vihitamAhavasajjaM bherI tADitA tvaritam // 40 // tacchabdazravaNocchalitabahalapulakAnAM sainyasubhaTAnAm / prAptaparamotsavAnAmiva vividhA vartante vyaapaaraaH||41|| valgani | ca kurdante ca nRtyanti kurvanti tathA kraasphottm| upAlabhante parasparamadadhuraskandhAH paribhramanti / / atha tairbhaTaiH samaM calito rAjA krameNa prAptazca / udyAne tatra ca zatrusainyamapazyan bhaNati // 43 // udyAnapAlakaM bhoH kva gataM tadvasantaripusainyam ? / sa bhaNati deva ! purataH sthitamapi tatkiM na pshysi||44|| tataH punarapi harSaviSAdasaMkulena nRpeNa sa pRSTaH / kathayati vasantazcituraGgabalamidamevam // 45 // atisaralamaJjarItIkSNabhallinirmathitavirahijanahRdayAH / sahakArA varayodhA dalabajasanAhadurdharSAH // 46 // 1 ga. parikaredi / 2 ga. muhaTaga / Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavaNapaDAyAkahA / 286 gayaasarmANa araikAriNo malayamAruyA kariNo / caMdaNaMgaMdhasugaMdhiyavelAsIyara mayasaNAhA ||48 // pahiyahiyANa ditA dukkhAI dolayA rahappavarA / dolaMdolirasussararamaNIyaNasAra hisaNAhA ||49|| aha tavvayaNaparisadakkhatta akhohabhattisattIhi / raMjiyahiyao sammANiUNa seNAvaittammi ||50 // taM ThAviNa pesa cauraMgavaleNa parigayaM rAyA / rAyaM vasaMtarAyaM viggahiu~ viggahasamatthaM // 51 // mahulacchIvicchaDuM picchai aha naravaIvi ujjANe / saMteuro sanayaro samaMDalio samatiyaNo // 52 // bhava paDAyAvi tahA rAyAdeseNa tattha saMpattA / niyasahiyaNapariyariyA ujjANe jaNamaNANaMde // 53 // jariyaMva jaraM maccuM mayaMva vAhIu vAhiyAunna / mannato nizcito vilasai evaM tahiM loo // 54 // gAyaMti ke naJcati ke kIlati kei taruNIhi / mahilAo cacarIo sunaccirIo pahaMti || 55 // dovva parigao accharAhi ateurIhiM saha rAyA / vimhAviMto jaNamANasAI kIlai aNegavihaM // 56 // bhamai ramaI jahicche picchaMtI vacchalacchivicchaGkaM / bhavaNapaDAyA kumarIvi ceDiyAveDhiyA tattha // 57 // surasariyApulisa ya parisappaMtIe tIe payapaMtI / saccaviyA cakkissava cakkakusakamalalaMkariyA // 58 // taM aggao samagge magge maggaMtiyA vayai jAva / parivAre vAreuM tA rairamaNeNa sAricchaM // 59 // picchA purisaM ekkaM avahiyahiyayA ya teNa taM bhaNai / bhayavaM ! mayaNa ! namo te pUemi tumati bhaNiUNa / / niyakaMTakaMdalAo uttareUNa tassa kaMThammi / muttAhAraM nikkhivai jAva tA pabhaNae sovi // 61 // durdhareturaGgaghaTA itastato bhramitRparabhRtanikAyAH / kalakUjitaheSArava mukharitaniHzeSadikcakrAH ||47|| gatapativAmAnAmaratikAriNo malayamArutAH kariNaH / candanagandhasugandhitavelA sIkara madasanAthAH // 48 // pathikahRdayAnAM dadato duHkhAni dolA rathapravarAH / dolAndolitRsusvararamaNIjanasArathisanAthAH // 49 // atha tadvacanaprakarSadakSatvAkSobhabhaktizaktibhiH / raJjitahRdayaH sammAnya senApatitve // 50 // taM sthApayitvA prepayati caturaGgabalena parigataM rAjA / rAjAnaM vasantarAjaM vigrahItuM vigrahasamartham // 51 // madhulakSmIvistAraM pazyatyatha narapatirapyudyAne / sAntaHpuraH sanagaro samaNDalikaH samantrijanaH // 52 // bhavanapatAkApi tathA rAjAdezena tatra saMprAptA / nijasakhIjanaparikaritodyAne janamanaAnande ||13|| jvaritAmiva jarAM mRtyuM mRtamiva vyAdhIn bAdhitAniva / manyamAno nizcinto vilasatyevaM tatra lokaH // 54 // gAyanti kecinnRtyanti ke citkrIDanti kecittaruNIbhiH / mahilAzcarcarIH sunartanyaH pravartayanti // 55 // indra iva parigato'psarobhirAntaH purIbhiH saha rAjA / vismAyayaJjanamAnasAni krIDatyanekavidham // 56 // bhramati ramate yathecchaM pazyantI vRkSalakSmIvistAram / bhavanapatAkA kumAryapi ceTikAveSTitA tatra // 57 // surasaritpulineSu ca parisarpantyA tayA pAdapaGkiH / dRSTA cakriNa iva cakrAGkuzakamalAlaMkRtA // 58 // tamagrataH samagre mArge mArgayantI vrajati yAvat / parivAraM vArayitvA tAvad ratiramaNena sadRkSam // 59 // pazyati puruSamekamavahita hRdayA ca tena taM bhaNati / bhagavan ! madana ! namaste pUjayAmi tvAmiti bhaNitvA // 60 // 1. sirisa ga. sarasadeg / Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 supAsanAha - cariammi nAhaM yaNo muddhe ! sA bhaNai majjha mayaNajaNao taM / tA kiM bahuNA, hAro tuha varamAlAe mai khitto || figurate hohI vINAsayaMvaro majjha / niyadaMsaNAmaeNaM tatthAgaMtuM tae suhaya ! || 63 || nivvavivvAI maha loyaNAI niyavirahajalaNataviyAI / hiyae tae saNAhe IsAe vinaDiyAIva ||64 // iccAi jAva jaMpai teNa samaM tAtra kamalanAmAe / niyadAsIe nivapesiyAe hakkAriyA baliyA ||65|| pattA ya nivasayAse taccaraNe paNamiUNa uvvitttthaa| puTThA piuNA vacche ! kattha ThiyA ettiyaM vAraM ? ||66 // bhaNiyaM tIe vaNarAirehiraM varabhaDaMva ujjANaM / avaloyaMtI taha caiva, aha nivo bhaNai tayabhimuhaM // 67 // vacche ! kamaladalacche ! pecchANIyANi rAyakumarANa / ruvAI paTTiyAsuM cittayarehiM 'vilihiUNa // 68 // jassa ya kassavirUvaM paDihAsai tujjha taM maha kahehi / aMgIkaremi taM caiva jeNa jAmAuyateNa // 69 // cittakalA niuNAe to tIi nirikkhiUNa ruvAI | jo jassa guNo doso so kahio tANa paccakkhaM // 70 jo ettha paTTiyAe lihio kumaro sa rosadosillo / diTThIe me nAo, annesiMpi hu guNe dose // 71 // jA evaM sApaDai to rAyaduvAriyA tahiM sacve / guNadosAvibhAgannU savvesi tesiM kumarANa || 72 || nihuyaM bhaNati annonnamaisao koi rAyaputtIe / kosallaMpi kalAsuM, kahannahA jANae evaM 1 || 73 || kumarIvitahA kahiuM vinnavai naresaraM jahA tAya ! | lehayavegunnAo cittAI huMti cittAI // 74 // majjhavi atthi pannA vINAe raMjihI maNaM jo me / so pariNehI, tamhA divase nikiyammi tao || 75 / nijakaNThakandalAduttArya tasya kaNThe / muktAhAraM nikSipati yAvattAvat prabhaNati so'pi // 61 // nAhaM madano mugdhe ! sA bhaNati mama madanajanakastvam / tasmAtkiM bahunA, hArastava varamAlAyAM mayA kSiptaH // kintu stokadinairbhaviSyati vINAsvayaMvaro mama / nijadarzanAmRtena tatrAgatya tvayA subhaga ! || 6 3 || nirvApayitavye mama locane nijavirahajvalanatapte | hRdaye tvayA sanAthe IrSyayA vinaTite iva // 64 // ityAdi yAvajjalpati tena samaM tAvatkamalAnAmnyA / nijadAsyA nRpapreSitayA hakkAritA valitA // 65 // prAptA ca nRpasakAze taccaraNau praNamyopaviSTA / pRSTA pitrA vatse ! kva sthitetAvantaM vAram ? || 66 // bhaNitaM tayA vana (vraNa) rAjirAjamAnaM varabhaTamivodyAnam / avalokamAnA tathaiva, atha nRpo bhaNati tadAbhimukham / vatse ! kamaladalAkSi ! pazyAnItAni rAjakumArANAm / rUpANi paTTikAsu citrakarairvilikhya // 68 // yasya ca kasyApi rUpaM pratibhAsateM tava tanmama kathaya / aGgIkaromi tameva yena jAmAtRtvena // 69 // citrakalAnipuNayA tatastayA nirIkSya rUpANi / yo yasya guNo doSaH sa kathitasteSAM pratyakSam // 70 // yo'tra paTTikAyAM likhitaH kumAraH sa roSadoSitaH / dRSTayA mayA jJAto, anyeSAmapi khalu guNAn doSAn // 71 // yAvadevaM sA prakaTayati tato rAjadauvArikAstatra sarve / guNadoSavibhAgajJAH sarveSAM teSAM kumArANAm // 72 // nibhRtaM bhaNantyanyonyamatizayaH ko'pi rAjaputryAH / kauzalamapi kalAsu, kathamanyathA jAnAtyevam ? // 73 // kumA tathA kathayitvA vijJapayati narezvaraM yathA tAta ! | lekhakavaiguNyAccitrANi bhavanti citrANi // 74 // 1 ga. liheU" / Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhvnnpddaayaakhaa| 261 ee annevi ya iMti khattiyA jaha tahA kuNau taao| to mAsadgassaMto vINAe sayaMvaraM kahi // 76 // te cittayarA rannA visajjiyA jAva tAva hlbolo| nisuo rannA, tajjANaNatthamAisai paDihAraM // 77 // so turiyaM gaMtUNaM samAgao kahai deva ! aimatto / raNarAyakarI ummUliUNa AlANagurukhaMbhaM // 78 // bhaMjato gurubhavaNAvaNAI dimattha paolidArAI / cUraMto tUMraMto rahaturayakharAiyaM ei // 79 // pahu ! karipaesu saMkalANa vittharo kuMDalIko sahai / na tabbhArakkaMto tassavi saraNAgao seso // 8 // evaM jAva kaheI paDihAse karivarassarUvaM tu / tAva sahasA tahiM so patto ujANabhavaNammi / / 81 // taM daNaM rAyA sasaMbhamubhaMtamANaso turiyaM / maMtimahAyaNajutto caDio dhavalaharauvarimmi // 82 // bhaggAo cacarIo naTTho loovi kovi katthavi ya / tumularavaM soUNaM sovi kumAro tahiM ptto||83|| kumarI puNa kumareNaM hayahiyayA tammi nisiyaniyadiTThI / tattheva ThiyA tatto pattA matteNa sA krinnaa||84|| aha kumareNaM teNaM desaMtarieNa hakkio hatthI / haNio ya muTTiNA niTureNa to bAliyaM mottu // 85 / / tassAbhimuhaM calio uDDhakaro gaDayaDaM pakuvvaMto / kumarappahAravihuro surakariNaM sahayaMtovva // 86 // to kumareNa valiUNa dAhiNAvattaNeNa bhamiUNa / ujANabhavaNadArammi nINio so mhaahtthii||87|| aha jAva karI kumaraM kareNa kira gihihI samAsannaM / tAva kumareNa khittA tappurao kthaviMTaliyA // 88 // tAhe guruamarisajAyarattanitteNa teNa varakariNA / tIe viTaliyAe dinno veho saroseNa // 89 // mamApyasti pratijJA vINayA rakSyate mano yo me / sa pariNeSyati, tasmAddivase niSTaGkite tataH // 7 // ete'nye'pi cAyanti kSatriyA yathA tathA karotu tAtaH / tato mAsadvikasyAnto vINAyAH svayaMvaraM kathayitvA / te citrakarA rAjJA visarjitA yAvattAvat kalakalaH / zruto rAjJA, tajjJAnArthamAdizati pratihAram // 77 // sa tvaritaM gatvA samAgataH kathayati deva ! atimattaH / raNarAnakarI unmUlyAlAnagurustambham // 78 // bhaJjana gurubhavanApaNAni dRDhamatra pratolidvArANi / cUrayaMstvarayan rathaturagakharAdikameti // 79 // prabho ! karipAdeSu zRGkhalAnAM vistaraH kuNDalIkRto rAjate / nanu tadbhArAkAntastasyaiva zaraNAgataH zeSaH / / 80 // evaM yAvatkathayati pratihAraH karivarasvarUpaM tu / tAvat sahasA tatra sa prApta udyAnabhavane // 81 // taM dRSTvA rAjA sasaMbhramozAntamAnasastvaritam / mantrimahAjanayuktazcaTito dhavalagRhopari // 82 // bhagnAzcaryo naSTo loko'pi ko'pi kvApi ca / tumularavaM zrutvA so'pi kumArastatra prAptaH // 83|| kumArI punaH kumAreNa hRtahRdayA tasmin nyastanijadRSTiH / tathaiva sthitA tataH prAptA mattena sA kariNA / / 84 // atha kumAreNa tena dezAntaritena niSiddho hastI / hatazca muSTinA niSTureNa tato bAlikAM muktvA // 8 // tasyAbhimukhaM calita Urdhvakaro gaDagaDaM prakurvan / kumAraprahAravidhuraH surakariNaM zabdayanniva // 86 // tataH kumAraNa valitvA dakSiNAvartanena bhramayitvA / udyAnabhavanadvAre nItaH sa mahAhastI / / 87 // atha yAvatkarI kumAraM kareNa kila grahISyati samAsannam / tAvatkumAreNa kSiptaM tatpurato vastraM vrtuliikRtm||8|| 1 ka. kha. maDhapa 12 ka. thUraM / Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 supAsanAha-cariammirakkhaha rakkhaha eyaM nararayaNaM naravare iya bhaNate / jIviyaniravikkhA jhatti dhAiyA savyao suhaDA // 10 // tAhe bhavaNapaDAyA ciMtai hA hA ! sa esa subhagavaro / majjha kae saMjAo guruAvaibhAyaNaM evaM // 91 / / itto ya jhatti kumaro tassa gaiMdassa daMtamusalesu / ThaviuM niyacaraNajuyaM ArUDho khaMdhadesammi // 12 // teNa ya mahAbaleNaM UrUhi bhIDio karI kaMThe / taha jaha khuDaMti nayaNAiM tassa, to so karI bhIo // 93 / / saMjAo tassa base, to kumarI ciMtae are hiyaya ! / naJcasu maNorahANaM agoyaraM varamimaM laddhaM // 94 // rUveNa dujae raivaisma soMDIrimAe kaNhassa / eyammi vare mannasu bhuvaNammi kayatthamappANaM // 95 // ekkasaraM ca pukkArapuvvayaM bhaNai savvaloovi / purisarayaNeNa imiNA rayaNAhArA phuDaM dharaNI / / 96 // rAyA ya paMcavallahasAhaNiyaM bhaNai bhaNaha maha vayaNA / suhaDamimaM AlANakkhaMbhe jaha nei gayameyaM // 97 // uttariyaM ca gayAo eyaM AroviDaM varaturaMge / ANeha majjha pAse to so gaMtuM bhaNai kumaraM / / 98 // aha so kumaro hatyiM khaMbhe aggaliya jhatti uttriuN| muhaguliyAparivattiyarUvo tatto avakkaMto / / 99 // sAhaNio tamadaSTuM tatthannatthaM gavesiu suciraM / vinnavai jahAvittaM naravaiNo, so ya ciMtei // 10 // ki epta koi aMjaNasiddho vijjAharovva uvayAraM / iya kAumavakkaMto suyaNo saccabai vayaNamiNaM // 10 // suyaNaha suyaNihiM uvayariu, jittiu sAyaranIru / paDiuvayAraha naTThamaNa gaya laMghidhi paratIru // 102 // kannA puNa niyacitte sudiDhA jaMpei tAya ! te kumarA / hakkArijaMtu lahuM vINAsAlA ya sajjiyau // 103 / / tadA gurvamarSajAtaraktanetreNa tena varakariNA / tasmin vartulavastre datto vedhaH saroSeNa // 12 // rakSata rakSataitad nararatnaM naravara iti bhaNati / jIvitanirapekSA jhaTiti dhAvitAH sarvataH subhaTAH // 10 // tadA bhavanapatAkA cintayati hA hA ! sa eSa subhagavaraH / mama kRte saMjAto gurvApadbhAjanamevam / / 91 // itazca jhaTiti kumArastasya gajendrasya dantamuzalayoH / sthApayitvA nijacaraNayugamArUDhaH skandhadeze // 12 // tena ca mahAbalenorubhyAM pIDitaH karI kaNThe / tathA yathA tuDato nayane tasya, tataH sa karI bhItaH // 13 // saMjAtastasya vaze, tataH kumArI cintayatyare hRdaya ! / nRtya manorathAnAmagocaraM varamimaM labdhvA // 14 // rUpeNa durjaye ratipateH zauNDIrimNA kRSNasya / etasmin vare manyasva bhuvane kRtArthamAtmAnam // 15 // ekasvaraM ca pUtkArapUrvakaM bhaNati sarvaloko'pi / puruSaratnenAnena ratnAdhArA sphuTaM dharaNI // 16 // rAjA ca paJcavallabhasAdhanikaM bhaNati bhaNata mama vacanAt / subhaTAmimamAlAnastambhe yathA nayati gjmetm|97) uttIrNa ca gajAdenamAropya varaturaGge / Anayata mama pArthe tataH sa gatvA bhaNati kumAram // 98 // atha sa kumAro hastinaM stambhe'rgalayitvA jhaTityuttIrya / mukhaguTikAparivartitarUpastato'pakrAntaH // 19 // sAdhanikastamadRSTvA tatrAnyatra gaveSayitvA suciram / vijJapayati yathAvRttaM narapataye, sa ca cintyti||100|| kimeSa ko'pyaJjanasiddho vidyAharo vopakAram / iti kRtvApakrAntaH, sujanaH satyApayati vacanamidam / / 10 1 // sujanasya sujanairupakRtaM yAvat sAgaranIram / pratyupakAre naSTamanaso gatA laGghitvA paratIram // 102 // kanyA punarnijacitte sudRDhA jalpati tAta ! te kumArAH / hakkAryantAM laghu vINAzAlA ca sajjyatAm / / 103 // Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhvrnnpddaayaakhaa| 263 yA paNai evaM kijjau, kijjau kimannamiha bacche ! | navaraM ucio tuha pANadAyago socciya na anno // paramAkheyaM kuNaha tAya ! iha visae / bhaviyanvayAvasAo vihaDaMti ghaDaMti kajjAI || aha annadi dUyAmaMtiyapattehiM rAyaputtehiM / vINAsAlAi gao rAyA- aMteurasameo // 106 // to savve nivakumarA jahArihaM AsaNesu uvavidvA / niyaniyaparivArajyA, milio annovi tattha jaNo // vaMtaraM kare so kumaro tattha raMgabhUmIe / vAryato varamurayaM kaMThanihittaNa hAreNa // 108 // jA citA diTThA AgacchaMtI sahIyaNasameyA / bhavaNavaDAyA dAsIhiM parigayA baMdhuraIe || 109 || katham / sarayachaNacaMda araviMdaruMdANaNA, kamaladalasarala susalUNavaraloyaNA / aharadalavijiyaaisa rasavibIphalA, dasaNakaraniyarasaMphusiyadisimuhamalA // 110 // laDahala yaNNajalajalahilaharIgamA, mayaNakoMDa aikuDilabhUcaMgimA / bhaggasaggaMgaNA aMgasohaggiyA, taruNajaNajaNiyaduvvisahamayaNaggiyA // 111 // aha kumarIe dhAI sahAgayA aMjali sire kAuM / iya vinnava kumAre, mahApasAyaM kareNa // 112 // Nature farter aNuhaM kuNaha rAyaputtIe / vINaM vittRNa imaM jahovavesakameNeva // 113 // iya bhaNiUNa samaya DAhAlanaresarassa sA vINaM / neunnaNaM kumarIe suttiyaM rayaNacicaiyaM // 114 // aha vAiya khaNamegaM evaM annevi naravarakumArA / niyasattIe tavvAyaNammi payaDati vinnANaM // 115 // rAjA praNatyevaM kriyatAm, kriyatAM kimanyadiha vatse ! / navaramucitastava prANadAyakaH sa eva nAnyaH // 104 // bhavanapatAkA jalpati mA khedaM kuruta tAta ! iha viSaye / bhavitavyatAvazAd vighaTante vaTate kAryANi // 109 // athAnyadine dUtAmantritaprApta rAjaputraiH / vINAzAlAyAM gato rAjA'ntaHpurasametaH // 106 // tataH sarve nRpakumArA yathArhamAsaneSUpaviSTAH / nijanijaparivArayutAH, milito'nyo'pi tatra janaH // 107 // rUpAntaraM kRtvA sa kumArastatra raGgabhUmau / vAdayan varamurajaM kaNTanihitena hAreNa || 108 // yAvattaSThati tAvad dRSTA'gacchantI sakhIjanasametA / bhavanapatAkA dAsIbhiH parigatA bandhuragatyA // 109 // zAradakSaNacandrAravindavipulAnanA, kamaladalasaralasusalAvaNyavaralocanA / adharadala vijitA tisarasabimbIphalA, dazanakaranikara saMmRSTa digmukhamalA // 110 // ramyalAvaNyajalajaladhilaharIgamA, madanakodaNDAtikuTilabhrUcaGgimA / bhagnasvargAGganA'GgasaubhAgitA, taruNajanajanitadurviSahamadanAgnikA // 111 // atha kumAryA dhAtrI sabhAgatA'JjaliM zirasi kRtvA / iti vijJapayati kumArAn mahAprasAdaM kRtvA // 112 // vINAyA vinodenAnugrahaM kuruta rAjaputryAH / vINAM gRhItvemAM yathopavezakrameNaiva // 113 // itiM bhaNitvA samarpayati dAbhAlanarezvarasya sA vINAm / naipuNyena kumAryA sUtritAM ratnamaNDitAm // 114 // 1. ga. pacchannastradhArI so / Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka supAsanAha cariammi dhAI kare caDiyaM tatto vINaM paloiuM bhaNai / so maddaliyakumAro annovi hu kovi kiM lahai // 116 // mimaM vAuM, to kumarI tassa kaMThadesammi / piccha taM niyahAraM to jANai esa so suhao / / 117 // keNAvi paogeNaM rUvaM parivattiUNa sAhaNiyaM / bholaviDaM tammi diNe jahA gao saMpayapi tahA // 118 // manne samAgao iha, hAraM jaM tassa bhuvaNavIrassa / ghittuM sakai sakovineya, to socciya imoti // 119 // evaM ca viyakatIe tIe dhAIe appiyaM vINaM / vAyaMto saccavio so vimhayarasavasA tatto // 120 // paricita ko eso gAu tuMburo samoino ? | ahavA hatthiviNoe jaM kosallaM mae tassa // 121 // dihaM, teNa mijjai saccAsu kalAsu tassa kosalaM / to so esotti viNicchiyammi romaMcakaMcuiyA / jA ci tA amahurimAe vINAjhuNissa kumarIe / hayahiyayAe nidA samAgayA takkhaNammi daDhaM // annova tattha jo rAyarAyaputtAio jaNo asthi / sovi hu niddA muddAmuddiyanayaNo daDhaM jAo || 124 || aha kahavi patte mahayA ceyAviUNa so kumariM / vINaM vAyatocciya tIsebhimuhaM bhaNai evaM || 125|| eyANa nivakumArANa bhAlaphalaesa aggahattheNa / vaNasAramIsacaMdaNaraseNa gAhaM lihasu evaM / / 126 / / taha caiva kae tIe bhaNai puNo kuMDalaMpi ekkikaM / giNhasu kannerhito kuNasu ya pecchati jaha na ime // aha taha kama vINA saMhariyA teNa, tevi paDibuddhA / picchaMti ya avarupparamii gAhaM bhAlaphalaesu || sirisuraseNataNao desadidicchAe nimgao eso / kittijalahIkumAro vAyara vINaM viNoeNa || 129| atha vAdayitvA kSaNamekamevamanye'pi naravarakumArAH / nijazaktyA tadvAdane prakaTayanti vijJAnam // 115 // bhAyAH kare caTitAM tato vINAM pralokya bhaNati / sa mArdalikakumAro'nyo'pi khalu ko'pi kiM labhate || vINAmimAM vAdayitum, tataH kumArI tasya kaNThadeze / pazyati taM nijahAraM tato jAnAtyeSa sa subhagaH // kenApi prayogeNa rUpaM parivartya sAdhanikam / vaJcayitvA tasmin dine yathA gataH sAMpratamapi tathA // 118 // manye samAgata iha, hAraM yattasya bhuvanavIrasya / grahItuM zaknoti zakro'pi naiva, tataH sa evAyamiti // evaM ca vitarkayantyAM tasyAM vAtryA'rpitAM vINAm / vAdayan dRSTaH sa vismayarasavazAt tataH // 120 // paricintayati ka eSa svargAt tumburuH samavatIrNaH ? | athavA hastivinode yatkauzalaM mayA tasya // 121 // dRSTaM tenAnumIyate sarvAsu kalAsu tasya kauzalam / tataH sa eSa iti vinizcite romAJcakaJcukitA // 122 // yAvattiSThati tAvadatimadhurimNA vINAdhvaneH kumAryAH / hRtahRdayAyA nidrA samAgatA tatkSaNe dRDham // 123 // anyo'pi tatra yo rAjarAjaputrAdiko jano'sti / so'pi khalu nidrAmudrAmudritanayano dRDhaM jAtaH // 124 // atha kathamapi prayatnena mahatA cetayitvA sa kumArIm / vaNAM vAdayanneva tasyA abhimukhaM bhaNatyevam // 125 // eteSAM nRpakumArANAM bhAlaphala keSvagrahastena / ghanasAra mizracandanarasena gAthAM likhevam // 126 // tathaiva kRte tayA bhaNati punaH kuNDalamapyekaikam / gRhANa karNebhyaH kuru ca pazyanti yathA neme // 127 // atha tathA kRte vINA saMhRtA tena, te'pi pratibuddhAH / pazyanti ca parasparamiti gAthAM bhAlaphalakeSu // 128 // zrIzUrasenatanayo dezadidRkSayA nirgata eSaH / kIrttijaladhikumAro vAdayati vINAM vinodena // 129|| Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaNDAyAkA / bhAlaphala jesiM lihiyA gAhulliyA ya te savve | saMbaMdhegaM keNAvi kevi se baMdhuNo huti // 130 // ekekakannakuMDalamaha taMpi paropparaM na picchaMti / to te vihiyavayaNA maMtaMti imaM tao savve // 131 // ias guNehiM imo na uNo taNuNatti bhAvamANesu / pakkhivara rAyaputtI varamAlaM kumarakaMThammi || 132 || aha khuhiyakhIrajalanihisararuMdo tuurpuurNgurusdo| dhavalavo ucchalio bahUNa kalayaTikaMThANa || 133|| to tassa baMdhuNo te bhagati taM kattha suMdarataM te 1 / to so payaDai laDahaM niyarUvaM guliyamavaNejaM // 134 // AliMgaMti saharisaM bahukumarA kittijalahivarakumaraM / sovi tAga jahArihapaDivatti kuNai sappaNayaM // bhaya kumAra adhpa kuMDalarayaNAI rAyaputtANa / Isi hasatI sAvi hu tAI tANaM samai // 136 // te kumarakusala saMgamasayaMvadaMtapayaDaNanimittaM / dhAvaNayaM takkhaNameva kumarajaNayANa peti // 137 // rAyAvi siddharAo uvaladdhapaNamaNinihANocca / harisavasapulaiyaMgo vivAhasAmaggiyaM kuNai || 138 || aha sohammadivase paramapamoeNa kumarakumarINa / pANigahaNamahUsavamaNora ho pUrio raNNA // 139 // to kittijala hikumaro bhavaNapaDAyAe parigao pavare / paMcappayArabhoe aNurbhujai jaha suro sagge // 140 // aha rahavIrapurAo piNo sirisUraseNarAyassa / bahuparivAro patto rAyaduvArI tarhi varuNo // 141 // paDihAraio so pasi sirikittijalahi atthANe / uciyapaDivattipuvvaM kumaraM vinnavai so evaM | 142 / jaha sUraseNaranno rogA aidAruNA samunbhUyA / to lahu AgaMtUNaM piumuhakamalaM paloesu // 143 // iya souM taM kumaro sahappaNA nei rAyapAsammi / kumarA eseNa so taM ciya vinnavai naravaNo // 144 // bhAlaphalakeSu yeSAM likhitA gAthA ca te sarve / saMbandhena kenApi ke'pi tasya bandhavo bhavanti // 130 // ekaikakarNakuNDalamatha tadapi parasparaM na pazyanti / tataste vismitavadanA mantrayantIdaM tataH sarve // 131 // saMvadati guNairayaM na punastanveti bhAvayatsu / prakSipati rAjaputrI varamAlAM kumArakaNThe // 132 // atha kSubdhakSIrajalAnidhisvaravipulastUrapUraguruzabdaH / dhavalarava ucchalito vadhUnAM kalakaNThIkaNThAnAm // 133 // tatastasya bandhavaste bhaNanti tat kva sundaratvaM te ? / tataH sa prakaTayati ramyaM nijarUpaM guTikAmapanIya // 134 // AliGganti saharSa bahukumArAH kIrttijaladhivara kumAram / so'pi teSAM yathArhapratipattiM karoti sapraNayam // bhaNati ca kumArImarpaya kuNDalaratnAni rAjaputrebhyaH / ISad hasantI sApi khalu tAni tebhyaH samarpayati // 136 // kumArakuzala saMgamasvayaMvarodantaprakaTananimittam / dhAvanaM tatkSaNameva kumArajanakayoH preSayanti // 137 // rAjApi siddharAja upalabdhapranaSTamaNinidhAna iva / harSavazapulakitAGgo vivAhasAmagrI karoti // 138 // atha zobhane divase paramapramodena kumArakumAryoH / pANigrahaNa mahotsavamanorathaH pUrito sajJA // 139 // tataH kIrttijaladhikumAro bhavanapatAkayA parigataH pravarAn / paJcaprakArabhogAnanubhuGge yathA suraH svarge // 140 // atha sthavIrapurAta pituH zrIzUrasenarAjasya / bahuparivAraH prApto rAjadvArI tatra varuNaH // 141 // pratihArasUcitaH sa pravizati zrIkIrttijaladhyAsthAne / ucitapratipattipUrvaM kumAraM vijJapayati sa evam // 142 // yathA zUrasenarAjasya rogA atidAruNAH samudbhUtAH / tato ladhvAgatya pitRmukhakamalaM pralokasva // 143 // 265 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supAsanAha-cariammi to kariharirahapAikkacakkarayaNAiyaM bahuM daauN| bhavaNADAyAe samaM rAyA kumaraM visajjei // 145 / / uciyapaDivattipuvvaM visajjio kumarabaMdhuvaggovi / akhaMDapayANehiM rahavIrapure gao kumaro // 146 // sirisUraseNarAyA AroveUNa tammi rajjabharaM / vihiNA kAlaM kAuM sakkasamANo suro jAo // 147 // sirikittijalahirAyA rAyA iva suyaNamaNacaorANa / jiNamayamucchappaMto aNupAlai rjjmnnbjj|148 ____ aha veyaDDhanagAo sudADhavijjAhareNa vijhammi / gacchaMteNaM kajjaMtareNa gimhammi bhavaNuvari // 149 / diTThA bhavaNapaDAyA suttA sirikittijalahinivapAse / tadehaluddhacitteNa avahaDA naravare sutte / / 150 // aha paccUse rAyA suttaviudo paloyae jAya / tAva na picchai taM pANavalahaM paNaiNiM pAse // 151 // AsannapariyaNAo savvattha gavesiyAvi sA tattha / no ukladdhA tatto citai eya mahacchariyaM // 152 // jAmillamahallayasaMkulammi maNuyANa tAva na paveso / vAsabhavaNammi, navaraM surakhayarANaM imaM kammaM // 153 / tA kiM iha kAyavvaM ahavA kAyavvamittha na hu asthi / divvega jeNa ghaDiUNa vihaDiyA tassa iya ciMtA / yata uktam apatthiyaI iMti jaha dukkhaI, sahasA pariNamaMti taha sukkhaI / pujvajjiyaiM dharivi ko sakkai, sappurisahaM cittuvi na camakai // 15 // evaM samAhiyamaNo dUmijjaMtovi tIe viraheNa / uvaviThTho atthANe saMThavi pariyaNaM tIe // 156 // iti zrutvA taM kumAraH sahAtmanA nayati rAjapArthe / kumArAdezena sa tadeva vijJapayati narapataye // 144 // tataH kariharirathapadAticakraratnAdikaM bahu dattvA / bhavanapatAkayA samaM rAjA kumAraM visRjati // 14 // ucitapratipattipUrva visRSTaH kumArabandhuvargo'pi / akhaNDaprayANe rathavIrapure gataH kumAraH // 14 // zrIzUrasenarAja Aropya tasmin rAjyabharam / vidhinA kAlaM kRtvA zakrasamAnaH suro jAtaH // 147 // zrIkIrtijaladhirAjo rAjeva sujanamanazcakorANAm / jinamatamutsarpayannanupAlayati rAjyamanavadyam // 148 // ____ atha vaitADhyanagAt sudaMSTravidyAdhareNa vindhye / gacchatA kAryAntareNa grISme bhavanasyopari // 149 // dRSTA bhavanapatAkA supt| zrIkIrtijalAdhinRpapArthe / tadehalubdhacittenApahRtA naravare supte // 160 // atha pratyUSe rAjA suptavibuddhaH pralokate yAvat / tAvat na pazyati tAM prANavallabhAM praNayinI pArthe / / 151 // AsannaparijanAt sarvatra gaveSitApi sA tatra / no upalabdhA tatazcintayatyetad mahAzcaryam // 152 // yAmikanivahasaMkule manujAnAM tAvanna pravezaH / vAsabhavane, navaraM surakhacarayoridaM karma // 153 // tasmAtkimiha kartavyamathavA kartavyamatra na khalvasti / devena yena ghaTitvA vighaTitA tasyeyaM cintA // 154 // aprArthitAnyAyanti yathA duHkhAni, sahasA pariNamanti tathA saukhyAni / pUrvArjitAni dhartuM kaH zaknoti, satpuruSANAM cittamapi na camatkaroti // 15 // evaM samAhitamanA dUyamAno'pi tasyA viraheNa / upaviSTa AsthAne saMsthApya parijanaM tasyAH // 156 // 1 ka. bhajma gehammi nakha. majma gihammi ndeg| 2 ka. ga. vinna vi / Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhvnnpddaayaakhaa| 297 AgaMtUNaM aha vAyaseNa paDhamammi divasajAmammi / vAyavyAe disAe phalie sahakArarukkhammi // 157 // laviyaM maMjulakalayaMThikaMTamahureNa saraviseseNa / taM souM sauNaviU naranAhaM vinnavei imaM // 158 // devIsamAgameNaM vaddhAvai deva ! vAyaso esa / sauNagaMthe bhaNiyaM jeNa imaM nAha ! nisuNesu // 159 / / siddhibhayaMcaravattAbhoyaNavuTTitthina?thIlAbhe / kahai lavaMto kAo puvvAisu paDhamajAmammi // 160 // vesAgamathIlAbhaM buTThI vattA arINa nAsaM ca / thIlAbhamacchabhakkhaNaaggI pUvvAi biyajAme // 161 / / bhayakalahabuTikArIariniddhagurUNa Agamo vattA / pubbAi taiyapahare vaMbhammi ya kajjasaMsiddhI // 162 // bhayasuyavattAatihI DamaraM thIvaMchanivagurUpUyA / baMbhe lehAgamaNaM pulyAisu turiyapahara mmi // 163 // gohatthINa piTe kAo jai lavai deva ! thIlAbhaM / kUvataDe piyadasaNa naItaDe nivabhayaM kahai // 164 // evaM sAuNieNaM sauNasarUve kahijjamANammi / sahasA pArasiyasuo samAgao rAyapayamUle // 165 // namiuM bhagai naresara ! tuha payapaumANa vinavaNaheuM / bhavaNapaDAyAdevIsayAsao ahamihaM patto // 166 // tannAmasavaNataMjAyaharisapulaeNa rAiNA bhaNiyaM / bho kIra ! khIrasakaradakkhAbhakkhaM karahi tAva / / 167 / / to jhatti taM taheva ya karAviya pucchio puNo kIro / he kahasu kattha divA maha iMTA kena cAnIyA ? / / to so kahei nisuNasu naravara ! devIe mUlao suddhi / suravijjAharakIlAjho vijho girI asthi // 169 // jo bhayiratiyaptavilayAvalayAvaliraNiraneuraravehiM / hakAraibva varataruNataruNijuyalAI kIlatthaM // 170 / / AgatyAtha vAyasena prathame divasayAme / vAyavyAM dizi phalite sahakAravRkSe // 157 // lapitaM manjulakalakaNThIkaNThamadhureNa svaravizeSeNa / tat zrutvA zakunavid naranAthaM vijJapayatIdam // 15 // devIsamAgamena vardhayati deva ! vAyasa eSaH / zakunayanthe bhaNitaM yenedaM nAtha ! zRNu // 159 // siddhibhayacaravArtAbhojanavRSTistrInaSTastrIlAbhAn / kathayati lapana kAkaH pUrvAdiSu prathamayAme // 16 // vezyAgamastrIlAbhau vRSTiM vArtAmarINAM nAzaM ca / strIlAbhamatsyabhakSaNAgnIn pUrvAdau dvitIyayAme ||161 // bhavakalahavRSTikAryarisnigdhagurUNAmAgamaM vArtAm / pUrvAdau tRtIyaprahare brahmaNi ca kAryasaMsiddhim // 162 // bhayasutavArtA'tithIn DamaraM strIvAJchAnRpagurupUjAH / brahmaNi lekhAgamanaM pUrvAdiSu turyaprahare // 16 // gohastinoH pRSThe kAko yadi lapati deva ! strIlAbham / kUpataTe priyadarzanaM nadItaTe nRpabhayaM kathayAti // 164 // evaM zAkunikena zakunasvarUpe kathyamAne / sahasA pArasIkazukaH samAgato rAjapAdamUle // 165 // natvA bhaNati narezvara ! tava pAdapadmayovijJapanahetoH / bhavanapatAkAdevIsakAzato'hamiha prAptaH // 166 // tannAmazravaNasaMjAtaharSapulakena rAjJA bhaNitam / bhoH kIra ! kSIrazarkarAdrAkSAbhakSaNaM kuru tAvat // 167 // tato jhaTiti tattathaiva ca kArayitvA pRSTaH punaH kIraH / he kathaya kva dRSTA mameSTA kena cAnItA ? // 169 / / tataH sa kathayati zRNu naravara ! devyA mUlataH zuddhim / suravidyAdharakrIDA'vandhyo vindhyo girirasti // 168 // yo bhrabhitRtridazavanitAvalayAvaliraNitRnUpuraravaiH / hakkArayatIva varataruNataruNIyugalAni krIDArtham // 170 // 1 ka. siddhi bhayaM ca v|2 kha. bhini| 3 ka. sva. naibha / Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 supAsanAha - cariammi tami ma sA devI dakkhAghaNamaMDavarasa majjhammi / diTThA nidAmuddAdadamuddiyanayaNapuDajuyalA // 171 // harihasijA gayA, ego vijjAharo ya tIe puro / jaMpatoNegAI vayaNAI siNehasArAI // 172 // tadyathA ; pasIya pasayaccha! chaMTasu niyadiTTicchoha amavadhArAhi / mayaNaggisaMpattiM hayahiyaye majjha karabhoru ! | bujha pie! daie, evaM suNiuM jhaDatti paDibuddhA / tumhapaDirUvadhAri pAsai vijjAharasudADhaM || 174|| to kasiNIkavaNA bAhulliyaloyaNA mae bhaNiyA / kiM tumameyAvatthaM pattA niyapiyayamaM daddhuM ? || 175 | tato devI jaMpara na hoi maha piyayamo imo kIra ! / kittimasiNehameso payAsae jamiya jaMpato // 176 / pAsAovi na dIsai na caiva maha pariyaNovi pAsammi / to nicchaeNa imiNA avahari ahamihANIyA / mahai maha sIlarsa eso vaDuMtarammitA bhulo / jai sIlaMpi na hojA nArINaM to varaM maraNaM / / 178 // maga paveso varaM vaNe hariguhAe saMvAso / mA sIlassa bhaMso havijja sukulappasUyANaM // 179 // sIlaM paramanihANaM sIlaM mahilANa bhUsaNamaNajyaM / taha sugaiheU sIlaM sivasuhataruniruvahayavIyaM // 180 // tA vijayasArabhUyaM sIlaM pANacaevi na cassaM / ko vA jIvaMtIe maha sakkai khaMDiDaM sIlaM ? // 181 // evaM maha kahiUNaM moNeNaM jAva saMThiyA devI / vijjAhararAyasuo to so bhaNio mae evaM / / 182 // rasaNaM asiuM dasaNehiM marai sIlassa khaMDaNe esA / taha ya na vaMchiyasiddhI ihaloe tumha picchAmi // paraloe puNa sIlassa khaMDaNe kayamaNassa jaM pAve / narayAisu dukkhaparaMparAe taM kAraNaM paramaM // 184 // tasmin mayA sA devI drAkSAghanamaNDapasya madhye / dRSTA nidrAmudrAdRDhamudritanayanapuTayugalA // 171 // mahArhazayyAyAM gatA, eko vidyAdharazca tasyAH puraH | jalpannanekAni vacanAni snehasArANi // 172 // prasIda mRgAkSi ! ukSa nijadRSTikSepa | mRtadhArAbhiH / madanAgnisaMpradIptaM hRtahRdayaM mama karabhoru ! // 173 // pratibudhyasva priye ! dayite ! etat zrutvA jhaTiti pratibuddhA / yuSmatpratirUpadhAriNaM pazyati vidyAdharasudaMSTram // tataH kRSNIkRtavadanA bASpavallocanA mayA bhaNitA / kiM tvametadavasthAM prAptA nijapriyatamaM dRSTvA // 175 // tato devI jalpati na bhavati mama priyatamo'yaM kIra ! | kRtrimasnehameSa prakAzayati yaditi jalpan // 176 // prAsAdo'pi na dRzyate naiva mama parijano'pi pArzve / tato nizcayenAnenApahatyA hamihAnItA // 177 // kAGkSati mama zIlabhraMzameSa mahAntare tAvad bhraSTaH / yadi zIlamapi na bhaved nArINAM tato varaM maraNam // 178 varamagnau pravezo varaM vane hAraguhAyAM saMvAsaH / mA zIlasya bhraMzo bhavatAt sukulaprasUtAnAm // 179 // zIlaM paramanidhAnaM zIlaM mahilAnAM bhUSaNamanardham / tathA sugatihetuH zIlaM zivasukhatarunirupahatabIjam // 180 tasmAttrijagatsArabhUtaM zIlaM prANatyAge'pi na tyakSyAmi / ko vA jIvantyA mama zaknoti khaNDayituM zIlam ? | evaM mAM kathayitvA maunena yAvat saMsthitA devI / vidyAhararAjasutastataH sa bhaNito mayaivam // 182 // rasanAmazilA dazanaimriyate zIlasya khaNDana eSA / tathA ca na vAJchitArthasiddhiriloke yuSmAkaM pazyAmi / paraloke punaH zIlasya khaNDane kRtamanaso yatpApam / narakAdiSu duHkhaparamparAyAstat kAraNaM paramam // 184 // Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhvnnpddaayaakhaa| jaM puNa maraNassa mahAsaIe eIi kAraNaM tumhe / saMjAyaha, eyassa u pAvassa aIvaghorassa // 185 // pAvANubaMdhiNo bahupuggalapariyaDakoDikoDIhiM / nitthAro jai bhaviyavvayAe vasao kahavi hohii||186|| tA tuha vijjAhararAyavaMsapabhavassa pavarajAissa / vijjAsayanilayassavi hoi avijjA imaM cojaM // 187 // tA tiriyassavi vayaNeNa majjha muccau asaggaho eso / khaMDasarAvaThiyapi hu pIyaM amaya ruyaM haNai // 188 // to maM pucchai vimhiyahiyao vijAharo imaM kIra! / kaha tuha iya dakkhattaM evaMvihavayaNavinnAse ? // 189 // roro jaha rayaNavaI jAyai rayaNAyaraM nisevaMto / taha suyanihimaNisevAe majjha iya vayaNavinnANaM // 190 // to joDiyakarakamalo nivaDiya calaNesu bhaNai maM khyro| dhammagurU maha tumhe esAvi hu siilrynnnihii|| maha bhaiNI, tA eyaM Nemi ahaM tammi ceva nayarammi / saha tumae tattha gao ThAmi ahaM nagaravAhimmi // tumameyaM naravaiNo sAhasu jAesu majjha abhayaM ca / taM ca tahacciya jAya, saMpai devo pamANaMti // 193 // to rAyA kIravaraM taM Aroviya niyammi ucchaMge / niyakaMThAo rayaNAvaliM ca khiviUNa tkkNtthe||194|| uluto bhaNai suyaM sahalIkuNa loyaNAI, daMse / taM nararayaNaM, tArisaitthIrayaNe vasagayammi // 195 // jassAsattamaNassavi tuha pannavaNeNa erisA buddhI / jAyA, taha abhayaM ciya dinnaM me savvahA tassa // 196 // aha pANiThAviyasuo rAyA tahaMsieNa maggeNa / aNugamaMto bahupariyaNeNa ThANa tamaNupatto // 197 // to tAIvi naranAhaM iMtaM dadrUNa dUrao ceva / saMmuhamurviti, uciyaM paDivattiM to kareUNa // 198 // nayarammi payaTTamahUsavammi patto nivo samaM teNa / khayaraM kIraM ca tahiM sammANe visajjei // 199 / / yat punarmaraNasya mahAsatyA etasyAH kAraNaM yUyam / saMjAyadhve, etasya tu pApasyAtIvaghorasya // 18 // pApAnubandhino bahupudgalaparAvartakoTikoTibhiH / nistAro yadi bhavitavyatAyA vazataH kathamapi bhaviSyati // 186 // tasmAttava vidyAdhararAjavaMzaprabhavasya pravarajAteH / vidyAzatanilayasyApi bhavatyavidyedamAzcaryam // 187 // tasmAttirazco'pi vacanena mama mucyatAmasahaha eSaH / khaNDazarAvasthitamapi khala pItamamataM rujaM hanti // 18 // tato mAM pRcchati vismitahRdayo vidyAdhara idaM kIra! / kathaM taveti dakSatvamevaMvidhavacanavinyAse ? // 189 // ro yathA ratnapatirjAyate ratnAkaraM niSevamANaH / tathA zrutanidhimunisevayA mameti vacanavijJAnam / / 190 // tato yojitakarakamalo nipatya caraNayorbhaNati mAM khacaraH / dharmaguravo mama yUyameSApi khalu zIlaratnanidhiH / / mama bhaginI, tasmAdetAM nayAmyahaM tasminneva nagare / saha yuSmAbhistatra gatastiSThAmyahaM nagara bahiH // 192 // yUyametad narapataye kathaya yAcasva mamAbhayaM ca / tacca tathaiva jAtaM, saMprati devaH pramANamiti // 193 // tato rAjA kIravaraM tamAropya nija utsaGge / nijakaNThAd ratnAvaliM ca kSiptvA tatkaNThe // 194 // uttiSThan bhaNati zuka saphalIkuru locane, darzayitvA / tannararatnaM, tAdRzastrIratne vazagate // 19 // yasyAsaktamanaso'pi tava prajJApanenedRzI buddhiH / jAtA, tathA'bhayameva dattaM mayA sarvathA tasyaM // 196 // atha pANisthApitazuko rAjA taddarzitena mArgeNa / anugamyamAno bahuparijanena sthAnaM tadanuprAptaH // 197 // tatastAvapi naranAthamAyAntaM dRSTvA dUrata eva / saMmukhamupetaH, ucitAM pratipattiM tataH kRtvA // 198 // Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 supAsanAha cariammipAubhUo gabbho devIe tammi caiva samayammi / to bhaNai jaNo gabbho nivasaMbhoyAu jai hu~to // 200 / tA puvvaM eyAe annAe ahava rAyadevIe / kiM no pAubbhUo ettiyavarisehiM, taM nUNaM // 201 // tattha gayA paribhuttA esA vijjAhareNa pacchA o / gurujaNabhaNieNa imaM chaumaM raiUNa ANIyA // 202 / loyavayaNijjameyaM rAyA AyanniUNa ciMtei / sacco esa pavAo loo alio ya balio ya // 203 / loeNa ghaDiyajuttI visae eyammi majjhavi maNammi / uppAyai sabbhAvaM, saMbhAvijjai na puNa eyaM // 204 / ahavA savvamasaccaM hoi kammodayAu eIe / tahavi hu iya jaNavAo na suMdaro kulappasUyANa // 205 // tApesijau esA jaNayagihe viraiuM imaM chaumaM / jaha jaNao apaDutaNU teNavi maha pesio leho||206| jaM lehadasaNAo bhavaNapaDAyA jhaDatti maha pAse / pesaiyavvA tumae iya kahiuM tIi to rannA // 207 // ANatto seNANI eyaM sottaNa jaNayagehammi / taM Agacchama sigdhaM imIe jaNayassa parikahi // 208 // jaha bhaNiyamimaM rannA kAraNavasau imAe iha pasavo / uciutti pesio haM evaM vittaNa iha jhatti // 209 / teNavi taheca vihiya, sAvi gayA tattha pAsiuM jaNayaM / nIroga pariciMtai majjha vilIyaM naravaissa // 210 / / parivasai kiMpi citte, chaumaM kAUNa teNa teNeha / pesaviyA piugehe, tamahaM thevaMpi na saremi // 211 vijAharaavaharaNe kiMcivi loyAu puNa alIyapi / nisuNeUNa vilIyaM aniveeUNa me puro||212 manne paricattA haM, taM maha kammANa vilasiyamasesaM / iya aparikviyakArI kaha nahA ajauttovi ? // 213 nagare pravRttamahotsave prApto nRpaH samaM tena / khacaraM kIraM ca tatra sammAnya visRjati // 199 // prAdurbhUto garbho devyAstasminneva samaye / tato bhaNati jano go nRpasaMbhAgAd yadyabhaviSyat // 20 // tadA pUrvametasyA anyasyA athavA rAjadevyAH / kiM no prAdurbhUta etAvadvarSeH, tannUnam // 201 // tatra gatA parimuktaiSA vidyAdharaNa pazcAttu / gurujanabhANatenedaM chadma racayitvA''nItA // 202 // lokavacanIyametad rAjA''karNya cintayati / satya eSa pravAdo loko'lIkazca panizca // 203 / / lokena ghaTitayuktirviSaya etasminmamApi manasi / utpAdayati sadbhAvaM, saMbhAvyate na punaretat // 204 // athavA sarvamasatyaM bhavati karmodayAdetasyAH / tathApi khalviti janavAdo na sundaraH kulaprasUtAnAm // 205 / tasmAt preSyatAmeSA janakagRhe viracayyedaM chadma / yathA janako'paTutanustenApi mama preSito lekhaH // 206 / / yallekhadarzanAd bhavanapatAkA jhaTiti mama pArthe / preSayitavyA yuSmAbhiriti kathayitvA tasyai tato rAjJA // 2074 AjJaptaH senAnIratAM muktvA janakagehe / tvamAgaccha zIghramasyA janakasya parikathya // 208 // yathA bhaNitamidaM rAjJA kAraNavazato'syA iha prasavaH / ucita iti preSito'hamenAM gRhItveha jhaTiti // 209 // tenApi tathaiva vihitaM, sApi gatA tatra dRSTA janakam / nIrogaM paricintayati mama vyalakiM narapateH // 210 // parivasati kimapiM citte, chadma kRtvA tena teneha / preSitA pitRgehe, tadahaM stokamapi na smarAmi // 211 // vidyAdharApaharaNe kiJcidapi lokAt punaralIkamapi / zrutvA vyalIkamanivedya me purataH // 212 // manye parityaktA'hama, tanmama karmaNAM vilasitamazeSam / ityaparIkSitakArI kathamanyathA''ryaputro'pi ? // 213 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavaNapaDAyAkahA / 301 pAsAu jAi saMdesarahiM eitti hoi na hu eyaM / iya buddhIe tIe seNANI na bhaNio kiMpi // 214 // 'tammi gae sA devI saMvaraNa kAuM niyamaNammi to| jhUrai evaM hA divva! vavasiyaM kaha tae evaM ? // paiNA saha kuNa virahaM vihavaM avaNehi maraNamuvaNehi / jaM puNa payaDasi sIle majjha kalaMka tamacchariyaM / / cArehito vinAyasavvatavvaiyaro naravarovi / ciMtei siddharAo dhiratthu saMsAravAsassa // 217 // jaM kittijalahirAyA viveyanayamaMdiraM kayanagurU / suNiuM niyasavaNehiM vijAharakIravuttaMtaM // 218 // nivbUDhasaittasiromaNIe vacchAe vavasae evaM / paravasaNasavapAgayadujjaNaduvbayaNamitteNa // 219 // ucchaMge ThaviUNaM bhavaNapaDAyapi bhaNai egate / bAhajalAvilanayaNo vacche ! mA kheyamuvvahasu // 220 // yataH " nyaGnIto'pi karAghAtairutpatatyeva kandukaH / prAyeNa hi suvRttAnAmasthAyinyo vipattayaH // " itto ya kittijalahI rAyA rahavIranayarasaMpattaM / caudasapuvviM vaMdivi pariyaNapurajaNasamAutto // 22 // uciyaTTANuvaviThTho parAe bhattIe dhammasavaNatthaM / bahujaNauvayAratthaM tappurao kahai suyanANI // 222 // kohAidRsiyamaNo jaM jaMpai tapphalaM phuDaM narayA / sahasA payaMpiyapi hu dei alIyaM duhAI jao // 223 // parihAseNa savattI bhavaNapaDAyAe annjmmmmi| bhaNiyA ya 'haTTagAvI' tappariNAmo imo jaao||224|| bhaNai nariMdo muNivara ! vuttamiNaM savittharaM kahaha / to japai muNinAho, Asi puraM vijayakheDaMti // vatthAsi paumasiTThI nirapaccA tassa paNaiNI paumA / aivallahA ya sA tassa, tIe to'nnicchmaannovi|| pariNAvio sa mahilaM anna, dhUyaMva mannae taM sA / aha annayA payaTTe kahApabaMdhammi paumAe // 227 // prasAda yAnti saMdezakaireta iti bhavati na khalvetat / iti buddhayA tayA senAnIna bhaNitaH kimapi // 214 // tasmin gate sA devI saMvaraNaM kRtvA nijamanasi tataH / khidyata evaM hA daiva ! vyavasitaM kathaM tvayavam ? // 215 // patyA saha kuru virahaM vibhavamapanaya maraNamupanaya / yatpunaH prakaTayAsa zIle mama kalaGkaM tadAzcaryam // 216 // cArebhyo vijJAtasarvatadvayatikaro naravaro'pi / cintayati siddharAjo dhigastu saMsAravAsam // 217 // yat kIrtijaladhirAjo vivekanayamandiraM kRtajJaguruH / zrutvA nijazravaNAbhyAM vidyAdharakIravRttAntam // 218 // niyUMDhasatItvaziromaNau vatsAyAM vyavasyatyevam / paravyasanotsavaprAkRtadurjanadurvacanamAtreNa // 219 // utsaGga sthApayitvA bhavanapatAkAmapi bhaNatyekAnte / bASpajalAvilanayano vatse ! mA khedamubaha // 220 // itazca kIrtijaladhI rAjA rathavIranagarasaMprAptam / caturdazapUrviNaM vanditvA parijanapurajanasamAyuktaH // 221 / / ucitasthAnopaviSTaH parayA bhaktyA dharmazravaNArtham / bahujanopakArArtha tatpurataH kathayati zrutajJAnI // 222 // krodhAdidUSitamanA yajalpati tatphalaM sphuTaM narakAH / sahasA prajalpitamapi khalu dadAtyalIkaM duHkhAni yataH parihAsena sapatnI bhavanapatAkayA'nyajanmani / bhaNitA ca 'haTTagavI' tatpariNAmo'yaM jAtaH // 224 // bhaNati narendro munivara ! vRttAntamidaM savistaraM kathaya / tato jalpati muninAthaH, AsItpuraM vijayakheTamiti // tatrAsItpadmazreSThI nirapatyA tasya praNayiNI padmA / ativallabhA ca sA tasya, tayA tato'nicchannapi // 226 // Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 supAsanAha-cariammi-- haTTagAvitti sahasA bhaNiyA esA, imaM ca paumeNa / nisuyaM taheva taM pariNayaM ca to vAsabhavaNammiA2289 dino na se paveso to sA gaMtUNa kahai paumAe / sAvi hu pucchai paumaM tumhavaraddhaM kimeyAe ? / 229 so bhaNai haTTagAI bhaNiyA esA tae, to paumA / 'khiDDeNa mae bhaNiyaM eya' iccAi bhnniuunn||230|| pattijAvai paumaM, to so puvvaMva vaTTaI tIe / paumA ya desavirayA kiMtu aNAbhogao evaM // 231 // no pariciMtai esA bIyammi vayammi majjha aiyAro / sahasA abbhakkhANa, AjammaM pAliuM sammaM / 232 / sesaM tu desaviraI, aMtimasamayammi imamaIyAre / appaDikkamiUNa mayA pattA sohammakappammi // 233 // tatto ya cuyA jAyA kameNa tuha bhAriyA imA inhi / tanyayaNaphalaM pattA vayaNijjamimaM susIlAvi // taM sou puraloo bhaNai muNiMdaM bahu visarato / devIe vayaNijjaM eyaM suvisuddhasIlAe // 235 / / AroviyamamhehiM, tA pahu ! eyassa pAvakammassa / jaha muccAmo amhe karuNaM. kAuM tahA kuNaha // 236 / ' pAvAvagamovAe kahiyammi savitthare muNiMdeNa / kehipi savvaviraI gahiyA deseNa annahiM // 237 // sammattamittamannehi, naravaro puNa namittu muNinAhaM / vinavai puNo evaM jaha mai karuNaM kareUNa // 238 // ThAyavvamittha kaivayadiNANi kajaM jamittha taM pahuNo / jANaMti puNa sayaM ciya iya bhaNiuM uhio ttto|| niyarajjakajjasikkhaM dAumamaccassa pavarasuhaDehi / saha varaturayArUDhahi jAi kaMcaNapuri nayariM // 240 // saMpannaputtarayaNaM bhavaNapaDAyaM tao khamAvei / loyavayaNeNa eyaM kayaM mae maMdaneheNa // 24 // pariNAyitaH sa mahilAmanyAma, duhitaramiva manyate tAM sA / athAnyadA pravRtte kathAprabandhe padmayA // 227 // haTTagavIti sahasA bhaNitaiSA, idaM ca pajhena / zrutaM tathaiva tat pariNataM ca tato vAsabhavane // 228 // datto na tasyAH pravezastataH sA gatvA kathayati padmAm / sApi khalu pRcchati padmaM tavAparAddhaM kimatayA ? // sa bhaNati haTTagavI bhaNitaiSA tvayA, tataH padmA / 'krIDayA mayA bhaNitametat' ityAdi bhaNitvA // 230 // pratyAyayati paJa, tataH sa pUrvamiva vartate tasyAm / padmA ca dezaviratA kintvanAbhogata evam // 231 // no paricintayatyeSA dvitIyatrate mamAticAraH / sahasA'bhyAkhyAnaM, Ajanma pAlayitvA samyak // 232 // zeSa tu dezaviratim, antimasamaye imamatIcAram / apratikramya mRtA prAptA saudharmakalpe // 233 // tatazca cyutA jAtA krameNa tava bhAryeyamidAnIm / tadvacanaphalaM prAptA vacanIyamidaM suzIlApi // 234 // tat zrutvA puraloko bhaNati munIndraM bahu khidyamAnaH / devyA vacanIyametat suvizuddhazIlAyAH // 23 // AropitamasmAbhiH, tasmAtprabho ! etasmAtpApakarmaNaH / yathA mucyAmahe vayaM karuNAM kRtvA tathA kuruta // 236 // pApApagamopAye kathite savistare munIndreNa / kairapi sarvaviratigRhItA dezenA'nyaiH // 237 // samyaktvamAtramanyaiH, naravaraH punarnatvA muninAtham / vijJapayati punarevaM yathA mAya karuNAM kRtvA // 238 // sthAtavyamatra katipayadinAni kArya yadatra tat prabhavaH / jAnanti punaH svayameveti bhaNitvotthitastataH // 239 // nijarAjyakAryazikSAM dattvA'mAtyasya pravarasubhaTaiH / saha varaturagArUDhaiyAti kAJcanapurI nagarIm // 240 // saMpannaputraratnAM bhavanapatAkAM tataH kSamayati / lokavacanenaitat kRtaM mayA mandasnehena // 241 // Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 303 bhavara pddaayaakhaa| (jaha natthi phalaM vaMjuladumassa vaDauMbaresu vA puSpaM / taha daie ! tuha dehe na vijjae dosalesovi // 242 // bAi jaMpiNaM niyanayare Nei guruvibhrUIe / puttaM rajje ThaviDaM givhai pavvajjamaNavajjaM || 243 || pAyAtio ahamavarisamma lei pavvajjaM / aNavajjaM taM paripAliUNa pattAI dovi sivaM || 244 // // iti dvitIyatrate prathamAticAre bhavanapatAkAkathA samAptA // yathA nAsti phalaM vaJjuladrumasya vaTodumbarayorvA puSpam / tathA dayite ! tava dehe na vidyate doSalezo'pi // 242 // ityAdi jalpitvA nijanagare nayati guruvibhUtyA / putraM rAjye sthApayitvA gRhNAti pravrajyAmanavadyAm // 243 // bhavanapatAkApi tato'STamavarSe lAti pravrajyAm | anavadyAM tAM paripAlya prAptau dvAvapi zivam // 244 // Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'rAyaviruddhA ime maMtaMti rahammi' bhaNai jo dhiTTho / so mailiyavIyavao dharaNuvva sudukkhao hoI / tathAhi asthi iha bharavAse vAsava aMgaMva su-ra-yaNakayagdhaM / vIrauraM nAma puraM rAyA raNavIranAmoti || 2 || jalahilaharivva bhajjA vararayaNA asthi tassa rayaNavaI / tANa suA guNajalahI maMtissa suo ya dharaNoi tANaM ca paruparao pII taha kahavi vaDhiyA dUraM / nayaNanimeseNavi jaha adaMsaNe dukkhiyA huMti // 4 aha annayA vasaMte te saMpattA maNoramujjANe / adolayAdhirUDhaM picchaMti varaMgaNa ekkaM ||5|| mahumahasirivva savvaMgalagga aicaMgakusuma AharaNaM / rayaNAharaNavihUsiya paDicAriyaviMda pariyariyaM // 6 // taM daddUNa kumAro mAravahUrUvavibhamaM reto / sAvi kumarassa rUvaM daddUNa ThiyA mayaNavayA // 7 // niddhanayaNAvaloyaNamannonnaM picchiuM bhaNai dharaNo / jANiyatayabhipyAo kumAra ! jaha ittha cUyammi taha lava koilA jaha mairNapi ucchahai maha maNaM gaMtuM / no purao, to ThAmo iheva gurucyachAyAe ||9| yaha tattha diyA taruNIjuyalaM picchaMti uttarAhuttaM / gayaNeNaM gacchataM AgacchaMtaM khaNeNa tao // 10 // tAhi samaM ci eka kharavimANaM taoya oyariyaM / vijjAharanaranAhaM chattAIkakuhaka sohaM // 11 // abhimu taM daddU karaMti uciyapaDivattiM / sovi vimANe AroviUNa te jAi nivabhavaNe / / 12 kayavayAro ya naresareNa sIhAsaNe suhAsINo / bhaNai raNavIrarAyaM ekkacciya asthi maha dhUyA || 13 | uciyaM varamala tassa tIe nemittieNa me kahiye / vIrapurujjANavare maNorame pesaha kumAriM // 14 // 'rAjaviruddhAnIme mantrayanti rahasi ' bhaNati yo dhRSTaH / sa malinitadvitIyatrato dharaNa iva suduHkhito bhavati // ! astIha bharatavarSe vAsavAGgamiva suratnakrayA [ surajanakRtA ] m / vIrapuraM nAma puraM rAjA raNavIranAmeti // 2 // jaladhilaharivi bhAryA vararatnA'sti tasya ratnavatI / tayoH suto guNajaladhirmantriNaH sutazca dharaNa iti ||3| tayozca parasparataH prItistathA kathamapi vRddhA dUram / nayananimeSeNApi yathA'darzane duHkhitau bhavataH // 4 // athAnyadA vasante tau saMprAptau manoramodyAne / AndolakAdhirUDhAM pazyato varAGganAmekAm ||5|| madhumahAzriyamiva sarvAGgalagnAticaGgakusumAbharaNAm / ratnAbharaNavibhUSitaparicArikAvRndaparikaritAm // 6 // dRSTvA kumAro mAravaghUrUpavibhramAM raktaH / sApi kumArasya rUpaM dRSTvA sthitA madanavazagA ||7|| snigdhanayanAvalokanamanyonyaM dRSTvA bhaNati dharaNaH / jJAtatadabhiprAyaH kumAra ! yathAtra cUte // 8 // tathA lapati kokilA yathA manAgapyutsahate mama mano gantum / no purataH, tatastiSThAva ihaiva gurucUtacchAyAyAm // atha tatra sthitI taruNIyugalaM pazyata uttarAbhimukham / gaganena gacchadAgacchat kSaNena tataH // 10 // tAbhyAM samamevaikaM khacaravimAnaM tatazcAvatIrNam / vidyAdharanaranAthaM chatrAdikakudakRtazobham // 11 // AtmAbhimukhamAyantaM dRSTvA kuruta ucitapratipattim / so'pi vimAna Aropya tau yAti nRpabhavane // 12 // kRtopacArazca narezvareNa siMhAsane sukhAsInaH / bhaNati raNavIrarAjamekaivAsti mama duhitA // 13 // 1 1 ka. bano, kha. pato / 2 ka. maNo maNAgaMpi gaMtumucchahara / no / Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharaNakahA / 305 tthaTTiyAe harihI cittaM raNavIrarAyataNao jo / eIe varo so, iya souM iha pesiyA kumarI ||15|| laggamavi ajja caiva, tA doNhamesiM rayaNANaM / nimmavaNe AyAso hou kayattho payAvaiNo || ittAya savalamUle ThAUNaM bhaNai naravaraM dharaNo / jaha kumarassavi sammayameyaM tA kuNau lahu deva || 17 || to panimmitA niveNa vitte vivAhapavvammi / sammANiUNa khayaro visajjio jAi sahANaM // 18 // aha annA kumArI atthANasahAe jaNayapAsamma / jA ciTThA tA patto paDihAranirUviyasarUvo ||19|| ujjANavalapurisa vinnavai naresaraM paNamiUNa / jaha amaracaMdasUrI thubbato amaraviMdeNaM ||20|| naMdaNa ujjANe samosaDho ajja, iya nisAmeuM / amayasittovva kumaro vinnavai kayaMjalI jaNaya || 21 // jaha jaMgamatitthANaM tANaM tAyassa daMsaNaM juttaM / to tavvaMdaNaheu jAi nariMdo saparivAro ||22|| tattha gao taM darda gaIdakhaMdhAu uttareUNa / saha kumareNaM vihiNA vaMdai romaMcakaMcuio ||23|| to duduhigahirodAmaruMdasaddeNa dhammalAbheNa / Adiu~ nariMdaM tayaNu imaM desaNaM kuNai ||24|| tathAhi ; jaM jaM iha saMpajjai maNoramaM rUvariddhimAIyaM / taM taM dhammassa phalaM vivarIyaM puNa ahammassa ||25|| dhammAbhAsehiM samAulammi bhuvaNe jahaTThiyaM dhammaM / AsannabhAvibhaddA viralacciya kei jANaMti || 26 // viralAvite viralA dhammavisesaM viyANiuM sammaM / jaM jaha bhaNiyaM taM taha kuNaMti niyadehaniravikkhA || jatya viSayavirAo kasAyacAo guNesu aNurAo / karuNAe apamAo so dhammo sivsuhovaao| 28|| ucitaM varamalabhamAnasya tasyA naimittikena me kathitam / vIrapurodyAnavare manorame preSayata kumArIm ||14|| tatra sthitAyA hariSyati cittaM raNavIrarAjatanayo yaH / etasyA varaH saH, iti zrutveha preSitA kumArI // 15 // pariNayanalagnamapyadyaiva, tasmAd dvayoranayo ratnayoH / nirmApaNa AyAso bhavatu kRtArthaH prajApateH // 16 // itazca zravaNamUle sthitvA bhaNati naravaraM dharaNaH / yathA kumArasyApi saMmatametat tasmAtkarotu laghu devaH // 17 // tataH pratipanne tathA nRpeNa vRtte vivAhaparvaNi / sammAnya khacaro visRSTo yAti svasthAnam // 18 // athAnyadA kumAra AsthAnasabhAyAM janakapArzve / yAvattiSThati tAvatprAptaH pratIhAranirUpitasvarUpaH ||19|| udyAnapAlapuruSo vijJapayati narezvaraM praNamya / yathA'maracandrasUriH stUyamAno'maravRndena // 20 // nandanavanodyAne samavasRto'dya, iti nizamya / amRtasikta iva kumAro vijJapayati kRtaanyjlirjnkm||21|| yathA jaGgamatIrthAnAM teSAM tAtasya darzanaM yuktam / tatastadvandana boryAti narendraH saparivAraH // 22 // tatra gatastaM dRSTvA gajendraskandhAduttIrya / saha kumAreNa vidhinA vandate romAJcakaJcukitaH ||23|| tato dundubhigabhIroddAmavipulazabdena dharmalAbhena / Anandya narendraM tadanvimAM dezanAM karoti // 24 // yadyadiha saMpadyate manoramaM rUpaddharyAdikam / tattad dharmasya phalaM viparItaM punaradharmasya // 25 // dharmAbhAsaH samAkule bhuvane yathAsthitaM dharmam / AsannabhAvibhadrA viralA eva kecijjAnanti // 26 // viralAnAmapi te viralA dharmavizeSaM vijJAya samyak / yadyathA bhaNitaM tattathA kurvanti nijadeha nirapekSam // 27 // Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 supAsanAha-cariammiso puNa jiNabhaNiucciya suhatthiNA teNa tattha jaiyavyaM / annaha abayasaddhAe seyaNaM akkrukkhaann||2' tatthavi jaidhammocciya kAyavyo hoi asthi jai sattI / sa samaggasaMgavigamA paramaMga jeNa mokkhss||30| appaviriyANa tajjogayAe rahiyANagAridhammovi / kAlakkameNa bhavabhayadukkhANa jalaMjaliM dei // 31 // iccAidesaNaM nisuNiUNa raNavIrarAiNA bhaNiyaM / bhayavaM ! jai ucio haM jaidhammaM desu tA majjha // 32 to bhaNio so guruNA nivigdhaM hou tujjha esttho| aha rAyA niyakumaraM guNajalahiM ThAviu rje||3 giNhei sayaM dikkha guNajalahinivovi dhrnnmittjuo| desaviraiM pavajjiya namiuM ca guruM vayai gehe mothAvai guttIo kArai aTTAhiyA jiNagihesu / sAhammiyavacchallaM dINajaNuddharaNamannaM ca // 35 // pavvajjaM giNhato jaM rAyA bhaNai kuNai taM savvaM / Thavai dharaNaM amacaM sayaM tu ujjamai dhammammi // 36 / aha annayA nariMdo rayaNIe addharattasamayammi / picchai kamaladalacchi ekaM navajovvaNaM ramaNiM // 37 taNukaMtipahayatimiraM DamaruyahatthaM suvannadaMDakaraM / vararayaNAvalikaMThaM siyavatthaM pAuyArUDhaM // 38 // to taM pucchai rAyA kA si tumaM keNa kAraNeNeha / chaNasasisamANavayaNe ! saMpattA, kahai sAvi to||3 IsiviyasaMtavayaNA pabhaNai pacaMgirA ahaM vijjA / etto bhavAu taie bhavammi vihiyAu majjha tae // 4 puvyuttarasevAo vihipuvvaM bhattinibbharamaNeNaM / jA kira sijjhissamahaM tA taM paMcattamaNupatto // 41 // purabhavavihiyabhattIe ceva ahamAsi tujjha aNukUlA / saMpai puNa jiNadhamme rayassa taha desavirayassa / yatra ca viSayavirAgaH kaSAyatyAgazca guNeSvanurAgaH / karuNAyAmapramAdaH sa dharmaH zivasukhopAyaH // 28 // sa punarjinabhaNita eva sukhArthinA tena tatra yatitavyam / anyathA''nazraddhayA secanamarkavRkSANAm // 29 // tatrApi yatidharma eva kartavyo bhavatyasti yadi zaktiH / sa samagrasaGgavigamAtparamAGgaM yena mokSasya // 30 alpavIryANAM tadyogyatayA rahitAnAmagAridharmo'pi / kAlakrameNa bhavabhayaduHkhAnAM jalAJjaliM dadAti // 31 // ityAdidezanAM zrutvA raNavIrarAjena bhANitam / bhagavan ! yadyucito'haM yatidharma dehi tadA me // 32 // tato bhaNitaH sa guruNA nirvighnaM bhavatu tvaisso'rthH|ath rAjA nijakumAraM guNajaladhi sthApayitvA rAjye // 3 gRhmati svayaM dIkSAM guNajaladhinRpo'pi dharaNamittrayutaH / dezaviratiM prapadya natvA ca guruM vrajAti gehe // 34 / mocayati guptIH kArayatyaSTAhikA jinagRheSu / sAdharmikavAtsalyaM diinjnoddhrnnmnyc|| 35 // pravrajyAM gRhNan yad rAjA bhaNati karoti tatsarvam / sthApayati dharaNamamAtyaM svayaM tUdyacchati dharma // 36 // athAnyadA narendro rajanyAmardharAtrasamaye / pazyAti kamaladalAkSImekAM navayauvanAM ramaNIm // 37 // tanukAntiprahatatimirAM DamarukahastAM suvarNadaNDakarAm / vararatnAvalIkaNThAM sitavastrAM pAdukArUDhAm // 38 // tatastAM pRcchati rAjA kA'si tvaM kena kAraNeneha / kSaNazazisamAnavadane ! saMprAptA, kathayati sApi tataH // 39 ISadvikasadvadanA prabhaNati pratyaGginyahaM vidyA / ito bhavAt tRtIye bhave vihitA mama tvayA // 40 // pUrvottarasevA vidhipUrva bhaktinirbharamanasA / yAvatkila setsyAmyahaM tAvattvaM paJcatvamanuprAptaH // 41 // pUrvabhavavihitabhaktyavAhamAsaM tavAnukUlA / saMprati punarjinadharme ratasya tathA dezaviratasya // 42 // Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhrnnkhaa| 307 'rajjaM kulakamA yariNamiva tuha dhanna ! mannamANassa / kiMkarabhAvaM pattA kajjavisesesu sariyanvA ||43|| to virannA dinnamAsaNaM tIi taha imaM bhaNiyA / aNanmudvANAviNao khamiyanvo majjha devI || 44 // tumhe guNAhiyA majjha aviNao avirayAe ko tumha ? / iya bhaNiuM kaMTAo niyAo rayaNAvalI tIe / 'khittA nivasa kaMThe kahiyaM evaM ca tIi mAhaSpaM / jaha kaMThagayAe imAe jati ariNovi bhicattaM // 46 // bhaNi sArannANunnAyA vaccae niyaM ThANaM / rAyAvi syaNisesaM dhammajjhANeNa nigamaI // 47 // sAgara divasA kA UNAvassayAikiriyAo / atthANe uvaviTTo kaMThe rayaNAvali kAuM // 48 // tI pahAveNa tao free aJcatapacaNIyAvi / naravaiNo valaguruNo sireNa ANaM paDicchati // 49 // goThavi rajjathuraM dharaNAmacamti niJcalo niccaM / jiNadhammakammanirao gamei kAlaM bhavuvvigo // 50 // yAvivAhe pavamANampi / rajjaMtarAgaeNaM varapiraNA mahaNadeveNa // 51 // zrabhavadanyavie jAe kolAhale sayaNavaggo / AloccaMto diTTho dharaNeNaM TATANesu // 52 // jo bhAi tumha maMto esa mae avagaomha mammAI / niyaranno sAhissaha, taM souM mahaNadevasuo || 53 || duttuMDo tayabhimukhaM bhaNai jahA lUDiyaM imaM rahUM / taha amhevi hu icchasi luDeDaM, taM ca suNiUNa // 54 // vio dharAviNaM baMdhAvara taM tao ya tajjaNao / tapaDivakkhe caDio jaMpao sovi taha ceva // 55 // meliyapuraloo dharaNaM vinnava sAyaro siTTI | akayavarAhANevaM kiM juttaM baMdhaNamimesi 1 ||56 || -aNa dharaNo amacco rAyaviruddhA maMtayatAvi / akayavarAhA ee tumaMpi, iya vayaNapaDivagaNe // 57 // rAjyaM kulakramAgatarNamiva tava dhanya ! manyamAnasya / kiMkarabhAva prAptA kAryavizeSeSu smartavyA // 43 // |ti utthAya rAjJA dattamAsanaM tasyAstathedaM bhaNitA / anabhyutthAnAvinayaH kSantavyo mama devyA // 44 // yUyaM guNAdhikA mamAvinayo'viratAyAH ko yuSmAkam / iti bhaNitvA kaNThAd nijAd ratnAvalI tathA // 45 // (kSiptA nRpasya kaNThe kathitamevaM ca tasyA mAhAtmyam / yathA kuNThagatAyAmasyAM yAntyarayo'pi bhRtyatvam // 46 // hRti bhaNitvA sA rAjJA'nujJAtA vrajati nijaM sthAnam / rAjApi rajanizeSaM dharmadhyAnena nirgamayati // 47 // udite divasanAye kRtvA''vazyakAdikriyAH / AsthAna upaviSTaH kaNThe ratnAvalIM kRtvA // 48 // tasyAH prabhAveNa tato nRpasyAtyantapratyanIkA api / narapatayo balaguravaH zirasA''jJAM pratIcchanti // 49 // tataH sthApayitvA rAjyadhurAM gharaNAmAtye nizcalo nityam | jinadharmakarmanirato gamayati kAlaM bhavodvignaH // 50 // atha sAgara zreSThagRhe sutAvivAhe pravartamAne / rAjyAntarAgatena varapitrA mahanadevena // 51 // AbhAvyadravyaviSaye jAte kolAhale svajanavargaH / AlocyamAno dRSTo dharaNena sthAnasthAneSu ||12|| tato bhaNati yuSmAkaM mantra eSa mayAvagato'smAkaM marmANi / nijarAjAya kathayiSyatha, tat zrutvA mahanadevasutaH // dustuNDastadabhimukhaM bhaNati yathA luNTitamidaM rASTram / tathA'smAnapi khalvicchasi luNTituM tacca zrutvA // kupito dhArayitvA bandhayati taM tatazca tajjanakaH / tatpratipakSe caTito jalpan so'pi tathaiva // 55 // to melitapuraloko dharaNaM vijJapayati sAgaraH zreSThI / akRtAparAvayorevaM kiM yuktaM bandhanamanayoH 1. // 56 // , 5 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supAsanAha cariammi- kuvio sAgarammi dharaNo dharAviDaM tassa / savrvvapi hu gharasAraM lhasAviya vivai bhaMDAre || 58 anna savveva hu purapahANevi tehiM to gaMtuM / vinnatto naranAho sacivaM hakAriDaM bhaNai ||29|| ee bhaNati jaM taM kiM saccaM, so bhaNei kimasaccaM / tuha bhaMDAraM bharimo je te amhecciya na saccA ! aniva kiM imiNA, avarAho jo imesi taM kahaha / rAyavirUddhAI ime maMtati imaM kahai dharaNo // 66 to rAyA te pucchara uttarapaccattarehiM to tehiM / vihio niruttaro so rAyaM para jaMpae evaM || 62 || pAyajaNeNa saddhiM uttarapaccuttarAI kAresi / jo ahamannAyaparo tuha paDihAmi cittammi ||63 || tA kovinayaparo jo tassa samapeha appaNo muhaM / iya bhaNiuM hatthAo uttArivikhiva taM dUre ||6| to yA bhai imaM kiM mudaM muyaha, kuNasu nIIe / paripAlaNaM payANaM bhaMDAraM bharasu nANaM // 65 // yataH, 308 " " arthAt trivarganippattirnyayopArjitavardhanAt / adharmAnarthazokAnAM viparItAtsamudbhavaH // yannapi tujjha eso bIyammi vayammi bIya aiyAro / tA Aloyasu eyaM gaMtUNa gurUNa payamUle ||66 || so so aNakkhabhario uTThiya gehammi jAi to uvai / rAyA annamamaccaM appAvara vaNiyagharasAraM // 6 teNa ya annAeNaM davvaM loyAo appaNA gahiyaM / laddhAvasaro loo dhariUNaM lei taM tatto || 68|| aha kuMThekeNaM laMcAdavvammi maggamANeNaM / dhariyaM taM kuDAvai bhiccerhito tahA teNa // 69 // lahiUNa chalaM churiyAe Ahao taha jahA gao nihaNaM / rudajjhANovagao patto taccAe puDhavI // 7 bhaNati dharaNo'mAtyo rAjaviruddhAni mantrayanto'pi / akRtAparAdhA ete tvamapi iti vacanaprativacane // vartamAne kupitaH sAgare dharaNo dhArayitvA tasya / sarvamapi khalu gRhasAraM saMsitvA kSipati bhANDAgAre | avagaNayati sarvANyapi khalu purapradhAnAnyapi taistato gatvA / vijJato naranAthaH sacivaM hakkArayitvA bhaNA te bhaNanti yattat kiM satyaM sa bhaNati kimasatyam / tava bhANDAgAraM bharAmo ye te vayameva na satyAH ! bhagati nRpaH kimanena, aparAdho ya eSAM taM kathayata / rAjaviruddhAnIme mantrayantIdaM kathayati dharaNaH ||6 tato rAjA tAn pRcchatyuttarapratyuttaraistatastaiH / vihito niruttaraH sa rAjAnaM pratijalpatyevam // 62 // prAkRtajanena sArdhamuttarapratyuttarANi kArayasi / yadyahamanyAyaparastava pratibhAse citte || 63 || kospi nayaparo yastasmai samarpayatAtmano mudrAm / iti bhaNitvA hastAduttArya kSipati tAM dUre ||64| tato rAjA bhaNatImaM kiM mudrAM muJcasi, kuruSva nItyA / paripAlanaM prajAnAM bhANDAgAraM bhara nyAyena // anyadapi tavaiSa dvitIye trate dvitIyAticAraH / tasmAdAlocayaitad gatvA gurUNAM pAdamUle // 66 // tataH sa roSabhRta utthAya gRhe yAti tataH sthApayati / rAjA'nyamamAtyamarpayati vaNiggRhasAram ||67 // tena cAnyAyena dravyaM lokAdAtmanA gRhItam / labdhAvasaro loko dhRtvA lAti tat tataH // 68 // atha kuNThenaikena laJcAdravyaM mArgayamANena / dhRtaM taM kuTTayati bhRtyaistathA tena // 69 // uvA chalaM kSurikayA''hatastathA yathA gato nivanam / raudradhyAnopagataH prAptastRtIyAM pRthivIm // 70 // Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhrnnaakhaa| tatto bhamiUNa bhave kayAi pAvihai mokkhasokkhapi / guNa jalahinaravaIvi hu nimmlgihidhmmsjutto|| jiNasAsaNammi sayayaM rahanattApamuhavivihaheUhiM / ucchappaNA pavattai kArAvai garuyajiNabhavaNe // 72 / / jinnuddhArapurassaramamAriyosapi savyavisayammi | sAhammiyavacchallAI kuNaI saddhammakiccAI // 73 // pajjate pavvajja pavajjiUNaM samAhimaraNeNa / sohamme uvavanno taiyabhave sivasuhaM lahihI // 74 // iya bhamio saMsAre dharaNo vIyavvayassa bIeNa / aiyAreNaM tamhA vajaha eyapi jatteNa // 75 // // iti mRSAvAdavate dvitIyAticAravipAke dharaNAkhyAnakaM samAptam // tato bhrAntvA bhave kadAcitprApsyasi mokSasaukhyamapi / guNajaladhinarapatirapi hi nirmalagRhidharmasaMyuktaH // 71 // jinazAsane satataM rathayAtrApramukhavividhahetubhiH / utsarpaNAH pravartayati kArayati gurujinabhavanAni // 72 // jIrNoddhArapurassaramamArighopamapi sarvaviSaye / sAdharmikavAtsalyAni karoti saddharmakRtyAni // 73 // paryante pravanyAM prapadya samAdhimaraNena / saudharme upapannastRtIyabhave zivasukhaM lapsyate // 74 // iti bhrAntaH saMsAre dharaNo dvitIyavratasya dvitIyena / aticAreNa tasmAd varjayataitamapi yatnena // 7 // Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ at faraibhabhAsiye kahai kahani annarasa | vIyavyayaaiyaraNA pAvai mayaNocca so dukkhaM // 1 // tathAhi ; gayasaMkhalacchikaliyaM viNDutaM pitra sudaMsaNAhAraM / suvirAiyaM varehiM rayaNehiM rayaNapuranayaraM ||2|| tattvaNihANo sudhaNo siTThI ghaNovva dhaNaka lio / tasmaviya piyA sIyA sIlaguNagyavimAhapa aha anyAya tANaM jAo taNao guNANa kulabhavaNaM / dhaNasAro nAmeNaM, mitto tassatthi vaNiyasuo nANaM veNa yamayaNo ghaNasAramittasahio so / kIlei kANaNAisu niraMkuso mattahatthinna ||5|| aha annayA payaTTe vasaMtasamayammi samayasAramuNi / pAsai pasaMtamutti ujjANe kusumasAram || 6 || taM daNaM paNa mayaNo dhaNasAra ! sArayasasiMva / maNanayaNAnaMdayaraM vaMdemo muNivaraM eyaM ||7|| i bhaNiya vaMdio so, jhANaM saMhariya dhammalAbheNa / abhinaMdiyA imeNaM dieNa ekkeNa to bhaNiyaM kiM bho ! maM muttaNaM eso muddo'bhivAio evaM / pattammi mANasasare ko ghuTai khAiyAnIraM ? || 9 || to tehiM so bhaNio mAhaNa ! mA bhaNasu erisaM vayaNaM / mAhaNasadatthajuo ki esa na mAhaNo hoi ? tathAhi mAha mA haNa jIve mA bhaNa mA bhaNaha aliyavaNAI / mA haraha paradhaNAI mA gijjhaha jubaidehesu || 1 mA mucchaM kuha pariggahammi iccAi dei uvaesaM / abbaMbhAo virao jo khalu taM mAhaNaM viti // 1 to evama guNasaMgao kaha soma ! mAhaNo neso ? / so caitra hoi suddo jo khalu puvyuttaguNaviyalo iya vayaSNAmaya uvasa miya amiyaannANaroya saMtAvo / vaMdevi dio sAhu saviNayamavaNIe upaviTTho // 1 yo nijakalatra vizrambhabhASitaM kathayati kathamapyanyasya / dvitIyavatAticaraNAtprApnoti madana iva sa duHkham gaja (dA) zaGkhalakSmIkalitaM viSNutanUriva sudarzanAdhAram / suvirAjitaM varai ratnai ratnapuranagaram ||2|| tantrAsti vaNikpradhAnaM sudhanaH zreSThI dhanada iva dhanakalitaH / tasyApi ca priyA sItA zIlaguNa pUrNa mAhAtmyA || athAnyadA ca tayorjAtastanayo guNAnAM kulabhavanam / dhanasAro nAmnA, mittraM tasyAsti vaNiksutaH ||4| nAmnA rUpeNa ca madano dhanasAra mittrasahitaH saH / krIDati kAnanAdiSu niraGkuzo mattahastIva ||5|| athAnyadA pravRtte vasantasama samayasAramunim / pazyati prazAntamUrttimudyAne kusumAre || 6 || taM dRSTvA prabhaNati madano dhanasAra ! zAradazazinamiva / manonayanAnandakaraM vandAvahe munivarametam ||7|| iti bhaNitvA vanditaH saH, dhyAnaM saMhRtya dharmalAbhena / abhinanditAvanena, dvijenaikena tato bhaNitam // 8 // kiM bhoH ! mAM muktvaiSa zUdro'bhivAdita evam / prApte mAnasasarasi kaH pibati khAtikAnIram 1 ||9|| tatastAbhyAM sa bhaNito brAhmaNa ! mA bhaNedRzaM vacanam / brAhmaNazabdArthayutaH kimeSa na brAhmaNo bhavati ? // 1 mAhi mA jahi jIvAn mA bhaNa mA bhaNatAlIkavacanAni / mA harata paradhanAni mA gRdhyata yuvatideSu // 1 mAmUrcchA kuruta parigraha ityAdi dadAtyupadezam / abrahmaNo virato yaH khalu taM brAhmaNaM bruvanti // 12 // tata evamAdiguNasaMgato'pi kathaM soma ! brAhmaNo naiSa: ? / sa eva bhavati zUdro yaH khalu pUrvoktaguNa vikalaH // 1 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mpnnkhaa| tassa ya uciyA bhuNiNA pAraddhA dhammadesaNA jAva / tA baMbhaNeNa puDho samasAro muNivaro evaM // 15 // tuha ataNa taNulacchI sAhai vararAyalacchiviccha9 / chaDDiya vayaM pavanaM tumae, tA kahasu veragge // 16 // ko heU, Aha muNI bhavammi veraggahe uNo sulahA / tahavi viseseNa iI heU maha paNaiNI jAyA // 17 // to teNa puNo bhaNiyaM vuttamiNaM savitthara kahaha / jai puNa taM soUNaM veraggaM hoi amhaMpi // 18 // to jaMpai muNicado iMdovi hu niyayacariyakahaNeNa / lajjai, tahavi kahijjai tumhaM uvayArahe utti||19|| tathAhi AsI rahavIrapuraM samarakariMdo nivovi guNanilao / bhajjA viNaya musajjA mayaNasirInAmiyA tassa // visayasuhamaNuivaMtANa tANa supasatyalakkhaNoveo ! jAo suo surUvo nAmeNaM meghakumarotti // 21 // aha annayA nidAhe dAhajjarapIDie nariMdammi / mayaNasirI varavijjovadaMsie osahe kuNai // 22 // kaDhai jalaM uvauttA karei savvaMpi tassa sayameva / niyachAyavva sayAvi hu tappAsa muyai na kyaavi||23|| satta diNANi ya laMghai samaM nariMdeNa piyai kaDhiyajalaM / oyAiyaM ca icchai taherisaM khittadevIe // 24 // sillehiM viddhAhiM bAhAhi joDiyAhiM dohipi / niyaliyaphyAe bhuvaNe kAyavvA tuMha mae jccaa||25|| bhaviyavyayAvaseNa saMjAo naravaro pauNadeho / tIe bhaNiyavihIe devIe lahu kayA jattA // 26 // to naranAho evaM ciMtai devIe majjha uvarimmi / appubbo paDibaMdho jIviyamavi cayai maha kjje||27|| iti vacanAmRtopazAntAbhitAjJAnarogasaMtApaH / vanditvA dvijaH sAdhu savinayamavanAvupaviSTaH // 14 // tasya cocitA muninA prArabdhA dharmadezanA yAvat / tAvad brAhmaNena pRSTaH zamasAro munivara evam / / 15 // tavAtanustanulakSmIH kathayati vararAnalakSmIvistAram / muktvA vrataM prapannaM tvayA, tasmAtkathaya vairAgya / / 16 // ko hetuH, Aha munirbhave vairAgyahetavaH sulabhAH / tathApi vizeSaNeha heturmama praNayinI jAtA // 17 // tatastena punarbhaNitaM vRttAntamimaM savistaraM kathaya / yadi punastaM zrutvA vairAgyaM bhavatyasmAkamapi // 18 // tato jalpati municandra indro'pi khalu nijacaritakathane / lajjate, tathApi kathyate yussmaakmupkaarheturiti||19|| AsId rathavIrapuraM samarakarIndro nRpo'pi guNanilayaH / bhAryA vinayasusajjA madanazrInAmikA tasya // 20 // viSayasukhamanubhavatostayoH suprazastalakSaNopetaH / jAtaH sutaH surUpo nAmnA meghakumAra iti // 21 // athAnyadA nidAghe dAhajvarapIDite narendra / madanazrIvaravaidyopadarzitAnyauSadhAni karoti // 22 // kvathati jalamupayuktA karoti sarvamapi tasya svayameva / nijacchAyeva sadApi hi tatpArzva muJcati na kadApi // 23 // sapta dinAni ca laGghate samaM narendreNa pibati kvathitajalam / upayAcitaM cecchati tathedRzaM kSetradevyAH // 24 // kuntairviddhAbhyAM bAhubhyAM yojitAbhyAM dvAbhyAmapi / nigaDitapAdayA bhuvane kartavyA tava mayA yAtrA // 25 // bhavitavyatAvazena saMjAto naravaraH praguNadehaH / tayA bhANatavidhinA devyA laghu kRtA yAtrA // 26 // tato naranAtha evaM cintayati devyA mamopari / apUrvaH pratibandho jIvitamapi tyajati mama kArye // 27 // 11. bhaNada muNivariMdo 30 / 2 ga. patyAMpa hu kadeg / Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 supAsanAha carizrammi- 1 to tIe aNuratto avahIrai sayalamannamavarohaM / aha annayA nisAe tIicciya vAsabhavaNami ||28| jA ci naranAho iya bhaNiyaM tAva tattha keNAvi / osuyai suhI loo ajjavi, tatto imaM vayaNaM ||29| * sAMhikkhevaM souM sAmarisaM bhaNai naravaro evaM / kasseso bho ! sado pAhariyA ! kahaha muNiUNa ||30| to saMbhatA tevi hujA kiMcivi jaMpihaMti tA devI / pabhaNar3a kA pahu ! saMkA jAmillasayAule bhavaNe ? / / 3 ko sIhaguha pavisa ko khivai karaM jalaMtajalaNammi | kaMDuyai ko'hituMDaM ko piyai payaM ca pullIe ? jattha pavaNovi na visai dinakarakiraNAvi jattha na caraMti / kaha tattha gihe tuha visau kovi, tAnAha ! eme nio so so mA ti kuNaha paranarapavese / to rAyA tavvayaNaM parvacapauraM nisuNiUNa ||34|| saMkiyayiovi hu nivvuuvva kavaDeNa jAva niddAi / tA sA saNiyaM saNiyaM uTTiya ughADiya kavA Asane ciya bhaMDAramaMdire pavisiUNa Alavai / dAsIvesa purisaM so ya na se dei paDivaNaM // 36 pAsuM nivaDaDaM sA pabhaNai apiyaMgasaMgadavadahaM / nivvavasu maha sarIraM piya ! niyasaMgAmayaraseNa || 3 | tahavihu avahIraMtaM taM sA baMdhettu bAhupAseNa / sihiNatUlIe ThaviDaM vimANae mukka sikkAraM ||38| aha tammagge laggoM samAgao naravaro tamuddesaM / paccakkhaM ciya pAsai suNai ya tavvavasiyaM savvaM // 35 to kovAo tAI jA kila do khaMDihI ya khaggeNa / tA takkhaNaNavi cittammi ThAi iya puhavinAhasa arikarikuMbhapphAlaNamuttAdaMtura karAlakaravAlaM / kaha galiyasIlajIyANa vahau iya mohasuttANa ? // 41 iya saMvari kharaMga koveNa samaM puNovi vAsahare / -gaMtRNaM palleke ollario pasamakayacitto // 42 // tatastasyAmanurakto'vadhIrayati sakalamanyamavarodham / athAnyadA nizi tasyA eva vAsabhavane ||28|| yAvattiSThati naranAtha iti bhaNitaM tAvattatra kenApi / avasvapiti sukhI loko'dyApi tata idaM vacanam // 29 sAvikSepaM zrutvA sAmarSa bhaNati naravara evam / kasyaiSa bhoH ! zabdaH prAharikAH ! kathayata jJAtvA ||30|| tataH saMbhrAntAste'pi hi yAvatkiJcidapi jalpiSyanti tAvadevI / prabhaNati kA prabho ! zaGkA yAmikazatAkule bhavane kaH siMhaguhAM pravizati kaH kSipati karaM jvalajjvalane / kaNDUyati ko'hituNDaM kaH pibati payazca vyAghrayAH yatra pavano'pi na vizati dinakarakiraNA api yatra na caranti / kathaM tatra gRhe tava vizatu kopi tasmAnnAtha ! evameva zrutaH zabda eSa mA bhrAnti kuruta paranarapraveze / tato rAjA tadvacanaM prapaJcapracuraM zrutvA // 34 // zaGkitahRdayo'pi khalu nirvRta iva kapaTena yAvannidrAti / tAvatsA zanaiH zanairutthAyodghATya kapATAn // 35 Asanna eva bhANDAgAramandire pravizyAlapati / dAsIveSaM puruSaM sa ca na tasyai dadAti prativacanam // 36 // pAdayornipatya sA prabhaNatyapriyAGgasaGgadavadagdham / nirvApaya mama zarIraM priya ! nijasaMgamAmRtarasena // 37 // tathApi khalvavadhIrayantaM taM sA badUvA bAhupAzena / stanatUlyAM sthApayitvA vimAnayati muktasItkAram // 30 atha tanmArge lagnaH samAgato naravarastamuddezam / pratyakSameva pazyati zRNoti ca tadvyavasitaM sarvam ||39|| tataH kopAttau yAvatkila dvidhA khaNDayiSyati ca khaGgena / tAvattatkSaNenApi citte tiSThatIti pRthivInAthasya arikarikumbhAsphAlana muktAdanturakarAlakaravAlaH / kathaM galitazIlajIvitau hantviti mohaptau ? // 41 // Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mynnkhaa| bhAvei bhavasarUvaM taNuM ca nArINa paNayabhAvaM ca / ahaha ! bhave jaMpi suhaM taMpi hu paramatthao dukkhaM // 43 // uktaM ca;"duHkhacchede sukhabhrAntimA'taH ! yeyaM vibhAti te / tAM vibhAvaya kiM saukhyaM kiM duHkhAduHkhavismRtiH ? // " ramaNINa ramaNIyaM kimatthi dehe amijjhabhariyammi ? / bahuchiddajharaMtAsuirasammi taha asuiheummi ? // 44 // savvAuvi ramaNIo ramaNIyAo havaMti tA jAva / AvibbhUyaviveyA picchaMti na tattabuddhIe // 45 // eyAsu aipasattA purisA pAvaMti vivihadukkhAI / avamANaNAiyAI nirayAnalativvatAvAiM // 46 // jo puNa bhaNei esA samaNehA paNaiNI minnurttaa'| nissiMgo so goNo viveyprivjjiyttaao||47|| kAraNavaNa keNai jaNANuvittIe atthlobhenn| payaDaMti kahavi neheM, thevo puNa tAsu sambhAvo / / 48 // iya citaMto rAyA jA ciTTai tAva carimarAIe / saNiyaM saNiyaM parisakkiUNa to tassa sijjaae||49|| AgaMtUNa pasuttA nAdaM AliMgiUNa tadehaM / nidrAvasauvya nivo pabIhio mahuravANIe // 50 // takkAlociyavihiNA ranA saMbhAsiimaM bhaNiyA / ajjavi namuyai nidA maha pAsa paNaiNi tumaMtra // 51 // atrAntare paThitaM kAlanivedakena;gamiUNaM gayaNasirI savyaM dosAyareNa saha rayaNi / payaDaMtI aNurAyaM saMpai diNanAhamaNusarai // 52 // iya tavvayaNaM souM rAyA uhittu gosakiccAI / kAMUNaM atthANe uvavisai harivya suramajhe // 53 // . saMbhAseuM loyaM savvaMpi jahociyaM uciyasamae / varakarikhadhArUDho gao bahiM rAyavADIe // 54 // sahayAratarussa tale uvasamapuMjava muNivaraM dttttuN| uttariuM gayakhadhAu vaMdae paramabhattIe // 55 // iti saMvRtya khaDga kopena samaM punarapi vAsagRhe / gatvA palya ke suptaH prazamakRtacittaH // 42 // bhAvayati bhavasvarUpaM tanUM ca nArINAM praNayabhAvaM ca / ahaha!bhave yadapi sukhaM tadapi khalu paramArthato duHkham // 43 // ramaNInAM ramaNIyaM kimasti dehe'madhyabhRte / bahucchidrakSaradazucirase tathA'zucihetauM ? // 44 // sarvA api ramaNyo ramaNIyA bhavanti tAvad yAvat / AvirbhUtavivekAH pazyanti na tattvabuddhayA // 45 // etAsvatiprasaktAH puruSAH prApnuvanti vividhaduHkhAni / avamAnanAdikAni nirayAnalatIvratApAni // 46 // yaH punarbhaNati 'eSA sasnehA praNayinI mayyanuraktA' / niHzRGgaH sa gauvivekaparivarjitatvAt // 47 // kAraNavazena kenacinjanAnuvRttyA'rthalobhena / prakaTayanti kathamapi snehaM, stokaH punastAsu sadbhAvaH / / 48 // iti cintayan rAjA yAvattiSThati tAvaJcaramarAtrau / zanaiH zanaiH pariSvaSkya tatastasya zayyAyAm ||49 // Agatya prasuptA gADhamAliGgya tadeham / nidrAvazaga iva nRpaH prabodhito madhuravANyA // 50 // tatkAlocitavidhinA rAjJA saMbhASyedaM bhaannitaa| adyApi na muJcati nidrA mama pArzva praNayini ! tvmiv||51|| gamayitvA gaganazrIH sarvI doSAkareNa saha rajanim / prakaTayantyanurAgaM saMprati dinanAthamanusarati // 52 // iti tadvacanaM zrutvA rAjotthAya prAtaHkRtyAni / kRtvA''sthAne upavizati haririva suramadhye // 53 // saMbhASya lokaM sarvamapi yathocitamucitasamaye / varakariskandhArUDho gato bahI rAjavATyAm // 54 // Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 supAsanAha-caritryami dAUNa dhammalAbhaM muNiNA bhaNio naresaro evaM / ajjavi ii vilasijjai muNievi nisAe vRttaMte to rannA to sasA savisesaM pucchio muNI evaM / bhayavaM ! nAgadivAyara ! kaidiyaho tANa saMbaMdho to muNiNAM saMttaM kiM ciMtAe imAe naranAha ! | taM 'ciMtasu jeNa viDavaNAo no huMti puNa evN||5 to paNa naranAho kahehi maha nAha ! suddhaniyadhammaM / to kahio muNidhammo savittharo teNavi pavana soya ahaM, iya kahiyaM visesanivveyakAraNaM niyayaM / inhi suNeha dhammaM sammaM sivamaggagamaNara haM // 68 so dhammo hoi duhA jaigihibheeNa tattha jaidhammo / patraramahavvayamUlo iyaro ya aNubvayAIo ||61 || paDhamaM paDho kahio savittharo tANa tayasamatthANa | sammattAI bIovi sAhio samparvacovi ||62| saha sampatteNa tao paDhamaM bIyaM caNuvvayaM tehi / pariyANiUNa sammaM paDivannaM bhAvasuddhI || 6.3 || vaMde musihaM niyaniyaThANesu te gayA tatto / sAhUvi vihAreNaM amnattha gao, tao tevi // 64 // sRNikahieNaM trihiNA pAliti payattao gahiyaniyame / sammatte daDhacittA paropparaM paramapIIe || 65 || dig IemayaNo uttANo paravavAyabhAsI ya / kelI kilattakalio kalipio duppiya bhAsI ||6 aNasArassa niyaM saMjhAe kahai savvadiNacariyaM / jaM vA keNavi kahiye gujjhapi hu paDae taMpi ||6 to madi keNavi. mitteNa rahammi sAhiyaM tassa / apputtiyassa attho amugassa gihe paviti // 6 arinmayaNeNa kahiyaM purao ghaNasArasuyaNasiramaNiNo / to teNaM so bhaNio na juttamiya payaDiDaM tum iya sahakAratarostale upazamapuJjamiva munivaraM dRSTvA / uttIrya gajaskandhAd vandete paramabhaktyA ||15|| dattvA dharmalAbhaM muninA bhaNito narezvara evam | adyApIti vilasyate jJAte'pi nizo vRttAnte // 56 // tato rAjJA toSavazAtsavizeSaM pRSTo munirevam / bhagavan ! jJAnadivAkara ! katidivasastayoH saMbandhaH ? ||27| tato muninA saMlapitaM kiM cintayA'nayA naranAtha ! / taccintaya yena viDambanA no bhavanti punarevam ||18| tataH prabhaNati naranAthaH kathaya me nAtha ! zuddhanijadharmam / tataH kathito munidharmaH savistarastenApi prapannaH sa cAhama, iti kathita vizeSanirvedakAraNaM nijama / idAnIM zRNuta dharmaM samyak zivamArgagamanaratham // 60 // sa dharmo bhavati dvidhA yatigRhibhedena tatra yatidharmaH / pravaramahAtratamUla itarazcANutratAdikaH // 61 // prathamaM prathamaH kathitaH savistarasteSAM tadasamarthAnAm / samyaktvAdirdvitIyo'pi kathitaH saprapaJco'pi // 32 saha samyaktvena tataH prathamaM dvitIyaM cANutrataM taiH / parijJAya samyak pratipannaM bhAvazuddhayA // 63 // vanditvA munivRSabhaM nijanijasthAneSu te gatAstataH / sAdhurapi vihAreNAnyatra gataH, tataste'pi // 64 // munikathitena vidhinA pAlayanti prayatnato gRhItAniyamAn / samyaktve dRDhacittAH parasparaM paramaprItyA // 65 // kintu prakRtyA madana uttAnaH parApavAdabhAsI ca / kelikilatvakalitaH kalimiyo duSpriyabhAsI // 66 // sa dhanasArAya nijaM saMdhyAyAM kathayati sarvadinacaritam / yadvA kenApi kathitaM guhyamapi prakaTayati tadapi // 6 anyasmin dine kenApi mitreNa rahasi kathitaM tasya / aputrakasyArtho'mukasya gRhe praviSTa iti // 68 // 1 ga. batAe / Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mayA kahA / 2 kahavi taiNa kahiyaM rahassameyaM tahAvi taM tumha / no payaDeDaM juttaM jamhA mammaM parassa imaM // 70 // jANai saccaM aliyaM va iti aliyaviraIe / esa kalaMko jAyai, mittarahappayaDaNaM ca imaM // 71 // ko * kalattamaMtabheo uvalakkhaNameva maMtabheyANaM / sesANaM, so tamhA vajjeyavvo payatteNa // 72 // vaMdhaNasAreNaM puNo puNo sikkhavijjamANovi / evaMvihatrayaNAI jaMpato viramae neya // 73 // savi ghariNI paDamA dhammaparA viNayakhaMtisaMpannA | saMpunnasasaharamuhI susIlakaliyA kulapasUyA ||74|| saha annayA ya mayaNaM moeDaM sA niyammi gAmammi / nIyA niyajaNaeNaM mahUsavaM kaMpi Asajja || 75 // toya samANIyA cireNa cammaTThimittaThiyadehA / puTThA rahammi mayaNeNa kiM gayA tumamimamavatthaM ? // 76 // vAhAvilanapaNA pAsuM nivaDiuM bhaNai sAvi / mA puccha vaiyaramimaM uppannaM maha apunehiM // 77 // ko jaMpar3a ki majjhavi avalavaNijjaMti sA tao bhaNai / jIviyanAha ! na evaM, kiMtu pamAyAo jai tumha // kavi hu kovi viyANai to haM pANe paricayAmi dhuvaM / to so bhaNai na evaM hoi jugaMtevi, kahasu tumaM / / 79 / / vo lajjAvasaggayagirAe tIevi sAhiyaM evaM / maha asthi lahU bhAyA aviNayakulamaMdiraM paramaM // 80 // dArarao paramambhAsao paravavAyabhAsI ya / vesAjyapasatto nirttiso ahannayA kahavi // 81 // kulamajjAo majjaM pAUNa Agao gehe / itto ya tassa bhajjA kajjeNa gayA jaNayagehaM // 82 // | sIe ya ahaM bhaNiyA jA baMdhU ei tujjha tA tumae / iha amhavAsabhavaNe ThAyavvaM, to ahaM tattha || 83 || 315 madanena kathitaM purato dhanasArasujana ziromaNeH / tatastena sa bhaNito na yuktamiti prakaTayituM tava // 69 // pradi kathamapi tena kathitaM rahasyametattathApi tattava / prakaTayituM yuktaM yasmAnmarma parasyedam // 70 // tathA ko jAnAti satyamalIkaM vedamityalIkavirateH / eSa kalaGko jAyate, mittrarahaH prakaTanaM cedam // 71 // svakalatramantrabheda upalakSaNameva mantrabhedAnAm / zeSANAM sa tasmAd varjayitavyaH prayatnena // 72 // evaM dhanasAreNa punaH punaH zikSyamANo'pi / evaMvidhavacanAni jalpan viramati naiva // 73 // tasyApi gRhiNI padmA dharmaparA vinayakSAntisaMpannA | saMpUrNazazadhara mukhI suzIlakalitA kulaprasUtA ||74 || athAnyadA ca madanaM muktvA sA nije grAme / nItA nijajanakena mahotsavaM kamapyAsAdya // 75 // tatazca samAnItA cireNa carmAsthimAtrasthitadehA / pRSTA rahAse madanena kiM gatA tvamimAmavasthAm ? // 76 // tato vASpAvilanayanA pAdayornipatya bhaNati sApi / mA pRccha vyatikaramimamutpannaM mamApuNyaiH // 77 // sa jalpati kiM madapyapalapanIyamiti sA tato bhaNati / jIvitanAtha ! naivaM, kintu pramAdAd yadi yuSmAkam // 78 // kathamapi hi ko'pi vijAnIyAttato'haM prANAnparityajAmi dhruvam / tataH sa bhaNati naivaM bhavedyugAnte'pi kathaya tvm|| tato lajjAvazagadgadagirA tayApi kathitamevam / mamAsti laghubhratA'vinayakulamandiraM paramam ||80| paradArarataH paramarmabhASakaH parApavAdabhASI ca / vezyAdyUtaprasakto nistriMzo'thAnyadA kathamapi // 81 // laGghitakulamaryAdo madyaM pItvA''gato dehe / itazca tasya bhAryA kAryeNa gatA janakageham ||82|| 1 1 ga. sarayaNacaMdanagaNA sadeg / 2 kha ya / Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supAsanAha-cariammi-- jA ciTThAmi pasuttA to teNa ahaM niyAe bhjaae| bhaMtIe akkaMtA mayabhibhalamANaseNa daDhaM // 84 to bhaNiyaM tuhamajA nAhaM baMdhava ! havemi tuha bhaiNI / iya souM sovi galiyamayapamaro lajio nho|| tatto haM vigaliyasIlajIviyaM appayaM vicitaMtI / kayamaraNajjhavasAyA ArUDhA jAva mAluvari // 86 dAuM jhaMpa, tatto cAraNasamaNo naheNa gacchato / diTTho sovi hu maM pAsiUNa bhavaNammi avyrio| paNayaM se payakamalaM bhaNio teNAvi dhammalAhotti / puTThA haM kiM bhadde ! dIsasi evaM vivannamuhI ? / / to pAesu-paDiuM puNovi bhaNiyaM mae jahA tumha / sugurUNaM kahiyavvaM ducariyaM suddhiheutti / / 89 to sabo vuttaMto tassa mae sAhio, tao teNa / bhaNiyaM bhadde ! tuha ittha natthi para matthao doso| eso puNa tuha doso jiNavayaNeNaM maNe saNAhevi / jaM iya mariuM vaMchasi, tatto bhaNiyaM mae evaM / / huMtaM ciya iya evaM jai tumha na daMsaNaM suguru ! huMtaM / maraNajjhavasAyavisohaNatthamaha tattha varaguruNA dinnaM me pacchitte tavaM bahuM taM ca me caraMtIe / jAyaM kisaM sarIraM eyaM souM tao mayaNo // 93 // sIleNa sahAveNa ya saMjAo tIe gADhahayahiyo / taha jaha aNavaraya ciya taM lAlaMto gamai kaalN|| aha annayA sa milio mittANa samANasIlakaliyANaM / te niyaniyavuttaMte sAhati paroparaM savve / / annajaNassavi cariyaM payaDaMti hasati taha vikatthaMti / evaM kahApabaMdhe rahe payaTTammi tucchattA // 16 // sAhai vuttaMtaM taM maraNo mittANa tevi taM souM / sicchAe vikatthaMtA hasaMti, aha mayaNabhajAe // 9 tathA cAhaM bhaNitA yAvad bandhureti tava tAvattvayA / ihAsmadvAsabhavane sthAtavyaM, tato'haM tatra // 83 // yAvattiSThAmi prasuptA tatastenAhaM nijAyA bhAryAyAH / bhrAntyA AkrAntA sadamugdhamAnasena dRDham // 84 // tato bhaNitaM tava bhAryA nAhaM bAndhava ! bhavAmi tava bhginii| iti zrutvA so'pi galitamadaprasaro lajjito nssttH||8 tato'haM vigalitazIla jIvitamAtmAnaM vicintayantI / kRtamaraNAdhyavasAyA''rUDhA yAvanmAlAyA upari // 8 dAtuM jhampAM, tatazcAraNazramaNo nabhasA gacchan / dRSTaH, so'pi khalu mAM dRSTA bhavane'vatIrNaH // 87 // praNataM tasya pAdakamalaM bhaNitastenApi dharmalAbha iti / pRSTA'haM kiM bhadre ! dRzyasa evaM vivarNamukhI? // 8 tataH pAdayoH pattitvA punarapi bhANitaM mayA yathA yuSmAkam / sugurUNAM kathayitavyaM duzcaritaM zuddhiheturiti tataH sarvo vRttAntastasmai mayA kathitaH, tatastena / bhANataM bhadre ! tavAtra nAsti paramArthato doSaH // 10 // eva punastava doSo jinavacanena manasi sanAthe'pi / yaditi martu vAJchasi, tato bhANitaM mayaivam // 11 // abhaviSyadevetyevaM yadi tava na darzanaM suguro ! abhaviSyat / maraNAdhyavasAyavizodhanArthamatha tatra varaguruNA dattaM me prAyazcite tapo bahu tacca me carantyAH / jAtaM kRzaM zarIrametat zrutvA tato madanaH // 13 // zIlena svabhAvena ca saMjAtastasyAM gADhahRtahRdayaH / tathA yathA'navaratameva tAM lAlayan gamayati kAlam / / 9 athAnyadA sa milito mittrANAM samAnazIlakalitAnAm / te ninanijavRttAntAn kathayanti parasparaM sarve // 9 anyajanasyApi caritaM prakaTayanti hasanti tathA vikatthante / evaM kathAprabandhe rahasi pravRtte tucchatvAt / / 9 kathayati vRttAntaM taM madano mittrebhyaste'pi tat zrutvA / svecchayA vikatthamAnA hasanti, atho madanabhAryaya Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mynnkhaa| ivi hu gacchaMtIe jiNabhavaNe te tahiM Thie darcha / pacchanAe ThiyAe nisuyaM savvaM kahijjataM // 98 // vimaNadummaNA sA gaMtu ceiharammi jiNavibe / vaMdevi bhAvasAraM abbhattaTuM ca kAUNa // 99 / / gurumamIve tatto gaMtuM jiNabhavaNapalayamajjhammi / siddhasamakkhaM sohiM vayaucaraNAi kAUNa // 10 // pauttarieNaM ciya pAsa kAUNa rukkhasAhAe / vammIyamAruhitA appA mukko nirAlaMbo // 10 // namukkAraparA jAyA devI suhammakappammi / mayaNovi bhoyaNaTThA haTTAu gihammi saMpatto // 102 // papecchai sakalattaM pucchai jaNi kahiM bahU tujjh?| sA pabhaNai jiNabhavaNe gayA yana puNo niyattA sA / / tavyAharaNatvaM kammayaro pesio lahuM tattha / mayaNeNaM, sovigao taM pAsai neya, aha tss||104|| heya keNavi malae iha pavisaMtI mae ya sA diTThA / tattha mao taM pAsai jhullaMti rukkhsaahaae||105|| hA aho akajaM jamimA pattA imaM duhAvatthaM / suhasIlasAliNI,to jhaDatti chidevi galapAsa // 106 // kA taruchAyAe jaleNa sittA na ceyae tahavi / to dhAhaM millaMto saMpatto mayaNagehammi // 107 / / mayaNeNaM puTTho kammayaro re kimevamAraDasi ? / to savyo vutto kahio mayaNassa teNa to||108|| NeNa mukkapukaM runna taha kahavi jeNa nayarajaNo / royAvio samaggo tIe guNe saMbharaMteNaM // 109 // Ie riddhIe taNusakAra karittu so tIe / aTTavasaTTo ciMtai maraNe eIi ko heU ? // 110 // keNavi se kahiyaM tuha bhajjA ajja tujjha haTTassa / bhittariyA diTThA nisuNaMtI kiMpi mayaNa ! te|| yamittamaMDalIe kahijjamANaM tao ya taM suNiuM / vAhajalAvilanayaNA jiNamaMdiraabhimuhaM caliyA // thamapi khalu gacchantyA jinabhavane tAMstatra sthitAn dRSTA / pracchannayA sthitayA zrutaM sarva kthymaanm||98|| so vimanodumanAH sA gatvA caityagRhe jinabimbAni / vanditvA bhAvasArabhabhaktArtha ca kRtvA / / 99 // gurusamIpaM tato gatvA jinabhavanamalayamadhye / siddhasamakSaM zuddhiM vratocaraNAdiM kRtvA // 10 // jottarIyeNaiva pAzaM kRtvA vRkSazAkhAyAm / valmIkamAruhyAtmA mukto nirAlambaH // 101 / / unamaskAraparA jAtA devI saudharmakalpe / madano'pi bhojanArtha haTTAd gRhe saMprAptaH / / 102 // ca pazyati svakalatraM pRcchati jananI kva vadhUmtava ? / sA prabhaNati jinabhavane gatA ca na punarnivRttA sA // tastadAbAnArtha karmakaraH preSito laghu tatra / madanena, so'pi gatastAM pazyati naiva, atha tasya // 104 // thitaM kenApi malaya iha pravizantI mayA ca sA dRSTA / tatra gatastAM pazyatyandolayantI vRkssshaakhaayaam||105|| ( hA aho ! akArya yadiyaM prAptemAM duHkhAvasthAm / zubhazIlazAlinI, tato jhaTiti cchittvA galapAzam / / ktA tarucchAyAyAM jalena siktA na cetati tathApi / tata ArATiM muJcan saMprApto madanagehe // 107 / / to madanena pRSTaH karmakaro re ! kimevamAraTAMsa ! / tataH sarvo vRttAntaH kathito madanAya tena tataH // 10 // 'danena muktapUtkAraM ruditaM tathA kathamapi yena nagarajanaH / roditaH samagrastasyA guNAn smaratA / / 109 // hatyA RddhayA tanusaMskAraM kRtvA sa tasyAH / ArtavArtazcintayati maraNe etasyAH ko hetuH ? // 110 // taH kenApi tasmai kathitaM tava bhAryA'dya tava hadRsya / bhittyantaritA dRSTA zRNvatI kimapi madana ! tvyaa||111|| Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 supAsanAha-carizrammi to tavvayaNaM sou laggo AkaMdiuM diyArAo / no ThAi vAriovi hu pacchAyAveNa saMtatto // 113 / / hA duTu kayaM hA duThTha bhAsiyaM ahaha ahamacario haM / tahasambhAvaparAe na rahassaM rakkhiyamimIe / 114 iccAi vilavamANo na suyai bhuMjei neya dhammapi / so kuNai jhuNai jhAyai taM ciya ducariyamaNavarayaM // teNaM ciya dukkheNaM mariUNaM so karI samuppanno / dhaNasAro uNa saddhammatapparo gamiya diyahAI // 116 bhaiyArapaMkamukaM vayajuyalaM pAliuM samAhIe / kAlaM kAuM amaro jAo acireNa siddho ya // 117 // ___||iti mRSAvAdavate tRtIyAtivAre madanakathAnakaM samAptam / / ninamittramaNDalyAM kathyamAnaM tatazca tat zrutvA / bASpajalAvilanayanA jinamandirAbhimukhaM calitA // 112 // tatastadvacanaM zrutvA lagna AkrandituM divArAtram / na tiSThati vArito'pi khalu pazcAttApena saMtaptaH // 113 // hA ! duSTha kRtaM hA ! duSThu bhASitamahaha ! adhamacarito'ham / tathAsadbhAvaparAyA na rahasyaM rkssitmsyaaH||114 ityAdi vilapan na svapiti bhuGkte naiva dharmamapi / sa karoti, jugupsate dhyAyati tadeva duzcaritamanavaratam / 115 tenaiva duHkhena mRtvA sa karI samutpannaH / dhanasAraH punaH saddharmatatparo gamayitvA divasAni // 116 // aticArapakamuktaM vratayugala pAlayitvA samAdhinA / kAlaM kRtvA'maro jAto'cireNa siddhazca // 117 // Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muddho musovaesa dAuM aIyarai jo vayaM bIyaM / ihaparaloyaduhAI so pAvai paumavaNiucca // 1 // tathAhi;supaoharapavarasaraM savaNamaNohAri dIharaccha ca / vararamaNisarIraM piva malayapuraM nAma iha nayaraM // 2 // akhaliyadANappasaro unnayavaMso palaMbakararuiro / vararayaNarehiro surakarivva vIro tahiM siho // 3 // supaoharA suhArA guNapoggarasaMgayA sirinivAsA / khaggalayA iva saralA vIramaI piyayamA tassa // 4 // tANa suo saMjAo paumo nAmeNa paumasamavayaNo / bAhattarikalakusalo patto ya kameNa tArunaM // 5 // aha suyasAgarasAhU tesimagArammi jANasAlAe / tesimaNunAe Thio to taM te pajjuvAsaMti // 6 // aha muNivaMdaNahe tANuvaviThThANa vaMtaro ego / uvaviThTho so bhaNio muNiNA kajja viNA evaM // 7 // dukkha uppAyaMto jaNassa, ajjesi dAruNaM pAvaM / so pabhaNai kelIe hoi kuNaMtassa kaha pAvaM ? // 8 // bhaNai muNI kiM kelIe kavaliyaM haNai neya tAlauDaM? tamhA jaha taha pIDA parassa no bhadda ! kaayvaa|| kiMca viNA kajeNa jo parapIDaM karei se pAvaM / ahiyayaraM saMpajjai aNatthadaMDo jao esa // 10 // uktaM ca,aTThAya taM na baMdhai jamaNaTTAe ya baMdhae jIvo / aDhe kAlAIyA niyAmayA na u aNaTThAe // 11 // to bhaNai vIrasiTThI mahANubhAveNa muNivara ! imeNaM / kiM vihiyaM jaM evaM sAsijjai, to muNI bhaNai // bho bho vaMtara! kiM tuha payaDijjau vaiyaro imo esiM?so bhaNai kiM ajuttaM, patthaNamesi kuNaha sahalaM // mugdho mRSopadezaM dattvAticarati yo vrataM dvitIyam / ihaparalokaduHkhAni sa prApnoti padmavaNigiva // 1 // .. mupayobha(dha)rapravarasaraskaM(mAlaM) zravaNamanohAri dIrgharathyaM(okSa)ca / vararamaNIzarIramiva malayapuraM nAmeha nagaram // bhaskhalitadAnaprasara unnatavaMzaH pralambakararuciraH / vararatnarAjamAnaH surakarIva vIrastatra zreSThI // 3 // supayoma(gha)rA suhA(ghA)rA guNapudgalasaMgatA zrInivAsA / khagalateva saralA vIramatI priyatamA tasya // 4 // tayoH sutaH saMjAtaH padmo nAmnA padmasamavadanaH / dvAsaptatikalAkuzalaH prAptazca krameNa tAruNyam // 0 // atha zrutasAgarasAdhusteSAmagAre yAnazAlAyAm / teSAmanujJayA sthitastatastaM te paryupAsate // 6 // atha munivandanahetosteSAmupaviSTAnAM vyantara ekaH / upaviSTaH sa bhaNito muninA kArya vinaivam // 7 // duHkhamutpAdayaJjanasya, arjayAsa dAruNaM pApam / sa prabhaNati kelyA bhavati kurvataH kathaM pApam ? // 8 // bhaNati muniH kiM kelyA kavalitaM hanti naiva tAlapuTam ? / tasmAdyathA tathA pIDA parasya no bhadra ! kartavyA / kiJca vinA kAryeNa yaH parapIDAM karoti tasya pApam / adhikataraM saMpadyate'narthadaNDo yata eSaH // 10 // arthAya tanna badhnAti yadanAya ca badhnAti jIvaH / arthe kAlAdikA niyAmakA na tvanatheM // 11 // tato bhaNati vIrazreSThI mahAnubhAvena munivara ! anena / kiM vihitaM yadevaM ziSyate, tato munirbhaNati // 12 // bho bho vyantara ! kiM tava prakaTyatA vyatikaro'yameSAm / sa bhaNati kimayuktaM, prArthanAmeSAM kuruta saphalAm // 1kha. mANa, Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supAsanAha-carizrammi--- aha caunANI bhayavaM sAhai kelIkilassa taM cariyaM / jaha bharahe kaNayapure rAyA riumadaNo nAma // 14 muddhisamuddo maMtI tassa suo vissuo vijysiiho| aha annayA nariMdo savvAvasarammi uvvittttho||1|| kArAvai picchaNaya tA paDihAreNa sUie puriso| aTuMganimittadharo saMpatto rAyapAsammi // 16 // uciyapaDivattipuvvaM puTTho puhaIsareNa so eyaM / jaha maha sahAe kiMcivi kahaha bhavissaM suhaM asuhaM // 15 nAUNa nimitteNaM teNavi niyamatthae kare kAuM / nIsasiUNa ya dIhaM puNo puNo matthayaM dhuNiyaM // 10 to bhUvaiNA bhaNiya abhayaM tuha kahasu niyanimittaNa / jassa suhaM asuhaM vA je diTuM natthi tuha doso to nepittI pabhaNai sattadigaMte imassamaccasma / sakuDuvassa viNAso saMbhAvijjai imaM souM // 20 // bhaNai nariMdo ko ettha paJcao, kahai sovi jaha hatthI / bhaggAlANakkhaMbho jai ehI tA iMma saJcaM // 26 taM ca taheva ya jAya to saMbhataM naresaraM bhaNai / buddhisamuddo maMtI mA aikheyaM kuNau devo // 22 // sovakkamaniruvakkamabhAveNaM AvayAu huMti duhA / nemittiraNa saha maha vattavvaM atthi iha atthe|||23|| iccAisujuttIhiM nivassa kheya nivAriu pacchA / joisieNa sameo maMtI niyamaMdiraM patto // 24 // pucchai jhuMjAveuM vatthAharaNehiM pUiuM ca imaM / ko. heU maha maraNe, teNa viciMtiya tao kahiyaM // 26 // tuha taNao jo jiTTho tassavarAhAu naravaro heU / iya tAva mae nAyaM nicchayao muNai svvnnuu||26 soUNa imaM maMtI visajjae pUiUNa taM tatto / hakkAriya jisuyaM vaiyarameyaM kahai savvaM // 27 // so bhaNai tAya ! huMte mai ,avarAheNa majjha, iya hoi / ahameva tA marissaM savvANatthANa ptyaarii||28 atha catu/no bhagavAn kathayati kelI kilasya taccaritam / yathA bharate kanakapure rAjA ripumardano naam||16 buddhisamudro mantrI tasya suto vizruto vijayasiMhaH / athAnyadA narendraH sarvAvasara upaviSTaH // 15 // kArayati prekSaNakaM tAvatpratihAreNa sUcite puruSaH / aSTAGganimittadharaH saMprApto rAjapAbeM // 16 // ucitapratipattipUrva pRSTaH pRthivIzvareNa sa etat / yathA mama sabhAyAH kiJcidapi kathaya bhaviSyacchubhamazubham // 1 // jJAtvA nimittena tenApi nijamastake karau kRtvA / niHzvasya ca dIrgha punaH punamastakaM dhUtam // 18 // tato bhUpatinA bhaNitamabhayaM tava kathaya nijAnimittena / yasya zubhamazubhaM vA yad dRSTaM, nAsti tava doSaH // 19 tato naimittikaH prabhaNati saptadinAnte'syAmAtyasya / sakuTumbasya vinAzaH saMbhAvyata idaM zrutvA // 20 // bhaNati narendraH ko'tra pratyayaH, kathayati so'pi yathA hastI / bhagnAlAnastambho yadyeSyati tadedaM satyam // 2 tacca tathaiva ca jAtaM tataH saMbhrAntaM narezvaraM bhaNati / buddhisamudro mantrI mA'tikhedaM karotu devaH // 22 // sopakramanirupakramabhAvanApado bhavanti dvidhA / naimittikena saha mama vaktavyamastIhArthe // 23 // ityAdisuyuktibhinRpasya khedaM nivArya pazcAt / jyotiSikeNa sameto mantrI nijamandiraM prAptaH // 24 // pRcchati bhojayitvA vastrAbharaNaiH pUjayitvA cemam / ko heturmama maraNe, tena vicintya tataH kathitam // 25 tava tanayo yo jyeSThastasyAparAdhAnnaravaro hetuH / iti tAvanmayA jJAtaM nizcayato jAnAti srvjnyH||26|| zrutveda mantrI visRjati pUjayitvA taM tataH / hakkArayitvA jyeSThasutaM vyatikarametaM kathayati sarvam // 27 // Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pumkhaa| evaM Thiyammi sutthaM sakuDuMbassavi ya havai tuha tAya! / to bhaNiyaM saciveNaM tuha maraNe vaccha ! kiM sutthN?|| na hu havai esa maMto, jamahaM maMtemi taM tae vcch!| kAyavvaM so pabhaNai Aisaha jamittha kaayvvN||30|| bhaNio saciveNaM so maMjUsamaMtarammi paviseuM / gamaha diNAI sattavi phalajalabhariyammi dhammaparo // 3 // so jaMpai Aeso pamANamiha kiMtu kuNaha mA krunn| jalamavi na piemi ahaM kiM phalamAIhiM kila kjN|| tatto maMjUmAe rahammi puttaM pavesiuM sovi / gaDDIe Aroviya mukkA naranAhabhavaNammi // 33 // vinatto naranAho maha deva ! ihatthi savvagharasAro / taha pahu ! avvayabhaMDArabIyayAI ca savvAI // 34 // . to devo niyacAruyaoyarae vAsarAI satteva / muddAya muddiyamimaM rakkhAvau aMgarakkhehiM // 35 // taha ceva kuNai rAyA pucchai ya jahA imassa vasaNassa / paDiyArammi uvAo ki laddho, to bhaNai scivo| laddho deva ! uvAo vinaviyayo sa kiMtu devassa / AvaikAlammi gae, diNANi taha satta eANi / / ThAyavyaM dhammaparAyaNeNa niyagiThieNa ceva mae / bhaNai nivo taha kijjau jaha hoi na AvayA tujjha // 38 // niyagihagaeNa tatto bhaNio hakkAriuM samaggovi / nimbhiccabhiccavaggo jaha maha gehammi satta diNe // 39 // AhavasAmaggIsaMgaehiM ThAyavvamappamattehiM / tehivi vihiya taha ceva maMtisukayaM saraMtehiM // 40 // dhaniMdhaNajalatIraNasaMgahamaha kuNai sattadiNajoggaM / sajjAvai pAyAraM gihassa, aha sattame divase // 41 // naravaravallahadhUyaM kila jiho naMdaNo amaccassa / sijjate uvaviThTho patthae,kuviA ya saavito||42|| sa bhaNati tAta ! sati mAya, aparAdhena mama, iti bhavet / ahameva tasmAnmAraSyAmi sarvAnAnAM prastaraH // 28 // evaM sthite sausthya sakuTumbasyApi ca bhavet tava tAta ! / tato bhaNitaM sacivena tava maraNe vatsa ! kiM sausthym| na khalu bhavatyeSa mantraH, yadahaM mantrayAmi tattvayA vatsa ! / kartavyaM sa prabhaNatyAdizata yadatra krtvym||30|| bhANataH sacivena sa maJjUSAbhyantare pravizya / gamaya dinAni saptApi phalajalabhRte dharmaparaH // 31 // sa nalpatyAdezaH pramANamiha kintu kuruta mA karuNAm / jalamapi na pibAmyahaM kiM phalAdibhiHkila kaarym|| tato maJjUSAyAM rahAsa putra pravezya so'pi / gantryAmAropya muktA naranAthabhavane // 3 // vijJato naranAtho mama deva! ihAsti sarvagRhasAraH / tathA prabho ! avyayabhANDAgArabIjakAni ca sarvANi // 34 // tato devo nijacArukApavarake vAsarANi saptaiva / mudrayA mudritAmimAM rakSayatvaGgarakSaiH // 35 // tathaiva karoti rAjA pRcchati ca yathA'sya vyasanasya / pratikAra upAyaH kiM labdhaH, tato bhaNati sacivaH // 36 // labdho deva! upAyo vijJapayitavyaH sa kintu devAya / ApatkAle gate, dinAni tathA saptaitAni // 37 // sthAtavyaM dharmaparAyaNena nijagRha sthitenaiva mayA / bhaNati nRpastathA kriyatAM yathA bhavati nApat tava // 38 // nijagRhagatena tato bhaNito hakkArayitvA samagro'pi / ni tyabhRtyavargoM yathA mama gehe sapta dinAn // 39 // AhavasAmagrIsaMgataiH sthAtavyamapramattaiH / tairapi vihitaM tathaiva mantrisukRtaM smaradbhiH // 40 // dhAnyendhanajalatIraNasaMgrahamatha karoti saptadinayogyam / sajjayati prAkAraM gRhasya, atha saptame divase // 41 // 1 ga. bahuasthaya / 2 ga. ovr| Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supAsanAha-cariammivAharai jAmaille tevi ya dhAvati so tao tIe / pikkhaMtANaM tANa chidiya veNi kare kAuM // 43 // dhavalaharAo jhaMpa dAuM nAseI tevi paTTIe / dhAvaMti tassa, sovi hu pavisai gehammi maMtissa // 44 // tatto te valiUNaM kahaMti rAyassa sovi koveNa / aMtario seNAvaimANavai jahA lahuM duTuM // 45 // . sacivAhamamANAvasu baMdhAveuM samaM kuTuMbeNa / sovi tao Asanna sinnaM cittUNa tattha gao // 46 // maMtigihappAyArArUDhehiM dhaNuddharehiM tassinnaM / AsannaM dadrUNaM bhaNiyaM re re ! io purao // 47 // jai Agacchaha to natthi jIviyaM tumha, taM ca suNiUNa / seNANI savvaMpihu paDikhaliya bala tao purisaM saMpesiuM kahAvai maMtissa jahA naresaro ruTo / suyavaiyareNa tumhaM tA taM appasu nariMdassa // 49 // taM soUNa maMtI savvavibhAga gihassa niyayassa / tassa purisassa daMsiya bhaNai imaM majjha vayaNeNa // 5 seNAvaiNo sAhasu jahaTiyaM taha ya majjha patthaNayA / bhaNaha imaM, tumhevi hu jANaha jaha rAya atthANe // 5 maha vasaNamimaM nemittieNa kahiyaM nivassa paccakkhaM / to iya sAmaggIe ciTThAmi ahaM Thio gehe // 5 na ya maha putto evaM vavasai anovi kovi hu sayanno / kiM kovi jIviyatthI kaMDuyai ahissa tuMDIe sakuDuMbassavi pANA majjha nariMdassa saMtiyA ceva / leu jahA paDihAsai, kiMtu mae asthi maMjUsA // 5 naravaibhavaNe mukkA avvayabhaMDAravIyayAiM tahiM / saMti maicciya tAI kahiyAI ciya muNijaMti // 55 // jANAvemi tayatthaM naranAhaM, taha Thio ya tattheva / appemi suyaM jiDhe pacchA icchA nariMdassa // 56 // naravaravallabhaduhitaraM kila jyeSTho nandano'mAtyasya / zayyAnta upaviSTaH prArthayate, kupitA ca sApi tataH // 4 Ahvayati yAmikAMste'pi ca dhAvanti sa tatastasyAH / prekSamANeSu teSu cchittvA veNI kare kRtvA // 43 // dhavalagRhAnjhampAM dattvA nazyati te'pi pRSThe / dhAvanti tasya, so'pi khalu pravizati gehe mantriNaH // 44 // tataste valitvA kathayanti rAjJe so'pi kopena / antaritaH senApatimAjJApayati yathA laghu duSTam // 15 // sacivAdhamamAnAyaya bandhayitvA samaM kuTumbena / so'pi tata AsannaM sainyaM gRhItvA tatra gataH // 46 // mantrigRhaprAkArArUdvairdhanurdharastatsainyam / AsannaM dRSTvA bhaNitaM re re! itaH purataH // 47 // yadyAgaccheta tadA nAsti jIvitaM yuSmAkaM, tacca zrutvA / senAnIH sarvamapi hi pratiskhalya balaM tataH puruSA saMpreSya kathApayati mantriNe yathA narezvaro ruSTaH / sutavyatikaraNa yuSmAkaM tasmAttamarpaya narendrAya // 49 // tat zrutvA mantrI sarvavibhAgAn gRhasya ninasya / tasmai puruSAya darzayitvA bhaNatIdaM mama vacanena // 50 // senApatiM kathaya yathAsthitaM tathA ca mama prArthanayA / bhaNatedaM yUyamapi khalu jAnItha yathA rAjAsthAne // 5 mama vyasanamidaM naimittikena kathitaM nRpasya pratyakSam / tata iti sAmagryA tiSThAmyahaM sthito gehe // 12 // na ca mama putra evaM vyavasyatyanyo'pi ko'pi hi sakarNaH / kiM ko'pi jIvitArthI knndduuyte'stunndden?|| sakuTumbasyApi prANA mama narendrasya satkA eva / lAtu yathA pratibhAsate, kintu mayAsti maJjUSA // 5' narapatibhavane muktA'vyayabhANDAgArabIjakAni tatra / santi mayaiva tAni kathitAni kila jJAyante // 55 // jJApayAmi tadartha naranAthaM, tathA sthitazca tatraiva / arpayAmi sutaM jyeSTha pazcAdicchA narendrasya // 56 // Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 323 pumkhaa| iya maha aNuroheNaM seNANI naravaI sayaM gaMtuM / vinaviuM hakkArau maM tattha, tao ya so puriso||57|| taM kahai daMDavaiNo, karei sovi hu taheva taM savvaM / ugghADai maMjUsaM taM naravaiNo puro maMtI // 58 // veNIpANiM picchai maMtisuyaM tattha naravaro tatto / bhaNai amacca ! kimeyaM, vinnavai tao ya so savvaM // 59 / / nemittiyapaDipucchaNamaMjUsAputtapakkhivaNapabhiMi / vuttaMtaM, to rAyA bhaNai vilakkho payaDamevaM // 60 // kassavi vilasiyameyaM manne kelIkilassa devassa / maMjUsAe majjhe esA kaha annahA veNI ? // 6 // tA no imamacchariyaM, do acchariyAI macaloyammi / maha ranno tucchattaM maivihavo taha amaJcassa / / 62 // iya visamammivi buddhIe jassa taha kahavi ahaha vissphuriyN| supaiTTiyapi vayaNa imaMpi jaha annahA jAyaM // yathA kila; " anyathA zAstragarbhiNyA dhiyA dhIro'rthamIkSate / svAmIva prAktanaM karma vidadhAti tamanyathA // " iya saMDhoiyavasaNaM purAkayaM niviveyasirarayaNaM / sAmi ca mamaM saciveNa tahavi kayamappaNo kusalaM // 64 // etacca satyApitam ; " nijakarmakaraNadakSaH saha vasati durAtmanApi nirapAyam / kiM na kuzalena rasanA dazanAnAmantare carati // " iya bhaNivi nariMdeNaM sacivo sammANio suyasameo / etto kumarIe sire veNIvi tahaTiyA dihaa||65|| tA vIrasAvaya ! imo imassaNatthassa kAraNa jAo / kelIkilattaNeNaM na kajjamannaM iha imassa // 66 // taSpaJcayaM ca ciNiyaM cikkaNakammaM imeNa iya esa / aNusAsijjai evaM, iya sou vaMtaro bhaNai // 67 // itto no iya kAhaM, bhaNai muNI juttameyamannaM ca / saMghappaoyaNesu vAvArijau sayA appA // 68 // ihapunvabhavakayANa muMcasi pAvANa jeNa, taha hoi / sulahA dhamme bohI, taM paDivajiya gao sovi // 69 // iti mamAnurodhena senAnInarapatiM svayaM gatvA / vijJapya hakkArayatu mAM tatra, tatazca sa puruSaH // 17 // tatkathayati daNDapataye, karoti so'pi khalu tathaiva tatsarvam / udghATayIta maJjUSAM tAM narapateH puro mntrii||18|| veNIpANiM pazyati mantrisutaM tatra naravarastataH / bhaNatyamAtya ! kimetat, vijJapayati tatazca sa sarvam // 59 // naimittikaparipRcchAmaJjUSAputraprakSepaNaprabhRtim / vRttAntaM, tato rAjA bhaNati vilakSaH prakaTamevam // 6 // kasyApi vilasitamidaM manye kelIkilasya devasya / maJjUSAyA madhye eSA kathamanyathA veNI ? // 61 // tasmAnno idamAzcarya, dve Azcarye martyaloke / mama rAjJastucchatvaM mativibhavastathA'mAtyasya // 62 // iti viSame'pi buddhyA yasya tathA kathamapyahaha ! visphuritam / supratiSThitamapi vacanamidamapi yathA'nyathA jAtam / / iti saMDhaukitavyasane purAkRta nivivekaziroratne / svAmini ca mayi sacivena tathApi kRtamAtmanaH kuzalam // 64 // iti bhaNitvA narendreNa sacivaH sammAnitaH sutasametaH / itaH kumAryAH zirasi veNyapi tathAsthitA dRSTA // 65 // tasmAd vIrazrAvaka ! ayamasyAnarthasya kAraNaM jAtaH / kelikilatvena na kAryamanyadihAsya // 66 // tatpratyayaM ca citaM cikkaNakarmA'nenetyeSaH / anuziSyata evaM, iti zrutvA vyantaro bhaNati // 67 // ito no iti kariSye, bhaNati muniryuktametadanyacca / saMghaprayojaneSu vyApAryatAM sadA''tmA // 6 // Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 supAsanAha-cariammiaha siTThI paumajuo sammattANuvvayAigihidhammaM / paDivajiya jAi giha, viharai annattha sAhavi // ___ aha kovi tattha dhutto samAgao sovi bahupabaMdhehiM / vimhAvai muddhajaNaM, kaiyAvi hu tassa pAsa paumovi gaokoUhalehiM vihio aNeNa hyhiyo| Isaraputtotti payaMsiyaM ca se kappaTippaNayaM // 7 tattha ya rasiMdakappo taheva bhaMgarayavittakappo ya / AsaMdhibaMbhitulasIsuMThIpADhAikappA ya // 73 // eesuM ca samattho kahio dAridakhaMDaNe kovi / bahuvAhijarAvizvaNapacalo koi taha kovi // 74 / / vaMjhAe suyajaNao kovi hu sohaggakArao anno / kovi taha adisattaNapasAhao iya pavaMceuM / / 75 upajIviUNa ya tao subahuM daviNaM gaosa annattha / takkahiyavihANeNaM paumo saJcavai te kappe // 7 na ya kiMpi tehiM sijhai havai daviNakvao kilesoya / tahavi kuNai saMvaraNaM payaDai na jahaTThiya loe| anno ya tassa mitto dhutteNaM teNa dhuttio evaM / so taM pucchai tuha phurai kiMpi kiM kappavisayammi? // so bhaNai phurai AmaM kahanahA majjha bhogavitthAro ? / to iyareNaM bhaNiyaM baMdhava ! na hu kiMpi me phurai / / 5 jai puNa dhutteNa ahaM viyArio, bhaNai to imaM paumo / kiM kappehiM bahUhiM baMjhAkappaM tuma egaM // 80 sikkhesu jeNa jaNao davvaM pAvihasi, teNa iya souN| bhaNiyaM taM maha pasiUNa kahasu,paumeNa to kahi alio vaMjhAkappo sovi hu vaMjhANa osahe dei / aha dinnamantrayA naravarassa bhajjAe vaMjhAe // 82 // gabbhatthamosahaM, teNa tIe mUlaM tahA samuppanna / jaha pANA saMdehe caDiyA, so nivaiNA tatto // 83 ihapUrvabhavakRtebhyo mucyase pApebhyo yena, tathA bhavati / sulabho dharme bodhiH, tatpratipadya gataH so'pi // atha zreSThI padmayutaH samyaktvANuvratAdigRhidharmam / pratipadya yAti gRhaM, viharatyanyatra sAdhurapi // 70 // ___ atha ko'pi tatra dhUrtaH samAgataH so'pi bahuprabandhaiH / vismAyayati mugdhajanaM, kadApi hi tasya pArthe / padmo'pi gataH kutUhalairvihito'nena hRtahRdayaH / Izvaraputra iti pradarzitaM ca tasmai kalpaTippanakam // 72 / / tatra ca rasendrakalpastathaiva bhRGgarajavittakalpazca / azvagandhibrAhmItulasIzuNThIpAThAdikalpAzca // 73 // eteSu ca samarthaH kathito dAridrayakhaNDane kopi / bahuvyAdhijarAvidravaNapratyalaH ko'pi tathA ko'pi // 7 vandhyAyAH sutajanakaH ko'pi ca saubhAgyakArako'nyaH / ko'pi tathA'dRzyatvaprasAdhaka iti prapaJcya // 7 upajIvya ca tataH subahu draviNaM gataH so'nyatra / tatkathitavidhAnena padmaH satyApayati tAnkalpAn // 76 naca kimapi taiH sidhyati bhavati draviNakSayaH klezazca / tathApi karoti saMvaraNaM prakaTayAta na yathAsthitaM lo anyacca tasya mitraM dhUrtena tena dhUrtitamevam / tat taM pRcchati tava sphurati kimapi kiM kalpaviSaye ? // 78 / sa bhaNati sphuratyAma kathamanyathA mama bhogavistAraH ? / tata itareNa bhaNitaM bAndhava ! na khalu kimapi me sphura yadi punardhUrtenAhaM vipratAritaH, bhaNati tata idaM padmaH / kiM kalpairbahubhirvandhyAkalpaM svamekam // 10 // zikSasva yena janato dravyaM prApsyAsa, teneti zrutvA / bhaNitaM taM mama prasadya kathaya, padmena tataH kathitaH // alIko bandhyAkalpaH so'pi khalu vandhyAbhya auSadhAni dadAti / atha dattamanyadA naravarasya bhAryAyai vandhyA garbhArthamauSadhaM, tena tasyAH zUlaM tathA samutpannam / yathA prANAH saMdehe caTitAH, sa nRpatinA tataH // 8 // Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prmkhaa| baMdhAvio paryaus dinA paumeNa maha imA buddhI / to rAyA moeDaM AharaNavihUsiyaM kAuM // 84 // uvavesitaM taM garuyaasaNe naravaro sasammANaM / hakkArAviya paDamaM pabhaNar3a evaM jaha avajho ||85 || jhAe jeNa ganbho saMpajjai osaheNa tavtrisao / uvaeso tumbhehiM dino eyassa, to paramo // 86 // AmaMti bhaNai tatto rAyA jaMpai imeNa devIe / osahamiNaM paDataM teNa ya sUlaM samuppannaM // 87 // tA tassa parittANaM karehi, khuddho ya so bhaNai itto / maha eyastavi ee kappA anneNa parikahiyA | 88 to matto bhai sacamiNaM kiMtu tuhuvaeseNa / savisesaM iha kamme payaDio, bhaNai to rAyA // 89 // bho pauma ! viNA kajjaM imAovi gaDAvio tae loo / taha kaMTagayappANA devIvi hue ihi // 90 // i bhaNivi aMgarakhe nirUviDaM te gharAviyA rannA | dharaNayaTio vicitai to paumo kahavi jai devI || pANehiM parimuccatA mArai maM viMDaviDaM rAyA / jaM taiyAvi hu imiNA pahANabhAveNa mai doso ||12|| Arooi niyamaNe, jIvai devIvi kahavi jai, tahavi / maM niragahara avassaM rAyA iya attttjhaannmmi| 93 / aparisaMpatte mukka pANehiM jaMtuo jaao| tabbhavakayajiNadhammaM saphalehI bhamiyaNaM bhave ||94 || . devIvi kayA paDaNA naravaivijjeNa, maMdakovattaM / to saMpatto rAyA soDaNaM maraNa ttataM // 956 // I ma appara, vIrassa seTTiNo, so ya nAyavRttato / takicAI kAuM visesao ramai jimme ||16|| Depimamitta nivAri taha ya daMbhavisayammi / muko rannA, tamhA nAuM paumassa iya vasaNaM // 97 // 325 bandhitaH prajalpati dattA padmena mameyaM buddhiH / tato rAjA mocayitvA''bharaNavibhUSitaM kRtvA // 84 // upavezya taM gurvAsane naravaraH sasammAnam / hakkArayitvA padmaM prabhaNatyevaM yathA'vandhyaH // 85 // bandhyAyA yena garbhaH saMpadyata auSadhena tadviSayaH / upadezo yuSmAbhirdatta etasmai, tataH padmaH // 86 // Ameti bhaNati tato rAjA jalpatyanena devyAH | auSadhamidaM prayuktaM tena ca zUlaM samutpannam // 87 // tasmAttasya paritrANaM kuru, kSubdhazca sa bhaNatItaH / mamaitasyApyete kalpA anyena parikathitAH // 88 // tatastanmitraM prabhaNati satyamidaM kintu tavopadezena / savizeSamiha karmaNi pravRttaH, bhaNati tato rAjA // 89 // bhoH padma ! vinA kAryamasmAdapi naTitastvayA lokaH / tathA kaNThagataprANA devyapi hi vartata idAnIm // 90 // iti bhaNitvA'GgarakSAn nirUpya tau dhAritau rAjJA / dharaNasthito vicintayati tataH padmaH kathamapi yadi devI || prANaiH parimucyeta tadA mArayed mAM viDambya rAjA / yattadApi hyanena pradhAnabhAvena mayi doSaH // 92 // Aropito nijamanasi, jIvati devyapi kathamapi yadi, tathApi / mAM nigRhNAtyavazyaM rAjA, ityAdhyAne // 93 // atiprakarSasaMprApte muktaH prANairjambuko jAtaH / tadbhavakRta jinadharmaM saphaliSyati bhrAntvA'nantabhavAn // 94 // devyapi kRtA praguNA narapativaidyena, mandako patvam / tataH saMprApto rAjA zrutvA maraNavRttAntam // 95 // padmamarpayati vIrAya zreSThine, sa ca jJAtavRttAntaH / tatkRtyAni kRtvA vizeSatA ramate jinadharme ||96 // osteoarthri nivArya tathA ca dambhaviSaye / mukto rAjJA, tasmAjjJAtvA padmasyeti vyasanam // 97 // Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 supAsanAha-cariammi sosAiha e tAva maraNapajjaMta / paraloe'NaMtaduhaM, tamhA taM cayaha suhakAmA ! // 98 // // iti mRSopadeze padmavaNikkathAnakaM samAptam // - jAtaM mRSopadezAdiha loke tAvanmaraNaparyantam / paraloke'nantaduHkhaM, tasmAttaM tyajata zubhakAmAH // 98 // Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo lihai kUDalehaM alIyavayaNambhi gahiyaniyamovi / ihaloe paraloe sa vaMdhudattoca lahai duI // 1 // tathAhi ;surayaNasohaM surakaritaNuMva tidivaMva sukavikavvaMva / rohaNagiriba gayapuramihatthi rAyA ya kumrgirii||2|| riukarikuMbhaninbheyabhinnamuttAlikaliyakhaggalayA / siyasiyakusumA rehai jayasiriveNiya jassa kre|3| vi-bbhama-ra-hiyAvi vilAsasaMgayA rnnirhNsysnnaahaa| tassatthi piyA naliNivva guNaharA kamaliNI naam|| tassavi ya baMdhudatto maMtI, ahanayA ya avarAhaM / daLUNaM so mudaM rannA moyAvio sahasA // 5 // uvio ya vissadatto maMtI suramaMtisarisamaivihavo / sammattapattalIho payainirIho savasajIho // 6 // kUro ya baMdhudatto payaIe puNovi muddagahaNatthaM / payabhaTThovi hu pAsa khaNaMpi na muyai nariMdassa // 7 // aha annayA nariMdo patto darammi vAhiyAlIe / saciveNa baMdhudatteNa saMjuo vAhae turae // 8 // vivarIyasikkhavasao maMtinivANaM turaMgamA turiya / vacaMtA saMpattA vaNagahaNe, tehiM aha tattha // 9 // didaM muNINa juyalaM asoyavarapAyavassa hihammi / turayAvi parissaMtA thakkA tammi paesammi // 10 // to uttariuM te dovi paNamiraM muNijuyaM samuvaviTThA / aha daTuM kaNimaNi jiTTamuNi bhaNai iya raayaa| jaha avamannai mayaNaM imo muNI taNusirIe taha esA / sAhai vararAyasiri imassa, tA kaha Nu taccAo ? // bhaNai muNI rahamadaNapurapahulIlAvilAsanaravaiNo / lIlAvaidevIe putto nAmeNa guNaseNo // 13 // yo likhati kUTalekhamalIkavacane gRhItaniyamo'pi / ihaloke paraloke sa bandhudatta iva labhate duHkham // 1 // suratnazobhaM surakaritanuriva tridivamiva sukavikAvyamiva / rohaNagiririva gajapuramihAsti rAjA ca kumaargiriH|| ripukarikumbhanirbhadabhinnamuktAlikalitakhaDgalatA / sitasitakusumA rAjate jayazrIveNIva yasya kare // 3 // vi-bhrama-ra-hitApi vilAsasaMgatA raNamAnahaMsakasanAthA / tasyAsti priyA nalinIva guNadharA kamalinI nAma // 4 // tasyApi ca bandhudatto mantrI, athAnyadA cAparAdham / dRSTvA sa mudrAM rAjJA mocitaH sahasA // 5 // sthApitazca vizvadatto mantrI suramantrisadRzamativibhavaH / samyaktvaprAptarekhaH prakRtinirIhaH svavazajihvaH // 6 // krUrazca bandhudattaH prakRtyA punarapi mudrAgrahaNArtham / padabhraSTo'pi hi pArtha kSaNamapi na muJcati narendrasya // 7 // athAnyadA narendraH prApto dRre vAhyAlyA / sacivena bandhudattena saMyuto vAhayati turagAn // 8 // viparItazikSAvazato mantrinRpayosturaGgamau tvaritam / vajantau saMprAptau vanagahane, tAbhyAmatha tatra // 9 // dRSTaM munyoyugalamazokavarapAdapasyAdhaH / turagAvapi parizrAntau sthitI tasmin pradeze // 10 // tata uttIrya tau dvAvapi praNamya muniyugaM samupaviSTau / atha dRSTvA kaniSThamuni jyeSThamuni bhaNIti rAjA // 11 // yathA'vamanyate madanamaya munistanuzriyA tathaiSA / kathayati vararAjazriyamasya, tasmAtkathaM nu tattyAgaH ? // 12 // bhaNati munI rathamardanapurapramulIlAvilAsanarapateH / lIlAvatIdevyAH putro nAmnA guNasenaH // 13 // 1 nagarapakSe suratnazobhama, surakaritanupakSe suratnazobhaM surajanazobhaM vA, tridivapakSe murajanazobhama, sukavikAvyapakSe suracanAzobhama, rohaNagiripakSe suratmazobhamiti / 2 ga. rinuhaMva / Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 supAsanAha cariasmi - allaho piU kI lai dullaliyavAlakIlAe / ginhai kalAkalAvaM piUNa guruNovaroheNa ||14|| Treatment mahAdANa pavaradhUyAo / pariNAvio vilAse kare dugudugovva suro ||15|| aha annayA vartate ujjANe bhAriyAhiM pariyario / kIlai jalakIlAe kIlAvAvIsu, taha tattha // 16 maNirayaNasiMgiyAe ghusiNA gurusumiganAhisalileNa / chaMTai niyabhajjAo chaMTijjai sovi tAhipi / / 17 aha ekAe pahao paohareNa paohareNeva / dhUlakaThiNeNa tatto valio so tIi lahu samUho // 18 // sAnA vegeNaM sovi hu paTTIe dhAvio gahIuM / bhariyajalaM gurusiMgiM tA jAva asoyavaNamajjhe || 19 milio tIe, sAvi hu ussaggaThiyassa sAhuNo saraNaM / paDivannA, to thaMbhai jalaM suyaMtassa se bAhu / muNibhattadevayA, to so uvaviTTho vilakkhao houM / muNiNADhattA aMtaramalakhAlaNavayaNajalakIlA ||21 tadyathA; saMsAro duhaU U kammANa tassa puNa udao / so tesiM baddhANaM, baMdho kammANa puNa duviho ||22|| attheNa aNattheNaM, tatthattheNaM viNA imaM jeNaM / nivvahai no sarIraM kIrai so tassa atthammi ||23|| jo puNa ummAyAo kajjeNa viNAvi kovi vAvAro / tatto jo baMdho so aNattha he utti nAyavvo / 24 kamma udgabiMdummi je jIvA jiNavarehiM pannattA / te pArevayamittA jaMbUdIve Na mAejA || 25 || jalaghaDasyANa jIve tumhe evaM muhA virAhaMtA / jaM baMdhaha kammabharaM nittharihaha taM kaheM bhadda ! 1 // 26 // uvalakkhaNaM ca evaM annevi hu thAvare tase taha ya / vAyaha tubbhe jIve tatto pAvaM tao narao ||27|| ativallabhaH pitroH krIDati durlalita bAlakrIDayA / gRhNAti kalAkalApaM pitrorguruNoparodhena // 14 // unmuktabAlabhAvo mahAnaredrANAM pravaraduhituH / pariNAyito vilAsAn karoti daugunduka iva suraH // 15 // athAnyadA vasanta udyAne bhAryAbhiH parikaritaH / krIDati jalakrIDayA krIDAvApISu, tathA tatra // 16 // maNiratnazRGgikayA ghusRNAgurusu mRganAbhisalilena / ukSati nijabhAryA ukSyate so'pi tAbhirapi // 17 // athaikayA prahataH payobhareNa payodhareNeva / sthUlakAThinena tato valitaH sa tasyA laghu saMmukhaH // 18 // sA naSTA vegena so'pi hi pRSThe dhAvito gRhItvA / bhRtajalAM guruzRGgI tAvadyAvadazokavanamadhye // 19 // militastayA, sApi khalutsargasthitasya sAdhoH zaraNam / pratipannA, tataH stamnAti jalaM muJcatastasya bAhum // munibhaktadevatA, tataH sa upaviSTo vilakSo bhUtvA / muninArabdhA''ntaramalakSAlanavacanajalakrIDA // 21 // saMsAro duHkhaheturhetuH karmaNAM tasya punarudayaH / sa teSAM baddhAnAM, bandhaH karmaNAM punardvividhaH // 22 // arthenA'narthena, tatrArthena vinedaM yena / nirvahati no zarIraM kriyate sa tasyArthe // 23 // yaH punarunmAdAt kAryeNa vinApi ko'pi vyApAraH / tato yo bandhaH so'narthaheturiti jJAtavyaH // 24 // ekasminnudakavindau ye jIvA jinavaraiH prajJaptAH / te pArApatamAtrA jambUdvIpe na mAyeran // 25 // jalaghaTazatAnAM jIvAn yUyamevaM mudhA virAdhayantaH / yaM badhnItha karmabhara nistAriSyatha taM kathaM bhadra ? // 26 // upalakSaNaM caitadanyAnapi hi sthAvarAMsAMstathA ca / ghAtayatha yUyaM jIvAMstataH pApaM tato narakaH // 27 // Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vdhudttkhaa| tatra ca duHkhasya kiM varNyate, yataH, acchinimIlaNamittaM natthi suhaM dukkhameva aNupaddhaM / narae neraiyANaM ahonisiM paJcamANA ||28|| tasayaNapariyaNA jaM pAvaM taMpi rAgavasapattA | annANaMdhA jIvA kuNati tattaM ayANatA ||29|| annaha imeNa taNuNA kAyavvaM kiMpi hoi taM, jeNa / bhavavuccheo niruvamaaNatasivasokkha saMpattI // 30 // tA bahupunnuddhe ettha sarIrammi poyakappammi | paMcamahavtrayasiyavaDamAroviya taraha bhavajalahi ||31|| uktaM ca 326 "mahatA puNyapaNyena krItayaM kAyanaustvayA / pAraM duHkhodadhergantuM tvara yAvanna bhidyate // " iya evamAi suNiDaM muNivayaNaM nAyamyaramattho / patthara jA jaidhammaM tA patto pariyaNo tattha ||32|| daNaM muNipurao gharovaviddhaM sabhajjayaM kumaraM / mittA ya kalattANi ya bhAMti kiM azuciyaM evaM ||33|| safar cihna, uTTheha puracacarIo eyAo / saphalaparissamAo kareha niyadiTTidANa ||34|| bhaNai kumAro kiM caccarIhi uvavisiya muNisayAsammi / subbau dhammo, kijjau esa kayattho maNuyajammo // to tehi so bhaNio ko'vasaro esa dhammasavaNassa / evaM payaTTamANe mahUsave para lossa 1 || 36 || muNipAsAo, bhaNio sAhUvi tehi 'muMca imaM' / to muNiNA saMlattaM ahaM na eyaM paDikhalemi||37| to kumareNaM kahiyaM tANaM mA kovi kiMpi maM bhaNau / majjha pannA esA bhottanvaM gahiyadivakheNa // 38 // to tassava roheNa bhaNiyaM mA nAha ! erisaM kuNasu / Agaccha tAyapAse pacchA sicchA tuha ihatthe // 39 // to kumareNa bhaNiyaM kiM puNarutteNa, niyaniyapiUNaM / gacchaha bhavaNe tumhe pavvajjaM vAvi giNheha // 40 // akSinimIlanamAtraM nAsti sukhaM duHkhamevAnubaddham / narake nairayikANAmahoniza pacyamAnAnAm ||28|| tanusvajanaparijanArthaM yatpApaM tadapi rAgavazaprAptAH / ajJAnAndhA jIvAH kurvantiM tattvamajAnantaH ||29|| anyathA'nayA tanvA kartavyaM kimapi bhavati tat yena / bhavatryucchedo nirupamAnantazivasaukhyasaMprAptiH // 30 // tasmAd bahupuNyopalabdhe'tra zarIre potakalpe / paJcamahAtratasitapaTamAropya tarata bhavajaladhim // 31 // ityevamAdi zrutvA munivacanaM jJAtadharmaparamArthaH / prArthayate yAvadyatidharma tAvatprAptaH parijanastatra ||32|| dRSTvA munipurato dharopaviSTaM sabhAryakaM kumAram / mitrANi ca kalatrANi ca bhaNanti kimanucitamevam ||33|| ihopaviSTAstiSThatha, uttiSThata puracarcarIretAH / saphalaparizramAH kuruta nijadRSTidAnena ||34|| bhaNati kumAraH kiM carcarIbhirupavizya munisakAze / zrUyatAM dharmaH kriyatAmetat kRtArthaM manujajanma ||35|| tatastaH sa bhaNitaH ko'vasara eSa dharmazravaNasya / evaM pravartamAne mahotsave pauralokasya ? // 36 // uttiSThata munipArzvAt, bhaNitaH sAdhurapi taiH 'muJcem' / tato muninA saMlapitamahaM nainaM prtiskhlyaami||37|| tataH kumAreNa kathitaM tebhyo mA ko'pi kimapi mAM bhaNatu / mama pratijJeSA bhoktavyaM gRhItadIkSeNa // 38 // tatastasyAvarodhena bhaNitaM mA nAtha ! IdRzaM kuru / Agaccha tAtapArzve pazcAtsvecchA tavehArthe // 39 // tataH kumAreNa bhaNitaM kiM punaruktena, nijanijapitRRNAm / gacchata bhavane yUyaM pravrajyAM vApi gRhNIta // 40 // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 supAsanAha carizrammi- to tassa nicchayaM jANiUNa mitteNa rAyapAsammi / gaMtUNa kumaravilasiyamegaMte sAhiyaM savvaM // 41 // to takkhaNa rAyA devIe samannio kumarapAsaM / saMpatto kumareNavi namidaM abbhuTThiraM bhaNio || 42 // paNamaha evaM sAhuM tassuvaroheNa namiya bhaNio so / mA majjha puttameyaM buggAhasu payaisaralaMpi ||43|| eyANa bAliyANaM tArunnabharampi vamANANaM / mA givhasu taM vaI visakaMdo nayaNA ||44 || to kumareNa bhaNiyaM mAtAya ! bhaNesu pAgayanarovva / jo daMsei sumagaM bhullANaM bhAvibhadANaM // 45 // kiM sopA, pADai so taM sumaggapaDikUlo / jo visae hi nimaMtara hio hameyassiya maIe || 46 || jara tuha tAyaNukaMpA maha, taha jar3a vallabho havAe / tA niggacchataM bhavadavAo tattheva mA chuhaH // 47 // uktaM ca ; - bhavamajjhammi pamAyajalaNajaliyammi mohaniddAe / jo jaggava sa mitta, vAraMto so puNa amittaM / / iccAidesaNAe piyare paDivohiUNa pavvajjA / gahiyA imeNa vihiNA pacchA gacche bahUhiMpi // 49 // to bhaNiyaM bhUvaNA bhayavaM / evArisa purisarayaNaM / viralA jaNei jaNaNI jaNiyAcchariyaM tihuyaNassa | amhArisANavi imo jutto maggo imeNa jo bihio / kiMpuNa asamattho haM, daMsaha magaMtaraM amha // 51 // to muNiNA gidhamma kahio aMgIkao ya so tehiM / tammi khaNe tassinnaM samAgayaM namivi muNijuyalaM / / saMpattA niyanayaraM dhammaM pAliti dovi jahagahiye / kiMpuNa sacivo maggai ahiNavasacivassa chidAI || naya pAva, to kUDa lehaM lihiUNa annayA channaM / nibbhiccabhiccapAsamma apiuM dei so sikkhaM // 54 // tatastasya nizcayaM jJAtvA mittreNa rAjapArzve / gatvA kumAravilasitamekAnte kathitaM sarvam // 41 // tatastatkSaNena rAjA devyA samanvitaH kumArapArzvam / saMprAptaH kumAreNApi natvA'bhyutthAya bhaNitaH // 42 // praNamataitaM sAdhuM tasyoparodhena natvA bhaNitaH saH / mA mama putrametaM vyugrAhaya prakRtisaralamapi // 43 // etAsAM bAlikAnAM tAruNyabhare vartamAnAnAm / mA gRhANa tvaM panthAnaM vikasitotpalanayanAnAm // 44 // tataH kumAreNa bhaNitaM mA tAta ! bhaNa prAkRtanara iva / yo darzayati sumArga bhraSTAnAM bhAvibhadrANAm // 45 // kiM sa panthAnaM pAtayati, pAtayati sa taM sumArgapratikUlaH / yo viSayAn hi nimantrayati hito'hametasyeti matyA // yadi tava tAtAnukampA mayi, tathA yadi vallabho'hamambAyAH / tadA nirgacchantaM bhavadavAt tatraiva mA kSipata || bhavagRhamadhye pramAdajvalanajvalite mohanidrAyAH / yo jAgarayati sa mittraM, vArayansa punaramittram // 48 // ityAdidezanayA pitarau pratibodhya pravrajyA / gRhItA'nena vidhinA pazcAd gacche bahubhirapi // 49 // tato bhaNitaM bhUpatinA bhagavan ! etAdRzaM puruSaratnam / viralA janayati jananI janitAzcaryaM tribhuvanasya // 50 // asmAdRzAmapyayaM yukto mArgo'nena yo vihitaH / kintvasamartho'haM darzayata mArgAntaramasmAkam // 51 // tato muninA gRhidharmaH kathito'GgIkRtazca sa tAbhyAm / tasmin kSaNe tatsainyaM samAgataM, natvA muniyugalam // saMprAptau nijanagaraM dharma pAlayato dvAvapi yathAgRhItam / kintu sacivo mRgayate'bhinavasacivasya cchidrANi // 53 // na ca prApnoti, tataH kUTaM lekhaM likhitvA'nyadA cchannam / nirbhRtyabhRtyapArzve'rpayitvA dadAti sa zikSAm // 14 // Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhudattakahA / 331 1 I to udhUlidho sovihiM vAhiyAlisammi / kaDivaTTIe khiviu lehaM sutto kilaMtuvva // 55 // rAyAvi rAyavADIe nimgao teNa caiva maggeNa / tattha pasutto diTTho so jaggavio bhaDehi tao || 56 // saMta apANa saMtassuTTiyassa tassa tahiM / kaDivaTTIo paDio leho gahio nivabhaDehi ||57 || kassa tumaMtiya puDo khuddhruvva na jAva jAe kiMpi / to daMsio nivaiNo sovi hu taM vAyae lehaM || sividdhamANanayarA rAyA riumaddaNo kusalaputraM / sirivistadattamaMti sasaNehaM sAyaraM bhaNai // 59 // saMpato tuha leho ma ya avahArio ya tassattho / taha caiva nivvilaMvaM tayaNuTTA jaissAmi ||30|| jesi maMDaliyANaM jattiyamappAviyaM tae kaNayaM / tettiyamittaM tesiM pesiyamaMgIkayaM tehiM // 61 // tujjha nimittaM tu mae lakkhaM kaNayassa dhavalavaNihatthe / saMpesiyaM sa ehI thevehiM dihiM tuha pAse || 62 || praniprtthaM lehassa viyANiuM naravariMdo / taM lehavAhaganaraM samappara aMgarakkhANa || 63|| le ca vistadattassa daMsae, sovi vAiuM bhaNai / pahu ! vinnANaM evaM kassavi maha asahamANassa // 64 // to lehavAgaM taM rAyA caDDAvae tahA jaha so / maraivva kila tahAvi na appara kahavi sambhAvaM // 65 // to bhai vidatto tasseso kUDalehakArissa / nivibhacco, tA suddhI maha kIrau kAliyA kuMDe // 66 // evaM houtti naresareNa bhaNiyammi sattamIdivase / kayavavAso baMbhavvayadhArI bhUmisayaNijjo || 67 || paMcanamokkAraparo gamiDaM syaNi pabhAyasamayasmi / kAlIbhavaNammi gao ranno taha pavaraloyassa || 68 // paJcakakhaM houM kAliyAe aggampi bhaNai so evaM / iha magaragAhatimisuM sumAra kalie agAhammi || 69|| tata udghalitajaGghaH so'pi bahirvAhyAlIdeze / kaTIpaTyAM kSiptvA lekhaM suptaH klAnta iva // 55 // rAjApi rAjavATyAM nirgatastenaiva mArgeNa / tatra prasupto dRSTaH sa jAgarito bhaTaistataH // 56 // saMbhrAntamAtmAnaM darzayata utthitasya tasya tatra / kaTIpaTItaH patito lekho gRhIto nRpabhaTaiH // 57 // kasya tvamiti ca pRSTaH kSubdha iva na yAvajjalpati kimapi / tato darzito nRpataye so'pi hi taM vAcayati lekham // zrIvardhamAnanagarAd rAjA ripumardanaH kuzalapUrvam / zrIvizvadattamantriNaM sasnehaM sAdaraM bhaNati ||19|| saMprAptastava lekho mayA cAvadhAritazca tasyArthaH / tathaiva nirvilambaM tadanuSThAne yatiSye || 6 || yebhyo maNDalikebhyo yAvadarpitaM tvayA kanakam / tAvanmAtraM tebhyaH preSitamaGgIkRtaM taiH // 61 // tava nimittaM tu mayA lakSaM kanakasya dhavalavaNigvaste | saMpreSitaM sa eSyati stokairdinaistava pArzve // 62 // ityevamAdyarthaM lekhasya vijJAya naravarendraH / taM lekhavAhakanaraM samarpayatyaGgarakSANAm // 63 // lekhaM ca vizvadattasya darzayati, so'pi vAcayitvA bhaNati / prabho ! vijJAnametatkasyApi mAmasahamAnasya // 64 // tato lekhavAhakaM taM rAjA mardayati tathA yathA saH / mriyata iva kila tathApi hi nArpayati kathamapi sadbhAvam // tato bhaNati vizvadattastasyaiSa kUTalekhakAriNaH / nirbhRtyaH, tasmAcchuddhirmama kriyatAM kAlikAkuNDe // 66 // evaM bhavatviti narezvareNa bhaNite saptamIdivase / kRtopavAso brahmatratadhArI bhUmizayanIyaH // 67 // matvA rajaniM prabhAtasamaye / kAlIbhavane gato rAjJastathA pravaralokasya // 68 // areer Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 supAsanAha-cariasmi kuMDe jamatuMDe iva majjha paviThussa hou niggamaNaM / nivvigdhaM ciya jai ittha kumaragiripuhainAhammi 70 // paNavAyAkAehiM karaNeNaM karAvaNeNa aNumaiNA / hiyameva savvakAlaM aNuTiyaM, jai puNa kayAvi // 71 // ahie atthi pavittI tA maha kuMDammi iha paviTThassa / mA hou nivittI, iya bhaNiUNaM jAi kuMDa tdde||72|| kAUNaM sAgAraM paJcakkhANaM maNe phuraMte su / paMcasu paramiTTisu jhatti dei jhaMpa tahiM kuMDe // 73 // to vimaladIhadalakomalammi kamalammi so samArUDho / kamalAsaNovva rehai sajaNavayaNe viyaasNto||74|| bhabhai jalamajjhayAre cuTato kamalakuvalayAINi / tatto suddho suddhotti jaNaravo jhatti ucchalio // 75 / / tAlAravasaMmisso, ugghuTaM taha ya baMdivasaheNa / taccariyacamakkiyamANaseNa ubhinnapulaeNa // 76 / / tadyathA;jayai jiNesarasAsaNu jahiM supariTriyahaM, duttaraAvayasarasI gopayahaM / jigavaravayaNu samaggu ju millai puNa purisu, tasu duriyAvalI miliyaha jAyai diNu varisu // 7 // aha narapavaru payaMpai taM pai hiTThamaNu, tuha savvaha thalu jalanihi kuMDaha puNu kavaNu ? / jali ramaMtu dIsaMtu jiMva tosahi nayaNa, tiMva niyataNuucAiNi maha bhuya kari pauNa // 78 / / iya rannA AhUo samAgao kuMDatIradesammi / dAUNa sayaM bAhuM tatto uttArio jhatti // 79 // Arovio jayakuMjarammi saha appaNA nariMdeNa / garuyappabhAvaNAe pavesio niyayabhavaNammi // 80 // so lehavAhao abhayadANapuvvaM puNovi naravaiNA / puTTho ciMtai saMpai jai no payaDemi sambhAvaM / / 81 // pratyakSaM bhUtvA kAlyA agre bhaNati sa evam / iha makaragra hatimisuMsumArakalite'gAdhe / / 69 // kuNDe yamatuNDa iva mama praviSTasya bhavatu nirgamanam / nirvighnameva yadyatra kumAragirigRthivInAthe // 70 // manovAkkAyaiH karaNena kaarnnenaanumtyaa| hitameva sarvakAlamanuSThitaM, yadi punaH kadApi // 71 // ahite'sti pravRttistadA mama kuNDa iha praviSTasya / mA bhavatu nivRttiH, iti bhaNitvA yAti kuNDataTe // 72 // kRtvA sAkAraM pratyAkhyAnaM manasi sphurattu / paJcasu parameSThiSu jhaTiti dadAti jhampAM tatra kuNDe // 73 // tato vimaladAghadalakomale kamale sa samArUDhaH / kamalAsana iva rAjate sajjanavadanAni vikAsayan // 74 // bhramati jalamadhye cinvan kamalakuvalayAdIni / tataH zuddhaH zuddha iti janaravo jhaTityucchAlitaH / / 7 / / tAlAravasaMmizraH, uddhRSTaM tathA ca bandivRSabheNa / taccaritacamatkRtamAnasenodbhinnapulakena // 76 / / jayati jinezvarazAsanaM yatra supratiSThitasya, dustarA''patsarasI goSpadaH / jinavara vacanaM samagraM yo muJcati punaH puruSaH, tasya duritAlImilitasya jAyate dinaM varSam // 77 // atha narapravaraH prajalpati taM prati hRSTamanAH, tava sarvathA sthalaM jalanidhiH kuNDaH punaH kiyAn ? / jale ramamANo dRzyamAno yathA toSayasi nayane, tathA nijatanuparirambheNa mama bhujaM kuru praguNam // 78 // iti rAjJA''hUtaH samAgataH kuNDatIradeze / dattvA svayaM bAhuM tata uttArito jhaTiti // 79 // Aropito jayakuJjare sahAtmanA narendreNa / guruprabhAvanayA pravezito nijabhavane // 8 // Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vNdhudttkhaa| to maha maraNaM saraNaM maMtI puNa chuTTihI jaha taheva / to kahai jahAvittaM, aha rannA baMdhudattovi // 82 // hakkAriUNa puTTho niruttaro jAva jaMpai na kiMpi / tA savyassaM gahiuM rannA vajjho samANatto / / 83 // kiccheNa vissadatteNa moio kahavi sovi lajjAe / loyANaM gacchaMto tatto annattha desammi // 84 // pubbiM virAhieNaM caraDeNa hao mao ya jujhaMto / ruddajjhANovagao patto paDhamAe puDhavIe // 85 // vinatto ya nariMdo eya sacireNa vismadatteNa / giNhAmi vayaM saMpai ukaMpai maha maNo jeNa // 86 // eyArisAvi purisA laddhaviveyAvi jiNamayaThiyAvi / vinaDaMti iyappANaM ahaha aho ! mohamAhappaM // kaMuTThiyajIehiM iyarehivi jaM na kijai narehiM / taMpi hu kuNati guNiNo ahaha aho ! mohamAhappaM / / bahuloyasammayANavi evaMvihavihavasaMgayANaMpi / tANavi maI akaje phurai, aho ! mohamAhappaM // 89 // iccAi jaMpiUNaM appANaM moiUNa rAyAo / garuyapabhAvaNapucaM vittuM dikkha sivaM patto // 9 // tA azAravimukaM sacaM bhAsija sabakAlaMpi / ja dhammasma paiTA saJcammi nivesiyA loe // 91 // caMdaNarasoya jalaNo jAyai bhuyagovi rajjusamakajo / hAlAhalaMpi amayaM saccapainnANa purisaann||92|| // iti mRSAvAdavate kUTalekhakaraNavipAke bandhudattakathAnakaM samAptam // // tatsamApto sAticAraM samAptaM dvitIyANuvratam / / sa lekhavAhako'bhayadAnapUrva punarapi nrptinaa| pRSTazcintayati saMprati yadi no prakaTayAmi sadbhAvam // 81 // tato mama maraNaM zaraNaM mantrI punarmokSyate yathA tathaiva / tataH kathayati yathAvRttaM, atha rAjJA bandhudatto'pi // hakkArayitvA pRSTo niruttaro yAvanjalpati na kimapi / tAvatsarvasvaM gRhItvA rAjJA vadhyaH samAjJaptaH // 83 // kRcchreNa vizvadattena mocitaH kathamapi so'pi lajjayA ! lokAnAM gacchantato'nyatra deze // 84 // ... pUrva virAdhitena caraTena hato mRtazca yudhyamAnaH / raudradhyAnopagataH prAptaH prathamAyAM pRthivyAm // 85 // vijJaptazca narendra etatsacivena vizvadattena / gRhNAmi vrataM saMpratyutkampate mama mano yena // 86 // etAdRzA api puruSA labdhavivekA api jinamatasthitA api / vinaTayantItyAtmAnamahaha aho! mohamAhAtmyam // kaNThasthitajIvitairitarairapi yanna kriyate naraiH / tadapi hi kurvanti guNino'haha ! aho ! mohmaahaatmym||88|| bahulokasaMmatAnAmapyevaMvidhavibhavasaMgatAnAmapi / teSAmapi matirakArye sphurati, aho ! mohamAhAtmyam // 89 // ityAdi jalpitvA''tmAnaM mocayitvA rAjJaH / gurupabhAvanApUrva gRhItvA dIkSAM zivaM prAptaH // 9 // tasmAdaticAravimuktaM satyaM bhASeta sarvakAlamapi / yad dharmasya pratiSThA satye nivezitA loke // 91 // candanarasa iva jvalano jAyate bhujago'pi rajjusamakAryaH / hAlAhalamapyamRtaM satyapratijJAnAM purussaannaam||9|| 1 ga. ja nahu kijara narehaM taM kiMpi / taMpi hu~ bhaNaM / Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gApAgaranagarAisa sacittAcittamIsayaM sayayaM / coraMkArakaraM jaM thUlamadattaM tayaM vaje // 1 // liTThovalatiNasarisaM paradavvaM jassa, tassa jasapaDaho / vaccai jayammi garuo devajasasseva saDDhassa // 2 // tathAhi; vajaharaM sumaNaniseviyaM ca aMbayasahassaparikaliyaM / hariNovva sarIraM asthi iha puraM nAma hrisurN|| tattha niyo nayasAro muNivya gayapariggahovi sakalatto / vesamaNovva udArotahAvi gydaannvivkhaao|| tassasthi piyA varasIlasAliNI daliyakamaladalanayaNA / gaivijiyarAyahaMsI devI sura suMdarI nAma // 5 // tammi dhaNaDaDho nAmeNa atthi siTThI piyA ya se sadayA / mailayamaInAmeNaM devajaso nAma tANa suo / / rUvaviNijiyamayaNo viveyanayaNo suladdhaguNarayaNo / bhAviyajiNavaravayaNo baMdhuvva pio dhrnnivinno|| Asi kalattaM nAmeNa ruppiNI tassa pemma kulabhavaNaM / sAvi varasAviyA bhAviyA ya sammaM jiNamaeNa // aha vArasavihadhamma pAlaMto savvapavvadiyahesu / posahapaDimabbhAsaM kuNamANo devajasasaDDho // 9 // patto paraM pasiddhiM visuddhacarieNa loyamajjhammi / vavahAreNa ya davvaM viDhavai aNuvAsaraM pauraM // 10 // tassa ya pittiyaputto vahai paosaM sayAvi dhaNadevo / jaha jaha tassa pasaMsaM suNei taha tahai kukmmvsaa|| jai kayasuddhiM vanai tappurao kovi tassa to bhaNai / mA vannasu maha purao tucchaM taM kuuddvvhaari||12|| paMcadiNANa uvAraM tumaMpi picchihasi jAriso hohI / saMpai nivappasAyA uttANo bhamai tA bhmu||13|| volAviyA ya bahuyA amhehiM erisA iha purammi / jaMtANa tANa dhUlI nahu diTThA phaarcriyaann||14|| grAmAkaranagarAdiSu sacittAcittAmadhe satatam / caurya phArakaraM yat sthUlamadattaM tad varjayet // 1 // leSTrapalatRNasadRzaM paradravyaM yasya, tasya yazaHpaTahaH / vAdyate jagati gururdevayazasa iva zrAddhasya // 2 // vajradharaM sumanoniSevitaM ca Amraka[ambaka] sahasUparikalitam / hareriva zarIramastIha puraM nAma harSapuram / tatra nRpo nayasAro muniriva gaja[gata]parigraho'pi sakalanaH / vaizramaNa ivodArastathApi gata(ja)dAnavikhyAtaH tasyAsti priyA varazIlazAlinI dalitakamaladalanayanA / gativijitarAjahaMsIkA devI surasundarI nAma // 5 // tasmin dhanADhyo nAmnA'sti zreSThI priyA ca tasya sadayA / malayamatInAmnA devayazA nAma tayoH sutH||6|| rUpavinirjitamadano vivekanayanaH sulabdhaguNaratnaH / bhAvitajinavaravacano bandhuriva priyo dharaNipateH // 7 // AsItkalatraM nAmnA rukmiNI tasya premakulabhavanam / sApi varazrAvikA bhAvitA ca samyag jinamatena // 8 // atha dvAdazavidhadharma pAlayan sarvaparvadivaseSu / pauSadhapratimAbhyAsaM kurvANo devayazaHzrAddhaH // 9 // prAptaH parAM prasiddhiM vizuddhacaritena lokamadhye / vyavahAreNa ca dravyamarjayatyanuvAsaraM pracuram // 10 // tasya ca paitrikaputro vahati pradveSaM sadApi dhanadevaH / yathA yathA tasya prazaMsAM zRNoti tathA tathA kukarmavazAt // yadi krayazuddhiM varNayati tatpurataH ko'pi tasya tato bhaNati / mA varNaya mama puratastucchaM taM kUTavyavahAriNam // paJcadinAnAmupari tvamapi drakSyAsa yAdRzo bhaviSyati / saMprati nRpaprasAdAduttrANo bhramati tato bhramatu // 13 // 1 kha. ga. prsN| 2 ga. siijmtiinaa| 3 ka. ha ya ka / Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devajasakahA / isa asamaMjasabhAsI tassa parokkhe, gao ya se pAse / tacchide maggeuM kuNai agAI cADUNi || 15 || sambhAveNa pAsa pIIe baMdhubuddhIe / saMbhAsai saMmANai tahavi na so cayai niyapagaI // 16 // so puNa yataH: --- "khalaH satkriyamANo'pi dadAti kalahaM satAm / dugdhaidhato'pi kiM yAti vAyasaH kalahaMsatAm ? ||" aha annayA ya teNaM devajaso devavaMdanimittaM / ujjANe jiNabhavaNe jato avaloiuM bhaNio ||17|| ahamavi samAgamissaM tubbhehiM samaM jiNidabhavaNammi / tA ittheva vilaMbaha jA parihiyae mi suivatthe / / 18 / / tattha Thio devajaso rannAvalieNa vAhiyAlIo / diTTho puTTo ki iha, so pabhaNai paNami rAyaM // 19 // gacchassaM jiNabhavaNe iya saMbhAsiya gayammi naranAhe / paricitai devajaso ajjavi no ei dhaNadevo // 20 // jai ehI to milihI jiNabhavaNe iya vicitiDaM calio / piccha nivaMgulIyaM thovarayacchAiyaM sahasA / / devajaNaM tatto catto maggovi ahibhaeva / puTTiDio dhaNadevo 'kimesa valio ?' vicitei // 22 // ki magge iha sappo cihna je esa eyaThANAo / valio jhaDatti, to taM ThANaM so niyai savisesaM ||23|| saccha bhapaDalapihiyaM taraNiva phuraMtakiraNaniuraMvaM / to rayakaNasaMchannaM pAsai taM muddiyArayaNaM ||24|| ramiti disAo gahiraM taM yattiUNa uTTIe / tappaTTamaggalaggo patto jiNamaMdirassaMto ||25|| devajaseNaM samagaM pUtrAsakAravaMdaNe kAuM / jiNapaDimANaM tatto viNiyatto taggihe gaMtuM // 26 // devajaseNaM saddhiM bhutto sutto ya rayaNisamayammi | citei esa samao eyassuccheyaNe majjha ||27|| 335 gamitAzca bahavo'smAbhirIdRzA iha pure / yAtAM dhUlirna khalu dRSTA sphAracaritAnAm // 14 // ityasamaJjasabhASI tasya parokSe, gatazca tasya pArzve / tacchidrANi mArgayituM karotyanekAni cATUni // 15 // sa punaH sadbhAvena pazyati prItyA bandhubuddhayA / saMbhASate sammAnayati tathApi na sa tyajati nijaprakRtim // 16 // athAnyadA ca tena devayazA devavandananimittam / udyAne jinabhavane yAn avalokya bhaNitaH // 17 // ahamapi samAgamiSyAmi yuSmAbhiH samaM jinendrabhavane / tasmAdatraiva vilambadhvaM yAvatparidadhAmi zucivastrANi // tatra sthito devayazA rAjJA valitena vAhyAlItaH / dRSTaH pRSTaH kimiha sa prabhaNati praNamya rAjAnam // 19 // gamiSyAmi jinabhavana iti saMbhASya gate naranAthe / paricintayati devayazA adyApi naiti dhanadevaH // 20 // yadyeSyati tato miliSyati jinabhavana iti vicintya calitaH / pazyati nRpAGgulIyaM stokarajazchAditaM sahasA || devayazasA tatastyakto mArgo'pyahibhayeneva / pRSThasthito dhanadevaH ' kimeSa valitaH ? vicintayati // 22 // kiM mAgeM iha sarpastiSThati yadeSa etatsthAnAt / valito jhaTiti, tatastatsthAnaM sa pazyati savizeSam // 23 // svacchAbhrapaTalApihitaM taraNimiva sphuratkiraNanikurambam / tato rajaHkaNasaMchannaM pazyati tanmudrikAratnam || avalokya dizo gRhItvA tad gopayitvA vastrAMze / tatpRSThamArgalagnaH prApto jinamandirasyAntaH ||25|| devayazasA samaM pUjAsatkAravandanAni kRtvA / jinapratimAnAM tato vinivRtto tadgRhe gatvA // 26 // devayazasA sArdhaM bhuktaH sutazca rajanisamaye / cintayatyeSa samaya etasyocchedane mama // 27 // Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supAsanAha-cariammitatto muddArayaNaM khivei tappeDamajjhabhAgammi / ukkhuDiya cammasaMdhI jaha na ya ta kovi picchei // 28 itto ya narabarido uttArai jAva savvamAharaNaM / to aMgulIyara yaNaM no pecchai muNai paDiyamiNaM // 29 Arakkhiyassa to kahai sovi AgaMtugaM purajaNaM ca / sohai vivihovAehiM vAhiyAlIe taha magge // 3. dhUlIdhoehito reNuM sohAvae asesapi / no lahai, kahai tatto imaM sarUvaM nariMdassa // 31 // teNAvi tatya nayare davAvio paDahao samaggammi / jeNaM keNavi pattaM muddArayaNaM samappeu / / 32 // abhayaM tassa payacchAmi, paMcadivasANa jai paraM kahavi / putteNavi taM gahiyaM jANissaM, sovi maha vajjho tatto taM devajaso souM hakkAriUNa dhaNadevaM / bhaNai jahA vaccha ! tae taiyA naM diTTamaMguliyaM ? // 34 // taiyA kaiyA, iJcAi pabhaNie teNa bhaNai devajaso / jaiyA maha piTTIe gao si ujANajiNabhavaNe taM diTuM Asi jayA maevi, tA jai imaM tae gahiyaM / to appasu naravaiNo hohI pacchA u tamapatthaM taha takaradhikkAro vaccha ! atuccho imassa vaMsassa / to teNaM paDibhaNiya na hu te saMgAo phalamannaM coraMkArakalaMkaMpi majjha taM desi nasthi tuha sariso / anno visiTThasuyaNo, alAhi tA tujjha saMgaNa iya bhaNiuM niyabhavaNe patto so niyamaNammi sNtuttttho| aha ranno paDihAro egaMte teNa vinnatto // 39 // naravaigocipa kajaM vinaviyavvaM nivassa asthi mae / acaMtaM egataM to maM daMsehi naravaiNo // 40 // taha teNa kae sovi hu rAyaM vinnavai deva ! devajaso / dhammichaleNa jeNaM musiovi na ceyae loo // so calio jiNabhavaNe jammi diNe paDiyamaMgulIyaM te / tappiTTIe gao haM teNaM ugguDiya dhrnniio|| tato mudrAratnaM kSipati tatpeTAmadhyabhAge / tuDitvA carmasaMdhI yathA na ca tatko'pi pazyati // 28 // itazca naravarendra uttArayati yAvat sarvamAbharaNam / tato'GgulIyaratnaM no pazyati jAnAti patitamidam // 29 // ArakSikasya tataH kathayAti so'pyAgantukaM purajanaM ca / zodhayati vividhopAyairvAhyAlyAstathA mArgAn // 30 // dhUlIdhotRbhyo reNu zodhayatyazeSamapi / no labhate, kathayati tata idaM svarUpaM narendrasya // 31 // tenApi tatra nagare dApitaH paTahaH samagre / yena kenApi prAptaM mudrAratnaM samarpayatu // 32 // abhayaM tasya prayacchAmi, paJcadivasyA yadi paraM kathamapi / putreNApi tad gRhItaM jJAsyAmi, so'pi mama vadhyaH tatastad devayazAH zrutvA hakkArayitvA dhanadevam / bhaNati yathA vatsa ! tvayA tadA tad dRssttmngguliiym||34 tadA kadA, ityAdau prabhaNite tena bhaNati devayazAH / yadA mama pRSThe gato'syudyAnajinabhavane // 35 // tad dRSTamAsIdyadA mayApi, tato yadIdaM tvayA gRhItam / tato'rpaya narapataye bhaviSyati pazcAttu tadaprArthyam // 36 tathA taskaradhikkAro vatsa ! atuccho'sya vaMzasya / tatastena pratibhaNitaM na khalu te saGgAtphalamanyat // 37 // cauryakArakalaGkamapi mama tvaM dadAsi nAsti tava sadRzaH / anyo viziSTasujanaH, alaM tasmAttava saGgena // 38 iti bhaNitvA nijabhavanaM prAptaH sa nijamanasi saMtuSTaH / atha rAjJaH pratIhAra ekAnte tena vijJaptaH // 39 // narapatereva kArya vijJapayitavyaM nRpAyAsti mayA / atyantamekAnte tato mAM darzaya narapataye // 40 // tathA tena kRte so'pi khalu rAjAnaM vijJapayati deva ! devayazAH / dhamicchalena yena muSito'pi na cetati loka: Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devajasakahA / hipa vikemi jAva tA teNa muddiyArayaNaM / govijjaMtaM dihaM sayaNIya gehammi peDAe ||43|| pahujjaM bhaNiUNaM sAhijjai tujjha, annahA niyayaM / ko niyaudaraM dArai, jamhA so hoi maha baMdhU || 44 || to rAyA paricita saMbhavai imapi tammi samayammi / jaM diTTho devajaso mavi tammi paesamma ||45 // iya ciMtima bhaNai tayaM, uciyaM bhattIe tuha karissAmi / kiMtu jahi paDihAro ThAvai tattheva ThAha khaNaM // to paDihArassa tayaM samapriM talavarassa pAsAo / hakkArAvara kajjaMtaramuddisiUNa devajasaM ||47|| to te rAyA taM paNa aMgulIyarayaNaM me / tampi samayasmi tumae laddhaM jiNabhavaNamaggami ||48 || iya suvvAi, tAsacaM jar3a evaM tA samapyasu taminhiM / ajjavi tuha abhayaM ciya, nAhaM kAhaM tuha virUvaM // rajavi eppabhAvao amha gijjae vaise to pabhaNai devajaso na bhae laddhaM imaM deva ! // 50 // abhae u na saMdeho deve saccappainna sirarayaNe / papaiecciya aNujIvivacchale kiMtu iha loe // 51 // paraloe puNayantrayabhaMgasamubbhavassa pAvassa / narayAi dukkhanibaMdhaNassa mokkho kao hoi ? ||52 || pANavi tamhA evaM vavasemi nAha ! neya ahaM / bhagai nitro evamiNaM, kiMpuNa niyayammi vAsagihe // 53 // khaTTAsamIpeDA goviyaM kahai so, tao peDaM / taM tumbhe ettha diyA appAvaha majjha purisANa // 54 // to tattha adIsaMte muddArayaNammi taM ahaM pisuNaM / kArissaM bhUyabali, taha ceva karei devajaso || 55 || to tIe peDAe to rAyA pariggahapamANaM / pAsai kaIpi katthai navakAraphalaM ca TippaNae // 56 // sa calito jinabhavane yasmin dine patitamaGgalIyaM te / tatpRSThe gato'haM tena nanrIbhUya dharaNItaH // 42 // gRhItaM kimapi vitarkayAmi yAvattAvattena mudrikAratnam / gopyamAnaM dRSTaM zayanIyagehe peTAyAm // 43 // prabhukAryaM bhaNivA kathyate tava, anyathA niyatam / ko nijodaraM dArayet yasmAt sa bhavati mama bandhuH || 44 // tato rAjA paricintayati saMbhavatIdamapi tasmin samaye / yad dRSTo devayazA mayApi tasminpradeze // 45 // iti cintayitvA bhaNati taM, ucitaM bhaktestava kariSyAmi / kintu yatra pratIhAraH sthApayati tatraiva tiSThakSaNam // tataH pratihArasya taM samarpya purarakSakasya pArzvAt / hakkArayati kAryAntaramuddizya devayazasam // 47 // tata ekAnte rAjA taM prabhaNatyaGgulIyaratnaM me / tasmin samaye tvayA labdhaM jinabhavanamArge // 48 // iti zrUyate, tasmAtsatyaM yadyetat tataH samarpaya tadidAnIm / adyApi tavAbhayameva nAhaM kariSye tava virUpam // rAjyasthitirapyetatprabhAvato'smAkaM gIyate vaMze / tataH prabhaNati devayazA na mayA labdhamidaM deva ! ||10|| abhaye tu na saMdeho deve satyapratijJaziroratne / prakRtyaivAnujIvivatsale kintviha loke // 51 // paraloke punastRtIyatratabhaGgasamudbhavasya pApasya / narakAdiSu duHkhanibandhanasya mokSaH kuto bhavati ? // 52 // prANatyAge'pi tasmAdevaM vyavasyAmi nAtha ! naivAham / bhaNati nRpa evamidaM, kintu nije vAsagRhe // 53 // khaTTAsamI1peTAyAM gopitaM kathayati saH, tataH peTAm / tAM yUyamatra sthitA arpayata mama puruSANAm // 54 // tatastatrAdRzyamAne mudrAratne, tamahaM pizunam / kariSyAmi bhUtabali, tathaiva karoti devayazAH ||15|| tatastasyAH peTAyA antA rAjA parigrahapramANam / pazyati kathamapi kvacinnamaskAraphalaM ca Tippanake // 56 // 337 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supAsanAha cariasmi --- tambAijjaM tassa pariggahapamANaTippaNae / paricitai naranAho imassa jasserisA niyamA || 57 - so kahamevaM vavasara, tatto paDihAramAisai evaM / taM ANAvasu sigdhaM jeNa imaM majjha parikahiyaM // 58 // AhUo dhaNadevo, bhaNiyaM tuha vayaNamannahA jAyaM / to so peDaM pakkhoDiUNa pADe taM muI || 59 // to pAhiyaloo jaMpara amayaMpi kuNai visakajjaM / naranAhovi hu ruTTho devajasaM tajjae evaM // 60 // reDimpi ! kimimaM, so bhaNai vilasiya vihiNo / bhaNai nivo saccamiNaM iya buddhI teNa tu dinA to rannA so vajjho ANatto bahuviDaMbanApuvvaM / ArakkhieNa tatto kharammi Arovio vRDe ||62 || geruyakayaMgarAo surattakaNavIra raiyagalamAlo / DamaDa miyaDiMDimaggo pahesu bhAmijjai purassa ||63|| guruvilagga muddArayaNaM bhamei narahatthe / pukkariumanAyaM purasirie naM ubhio hattho || 64 || sayaNeNa parajaNeNa ya runnaM taM picchiUNaM taha kahavi / royAviyA pasUvihu sudukkhiyA pakkhiNovi tahA ucchalio loyaravo aho ajuttaM kathaM imaM rannA / eyassavi jaM vihio daMDo sArIrio evaM // 66 // 338 varAho hu eso saMbhAvijjai imassa na hu, kiMtu / dhaNadevasseva karhapi vilasiyaM pAvacariyassa // 67 to sassa purassavi rajjassa ya rAiNo ya dehassa / hoyavyamaNiNaM mA bhaMti kovi iha kuNau // 68| dhaNadeovi hudahuM devajasaM bhaNai taha naDijjaMtaM / jo maMgulaM vicitai parassa taM paDai tasseva // 69 // rAyapurisehi ruddhaM dadrUNaM niyagharaM tahA souM / niyapaiNo tamavatthaM tabbhajjA mucchiyA jhatti // 70 // parigaNaka ovayArA paccAgayaceyaNA aiduhaTTA / to palaviDaM paDattA hA hA hA divtra pAviTTa ! // 71 // I tasmiMzca vAcyamAne tasya parigrahapramANaTippanake / paricintayati naranAtho'sya yasyedRzA niyamAH ||17|| sa kathameva vyavasyet, tataH pratihAramAdizatyevam / tamAnAyaya zIghraM yenedaM mama parikathitam // 58 // AhUto dhanadeva, bhaNitaM tava vacanamanyathA jAtam / tataH sa peTAM vikAzya pAtayati tAM mudrAm // 59 // tataH pArzvasthitaloko jalpatyamRtamapi karotiM viSakAryam / naranAtho'pi hi ruSTo devayazasaM tarjayatyevam || 6 | 1 dhRSTa kUTadhArmika ! kimidaM sa bhaNati vilasitaM vidheH / bhaNati nRpaH satyamidamiti buddhistena tava dattA // 61 // tato rAjJA sa vadhya AjJapto bahuviDambanApUrvam / ArakSikeNa tataH khare AropitaH pRSThe (1) // 62 // gerukakRtAGgarAgaH suraktakaNavIraracitagalamAlaH / udghaSTaDiNDimAgraH pathiSu bhrAmyate purasya // 63 // guruvaMzAgravilagnaM mudrAratnaM bhramati narahaste / pUtkartumanyAyaM purazriyA nRrcchito hastaH ||64 || svajanena parajanena ca ruditaM tad dRSTrA tathA kathamapi / roditAH pazavo'pi hi suduHkhitAH pakSiNo'pi tathA ucchalito lokaravosho ayuktaM kRtamidaM rAjJA / etasyApi yad vihito daNDaH zArIrika evam / / 66 / / aparAdho'pi khalveSa saMbhAvyate'sya na khalu, kintu / dhanadevasyaiva kathamapi vikasitaM pApacaritasya // 67 // tato dezasyApi purasyApi rAjyasya ca rAjJazca dehasya / bhavitavyamaniSTena mA bhrAnti ko'pIha karotu // 68 / devo'pi khalu dRSTrA devayazasaM bhaNati tathA naTyamAnam / yo'niSTaM vicintayati parasya tatpatati tasyaiva / rAjapuruSairuddhaM dRSTrA nijagRhaM tathA zrotum / nijapatestAmavasthAM tadbhAryA mUrcchitA jhaTiti // 70 // Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devajasakahA / taM kaha paharasi evaM evaMvihapurisarayaNadehammi / viyaliyakalaMkasaMkANa desi garuyaM kalaMkapi // 72 // ahavA kiM kheeNaM, karemi jaM ittha hoi kAyavvaM / iya vavasiUNa pavisai posahasAlAe suibhUyA // 73 // kuNai ya kAussaggaM sAsaNadevi maNe kareUNa / nAsagganisiyadiTThI saramANA paMcaparamiTiM // 7 // to takkhaNAgayAe devIe pabhaNiyA jahA vacche! / mA kuNasu kheyamevaM savvaM bhavvaM karissAmi // 7 // aha sahasacciya nivamaMdirammi jalapannaannapUMgAI / avahariyA devIe maMtipamuhANavi gihesu // 76 // aha rAyA jA nIraM pAuM maggei tAva jalabhario / gaggarikaragAIsuM na niyai bidupi salilassa // 77 // to bhIo so ranno vinavai jahA jalassa bhariesu / nicchiDDesuvi dIsai na nIrabiMdUvi ThANesu // 78 // thaiyaggAhI bhaNio bIDagamappesu tAva tumamegaM / so thaiyAe hatthaM khivei jA sAvi tA rittA // 79 // evaM jaM jaM pucchai taM taM natthiti nisuNiuM raayaa| hakArAviya maMtiM kahai sarUvaM imaM tassa // 8 // so bhaNai gihe majjhavi vuttato esa taha ya annesiM / tumhapayasevayANaM gihesu vaTTai asesANa // 8 // bhaNai nivo paribhAvaha kiM kAraNamittha, bhaNai to maMtI / nidoso devajaso saMbhAvijai jao jeNa // dhaNadeveNaM doso imammi Arovio sa duTappA / tasseva kiMpi vilasiyameyaM, na hu deva ! devajaso // pANacaevi evaM karei, tatto ya camaradhArIe / avayari sAsaNadevayAe bhaNiyaM jahA mUDha ! // 84 // maMtI tumaMpi buccasi jo samuvakkhesi niyayasAmipi / evamakajjapayarTI, aha bhaNasi na majjha khiyminnN|| parijanakRtopacArA pratyAgatacetanA'tiduHkhArtA / tataH pralapituM pravRttA hA hA hA daiva pApiSTha ! // 71 // tvaM kathaM praharasyevamevaMvidhapuruSaratnadehe / vigalitakalaGkazaGkAnAM dadAsi guruM kalaGkamapi // 72 // athavA kiM khedena, karomi yadatra bhavati kartavyam / iti vyavasAya pravizati pauSadhazAlAyAM zucibhUtA // 73 // karoti ca kAyotsarga zAsanadevIM manasi kRtvA / nAsAgranyastadRSTiH smarantI paJca parameSThinaH // 7 // tatastatkSaNAgatayA devyA prabhaNitA yathA vatse ! / mA kuruSva khedamevaM sarva bhavyaM kariSyAmi // 7 // atha sahasaiva nRpamandirAjjalaparNAnnapUgAdayaH / apahRtA devyA mantripramukhANAmapi gRhebhyaH // 76 // atha rAjA yAvannIraM pAtuM mArgayati tAvajjalabhRtyaH / gargarIkara kAdiSu na pazyati bindumapi salilasya // 77 // tato bhItaH sa rAjJe vijJapayati yathA jalasya bhRtepu / nizchidreSvapi dRzyate na nIrabindurapi sthAneSu // 78 // sthagikAgrAhI bhaNito bITakamarpaya tAvat tvamekam / sa sthagikAyAM hastaM kSipati yAvatsApi tAvadriktA // 79 // evaM yadyat pRcchati tattad nAstIti zrutvA rAjA / hakkArayitvA mantriNaM kathayati svarUpamidaM tasya // 8 // sa bhaNati gRhe mamApi vRttAnta eSa tathA cAnyeSAm / yuSmatpAdasevakAnAM gRheSu vartate'zeSANAm // 81 // bhaNati nRpaH paribhAvaya kiM kAraNamatra, bhaNati tato mantrI / nirdoSo devayazAH saMbhAvyate yato yena // 82 // dhanadevena doSo'sminnAropitaH sa duSTAtmA / tasyaiva kimapi vilasitametata, na khalu deva ! devayazAH // 83 // prANatyAge'pyevaM karoti, tatazca cAmaradhAriNyAm / avatIrya zAsanadevatayA bhaNitaM yathA mUDha ! // 84 // 1 ka. puraMgAI, ga. puggAI / 2 ka. ga. degyAI de / 3 ka. mUDhA / Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supAsanAha-cariammiramA sayameva kao esa viyAro, imaMpi no juttaM / jaM tuha taM vIsariyaM jaM bhaNiyaM nIisathami / / 86 ___ "durvRtteSvapyapatyeSu yathA mAtA hitaiSiNI / duvRtte'pi tathA rAjJi nopekSA sacivo'rhati // " dhaNadeveNaM esA muddA nihiyA chaleNa peDAe / devajasamacchareNaM kayaM ca pAveNa sayalamiNaM / / 87 // evaM ca taM bhaNati souM nAUNa devayA itthaM / avayariyA kAvi tao namaMti naranAhasacivAI / / 88 // vihiyavivihovayArA khAmaMti ya jAva tAva dhaNadevo / ThiyapacchAmuhavayaNo kuTTijaMtonya lauDehiM // 89 aivirasamArasaMto samAgao bhaNai macchareNa mae / pAveNa vilasiyamimaM devajase phalihavimalammi // 90 devajasovi ya dIsai AgAsagayaM vimANamArUDho / thuvvaMto suyaNehiM harisaMsukilinnanayaNehiM // 91 // suvvaMti ya ArakkhiyabhiccANaM taviDaMbaNakarANaM / dINANaM dhAhAo ubbhiyabAhANa virasAo // 92 dhavalahare pattAo tao vimANAo uttaraMtammi / devajase abbhui sA cAmaradhAriNI jhatti // 13 // rAyAiNovi evaM, uttaramANassa to vimANAo / sA dei sayaM vAhaM, uttinnaM puNa nimaMtei // 14 // sIhAsaNeNa rAyA uvavisai AsaNammi annammi / bhaNai ya sAsaNadevI devajasaM tumha eehiM // 95 // jiNavayaNarayassa dayAluyassa paDivannasugihidhammassa / nihosassavi jehiM viDaMbaNA viraiyA evaM // 96 te niggahemi sace jiNasAsaNakiMkarI ahaM jeNa / tujjha ghariNIe kAuM kAussagaM ihAhUyA // 9 // so jaMpai devajaso kammehi viDaMbaNA kayA majjha / devi ! imA, tA tANummUlaNapauNo ahaM vihio|98. pANe rakkhaMtIe ayasakalaMkaM tahA phusaMtIe / devIicciya, savvaM eyaM tu jaNaM kuNau devI // 99 // mantrI tvamapyucyase yaH samupekSase nijasvAminamapi / evamakAryapravRttaM, atha bhaNasi na mama kathitamidam // 65 // rAjJA svayameva kRta eSa vicAraH, idamapi no yuktam / yattava tad vismRtaM yad bhaNitaM nItizAstre // 86 // dhanadevenaiSA mudrA nihitA chalena peTAyAm / devayazomAtsaryaNa kRtaM ca pApena sakalamidam // 87 // evaM ca tAM bhaNantIM zrutvA jJAtvA devatAtra / avatIrNA kApi tato namanti naranAthasacivAdayaH // 88 // vihitavividhopacArAH kSamayanti ca yAvattAvad dhanadevaH / sthitapazcAnmukhavadanaH kuTyamAna iva laguDaiH // 89 // ativirasamArasan samAgato bhaNati mAtsaryeNa mayA / pApena vilasitamidaM devayazasi sphaTikavimale // 10 // devayazA api ca dRzyate AkAzagataM vimAnamArUDhaH / stUyamAnaH sujanaiharSAzruklinnanayanaiH // 11 // zrUyante cArakSikabhRtyAnAM tadviDambanakarANAm / dInAnAM rATya UcitabADhUnAM virasAH // 92 // dhavalagRhe prAptAt tato vimAnAduttarati / devayazasyabhyuttiSThati sA cAmaradhAriNI jhaTiti // 93 // rAjAdayo'pyevam, uttaratastato vimAnAt / sA dadAti svayaM bAhum , uttIrNa punarnimantrayati // 94 // siMhAsanena rAjopavizatyAsane'nyasmin / bhaNati ca zAsanadevI devayazasaM tavaitaiH // 95 // jinavacanaratasya dayAloH pratipannasugRhidharmasya / nirdoSasyApi yairviDambanA viracitaivam // 96 // tAn nigRhNAmi sarvAJjinazAsanakiMkarI ahaM yena / tava gRhiNyA kRtvA kAyotsargamihAhatA // 17 // tato jalpati devayazAH karmAbharviDambanA kRtA mama / devi! iyaM, tasmAtteSAmunmUlanapraguNo'haM vihitH||98|| Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devjskhaa| sanvovadavarahiyaM mai vacchallaM kayaM havai evaM / to tabbhaNiyaM kAuM aNujANAviya gayA devI // 10 // dhaNadevo ANatto ramnA vajjho viDaMbaNApuvvaM / karuNAe devajaseNa moio naravaraM bhaNi // 101 // aha paTTamahAdeviM pesiya rAyA suhAsaNArUDhaM / ANAvai devajasassa gehiNi ruppiNiM tattha // 102 // pattA ya dihigoyaramabhuTTiya paDai tIi pAesu / sA bhaNai sayalakallANabhAyaNaM hosu narapavara ! // 1.3 // bhadAsaNe nivesiya kAuM karasaMpuDhaM NiDAlammi / savvasabhApaccavakha kayannusiraseharo rAyA // 10 // bhaNai imaM aparikkhiyakAra evaMvihAo pAvAo / ma moyaMtIe tae subahiNi ! taM kiMpi uvyriyN|| jassa na nikkayamahamemi raTTarajeNa ahava deheNa / to vAvArasu eyAiM jattha paDihAi tuha tattha // 106 // devajasassa ya putto sayaNehiM dhannakheDauvanayare / Thavio Asi duvAre samAgao naravariMdassa // 107 // kahio paDihAreNa rannA moyAvio, tao atti / rAyaM jaNayaM jaNi paNamai to nrvrenneso||108|| AliMgiya ucchaMge nivesio, to bhaNai devajaso / deveNaM AyattaM savvaMpi hu ruppiNIe kayaM // 109 // sA puNa maha AyattA tA saMpai bhoyaNaM kareUNaM / jesi ahamAyatto te vaMdijaMtu suhaguruNo // 110 // te puNa ajeva ihaM samosaDhA naMdaNammi ujjANe / diTThA iha iMteNaM vimANacaDieNa paNayA ya // 111 // to tANaM Aeso kAyabbo ruppiNIe saha inhi / tubbhehivi sattIe, tatto bhuttuttare rAyA // 112 // mahayA vicchaDDeNaM saha devajaseNa ruppiNIe ya / tANa sueNaM saddhiM patto sUrINa payamUle // 113 // prANAn rakSantyA'yazaH kalaGka tathA mRjatyA / devyaiva, sarvametaM tu janaM karotu devI // 19 // sarvopadravarahita mayi vAtsalyaM kRtaM bhavatyevam / tatastadbhaNitaM kRtvA'nujJApya gatA devI // 10 // dhanadeva AjJapto rAjJA vadhyo viDambanApUrvam / karuNayA devayazasA mocito naravaraM bhaNitvA // 10 // atha paTTamahAdevIM preSya rAjA sukhAsanArUDhAm / AnAyayati devayazaso gehinI rukmiNI tatra // 102 // prAptA ca dRSTigocaramabhyutthAya patati tasyAH pAdayoH / sA bhaNati sakalakalyANabhAjana bhava. narapravara ! // madrAsane nivezya kRtvA karasaMpuTaM lalATe / sarvasabhApratyakSa kRtajJaziraHzekharo rAjA // 104 // bhaNatImamaparIkSitakAriNamevaMvidhAt pApAt / mAM mocayantyA tvayA subhagini ! tatkimapyupakRtam // 10 // yasya na niSkrayamaha mami rASTrarAjyenAthavA dehena / tato vyApArayaitAni yatra pratibhAti tava tatra // 10 // devayazasazca putraH svajanairdhAnyakheTopanagare / sthApita AsId dvAre samAgato naravarendrasya // 107 // kathitaH pratIhAreNa rAjJA mocitaH, tato jhaTiti / rAjAnaM janakaM jananIM praNamati tato nrvrennaissH||108|| AliGgyotsaGge nivezitaH, tato bhaNati devayazAH / devenAyattaM sarvamapi hi rukmiNyAH kRtam // 109 // sA punarmamAyattA tasmAt saMprati bhojanaM kRtvA / yeSAmahamAyattaste vandyantAM zubhaguravaH // 110 // te punaradyaiveha samavastA nandana udyAne / dRSTA ihA''yatA vimAnacaTitena praNatAzca // 111 // tatasteSAmAdezaH kartavyo rukmiNyA sahedAnIm / yuSmAbhirapi zaktyA, tato muktottare rAjA // 112 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 supAsanAha bariammisUrIhiM jaidhamme gihidhammevi ya savitthare kahie / rannA ya parinnAe, devajaso ruppiNIe sm||1141 aNujANAvai rAyaM cittuM dikkhaM tao ya so bhaNai / kAyavvaM ciya evaM kiMpuNa dsdivspjjte||115 tehivi taha paDivanne puNovi vaMdiya vihIe gurucaraNe / devajasAIhiM samaM rAyA niyamaMdiraM patto // 116 tesiM pAse ANiya gotti melAvae samaggaMpi / taha savvattha amAriM ugghosAvai pure tattha // 117 // taha niyabhaMDArAo dei jahicchAe ceiyaharesu / dAvai daviNaM subahuM pUyai ya cauvvihaM saMgha // 118 // taha dINANAhANaM dAvai dANaM tao sabahumANaM / siTipae tapputtaM ThAvai dAuM subahudaviNaM // 219 / / to vihipuvvaM tesiM dAvai dikkhaM sayaM ca gihidhammaM / paDivajjiya ucchappai savvatto jiNamayaM tatto // sAhU devajaso ruppiNI ya paripAliuM vayaM sammaM / lahiuM kevalanANaM teNeva bhaveNa siddhAiM // 121 // // iti tRtIyANuvrate devayazaHkathAnakaM samAptam // mahatA vistAreNa saha devayazasA rukmiNyA ca / tayoH sutena sArdha prAptaH sUrINAM pAdamUle // 113 // sUribhiryatidharme gRhidharme'pi ca savistare kathite / rAjJA ca parijJAte, devayazA rukmiNyA samam / / 114 // anujJApayati rAjAnaM grahItuM dIkSAM tatazca sa bhaNati / kartavyamevaivaM kintu dazadivasaparyante // 11 // tAbhyAmapi tathA pratipanne punarapi vanditvA vidhinA gurucaraNAn / devayazaAdibhiH samaM rAjA nijamandiraM praaptH|| teSAM pArzve AnIya gotriNaM melayati samagramapi / tathA sarvatrAmArimudghoSayati pure tatra // 117 // tathA nijabhANDAgArAdadAti yadRcchayA caityagRheSu / dApayati draviNaM subahu pUjayati ca caturvidha sNghm||11|| tathA dInAnAthebhyo dApayati dAnaM tataH sabahumAnam / zreSThipade tatputraM sthApayati dattvA subahu drvinnm||119| tato vidhipUrva tayordApayati dIkSA svayaM ca gRhidharmam / pratipadyate utsarpati sarvato jinamataM tataH / 120 // sAdhurdevayazA rukmiNI ca paripAlya vrataM samyak / labdhvA kevalajJAnaM tenaiva bhavena siddhau // 121 // Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ de samaNIyaM froes hrNakkaeNa jo vaNio / so nAhaDovva vahavaMyabhAyaNa hoi ihaIpi ||1|| tathAhi; Asi jaladdivva viddumamaNoharaM viulalacchikulabhavaNaM / bhaddilapuraM pasiddhaM siTThI tatthatthi thiradevo // 2 // bhajjA tassa susIlA kamalasirI tANa nAhaDo putto / so ya payaIe luddho haTTe vavaharai bhayarahio // 3 // aha annA ke mitNa palobhio jahA bAhiM / vaNijArayANa sattho bahubhaMDo Agao atthi // to so teNa samaM ciya tahiM gao paNiyasaTTikaraNatyaM / pabhaNai mittaM vANijjakArae te payaMsehi // 5 // to ujjANe sUri so daMsai sAhuparivuDaM tassa / so jaMpai niggaMthA ee, iyaro bhai tahavi || 6 || bahumullabhaMDakaliyA diti ya niyabhaMDayaM aimahagghaM / tallAbheNa salobho nAsara dAlidayAlo ||7|| to namiU sUriM bhaNiyaM mitteNa esa vaNiputto / vaNijatthaM iha patto tA daMsaha kiMpi niyabhaMDa ||8|| niyayiyaThiThaviya bahumulaM rayaNamuttiyAIyaM / to tehiM so bhaNio gAhagabuddhI jai imassa ||9|| tAdasimo samaggaM annaha ki AluyArabhaNiehiM / AyAsijjai appA tadaMsaNasannihiM // 10 // to nAhaDeNa bhaNiya choDaha gaMThI payaMsaha maNIo / na hi thaviyamottiyAMNaM naNu aggho tIrae kAuM // 11 // to savaNAmayahaNa gahirasadeNa muNivaro bhaNai / sammattamahArayaNaM jai tuha paDihAi to ginha // 12 // jiNasAsaNa suddhAgarasaMbhUyaM bhUriguNagaNagghaviyaM / ciMtAmaNivva maNavaMchiyattha saMpAyaNapavINaM // 13 // taha vimalaM sacchAyaM duiyaM muttAbhirAmayaM hAraM / pANivahavirainAmaM tivihaM tiviheNa navasariyaM || 14 || stenaiH samAnItaM gRhNAti kANakrayeNa yo vaNik / sa nAhaTa iva vadhabandhabhAjanaM bhavatIhApi // 1 // AsIjjaladhivad vidrumamanoharaM vipulalakSmIkulabhavanam / bhaddilapuraM prasiddhaM zreSThI tatrAsti sthiradevaH ||2 // bhAryA tasya suzIlA kamalazrIstayornAhaTaH putraH / sa ca prakRtyA lubdho haTTe vyavaharati bhayarahitaH // 3 // athAnyadA sa kenApi mittreNa pralobhito yathA bahiH / vANijyakArakANAM sArtho bahubhANDa Agato'sti || 4 || tataH sa tena samameva tatra gataH paNyavinimayakaraNArtham / prabhaNati mittraM vANijyakArakAMstAn pradarzaya // 5 // tata udyAne sUriM sa darzayati sAdhuparivRtaM tasya / sa jalpati nirgranthA ete, itaro bhaNati tathApi // 6 // bahumUlyabhANDakalitA dadati ca nijabhANDamatimahArgham / tallAbhena salobho nazyati dAridryavetAlaH ||7|| tato natvA sUriM bhaNitaM mittreNaiSa vaNikputraH / vANijyArthamiha prAptastasmAd darzaya kimapi nijabhANDam ||8|| nijahRdayagranthisthApitaM bahumUlyaM ratnamauktikAdikam / tatastaiH sa bhaNito grAhakabuddhiryadyasya // 9 // tadA darzayAmaH samagramanyathA kiM nirarthakabhaNitaiH / Ayasyata AtmA taddarzanavinimayasaMjJAbhiH ? // 10 // tata nAhaTena bhaNitaM choTayata granthIn pradarzayata maNIn / nahi stutamauktikAnAM nanvardhaH zakyate kartum // 11 // tataH zravaNAmRtasukhadena gabhIrazabdena munivaro bhaNati / samyaktvamahAratnaM yadi tava pratibhAti tato gRhANa // 12 // jinazAsanazuddhAkarasaMbhUtaM bhUriguNagaNapUrNam / cintAmaNivad manovAJchitArtha saMpAdanapravaNim // 13 // 1 1 ka. ga. kANa / 2 ka. yaaii| Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 supAlanAha-carizrammiiccAisAhudhammo gihidhammovi hu paMvaMcao khio| kammakhaovasamAo paDivanno tehiM samagaMpi // 15 // namiUNa muNiM dunnivi saMpattA niyagihesu kuvvaMti / jahagihiyaM gihidhamma ahannayA nAhaDo haTTe // 16 // vavaharai jAva tatto corA gahiUNa kaNayamAIyaM / ANati tassa haTTa pacchannaM giNhae sovi // 17 // kANakkayaM kuNaMto kayAi diho sa teNa mitteNa / bhaNio na juttameyaM taiyavayaM tujjha sakalaMkaM // 18 // evaM hoitti, tao payaMpae nAhaDo jahA mitta ! / adinnAdANaM ciya paJcakkhAyaM mae na imaM // 19 // iyaro bhaNai guruhiM taiyammi vayammi esa aiyAro / tenAiDakayarUbo kahio tamhA cayasu eyaM // 20 // iya bhaNiya gao mitto, ThAvai puNa nAhaDo maNe evaM / jaidhammovi hu kahio gurUhi kiM taMpi pAlemi? | aha ekkatakkareNaM pavarA rayaNAMvalI samANIyA / taha ceva nAhaDeNaM gahiyA sA thevamulleNa // 22 // vavaharai tassa haTTe nivassa bhaMDArio vimalanAmA / tavvelAe sovi hu saMpatto tassa pAsammi // 23 // pabhaNai paDipaTTaulayakappaDakoDIsayaM payaMsesu / giNhAmo abhiruiyaM jeNaM to so samuDhe // 24 // sayameva ya. puTTaliyaM gahiuM bAhiM samAgao jAya / tAva ya kaDivaTTIo paDiyA rayaNAvalI jhatti // 25 // taM gahiUNaM bhaNiyaM bhUvaibhaMDArieNa bho sihi ! / kiM eyaMti tao so khuhio jaMpei na hu kiMpi // 26 tA gahiUNaM hatthe bhaNio annapi kuMDalAIyaM / samagaM gayameIe tA kiM taMpi hu tuha sayAse ? // 27 // taM souM so jaMpai, esA desAgayANa vaNiyANa / hatthAo mae gahiyA lakkheNaM, bhaNai to iyro||28|| tathA vimalaM sacchAyaM dvitIyaM muktAbhirAmaM hAram / prANivadhaviratinAmAnaM trividhaM trividhena nvmaalm||14 ityAdisAdhudharmo gRhidharmo'pi khalu prapaJcataH kathitaH / karmakSayopazamAt pratipannastAbhyAM samamapi // 15 // natvA muni dvAvapi saMprAptau nijagRhayoH kurutaH / yathAgRhItaM gRhidharmamathAnyadA nAhaTo haTTe // 16 // vyavaharati yAvat tatazcaurA gRhItvA kanakAdikam / Anayanti tasya haTTaM pracchannaM gRhNAti so'pi // 17 // kANakayaM kurvan kadAcid dRSTaH sa tena mitreNa | bhaNito na yuktametat tRtIyavrataM tava sakalaGkam // 18 // evaM bhavatIti, tataH prajalpati nAhaTo yathA mitra ! / adattAdAnameva pratyAkhyAtaM mayA nedam // 19 // itaro bhaNati gurubhistRtIye vrata eSo'ticAraH / stenAhRtakRtarUpaH kathitastasmAt tyanaitam // 20 // iti bhaNitvA gataM mittraM, sthApayati punarnAhaTo manasyevam / yatidharmo'pi hi kathito gurubhiH kiM tamapi pAlayAmi / athaikataskareNa pravarA ratnAvalI samAnItA / tathaiva nAhaTena gRhItA sA stokamUlyena // 22 // vyavaharati tasya haTTe nRpasya bhANDAgAriko vimalanAmA / tadvelAyAM so'pi hi saMprAptastasya pArzve // 23 // prabhaNati paTIpaTakulakakapaTakoTizataM pradarzaya / gRhNImo'bhirucitaM yena tataH sa samutthAya // 24 // svayameva ca poTalikAM gRhItvA bahiH samAgato yAvat / tAvacca kaTIpaTItaH patitA ratnAvalI jhaTiti // 25 // tAM gRhItvA bhaNitaM bhUpatibhANDAgArikeNa bhoH zreSThin ! / kimataditi tataH sa kSubhito jalpati nahi kimapi // tato gRhItvA haste maNito'nyadapi kuNDalAdikam / samaM gatametayA tasmAtki tadapi hi tava sakAze ! // 27 // tat zrutvA sa alpati, eSA dezAgatAnAM vaNijAm / hastAd mayA gRhItA lakSaNa, bhaNati tata itaraH // 28 // Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAhaDa kahA / 345 mApa asaMbaddhaM jaM esA nitraiNo hiyayaharaNA / varapaNaiNivva saguNA tA sayamappasu naravaissa ||29|| anna niveNa nAe dhaNeNa deheNa chuTTasi na vaccha ! / iya tattha bhaNaMtANaM patto Arakkhio sahasA ||30|| 1. haNa haNa haNatti bhaNireNa teNamabhihaNiya khaggajavaehiM / vaddho teNa raDato so varao nAhaDo vaNiMo // 31 // bhaMDAraNa puDhaM kimimaM Arakkhio bhaNai ettha / ekko patto coro sehijjateNa teNeso ||32|| kahio mosadvANaM yAbharaNAiyANa savvANa / aha rayaNAvalisahio nIo so teNa nivapAse ||33|| taha vinnattaM ranno takkaracakkassa deva ! vaNiovi / hArAvaiuM eso mosaM giNhai samaggaMpi ||34|| torano maMtimuhamma nivaDiyA kovataraliyA diTThI / teNavi vaNio bhaNio nivaAharaNaM samamgaMpi // appasu jaM gahiyaM taha annajaNassAvi saMtiyaM tujjha / jaM mosamatthi pAse taM, annahA nittulaM marati || 36 || to teNaM paDibhaNiyaM savvaM appemi jaM mayA kIyaM / motuM hAraM ekkaM gao sa jamhA avagaIe ||37|| tailokkasArahAraM hA re ! jai taMpi no samappesi / to natthi tujjha jIyaM iya bhaNiuM morabaMdherhi ||38|| Sarfarartas kasA ghAehi ghorataraehiM / tahavi na mannai hAraM samappiuM maMtiNA tatto ||39|| hakkAriya tajjaNao bhaNio pucchehiM niyasuyaM eyaM / teNavi rahammi bhaNio re re kulapaMsaNa ! suNehi || maha vAraMtassa tae tathA samaM caraDacoramAIhiM / pAraddho vavahAro tassa phalaM erisaM jAyaM // 41 // ailohaggahagahio rAyaviruddhapi kuNasi vabahAraM / kAubva niyasi piMDaM na piTThao lauDa yapahAraM // 42 // I mA jalpAsaMbaddhaM yadeSA nRpaterhRdayaharaNI / varapraNayinIva saguNA tasmAtsvayamarpaya narapataye // 29 // anyathA nRpeNa jJAte dhanena dehena chuTyase na vatsa ! | iti tatra bhaNatoH prApta ArakSikaH sahasA ||30|| hRta hata hateti bhaNitrA tenAbhihatya khaDgajavaiH / baddhastena raTansa varAko nAiTo vaNik ||31|| bhANDAgArikeNa pRSTaM kimidam, ArakSiko bhaNatyatra / ekaH prAptazcauro nazyatA tenaiSaH // 32 // kathito moSasthAnaM rAjAbharaNAdikAnAM sarveSAm / atha ratnAvalIsahito nItaH sa tena nRpapArzve // 33 // thA vijJaptaM rAjJe taskaracakreNa deva ! vaNigapi / hArayitvaiSa moSaM gRhNAti samagramapi // 34 // tato rAjJo mantrimukhe nipatitA kopataralitA dRSTiH / tenApi vaNig bhaNito nRpAbharaNaM samagramapi // 35 // arpaya yad gRhItaM, tathAnyajanasyApi saMbandhI tava / yo moSo'sti pArzve tam, anyathA nistulaM mriyase // 36 // tatastena pratibhaNitaM sarvamarpayAmi yad mayA krItam / muktvA hAramekaM gataH sa yasmAdapagatyA ||37|| trailokyasArahAraM hA re ! yadi tamapi no samarpayasi / tato nAsti tava jIvitamiti bhaNitvA morabandhaiH // 38 // bandhayitvA tADayati kazAyA ghatighorataraiH / tathApi na manyate hAraM samarpayituM, mantriNA tataH // 39 // hakkArayitvya tajjanako bhaNitaH pRccha nijasutametat / tenApi rahasi bhaNito re re kulapAMsana ! zRNu // 40 // mama vArayatastvayA tadA samaM caraTacaurAdibhiH / prArabdho vyavahArastasya phalamIdRzaM jAtam // 41 // atilobhagrahagRhIto rAjaviruddhamapi karoSi vyavahAram / kAka iva pazyasei piNDaM na pRSThato laguDaprahAram || Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supAsanAha-cariammi-- avyavahAraviDhatto atyo'Natthassa kAraNa hoi / iha paraloe ya tahA dei agAI dukkhAI // 43 // vIsasiyaghAyaNeNaM taheba muddhANa vaMcaNeNa vA / parapIDAjaNaeNaM annaNa ya taha uvAraNa // 44 // jo dhippai parakIo atyo niru nigviNeNa citteNa / so kuNai bhayaM ghoraM khayaM ca puvvillaasthassa // 45 // tAtubbha ihaM hohI maraNaM, rakkhemi jai puNa kahesi / hAro jattha tae so mukko dinno va kssaavi||46 to teNa piyA bhaNio nahu nahu hArassa tAya ! vttaavi| kAyanvA jeNaM so dino mittasma amuyasma // 47 // mA tassa hou nAso sadabasakuDuMbayasma rAyAo / maha hou imaM savvaM dunayakArissa pAvassa // 48 // iya nicchayaM nieuM puttassa maNammi raMjio siTThI / eyaMpi supurisattaM imassa jaM rakkhae mittN||49 to tappAsaM mottu siTThI nivaaMtiyammi saMpatto / vinavai deva ! kIrau majjha pasAo niyvnniss||50 hAravivajaM savvaM sarUvao ceva appihI esa / majjha ya atthanihANe paNa koDIo suvannassa // 51 // tammajjhAo giNhau devo hArassa mullamahiyaMpi / taha eyassavi daMDe leu suvanaMti iya souM // 52 // bhaNai nivo uppajjai visamamayAo tamittha acchariyaM / thiradevAtarIrAo je uppanno imo putto||53 eyArisammi samae payaDapi hu gobae dhaNaM anno / esa nihANagayaMpi hu payaDai iya riumaittAe // 54 // to nAhaDamANAviya appai sidvista bhaNai tuha muko / eso, AharaNaM puNa appAvasu iya nisAme / / bhaNiuM mahApasAyaM paNamiya taha naravaraM giha patto / saha putteNa siTThI rAyAirTa aNuDhei // 56 // avyavahArArjito'rtho'narthasya kAraNaM bhavati / iha paraloke ca tathA dadAtyanekAni duHkhAni // 43 // . vizvastavAtanena tathaiva mugdhAnAM vaJcanena vA / parapIDAjanakenA'nyena ca tathopAyena // 44 // yo gRhyate parakIyo'rthoM nizcitaM nighaNena cittena / sa karoti bhayaM ghoraM kSayaM ca pUrvIyArthasya // 4 // tasmAt taveha bhaviSyati maraNaM, rakSAmi yadi punaH kathayasi / hAro yatra tvayA sa mukto datto vA kasyApi tatastena pitA bhaNito nahi nahi hArasya tAta ! vArtApi / kartavyA yena sa datto mittAyAmukAya // 47 // mA tasya bhavatu nAzaH sadravyasakuTumbakasya rAjJaH / mama bhavatvidaM sarvaM durnayakAriNaH pApasya // 48 // iti nizcayaM dRSTrA putrasya manasi raJjitaH zreSThI / etadapi supuruSatvamasya yad rakSati mittram // 49 // tatastatpArzva muktvA zreSThI nRpAntike saMprAptaH / vijJapayati deva ! kriyatAM mama prasAdo nijavaNije // 20 // hAravivarja sarva svarUpata evArpayiSyatyeSaH / mama cAnidhAne paJca koTyaH suvarNasya // 11 // tanmadhyAd gRhNAtu devo hArasya mUlyamadhikamapi / tathaitasyApi daNDe lAtu suvarNamiti zrutvA // 12 // 'bhaNati nRpa utpadyate viSamamRtAttadatrAzcaryam / sthiradevazarIrAd yadutpanno'yaM putraH // 53 // etAdRze samaya prakaTamapi hi gopAyati dhanamanyaH / eSa nidhAnagatamapi hi prakaTayatIti Rjumtitvaat||54 tato nAhaTamAnAyyA'payati zreSThine bhaNati tava muktaH / eSaH, AbharaNaM punararpayeti nizamya // 15 // bhANatvA mahAprasAda praNamya tathA narabaraM gRhaM prAptaH / saha putreNa zreSThI rAjAdiSTamanutiSThati // 56 // 1 ka. suddhANa baMdhavANaM vA / Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naahrkhaa| 347 so ya tao ThANAo appaDikato mao gao narayaM / iya nAuM aIyAraM vajaha evaM 55 // iti tRtIyANavate prathamAticAradRSTAnte nAhaTakathA samAptA // sa ca tataH sthAnAdayatikrAnto mRto gato narakam / iti jJAtvA'tIcAraM varjayenaM prayatnena // 57 // Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo vittuM taiyavvayamucchAhara takare jaNe musiuM / ihaloe paraloe dukkhaM so lahai mahaNovva // 1 // tathAhi ; sappAyAraM bahusauNaseviyaM paurasAvayAinnaM / atthi nayaraM pasiddhaM mahAaraNNava kusumapuraM ||2|| uvvUDhakhamAbhAro nivvUDhadao parUDhaguruvaMso / varapavbauvva suthiro rAyA vairoyaNo tattha || 3 || mahumahataNuvva lacchIe parigayA varavilAsakayasohA / laliyA tassatthi piyA sAraMgasudaMsaNasaNAha // 4 tANaM dulaharAo putto asurovva surasamUhassa / gurudukkhalakkhakhANI mahaNo nAmeNa se mitto ||5|| kassavi harei davvaM kassavi mahile balAvi girahe / ummiTTakarivaro iva ummUlai nayasamUhaM so || 6 || to parajaNa rAvaM karei rAyassa aggao evaM / deva ! anAhavva purI kumareNa viluMTiyA ahiye ||7|| to naranAho kumaraM ruTTho tajjei re durAyAra ! / maha sImaM muttaNaM gacchasu sicchAe nicchayao ||8|| na hu hosi tumaM putto jo maha puvvilapurisapaMtIe / jatteNa pAliyAo payAu lUDesi lIlAe ||9 pasuputtapavittiya tullayaM khu rajjavvayaM vayaMti bahA / taM vivarIyaM jAyai tuha dose maha sahatassa ||10|| esoya lakkhahomo evaM saravadevagihakaraNaM / nIIe pAlijjai jaM niyarajje jaNo savvo // 11 // . uktaM ca " duSTasya daNDaH sujanasya pUjA nyAyena kozasya ca saMpravRddhiH / apakSapAto ripurASTrarakSA paJcaiva yajJAH kathitA nRpANAm // kiM devakAryeNa narAdhipAnAM kRtvA hi manyuM viSamasthitAnAm ? | yo gRhItvA tRtIyavratamutsAhayati taskarAJjanAn moSitum / ihaloke paraloke duHkhaM sa labhate mahana iva // 1 saprAkA (padhA) raM bahusaguNa (zakuna) sevitaM pracurazrAvakA ( zvApadA) kIrNam / asti nagaraM prasiddhaM mahAraNyamiva kusumapuram ||2|| udvyUDhakSamAbhAro nirvyUDhadayaH (dakaH) prarUDhaguruvaMzaH / paraparvata iva susthiro rAjA vairocanastatra // 3 // madhumathatanuriva lakSmyA parigatA varavilAsakRtazobhA / lalitA tasyAsti priyA sA ( sa ) raGgasudarzanasanAthA // 4 tayordurlabharAjaH putro'sura iva surasamUhasya / guruduH khalakSakhAnirmahano nAmnA tasya mitram // 5 // kasyApi harati dravyaM kasyApi mahilAM balAdapi gRhNAti / unmuktakarivara ivonmUlayati naya ( naga ) samUhaM saH tataH paurajano rAvaM karoti rAjJo'yata evam / deva ! anAtheva purI kumAreNa viluNTitA'dhikam // 7 // tato naranAthaH kumAraM ruSTastarjayati re durAcAra ! / mama sImAnaM muktvA gaccha svecchayA nizcayataH // 8 // na khalu bhavasi tvaM putro yo mama pUrvIya puruSapaGkayA / yatnena pAlitAH prajA luNTasi lIlayA // 9 // pazuputrapravRttau tulyaM khalu rAjyatrataM vadanti budhAH / tad viparItaM jAyate tava doSAn mama sahamAnasya // 10 // eSa ca lakSahoma etat saraH kUpadevagRhakaraNam / nItyA pAlyate nijarAjye janaH sarvaH // 11 // ' yad 1. va khavaNaM / Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mhnnkhaa| 346 taddevakArya ca sa eva yajJo yadazrupAtA na patanti rASTre // " kiJca / sIyaM khuha pivAsaM sahemi jesi kae sayAvi ahaM / tesiM taM dharasAraM dAre ya haDheNa avaharasi // 12 // tA na tae maha kajaM sajjo rajaM caesu mahataNayaM / vara sunnacciya sAlA mA bhariyA corcrddaannN||13|| to rAyavayaNavaNadavaguruyarajAlAvalIpalittaMgo / kumaro mahaNasameo calio nayaraM vimuttUNa // 14 // tAjA kammivi nayare talAyapAlIe muNivaro teNa / diTTo siddhasueNaM saMvAhijaMtapayakamalo // 15 / / taM vaMdiUNa sovi hu uvaviThTho tattha ciTThae jAva / tA tannayarapahANaM vilAsiNIvaMdamaNupattaM // 16 / / ekkAe to bhaNiya halA halA ! piccha piccha acchariyaM / nayaNamahUsavabhUyaM rUvaM eyassa bhikkhuss|17| niyarUvagavviyAe tA bhaNiyA thukkiUNa annaae| cuchiyagallaM eyaM mA bhattAraM halA! kuNasu // 18 // taM suNiya siddhaputto kuvio guruparibhavotti kaliUNa / vijAvaleNa taM lahu kuNai muNiM pai skaammnnN|| aha sA picchatINa annANaM bhaNai muNivaraM suhaya ! / rahiyAe tae pAyA vahati no maha io gNtu||20|| iyarAu bhaNaMti halA ! daTumimaM thukkiyassa tuha tassa / iya nivvANaM jAyaM to sA dINANaNA bhaNai / / mA maha khayammi khAraM khiveha sahapaMsukIliyA houM / mannAvaha kiMtu imaM jalaMjaliM deha vA majjha // 22 // aha niviDapIDiyA sA paDiyA bhUmIe vilavae subahuM / to vijaM saMhari sA bhaNiyA siddhputtenn||23|| ramaNIu esa mannai mAyaMgIuvva jo achippaao| tA tuha ittha kileso hohI viphalo virama tmhaa||24|| kiJca / zItaM kSudhaM pipAsAM sahe yeSAM kRte sadApyaham / teSAM tvaM gRhasAraM dArAMzca haThenApaharasi // 12 // tasmAnna tava mama kArya sadyo rAjyaM tyaz2a madIyam / varaM zUnyaiva zAlA mA bhRtA cauracaraTaiH // 13 // tato rAjavacanavanadavagurutarajvAlAvalIpradIptAGgaH / kumAro mahanasametazcalito nagaraM vimucya // 14 // tAvadyAvatkasminnapi nagare taDAkapAlyAM munivarastana / dRSTaH siddhasutena saMvAhyamAnapadakamalaH // 15 // taM vanditvA so'pi khalUpAviSTastatra tiSThati yAvat / tAvattannagarapradhAnaM vilAsinIvRndamanuprAptam // 16 // ekayA tato bhaNitaM halA halA ! pazya pazyAzcaryam / nayanamahotsavabhUtaM rUpametasya bhikSoH // 17 // nijarUpagarvitayA tadA bhaNitA thUtkRtyAnyayA / parizoSitagallametaM mA bhartAraM halA ! kuruSva // 18 // tatzrutvA siddhaputraH kupito guruparibhava iti kalayitvA / vidyAbalena tAM laghu karoti muniM prati sakAmamanasama || atha sA pazyatISvanyAsu bhaNati munivaraM subhaga ! / rahitayA tvayA pAdau vahato no mameto gantum // 20 // itarA bhaNanti halA ! dRSTe meM thUtkRtasya tava tasya / idaM nirvANaM jAtaM tataH sA dInAnanA bhaNati // 211. mA mama kSate kSAraM kSipata sahapAMzukrIDitA bhUtvA / mAnayata kinitvamaM jalAJjaliM datta vA mama // 22 // atha nibiDapIDitA sA patitA bhUmau vilapati subahu / tato vidyAM saMhRtya sA bhaNitA siddhaputreNa // 23 // ramaNIreSa manyate mAtaGgIriva yo'spRzyAH / tasmAttavAtra klezo bhaviSyati viphalo virama tasmAt // 24 // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 supAsanAha+ i-caritryammi- as ge ityaNuo nasi apANamaiyaAyattaM / tA kuNa vayaNamimesi nityasuha jnnye|| 25 to bhai muNi vesA jaM kAya mae tamAisaha / to kahiuM saMsAraM dukkhANa khaNi muNI tesiM // 26 vana muttIe muhaM tIe uvAyeM jiNidadhammaM ca / kahai ahiMsArUvaM taM ca kasAyANa parihA ||27|| kAraMbha so, viyavirattANa sA puNa avasthA / iccAi parvaceuM mahavvayANuvvae kahaI ||28|| sampatte sahie, eyaM ca teDaDio kumArovi / suNiDaM tatparamatthaM muNijaM ca muNi paNamiUNa // 29 // bhai akAraNavacchala nicchauma murNida paramakAruNiya ! | mottuM visayapivAsaM juttaM tuha pAsamaNusarijaM kiMtu samayaMtare taM hohI tuhapayapasAyao nAha ! / gihidhammeNa pasAo tA kijjara majjha lahu inhi || 31 tammitta mahaNo i saheva vesA agaMgaseNAvi / patthai sAvayadhammaM tavvayaNaM salahai suNI ||32|| hu pAyasAo kAovi caryati majjamaMsAI | sAhammiutti kumaraM aNaMgameNA siMha nei ||33|| Cars humANaM aha tIe sakhtramatrita kahiuM / kumaro jA calai puro tA sA saha calai teNeva / tatto kameNa jaMteNa teNa pattaM puraM puraM nAma / piuvisayasaMdhidese dese nivavissaseNassa ||35|| tattha saMkalatamito jA jiNabhavaNammi vaMdara deve / tA tatpurAhigArI samAgao tattha tammi khaNe // 36 jiNavaradaMsaNaheDaM, diTTho kumarovi teNa bhattivasA / romaMcaMciyagatto jiNatrinividiTThajuo ||37| to sI citas imiNA AgAreNa na hoi sAmanno / esa naro, tammittaM to pucchara vAharAveuM ||38|| 1 yadi tavAtrAnurAgo manyasa AtmAnametadAyattam / tadA kuru vacanameSAmavicala paramArthasukhajanakam // 25 // tato bhaNati muniM vezyA yatkartavyaM mayA tadAdizata / tataH kathayitvA saMsAraM duHkhAnAM khaniM munistAsAm varNayati mukteH sukhaM tasyA upAya jinendradharmaM ca / kathayatyahiMsArUpaM tacca kaSAyANAM parihArAt // 27 // muktArambhANAM saH viSayaviraktAnAM sA punaravasthA | ityAdi prapaJcya mahAvratANuvratAni kathayati // 28 // samyaktvena sahitAni, etacca taTasthitaH kumAro'pi / zrutvA tatparamArtha jJAtvA ca muniM praNamya ||29|| bhaNatyakAraNavatsala nizchadman munIndra paramakAruNika ! | muktvA viSayapipAsAM yuktaM tava pArzvamanusartum // 38 kintu samayAntare tad bhaviSyati tvatpadaprasAdato nAtha ! / gRhidharmeNa prasAdastAvatkriyatAM mama ladhvidAnIm tanmittraM mahano'pi khalu tathaiva vezyA'naGgasenApi / prArthayate zrAvakadharma tadvacanaM lAvate munirapi // 32 // pArzvasthita vezyAH kA api tyajanti madyamAMsAni / sAdharmika iti kumAramanaGgasenA gRhaM nayati // 33 // upacarati samAnamatha tasyai svarUpamavitathaM kathayitvA / kumAro yAvaccalati purastAvatsA saha calati tenaiva tataH kramaNa yAtA tena prAptaM puraM puraM nAma / pitRviSayasaMdhideze deze nRpavizvasenasya ||35|| tatra saphalatramittro yAvajjinabhavane vandate devAn / tAvattatpurAdhikArI samAgatastatra tasminkSaNe // 36 // jinavaradarzanahetoH, dRSTaH kumAro'pi tena bhaktivazAMt / romAJcAJcitagAtro jinabimba niviSTadRSTiyuH // 3 tataH sa cintayatyanenAkAreNa na bhavati sAmAnyaH / eSa naraH, tanmittraM tataH pRcchatyAhnAyya // 38 // 1 - 1 ka. taDiThi / Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahakahA / 351 1 sohi tattataM jahaTTiya sAhae ahahigArI / joDiyahatthA kumaraM patthiya niyamaMdiraM nei ||39|| sammA sakAra, itto ya jamAlipallinAheNa / suyaaliyanaresara vissaseNapaMcattavate ||40|| AgaMtUNaM ruddhaM taM puramitto jalaM na tammajjhe / bAhirajalaM niruddhaM paracakeNaM tao loo // / 41 // accatamAttaM patto ahigAriNaM bhaNai evaM / pugbheyassa samappaha kAUNa dayaM uvari amha ||42|| fanimUDho ahigArI jAna ciTThae tAva | to kumareNaM maNiyaM egaMte, bhaNaha loyamiNaM ||43|| jaha ja juttaM hohI taM kAhamahaM pabhAyasatyammi / to teNa taheva kayaM pacchA kumaraM bhai sovi || 44 || kiM kAvya kumaro taM bhaNai jamiha kAyavvaM / pabhAecciya kahiyannaM saMpayaM neya || 45 // toraNIema pAyAraM laMbiUNa kiraNeNa / vijyuktiNa gao AvAse pallinAsa ||46|| tassaya sayaNahANaM saMcArinakameDayastuvariM / vahaDiota suttaM dhariya vAhA // 47 // ture ahaM ittha pure jakkho Arakkhago ya ekssa / tA jai ittha pabhAe ciTThasi to marasi nibbhataM // iNi nAkAraNaM ca tassa hatyAo / vittuM taheva kiraNaM dAUNaM jAi sahANaM // 49 // - pallivaI hu bhIo takkhaNameva ya payANayaM dei / kahiuM jahaTThiyaM pariyaNassa Asannavattissa ||50 || aha ahigAricarAvi hu picchaMtA taM taheva suNiUNaM / sAhaMti tassa sovi hu hiTTho kumarassa taM kaiha || 51|| paNa kumaro punnodaeNa tuha jAyameyamaha sovi / kumaraMgulIe pAsai muddArayaNaM sudiSpataM // 52 // koUhaleNa hatthAu tassa gahiUNa taM paloyaMto / pallIvaissa nAmaM daTuM raMjiyamaNo bhai ||53|| so'pi hi tadavRttAntaM yathAsthitaM kathayatyathAdhikArI / yojitahastaH kumAraM prArthya nijamandiraM nayati // 39 // sammAnayati satkArayati, itazca jamAlipallInAthena / zrutAlIkanarezvaravizvasenapaJcatvavArtena // 40 // Agatya ruddhaM tatpuramito jalaM na tanmadhye / bAhyajalaM niruddhaM paracakreNa tato lokaH // 41 // atyantamAkulatva prApto'dhikAriNaM bhaNatyevam / purametasmai samarpayata kRtvA dayAmuparyasmAkam // 42 // kiMkartavyavimUDho'dhikArI yAvattiSThati tAvat / tataH kumAreNa bhaNitamekAnte, bhaNata lokamimam // 43 // yathA yad yuktaM bhaviSyatiM tatkariSye'haM prabhAtasamaye / tatastena tathaiva kRtaM pazcAtkumAraM bhaNati so'pi // 44 // kiM kartavyamidAnIM kumArastaM bhaNati yadiha kartavyam / tad yuSmAkaM prabhAta eva kathayitavyaM sAMprataM naiva // 45 // tato rajanyAM kumAraH prAkAraM laGghitvA kiraNena / vidyotkSiptena gata AvAse pallInAthasya // 46 // tasya ca zayanasthAnaM saMcArimakASThamAlAyA upari / tathaiva tatra caTitastaM suptaM dhRtvA bAhunA // 47 // bhaNatyahamatra pure yakSa ArakSakazcatasya / tasmAd yadyatra prabhAte tiSThasi tato mriyase nirbhrAntam // 48 // iti bhaNitvA nAmAGkitamudrAratnaM ca tasya hastAt / gRhItvA tathaiva kiraNaM dattvA yAti svasthAnam // 49 // pallIpatirapi khalu bhItastatkSaNameva ca prayANakaM dadAti / kathayitvA yathAsthitaM parijanasyAsannavartinaH // 50 // athAdhikAricarA api hi pazyantastattathaiva zrutvA / kathayanti tasya so'pi hi hRSTaH kumArasya tatkathayati // 51 // prabhaNati kumAraH puNyodayena tava jAtametadatha so'pi / kumArAGagulyAM pazyati mudrAratnaM sudIpyamAnam ||12|| Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 supAsanAha-cariammi tuha purisarayaNa ! eso kvasAo sAhasikkarasiyassa / so bhaNai saccameyaM kiMpuNa taiyavvayaM bhaggaM // 54 // so Aha evameyaM kiMpuNa sAhammiyammi vacchallaM / mai tubbhehiM vihiyaM taM puNa uvayAri saMjAyaM // 55 // saMghassa paramabhaTTArayassa jiNanAhaceiyANaM ca / tahavi iha sati guruNo, Aloijjau imaM tesiM // 56 // kumareNa to taheva ya vihiye, itto ya vissaseNovi / naranAho nIrogo jAotti samAgayA vattA // 57 // puvvuttavaiyareNaM purassa abhayaMti saha kumAreNa / nivavissaseNamaMgalakaraNatthaM jAi ahigArI // 58 // kahai kumarassarUvaM taM souM naravaro viciMtei / puttarahiyassa putto esocciya hou maha inhiM // 59 // thUlANavarAhANaM jaMtUNa vahammi esa jaM virao / to vissAsagayassavi maha asthi bhayaM na eyaao||6|| iya taM juvarAyapae Thaviya nikkhivai tammi rajjabharaM / ucchappai tassaMgA jiNamayaM laddhasammatto // 61 puvbutthAiyanaravaradese daMDAhivaM Thavai mahaNaM / taddesaTTiyacaraDA rajaMtaraniyaDadesaThiyaM // 62 // luTaMti jaNaM ANati taddhaNaM mANusaM ca, mahaNo ya / ucchAhai te, tevi ya diti payatthANa chabbhAge // 63 so lohaggahaghattho na gaNai taiyavyayassa mAlinnaM / sImAladesarAovi jANiuM ciMtai, na desa // 6 // lUDAvato ThAhI eso to dhAyagAo so mahaNaM / vaivaroyAvai, sovi hu vihiUNaM taiyavayabhaMga // 6 // saMciyapavarapayatthesu mucchio ghAyagammi aikuddho / ruddajjhANovagao patto taccAe puDhavIe // 66 // bhamihI bhavammi suciraM tamhA taiyavvayammi aiyAraM / takkarapaogarUvaM. vajaha jai mahaha sivsokkhN||67 kutUhalena hastAttasya gRhItvA tatpralokamAnaH / pallIpaternAma dRSTA raJjitamanA bhaNati // 13 // tava puruSaratna ! eSa vyavasAyaH sAhasaikarasikasya / sa bhaNati satyametat kintu tRtIyatavaM bhagnam // 14 // sa Ahaivametat kintu sAdharmike'pi vAtsalyama / mayi yuSmAbhirvihitaM tatpunarupakAri sajAtam // 15 // saMghasya paramabhaTTArakasya jinanAthacaityAnAM ca / tathApIha santi guravaH, AlocyatAmidaM tebhyaH // 56 // kumAreNa tatastathaiva ca vihitam, itazca vizvaseno'pi / naranAtho nIrogo jAta iti samAgatA vArtA // 17 // pUrvoktavyatikaraNa purasyAbhayamiti saha kumaarenn.| nRpavizvasenamaGgalakaraNArtha yAtyadhikArI // 18 // kathayati kumArasvarUpaM tat zrutvA naravaro vicintayati / putrarahitasya putra eSa eva bhavatu mamedAnIm // 19 // sthUlAnaparAdhAnAM jantUnAM vadha eSa yad virataH / tato vizvAsagatasyApi mamAsti bhayaM naitasmAt // 6 // iti taM yuvarAjapade sthApayitvA nikSipati tasminrAjyabharam / utsarpayati tatsaGgAjinamataM lbdhsmyktvH||61| pUrvotthApitanaravaradeze daNDAdhipaM sthApayati mahanam / taddezasthitacaraTA rAjyAntaranikaTadezasthitam // 62 // luNTanti janamAnayanti taddhanaM mAnuSaM ca, mahanazca / utsAhayati tAn , te'pi ca dadati padArthAnAM SaSThabhAgAn // sa lobhagrahagrasto na gaNayati tRtIyavratasya mAlinyam / sImasthadezarAjo'pi jJAtvA cintayati, na dezam // 64| luNTayan sthAsyatyeSa tato ghAtakAtsa mahanam / vyaparopayati, so'pi khalu vidhAya tRtIyavratabhaGgam // 65 // saMcitapravarapadArtheSu mUcchito ghAtake'tikruddhaH / raudradhyAnopagataH prAptastRtIyAyAM pRthivyAm // 66 // 1 kha. vaavaayaavd| Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mhnnkhaa| kumarovi rajjadhammaM susAhudhammaM ca pAliu suciraM / patto ThANasAsayamaNaMgaseNAvi taha ceva // 68 // // iti tRtIyANuvrate dvitIyAticAravipAke mahanakathA smaaptaa|| bhramiSyati bhave suciraM tasmAt tRtIyate'ticAram / taskaraprayogarUpaM varjayata yadi kAsata shivsaukhym||67|| kumAro'pi rAjyadharma susAdhudharmaM ca pAlayitvA suciram / prAptaH sthAnaM zAzvatamanaGgasenApi tathaiva // 68 // Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niyanivaviruddharaje vANijaM udayaNovva jo kuNai / taiyavayamaiyarato so lahai dhaNataNuviNAsaM ca // 1 // tathAhi;bahumuNiSayasupavittaM sattarisiniseviyaM nahaM hasai / jaM bahubuhamegabuhaM taM nayaraM atthi sivabhadaM // 2 // bahukaNao surayaNasevio ya sannadaNo suragirivva / tatthatthi thirapagaI siTThI rayaNAyaro nAma // 3 // tassatthi vahU surasuMdariba thirajuvvaNA kaNayakaMtI / aNamisanayaNA bahuvibuhasaMmayA suMdarI nAma // 4 // tANa taNao viNIo viNayAtaNauvva sauNakayasevo / nAmeNa rAyapAlo sabvAsu kalAsu aikuslo||5|| kagayaddhayasiDhisuo tammittaM udayaNotti vikkhAo / teNa samaM so kIlai sarisaraArAmamAIsu // 6 // aha diTThA varavAlA kIlaMtahiM naIe annadiNe / jaladevayavya divvaMgasaMgayA sAralaMkArA // 7 // kaTThavilaggaM majjaNanimmajjaNehiM mayaMva appANaM / mannatI dUrAo daNaM te imaM bhaNai // 8 // maraNabhayabhIruyAe saraNavihUNAe dINavayaNAe / deha maha pANabhikkhaM movekkhaha, to khaNadveNa // 9 // uttAriUNa tehiM naiSpavAhAo pucchiyAM evaM / kA si tuma ko heU ihAgame, kahai sA evaM // 10 // . atthi nayaraM pasiddhaM siddhesaranAmaya, dhaNasamiddho / tattha vaNI guNaseNo tabbhajjA jayasirI nAma / sattasuyANaM uvariM jAyA uvajAiehiM tesimahaM / aivallahatti kAuM dullahadevI kayaM nAma // 12 // aha jubbaNapattAe vaNiputtA iMti majjha varaNatthaM / nAhaM mannemi tae bhaNiyAvi hu ammayAIhiM // 13 // sAvayakule pasyA aNavarayaM sAhusaMgamarayA ya / lahukammayAvaseNaM nAhaM maNasAvi gihivAsaM // 14 // nijanRpaviruddharAjye vANijyamudayana iva yaH karoti / tRtIyavatamAticaran sa labhate dhanatanuvinAzaM ca // 1 // bahumunipadasupavitraM saptarSiniSevitaM nabho hasati / yad bahubudhamekabudhaM tannagaramasti zivabhadram // 2 // bahukanakaH suratna [ jana ] sevitazca sannandanaH suragirivat / tatrAsti sthiraprakRtiH zreSThI ratnAkaro nAma // 3 // tasyAsti vadhUH surasundarIva sthirayauvanA kanakakAntiH / animiSanayanA bahuvibudhasaMmatA sundarI nAma // 4 // tayostanayo vinIto vinatAtanaya iva saguNa[ kuna ]kRtasevaH / nAmnA rAjapAlaH sarvAsu kalAsvatikuzalaH // 5 // kanakadhvajazreSThisutastanmittramudayana iti vikhyAtaH / tena samaM sa krIDati saritsaraArAmAdiSu // 6 // atha dRSTA gharabAlA krIDadbhyAM nadyAmanyadine / jaladevateva divyAGgasaMgatA sArAlaGkArA // 7 // kASThavilagna majjananimajjanairmRtamivAtmAnam / manyamAnA dUrAd dRSTvA tAvidaM bhaNati // 8 // maraNabhayabhIroH zaraNavihInAyA dInavadanAyAH / dattaM mama prANabhikSAM mopekSAthAM, tataH kSaNArdhana // 9 // uttArya tAbhyAM nadIpravAhAt pRSTaivam / kA'si tvaM ko heturihAgame, kathayati saivam // 10 // asti nagaraM prasiddhaM siddhezvaranAmakaM, dhanasamRddhaH / tatra vaNig guNasenastadbhAryA jayazrI ma // 11 // saptasutAnAmupari jAtopayAcitaistayoraham / ativallabheti kRtvA durlabhadevI kRtaM nAma // 12 // atha yauvanaprAptAyA vaNikputrA Ayanti mama varaNArtham / nAhaM manye tAn bhaNitApi bambAdibhiH // 13 // zrAvakakule prasUtA'navarataM sAdhusaMgamaratA ca / laghukarmatAvazena nAhaM manasApi gRhivAsam // 14 // Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udayaNakahA / 355 patthemi saMjamaM ci paraM piyA neheparavaso majjha / na visajjai to ya ahaM sAvayadhammaMpi pAmi ||15|| suhAliyA piUhiM ciTThemi gihammi, annayA caliyA / jiNabhavaNe tA diTThA ThakkuraputtANa juyaleNa || ekkeNa tao bhaNiyA mayacchi ! pasiUNa meM palossu / tuhadiTTizramayavuTTIpa chaMTio nivvuo homi || bIeNa puNo bhaNiyA jai sacca sAviyA dayapahANA / tA maM mottuM anno maNasAvi na patthaNijjo te // 18 // annaha ka ya niyamA mama pANA pavisihaMti paraloe / ia asamaMjasavayaNe soUNaM tANa vegeNa // 19 // jiNabhavaNaM to pattA pUevi vihIe vaMdiuM deve / caliyA jAva siMhaM par3a tA magaM baMdhiuM dovi // 20 // thakkA ya, te yadaTThe naTThA ummaggao gayA dUraM / piTThIe tevi diTThA AgacchaMtA turiyaturiyaM // 21 // to haM saMkaragehe paviseuM baMdhiUNa tadAraM / jAva ThiyA tA tevi hu paropparaM jujjhiuM laggA ||22|| tris ego maha bhAriyA imA vIyao bhaNai majjha / to paDhameNa khaggeNa Ahao sovi bIeNa // 23 // iya asamaMjasa meyaM nAuM ugghADiUNa tadAraM / avaloiyA mae te dunnividiTThA gayappANA ||24|| to ciMtiyaM ahaM ciya hI maraNassa kAraNamimesiM / saMjAyA ahavA mohavilasiyaM majjha ko doso 1 // suIrasa nijjharaNe haDDukkaraDampi cammanasanaddhe / ko nAma kimi motuM ramei dehammi ramaNINaM ? ||26|| kAmiNiniyaMvarvivaM kaMdappavilA sarAyahANitti / na muNai amejjhapoTTaM ahaha aho ! mohamAhappaM ||27|| tivalIta raMgasaMgayanAhiM ramaNINa amayakuMDaMti / mannaMti na uNa nIsaMkhadukkhalakkhakkhaNi mUDhA // 28 // prArthaye saMyamameva paraM pitA snehaparavazo mama / na visRjati tatazcAhaM zrAvakadharmamapi pAlayAmi // 15 // sukhalAlitA pitRbhyAM tiSThAmi gRhe, anyadA calitA / jinabhavane tadA dRSTA Thakkuraputrayoryugalena // 16 // ekena tato bhaNitA mRgAkSi ! prasadya mAM pralokaya / tvaSTyamRtavRSTayokSito nirvRto bhavAmi // 17 // dvitIyena punarbhaNitA yadi satyaM zrAvikA dayApradhAnA / tadA mAM muktvA'nyo manasApi na prArthanIyaste // 18 // anyathA kRte ca niyamAnmama prANAH pravekSyanti paraloke / ityasamaJjasavacanAni zrutvA tayorvegena // 19 // jinabhavanaM tataH prAptA pUjayitvA vidhinA vanditvA devAn / calitA yAvad gRhaM prati tAvanmArga baddhA dvAvapi // 20 // sthitau ca, tau dRSTrA naSTonmArgato gatA dUram / pRSThe tAvapi dRSTAvAgacchantau tvaritatvaritam // 21 // tato'haM zaGkaragehe pravizya baddhvA tadvAram / yAvatsthitA tAvattAvapi hi parasparaM yoddhuM lagnaiau // 22 // pratyeka mama bhAryeyaM dvitIyo bhaNati mama / tataH prathamena khaGgena hataH so'pi dvitIyena ||23|| ityasamaJjasametajjJAtvodghATya taddvAram / avalokitau mayA tau dvAvapi dRSTau gataprANau // 24 // tatazcintitamahameva hA dhig maraNasya kAraNamanayoH / saMjAtA'thavA mohavilasitaM mama ko doSaH // 25 // azucirasanirjharaNe'sthiviSThArAzau carmanasanaddhe / nAma kRmiM muktvA ramate dehe ramaNInAm // 26 // kAminInitambacimbaM kandarpavilAsarAjadhAnImiti / na jAnAtyamedhya poTTalImahaha aho ! mohamAhAtmyam // 27 // trivalItaraGgasaMgatanAbhiM ramaNInAmamRtakuNDamiti / manyante na punarniH saMkhya duH khalakSakhaniM mUDhAH // 28 // 1 ka. kha. pema / 99 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 supAsanAha cariammi 1 epi ime daThThe maM mUDhA jaha mayA tahanevi / mA mujjhaMtu maraMtu ya ciMtiya paDiyA naIe ahaM ||29|| pacchA puNo vicitiyamahaha ! mahApAtrameyamAyariyaM / appANammi parammi ya vaho nisiddho jiNidehiM iya maraNabhIruyA haM tumhANaM dihigoyaraM pattA / nikkAraNakaruNArasaparehiM jIvAviyA evaM // 31 // to te hiMsA bhaNiyA bhaiNI amhANa taM mahAbhAge ! / Agaccha gihe pacchA piUNa pAse naissAmo // 3H to hi samaM rayaNAyarasa siTTissa sA gihaM pattA / kahiyA ya tassa vattA teNa kayA uciyara DivattI // 3 o tatto tI siTTI rayaNAyaro maha piUNaM / hoi adhiI, tesiM tA jANAvaha maha sakhvaM ||34| NAvi tava kathaM sAvi puNo tammi caitra samayasmi / na gayA 'imAI dhamme ThAvemI' iya vicite // 3 gihidhammaM to tIe sammaM jANAviyAI savvAI / tehivi so sattIe paDivo gurumUlammi || 36 // tajjayAI tatyAgayAI thevehi ceva diyahehiM / gauraviyAI rayaNAyareNa kahiye ca tesimimaM ||37| tumha vioe tumheM suyAe amhANa saphalio jammo / jiNadhammapayANeNaM, imaM ca saccaM kayaM vayaNaM // 3 "yadyapi vipadi vinazyati paramupakurute tathApi khalu sujanaH / svayamagururdAnna[ ? ]pi samIpalokaM tu surabhayati to tIse piyarAI ciMtaMti jahA imIe visaesuM / giddhiM jaNaislAmo AsAmittaM imaM am ||39|| jAi annapi jaNaM visaesa viraMjaI Thavai dhamme / tIse sayaMmAsattI visaesa kao iha bhavammi ? // 4 itto ya sA paryapai calaNesuM paNamiUNa piyarANa / kijjara me anukaMpA dikkhA dAvijjaDa iva // 4 jaM maha eyAvatthA maraNassa nibaMdhaNaM varAyANaM / saMjAyA tesimahaM, viveyaviyalattaNeNaM ca // 42 // evamapImau dRSTvA mAM mUDhau yathA mRtau tathAnye'pi / mA muhyantu mriyantAM ca cintayitvA patitA nadyAmahara pazcAt punarvicintitamahaha 1 mahApApametadAcaritam / AtmanaH parasya ca vadho niSiddho jinendraiH // 30 // iti maraNabhIrurahaM yuvayordRSTigocaraM prAptA / niSkAraNakaruNArasaparAbhyAM jIvitaivam // 31 // tatastAbhyAM sI bhaNitA bhaginyAvayostvaM mahAbhAge ! / Agaccha gRhe pazcAt pitroH pArzve neSyAvaH // 32 tatastAbhyAM samaM ratnAkarasya zreSThinaH sA gRhaM prAptA / kathitA ca tasya vArtA tena kRtocitapratipattiH // 3 bhaNitastatastayA zreSThI ratnAkaro mama pitroH / bhavatyadhRtiH, tau tasmAjjJApaya mama svarUpam // 34 // tenApi tathaiva kRtaM sApi punastasminneva samaye / na gatA 'imAn dharme sthApayAmi' iti vicintya ||35|| gRhidharmaM tatastayA samyaga jJApitAH sarve / tairapi sa zaktyA pratipannaH sugurumUle ||36|| tajjananIjanako tatrAgatau stokaireva divasaiH / gauravitau ratnAkareNa kathitaM ca tayoridam ||37|| yuvayorviyoge yuvayoH sutayA'smAkaM saphalitaM janma / jinadharmapradAnena, idaM ca satyaM kRtaM vacanam ||38|| tatastasyAH pitarau cintayato yathA'syA viSayeSu / gRddhiM janayiSyAma AzAmAtramidamasmAkam // 39 // yetyanyamapi janaM viSayeSu viraJjayati sthApayati dharme / tasyAH svayamAsaktirviSayeSu kuta iha bhave ? || 4 | itazca sA prajalpati caraNau praNamya pitroH / kriyatAM mayyanukampA dIkSA dApyatAmiva // 41 // yad mamaitadavasthA maraNasya nibandhanaM varAkayoH / saMjAtA tayorahaM, vivekavikaLavena ca // 42 // Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udygnnkhaa| 357 tumbhehiM pAlio lAlioya deho bhavubbhavaduhANaM / nidvAtraNe samattho naIe khitto, tao ee // 43 // no uttAritA to haM mariUNa bAlamaraNeNa / bhavaaDavidukkhalakkhANa bhAyaNaM Asi saMpattA ||44 // to jaMpara tIe piyA vidheyakulamaMdiraM suyaM vacche ! | amhaMpi hu sugurUNaM vayaNamiyaM pariNayaM ihiM // 45 // "zabdAdyAH sumanoramAH priyajano ramyaH prabhutvojjvalA lakSmI rityanubhAvayankila hito'smyasyeti buddhayA janaH | no mittraM paramArthato bhavadavajvAlA karAlIkRtaM siJcanneSa ghRtairimaiH, sa hi suhRdyo'smAd bahirmuJcati // " tA vacchAe sahalaM kAuM abhatthaNaM pavattemo / iha amhe appANaM, kiMtu tahiM sayaNavaggassa ||46 || tuha asamasIlasuviveyavayaNaviNaehiM raMjiyamaNassa / sahasA adaMsaNeNaM araisamude nimaggassa ||47 || hoi taraMDa tuha caiva daMsaNaM, tA tahi lahu ehi / kAhamahaM gayamitto sahalaM tuha vaMchiMya vacche ! // 48 // aha rayaNAyara siTThinayare siddhe sarammi gamaNatthaM / Apucchai guNaseNo siTThI to so bhai evaM || 49|| dhamme ThAvaMtI dullahadevIe kapatarukappe / pasuNovi ya amhe mANusattaNaM pAviyA jamhA // 50 // . uktaM caH - 46 AhAranidrAbhayamaithunAni tulyAni sArdhaM pazubhirnarANAm / jJAnaM vizeSaH pazumAnuSANAM jJAnena hInAH pazavo manuSyAH || " vayavipuvaM vatthAharaNehiM raiyasammANaM / teNaM visajjiyAI pattAI tAI tattha pure // 51 // dullahadevI dikkhaM dhittaNaM sugurupAyamUlammi / ekkArasa aMgAI ahijjiDaM vihariDaM ca ciraM // 52 // kevalanANaM uppADiUNa uttAriuM bahuM loyaM / saMsArasAyarAo saMpattA sAsayaM ThANaM // 53 // itto ya siTTI rayaNAyarovi aMgIkasamma gihidhambhe / ujjamai kuTuMbajuo tassa suo rAyapAlo vi // 54 // yuSmAbhiH pAlito lAlitazca deho bhavodbhavaduHkhAnAm / niSThApane samartho nadyAM kSiptaH, tata etau // 43 // yadi no udArayiSyatAM tato'haM mRtvA bAlamaraNena / bhavATavIduHkhalakSANAM bhAjanamabhaviSyaM saMprAptA // 44 // tato jalpati tasyAH pitA vivekakulamandiraM sutAM vatse ! / asmAkamapi sugurUNAM vacanamidaM pariNatamidAnIm // tasmAd vatsAyAH saphalaM kartumabhyarthanaM pravartayAmaH / iha vayamAtmAnaM, kintu tatra svajanavargasya ||46 // tavAsamazIlasuvivekavacanavinayai raJjitamanasaH / sahasA'darzanenA'ratisamudre nimagnasya ||47 || bhavati taraNDaM tavaiva darzanaM, tasmAttatra laghvehi / kariSyAmyahaM gatamAtraH saphalaM tava vAJchitaM vatse ! // 48 // atha ratnAkarazreSThinaM nagare siddhezvare gamanArtham | ApRcchate guNasenaH zreSThI tataH sa bhaNatyevam // 49 // dharme sthApayantyA durlabhadevyA kalpatarukalpe / pazavo'pi ca vayaM mAnuSatvaM prApitA yasmAt // 50 // itivacanavinayapUrvaM vastrAbharaNe - racitasammAnam / tena visRSTAH prAptAste tatra pure // 51 // durlabhadevI dIkSAM gRhItvA sugurupAdamUle / ekAdazAGgAnyadhItya vihRtya ca ciram // 52 // kevalajJAnamutpAdyeottArya bahuM lokam / saMsArasAgarAt saMprAptA zAzvataM sthAnam ||13|| 1 1 kha. pannA / Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 supAsanAha cariammi-- tassaMsaggAo udayaNovi ujjamai dhammakajjesu / vavahAraMpi hu pAyaM kuNaMti te dovi samameva // 55 // aha annayA payaTTe poyaNapurarAyasayaladesammi / dubhikkhe aiyore, sivabhaddapure sadese u // 56 // savvattha subhikkhecciya tadesanarAhiveNa savvovi / loo bhaNAvio jaha mANayamikkaMpi dhannassa // 57 poyaNapuradesammI jo pesissai vaNI ahaM tassa / kAhAmi mahAdaMDaM taheva svvssaphrnnN.||58|| iya jANiuMpi dhanaM pacchannaM udayaNo tahiM dese / pesai vaNiuttehiM taM nAyaM rAyapAleNa // 59 // to bhaNai udayaNaM so tujjha na juttaM viruddhrjjmmi| vavahari tA saMhara jai sumarasi nivaiNo aann||60 kiJca / jamhA taiyavayammI evaM aiyAramAyaraMtassa / hohI dhammaviruddhaM kovAo taha nariMdassa // 61 // atthabhaMso mANassa khaMDaNaM jIviyassa saMdeho / ahamajaNANaM kIlA pIlA taha sayaNavaggassa // 62 // ina vAriovi viramai jAva na so naravareNa to nAo / avahari savyassaM nijaMto vjjhtthaannmmi||63 kiccheNa rAyapAleNa moio naravarAo karuNAe / to mariumapaDikkaMto bhamihI bhavasAyare sucirN||66 gihidhamma paripAliya rayaNAyarasAvayassavi kuDuvaM / laddhasudevattasumANusattamacirA sivaM pattaM // 65 // // iti tRtIyANuvrate viruddharAjyAtikamAticAre udayanakathAnakaM samAptam // itazca zreSThI ratnAkaro'pyaGgIkRte gRhidharme / udyacchati kuTumbayutastasya suto rAjapAlo'pi // 54 / / tatsaMsargAdudayano'pyudyacchati dharmakAryeSu / vyavahAramapi hi prAyaH kurutastau dvAvapi samameva // 55 // athAnyadA pravRtte potanapurarAjasakaladeze / durbhikSe'tighore zivabhadrapure svadeze tu // 56 // sarvatra subhikSa eva taddezanarAdhipena sarvo'pi / loko bhANito yathA mANa kamekamapi dhAnyasya // 17 // potanapuradeze yaH preSayiSyati vaNigahaM tasya / kariSyAmi mahAdaNDaM tathaiva sarvasvApaharaNama // 18 // iti jJAtvApi dhAnyaM pracchannamudayanastatra deze / preSayati vaNikputraistanjJAtaM rAjapAlena // 19 // tato bhaNatyudayanaM sa tava na yuktaM viruddharAjye / vyavahatu tasmAtsaMhara yadi smarasi nRpaterAjJAm // 6 // yasmAt tRtIyavrata evamaticAramAcarataH / bhaviSyati dharmaviruddhaM kopAt tathA narendrasya // 31 // arthabhraMzo mAnasya khaNDanaM jIvitasya saMdehaH / adhamajanAnAM krIDA pIDA tathA svajanavargasya // 62 // iti vArito'pi viramati yAvanna sa naravareNa tato jJAtaH / apahRtya sarvasvaM nIyamAno vadhyasthAne // 63 // kRcchreNa rAjapAlena mocito naravarAt karuNayA / tato mRtvA'pratikrAnto bhramiSyati bhavasAgare suciram / / gRhidharma paripAlya ratnAkarazrAvakasyApi kuTumbam / labdhasudevatvasumAnuSatvamaciMrAcchivaM prAptam // 65 // Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 vrunnkhaa| jo taiyavvayadhArI kUDatulAIhiM kuNai vavahAraM / iha parabhave ya dukkha varuNovva sa pAvai avassaM // 1 // tathAhi ;mahumahadehaMva suvannasaMgayaM taha ya pavaragayaThANaM / iha bharahammi pasiddhaM nayara nAmeNa maNikheDaM // 2 // harivikamAbhihANo taM pAlai naravaro gayaMduvva / aNavarayadANapasaro tabbhajA caMdalehatti // 3 // tammi pure purajiTro siTTI nAmeNa devaseNotti / bhanjA vijayabhihANA varuNo nAmeNa tANa suo // 4 // so ya kalAkulabhavaNaMpi bhavaNao piivaNe tahovavaNe / paribhamai mittakalio viraialIlo aNatthesu // aha jaNadayAe rannA payaTTiyaM haTTamajjhayArammi / siribharahacakavaTTissa nADayaM taM ca varuNovi // 6 // jA picchiu~ payatto liMkhayaputteNa tA tahiM samae / Ayasagihapaveso bharahanariMdassa saccavio // 7 // tattha alaMkAravibhUsiyaM niyataNu paloyamANo a| galiyammi aMgulIe gayasohaM aguliM daTTuM // 8 // jaha mukkAlaMkAro vigaliyasohaM niyaM taNuM daTuM / saMsAre vatthUNaM mannato kittimaM sohaM // 9 // veraggamaggapatto khaNeNa uppalakevalannANo / devayaapiyaliMgo namaMsio jaha suriMdeNa // 10 // niggamamANo u jahA bhavaNAo aNugao naravarANa / paMcahiM sarahiM saddhiM taha daTTuM abhiNaijjataM // souM ca saveragge vayaNe saMvegaraMgasAlAe / pavisai viveyavasao to pucchai suttahAraM so // 12 // eehiM mahAsattehiM aNugao bharahesAmiNo maggo / nissattANaM amhArisANa kiM asthi kAvi gaI ? // 13 // athitti bhaNiya teNa sammattAI duvAlasavihovi / kahio gihidhammo ahigao ya varuNeNa saha piuNA / / yastRtIyavratadhArI kUTatulAdibhiH karoti vyavahAram / iha parabhave ca duHkhaM varuNa iva sa prApnotyavazyam // 1 // madhumathadehamiva suvarNasaMgataM tathA ca pravaragaja [gadA] sthAnam / iha bharate prasiddhaM nagaraM nAmnA maNikheTam // 2 // harivikramAbhidhAnastatpAlayati naravaro gajendra iva / anavaratadAnaprasarastadbhAryA candralekheti // 3 // tasminpure purajyeSThaH zreSThI nAmnA devasena iti / bhAryA vijayAbhidhAnA varuNo nAmnA tayoH sutaH // 4 // sa ca kalAkulabhavanamapi bhavanataH pitRvane tathopavane / paribhramati mittrakalito viracitalIlo'narthaSu // 5 // atha janadayayA rAjJA pravartitaM haTTamadhye / zrIbharatacakravartino nATakaM tacca varuNo'pi // 6 // yAvad draSTuM pravRtto liGkakaputreNa tAvattatra samaye / AdarzagRhapravezo bharatanarendrasya satyApitaH // 7 // tatrAlaMkAravibhUSitAM nijatanUM pralokamAnazca / galite'GgulIye gatazobhAmaGguliM dRSTA // 8 // yathA muktAlaGkAro vigalitazobhAM nijAM tanUM dRSTvA / saMsAre vastUnAM manyamAnaH kRtrimA zobhAm // 9 // vairAgyamArgaprAptaH kSaNenotpannakevalajJAnaH / devatA'rpitaliGgo namasyito yathA surendreNa // 10 // nirgacchaMstu yathA bhavanAdanugato naravarANAm / paJcabhiH zataiH sArdha tathA dRSTA'bhinIyamAnam // 11 // zrutvA ca savairAgyANi vacanAni saMvegaraGgazAlAyAm / pravizati vivekavazatastataH pRcchati sUtradhAraM sH||12|| etairmahAsattvairanugato bharatasvAmino mArgaH / niHsattvAnAmasmAdRzAM kimasti kApi gatiH ? // 13 // 1 ka. tao ya vaNe / 2 kha siyaMgamappaM / Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 supAsanAha-carizrammi aha buDDhate piNo vavaharai sayaMpabho sa haTTammi / vizvai ya tattiyaM jattieNa nivvahai sakuDuMba // 15 // kiMpuNa iDDhIpatte ane daTuM jaNammi gauravie / daviNapivAsAnaDio parivaDio suddhabhAvAo || 16|| anure lei lahuyAe dei tolevi tulAe dharimAi / kaNanehamappaehivi taha kAuM vavaharai varuNo || 17|| tree vAriovi huno viramai kahai sovi diTThata / jaha baccha ! sAligAme nivasai vaNio dhaNo nAma / / Ivi soco hara taha ya appalAbheNa / jAyA iyappasiddhI haDDe motRRNa to anne // 19 // hara tassa haTTe loo bhuttuMvi soya kaTTheNa / lahai jaNAo to bhaNai majjha haTTaM na iha ekaM // 20 // tA cayaha majjhaTThi pajjattaM majjha ahiyalAbheNa / paramannabhoyaNapi hu aimattaM jaNa uvveyaM ||21|| evaM paMtasavi viramai loo na tassa haTTAo / bahubhayaro Agaccha motuM sANi haTTANi // 22 // taM souM saMnihiyA vaNiNo jaMpati jaha aho loyA ! / iya tajjiyAvi na muyaha kiM duttuMDasa taM havaM ? | sovitA vaNijjaM karei lAMhatthameva nahu iharA / na viNA kayANageNaM mullaM amhevi ghicchAmo // 24 // to paDiNiyaM kehivi tolatamavitaehiM tubhedi / corehi jaNo musio savyo vaNivedhArI hi ||25| sacceNa vavaharaMto esa duttuMDovi valaho amha / uvajIvijjai kaTuyapi osahaM samai jaM rogaM ||26|| taM soDaM savisesaM dhaNammi te maccharaM parivahatA / chiDDuM savvattha gavesayati na lahaMti thaivapi ||27|| aha tammajhe keNavidiTThe ahiNavamayaM lahuM DiMbhaM / to tesiM annehiM saha maMtivi kAvi AhIrI // 28| astIti bhaNitvA tena samyaktvAdirdvAdazavidho'pi / kathito gRhidharmo'vigatazca varuNena saha pitrA // 14 // atha vRddhatve piturvyavaharati svayaMprabhaH sa haTTe | arjayati ca tAvad yAvatA nirvahati sakuTumbaH // 15 // kintu RddhiprAptAnanyAn dRSTvA jane gauravitAn / draviNapipAsAnaTitaH paripatitaH zuddhabhAvAt // 16 // gurlyA lAti layA dadAti tolayitvA tulayA gharimAdi / kaNasnehamApakairapi tathA kRtvA vyavaharati varuNaH / janakena vArito'pi khalu no viramati kathayati so'pi dRSTAntam / yathA vatsa ! zAligrAme nivasati vaNigdhano nAma / prakRtyA'pi sa satyo vyavaharate tathA cAlpalAbhena / jAteti prasiddhirhadvAn muktvA tato'nyAn // 19 // vyavaharati tasya haTTe loko bhoktumapi sa ca kaSTena / labhate janAt, tato bhaNati mama haTTaM nehekam // 20 // tasmAttyajata mama pRSThaM paryAptaM mamAcikalAbhena / paramAnnabhojanamapi khalvatimAtraM janayatyudvegam // 21 // evaM jalpato'pi viramati loko na tasya haTTAt / bahutara Agacchati muktvA zeSAn hRTTAn // 22 // tatzrutvA saMnihitA vaNijo jalpanti yathA'ho lokAH ! / iti tarjitA api na muJcata kiM dvituNDasya taM haTTam // eSo'pi tAvadvANijyaM karoti lAbhArthameva na khalvitarathA / na vinA RyANa kena mUlyaM vayamapi jighRkSAmaH ||24| tataH pratibhaNita kairapi tolayantamabruvadbhiryuSmAbhiH / caiaurairjano muSitaH sarvo vaNigveSadhAribhiH // 25 // satyena vyavaharanneSa dvituNDo'pi vallabho'smAkam / upajIvyate kaTukamapyauSadhaM zamayati yad rogam // 26 // tat zrutvA sAvazeSaM dhane te matsaraM parivahantaH / chidraM sarvatra gaveSayanti na labhante stokamapi // 27 // 1 ka. "mAI / Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varuNakahA / 361 atraj Aroviya kaDIe taM cIravediyaM DiMbhaM / paTTaviyA dhaNahaTTe maggai suttaNa sA tillaM ||29|| ane hArehiM vAvaDaM vaNiyaputtasahiyaM taM / sA bhaNai kirADa ! na uttaraMSi taM dekhi amhANaM ||30|| to kutriNaM te thosA pilliyA mayagaDiMbhaM / pADe dharaNIe muTTA muTThatti pokaraH ||31|| to dhAviyA tArA dhaNamAhIriM mayaM ca taM DiMbha / vittUNa gAmapahuNo ati karhati vRttaMtaM ||32|| mittassava pucassava jaNayassava tassa AvaI nAuM / savvovi gAmaloo bhoiyagehammi saMpatto ||33|| savrvvapi imamalIyaM ahaM samatthemi iya vicite / khaM paTTaileNaM bhaNiyAhIrI jahA raMDe ! ||34|| mayagaM bAlaM vittuM kaDIe bhaNieNa AgayA jassa / taM kahasu annahA tuha chiMdissa kannanAsAo ||35|| to khuddhA sA jaba detariyA ahaM aNAhA ya / vacchanba, vaNiyasaMpesiyAe evaM mae vihiye || 36 || to melA majjhe samAgae daMsae ya te vaNie / gAmapahUvi samatthai tavvayaNaM iya vicitato ||37|| jaha sacco nillobhoti sammao bahujaNassa siTTiyaNo / mAyAviNo ya sesA ii vihiye tehi maccharao // tA esi nivaDa kUDe bahuuttare karaMtANaM / AhIrIe gahiye davirNa ANAviDaM sovi ||39|| kAuM nirutare te savvassaM tesiM lUDijaM lei / taha appara guttIe dhaMNa tu sammANi muai ||40 // savvovi gAmaloo ghaNassa vaddhAvao ghare jAi / bhaNai ya visadRhariso 'sacca jayai 'tti saccamiNaM // 41 // refer gAmeNa moiyA tevi aMgamittaNa / tA vaccha ! cayasu kUDaM vavahAraM kuNasu maha vayaNaM // 42 // atha tanmadhye kenApi dRSTo'bhinavamRto laghurDimbhaH / tatasteSAmanyaiH saha mantrayitvA kApyAbhIrI // 28 // lobhayitvA''ropya kaTyAM taM cIraveSTitaM Dimbham / prasthApitA dhanahaTThe mRgayate sUtreNa sA tailam // 29 // anyairhRTTabhArairvyApRtaM vaNikputrasahitaM tam / sA bhaNati kirAta ! nottaramapi tvaM dadAsyasmAkam ? // 30 // tataH kupitena tena stokaM sA preritA mRtaka Dimbham / pAtayitvA dharaNyAM muSTA muSTeti pUtkaroti // 31 // tato dhAvitAH purArakSakA dhanamAbhIrIM mRtaM ca taM Dimbham / gRhItvA grAmaprabhorarpayanti kathayanti vRttAntam // mittrasyeva putrasyeva janakasyaiva tasyApada jJAtvA / sarvo'pi grAmaloko grAmaprabhugehe saMprAptaH ||33|| sarvamapIdamalIkamahaM samarthaya iti vicintya / duSTu padrezena bhaNitA''mIrI yathA raNDe ! // 34 // mRtakaM bAlaM gRhItvA kaTyo maNitenA''gatA yasya / taM kathayAnyathA tava chetsyAmi karNanAsAH ||35|| tataH kSubdhA sA jalpati dezAntaritA'hamanAthA ca / vatseva, vaNiksaMprepitayaivaM mayA vihitam // 36 // tato melamadhye samAgatAn darzayati ca tAn vaNijaH / grAmaprabhurapi samarthayati tadvacanamiti vicintayan // yathA satyo nirlobha iti sammato bahujanasya zreSThivanaH / mAyAvinazca zeSA iti vihitaM tairmatsarataH // 38 // tasmAdeteSu nipatatu kUTaM bahUttarANi kurvatsu / AbhIryA gRhItaM draviNamAnAyya so'pi // 39 // kRtvA niruttarAMstAn sarvasvaM teSAM luNTitvA lAti / tathA'rpayati guptau dhanaM tu sammAnya muJcati // 40 // sarvo'pi grAmaloko vanasya vardhako gRhe yAti / bhaNati ca vikasitaharSaH ' satyaM jayati' iti satyamidam // 1 kha ya ga ya / 2. ga. lUsi / Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 supAsanAha - carizrammi iya vAriovi varuNo taheva vavaharai seTTiNA tatto / sayaNasamakkhaM bhAgaM dAUNaM so puDho vihio || 43 aha kei kharaDeNaM kiNiuM haTTamma varuNavaNiyassa / guDajIragAi mitteNa tassa puNa annaTTammi || 44| taM cikiNiyaM di iyareNaM, taM samevi molammi / paDihAsiyama hiyaM se to so gammi haTTamma || 45 | niyakIyaM tolAviya mavAvae jAva taM tibhAgUNaM / saMjAyaM to kahiyaM gaMtUNaM teNamaccassa || 46 || teNa ya saha varuNeNaM ANeviya tassa haTTamappANi / saMkhAviyANi UNAhiANi savvANi jAyAI // / 47 | bahudhehi sudi maMtI baMdhAvae tao varuNaM / to devaseNaseTThI jAi amaccassa pAsamma ||48 || - vinnavai amacaM jAva tAva teNAvi so uvAladdho / tujjhavi putto houM evaM vavaharai esa kahaM ? || 49 // bhai amacaM siTTI jAyamimaM tAva saMpayamimassa / kiM kAyavvaM tubbhehiM, bhaNai evaM tao maMtI // 50 // hatthaccheo nayaNANa kaDhaNaM savvadaviNa avaharaNaM / juttaM iha avarAhe jANesi tumaMpi iya tAva // 51 // tahavihu gharasAra deho ya imassa tumaM mae mukko / taM paDivajjai seTThI kuNai amacco taheva tao // 52 // dhehi moDiyaMgo so patto maMdirammi niyayammi / upapannativvaviyaNo mukkI pANehiM taiyadi // 53 // aTTajjhANotragao tatto so sUyaro samudhyanno / bhamiUNa bhavamaNataM anaMtamavi pAvitI ThANaM // 54 // siTTI sAvayadhammaM sammaM paripAliUNa pajjaMte / aNasaNavihiNA mariDaM sohamme suravaro jAo // 55 // // iti tRtIyANuvrate caturthAticAravipAke varuNakathA samAptA // dhanabhaNitena grAmeNa mocitAste'pyaGgamAtreNa / tasmAd vatsa ! tyaja kUTaM vyavahAraM kuru mama vacanam // 42 // iti vArito'pi varuNastathaiva vyavaharati zreSThinA tataH / svajanasamakSaM bhAgaM dattvA sa pRthag vihitaH ||43|| atha kenacit khareNa krItvA haTTe varuNavaNijaH / guDajIrakAdi mittreNa tasya punaranyahaTTe ||44 || tadeva krItaM dRSTamitareNa, tat same'pi mUlye / pratibhAsitamadhikaM tasya tataH sa ekasmin haTTe // 45 // nijIyaM tolayitvA mApayati yAvattat tribhAgonam / saMjAta tajJaH kathitaM gatvA tenAmAtyasya // 46 // tena ca saha varuNenAnAyya tasya haTTamAnAni / saMkhyApitAnyUnAdhikAni sarvANi jAtAni // 47 // bahubandhaiH sudRDhaM mantrI bandhayati tato varuNam / tato devasenazreSThI yAtyamAtyasya pArzve // 48 // vijJapayatyamAtyaM yAvattAvat tenApi sa upAlabdhaH / tavApi putro bhUtvaivaM vyavaharatyeSa katham ? // 49 // bhaNatyamAtyaM zreSThI jAtamidaM tAvat sAMpratamasya / kiM kartavyaM yuSmAbhiH, bhaNatyevaM tato mantrI ||10|| hastacchedo nayanayoH karSaNaM sarvadraviNApaharaNam / yuktamihAparAdhe jAnAsi tvamapIdaM tAvat // 51 // tathApi hi gRhasArA dehazvAsya tava mayA muktaH / tat pratipadyate zreSThI karotyamartyastathaiva tataH // 52 // bandhairmoTitAGgaH sa prApto mandire nije / utpannatIvra vedano muktaH prANaistRtIya dine // 53 // ArtadhyAnopagatastataH sa zUkaraH samutpannaH / bhrAntvA bhavamanantamanantamapi prApsyasi sthAnam // 54 // zreSThI zrAvakradharmaM samyak paripAlya paryante / anazana vidhinA mRtvA saudharme suravaro jAtaH ||15|| Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tappaDirUvaM davya khiviuM jo bhavvadavvamajjhammi / vikkiNai kiNai dukkhaM sAgaracaMdovva so ihaI // 1 // tathAhi ;visabhAsiyaM sanaMdi naMdiuraM nAma puravaraM asthi / kelAsaselasiharaMva sahai krabhUidhavalaharaM // 2 // samara gaiMdo rAyA caMdo iva suyaNakumuyasaMDassa / taM pAlai, tassa piyA suviNIyA kumuiNI nAma // 3 // tatthathi thirapagaI siTThI sumaI, piyA ya se sulasA / tANaM ca suyA donni ya sAgaracaMdo ya guNacaMdo // donivi kalAsu kusalA donivi annonnanehapaDibaddhA / viyaraMti saicchAe vavahAravihArakajjesu // 5 // kajjavaseNaM gAmaMtarammi samagaMpi doNhivi payaTTA / kosadugaM ca gaehiM tA diTTho muNivaze ego // 6 // to bhaNiyaM jiTTeNaM mA gammau vaccha ! esa avasauNo / lAhassa vigyakArI jaM bhaNiyaM sauNasatthesu // 7 // malamailavatthadeho muMDiyasiratuMDao asuivayaNo / mukkavibhUso magge diTTho kajjaM na sAheiM // 8 // guNacaMdeNaM bhaNiyaM mA baMdhava ! bhaNasu erisaM vayaNa / jai esovi na sauNo to sauNo natthi bhuvnnevi||9|| jo dihovi hu pAvaM paNAsae vaMdio ya paNayANa / kallANAI paNAmai avasauNo kaha Nu so hoi ? // 10 // to sAgareNa bhaNiyaM saMsaggI sAvaehi saha tujjha / teNeha pakkhavAo pAvaphalaM aNuhavaMtammi // 11 // to iyareNaM bhaNi jaM tudda eyaMmmi muNivare cittaM / teNa gayassa Thiyassavi baMdhava ! naNu dullahaM kusalaM // jaivi ime bhayavaMto maMgalabhUyA sahAvao huMti / tahavi hu nidijjaMtA diti amaMgalaphalaM viulaM // 13 // iha loe tA evaM paraloe duggaiM abohiM ca / dukkhAiM aNaMtAI tA duDhe ciMtiyaM tumae // 14 // tatpratirUpaM dravyaM kSiptvA yo bhavyadravyamadhye / vikrINAti krINAti duHkha sAgaracandra iva sa iha // 1 // vRSabhAsitaM sanandi nandipuraM nAma puravaramasti / kailAsazailazikharamiva rAjata varabhUtidhavalagRha (hara)m // 2 // samaragajendro rAjA candra iva sujanakumudaSaNDasya / tatpAlayati, tasya priyA suvinItA kumudinI nAma // 3 // tatrAsti sthiraprakRtiH zreSThI sumatiH, priyA ca tasya sulasA / tayozca sutau dvau ca sAgaracandrazca guNacandraH // 4 // dvAvapi kalAsu kuzalau dvAvapyanyonyasnehapratibaddhau / vicarataH svecchayA vyavahAravihArakAryeSu // 5 // kAryavazena grAmAntare samakamapi dvAvapi pravRttau / krozadvikaM ca gatAbhyAM tAvad dRSTo munivara ekaH // 6 // tato bhaNita jyeSThena mA gamyatAM vatsa! eSo'pazakanaH / lAbhasya vighnakArI yada bhaNite zakunazAstreSu // 7 // malamalinavastradeho muNDitazirastuNDako'zucivadanaH / muktavibhUSo mArge dRSTaH kArya na sAdhayati // 8 // guNacandreNa bhaNitaM mA bAndhava ! bhaNedRzaM vacanam / yadyeSo'pi na zakunastataH zakuno nAsti bhuvane'pi // 9 // yo dRSTo'pi khalu pApaM praNAzayati vanditazca praNatAnAm / kalyANAni praNamayatyapazakunaH kathaM nu sa bhavaMti ? / / tataH sAgareNa bhaNitaM saMsargaH zrAvakaiH saha tava / teneha pakSapAta: pApaphalamanubhavati // 11 // tata itareNa bhaNitaM yattavaitasmin munivare cittam / tena gatasya sthitasyApi bAndhava ! nanu durlabhaM kuzalam // yadyapIme bhagavanto maGgalabhUtAH svabhAvato bhavanti / tathApi hi nindyamAnA dadatyamaGgalaphalaM vipulam // 13 // iha loke tAvadevaM paraloke durgatimabodhi ca / duHkhAnyanantAni tasmAd duSTaM cintitaM yuSmAbhiH // 14 // Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 supAsanAha-cariammidimmi subahupANaM maha puNa kallANakulahare intha / hohI gayassa nUNaM kallANaparaMparA garuI // 15 // tA ajjavi taM baMdhava ! phuraMtatavajAyateyaduddharisaM / eyaM khamAviUNaM turiyaM kuNa appaNo saMti // 16 // tatto jaMpai jiTTho eeNa khamAvieNajA saMtI / tIe maha natthi kajaM jaM jAsi tumaM tu tattha ahaM / / 17 hiyae DajhaMtevi hu karemi kiM jaM tumaM aiviyaDDhaM / appANa mannato maM gaNasi na goNatullaMpi // 18 // iya bhaNiya valai jiTTho iyaro uNa jAi paNamiUNa munniN| vahiUNa diNaM sutto rayaNIe purassa ekassa bAhiM haridevaule jA ciTai addharattasamayammi / to nisuNai iya sadaM sAmiya ! guNacaMda ! utthehi||20 Aruhaha rahe sigya pattA sA sAmiNI rahArUDhA / to so ciMtai eyaM tammaNidaMsaNaphalaM kiMpi // 21 // annaha kahamaNukUlo iya saddo savaNagoyaraM ei ? / to saddakAriNIe karammi laggo gao tattha // 22 // gahiUNa kareNa kara rahammi Arovio-rahaThiyAe / bhariyaM phalohalIe kaccolayamappiyaM hatthe // 23 // kaNayakarageNa nIraM pAiya taMbolamappiyaM taha ya / ghaNasAramIsieNa litto caMdaNaraseNa sayaM // 24 // vegeNa raho to jA patto aTThajoyaNa bhUmiM / to aruNodayasamae. diTTho kumarIe gunncNdo.||25|| kayasaMkeyAu narAu suMdaro paDhamajovvaNattho ya / to bhaNio so tIe pariNesu mamaM ihajjeva // 26 // vihiNA tumaM viinno maha bhattA annahA kahaM evaM / anneNa samaM ghaDie saMghaDio subhagarayaNa ! tumaM ? // 27 // tA hunja jo va so vA tumaM gaI majjha koDimullAiM / AharaNAI imAI vAvArasu niyayaicchAe // 28 // dRSTe subahumAno mama punaH kalyANakulagRhe'tra / bhAvaSyati gatasya nUnaM kalyANaparamparA gurvI // 15 // tasmAdadyApi tvaM bAndhava ! sphurattapojAtatejodurdharSam / enaM kSamayitvA tvaritaM kurvAtmanaH zAntim // 16 // tato jalpati jyeSTha etena kSamitena yA zAntiH / tayA mama nAsti kArya yad yAsi tvaM tu tatrAham // 17 // hRdaye dahyamAne'pi hi karomi kiM yattvamatividagdham / AtmAnaM manyamAno mAM gaNayasi na gotulympi||18 iti bhaNitvA valate jyeSTha itaraH punaryAti praNamya munim / UvA dinaM supto rajanyAM purasyaikasya // 19 // bahirharidevakule yAvattiSThatyardharAtrasamaye / tataH zRNotIti zabdaM svAmin ! guNacandra ! uttiSTha // 20 // Aroha rathe zIghraM prAptA sA svAminI rathArUDhA / tataH sa cintayatyetattanmunidarzanaphalaM kimapi // 21 // anyathA kathamanukUla iti zabdaH zravaNagocarameti ? / tataH zabdakAriNyAH kare lagno gatastatra // 22 // gRhItvA kareNa karaM ratha Aropito rathasthitayA / mRtaM phalodhena pAtramarpita haste // 23 // kanakakarakeNa nIraM pAyayitvA tAmbUlamarpitaM tathA ca / ghanasAramizritena liptazcandanarasena svayam // 24 // vegena ratho yAn yAvatprApto'STayojanAM bhUmim / tato'ruNodayasamaye dRSTaH kumAryA guNacandraH // 25 // kRtasaMketAd narAt sundaraH prathamayauvanasthazca / tato bhaNitaH sa tayA pariNaya mAmihAcaiva // 26 // vidhinA tvaM vitINoM mama bhartA'nyathA kathamevam / anyena samaM ghaTite saMghaTitaH subhagaratna! tvam? // 27 // tasmAd bhavatu yo vA sa vA tvaM gatirmama koTimUlyAni / AbharaNAnImAni vyApAraya nijecchayA // 28 // 1 kha. ga. saMpattA sAmi / Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saagrcNdkhaa| naMdiurarAyataNayA vasaMtaseNA ahaM niyayapiuNA / dinnA sImAlanarAhivassa vuDDhassa iya nisuy||29|| to dukkhapIDiyAe ghaDio guNacaMdanAmadheeNa / saha pavarakhattieNaM devaule ittha saMkeo // 30 // dAsIsaddeNa tumaM AgaMtu maha rahe samArUDho / tAyabhaeNaM so puNa manne no Agao ittha // 31 // to bhaNiyA sA teNaM jai evaM tA ahaMpi naMdiure / vatthavvo vANiyago to ghaDiya dugghaDaM vihiNA // 32 // iya vihie majjha piyA sakuDubo garuyamAvaI sahihI / to bhaNai rAyataNayA mA hu bhayaM kuNasu jeNa ahN|| aivallahA piUNaM majjha suheNaM suhaM khu tesipi / teNavi sauNavaleNaM pariNIyA jhatti sA kumrii||34|| to paDihAro paTThIe Agao sAhaNeNa pariyario / jA pecchai taM bAlaM pariNiyaciMdhaM sbhttaarN||35|| namiUNaM to teNaM sadhavA viniyattiyA nivaMgaruhA / pattA piupayamUle paNamai taM niypismeyaa||36|| dinno viulAvAso deso koso ya taha hayagayAI / vIyadiNe jaNayagihe sakalatto jAi guNacaMdo // 37 // paviMsato aggajaNo paripuTTo siTiNA kahai tassa / jaha eso tuha gehe nivassa jAmAuoei // 38 // to siTThI pariciMtai kiM iha AgamaNakAraNamimassa / ahavA ki eeNa, pasAiyavyo imo tAva // 39 // to jAi abhimuho jA to so kariNIe avayareUNa / pAesu paDai piuNo samaM piyAe, tao sitttthii|| pucchai vaccha ! kahaM taM riddhiM patto si sovi se kahiu~ / muNidaMsaNAi savvaM taM pucchai majjha gurubaMdhU // kiM no dIsai gehe. piuNAvi niveiyaM jahA vaccha ! / taiyA tae samaM ciya io gaoettiyaM naayN||42|| cAudisiMpi teNaM caDAviya sAhaNaM tao sovi / patto sAhaNieNaM ANIo tassa pAsammi // 43 // nandipurarAjatanayA vasantasenA'haM nijapitrA / dattA sImasthanarAdhipAya vRddhAyati zrutam // 29 // tato duHkhapIDitayA ghaTito guNacandranAmadheyena / saha pravarakSatriyeNa devakule'tra saMketaH // 30 // dAsIzabdena tvamAgatya mama rathe samArUDhaH / tAtabhayena sa punarmanye no Agato'tra // 31 // tato bhaNitA sA tena yadyevaM tadA'hamapi nandipure / vAstavyo vaNik, tato ghaTitaM durghaTaM vidhinA // 32 // iti vihite mama pitA sakuTumbo gurumApadaM lapsyate / tato bhaNati rAjatanayA mA khalu bhaya kuru yenAham // ativallabhA pitromama sukhena sukhaM khalu tayorapi / tenApi zakunabalena pariNItA jhaTiti sA kumArI // 34 // tataH pratIhAraH pRSTha AgataH sAdhanena parikaritaH / yAvatpazyati tAM bAlAM pariNItacihAM sabhartRkAm // 35 // natvA tatastena sadhavA vinivartitA nRpAGgaruhA / prAptA pitRpadamUle praNamati taM nijapatisametA // 36 // datto vipulAvAso dezaH kozazca tathA hayagajAdiH / dvitIyadine janakagRhe sakalatro yAti guNacandraH // 37 // prAvizannagrajanaH paripRSTaH zreSThinA kathayati tasya / yathaiSa tava gehe nRpasya jAmAteti // 38 // tataH zreSThI paricintayati kimihAgamanakAraNamasya / athavA kimetena prasAdayitavyo'yaM tAvat // 39 // tato yAtyabhimukho yAvat tataH sa kariNyA avatIrya / pAdayoH patati pituH samaM priyayA, tataH zreSThI // 40 // pRcchati vatsa ! kathaM tvamRddhi prApto'si so'pi tasya kathayitvA / munidarzanAdi sarvaM taM pRcchati mama gurubandhuH // kiM no dRzyate gehe, pitrApi niveditaM yathA vatsa ! / tadA tvayA samameveto gata etAvajJAtam // 42 // Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supAsanAha-cariammi--- teNavi puTo bhAyA muNipAsAo niyattamANehiM / tumhehi kimaNubhUyaM, sAgaracaMdo tao kahai // 44 // avasauNAo valio purahuttaM jAva tAva corehiM / AhaNiUNaM lauDehiM pADio dhrnnivtttthmmi||45|| vatthAI cittUNaM khiviu vayaNammi DejayaM ahayaM / baddho rukkhassa thuDe gaesu coresu pahieNa // 46 // tatthAgaeNa diTTo karuNAe choDiUNa maha dino| sAlikaraMbo niyasaMbalAo taha pAio salilaM // 47 to ciMtiya mae iya sacca guNacaMdabhAsiyaM jAyaM / sauNovi asauNocciya muNI mahappA mae gnnio| phalio maha maNabhAvo tA ajavi taM muNIsaraM gaMtuM / khAmemi tattha punnodaeNa jai kahavi paavemi||49| iya ciMtiUNa calio diTTho ya muNI topnnmiuunnN| niyadosaMpayaDeUNa khAmio bhaNiyamaha munninnaa| dhammAhammANa phalaM sayayaM payaDamiha veyamANovi / bhAvibhado viyANai iyaro ya na yANae khvi||21|| egocciya saMsAre saraNaM jIvANa niyamao dhammo / annaM puNa savvaMpi hu dukkhANa nibaMdhaNaM caiva / / 52 / annANadho jIvo kasAyavasago ya visayagiddho ya / diTTha kahiyapi phuDaM paDivajai neya saddhammaM // 53 // savivego puNa dhammaM kAUNa visuddhamaggasaMpanno / taM natthi ja na pAvai kallANaparaMparaM paramaM // 54 // iya muNiNA vittharao jaigihibheeNa sAhie dhamme / gihidhammo paDivanno jidhmmssaasmtthenn||55 puvyAvarAhamalakhAlaNikapacchittajalapavAheNa / nIo appA suddhiM ThieNa muNipAyamUlammi // 56 // to tattha ahaM diTTo tuha sAhaNieNa, bhaNai to iyro| aNu jasu rajasiri muNidaMsaNao mae pattaM / caturdikSvapi tena preSitaM sAdhanaM tataH so'pi / prAptaH sAdhanikenAnItastasya pArzva // 43 // tenApi pRSTo bhrAtA munipArvAda nivartamAnaiH / yuSmAbhiH kimanubhUtaM, sAgaracandrastataH kathayati // 44 // apazakunAd valitaH purAbhimukhaM yAvattAvaccauraiH / Ahatya laguDaH pAtito dharaNipRSThe // 45 // vastrAdIn gRhItvA kSiptvA vadane vastramaham / baddho vRkSasya mUle gateSu caureSu pathikena // 46 // . tatrAgatana dRSTaH karuNayA choTayitvA me dattaH / zAlikarambo nijazambalAttathA pAyitaH salilam // 47 // tatazcintitaM mayeti satyaM guNacandrabhASitaM jAtam / zakuno'pyazakuna eva munimahAtmA mayA gaNitaH // 48 // phalito mama manobhAvastasmAdadyApi taM munIzvaraM gatvA / kSamayAmi tatra puNyodayena yadi kathamapi praapnuyaam| iti cintayitvA calito dRSTazca munistataH praNamya / nijadoSaM prakaTayya kSamito bhaNitamatha muninA // 50 // dharmAdharmayoH phalaM satataM prakaTamiha vedayannapi / bhAvibhadro vijAnAtItarazca na jAnAti kathamapi // 51 // eka eva saMsAre zaraNaM jIvAnAM niyamato dharmaH / anyat punaH sarvamapi khalu duHkhAnAM nibandhanameva // 52 // ajJAnAndho jIvaH kaSAyavazagazca viSayagRddhazca / dRSTaM kathitamapi sphuTaM pratipadyate naiva saddharmam // 53 // savivekaH punadharma kRtvA vizuddhamArgasaMpannaH / tad nAsti yanna prApnoti kalyANaparamparAM paramAm // 54 // iti muninA vistarato yAtagRhibhedena kathite dharme / gRhidharmaH pratipanno yatidharmasyAsAmarthyena // 55 // pUrvAparAdhamalakSAlanaikaprAyazcittajalapravAheNa / nIta AtmA zuddhiM sthitena munipAdamUle // 16 // 1kha, vuja / 2 kha. ga. adayaM / Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgaracaMdakahA | 367 to sAgaro pANipAyapasAyao mae patto / jiNadhammo, kiM imiNA rajjeNaM pAvakajjeNaM 1 || 58 // to jaNayaM guNacaMdo niyayAvAsammi nei sagihe u / sAmaracaMdo cihna kahai naridarasa guNacaMdo // 59 // muNidaMsaNavattataM pucchai taha jAmi vediuM tamahaM / bhaNai nariMdo emo amhevi, tao naravariMdo // 60 // guNacaMda sakalato sAgaracaMdovi sumaijaNayajuo / vaMdaMti muNi gaMtuM suNaMti dhammaM, tao rAyA // 61 // sampattaM paDivajjai guNacaMdo'NubvayAI anne u / sammattamittamatrare jahasattIe, nivaipamuhA ||62 || deU sAhu pattA niyaniyagihesu, guNacaMdo / chaNacaMdo iva gayaNaM pabhAvae patrayaNaM payao // 63 // sAgaracaMdo hara vie ya tammittaM / jittiyamitteNa kuTuMbauyaraparipUraNaM hoI || 64 || guNacaM deNa savihave aNisaM ditevi vivibhaMgIhi / micchAbhimANanaDio aNuNijjaMtovi no lei // 65 // kiMca guNacaMdariddhiM Dajjhai daTThUNa sovi IsAe / daviNapivAsAe tahA pIDijjai aidaDhaM tatto // 66 // AsoiyAimIsaM colaM ghusiNaM kusuMbhasaMmIsaM / katthUriM karaNIe taha kappUrAidavvAI // 67 // vittRRNa micchabhUmIe jAi aha teNa kovi kampayaro | avamANio sarUvaM taM payaDai micchanAhassa // so ta bhaMDaM savvaM uddAliya lei khivai guttIe / tattha ya chuhAkilaMto so mariDaM vaMtarI jAo // 69 // tatto aiyAraphalaM sumaraMto maNuyajammaaNubhUyaM / paJcakrakhamaNuhavaMto taM ca kudevattamaNupattaM // 70 // pacchAyAvapavatto jahasattIe jirNidabhavaNesu / saMghappaoyaNesu ya ujjamiMDa pattamaNuyatto // 72 // tatastatrAhaM dRSTastava sAdhanikena, bhaNati tata itaraH / anubhuGkSva rAjyazriyaM munidarzanato mayA prAptAm // 17 // tataH sAgaraH prajalpati munipAdaprasAdato mayA prAptaH | jinadharmaH, kimanena rAjyena pApakAryeNa ! // 18 // tato janakaM guNacandro nijAvAse nayati svagRhe tu / sAgaracandrastiSThati kathayati narendrasya guNacandraH // 59 // munidarzanavRttAntaM pRcchati tathA yAmi vandituM tamaham / bhaNati narendra emo vayamapi tato naravarendraH // 60 // guNacandraH sakalatraH sAgaracandro'pi sumatijanaka yutaH / vandante muniM gatvA zRNvanti dharma, tato rAjA // 61 // samyaktvaM pratipadyate guNacandro'NutratAnyanye tu / samyaktvamAtramapare yathAzakti, nRpatipramukhAH // 62 // banditvA sAdhuM prAptA nijanijagRheSu guNacandraH / kSaNacandra iva gaganaM prabhAvayati pravacanaM prayataH // 63 // sAgaracandro haTTe vyavaharatyarjayati ca tanmAtram / yAvanmAtreNa kuTumbodaraparipUraNaM bhavati // 64 // guNacandreNa svavibhave'nizaM dadatyapi vividhabhaGgibhiH / mithyAbhimAnanaTito'nunIyamAno'pi no lAti // 65 // kiJca guNacandrAddha dahyate dRSTvA so'pIyA / draviNapipAsayA tathA pIDyate'tidRDhaM tataH // 66 // AsotikAdimizraM colaM ghusRNaM kusumbhasaMmizram / kastUrI karaNyA tathA karpUrAdidravyANi // 67 // gRhItvA mlecchabhUmau yAtyatha tena ko'pi karmakaraH / apamAnitaH svarUpaM tatprakaTayati mlecchnaathsy||68|| sa tadbhANDaM sarvamuddAlya lAti kSipati guptau / tatra ca kSutklAntaH sa mRtvA vyantaro jAtaH // 69 // tato'ticAra phalaM smaran manujajanmAnubhUtam / pratyakSamanubhavaMstacca kudevatvamanuprAptam // 70 // 1 ga. kovi sammattamittaM jadeg / Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supAsanAha carizrammi 1 tavbhavakayakayavasA paDhamatrae caiva pAviDaM dikkhaM / paripAliUNa sammaM vihuNiyakammo gao mokkhaM // guNacaMdovihu suciraM gihidhammaM pAliDaM gahiyadikkho / saha bhajjAe kAuM kammakhayaM mokkhamaNupatto // 73 // paradavvaharaNavirayA nirayAiduhANa te khaluvvariyA | sohaggasaMgacaMgA saggasirI tehiM niru variyA || 74 / adattadANavirayA vissAsapayaM havaMti savvesiM / kitti suhaM ca viule pArvati iheva jammammi || 75 // paralo dhaNahANI na hoi sijjhai samIhiyaM savvaM / ciMtAiovi dhuvaM jAyai suhasaMpayAlAbho // 76 || iya aiyAravisuddhaM tajhyavayaM jehiM duddharaM dhariyaM / babhaMDamaMDavovari kittilayA tANa vitthariyA || 77 || // iti tRtIyAvate paJcamAticAravipAke sAgaracandrakathA samAptA // // tRtIyamaNuvrataM samAptam // 1 368 pazcAttApapravRtto yathAzakti jinendrabhavaneSu / saMghaprayojaneSu codyamya prAptamanujatvaH // 71 // tadbhavakRtasukRtavazAt prathamavayasyeva prApya dIkSAm / paripAlya samyagvidhUtakarmA gato mokSam // 72 // guNacandro'pi khalu suciraM gRhidharma pAlayitvA gRhItadIkSaH / saha bhAryayA kRtvA karmakSayaM mokSamanuprAptaH // 73 // paradravyaharaNaviratA nirayAdiduH khebhyaste khalUvRttAH / saubhAgyasaGgacaGgA svargazrIstairnizcitaM vRtA // 74 // adattAdAnaviratA vizvAsapadaM bhavanti sarveSAm / kIrtiM sukhaM ca vipulaM prApnuvantIhaiva janmani // 75 // paraloke dhanahAnirna bhavati sidhyati samIhitaM sarvam / cintAdito'pi dhruva jAyate sukhasaMpalAbhaH // 76 // ityaticAravizuddhaM tRtIyatrataM yairdugharaM dhRtam / brahmANDamaNDapopari kIrttilatA teSAM vistRtA // 77 // - Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo vajai paradAraM so sevai no kayAi paradAraM / sakalatte saMtuTTho sakalatto so naro hoi // 1 // ullasai jaso kittI viyaMbhae vittharaMti purisatthA / paradAravajiNo iha bhavevi jaha viirkumrss||2|| tathAhi ;purisuttamakayasayaNaM surayaNamahiya supoyakulabhavaNaM / atthi puraM supasiddhaM jalahissa jalaMva sirinily|| nilao kalANa kallANasaMgao gayaghaDAhiM saMghaDio / ghaDiyavihattasakajjo rAyA riumaddaNo naam||4|| tassatthi piyA rairaMbhavinbhamA vibbhamANa kulabhavaNaM / bhuvaNasarakamaliNI iva kamalasirInAma siribhvnnN|| visayasuhapasattANaM tANa taNao ahannayA jAo / nAmeNa vIrakumaro saNakumArovva rUveNa // 6 // mUro dhIro cAI kayannasiraseharo viNayakalio / avikalakalAlaovi hu sasivva gayalaMchaNo thvi|||7|| aha so aiviyaDAe AheDayakIlaNatthamaDavIe / patto na picchae tattha ekamavi sasayamigamAI // 8 // to vimhiyahiyao jAva io tao bhamai pariyaNasameo / tA niuruMbIbhUe picchai egattha desmmi||9|| sasayamayamahisagayagevayapasavaharivagdhacittayAIe / bhayaparicatte mittavya vairiNo jevi annonnaM / / 10 / / taha sajalajalaharudAmasadamAyannae muNivarasma / savaNAmayavuTThisamaM saMjhAyaMtassa aNaMvarayaM // 11 // etto ya paharaNAI sarasillAINi atti khittAI / kumaravarapariyaNeNaM laggAiM na tiriyadehesu // 12 // to tiriyavairasamaNaM paharaNavihalattaNaM ca mnnNto| kumaro muNippabhAvaM paNamiya muNiNo crnnkmlN||13|| uvavisai dharaNivIhe taM daTuM pariyaNovi taha kuNai / sAhUvi dhammalAbhaM dAUNaM kahai dhammakahaM // 14 // yo varjayati paradArAnsa sevate no kadAcitparadvAram / svakalatre saMtuSTaH sakalatraH sa naro bhavati // 1 // ullasati yazaH kIrtirvi nRmbhate vistRNanti puruSArthAH / paradAravarjina iha bhave'pi yathA vIrakumArasya // 2 // puruSottamakRtasada(zaya)naM suratnamahitaM supotakulabhavanam / asti puraM suprasiddhaM jaladhe lamiva zrInilayam // 3 // nilayaH kalAnAM kalyANasaMgato gajaghaTAbhiH saMghaTitaH / ghaTitavibhaktasvakAryo rAjA ripumardano nAma // 4 // tasyAsti priyA ratirambhAvibhramA vibhramANAM kulabhavanam / bhuvanasaraHkamalinIva kamalazrI ma zrIbhavanam // 5 // viSayasukhaprasaktayostayostanayo'thAnyadA jAtaH / nAmnA vIrakumAraH sanatkumAra iva rUpeNa // 6 // zUro dhIrastyAgI kRtajJaziraHzekharo vinayakalitaH / avikalakalAlayo'pi hi zazIva gtlaanchnstthaapi||7|| atha so'tivikaTAyAmAkheTakakrIDanArthamaTavyAm / prApto na pazyati tatraikamapi zazakamRgAdim // 8 // tato vismitahRdayo yAvaditastato bhramati parijanasametaH / tAvannikurambIbhUtAn pazyatyekatra deze // 9 // zazakamRgamahiSagajagavayahariNaharivyAghracitrakAdIn / bhayaparityaktAnmittrANi vairiNo ye'pyanyonyam // 10 // tathA sajalajaladharoddAmazabdamAkarNayati munivarasya / zravaNAmRtavRSTisamaM saMdhyAyato'navaratam // 11 // itazca praharaNAni zaraprAsAdIni jhaTiti kSiptAni / kumAravaraparijanena lagnAni na tiryagdeheSu // 12 // tatastiryagvairazamanaM praharaNaviphalatvaM ca manyamAnaH / kumAro muniprabhAvaM praNamya munezcaraNakamalam // 13 // 1 kha. vasahapa / 2kha. ga. aNuva / Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 supAsanAha-cariammitathAhi ;ko nAma purisayAro jIve taNajIviNo haNaMtassa | ko lahai sAhuvAyaM ghAyaMto therapaMgulae // 15 // egassa pANanAso kIrai anno phuraMtaparioso / saccamiNaM jaM mArai gAmillo godahillAe // 16 // sIuNhataNhapamuhaM kilesamasamaM sahaMti mohaMdhA / ittheva bhave pAvA kupparajANuTThiyakiNohA // 17 // savvANavi pAvANaM pAvamiNaM narayakAraNaM paramaM / pANivaho taha sovAgajIviyA maMsaparibhogo // 18 // savvesi jIvANaM nipajIyaM vallahaM sayAkAlaM / maraNaM puNo aNiTuM pasiddhameyaM jo bhaNiya / 19 // "amedhyamadhye kITasya surendrasya surAlaye / samAnA jIvitAkAsA samaM mRtyubhayaM dvayoH // " duvvayaNagAlighAyA parAbhavo vaMcaNaM tahA maraNaM / jaha appaNo aNiTuM muNa annesipi taha ceva // 20 // jaM jassa hoi iTheM dijjau taM tassa parabhave patthaM / jArisamihaI dijjai labhai annattha tArisayaM // 21 // egattha hoi jIyaM egacchattaM ca rajjamegattha / annayaranAsakAle jIyaM jIyANa iTTayaraM // 22 // kizca / dhaNabaMdhavasayaNesuM puttakalattesu ceva savvesu / niyajIyaM iTTayaraM aNubhavasiddhaM imaM loe // 23 // jai mANusAvi maMsaM asaMti ruhiraM piyaMti pANINaM / to naNu kIDayasANAiehiM saha ko viseso siM 1 / / jaM jIvaMtaM sattaM hariUNamasaraNayaM niravarAha / bhakkhijjai se maMsaM pijjai ruhiraM ca tuTTehiM // 25 // mottUNa narayapaDaNaM kiM anna maMsabhakkhaNassa phalaM ? / saMtevi pavarabhakkhe jamakhamalakkhaNA khaMti // 26 // hou ajaNaNI tesiM dubbharaNI paDau tadudarassAvi / je bhakkhaMti nimUgA nikkaruNA mNsmsuismN||27 upavizati dharaNIpIThe taM dRSTvA parijano'pi tathA karoti / sAdhurapi dharmalAbhaM dattvA kathayati dharmakathAm // ko nAma puruSakAro jIvAMstRNajIvino dhnataH / ko labhate sAdhuvAdaM ghAtayan sthavirapaGgulAn // 15 / / / ekasya prANanAzaH kriyate'nyaH sphuratparitoSaH / satyametad yanmArayati gAM daridro godadhyartham // 16 // zItoSNatRSNApramukha klezamasamaM sahante mohAndhAH / atraiva bhave pApAH kUparajAnusthitakiNaucAH // 17 // sarveSAmapi pApAnAM pApametannarakakAraNaM paramam / prANivadhastathA zvapAkajIvikA mAMsaparibhogaH // 18 // sarveSAM jIvAnAM nijajIvitaM vallabhaM sadAkAlam / maraNaM punaraniSTaM prasiddhametada yato bhaNitam // 19 // durvacanagAlighAtAH parAbhavo vaJcanaM tathA maraNam / yathA''tmano'niSTaM jAnIhyanyeSAmapi tathaiva // 20 // yad yasya bhavatISTaM dIyatAM tattasya parabhave prArthyam / yAdRzAmiha dIyate labhyate'nyatra tAdRzam // 21 // ekatra bhavati jIvitamekacchatraM ca rAjyamekatra / anyataranAzakAle jIvitaM jIvAnAmiSTataram // 22 // dhanabAndhavasvajaneSu putrakalatreSveva sarveSu / nijajIvitamiSTataramanubhavasiddhamidaM loke // 23 // yadi mAnuSA api mAMsamaznanti rudhiraM pibanti prANinAm / tato nanu kITazvAnAdikaiH saha ko vizeSa eSAm! yajjIvantaM sattvaM hatvA'zaraNakaM niraparAdham / bhakSyate.tasya mAMsaM pAyate rudhiraM ca tuSTaiH // 25 // muktvA narakapatanaM kimanyad mAMsabhakSaNasya phalam ? / satyapi pravarabhakSye yadakSamalakSaNAH khAdanti // 26 // Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viirkumaarkhaa| icAidesaNAe kumaro saMpattaparamasammatto / niyamai saMkappeNaM thUlANavarAhapANivaha // 28 // paradArasevaNaM maMsabhakkhaNaM taha ya pariyaNo tassa / niyamei kovi kiMpi hu, namiya muNi jaMti shaanne||29|| ai annayA kumArA rannA puTThA maIparikkhaTTA / jaha paMcAlesu mae Thavio jo ciTTai niogI // 30 // so ainiuNo ya avaMcagovi payaIe tattha dasa lakkhe / kaNayassuppajate sAhai egammi vrismmi||31|| anno bhaNai panarasa lakkhe kaNayassa ahmihjemi| puvvaniogissa imaM kahiya amhehiM tahAvi imo||32|| bhagai mae vinattaM jattiyamittaM tao ahaM ahiyaM / uppAiumasamattho jaM jujjai kuNau taM devo // 33 // tA iha kiM kAyavbaM, vIrakumAraM vivajjiuM anne| savve bhaNaMti kumarA jo uppAyai bahuM kaNayaM // 34 // so ThAvijjau dese, vIrakumAraM tao bhaNai raayaa| kiM kiMpi tuma na bhaNasi, so bhaNai na majjhamayameyaM / / jaM tAeNaM kahio puvvaniogI avaMcago niuNo / socciya tAyassa hio pIDeuM mahai na pyaao||36|| tANa ya apIDiyANaM hoi samiddhI tao payarTIti / vavasAyA te jesi kareNa nIIe naravaiNo // 37 // utpajjai bahudaviNa viNA anIiM tao ya paivarisaM / ahiyayaraM ahiyayaraM vaDDhei daviNaM ca dhammo y||38|| uktaM ca;--- 'arthAta trivarganiSpattiAyopAjitavardhanAt / adharmAnarthazokAnAM viparItAt samudbhavaH // " tA paDhamociya joggo ahigArI jo naeNa lei dhaNaM / iyaro uNa anaeNaM panarasa lakkhe samanjiNihI / / tumha nioI houM jaM annAyaM imo samAyarihI / taM tubhaMpi.ahammaM ajasappaharaM ca uvaNehI // 40 // bhavatvajananisteSAM durbharaNiH patatu tadudarasyApi / ye bhakSayanti niHzUkA niSkaruNA maaNsmshucismm||27|| ityAdidezanayA kumAraH saMprAptaparamasamyaktvaH / niyamayati saMkalpena sthUlAnaparAdhaprANivadham // 28 // paradArasevanaM mAMsabhakSaNaM tathAca parijanastasya / niyamayati ko'pi kimapi khalu, natvA muniM yAnti svasthAne // athAnyadA kumArA rAjJA pRSTA matiparIkSArtham / yathA pAJcAleSu mayA. sthApito yastiSThati niyogI // 30 // so'tinipuNazcAvaJcako'pi prakRtyA tatra daza lakSAn / kanakasyotpadyamAnAn kathayatyekasmin varSe // 31 // anyo bhagati paJcadaza lakSAnkanakasyAhamihAjayAmi / pUrvaniyogina idaM kthitmsmaabhistthaapyym||32|| bhaNati mayA vijJaptaM yAvanmAnaM tato'hamadhikam / utpAdayitumasamartho yad yujyate karotu tad devaH // 33 // tasmAdiha kiM kartavyaM, vIrakumAraM vivAnye / sarve bhaNanti kumArA ya utpAdayati bahu kanakam // 34 // sa sthApyatAM deze, vIrakumAraM tato bhaNati rAjA / kiM kimapi tvaM na bhaNasi, sa bhaNati na mama matametat // yattAtena kathitaH pUrvaniyogI avaJcako nipuNaH / sa eva tAtasya hitaH pIDayituM na kAsati prajAH // 36 // tAsAM cApIDitAnAM bhavati samRddhistataH pravartante / vyavasAyAste yeSAM kareNa nItyA narapateH // 37 // utpadyate bahudraviNaM vinA'nIti tatazca prativarSam / adhikataramadhikataraM vardhate draviNaM ca dharmazca // 38 // tasmAt prathama eva yogyo'dhikArI yo nayena lAti dhanam / itaraH punaranayena paJcadaza lakSAnsamarjayiSyati // , tava niyogI bhUtvA thamanyAyamayaM samAcariSyati / sa yuSmAkamapyadharmamayazaHprahAraM copaneSyati // 40 // Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 supAsanAha-cariammikizca / panarasa lakkhe egammi vacchare jai paraM uvajjehI / viiyammi taccautthaM tattaiyaM vA uvajjijjA // 41 // taiyammi vaccharammI ajuttadANo tahiM. jaNo hohI / tA lakkhaMpi na hohI hohI saccaM imaM vayaNaM / / 42 // " atyupAdAnamarthasya prajAbhyaH pRthivIbhujAm / dugdhamAdAya dhenUnAM mAMsAya stanakartanam // " to naranAho ciMtai lahuovi imo vaeNa savvesi / aigaruo buddhIe, tA rajjadhuraM imo dharihI // 43 // tAjaivi ahaM maccharijaNAu eyassa kahavi hu avAyaM / rakkhaMto payaDissaM na rjjpyjoggymimss||44|| tahavi hu eyassaMgaTie guNe taha jaNANurAyaM ca / pacchAi na sakkA iya citiya bhaNai to evaM // 45 // vaccha ! ime savvevi hu kubuddhiNo buddhimaM tuma ceva / jaM savvasammayAo vivarIyaM bhaNasi iya evaM // 46 / tA annavidvattAe tujjha na sohai sirIi paribhogo / niyabuddhIe avannA hoi kayA jaM tae evaM // 47 // tA muMca vihavameyaM desaM ca imaM jamittha desammi / tuha buddhIe pabhAvo saMtovi na hoi aipayaDo // 48 // to naravarassa pAe namiUNaM niggao tao kumaro / maisAgaramaMtisueNa vimalanAmeNa sasahAo // 49/ pacchannanivanirUviyadesaMtarapahiyavesasuhaDehiM / aNugammato sayayaM saMpatto kosalapurammi // 50 // puraparisarasaratIre vissamio jAva ciTThai kumAro / tAva halavolamuhalo ucchalio tUranigyoso // 51 // to puTTho kovi naro vatthabbo vimalamaMtiNA kiM bho!| kovi hu mahUsavo iha jaM suvvai tUranigyoso ? to so kahei raNadhavalarAiNo asthi kurumaInAmA / niyapANANavi ahiyA duhiA naravesiNI kannA / to tappiuNA ArAhiyAe kuladevayAe iya kahiyaM / jassajja paTTahatthI kaMThe khivihI kusumamAlaM // 54 // paJcadaza lakSAnekasminvatsare yadi paramupArjayiSyati / dvitIye taccaturtha tattRtIyaM vopArjayet // 41 // tRtIye vatsare'yuktadAnastatra jano bhaviSyati / tato lakSamapi na bhaviSyati bhaviSyati satyamidaM vacanam // tato naranAthazcintayati laghurapyayaM vayasA sarveSAm / atigurubuddhayA, tasmAdrAjyadhurAmayaM dhariSyati // 43 // tasmAdyadyapyaha matsarijanAdetasya kathamapi hyupAyam / rakSan prakaTayiSyAmi na rAjyapadayogyatAmasya // 44 // tathApi hyetasyAGgasthitAnguNAMstathA janAnurAgaM ca / pracchAdayituM na zakyA iti cintayitvA bhaNati tata evam / / vatsa ! ime sarve'pi khalu kubuddhayo buddhimAstvameva / yatsarvasammatAd viparIta bhaNasItyevam // 46 // tasmAdanyArjitAyAstava na zobhate zriyAH paribhogaH / nijabuddheravajJA bhavati kRtA yattvayaivam // 47 // tasmAnmuJca vibhavametaM dezaM cemaM yadatra deze / tava buddheH prabhAvaH sannapi na bhavatyAtiprakaTaH // 48 // tato naravarasya pAdau natvA nirgatastataH kumAraH / matisAgaramantrisutena vimalanAmnA sasahAyaH // 49 // pracchannanRpanirUpitadezAntarapathikaveSasubhaTaiH / anugamyamAnaH satataM saMprAptaH kozalapure // 50 // puraparisarasarastIre vizrAnto yAvattiSThati kumAraH / tAvatkalakala mukhara ucchalitastUryanirghoSaH // 51 // tataH pRSTaH ko'pi naro vAstavyo vimalamantriNA kiM bhoH ! / ko'pi hi mahotsava iha yat zrUyate tUryanirghoSaH // tataH sa kathayati gNadhavalarAjasyAsti kamataniAmA / nijaprANebhyo'pyadhikA duhitA naradvaSiNI kanyA // 53 // Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIrakumArakahA | 373 so kumarI bhattA aNuratA tammi nicchiyaM hohI / to pUivi paTTakariM kumari AroviDaM uvariM // 55 // mukko niraMkuso so purao vajjaMtatUraniyareNa / teNavi mAliyapaTTe gaMtUNa kare kayA mAlA // 56 // naravaiseNAhivamaMDalIya sAmaMtamaMtiparikalio / so inhi puramajjhe kayakaramAlo paribhamai ||27|| i kahiU fare tami nare jAva ciTThae vimalo / to takkhaNeNa patto paTTakarI tassa diTTipahaM // 58 // vigalaMtavimalamayajalaparimalavasamiliyamahalabhamaraDalaM / taM picchiUNa itaM vimalo paDibohara kumaraM // 59 // jAtA khaNeNa patto hatthI kumarassa saMnihANammi / karaka liyakusumamAlaM khiviya kumArassa kaMTammi // 60 // niyakhaMdhe Arovai vIrakumAraM kare kareUNa / rAyAvi hu parituTTho taM daddhaM mayaNasamarUvaM // 61 // kumArI viso diTTho anannalAyannalahariparikalio / amayajalahivva sahasA taraMgio punimanisAe || aha rAyA karidasagaM suvannalakkhaM turaMgamasahassaM / kumarassa dhUlijhADAvaNIe dAUNa vihipuvvaM // 63 // chAyAlagaM ciya kurumaIe kumarIe saha kumAreNa / kArai pANiggahaNaM saMtosiyasayalajaNahiyayaM // 64 // gAmasahasse pANissa moyaNe dei appaNo varaM / pAsAyaM naranAho, vilasai tatthaDio kumaro ||65 || jao kumarassa sayaM pesiyapacchannapurisavayaNAo / souM vRttaMtamimaM ainivyamANaso jAo || 66 // pANiggahadivase ya naranAheNaM niyammi bhavaNammi / paribhuMjato maMsAivajjiyaM pucchio kumaro || 67|| jaha ki eyaM tatto kumareNaM jAva kahiumAdattaM / to rAyA bhaNai aNAuleNa soyavvamaha kumaro // 68 // tatastAtpatrA''rAdhitayA kuladevatayeti kathitam / yasyAdya paTTahastI kaNThe kSepsyati kusumamAlAm // 54 // sa kumAryA bhartA'nuraktA tasminnizcitaM bhaviSyati / tataH pUjayitvA paTTakariNaM kumArImAropyopari ||15|| mukto niraGkuzaH sa purato vAdyamAnatUryanikareNa / tenApi mAlikapaTTe gatvA kare kRtA mAlA ||16| narapatisenAdhipamaNDalikasAmantamantriparikalitaH / sa idAnIM puramadhye kRtakaramAlaH paribhramati ||57|| iti kathayitvA virate tasmin nare yAvattiSThati vimalaH / tatastatkSaNena prAptaH paTTakarI tasya dRSTipatham // 58 // vigaladvimalamadajalaparimalavazamilitamukharabhramarakulam / taM dRSTvA''yantaM vimala: pratibodhayati kumAram // 59 // yAvattAvatkSaNena prApto hastI kumArasya saMnidhAne / karakalitakusumamAlAM kSiptvA kumArasya kaNThe // 60 // nijaskandha Aropayati vIrakumAraM kare kRtvA / rAjApi khalu parituSTastaM dRSTrA madanasamarUpam ||31|| kumAryApi sa dRSTo'nanyalAvaNyalahariparikalitaH / amRtajaladhivatsahasA taraGgitaH pUrNimAnizayA // 62 // atha rAjA karidazakaM suvarNalakSaM turaGgamasahasram | kumArasya dhUlicchoTanAvanyAM dattvA vidhipUrvam // 63 // chAyAlagnenaiva kurumatyAH kumAryAH saha kumAreNa / kArayati pANigrahaNaM saMtoSitasakalajanahRdayam // 64 // grAmasahasraM pANermocane dadAtyAtmanaH pravaram / prAsAdaM naranAtho, vilasati tatra sthitaH kumAraH // 65 // janakaH kumArasya svayaM preSitapracchannapuruSavacanAt / zrutvA vRttAntamimamatinivRtamAnaso jAtaH || 66 || pANigrahadivaseSu ca naranAthena nije bhavane / paribhuJjAno mAMsAdivarjitaM pRSTaH kumAraH // 67 // yathA kimetat, tataH kumAreNa yAvatkathayitumArabdham / tato rAjA bhaNatyanAkulena zrotavyamatha kumAraH // 68 // Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 supAsanAha cariammi vinnavai jahA evaM hou paraM iha vivAhamajjhami / vArijjau pAgo - rasavaIe maMsassa, to rannA // 69 // taM caiva kayaM tatto vittammi vivAhapakkame bhaNio / kumareNa nivo suvvara maMsassa abhakkhaNe heU // 70 // paMcidiyavavajjaM hoi na maMsaM, vaho ya eesi / narayassa paramaheU vannijjai dhammasatthe // 71 // iccA desaNAe parikahiyA maMsabhakkhaNe dosA / kahiyaM ca pasaMgeNaM jaigihidhammANa tattaMpi // 72 // taha attaNo aNuvvayapariggaho maMsapabhiiparihAro / taM souM naravaiNo visesao tammi bahumANo ||73 / visAsoviya paramo jAo taha ya teNa paDivannaM / maMsaparibhogaparivajjaNeNa saha devagurutattaM ||74 | aha annadiNe paDihArasuiyA itthiyA samaNupattA / saMjhAsamae evaM vinnatto tIi kumaravaro // 75 // jaha kumara ! ittha nayare cauro nivasaMti paramakhvadharA / nivamaMtisidvipaDihArabhAriyA tAhi taM diTTho / mayaNavihurAhi carhivi tuha pAse pesiyamhi patteyaM / na muNaMti vaiyaramimaM paropparaM tA kameNa jahA / / 77| tuha saMgamameyAo lahaMti karuNaM tahA kuNasu nAha! / tatto jaM kAyavvaM taM nicchauM bhaNai kumaro || 78 bhAvinisi paDhamapahare paDihArI eu siTTiNI bIe / taiyampi sacivabhajjA carime puNa eu nivapattI / niyamaNakAmiyasaMpattipayaDasaMghaDiyavahalapulayA sA / taM patteyaM tAsi jANAvara kumara paDivanaM ||80|| to bIyadi kumaro bhai naridaM jahA ahaM tumha / daMsemi kiMpi, kiMpuNa jai tamadiva mantresi // 81 // bhai nivo puttasamo taM vavahAreNa amha sappurisa ! / nicchayao puNa saddhammadANao maNuyajammamimaM / saphalato jaNaocciya, tA kiM iha vaccha ! iya vikappeNaM / vAvArasu jaNameyaM jattha va tattha va niyaruIe / vijJapayati yathaivaM bhavatu paramiha vivAhamadhye / vAryatAM pAko rasavatyAM mAMsasya, tato rAjJA // 69 // tadeva kRtaM tato vRtte vivAhaprakrame bhANataH / kumAreNa nRpaH zrUyatAM mAMsasyAbhakSaNe hetuH // 70 // paJcendriyavadhavarjaM bhavati na mAMsaM vadhazcaiteSAm / narakasya paramaheturvarNyate dharmazAstreSu // 71 // ityAdidezanayA parikathitA mAMsabhakSaNe doSAH / kathitaM ca prasaGgena yatigRhidharmayostattvamapi // 72 // tathAtmano'Nutrataparigraho mAMsaprabhRtiparihAraH / tat zrutvA narapatervizeSatastasmin bahumAnaH // 73 // vizvAso'pi ca paramaH saMjAtastathA ca tena pratipannam / mAMsaparibhogaparivarjanena saha devagurutattvam // 74. athAnyadine pratihAra sUcitA strI samanuprAptA / saMdhyAsamaya evaM vijJaptastayA kumAravaraH // 75 // yathA kumAra ! atra nagare catastro nivasanti paramarUpadharAH / nRpamantri zreSThipratihAra bhAryAstAbhistvaM dRSTaH // 76 // madanavidhurAbhizcatasRbhirapi tava pArzve preSitAsmi pratyekam / na jAnanti vyatikaramimaM parasparaM tasmA krameNa yathA // tava saMgamametA labhante karuNAM tathA kuruSva nAtha ! / tato yatkartavyaM tannizcitya bhaNati kumAraH // 78 // bhAvinizi prathamaprahare pratIhAryetu zreSThinI dvitIye / tRtIye sacivabhAryA carame punaretu nRpapatnI // 79 // nijamanaH kAmitasaMprAptiprakaTasaMghaTita bahalapulakA sA / tat pratyekaM tAbhyo jJApayati kumArapratipannam // 80 // tato dvitIyadine kumAro bhaNati narendraM yathA'haM tvAm / darzayAmi kimapi, kintu yadi taddRSTamiva manyase // bhaNati nRpaH putrasamastvaM vyavahAreNa mama satpuruSa ! | nizcayataH punaH saddharmadAnato manujajanmedam // 82 // Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viirkumaarkhaa| to bhaNai nivaM kumarI sajhAe aja majjha AvAse / pacchannA eha, taoM bhaNai nivo kijjae evaM // 84 // taha ceva kayaM rannA, kumareNaM appaNo samAsanne / pacchanne palaMkasmi ThAvio naravaro pavare / / 8 / / aha kevi chaumeNaM niggaMtuM niyagharAo paDihArI / saMpattA uvaviTThA kumareNaM bhaNiumADhattA // 86 // tathAhi ;iha loe duhaheU paraloe narayakAraNaM visayA / taM saccamiNaM jAyaM vAyasamaMsaMpi ucchidraM // 87 // sevesu nAma visae duggaiheUvi hoi jai tittI / bhakvijau ucchiSTuM jai miTTa hoi bhujataM / / 8 / / bhuttehivi visarahiM na hoi tittI imassa jIvassa / paraloe narayagaI do daMDA kaha sahijaMti? // 89 / / jIvehi ciraM bhuttA visayA tiyasattaNammi saggesu / tahavi na tittI jAyA bahusAyarasaMkhakAleNa / / 90 // to kaha tittI hoi imehiM tucchehiM visayasokkhehiM / taha thevakAliehiM mANusajammammi bhuttehiM? // 91 // jaivi jaNaMtukarisaM AvAyamaNoramA ime visayA / tahavi pariNAmavirasA kiMpAgaphalovamA pAvA // 92 / / tamhA visae parivajjiUNa iMdiyamAI dapiUNa / nAUNa mokvamaggaM tammi sayA ujjamaM kuNasu / / 93 / / mokkhassa puNo maggo samma sammattanANacaraNAI / tAI ca sabheyAI kahiyAI tappuro tatto // 94 // paDibuddhA paDihArI, bIe paharammi siTThiNI pattA / javaNiyamajhe paDhamaM khiviuM paDibohae bIyaM // 9 // sAvi tahA paDibuddhA, saMpattA sacivabhAriyA ttto| rayaNIe taiyajAme sAvi sumaggammi saMThaviyA // 96 // niyapiTipacchao ThAviUNa tAovi javaNiyaMtariyA / dhariyA kumareNa, tao saMpattA rAyapattIvi // 97 // saphalayaJjanaka eva tammAtkimiha vatsa ! iti vikalpena / vyApAraya janametaM yatra vA tatra vA nijarucyA // 3 // tato bhaNati nRpaM kumAraH saMdhyAyAmadya mamAvAse / pracchannA eta, tato bhaNati nRpaH kriyata evam // 84 // tathaiva kRtaM rAjJA, kumAreNAtmanaH samAsanne / pracchanne palyaGke sthApito naravaraH pravare // 86 // atha kenApi cchamanA nirgatya nijagRhAta pratihArI / saMprAptopaviSTA kumAreNa bhaNitumArabdhA / / 86 // iha loke duHkhahetuH paraloke narakakAraNaM viSayAH / tatsatyametajjAtaM vAyasagAMsamapyucchiSTam // 7 // sevasva nAma viSayAn durgatihetUnapi bhavati yadi tRptiH / bhakSyatAmucchiSTaM yadi miSTaM bhavati bhujyamAnam / / bhuktairapi viSayairna bhavati tRptirasya jIvasya / paraloke narakagatidvauM daNDau kathaM sote ? ||89 // jIvaizciraM bhuktA viSayAstridazatve svargeSu / tathApi na tRptirjAtA bahusAgarasaMkhyakAlena // 9 // tataH kathaM tRptirbhavatyebhistuccheviSayasaukhyaiH / tathA stokakAlikarmAnuSajanmani bhuktaiH ? // 11 // yadyapi janayantUtkarSamApAtamanoramA ime viSayAH / tathApi pariNAmavirasAH kimpAkaphalopamAH pApAH // 92 tasmAd viSayAn parivayendriyamanAMsi damitvA / jJAtvA mokSamArga tasminsadodyamaM kuruSva // 13 // mokSasya punarmArgaH samyaksamyaktvajJAnacaraNAni / tAni ca sabhedAni kathitAni tatpurastataH // 14 // pratibuddhA pratihArI, dvitIye prahare zreSThinI prAptA / yavanikAmadhye prathamAM kSiptvA pratibodhayati dvitIyAm // 9 // sApi tathA pratibuddhA, saMprAptA sacivabhAryA tataH / rajanyAstRtIyayAme sApi sumArge saMsthApitA // 96 / / Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supAsanAha-cariammimottaNa tao sijja kumareNabbhuhiUNa paNayA sA / to jaMpai sA jIviyanAha ! kimeyaM samAraddhaM ? // 98 // abhuTToNassa imo kovasaro ko va bahupaNAmassa? / niyaaMgasaMgamAmayaraseNa nivvavasu maha aMgaM // 99 // niyavirahaggipalittaM khaNaMpi mA sAmi ! maM uvehesu / iharA picchihimi phuDaM hiyayaM phuDiuM mayaM ceva // iya bhaNirIe tIe kumaro'bhimuhaMpi no paloei / jaM sA mayaNummattA ajjavi arihai na uvaesaM // 101 // to avahIrijjatI kumareNaM bhaNai sA imaM vayaNaM / huti hu saccapainnA sappurisA kira tuha sricchaa| uktaM ca:-- "sakRdapi yatpratipannaM tatkathamapi na tyajanti satpuruSAH / nendustyajati kalaGka nojjhati vaDavAnalaM sindhuH // " saMjAyamimamamacaM maha visae sAmi ! maMdabhaggAe / anaha maM vAhari parammuhattaM kahaM bhayasi ? // 103 / to bhaNai imaM kumaro tuha dUIe pavajiuM vayaNaM / vAhariyA si tuma iha kira tuha kahiUNa jinndhmm||104|| duccariyAu imAo iha paraloe duraMtadukkhAo / cittaM niyattiUNaM ThAvissaM suddhadhammammi / / 105 // sA bhaNai karijasu taMpi nivvuiM suhaya ! maha jaNeUNa ( niyaaMgasaMgameNaM to kumaro bhaNai jA tujjh||106| A pANiggahaNAo naravaiNo'NaMgatullarUvassa / paidivasasaMgameNaM jai tittI neya saMjAyA // 107 // sA coriyaramiyAo maha aMgA hohihitti dubbuddhI / tA muMca asaggAhaM sevasu maggaM nirAbAhaM // 108 / iya evamuvakkamiuM puvvuttapauttigabbhiNaM subahuM / kumareNaM bhaNiyAvi hu bhaNei sA tujjha svvNpi||109| kAhAmi ahaM bhaNiyaM kiMpuNa saccavasu tAva taM vayaNaM / maha dUIe purao jaM bhaNiyaM, annaha ascce||110| nijapRSThapazcAt sthApayitvA te api yavanikAntarite / dhRte kumAreNa, tataH saMprAptA rAjapatnyapi // 97 // muktvA tataH zayyAM kumAreNAbhyutthAya praNatA sA / tato jalpati sA jIvitanAtha ! kimetatsamArabdham ? // abhyutthAnasyAyaM ko'vasaraH ko vA bahupraNAmasya ? / nijAGgasaMgamAmRtarasena nirvApaya mamAGgam // 19 // nijavirahAgnipradIptaM kSaNamapi mA svAmin ! mAmupekSasva / itarathA drakSyasi sphuTaM hRdayaM sphuTitvA mRtAmeva / iti bhaNitryAstasyAH kumAro'bhimukhamapi na pralokate / yatsA madanonmattA'dyApyarhati nopadezam // 101 // tato'vIryamANA kumAreNa bhaNati sedaM vacanam / bhavanti khalu satyapratijJAH satpuruSAH kila tava sadRkSAH // saMjAtamidamasatyaM mama viSaye svAmin ! mandabhAgyAyAH / anyathA mA vyAhRtya parAGmukhatvaM kathaM bhajasi! / tato bhaNatIdaM kamArastava datyAH prapadya vacanama / AhatAsi tvamiha kila tava kathayitvA jinadharmama // 104 duzcaritAdasmAdiha paraloke durantaduHkhAt / cittaM nivartya sthApayiSyAmi zuddhadharme / / 105 // sA bhaNati kriyatAM tadapi nirvRtiM subhaga! mama janayitvA / ninAGgasaMgamena tataH kumAro bhaNati yA tava // 106 / A pANigrahaNAd narapateranaGgatulyarUpasya / pratidivasasaMgamena yadi tRptiva saMjAtA // 107 // sA cauyaramitAd mamAGgAd bhaviSyatIti durbuddhiH / tasmAnmuJcAsadAhaM sevasva mArga nirAbAdham // 108 // ityevamupakramya pUrvoktapravRttigarbha subahu / kumAreNa bhaNitApi hi bhaNati sA tava sarvamapi // 109 // kariSyAmyahaM bhaNitaM kintu satyApaya tAvattad vacanam / mama dRtyAH purato yad bhaNitam , anyathA'satye // Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viirkumaarkhaa| 377 jAe eyammi na majjha paJcao asthi tujjha vayaNesu / bhaNai kumaro na vaMchiyameyaM tuha hoi iha jmme||111|| iya kumarassa asarisaM sattaM vayaNAI suphnynnaaii| taM taha durajjhavasiyaM ca appaNo sA vibhaavNtii||112|| taha veraggaM pattA bhaNai jahA paNamiu kumaracaraNe / baMdhava ! nillajjAe majjAyAvajjiyAe mae // 113 // baMdhRvi kaNiTutamo mAisamANAe pAvabhaiNIe / sattikkanihI AyAsio si jaM tassa pAvarasa / / 114 / / kaha chuTTIhAmi ahaM vaccho jANai na vaiyaraM eyaM / tuha piuNo haM dhRyA savakkijaNaNIe saMbhUyA // 115 / / mUle nakkhammi piuNoppAyammi pesiyA tatto / dhAIhiM pariggahiyA mAulanivapavaraseNassa // 116 // vaMgAladesavaiNo teNaM tuha sasurayassa dinnA haiM / eyAo vaiyarAo gaemu pauresu varisesu // 117 / / niyakulanahayalasaMpunnaamayakiraNo tumaM samuppanno / paranArIu tuma jo manasi savvAu bhaiNIo // 118 // to iya kalaMkamaliNe pANe keNavi ahaM paogeNa / vaccAmi pariccaiuM jIvasu maha jIvieNa tumaM // 119 / / to kumaro bhaNai imaM iya paricattehiM tujjha pANehiM / vAlamaraNaMti kAuM parivaiDhai dukkharicholI // 120 / / to saTANe gaMtuM nisisesaM gamaha, tumha tamuvAyaM / daMsissamahaM jeNaM jalaMjaliM desi pAvANaM // 12 // savaho ya ittha visae tuha mahataNao bhaNai to sAvi / maha tuha ANA saraNaM anivvuI tA na kAyavvA / / to kumarANunAe jAi tao udiu~ niyayaThANe / iyarAu puNo tinnivi niyamiyaparapurisasaMbhogA // 123 / / uvagayasammattaguNA samma namiUNa kumarapayajuyalaM / dhittuM puNovi sikkhaM kumarAo jati stttthaanne||124|| bhaNai nariMdo kumaraM kao tae esaNuggaho majjha / aNurAyaviDaMbaNAnADayassa iya daMsaNeNa tao // 125 / / jAta etasminna mama pratyayo'sti tava vacaneSu / bhaNati kumAro na vAchitametattava bhavatIha jnmni||111|| iti kumArasyAsadRzaM sattvaM vacanAni supathanayanAni / tattathA duradhyavasitaM cAtmanaH sA vibhAvayantI / / 112 // tathA vairAgyaM prAptA bhaNati yathA praNamya kumAracaraNau / bAndhava ! nirlajjayA maryAdAvarjitayA mayA // 113 // bandhurapi kaniSThatamo mAtRsamAnayA pApabhaginyA / sattvaikanidhirAyAsito'si yattasmAt pApAt / / 114 // kathaM chuTiSyAmyahaM vatso jAnAti na vyatikarametam / tava piturahaM duhitA sapatnIjananyAM saMbhUtA // 115|| mUle nakSatre pitrotpAde preSitA tataH / dhAtrIbhiH parigRhItA mAtulanRpapravarasenasya // 116 // baGgAladezapatastena tava zvazurasya dattA'ham / etasmAdvayatikarAd gateSu pracureSu varSeSu // 117 // nijakulanabhastalasaMpUrNAmRtakiraNastvaM samutpannaH / paranArIstvaM yo manyase sarvA bhaginIH / / 1 18 / tata iti kalaGkamalinAn prANAn kenApyahaM prayogeNa / vrajAmi parityaktuM jIva mama jIvitena tvam // 119 // tataH kumAro bhaNatImAmiti parityaktaistava prANaiH / bAlamaraNamiti kRtvA parivardhate duHkhapaGgiH // 120 // tataH svasthAne gatvA nizAzeSaM gamaya, tava tamupAyam | darzayiSyAmyahaM yena jalAJjaliM dadAsi pApAnAm // zapathazcAtra viSaye tava madIyo bhaNati tataH sApi / mama tava AjJA zaraNamanivRtistasmAnna kartavyA // 122 // tataH kumArAnujJayA yAti tata utthAya nijasthAne / itarAH punastiso'pi niyamitaparapuruSasaMbhogAH // 123 // upagatasamyaktvaguNAH samyaga natvA kumArapAdayugalam / gRhItvA punarapi zikSA kumArAdyAnti svsthaane||124|| Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 supAsanAha-cariammitA aNujANasu jAmo, kumaro calio samaM nariMdeNa / mukko thakko namiuM patto rAyAvi dhvlhre||126 so pihiyagosakicco AhUyasamAgaeNa kumareNa / saha kira jA pissai tA puvyuttrdisaabhaage||127| aiaJcanbhuyateya pasaraM dadrUNa bhaNai paDihAraM / kiM eyaMti tao so khaNeNa nAUNa vinavai / / 128 // jaha iha kovi murNido kevalanANI samosaDho tassa / vaMdaNahera devA uviti tesiM imA dittI // 129 // to kumareNa samaM ciya rAyA kajjaMtarAI mottUNaM / savvAe iDDhIe patto tavvaMdaNanimittaM // 130 // uvaviThTho vaMdittA vihIe saha pariyaNeNa to kumro| dhammassa dAyagaM jANiUNa taM appaNo bhaNai // 13 // bhUnihiyajANujuyalo bhAlayalakayaMjalI pulaiyaMgo / jaha vIyarAyapayavi patteNavi sAmiNA majjha // 132 // garuo ko pasa.o jaM daMsiyamappaNo caraNakamalaM / aha rAyA bhaNai ahaM kumAra ! evaM puNo manne / kAuM aNuggahaM maha maNoNukUleNa dikkhadANeNa / iya Agamo pahaNaM, bhaNai muNiMdo phuDaM eyaM // 134 / to parisaM uTaMtiM vAriya saha pariyaNeNa pavareNa / kumaraM kareNa ghittuM gaMtu muNiuggahAu bahiM // 135 // mauDAialaMkAre appai kumarassa, pariyaNaM bhaNai / eso tumhaM rAyA, tassahio paNamiu kumaraM // 136 / kevaliNo payamUle giNhai dikkhaM nivassa bhajjAvi / pucchiya navaM nariMdaM niyaduccariyassa suddhikae / paDivajjai pavvajaM annAuvi kaIvi raaypttiio| rAyA kevaliNa dikkhie ya vaMdittu uTTei // 138 / muNinAhovi hu naranAhapajjuvAsijjamANakamakamalo / kaivi divasAI ThAuM viharai vivihesu desesu / bhaNati narendraH kumAraM kRtastvayaipo'nugraho mama / anurAgaviDambanAnATakasyeti darzanena tataH // 125 / / tasmAdanujAnIhi yAmaH, kumAracalitaH samaM narendreNa / muktaH sthito natvA prApto rAjApi dhavalagRhe // 126 / sa vihitaprabhAtakRtya AhUtasamAgatena kumAreNa / saha kila yAvajjalpiSyati tAvatpUrvottara digbhAge // 127 // atyatyadbhutatejaHprasaraM dRSTvA bhaNati pratihAram / kimetaditi tataH sa kSaNena jJAtvA vijJayati // 128 // yathaha ko'pi munIndraH kevalajJAnI samavasRtastasya / vandanahetordevA upayanti teSAmiyaM dIptiH // 129 // tataH kumAreNa samameva rAjA kAryAntarANi muktvA / sarvayA RddhayA prAptastadvandananimittam / / 130 // upaviSTo vanditvA vidhinA saha parijanena tataH kumAraH / dharmasya dAyakaM jJAtvA tamAtmano bhaNati // 131 // bhUnihitajAnuyugalo bhAlatalakRtAJjaliH pulakitAGgaH / yathA vItarAgapadavI prAptenApi svAminA mama // 132 // guruH kRtaH praptAdo yad darzitamAtmanazcaraNakamalam / atha rAjA bhaNatyahaM kumAra ! evaM punarmanye // 133 // kartumanugrahaM mama mano'nukUlena dIkSAdAnena / ityAgamaH prabhUNAM, bhaNati munIndraH sphuTametat // 134 // tataH pariSadamuttiSThantIM vArAyitvA saha parijanena pravareNa / kumAraM kareNa gRhItvA gatvA munyavagrahAd bhiH||135|| mukuTAdyalaMkArAnapayati kumArAya, parijana bhaNati / eSa yuSmAkaM rAjA, tatsahitaH praNamya kumAram // 136 // kevalinaH padamUle gRhNAti dIkSAM nRpasya bhAryApi / pRSThA navaM narendraM nijaduzcaritasya zuddhikRte // 137 // pratipadyante pratrajyAmanyA api katyapi rAjapatnyaH / rAjA kevalinaM dIkSitAMzca vanditvottiSThati // 138 // muninAtho'pi hi naranAthaparyupAsyamAnakramakamalaH / katyapi divasAni sthitvA viharati vividheSu dezeSu // | Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhiirkumaarkhaa| 376 rAyA ya pAlai payaM nIIe jiNamayaM pabhAvito / savvattha kayapamANaM maMtisuyaM kuNai appasamaM // 140 // riumaddaNanaravarapesieNa leheNa jAi sirinilae / sAraparivArasahio vimalammi nihittarajjabharo / / vinAyadhammatatto riumadaNanaravarovi puttaao| tassappiyarajjabharo vihiNA paDivajjae dikkh||142|| rAyA vIrakumAro suciraM paripAliUNa gihidhammaM / raNadhavalarAyarisiNA payamUle gahiya pavvajjaM // nANAvihadesasarovaresu bhaviyAraviMdavaNanivahe / paDibohiUNaM suciraM patto sUravva nivvANaM // 144 // iya mayaNamaDapphahabhaMjaNeNa saMjaNiyajaNacamakkAro / vIrakumAro patto kallANaparaMparaM paramaM // 14 // iha loevi agammAgamaNAinibaMdhaNaM na pAuNai / savvajaNagarahaNIyattamiha visae sovi diTuMto // jaha imiNA turiyavayaM taruNeNavi pAliyaM niraiyAraM / taha anneNavi eyaM pAleyavvaM payatteNa // 147 // // iti caturthavrate vIrakumAradRSTAntaH samAptaH / / rAjA ca pAlayati prajAM nItyA jinamataM prabhAvayan / sarvatra kRtapramANaM mantrisutaM karotyAtmasamam // 14 // ripumardananaravarapreSitena lekhena yAti zrInilaye / sAraparivArasahito vimale nihitarAjyabharaH // 141 // vijJAtadharmatattvo ripumardananaravaro'pi putrAt / tasmA arpitarAjyabharo vidhinA pratipadyate dIkSAm // 142 // rAjA vIrakumAraH suciraM paripAlya gRhidharmam / raNadhavalarAjarSeH padamUle gRhItvA pravrajyAm // 143 // nAnAvidhadezasarovareSu bhavyAravindavananivahAn / pratibodhya suciraM prAptaH sUra iva nirvANam // 144 // iti madanagarvabhaJjanena saMjanitajanacamatkAraH / vIrakumAraH prAptaH kalyANaparamparAM paramAm // 14 // iha loke'pyagamyAgamanAdinibandhanaM na prApnoti / sarvajanagarhaNIyatvamiha viSaye so'pi dRSTAntaH // 146 // yathAnena turyavrataM taruNenApi pAlitaM niraticAram / tathA'nyenApyetat pAlayitavyaM prayatnena // 147 // Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Code appakAla gahiyA vesAvi hoi paradAraM / tassaMgamAyaraMto vairo iva lahai dukhAI // 1 // tathAhi ; dharaNIramaNItilayaM tilayapuraM nAma puramiha pasiddhaM / dariyAridappadalo rAyA somao tattha || 2 || tassatthi piyA sujasA jasadhavalo nAma tattha purasiTThI / tabbhajjA jayadevI tANaM putto vairanAmA ||3|| soya vilAsI duIdio mittarvidapariyario / surabhavaNakANaNAisu viyara niyayAe icchA ||4| aha annayA kayAI paccUse NammayAnaItIre / piuNA saha saMpatto vaze bhavivyAvasao ||5|| kasoyasamAyArA jAva ThiyA tAva uttaradisAo / pajjaliyajalagajAlolibhAsuro ei tattha suro ||6| taM taM daNaM khuddhA te dotri, bhaNai to devo / mA bhAyaha bho bhaddA ! tumha hi ahaM emi ||7|| tumhe bhave maha hutA iTThA tao ihaM daTuM / appA payAsio me tA nisuNaha puvvabhavacariyaM ||8|| ahamittha pure ubhAriyA Asi devaI nAma / tumhAvAsasamIve amhAvAsovi Asi tayA || 9 || somaddhayanivasevI maha bhattA, annayA ya patthANe / nammayanaIe tIre Thio nariMdo saparivAro / / 10 / majjhami saha naIe tIre vassa hiTThammi / cihna dinnAvAso annayaNo kavi kavi ||11| to haM naimoinnA jalAvagAhatyamAyavovahayA / to taMtujaMtuNA me baddhA caraNA, ruyaMtI // 12 // dhAhAviyaM mae to uccuccayareNa karuNasadeNa / kovi na calio ThANA tahAvi me pokaraMtIe // 13 // to keNAvi hu bhaNiyaM dhIrA hosutti pavisiya naIe / jamajIhasacchahAe churiyAe jhaDatti so chinno / dravyeNApakAlaM gRhItA vezyApi bhavati paradArAH / tatsaGgamAcaran vajra iva labhate duHkhAni // 1 // dharaNIramaNItilakaM tilakapuraM nAma puramiha prasiddham / hatAridarpadalano rAjA somadhvajastatra ||2|| tasyAsti priyA suyazA yazodhavalo nAma tatra purazreSThI / tadbhAryA jayadevI tayoH putro vajranAmA ||3|| sa ca vilAsI durdAntendriyo mitravRndaparikaritaH / surabhavanakAnanAdiSu vicarati nijayecchayA ||4|| athAnyadA kadAcitpratyUSe narmadAnadItIre / pitrA saha saMprApto vajro bhavitavyatAvazataH ||5|| kRtazaucasamAcArau yAvatsthitau tAvaduttaradizaH / prajvalita jvalanajvAlAlIbhAsura eti tatra suraH // 6 // tamAyantaM dRSTvA kSubdhau tau dvAvapi, bhaNati tato devaH / mA bhaiSTaM bho bhadrau ! yuvayorhitArthamahamemi // 7 // yuvAM pUrvabhave mamAbhavatAmiSTau tata iha dRSTA / AtmA prakAzito mayA tasmAt zRNutaM pUrvabhavacaritam // 8 // ahamatra pure rASTrakUTabhAryA''saM devakI nAma / yuSmadAvAsasamIpe'smadAvAso'pyAsIt tadA // 9 // somadhvajanRpasevI mama bhartA, anyadA ca prasthAne | narmadAnadyAstIre sthito narendraH saparivAraH // 10 // mama patirapi mayA saha nadyAstIre vaTasyAdhaH / tiSThati dattAvAso'nyajanaH ko'pi kvApi ca // 11 // tato'haM nadImavatIrNA jalAvagAhArthamA tapopahatA / tatastantujantunA me baddhau caraNau, rudatyA // 12 // AraTitaM mayA tata uccoccatareNa karuNazabdena / ko'pi na calitaH sthAnAttathApi mayi pUtkurvatyAm || 13 || tataH kenApi hi bhaNitaM vIrA bhaveti pravizya nadyAm / yamajihvAmadRzyA kSurikayA jhaTiti sa chinnaH // 14 // Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cArakahA / 381 chidaMtassa ya taM tassa UsuyatteNa salilamajjhammi / uyarappavichuriyAe nINio aMtapanbhAro ||15|| to maha bahAe so laggeuM niggao mao jhati / to tassa baMdhavehi tattheva ciyA lahu raiyA // 16 // ahama naIe gaMtuM majjaNayaM kAumAgayA tattha / kira tacciyAe jhaMpaM dAhaM to bhetunA dhariyA ||17|| bahAe ahaM, tatto mae sa bhaNio jahA pavisiyavvaM / imiNA samaM ciyAe nikAraNabaMdhuNA nUNaM // 18 // maha pukAraMtIe ThANAovi na calio si taM taiyA / annaNavi loeNa uvehiyAe sa puNa turiyaM // 19 // taha kariya souM jhatti paviTTho jalassa majjhami / mahapANaravakhaNaTTI taNaMva niyajIviyaM cattaM // 20 // tAieyammi ma nAhaM jIvAmi muMca bAhAo / so bhaNai mae na suo varataNu ! sado tayA tujjha // annaha kahaM vikkhaM pANasamAe karemi tujjha ahaM / to bhaNio esa mae evamimaM kiMtu majjha kae || 22 || pANA eyassa gayA to hamavassaM ciyAe eyassa / pavisissaM tA muMcasu khamasu ya jaM kiMpi avaruddha || 23 || jaivi na muMcasi tahavi hu jaha taha pANe ahaM cahassAmi / to mukkA teNa ahaM ciyaM paviTThA ya daDDhA ya // ajhavasAyavisesAo so imo tuha suA samuppanno / jAyA ya ahaM devo vaMtarajAINa majjhami ||25|| iya paNi mae tumhANaM daMsiyaM niyasarUvaM / ihiM vairAbhimuhaM paDiuvayArassa bhAveNa ||26|| pabhaNemi kiMci jai majjha patthaNaM niSphalaM na ya kresi| to bhaNiyaM vaireNa bhaNehi taM jamihamaha uciyaM // tA bhaNiyaM deveNa naIe parakUlalavalilayaharae / ciTThara muNI mahappA taM vaMdaha dovi bhattI ||28|| chindatazca taM tasyotsukatvena salilamadhye | udarapraviSTakSurikayA nato'ntraprAgbhAraH // 15 // tato mama bAhau salagitvA nirgato mRto jhaTiti / tatastasya bAndhavaistatraiva citA laghu racitA // 16 // ahamapi nadyAM gatvA majjanaM kRtvA''gatA tatra / kila taccitAyAM jhampAM dAsye tato bhatra dhRtA // 17 // bAhunAham, tato mayA sa bhaNito yathA praveSTavyam / anena samaM citAyAM niSkAraNabandhunA nUnam // 18 // mayi pUtkurvatyAM sthAnAdapi na calito'si tvaM tadA / anyenApi lokenopekSitAyAM sa punastvaritam // 19 // tathA pUtkRtaM zrutvA jhaTiti praviSTo jalasya madhye / matprANarakSaNArthaM tRNamiva nijajIvitaM tyaktam // 20 // tasmAdityetasminmRte nAhaM jIvAmi muJca bAhutaH / sa bhaNati mayA na zruto varatanu ! zabdastadA tava // 21 // anyathA kathamupekSAM prANasamAyAH karomi tavAham / tato bhaNita eSa mayaivamidaM kintu mama kRte // 22 // prANA etasya gatAstato'hamavazyaM citAyAmetasya / pravekSyAmi tasmAnmuJca kSamasva ca yatkimapyaparAddham // yadyapi na muJcasi tathApi hi yathA tathA prANAnahaM tyakSyAmi / tato nuktA tenAhaM citAM praviSTA ca dagdhA ca // adhyavasAyavizeSAtso'yaM tava sutaH samutpannaH / jAtA cAhaM devo vyantarajAtInAM madhye // 25 // iti pratibandhena mayA yuvayordarzitaM nijasvarUpam / idAnIM vajrAbhimukhaM pratyupakArasya bhAvena // 26 // pramaNAmi kiJcidyadi mama prArthanAM niSphalAM na ca karoSi / tato bhaNitaM vajreNa bhaNa tvaM yadiha mamocitam // tadA bhaNitaM devena nadyAH parakUlalavalIlatAgRhe / tiSThati munirmahAtmA taM vandethAM dvAvapi bhaktyA || 28 // * ga. dhAriyA paraNA ! Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 supAsanAha-carizrambhi--- tehiMvi taha ceva kayaM paDivannAI aNuvvayAI tahA / sammattabhUsiyAI dohiMvi sAhussa payamUle // 29 // to tuTTo so devo pabhaNai gurubaMdhavA tume majjha / jeNa maevi imAo muNiNo sammattamaNupattaM // 30 // sAhammiyavacchalle esa maNI ciMtiyatthasaMjaNaNo / tumheM mae viinno iya taM appiya gao devo // 31 // tatto te gihidhamma kuNaMti nisuNaMti sAhupAsammi / kiMtu tahAvi na vairo vesAgamaNa paricayai // 32 // ekANa dei bhADi annAhiM samaM ramei rayaNIe / evaM ca aliyasiMgAravinaDio gamei rynniio||33|| ciMtAmaNippabhAvA saMpanjai tassa daviNamaipauraM / taM vivvai jiNabhavaNe viMbe saMghammi vesAsu // 34 // annAo gahiyabhADipi jANi neya pariharai eso| to pAyaM paidiyaha saha loeNaM havai klho||35|| taM souM tassa piyA vArai re paraviinnabhADIsuM / vesAsuM gacchaMto sutikkhadukkhAI pAvihisi // 36 // kiNc| aiyAramiNaM turiyavvayassa mA kuNasu sarasu muNivayaNaM / ihaparaloyaviruddhaM suyaNanisiddhaM ca jeNa imaM / savvAsuvi vesAsu hoi pavittI aNatyapatthArI / jAu paragahiyabhADIu tAu puNa kAlakUDasamA // 38 to vaireNaM bhaNiyaM tahapi na sakemi tAya! parihari / ittariyasaMgameyaM jaha taM vAresi sayavAraM // 39 // to jasadhavalo siTThI jaMpai jai tujjha nicchao esa / paDivajissamahaM tA puttaya ! pavvajjamajjeva // 40 // jo| bhuttA bhogA suiraM jahicchiya vilAsiyA tahA lacchI / ANaMdiyA ya suyaNA mittA baMdhU ya vihurA ya / tAbhyAmapi tathaiva kRtaM pratipannAnyaNuvratAni tathA / samyaktvabhUSitAni dvAbhyAmapi sAdhoH padamUle // 29 // tatastuSTaH sa devaH prabhaNati gurubAndhavau yuvAM mama / yena mayApyasmAnmuneH samyaktvamanuprAptam // 30 // sAdharmikavAtsalya eSa maNizcintitArthasaMjananaH / yuvAbhyAM mayA vitINa iti tamarpayitvA gato devaH // 31 // tatastau gRhidharma kurutaH zaNutaH sAdhupAye / kintu tathApi na vajro vezyAgamanaM parityajati // 32 // ekAbhyo dadAti bhATimanyAbhiH samaM ramate rajanyAm / evaM cAlIkazRGgAravinATito gamayati rajanIH // 33 // cintAmaNiprabhAvAtsaMpadyate tasya draviNamatipracuram / tad vyayate ninabhavane bimbe saMghe vezyAsu // 34 // anyasmAd gRhItabhATimapi jJAtvA naiva pariharatyeSaH / tataH prAyaH pratidivasaM saha lokena bhavati kalahaH // tat zrutvA tasya pitA vArayati re paravitIrNabhATiSu / vezyAsu gacchan sutIkSNaduHkhAni prApsyasi // 36 // aticAramimaM turyavratasya mA kuru smara munivacanam / ihaparalokaviruddhaM sujananiSiddhaM ca yenedam // 37 // sarvAsvapi vezyAsu bhavati pravRttiramarthaprastaraH / yA gRhItaparabhATyastAH punaH kAlakUTasamAH // 38 // tato vajreNa bhaNitaM tathApi na zaknomi tAta! parihartum / itvarIsaGgametaM yadi tvaM vArayasi zatavAram / / tato yazodhavalaH zreSThI jalpati yadi tava nizcaya eSaH / pratipatsye'haM tadA putraka ! pravrajyAmadyaiva // 40 // yataH / bhuktA bhogAH suciraM yathepsitaM vilAsitA tathA lakSmIH / AnanditAzca sujanA mittrANi bandhavazca vidhurAzca / For Private & Personal use only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ virkhaa| 383 pariNayavao ya saMpai Asanno vaccha ! maraNasamaovi / kAuM paraloyahiyaM patto tA avasaro majjha / iya bhaNiuM niyadavvaM dAuM ThANesu bhAvaNApuvvaM / paDivanno so siTThI vayaM vihANeNa gurumUle // 43 // nimmajAo jAo jaNayavimukko visesao vairo / aha annayA paviTTho vasaMtaseNAe gehammi // 44 // kumarakkhaNiyAe vilAsiNIe dAUNa icchiyaM bhADi / rayaNIe paDhamapahare tappallaMkammi uvvittttho||45|| jA ciTTai tA di@o sahasA tatthAgaeNa kumareNa / so gahio nAsato teNa sayameva bAhAe // 46 // baddho thaMbheNa samaM paccUse kuTTiNIe kumarAo / kiccheNa moio to saMpatto niyayagehammi // 47 // sukumAradehabhAvA bhario so lohiyassa to mariu / aTTajjhANovagao saMjAo gaDDAyarao // 48 // kaivayabhavagahaNAI bhamiuM puNaravi subohijogeNa | lahihI siddhiM vairo siTThI puNa ceva tammi bhave // cautthavvayaaIyAraM vesAvasaNaM caeha bho bhavyA ! / jema suhasiddhiTThANaM lahehamacireNa jiNabhaNiyaM // 50 // // iti caturthavrataprathamAticAravipAke vajrakathAnakaM samAptam // pariNatavayAzca saMpratyAsanno vatsa ! maraNasamayo'pi / kartuM paralokahitaM prAptastasmAdavasaro mama // 42 // iti bhaNitvA nijadravyaM dattvA sthAneSu bhAvanApUrvam / pratipannaH sa zreSThI vrataM vidhAnenaM gurumUle // 43 // nirmaryAdo jAto janakavimukto vizeSato vajraH / athAnyadA praviSTo vasantasenAyA gehe // 44 // kumArarakSitAyai vilAsinyai dattvepsitAM bhATim / rajaneH prathamaprahare tatpalyaGka upaviSTaH // 41 // yAvattiSThati tAvad dRSTaH sahasA tatrAgatena kumAreNa / sa gRhIto nazyaMstena svayameva bAhunA // 46 // baddhaH stambhena samaM pratyUSe kuTTinyA kumArAt / kRcchreNa mocitastataH saMprApto nijagehe // 47 // sukumAradehabhAvAd bhRtaH sa lohitena tato mRtvA / ArtadhyAnopagataH saMjAto gatazUkaraH // 48 // katipayabhavagrahaNAni bhrAntvA punarapi subodhiyogena / lapsyate siddhiM vajraH zreSThI punareva tasmin bhave // 49 // caturthavratAtIcAraM vezyAvyasanaM tyajata bho bhavyAH ! / yathA zubhasiddhisthAnaM labhadhvamacireNa jinabhaNitam / / 50 // Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kulaTAaNAhavihevA paradAra neya iya vigappeuM / tAo jo paribhujai dulaho iva so duhaM lahai // 1 // tathAhi;-- puramathi vijayakheDaM kayaavaheDaM purANa paurANa / tatthatthi pagaibhado gobhado nAma vANiyo // 2 // malayamaI tabbhajjA dulaho nAmeNa asthi tANa suo| vaNiyakalApa nihANaM kulabhavaNaM naha aNatthANaM / aha annayA payaTTA piyaputtA doSi vaNijakajjeNa / ujjeNiM pai gaMtu gahiUNa uciyabhaMDAi // 4 // gacchaMtehi diTTho addhapahe jhANasaMThio sAhU / taM baMdiya uvaviThThA jhANate sovi pabhaNei / / 5 / / kattha gamissaha kajjeNa keNaM katto samAgayA ittha ? / tehivi savvaM kahiyaM jahapuTaM, to muNI bhnni||6| aDDaviyaDDhaM hiMDai savvovi jaNo dhaNatthamujjutto / tatkAraNadhamma pai nirujjamo sabakAlaMpi // 7 // dhammeNa viNA maNavaMchiyAI jai huMti kahavi emeva / tA tihuyaNevi sayale na koi iha dukkhio huNto| savvaMpi ya saMpajjai maNicchiyaM nicchiyaM sapunnANa / jaha saMpannaM guNasuMdarIe jaNaeNa cattAe // 9 // tathAhi;bhadilapurapahuarikesarissa devIe kaNayamAlAe / pavarakalAkulabhavaNaM taNayA guNasuMdarI nAma // 10 // jovvaNapattAe mayA tIse mAyA taheva vihivso| mAyAmahasaoNlaMpi hu kAleNaM sayalamucchannaM // 11 // aha anadiNe pattA sA ranno pAyabaMdaNanimittaM / to taM subannalaMkArabhUsiya pAsiuM rannA // 12 // TuM ca sahAloyaM vivihAlaMkArasAranevatthaM / bhaNio cADusayaNheNa pariyaNo kahaha bho ! majjha // 13 // * kulaTA'nAthavidhavAH paradArA naiveti vikalpya / tA yaH paribhute durlabha iva sa duHkhaM labhate // 1 // puramasti vijayakheTaM kRtAvahelaM purANAM pracurANAm / tatrAsti prakRtibhadro gobhadro nAma vaNik // 2 // malayamatI tadbhAryA durlabho nAmnA'sti tayoH sutaH / vaNikkalAnAM nidhAnaM kulabhavanaM tathA'nAnAm // 3 // athAnyadA pravRttau pitAputrau dvAvapi vANijyakAryeNa / ujjayinI prati gantuM grahItvocitabhANDAni // 4 // gacchadbhayAM dRSTo'rdhapathe dhyAnasaMsthitaH sAdhuH / taM vanditvopaviSTau dhyAnAnte so'pi prabhaNati // 1 // kva gamiSyathaH kAryeNa kena kutaH samAgatAvatra / tAbhyAmapi sarva kathitaM yathApRSTaM, tato munirbhaNati // 6 // ardhavidagdhaM hiNDate sarvo'pi jano dhanArthamudyuktaH / tatkAraNadharma prati nirudyamaH sarvakAlamapi // 7 // dharmeNa vinA manovAJchitAni yadi bhaveyuH kathamapyevameva / tadA tribhuvane'pi sakale na ko'pIha duHkhito bhvet| sarvamapi ca saMpadyate manaIpsitaM nizcitaM sapuNyAnAm / yathA saMprApta guNasundaryA janakena tyaktayA // 9 // bhadilapuraprabhvarikesariNo devyAH kanakamAlAyAH / pravarakalAkulabhavana tanayA guNasundarI nAma // 10 // yauvanaprAptAyA mRtA tasyA mAtA tathaiva vidhivazataH / mAtAmahasAramapi khalu kAlena sakalamutsannam // 11 // athAnyadine prAptA sA rAjJaH pAdavandananimittam / tatastAM suvarNAlaMkArabhUSitAM dRSTrA rAjJA // 12 // dRSTvA ca sabhAlokaM vividhAlaMkArasAranepathyam / bhaNitazcATusatRSNena parijanaH kathayata bho ! mama // 13 // 1 ga. raMDA pa0 / 2 ka. laM tIe kA / Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dulhkhaa| kassa pasAyA tumbhe vilasaha evaM visAlalacchIe ? / to tehiM saMlattaM tujjha pasAeNa nanassa // 14 // guNasuMdarIe paDhiyA sIsaM thuNiUNa udhamaheNa / bhaviyavyayAvaseNaM nivaniravekkhaM imA gAhA // 15 // sA jayau jae lacchI jIi pasAeNa IsarajaNasta / saJcamaliyapi vayaNa sayANapurisAdi manati // 16 // tabbhAvaM muNiUNa payaIe kovaNo bhaNai rAyA / taM kassa pasAeNaM vilasasi, to tIe iya pddhiy||17|| savvo pucakayANaM kambhANaM pAvae phalavivAgaM / avarAhesu guNesu ya nimittamittaM paro hoi // 18 // to rannA ANatto kovi naro jaha paopaNa asthi / nibbhaggasirorayaNaM roranaraM kamavi ANehi // 19 // to teNa tAriso kahArao kovi jhatti aanniio| pariNAvio ya guNasuMdariM sa rbhaavituttunn||20|| sA puNa vatthAIyaM udAliya lihiyavahipakhaMDAI / parihAveuM bhaNiyA jAha io sukrayamaNuhavasu // 21 // bhaNio ya jaNo satro AlAvapi huibhIe jo kAhI / tassa prae sArIro daMDo'vassaM biheyvyo|||22|| niyapaidamageNa samaM pattA sA laggharampi uvavisi / jA tassa sire cihure vivarai tA tANa varagaMvo // 23 // ucchalio chali piva gaMdha gosiiscNdnnvnnss| to tIe so puTTho kahabharo tumha ajja kahiM ? // 24 // kaMdoiyassa haTTe mukko to so kahei, teNa samaM / sA gaMtuM taM bhArayamANAvai niyayagehammi // 25 // tatto caMdaNaphalIu vaNiyahaTTammi vikkiuM kaivi / kaNavatthAI kicivi kiNei mulleNa sA teNa // 26 // mo jatto rukavAo ANIo kaTThabhArao teNa / so suddhajaNehito khaMDAhaMDaM kareUNa // 27 // ANAvio nisIhe gihammi tatto ya caMdaNe tammi / vikkIyammi kameNaM kaNayasahasso samuppanno // 28 // kasya prasAdAd yUyaM vilasataivaM vizAlalakSmyA / tatastaiH saMlapitaM tava prasAdena nAnyasya // 14 // guNasundayo paThitA zIrSa dhUnadhitvocazabdena / bhavitavyaptAvazena nRpanirapekSamiyaM gAthA // 15 // sA jayatu jagati lakSmIryasyAH prasAdenezvaraja nasya / satyamalIkamapi vacana sajJAnapuruSA api mnynte||16|| tadbhAvaM jJAtvA prakRtyA kopano bhaNati rAjA / tvaM kasya prasAdena vilasasi, tatastayeti paThitam // 17 // sarvaH pUrvakRtAnAM karmaNAM prApnoti phalavipAkam / aparAdheSu guNeSu ca nimittamAtraM paro bhavati // 18 // tato rAjJA''jJataH ko'pi naro yathA prayojanamasti / nirbhAgyaziroratnaM roranaraM kamapyAnaya // 19 // tatastena tAdRzaH kASTahArakaH ko'pi jhaTityAnItaH / pariNAyitazca guNasundarI sa rAjJApi tuSTena // 20 // sA punarvastrAdikamuddAlya likhitavAhikAkhaNDAni / paridhApya bhaNitA yAhItaH sukRtamanubhava // 21 // bhaNitazca janaH sarva AlApamapi hyanayA yaH kariSyati / tasya mayA zArIro daNDo'vazyaM vidhAtavyaH // 22 // nijapatidramakeNa samaM prAptA sA tadgRhe upavizya / yAvattasya zirasi cikurAn vivRNoti tAvattebhyo varagandhaH // ucchalitazchalayitumiva gandhaM gozIrSacandanavanasya / tatastayA sa pRSTaH kASThabharo yuSmAkamadya kva? // 24 // kAndaviphasya haTTe muktastataH sa kathayati, tena samam / sA gatvA taM bhAramAnAyayati nijagahe // 25|| tatazcandanaphalakAn vaNighaDhe vikrIya katyapi / kaNavastrAdi kiJcidapi krINAti mUlyena sA tena // 26 // sa yato vRkSAdAnItaH kASThabhArastena / sa mugdhajanebhyaH khaNDamvaNDaM kRtvA // 27 // Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supAsanAha cariammiaha vihiyauciyapariyaNavAhaNasAmaggiyAiM tAI to| vavasAyatthaM desaMtarammi pattAI to kumarI // 29 nivadinnAI vahiyAvatthAI vAyae tao tesu / akkharapaMtIo vAliyAo savvAo pikkhatI // 30 // egattha kaNayasiddhippaogamavaloyae tao savvaM / taM sAmaggi kAuM pauMjae jAva to tattha // 31 // tAvaccheyakasehiM suddhaM pAsai suvannamuppannaM / to teNaM paogeNaM meliya kaNayassa lakkhAi // 32 // bahuvAhaNapariyaNaparigayA ya gaMtUNa gauDadesammi / tattha pavarAI kiNiu bhadakarINa dasa sayAI // 33 pattA ya bhadilapuraM naravaradaMsAviyammi bhUbhAge / bIyaMva bhadilapuraM ThaviUNa ThiyA ya sA tattha // 34 // tIe bhattAvi Thio kalAsu kusalo jaNammi vikkhAo / nAmeNa punnapAlo viyaDDhakelINa kulabhavaNa ukta ca;'zrIparicayAjaDA api bhavantyabhijJA vidagdhacaritAnAm / upadizati kAminInAM yauvanamada eva llitaani| teNavi pAhuDapuvvaM vihiya nivadaMsaNaM vibhUIe / rAyAvi tassa pAse muNiUNaM pavarakariheDaM // 36 // bhaNai mahAyaNavihieNa dehi mulleNa majjha karisahasaM / so bhaNai deva ! nAhaM kAhaM jammatarevi imaM / / kiMpuNa maha AvAse AgaMtu bhoyaNaM kuNau devo / hatthisahassapi hu leu majjha molleNa no kjj||38 to Avajjiyahiyao naresaro tassa teNa vayaNeNa / patto tassAvAse calaMtavaradArupAsAe // 39 // khaMbhasayasaMniviTe tattha ya cauvArayammi naranAho / bhuMjai sA parivesai ekA guNasuMdarI kiMtu // 40 // parivesiUNa paDhamaM phalohaliM pavisaI gihassaMto / annaM kAuM vesaM Agacchai duiyadAreNa // 41 // AnAyito nizIthe gRhe tatazca candane tasmin / vikrIte krameNa kanakasahasUH samutpannaH // 28 // atha vihitocitaparijanavAha nasAmagrIko to tataH / vyavasAyArtha dezAntare prAptau tataH kumArI // 29 // nRpadattAni vahikAvastrANi vAcayati tatasteSu / akSarapatIlitAH sarvAH prekSamANA // 30 // ekatra kanakasiddhiprayogamavalokate tataH sarvAm / tAM sAmagrI kRtvA prayuGkte yAvattatastatra // 31 // tApacchedakaSaiH zuddhaM pazyati suvarNamutpannam / tatastena prayogeNa melayitvA kanakasya lakSANi // 32 // pahuvAhanaparijanaparigatA ca gatvA gauDadeze / tatra pravarANi krItvA bhadrakariNAM daza zatAni // 33 // prAptA ca bhadilapuraM naravaradarzite bhUbhAge / dvitIyamiva bhaddilapuraM sthApayitvA sthitA ca sA tatra // 34 // tasyA bhApi sthitaH kalAsu kuzalo jane vikhyAtaH / nAmnA puNyapAlo vidagdhakelInAM kulbhvnm||35/ tenApi prAbhUtapUrva vihitaM nRpadarzanaM vibhUtyA / rAjApi tasya pArzve jJAtvA pravarakarighaTAm // 36 // bhaNati mahAjanavihitena dehi mUlyena mama karisahasam / sa bhaNati deva ! nAhaM kariSye janmAntare'pIdam / kintu mamAvAse Agatya bhojanaM karotu devaH / hastisahasUmapi hi lAtu mama mUlyena no kAryam // 38 // tata AvarjitahRdayo narezvarastasya tena vacanena / prAptastasyAvAse caladvaradAruprAsAde // 39 // mtambhazatasaMniviSTe tatra ca catudvAre naranAthaH / bhur3e sA pariveveSTi ekA guNasundarI kintu // 40 // Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dulhkhaa| 387 parivemai pakkana, vaMjaNavaraoyaNAI anneNa / anneNaM veseNaM ghayAI tA jAva paivatthu // 42 // . navanavasiMgAreNaM nivassa parivesiyaM tao raayaa| pucchai kai vahuyAo heDAu ya tumha iha saMti ? // 43 // so bhaNai jattiyAo diTThA deveNa, to niyo bhottuM / sutto uvarimabhUmIpallaMke gaMgapuliNasame // 44 // aha vahiyAkhaDehiM nivaiviinnehiM puvvamiva vesaM / kAUNa nivapAse namiu guNasuMdarI bhaNai // 45 // ma uvalakkhaha hou uva uttA to naresaro bhaNai / bAhAvilanayaNajuo ArovaMto tamaMkammi // 46 / / maha duppiuNo taNayA vacche ! guNasuMdaritti nAma tumaM / bhoyaNakAle vacchA dihAvi mae na vinaayaa||47|| avarAvarasiMgArANegavahUvibbhamo jao jAo / uciyaM vesaM kAuM Agacchasu saMpayaM ettha // 48 / / taha ceva kae tIe Ahue taha ya punnapAlammi / paripuTavihavavatto rAyA guNasuMdari bhaNai // 49 // diTTateNa vacchAe ceva maha pariNaya imaM tAva / jaha viDavo dhammaphalaM dhamma puNa kahau me vacchA // 50 // sA puNa kulakameNaM jaNaNIe sAviyAe jiNadhamme / bAlattevi ya niuNA Asi kayA tahavi iya bhaNai / iha AvAsAsanne asthi muNI so visesao dhamma / jANei parikahei ya to rAyA jAi tattheva // 52 // saha putrapAlaguNasuMdarIhiM Ayanni tao dhammaM / bhaNai muNidaM rAyA kAuM rajaTTiI sutthaM // 53 // ahamaNusarAmi iNhi tuha caraNe, to bhaNai munnipvro| naranAha ! ittha atthe nirujjamehi na hoyvvN||54|| to rAyA dhavalahare gaMtuM saha maMtiuM pahANehiM / puttAbhAve ThaviuM taM ciya jAmAuyaM rajje // 55 // pariviSya prathamaM phalaughaM pravizati gRhasyAntaH / anyaM kRtvA vezamAgacchati dvitIyadvAreNa / / 4 1 // pariveveSTi pakvAnnaM, vyaJjanavaraudanAnyanyena / anyena vezena ghRtAdi tAvadyAvatpativastu // 42 // navanavazRGgAreNa nRpasya pariveSitaM tato rAjA / pRcchati kati vadhvo dAsyazca yuSmAkamiha santi ? // 43 // sa bhaNati yAvatyo dRSTA devena, tato nRpo bhuktvA / supta uparitanabhUmIpalyaGke gaGgApulinasame // 44 // atha vahi kAkhaNDairnRpativitIrNaiH pUrvamiva vezam / kRtvA nRpaNardhe natvA guNasundarI bhaNati // 45 // mAmupalakSayata bhUtvopayuktAstato narezvaro bhaNati / bASpAvilanayanayuta AropayaMstAmaGke / / 46 // mama duSpitustanayA vatse ! gaNasundarIti nAma tvam / bhojanakAle vatsA dRSTApi mayA na vijJAtA // 47 // aparAparazRGgArAnekavadhUvibhramo yato jAtaH / ucitaM vezaM kRtvA''gaccha sAMpratamatra // 48 // tathaiva kRte tayA''hUte tathA ca puNyapAle / pripRssttvibhvvaaho rAjA guNasundarI bhaNati // 49 // dRSTAntena vatsAyA eva mama pariNatamidaM tAvat / yathA vibhavo dharmaphalaM dharma punaH kathayatu me vatsA // 50 // sA punaH kulakameNa jananyA zrAvikayA jinadharme / bAlave'pi ca nipuNA''sItkRtA tathApIti bhaNati // 51 // ihAvAsAsanne'sti muniH sa vizeSato dharmam / jAnAti parikathayati ca tato rAjA yAti tatraiva // 52 // saha puNyapAlaguNasundarIbhyAmAkaNya tato dharmam / bhaNati munIndraM rAjA kRtvA rAjyasthiti susthAm // 53 // ahamanusarAmIdAnI tava caraNau, tato bhaNati munipravaraH / naranAtha ! abArthe nirudyamaina bhavitavyam // 54 // sano gajA dhavalagRhe gatvA saha mantrayitvA pradhAnaiH / putrAmAme sthApayitvA tameva jAmAtaraM rAjye // 55 // Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 supAsanAha- carizrammi fafe free raja paripAlai punnapAlanaranAho / nIIe ciraM rajjaM jiNidadhammaM prabhAvito // 56 // guNasuMdarI taNayaM suloyaNaM ThAviUNa rajjammi / lei saha tIi dikkhaM kameNa pAuNai taha mokkhaM // 57 // tA dhammizciya ujjamaha ujjamehiM viNAvi anehi / jeNaM sijyaMti samIhiyAI iha parabhave tumha || 58 // to te bhagati amhe asamatthA nAha ! sAhudhammassa / to gihamacayaMtANaM jo dhammo, kahaha taM amha|| 59 // tatto sammattAI giridhammo teNa tANa vittharao / kahio tehivi gahio vArasabheovi so vihiNA || to baMdiUNa caliyA ujjeNIe tao ya vahariDaM / saMpattA niyaThANe to sayamaMgIkayaM dhammaM // 61 // jaNao pAlai sammaM dulaho puNa dullahaMpi taM ladhuM / aiyarai cautthavayaM eyaM parikapaNaM kAuM // 62 // paradAre maha niyamo na vajjiyavvA aNAhakulaDAo / vikulaDaM ramato aha diTTho so talAreNa // 63 // DaMgAe jajjari baddho, millAvio ya dAUNa / daMDe piuNA evaM baddho muko ya so bahuhA ||64 || tahavi na virama dulaho aNAhakulaDAe saMgame tatto / kAlakkhario piuNA sakai na niyattiraM tahavi / aha annayAya kassavi duhiyAe khattiyassa sayaNaMdhAM / vAlevihavAe viDhio vAhariDaM tIi to milio / baMdhujo tI tayaM ku tADei leTTulauDehiM / dosAyarotti kaliDaMva jhatti catto sa pAhiM // 67 // paDhamaDhavI patto pacchAyAveNa tattha mujjheuM / pattamaNuyattajiNamayadikkho mokkhaM samaNupatto // 68 // gobhavi kalaMkavao tao ya mariUNa | sohamme uvavanno taiyabhave sijjhihI tattha || 69 | hu vidhinA gRhNAti dIkSAM paripAlayati puNyapAlanaranAthaH / nItyA ciraM rAjyaM jinendradharma prabhAvayan // 56 // guNasundaryAstanayaM sulocanaM sthApayitvA rAjye / lAti saha tayA dIkSAM krameNa prApnoti tathA mokSam ||17| tasmAd dharma evodyacchatamudyamairvinA'pyanyaiH / yena sidhyanti samIhitAnIha parabhave yuvayoH ||18|| tatastau bhaNata AvAmasamarthau nAtha ! sAdhudharmasya / tato gRhamatyajatoyoM dharmaH, kathayata tamAvayoH // 29 // tataH samyaktvAdirgRhidharmastena tayorvistarataH / kathitastAbhyAmapi gRhIto dvAdazabhedo'pi sa vidhinA || 60 tato vanditvA calitAvujjayinyAM tatazca vyavahRtya / saMprAptau nijasthAne tataH svayamaGgIkRtaM dharmam // 61 // janakaH pAlayati samyag durlabhaH punardurlabhamapi taM labdhvA / aticarati caturthatratametatparikalpanaM kRtvaa||62|| paradAreSu mama niyamo na varjayitavyA anAthakulaTAH / vizvakulaTAM ramayannatha dRSTaH sa purarakSeNa // 63 // yaSTyA jarjarayitvA baddhaH, mocitazca dattvA / daNDaM pitraivaM baddho muktazca sa bahudhA // 64 // tathApi na viramati durlabho'nAthakulaTAyAH saMgame tataH / kAlakSaritaH pitrA zakyate na nivartayituM tathApi // athAnyadA ca kasyApi duhitrA kSatriyasya madanAndhaH / bAlavidhavyA veSTito vyAhRtya tayA tato militaH // 66 // bandhujanastasyAstaM kuddhyati tADayati leNDulaguDaiH / doSAkara iti kalayitveva jhaTiti tyaktaH sa prANaH / / 67 / prathamapRthivyAM prAptaH pazcAttApena tatra mugdhvA / prAptamanujatvajinamatadIkSo mokSaM samanuprAptaH // 68 // zreSThI gomadro'pi khalvakalaGkatastata mRtvA / saudharma upapannastRtIyabhava setsyati tatra // 69 // 1 ga. larabAra / Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghshaaykhaa| 386 apariggahiyAgamaNa evaM dukkhANa kAraNaM sammaM / cattaparadArasaMgA parivajaha bho ! payatteNa / / 70 // // iti caturthavatadvitIyAticAre durlabhakathA samAptA / / vakkhoruhaveyaNAI ramaNINapaNagakIlaNakaeNa / jo rAgaMdhI sevai sa lahai dukkhAI dhaNauvva // 1 // tathAhi ;gayarAyaNiyasohaM sohammasahaMva vivuhasakinna / vikkamapuraM pasiddhaM taM pAlai vikamanariMdo // 2 // tattharitha siddhitilao nilao lacchIe se piyA lcchii| tANa ca duve puttA dhaNadhaNadevatti vikkhaayaa|| dunnivi kalAsu kusalA sukuluggayavAliyANa bhttaaraa| pagaIe dhaNo kAmI dhaNadevo dhammio dhaNiyaM / / jaha annayA ya keNavi nIyA khittamyi pAmaranareNa / huraDayaphalINapavve purapaccAsannagAmammi // 5 // to tassa puvvabhAe sahayAravaNammi muNivaro diTTho / mayaNovva muttimaMto tiguttigutto ya cunaannii||6|| daTTaNaM taM vaNiyA pucchaMti kuTuMbiyaM kimesa munnii| nAsagganisiyadiTThI ciTThai kaTaMva niciTTho ? // 7 // koDubieNa bhaNiyaM iha ciTuMtassa mAsamavi hohI / na suyai eso na ya bhuMjara ya emeva ciDhei // 8 // to te teNa sameyA gaMtUNa muNiM namitta pucchaMti / ko heU vayagahaNe paDhamavae vaTTamANassa ? // 9 // to bhaNai muNI nisuNaha saMsArAo na annao heU / navaraM maha vayagahaNe visesao kAraNaM bhjaa||10|| dhaNadeveNaM bhaNiyaM jAyA jAyA kahaM nu tuha heU / vayagahaNassa mahAyasa ! kahesu, to kahai so evN||11|| aparigRhItAgamanamevaM duHkhAnAM kAraNaM samyak / tyaktaparadArasaGgAH parivarjayata bhoH ! prayatnena // 70 / / vakSoruhavadanADhIn ramaNInAmanaGgakrIDanakRtena / yo rAgAndhaH sevate sa labhate duHkhAni dhanada iva // 1 // gajarAjajanitazobhaM saudharmasabheva vibudhasaMkIrNam / vikramapuraM prasiddhaM tatpAlayati vikramanarendraH // 2 // tatrAsti siddhitilako nilayo lakSmyAstasya priyA lakSmIH / tayozca dvau putrau dhanadhanadevAviti vikhyAtau / / dvAvapi kalAsu kuzalau sukulodtabAlikayorbhartArau / prakRtyA dhanaH kAmI dhanadevo dhArmiko gADham // 4 // athAnyadA ca kenApi nItau kSetre pAmaranareNa / holikAphalInaparvaNi purapratyAsannagrAme // 5 // tatastasya pUrvabhAge sahakAravane munivaro dRSTaH / madana iva mUrtimAMstriguptiguptazca caturmAnaH // 6 // dRSTvA taM vaNijau pRcchataH kauTumbikaM kimeSa muniH / nAsAgranyastadRSTistiSThati kASThamiva nizceSTaH ? // 7 // kauTumbikena bhaNitamiha tiSThato mAso'pi bhaviSyati / na svapityeSa na ca bhuGkte caivameva tiSThati // 8 // tatastau tena sametau gatvA muni natvA pRcchataH / ko heturvatagrahaNe prathamavayasi vartamAnasya ? // 9 // tato bhaNati muniH zRNuta saMsArAd nAnyo hetuH / kevalaM mama vratagrahaNe vizeSataH kAraNaM bhAryA // 10 // dhanadevena bhANita jAyA jAtA kathaM nu tava hetuH / / vratagrahaNamya mahAyazaH ! kathaya , tataH kathayati sa evm|| 1 ga, ahraaii| Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 khupAsamA cariammi- iha atthi suhAvAsaM nayaraM riumaNo tarhi rAyA | maMtI visAlabuddhI bhajjA raIsuMdarI tassa ||12|| tapurapuratthabhAe ujjANe ciTThae risahabhavaNaM / suravijjAhara kiMnaraniseviyaM tassa dArammi ||13|| cii sahayAratarU savvoyaphalabhareNa niru namio / pArasiyakIra mihuNaM nivasai suhiyaM sayA tattha || 14 | jAo o tassaya pAlaMti paropparaM, aha kayAi / parakIrIAsatto jAo kIro kahavi nAo / / 15 / kIrIe to bhaNio huM pajjattaM khu tujjha saMgeNa / gacchasu tIivi nIDe mA niyaDIhosu maM ramijaM / / 16 / yataH, annAsatte pemmaM pAvammi maI aNujjamo dhamme / mA dijja divtra ! kahavi hu jai ruTTo hosi sayavAraM ||17| to kIreNa bhaNiyaM khamasu pie! majjha eyasavarAhaM / to kIrIe bhaNiyaM mA mahamuhasamuha hosu || 1.8 // ekaM tA ucchiSTaM vAyasaviTThAliyaM ca savisaM ca / ko bhuMjei sayanno annAsattaM jahava annaM ? // 19 // to vAyADo pabhaNai jai evaM maM caesi tA puttaM / gahiUNa gamissAmi sA pabhaNai neya appemi ||20| i jAo saMvAo tesiM puttassa kAraNe garuo / to kIreNa bhaNiyaM rAyasamIve samAgaccha // 21 // jassI nariMdo puttaM, tasseva hohihI ittha / suIvi bhaNai evaM gayAI donivi nivasayA ||22|| kahio niyato terhi, to pabhaNiyaM nariMdeNa / nIivayaNaM vibhAvivi nisuNaha egagacittAI ||23 totA bhave dhUyA jaNaNIe, ahava dhUyAvi / piDaNo bhavei jamhA vIyaM vIyattiya seva ||24|| koyi khite dhanaM payarei tassa taM savvaM / na lahAmi ahaM kiMcivi dArNi mottUNa, iya nAo // 25 ihAsti zubhAvAsaM nagaraM ripumardanastatra rAjA / mantrI vizAlabuddhirbhAryA ratisundarI tasya // 12 // tatpurapaurastyabhAge udyAne tiSThati RSabhabhavanam / suravidyAdhara kinnaraniSevitaM tasya dvAre ||13|| tiSThati sahakArataruH sarvartukaphalabhareNa nizcitaM nataH / pArasIkakIramithunaM nivasati sukhitaM sadA tatra // 14 jAtazca sutastaM ca pAlayataH parasparaM, atha kadAcit / parakIryAsakto jAtaH kIraH kathamapi jJAtaH // 15 // tato bhaNito hUM paryAptaM khalu tava saGgena / gaccha tasyA eva nIDe mA nikaTIbhava mAM ramayitum // 16 anyAsakte prema pApe matiranudyamo dharme / mA dA daiva ! kathamapi hi yadi ruSTo bhavasi zatakRtvaH // 17 // tataH kIreNa bhaNitaM kSamasva priye ! mamaitamaparAdham / tataH kIryA bhaNitaM mA manmukhasaMmukho bhava // 18 // ekaM tAvaducchiSTaM vAyasoddAlitaM ca saviSaM ca / ko bhuGkte sakarNo'nyAsaktaM yathAvA'nnam ? // 19 // tato vAcATaH prabhaNati yadyevaM mAM tyajasi tadA putram / gRhItvA gamiSyAmi sA prabhaNati naivAparyAmi ||20|| iti jAtaH saMvAdastayoH putrasya kAraNe guruH / tataH kIreNa bhaNitaM rAjasamIpe samAgaccha // 21 // yasyApayiSyati narendraH putraM, tasyaiva bhaviSyatyatra / zukyapi bhaNatyevaM gatau dvAvapi nRpasakAzam // 22 // kathito nijavRttAntastAbhyAM tataH prabhaNitaM narendreNa / nItivacanaM vibhAvya zRNutamekAgracittau // 23 // putrastAtasya bhaved duhitA jananyAH, athavA duhitApi / piturbhaved yasmAda bIjaM vaptureva ||24|| kauTumbikazca kSetre dhAnyaM vapati tasya tat sarvam / na labhe'haM kiJcidapi karaM muktvA, iti nyAyaH // 25 // Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhnnykdd'aa| to kIrIe bhaNiya evaM ciya hou kiMca sirikaraNe / lihasu vahiyAe evaM anjappabhiI imA nII // 26 // teNavi taheva vihiyaM korI kIreNa saha gayA tthaanne| appai kIrassa suyaM, suyanANiM muNivaraM ttth||27|| pAsai sahayAratale taM vaMdiya pucchae niyaM AuM / kahai muNI taiyadiNe mariUNaM ittha scivgihe||28|| uppajjasi taNayA taM narabhavabaddhAuyattajogeNa / tatto iha nivabhajjA iya suNiu jAi jinnbhvnne||29|| vaMdittu jiNaM kassavi pAsAo bhavaNauttaraMgammi / puvvuttaakkharAI lihAvae ii maNe dhari // 30 // jaivi hu vihivasaraNa kahavi bhamaMtIe akkhare daTTuM / uppajjai maha jAIsumaraNamaha jAi maNipAse // 31 // giNhai vihiNANasaNaM samAhijogeNa pattapajjatA / pANavimukkA tatto visAlabuddhissa bhajjAe // 32 // raisuMdarIe taNayA uttattasuvananighasasamavannA / uppannA kayapunnA bhuvaNANadatti nAmeNa // 33 // ucio kalAkalAvo viyANio tIe thevadiyahehiM / aha annadiNe pattA ujANe jiNaharassaMto // akkharapaMti daTTuM puvvuttaM jAyajAisaraNA sA / jANai kIrabhavaM taM savaiyaraM to imaM muNai // 35 // eyassa pabhAveNaM jiNasma jAyA ahaM sacivagehe / to paidiNapi pUyai vaidai bhattIe taM devaM // 36 // sacivassa gihe ciTThai pahANaturao, nivassa turagINaM / teNa ya jAyA bahuyA turaMgamA mNtigehaao||37|| ANAvai te rAyA, bhuvaNANadA na dei appeuM / mahatAyakisoreNa jAyA savve jao ee // 38 // tA tAyassa ime khalu havaMti no naravaissa jeNa purA / kIramihuNassa jAe puttavivAe imaM lihiy||39|| sirikaraNIyavahIe 'bIyaM bIyattiyassa havai' tti / to vimhieNa rannA sA vahiyA vAiyA jAva // 40 // tataH kIryA bhaNitamevameva bhavatu kiJca zrIkaraNe / likha vahikAyAmetadadyaprabhRtIyaM nItiH // 26 // tenApi tathaiva vihitaM kIrI kIreNa saha gatA sthAne / arpayati karAiya sutaM, zrutajJAninaM munivaraM tatra // 27 // pazyati sahakAratale taM vanditvA pRcchati nijamAyuH / kathayati munistRtIyadine mRtvAtra sacivagRhe // 28 // utpatsyase tanayA tvaM narabhavabaddhAyuSkatvayogena / tata iha nRpabhAyeMti zrutvA yAti jinabhavane // 29 // vanditvA jinaM kasyApi pArzada bhavanottarAGge / pUrvoktAkSarANi lekhayatIti manasi dhRtvA // 30 // yadi hi vidhivazena kathamapi bhramantyA akSarANi dRSTvA / utpadyeta mama jAtismaraNamatha yAti munipArzve // 31 // gRhNAti vidhinA'nazanaM samAdhiyogena prAptaparyantA / prANavimuktA tato vizAlabuddharbhAryAyAH // 32 // ratisundaryAstanayottaptasuvarNanikaSasamavarNA / utpannA kRtapuNyA bhuvanAnandeti nAmnA // 33 // ucitaH kalAkalApo vijJAtastayA stokadivasaH / athAnyadine prAptodyAne jinagRhasyAntaH // 34 // akSarapaGktiM dRSTrA pUrvoktAM jAtajAtismaraNA sA / jAnAti kIrabhavaM taM savyatikaraM tata idaM jAnAti / / etasya prabhAveNa jinasya jAtAhaM sacivagehe / tataH pratidinamapi pUjayati vandate bhaktyA taM devam // 36 // sacivasya gRhe tiSThati pradhAnaturago, nRpasya turagINAm / tena ca jAtA bahavasturaMgamA mantrigehAt // 37 // AnAyayati tAn rAjA, bhuvanAnandA na dadAtyarpayitum / mattAtakizoreNa jAtAH sarve yata ete // 38 // tasmAttAtasyeme khalu bhavanti no narapateyena purA / kIramithunasya jAte putravivAde iMdaM likhitam // 39 // Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supAsanAda-cariammi tA naM taheva daTTuM nAyA sA vAlapaMDiyA rannA / sacivAu maggiUNaM pariNIyA to imaM bhaNiyA / / 41 // apaMDiyA si vAle ! AgaMtavvaM na tAva maha mehe / jAva na jAo putto savvuttamagugagaNoveo // 42 // tIivi bhaNiyaM piyayama ! putte jAe avassa tuha gehe / AgaMtavvaM khu mae tahA painnaM imaM suNasu // 43 // jai saccakoviA haM to tuha hatyAu soyaissAmi / niacaraNe, taha taM niupANahiyAuvi vAhisma // iya egaMte bhaNiuM gayA ya niyapiugihammi sA bAlA / piuNo ne vuttaMtaM sAhai savvaMpi egate / / 45 / / to sacivo bhaNai kahaM vacche ! aidugbaDaM imaM ghaDiyaM ? / sA bhaNai tAya! picchanu na dugghaDaM kiMpi buddhiie| sacivenoktam ;visamA khalu kajjagaI naya sA dANeNa neya buddhIe / naya poriseNa sijjhai ekaM divvaM pamottRNa / / 47 to bhaNiyaM bAlAe evaM ciya ittha natthi saMdeho / buddhIvi kampavasAo jAyai jIvANa kila kje|| ki bahuNA tAya! tuma nivasta gehAu pacchime bhaage| siririsahasAmibhavaNaM himagirisiharaMca nimpavasu / / tammivitikAlapicchaNayaucchavo jaha havei taha kugasu / majjhavi giha vihijjau vilAsiNIbhavaNamajjhammi kAovi phArasiMgArasAraaisarasagIyakusalAo / kAovi bharahavarahAvabhAvaniuNAu naTTammi // 51 // anAu veNuvINAmuiMgapaDupaDahavAyaNapavINA / kAyavAo tAo sAuJciya na uNa purisA // 52 // tIe jaM jaha bhaNiyaM taM taha saciveNa kAriyaM savvaM / thovadiNANaM majjhe sayamavi sA tattha naccei // 53 // aha annayA nariMdo parigaliyanisAe nisuNae gIyaM / purisuttamANa tANaM jiNANa siririsahamAINa / / zrIkaraNIyavAhikAyAM 'bIjaM vapturbhavati' iti / tato vismitena rAjJA sA vahikA vAcitA yAvat // 40 // tAvat tattathaiva dRSTrA jJAtA sA bAlapaNDitA rAjJA / sacivAda mArgayitvA pariNItA tata idaM bhaNitA // 41 // atipaNDitA'si bAle ! AgantavyaM na tAvad mama gehe / yAvanna jAtaH putraH sarvottamaguNagaNopetaH // 42 // tayApi bhaNitaM priyatama ! puDhe jAte'vazyaM tava gehe / AgantavyaM khalu mayA tathA pratijJAmimAM shnnu||43|| yadi satyakovidAhaM latastava hastAcchocayiSyAmi / nijacaraNau, tathA tvAM nijopAnahAvapi vaahyissyaami|| ityekAnte bhaNitvA gatA ca nijapitRgRhe sA bAlA / pitustaM vRttAntaM kathayati sarvamapyekAnte // 45 // tataH sacivo bhaNIta kathaM vatse ! atidurghaTamidaM ghaTitam ! / sA bhaNati tAta ! pazya na durghaTaM kimapi buddheH|| viSamA khalu kAryagatinaca sA dAnena naiva buddhayA / naca pauruSeNa sidhyatyekaM devaM pramucya // 47 // tato bhaNitaM bAlayaivamevAtra nAsti saMdehaH / buddhirapi karmavazAjjAyate jIvAnA kila kArye // 48 // kiMbahunA tAta ! tvaM nRpasya gehAt pazcime bhAge / zrIRSabhasvAmibhavanaM himagirizikharamiva nirmApaya // 49 tasminnapi trikAlaprekSaNakotsavo yathA bhavati tathA kuru / mamApi gRhaM vidhIyatAM vilaasiniibhvnmdhye||50 kA api sphArazRGgArasArAtisarasagItakuzalAH / kA api bharatavarahAvabhAvanipuNA nATye // 11 // anyA veNuvINAmRdaGgapaTupaTahavAdanapravINAH / kartavyAstA vezyA eva na punaH puruSAH // 52 // tayA yadyathA bhaNitaM tattathA sacivena kAritaM sarvam / stokadinAnAM madhye, svayamapi sA tatra nRtyati // 53 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 363 dhagAyakahA / 1 to pacchimadAreNa viNiggao Agao ya jiNabhavaNe / picchA acchINachaNaM accharamaiyaMva picchaNaya || vAdA sayameva naccae navanavehiM pADhehiM / akkhitto to rAyA kayavaMThavisivattha ||26|| to vitte picchaNa suhAsaNeNaM gayA sabhavaNammi / rAyAvi tIe sariso sutto rayaNIe tattheva // 57 // evaM pada ci picchaNayaM picchae taha gihammi / tIi samaM saMvasaI jaM jaMpai so tarhi taM sA // 58 // fortrete kahAva sovi hu bahiyAe lihai taM savvaM / annadiNe jaMpANe pANahie muttamArUDhA / / 59 // bhaNio rAyA tIe maha vAhaNavAhiNI ihaM natthi / tA taM ciya vahasu ime tahatti teNAvi niyasirasA || ANIyAo tAo sutto tattheva addharattammi / sA tayabhimuhaM jaMpara maha pAyA ajja Dajjhati // 61 // tA uvehi dAsiMcaraNe talahaTTae khaNaM ekaM / maha ei jeNa nidA to so talahaTTa sapa ||62 || tIe nivAriovi hu, aha suhasuttA puloyae sAvi / sumiNammi punnacaMdaM pavisaMtaM niyayavayama || taM pAsi viddhA talataM nievi taM caraNe / to sahasA uTTheuM miralAviya kahai se sumiNaM ||64 || rannA bhaNiyaM pasayacchi ! nicchiyaM tuha varo subha hohI / jA tA vihAvarIviramasUyago vajjio saMkho || itto udvivarAyA vacai gehammi sAvi sajjhAyaM / kuNamANI tAtra ThiyA jA uio diNamaNI tatto || piuge saMpattA dAraM pihiUNa tassa gehassa / pacchannaThiyA ciTThai kahi piraNo syaNicariyaM ||67 || divasabhavaM maM paripAi sA suheNa piugehe / to rAyA tIe gihe taheva vIe diNammi gao // 68 // I athAnyadA narendraH parigalitanizAyAM zRNoti gItam / puruSottamAnAM teSAM jinAnAM zrI RSabhAdInAm // 54 // tataH pazcimadvAreNa vinirgata Agatazca jinabhavane / pazyatyakSINakSaNamapsaromayamiva prekSaNakam ||19|| bhuvanAnandA svayameva nRtyati navanavaiH pAThaiH / AkSiptastato rAjA kRtagaNDaviziSTanepathyaH // 56 // tato vRtte prekSaNake sukhAsanena gatA svabhavane / rAjApi tayA saha supto rajanyAM tatraiva // 57 // evaM pratidivasameva prekSaNakaM pazyati tathA gRhe / tayA samaM saMvasati yajjalpati sa tatra tatsA // 58 // nijajanakasya kathayati so'pi khalu vahikAyAM likhati tatsarvam / anyadine sopAne upAnahau muktatvA''rUDhA // bhaNito rAjA tayA mama vAhanavAhinIha nAsti / tasmAttvameva vaheme tatheti tenApi nijazirasA // 60 // AnIte te, suptastatraivArdharAtre / sA tadabhimukhaM jalpati mama pAdAvadya dahyete // 61 // tasmAdutthApaya dAsIM caraNau siJcat kSaNamekam / mameyAd yathA nidrA tataH sa siJcati svayamapi // 62 // tathA nivArito'pi khalu, atha sukhasuptA pralokate sApi / svapne pUrNacandraM pravizantaM nijavadane // 63 // taM dRSTvA vibuddhA siJcantaM dRSTrA taM caraNau / tataH sahasotthAya mocayitvA kathayati tasmai svapnam // 64 // rAjJA bhaNitaM mRgAkSi ! nizcitaM tava varaH suto bhaviSyati / yAvattAvadvibhAvarIvirAmasUcako vAditaH zaGkhaH // ita utthAya rAjA vrajati gehe sApi svAdhyAyam / kurvANA tAvatsthitA yAvadudito dinamaNistataH // 66 // pitRgehe saMpAmA dvAraM pidhAya tassa gehamya / pracchannasthitA tiSThati kathayitvA pitU rajanicaritam ||67 // taddivasabhavaM garbha paripAlayatiM sA sukhena pitRgeha / tato rAjA tasyA gRhe tathaiva dvitIye dine gataH // 68 / / Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supAsanAha cariammi-. tA tattha na taM pAsai to pucchai pADivesiyaM tIse / kattha gayA he ! esA lIlAvainAmiyA, sAha // 69 // jANAmi nAha ! nAhaM, to rAyA vimagadummaNI sato / tIe virahe duhio taM rayaNi gamai, vIyadiNe // pucchai maMtiM jaha tuha bhavaNe jA mUlameharI Asi / lIlAvaittinAmA sA kattha gayatti sAhesu ? / / 71 // so bhaNai deva ! kalle paccUse sA balAvi gehAo / nIsAriyA maeciya jeNa iyaM saMpayaM ruTA / / 72 / / kassavi Thakkuraputtassa bannaeNaM na ei jiNabhavaNe / naya paMjalamolaggai laggai rADIvi sikkhaviyA // 73 / to taTTANe annA nivesiyavvA mae ya mehariyA / to moNaM kAUNaM Thio nariMdo, io sAvi / / 74 / pasavai samayammi suyaM varalakkhaNasaMjuyaM supacchannaM / vaDDhai sacivassa gihe tA jAva kalANa paargo| to annadiNe maMtI bhuvaNANaMda saputtayaM neuM / daMsaha nivassa sovi hu taM pucchai kA imA mahilA ? // to maMtI bhaNai imA nariMda ! tuha paNaiNI maha suyA ya / eso ya tumha taNao maha puNa dohittao naah!| to vimhaio rAyA jA kiMpi hu jaMpihI tao vhiyaa| saciveNa tassa sahasA samappiyA so u vaaei| jaM kiMci tIe saddhiM rahammi parijaMpiyaM taha kayaMpi / taM savvaM ciya pAsai lihiyaM vahiyAe svvivrN| to harisavisAeNaM samaM nariMdo kare kareUNa / kumaramavagRhiUNa ya niyaaMke ThAvio tAva // 8 // bhaNai ya bhuvaNANadaM araM jio raMjio ahaM tumae / niyayapainnAnivvAhaNeNa taha taNayalaMbheNa // 81 tA tuha rajaM eyaM eso putto ya tujjha iha rAyA / sasamIhiya mae puNa kAyavvaM saMpayaM ceva // 82 / / tadA tatra na tAM pazyati tataH pRcchati prAtizmikIM tasyAH / kutra gatA he ! eSA lIlAvatInAmikA, sAha jAnAmi nAtha ! nAhaM, tato rAjA vimanodurmanAH san / tasyA virahe duHkhitastAM rajani gamayati, dvitIyadine pRcchati mantriNaM yathA tava bhavane yA mUlagAyanI AsIt / lIlAvatItinAmA sA kutra gateti kathaya ?||71 sa bhaNati deva ! kalye pratyUSe sA balAdapi gehAt / niHsAritA mayeva yeneya sAMprataM ruSTA // 72 // kasyApi Thakkuraputrasya varNakena naiti jinabhavane / na ca prAjalamavalagati lagati raTituM zikSitA // 73 // tatastataH-thAne'nyA nivezayitavyA mayA ca gAyanI / tato mAnaM kRtvA sthito narendraH, itaH sApi // 74 // prasUte samaye putraM varalakSaNasaMyutaM supracchannam / vardhate sacivasya gRhe tAvadyAvatkalAnAM pAragataH // 7 // tato'nyadine mantrI bhuvanAnandA saputra kA nItvA / darzayati nRpasya, so'pi hi taM pRcchati keyaM mahilA hai| tato mantrI bhaNatIyaM narendra ! tava praNayinI mama sutA ca / eSa ca tava tanayo mama punauhitro nAtha ! | tato vismito rAjA yAvatkimapi hi jalpiSyati tato vhikaa| sacivena tasya sahasA samarpitA sa tu vaacyti| yatkiJcittayA sAdha rahasi parijalpitaM tathA kRtamapi / tatsarvameva pazyati likhitaM vahikAyAM savivaraNam // tato harSaviSAdAbhyAM samaM narendraH kare kRtvA / kumAramavagRhya ca nijAGke sthApitastAvat // 8 // bhaNati ca bhuvanAnandAmaraM jitA raJjitazcAhaM tvayA / nijapratijJAnivohaNena tathA tanayalAbhena / / 81 // tasmAttava rAjyametadeSa putrazca taveha rAjA / svasamIhitaM mayA punaH kartavyaM sAMpratamava // 82 // 1ka, 'yA mehariyA lii| 2kha, ga, sajja / 3 kha ga, snti| Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhaNayakahA / fafe maha bhogeNaM visidhisi maha purisasArameyassa / dhisidhisi me rajjeNavi jo jittoitthiyAeva to saciveNa bhaNiyaM mA mA mA deva ! kheyamuvvahasu / appayippayAko devo sanvattha laddhajaso // 84 // to yA bAhAra ghari maMti paryapae evaM / itthatthe maha vigyaM kAyavvaM neya keNAvi // 85 // 1 iya bhaNi to kumaro ahisitto niyapayammi arisIho / nAmapi se viinna trayaM pavannaM teo, so haiM / / iya bho ! niyanivveyasta kAraNaM sAhiya mae tumha / ava bhave bhavANaM savvaMpi virAgautti // 87 to tumhANavi jutto dhammammi samujjamo jiNakkhAe / jai jaidhammamasattA kAuM to kuNaha gihidhammaM / / samma sammattAI, tevi hutaM giriha gayA gehe / pAleti samAhIe doSi hu pUyati jivitra // 89 // treat dicitto ghaNao uNa visayalAlaso dhaNiyaM / bhramai pamayANa majjhe pamAyamayabhibhalo nicaM // kavi sarisaM hAsaM phAsaMpi karei kIivi chaleNa / AliMgai kAo uNa abalAo balAvi ghittaNa // iya vilasaMto diTTho dhaNadeveNaM kayAi egaMte / vAhariu to bhaNio bhadda ! imaM tujjha na hu jutta // 92 // 'paMDivanavayavisesa iyarovi na evamAyarai pAveM / kiMpuNa kuMluggao taM jiNadhammaviU viseseNa // 93 // esA anaMgakIlA pIlA turiyavtrayasta saDDhANaM / ihaparaloyaviruddhaM tA cayasu imaM tumaM bhAya ! // 94 // to teNa so bhaNio bhAuya ! mA bhaNasu kiMpi maha samuhaM / na caemiNaMgakIDaM parihariDaM ramaNilolohaM // jANavi ahiyaM mohaMdhI hoi iya vibhAve / so hu ghaNo dhaNadeveNuvikkhio bhamai sacchaMda || 96 || dhivig mama bhogAn dhig dhig mAM puruSasArameyam / dhigdhim me rAjyamapi yo jitaH striyA'pi // 83 // tataH sacivena bhaNitaM mA mA mA deva ! khedamudvaha / apratihatapratApo devaH sarvatra labdhayazAH // 84 // tato rAjA bAhunA dhRtvA mantriNaM prajalpatyevam / atrArthe mama vighnaH kartavyo naiva kenApi // 85 // iti bhaNitvA tataH kumAro'bhiSikto nijapade'risiMhaH / nAmApi tasya vitIrNa vrataM prapannaM tataH so'ham // 86 // iti bhoH ' nijanivedasya kAraNaM kathitaM mayA yuvayoH / athavA bhave bhavyAnAM sarvamapi vairAgyaheturiti // 87 // tato yuvayorapi yukto dharme samudyamo jinAkhyAte / yadi yatidharmamazaktau kartuM tataH kurutaM gRhidharmam // 88 // samyak samyaktvAdi, tAvapi hi taM gRhItvA gatau gehe / pAlayataH samAdhinA dvAvapi pUjayato jinabimbam // 89 // dhanadevo dRDhacitto ghanaH punarviSayalAlaso gADham / bhramati pramadAnAM madhye pramAdamadavihvalo nityam // 90 // kApi saha hAsyaM sparzamapi karoti kasyA api cchalena / AliGgati kAH punaravalA balAdapi gRhItvA // 91 // iti vilasan dRSTo dhanadevena kadAcidekAnte / AhUya tato maNito bhadra ! idaM tava na khalu yuktam // 92 // pratipannatratavizeSa itaro'pi naitramAcarati pApam / kiM punaH kulodgatastvaM jinadharmavida vizeSeNa ? // 93 // * eSA'naGgakrIDA pIDA turyatratasya zrAddhAnAm / ihaparalokaviruddhaM tasmAttyajedaM tvaM bhrAtaH ! // 94 // tatastena sa maNito bhrAtaH ! mA bhaNa kimapi mama saMmukham / na zaknomyanaGgakrIDAM parihartuM ramaNIlolo'ham // jAtyandhebhyo'pyavika mohAndho bhavatIti vibhAvya / sa khalu dhano dhanadevenopekSito bhramati svacchandam // 96 // 1. ga. mae 2 ke kulaga c 365. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supAsanAha-carizrammi jattheva itthiyANaM mamavAo tattha nicchiyaM jAi / aha kumarapAlakhattiyaduhiyAe ahiyarUvAe // 97 // laddho sarIraphAse tIe pariraMbhaNa karemANo / diTTho tajjaNaeNaM nimUDiuM kaMvaghAehiM // 98 // baddho coruvya tao pakkhitto cArayammi ciMtei / haddhI maha vayabhaMgA phalio ihayapi pAvatarU / / 99 // jai kahavi ekavAraM imAu dukkhAu naNu vicchuTTissaM / to na puNovi karissa evamahaM kAmakIlati // to piuNA bahudaviNeNa moio niyagihammi so nIo / bIyadiNe mariUNaM nAgakumAro samuppanno tatto bhamiUNa bhave bhavakkhayaM pAvihI ya so'vassaM / dhaNadevo uNa taie bhavammi sivasaMpayaM lahihI / / kIlAe kAmaM pai pAvai dhaNauvva ihabhavevi duhaM / tamhA viveiNA sA parihariyavvA payatteNa // 103 // parihariaNaMgakIlaM dharei jo baMbhaceravayamasamaM / so pAvai nivvANaM azA kammakravayaM kAuM / / 104 // // iti caturthavate tRtIyAticAravipAke dhanadattakathAnakaM samAptam // kannAhalalAbhatthaM paravIvAhaM karei punnaTThA / so duhasAyaramaggo duggo iva pAvai aNatthaM // 1 // tathAhi;atthi avaMtIvisae ujjeNI puravarI jayapasiddhA / kulabhUsaNo ya siTTI tabbhajjA bhUmaNAnAmA // 2 // tANa suo saMjAo duggo nAmeNa jovvaNatthovi / bAlocciya ciTTAe ummatto bhamai puramajhe // 3 // dohaggakammavasao ramaNI maNasAvi taM na patthei / neheNavi AlaviyA akose se payacchei // 4 // yatraiva strINAM samavAyastatra nizcitaM yAti / atha kumArapAlakSattriyaduhituradhikarUpAyAH // 27 // lubdhaH zarIrasparza tasyAH parirambhaM kurvANaH / dRSTastajanakena nihatya kambAghAtaiH // 98 // baddhazcaura iva tataH prakSiptazcArake cintayati / hA dhig mama vratabhaGgAtphalita ihApi pApataruH // 19 // yadi kathamapyekavAramasmAd duHkhAnnanu vicchoTiSyAmi / tato na punarapi kariSya evamahaM kAmakrIDAmiti / tataH pitrA bahudraviNena mocito nijagRhe sa nItaH / dvitIya dine mRtvA nAgakumAraH samutpannaH // 101 // tato bhrAntvA bhave bhavakSayaM prApsyati ca so'vazyam / dhanadevaH punastRtIye bhave zivasaMpadaM lapsyate // 102 krIDayA kAmaM prati prApnoti dhana ivehabhave'pi duHkham / tasmAdvivakinA sA parihartavyA prayatnena // 10 // parihRtyAnaGgakrIDA dharati yo brahmacaryavratamasamam / sa prApnoti nirvANamacirAtkarmakSayaM kRtvA // 104 // - kanyAphalalAbhArtha paravIvAhaM karoti puNyArtham / sa duHkhasAgaramagno durga iva prApnotyanartham // 1 // astyavantIviSaya ujjayinI purIvarA jagatprasiddhA / kulabhUSaNazca zreSThI tadbhAryA bhUSaNAnAmA // 2 // tayoH sutaH saMjAto durgA nAmnA yauvanastho'pi / bAla eva ceSTayonmatto bhramati puramadhye // 3 // daurbhAgyakarmavazato ramaNI manasApi taM na prArthayate / snehanApyAlapitA''krozAMstasya prayacchati // 4 // 1ba, ga. "mAsa jayanannA / Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duggakahA 397 dohaggatajjieNa puTTho kAvAlio tao teNa / tuha kAvi asthi vijA sohaggakarI viseseNa ? / / 5 / / so bhaNai atthi tipurAvijA sajjovi dei sohaggaM / jA sumaraNamitteNavi vihiNA saMsAhiyA sNtii|| to bhaNiyaM duggeNaM jai evaM tA payaccha me vijaM / kAUNa gurupasAyaM teNavi vihiNA viinnA saa||7|| kaNavIrakusumalakkhaM saguggulaM gahivi annayA duggo / tipurAvijAdevIpasAhaNatthaM gao malae // 8 // tA jAva tattha nivamaMdirassa dArammi kevalI diTTho / desaMto sugaipahaM kiMnaranarasurasamUhasta // 9 // tatto so pariciMtai nUNaM sohaggaguNanihI eso / siddhatipurAivijjo kovi mahappA mahAsiddho // 10 // sAisayacciya vijA eyassa kAvAliyAu, tA eyaM / patthemi kiMpi vijjaM iya heU vaMdio sAhU // 11 // teNAvi dhammalAbho dinno saMbhAsio ya uvaviThTho / muNiNAvi samAraddhA dhammakahAM taMpi udisi||12|| tadyathA;kAmaM kAmAsatto vijjAmaMtehiM cunnajogehiM / ramaNIu mohiUNaM jo bhuMjai so ya kAleNa // 13 // na ya muMcai paradAraM gammAgammaM ca na cayai kayAvi / iha jammammivi pAvai pAvo to tikkhdukkhaaii|| ahiya taha doharagaM hoi aNiTo ya savvaloyasma / dohaggadukkhanaDio so bhamai bhImabhavagahaNe // 15 // nAyAgayAvi bhogA bhayAvahA kammabaMdhaheU ya / kiM puNa ummaggagayA samaggalaM galiyaguNagarimA ? // 16 // iyaro taNuovi guNo. mA hou, haveu kevalaM sIlaM / jo jIvANaM maNavaMchiyAI kajjAiM pUrei // 17 // jasavihavahANiparibhavakalaMkaduhapamuhadosadaMdolI / sIlaviyalANa purisAhamANa nUNaM samAvaDai // 18 // daurbhAgyatarjitena pRSTaH kApAlikastatastena / tava kApyasti vidyA saubhAgyakarI vizeSeNa ? // 9 // sa bhaNatyasti tripurAvidyA sadyo'pi dadAti saubhAgyam / yA smaraNamAtreNApi vidhinA saMsAdhitA satI // 6 // tato bhaNitaM durgeNa yadyevaM tadA prayaccha me vidyAm / kRtvA guruprasAdaM tenApi vidhinA vitIrNA sA // 7 // kaNavIrakusumalA saguggulu gRhItvA'nyadA durgaH / tripurAvidyAdevIprasAdhanArtha gato malaye // 8 // tAvadyAvattatra nRpamandirasya dvAre kevalI dRSTaH / dezayan sugatipathaM kinnara narasurasamUhasya / / 9 / / tataH sa paricintayati nUnaM saubhAgyaguNanidhireSaH / siddhatripurAdividyaH ko'pi mahAtmA mahAsiddhaH // 10 // sAtizayaiva vidyetasya kApAlikAta, tasmAdenam / prArthaye kAmapi vidyAmiti hetorvanditaH sAdhuH // 11 // tenApi dharmalAbho dattaH saMbhASitazcopaviSTaH / muninApi samArabdhA dharmakathA tamapyuddizya // 12 // kAmaM kAmAsakto vidyAmantraizcUrNayogaiH / ramaNIrmoha yitvA yo mujhe sa ca kAlena // 13 // na ca muJcati paradArAn gamyAgamyAM ca na tyajati kadApi / iha janmanyapi prApnoti pApastatastIkSNaHkhAni // 'adhikaM tathA daurbhAgyaM bhavatyaniSTazca sarvalokasya / daurbhAgyaduHkhanaTitaH sa bhramati bhImabhavagahane // 15 // nyAyAgatA api bhogA bhayAvahAH karmabandhahetavazca / kiM punarunmArgagatAH samargalaM galitaguNagarimANaH / / itarastanurapi guNo mA bhavatu, bhavatu kevalaM zIlam / yo jIvAnAM manovAJchitAni kAryANi pUrayati // 17 // 1 kha, ga niyamaM 12 kha. gavadaUNaM vijja patthina ii gunninmH| Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 supAsanAda-rimasmi -- kizca / paMca ee mahApAvA bhaNiyA sanvannuNA iha / jesiM pArvati duvakhAI pAvabuddhI narAhamA ||19|| bhUhiMsA musAvAo coriyA mehuNaM tahA / parigaho mahAraMbho mahAsahArihA ime ||20|| iccAidesaNaM niNiUNa saMvegamAgayA parisA / duggovi bhaNai bhayatraM ! paMcamahApAtra parihAro ||21|| kAvvo tA saMpai niyamaM me dehi, nANiNA dino / sammattapuvvagaM so namiUNa muNi gao gehe ||22| pAlai sAvagadhammaM dhammabhAveNa vaDDhae riddhI / dinnA se niyadhUyA keNAvi mahiTThieNa tao || 23 | tI samaM so bhuMjai visae, jAyA yaM tassa do puttA / aha annayA ya duggo jA vaccA haTTamaggammi ||24| tA tattha AgaeNa diTTho kAvAlieNa teNeva / karakaliyakavAleNaM dinnA tipurA purA jeNa || 25 || bhaNio ya imaM duggo majjha pasAeNa erisA riddhI / pattA savvAvi tae to vayaNaM suNasu maha inhi || jeNaM bhavaMtarevi hu dohaggaM dugga ! tuha na hu bhavei / bahuyAu kannayAu pariNAvaha vaMbhaNAINaM ||27|| to duggeNa bhaNiyaM tipurA nahu sAhiyA mae taiyA / na hu sAhiyA jao iha lacchI uNa dhammaprabhavA me // dhammo muNipasAyA tumapi heU ya tattha saMjAo / jaM bhaNasi kannayANaM pariNAvaNamiha na taM juttaM // 29 // bhavyayAro teNa karaNaM havai mahAvassaM / loyavyavahAreNa niyataNayANaMpi taM hoi ||30|| karvAlieNa bhaNiyaM jai evaM tahAci mannaNijjo haM / jaM hohI iha pAvaM taM majjha havissai na tujjha // 31| iya paidipi paNa so taM to teNa taduvaroheNa / bhaNio dasa kannAo vivAhaissaM ahaM tatto ||32| yazovibhavahAniparibhavakalaGkaduHkhapramukha doSadvandvAlI | zIlavikalAnAM puruSAdhamAnAM nUnaM samApatati // 18 // paJcaitaM mahApApA bhaNitAH sarvajJeneha / yebhyaH prApnuvanti duHkhAni pApabuddhayo narAdhamAH // 19 // bhUtahiMsA mRSAvAdazcorikA maithunaM tathA / parigraho mahArambho mahAzabdAhI ime ||20|| ityAdidezanAM zrutvA saMvegamAgatA pariSat | durgo'pi bhaNati bhagavan ! paJcamahApApaparihAraH // 21 // kartavyastasmAtsaMprati niyamaM me dehi, jJAninA dattaH / samyaktvapUrvakaM sa natvA muniM gato gehe // 22 // pAlayati zrAvaka prabhAveNa vartate RddhiH / dattA tasmai nijaduhitA kenApi maharddhikena tataH // 23 // tayA samaM sa bhuGkte viSayAn jAtau ca tasya dvau putrau / athAnyadA ca durge yAvad jati haTTamArge ||24|| tAvattatrAgatena dRSTaH kApAlikena tenaiva / karakalitakapAlena dattA tripurA purA yena ||22|| bhaNitazcedaM durgA mama prasAdanedRzI RddhiH / prAptA sarvApi tvayA tato vacanaM zRNu mamedAnIm // 26 // yena bhavAntare'pi khalu daurbhAgyaM durga ! tava na hi bhavet / bahUH kanyAH pariNAyaya brAhmaNAdInAm // 27 // tato durgeNa bhaNitaM tripurA nahi sAdhitA mayA tadA / na khalu sA hitA yata iha lakSmIH punardharmaprabhavA me / dharmo muniprasAdAt tvamapi hetuzca tatra saMjAtaH / yad bhaNasi kanyAnAM pariNAyaNamiha na tadyuktam ||29|| brahmatratA ticArastena kRtena bhaved mamAvazyam / lokavyavahAreNa nijatanayAnAmapi tad bhavati // 30 // kApAlikena bhaNitaM yadyevaM tathApi mAnanIyo'ham / yad bhatiSyatIha pApaM tanmama bhaviSyati na tava // 31 // Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sujskhaa| 366 so savvattha gasivi ANAvau~ gharamma kannAo / tANuciyA kumarAvi hu AhUyA lggdivsmmi||33|| .niyaniya jannattAe juttA pavisaMti ahamahamigAe / maMDavadAre jAyA tatthavi paDhagappavesatthaM // 34 // jujhaMti parupparao vAyAe taha ya khaggayAehiM / tA jAva mahAjujhaM jannattANaM tayA jAyaM // 35 // taM nisuNiUNa duggo vegeNa gao nivAraNaTAe / te vAraMto viddho sareNa keNAvi to naho // 36 // patto gihammi ghAraNa pIDio pukarei ciMtai ya / turiyavayaturiyaaiyArarukkhakusumoggamo esa // 37 // iNDipi hu saMjAo pAvissaM puNa phalaM khu piJcabhave / tA savvahA hao haM jaM aiyariyaM cautthavayaM // 38 // iya ciMtato patto paMcattaM bhavaNavAsimajhampi / ukvanno tattovi hu taiyabhave sivasuhaM lahihI // 39 // // iti caturthavataturyAticAravipAke durgakathAnikA samAptA // jo sadAisu giddho vidro mayaNassa tikkhabhallIhiM / kAme tivvahilAsI sujaso iva so duhI hoi // 1 // tathAhi ;caMdaNavaNaMva bahubhogisaMgayaM gayapuraM puraM atthi / atthiyaNakappasAhI visAhanaMdI tahiM rAyA // 2 // tattha ya nivasai siTThI piyavayaNo tassa bhAriyA sulasA / sujaso tANaM taNao suviyalo jUyavasaNI ya // saNiya saNiyaM bAlattaNAo taNuyAiM taTTavaTTAI / avaharivi niyadharAo hArei rahammi khillaMto // 4 // to kamaso vadaMteNa teNa bahu hAriyaM ramaMteNa / tAyadhaNaM to teNaM bhaNiyA bhajjA pie! putto / / 5 / / iti pratidinamapi prabhaNati sa taM tatastena taduparodhena / bhaNito daza kanyA vivAhayiSyAmyahaM tataH // 32 // sa sarvatra gaveSayitvA''nIya gRhe kanyAH / tAsAmucitAH kumArA api khalvAhatA lagnadivase // 33 // nijanijajanatayA yuktAH pravizantyahamahamikayA / maNDapadvAre yAtAstatrApi prathamapravezArtham // 34 // yudhyante parasparato vAcA tathA ca khaDgavAtaiH / tAvadyAvanmahAyuddhaM janatAnAM tadA jAtam // 35 // tat zrutvA durgo vegena gato nivAraNArtham / tAn vArayan viddhaH zareNa kenApi tato naSTaH // 36 // prApto gRhe ghAtena pIDitaH pUtkaroti cintayati ca / turyatrataturyAticAravRkSakusumodgama eSaH // 37 // idAnImapi khalu saMjAtaH prApsyAmi puna: phalaM tu pretyabhave / tasmAtsarvathA hato'haM yadaticaritaM cturthvrtm||38|| iti cintayan prAtaH paJcatvaM bhavanavAsimadhye / upapannastato'pi hi tRtIyabhave zivasukhaM lapsyate // 39 // yaH zabdAdiSu gRddho viddho madanasya tIkSNabhallaiH / kAme tIvrAbhilASI suyazA iva sa duHkhI bhavati // 1 // candanavanamiva bahubhogisaMgataM gajapuraM puramasti / arthijanakalpazAkhI vizAkhanandI tatra rAjA // 2 // tatra ca nivasati zreSThI priyavacanastasya mAryA sulasA / suyazAstayostanayaH zrutavikalo dyUtavyasanI ca // 3 // zanaiH zanairbAlatvAt tanUnvAbharaNAni / apahRtya nijagRhAda nAzayati rahasi khelan // 4 // tataH kramazo vardhamAnena tena bahu nAzitaM ramamANena / tAtadhanaM tatastena bhaNitA bhAryA priye ! putraH // 5 // Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 400 supAsanAha-cAraammikAlakravariyai eso to sA roseNa bhaNai tayabhimuhaM / mai jIvaMtIe imaM na hoi tA jAu davyaMpi // 6 // kiM kijjai lacchIe puttaviuttANa piyayama ! jayammi / cirapavasiyAvi lacchI ANijjai puNavi puttehiM // to annayA ya teNa niyasIsaM hAriya ramaMteNaM / pAriehiM nIo piuNo pAsammi teNAvi // 8 // tajaNaNIe pAse pesavio tIi niyayaAharaNaM / dAUNa moio so tayArINaM sayAsAo / / 9 / / puNaravi ramei puNaravi ya hArae sImahatthacaraNAiM / to annayA se nIo jaNayagihe baMdhiuM tehi||10|| siracheyaM kuNamANA bhaNiyA sujaseNa uvvnnssNto| atthi mahatAyadavvaM Agacchaha jeNa daMsemi // 11 // to tattha gayANaM so dasai ThANaMpi kiMpi kavaDeNa / takkhaNaNavAvaDe te nAuM dUrega so naTTho // 12 // patto ArAmajiNiMdamaMdire ajiyanAhasaraNaM so / puTTIe tevi pattA khaliyA keNAvi saDDheNaM // 13 // etthaMtarammi patto sudADhavijjAharo tahiM bhavaNe / ukkhayakhaggA dihA jUyArA teNavi duvAre // 14 // to puTTho so saDDho teNavi kahiyaM jahesa jiNasaraNaM / paDivanno, tA eyaM nAhaM eyANa appemi // 15 // vijjAhareNa tatto AroveUNa so vimANammi / naMdIsarammi nIo vAvannajiNAlayaM daTTuM // 16 // so kovi samullasio ANado tammaNammi bahupAvaM / jeNa khaNeNa vilINa tamaMva ravidaMsaNeNa tahiM // 17 // tatthavi cAraNasamaNaM sujaso vaMdei suNei tassaMte / vijjAhareNa sahio sAvayadhammapi bArasahA // 18 // paDivajjai ya pamoeNa giNhae taha ya jayaramaNammi / niyamaM jAvajjIva to so vijjAharo tuTo // 19 // kAlakSarIyatyeSa tataH sA roSeNa bhaNati tadabhimukham / mayi jIvantyAmidaM na bhavati tasmAdyAtu dravyamapi // 6 // kiM kiyate lakSmyA putraviyuktayoH priyatama ! jagati / ciraproSitApi lakSmIrAnIyate punarapi putraiH // 7 // tato'nyadA ca tena nijazIrSa nAzitaM ramamANena / dyUtakArakaitiH pituH pArthe tenApi // 8 // tajananyAH pArzve preSitastayA nijAbharaNam / dattvA mocitaH sa dyUtakAriNAM sakAzAt // 9 // punarapi ramate punarapi ca nAzayati zIrSahastacaraNAdi / tato'nyadA sa nIto janakagRhe baddhvA taiH // 10 // zirazchedaM kurvANA bhaNitA suyazasopavanasyAntaH / asti mattAtadravyamAgacchata yena darzayAmi // 11 // tatastatra gatebhyaH sa darzayati sthAnamapi kimapi kapaTena / natkhananavyAmRtAMstAna jJAtvA dUreNa sa naSTaH // 12 // prApta ArAmajinendramandire'jitanAthazaraNaM saH / pRSThe te'pi prAptA : skhalitAH kenApi zrAddhena // 13 // atrAntare prAptaH sudaMSTravidyAdharastatra bhavane / utkhAtakhaDgA dRSTA takArAstenApi dvAre // 14 // tataH pRSTaH sa zrAddhastenApi kathitaM yathaiSa jinazaraNam / pratipannaH, tasmAdetaM nAhameteSAmarpayAmi // 15 // . vidyAdhareNa tata Arogya sa vimAne / nandIzvare nIto dvipaJcAzajjinAlayaM dRSTrA / / 16 / / sa ko'pi samullasita Anandastanmanasi bahupApam / yena kSaNena vilInaM tama iva ravidarzanena tatra // 17 // tatrApi cAraNazramaNaM suyazA vandate zRNoti tasyAnte / vidyAdhareNa sahitaH zrAvakadharmamapi dvaadshdhaa||18|| pratipadyate ca pramodena gRhNAti tathA ca dhutaramaNe / niyamaM yAvarjAvaM tataH sa vidyAdharastuSTaH / / 19 / / kha. ga ya nIo so tehi gharammi bNdhe| Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sujskhaa| 401 sujasassa dei vijjaM morInAmaM vihIe so lei| siddhAe vijjAe teNa samaM jAi veyaDDhe // 20 // kaikyadiNAI tatthavi vivihA vijjAo pddhiysiddhaaaa| vijjAharapAsAo gahiuM so gayapuraM patto / / 21 // gayapurapaipattIe sohaggasirIe pasavasamayammi / saMpatto tappAse pacchanno tIe mayaputtaM // 22 // avahariu kAUNa ya maUrarUvaM sayaM Thio tattha / to sUikammakusalA mahilA jaMpei sihI jAo // 23 // eyaM siTuM ranno, teNavi nemittiyANa taM kahiyaM / tehiM bhaNiyaM narAhiva ! mahAaNiTuM imaM hohI // 24 // jai pariharAsa na devi morajuyaM, takkhaNeNa to rannA | bhaNio niyaseNANI devi moreNa saha sahasA // phalajalabhoyaNarahie mahAarannammi nevi pariharasu / teNavi taheva vihiyaM to deviM karuNasadeNa // 26 / / royaMtiM saMviuM balio seNAvaIvi, itto ya / morovi payaDarUvo jAo puriso suravaruvva // 27 // paNameuM taM devi saMThavai imehiM mahurasadehiM / mA mAi ! ruyasu inhi picchasu niyaputtamAhappaM // 28 // to takkhaNeNa vijjA tavvayaNeNaM puraM payaTTei / sappAyAraM ranno racava vicittabahubhavaNaM // 29 // dhaNadhannahirannasuyaMtravannabAvannajiNaharasamiddhaM / bahudaviNaM dAUNa loo avayArio tattha // 30 // pokhariraiyamaNimayavimANamAruhivi bhuvaNamaJjhammi / bahuvijjAharasahio gaurIputtovva paribhamai // 31 // jaM jattha vatthusatthaM supasatthaM picchae pure gAme / attheNa patthaNAivi taM gihivi nei moraure // 32 // tappurasImAe nivo saMkhapure saMkha vaddhaNo nAma / taduhiyA kamalasirI sayaMvarAmaMDave tIse // 33 // suyazase dadAti vidyAM morInAmAM vidhinA sa lAti / siddhAyAM vidyAyAM tena samaM yAti vaitADhye // 20 // katipayadinAni tatrApi vividhA vidyAH paThitasiddhAH / vidyAdhara pArthAd gRhItvA sa gajapuraM prAptaH // 21 // gajapurapatipatnyAH saubhAgyAzriyaH prasavasamaye / saMprAptastatpArzve pracchannastasyA mRtaputram // 22 // apahRtya kRtvA ca mayUrarUpaM svayaM sthitastatra / tataH sUtikarmakuzalA mahilA jalpati zikhI jAtaH // 23 // etat ziSTaM rAjJe, tenApi naimittikebhyastatkathitam / tairbhaNitaM narAdhipa ! mahA'niSTamidaM bhaviSyati // 24 // yadi pariharasi na devI morayutAM, tatkSaNena tato rAjJA / bhaNito nijasenAnIrdevI moreNa saha sahasA // 25 // phalajalabhojanarahite mahAraNye nItvA parihara / tenApi tathaiva vihitaM tato devI karuNazabdena // 26 // rudatI saMsthApya valitaH senApatirapi, itazca / moro'pi prakaTarUpo jAtaH puruSaH suravaravat // 27 // praNamya tAM devI saMsthApayatyebhirmadhurazabdaiH / mA mAtaH ! rodIridAnI pazya nijaputramAhAtmyam // 28 // tatastatkSaNena vidyA tadvacanena puraM pravartayati / saprAkAraM rAjJa AraNyamiva vicitrabahubhavanam // 29 // dhanadhAnyahiraNyasuvarNavarNadvipaJcAzajinagRhasamRddham / bahudraviNaM dattvA loko'vatAritastatra // 30 // moropariracitamaNimayavimAnamAruhya bhuvanamadhye / bahuvidyAdharasahito gaurIputra iva paribhramati // 31 // yaM yatra vastusArtha suprazastaM pazyati pure grAme / arthena prArthanayApi tad gRhItvA nayati morapure // 32 // tatpurasImni nRpaH zaGkhapure zaGkhavardhano nAma / taduhitA kamalazrIH svayaMvarAmaNDape tasyAH // 33 // 1 ga. kattiyakumarotra / Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402 supAsanAha-cariammi-- savyevi niyakupArA pANiggahaNammi tIi saMpattA / battIsakumaramahio visAhanaMdIvi lahu ei // 34 // taM savvaM bhaTTAo suNiraM vArijadivasasamayammi / saMkhaure saMpatto maUraveseNa so sujaso // 35 // tatto sayaMvarAmaMDavammi bahunivakumararuirambhi / gaMtUNaM uvaviTTho kaMThayalalulaMtamaNimAlo // 36 // itto sA kamalasirI karakaliyaviyAsikusumavaramAlA / saMpattA tattha tao paDihArI daMsae kumare // 37 // amuganivaMgaruho'yaM amugAbhihANo niehi pasayacchi ! / iccAi tAva jAva ya gayapuranAhaMpi dNsei||38|| no ramai tIe diTThI katthavi ya kumArarAyadehesu / viyAsiyavimaladalesu ya jahakakusumesu bhamarIe // 39 // to'NakvehiM dasai taDDAviyasihaMDamaMDiyaM moraM / paNavAnniyamaNikiraNolibhAsuraM suravaidhaNuvva // 40 // apayaniseeNava tassa daMsaNe tIi nivvuyA diTThI / to sahasA pakvittA varamAlA tassa kaMThammi // 41 // aha romaphuriyaaharA kumarA japaMti re ! imaM moraM / mAraha sigyaM khaggeNa, kovi roseNa to kumro||42|| uThera jA haNihI taduttamaMgaM mahIe tA paDiyaM / to saMbhaMtA kumarA samaM maUraM khamAveuM // 43 // jaMpati gurupasAyaM kAuM payaDesu attaNo rUvaM / teNavi tavvayaNeNaM vijAsAmathao sahasA // 44 // sihi uvarivihiyapavaraM vimANamAruhivi daMsio appA / vijjAharaveNaM to vimhaiyA nivA savve // 45 // japaMti paroparao imassaho ! rUvasaMpayA paramA / icAi japiresu payaTTio Usavo rannA // 46 // vittaM pANiggahaNaM kamalasirIe samaM vibhUIe / aha so visAhanaMdipamukvanivakumaraparikalio // 47 // patto aDavInimmaviyaniyanayarammi tattha niyajaNaNiM / paNamai kamalasirIe samagaM taH nivkumaarehi||48 sarve'pi nRpakumArAH pANigrahaNe tasyAH saMprAptAH / dvAtriMzatkumArasahito vizAkhanandyapi laghveti // 34 // tatsarve bhaTTAt zrutvA vivAhadivasasamaye / zaGkhapure saMprApto mayUraveSeNa sa suyazAH // 35 // tataH svayaMvarAmaNDape bahunRpakumArarucire / gatvopaSTiH kaNThatalaluTanmaNimAlaH // 36 // itaH sA kamalazrI: karakalitavikAsikusumavaramAlA | saMprAptA tatra tataH pratihArI darzayati kumArAn // 37 // abhukanRpAGgaruho'yamamukAbhidhAnaH pazya mRgAkSi! | ityAdi tAvad yAvacca gajapuranAthamapi darzayati // 3 // no ramate tasyA dRSTiH kutrApi ca kumArarAjadeheSu / vikasitavimaladaleSu ca yathArkakusumeSu bhramaryAH // 39 // tato roSaidarzayati tatazikhaNDamaNDitaM moram / paJcavarNikamANakiraNAlIbhAsuraM surapatidhanuriva // 40 // amRtaniSekeNeva tasya darzane tasyA nirvRtA dRSTiH / tataH sahasA prakSiptA varamAlA tasya kaNThe // 41 // atha roSasphuratAdharAH kumArA jalpanti re imaM moram / mAraya zIghra khaDnena, kopi roSeNa tataH kumaarH||42 utthAya yAvaddhaniSyati taduttamAGgaM mahyAM tAvatpatitam / tataH saMbhrAntAH kumArAH samaM mayUraM kssmyitvaa|| 43, jalpanti guruprasAdaM kRtvA prakaTayAtmano rUpam / tenApi tadvacanena vidyAsAmarthyataH sahasA // 44 // zikhyuparivihitapravaraM vimAnamAruhya darzita AtmA / vidyAdhararUpeNa tato vismitA nRpAH sarve // 45 // jalpanti paraspara to'sya ho ! rUpasaMpat paramA / ityAdi jalpitRSu pravartita utsavo rAjJA // 46 // vRttaM pANigrahaNaM kamalabhiyAH sama vibhUtyA / atha ma vizAgvanAndipramukhanRpakumAraparikalita / / 4 / / Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sujasakahA / 403 aha so vasAnaMdI tajjagaNi niyavi citae kimiyaM / sA sohaggasirI jA sihimmi jAe mae cattA 1 // ciMtaMtassa imassa tIe sayameva AsaNaM dinaM / sovi uvavisivi khAmai taM devi paNayavayaNehiM // 50 // tathAhi ; iya khamasu pie! maha inhi je taiyA nigviNaM kathaM kammaM / kunimittio nimittaM jAo tumhANa cAyampi // iccAi jAva jaMpara ne pai tA pabhaNae imaM devI / ko tuha doso piyayama ! doso amhANa kammassa || 52 || jao / jaM jeNa pAviyavaM suhamasuhaM vAvi jIvalogammi / taM pAvijjai niyamA paDiyAro natthi eyassa // 53 // bhaNioya nio putta vaccha ! imaM namaha tuha piyA esa / teNavi tahatti vihiyaM rAyA AliMgiUNa tayaM // niyaaMke saMkAmai kameNa pucche vaiyaraM savvaM / devIpasUyaNAo pariNayataM kahai sovi // 55 // to bhaNiyaM naravaNA tumaM nariMdo iheva tattheva / Agaccha mae saddhiM jeNabhisiMcAmi rajjammi || 56 || saha sohaggasirIe to pattA gayapurammi te dovi / ahisitto niyarajje rannA sujaso tahiM teNaM // 57 // billA niyajaNaNI paNayA gaMtUNa jaNayupAyA ya | siTTivariTThammi pae Thavio jaNaovi, itto ya / / yA vAhanaMdI froes dikkhaM navarasa naravaNo / morajjhao ya sujaso jAyAI duni nAmAI // 59 // kamalasirIpamuhAhiM devIhiM samaM lale sovi tao / kAme tivvahilAso se aisayadAruNo jAo || 60 // ramai ramaNIhiM saddhiM aNavarayaM ratharasammi Asatto / kamalasirIe bhaNio aha anayA vijayapaNayAe || prApto'TavInirmApitAnajanagare tatra nijajananIm / praNamati kamalAzrayA samaM tathA nRpakumAraiH ||48 || atha sa vizAkhanandI tajjananIM dRSTrA cintayati kimiyam / sA saubhAgyazrIryA zikhini jAte mayA tyaktA ? | iti cintayato'sya tathA svayamevAsanaM dattam / so'pyupavizya kSamayati tAM devIM praNayavacanaiH // 10 // kSamasva priye ! mAmidAnIM yattadA nirghRNaM kRtaM karma / kunaimittiko nimittaM jAto yuvayostyAge / / 11 / / ityAdi yAvajjalpati taM prati tAvatprabhaNatI devI / kastava doSaH priyatama ! doSa AvayoH karmaNaH // 52 // yataH / yadyena prAptavyaM sukhamasukhaM vApi jIvaloke / tatprApyate niyamAtpratikAro nAstyetasya // 53 // bhaNitazca nijaH putro vatsa ! imaM nama, tava pitaiSaH / tenApi tatheti vihitaM rAjA''liGgya tam // 54 // nijAGke saMkramayati krameNa pRcchati vyatikaraM sarvam / devIprasavanAt pariNayanAntaM kathayati so'pi // 55 // tato bhaNitaM narapatinA tvaM narendra ihApi tatrApi / Agaccha mayA sArdhaM yenAbhiSiJcAmi rAjye // 56 // saha saubhAgyazriyA tataH prAptau gajapure tau dvAvapi / abhiSikto vijarAjye rAjJA suyazAstatra tena // 57 // pUrvIyA nijajananI praNatA gatvA janakapAdAzca / zreSThivariSThe pade sthApito janako'pi, itazca // 58 // rAjA vizAkhanandI gRhNAti dIkSAM navasya narapateH / moradhvajazca suyazA jAte dve nAmanI // 59 // kamalazrIpramukhAbhirdevIbhiH samaM lalati so'pi tataH / kAme tIvrAbhilASastasyAtizaya dAruNo.a jAtaH // 60 // 17 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supAsanAha-caritrasmi - tumhArasANa nipuMgavANa suviiyavatthatattANa / satthapasatthamaINaM visayapasaMgo hunahu jutto // 62 // yataH, 404 66 'kAmaH krodhastathA harSo mAyA lobho madastathA / SaDvargamutsRjedenaM tasmiMstyakte sukhI nRpaH // " chAviccheyatthaM bhoge bhuMjaMti bhoiNo je te / siMcaMti pasamaNaTThA ghayAhuIe huyAsaNayaM // 63 // chAvAhI ajjhona niyattara osahehivi kaehi / tamhA tIutthANaM niruMbhiyavvaM hisIhi ||64 | suviNayapAviyapANiyapANeNaM jaha paNassar3a na taNhA / visayapivAsAvi tahA na niyattai bhoyasevAe // 65 / tA kAUna pasAyaM accAsattipi cayasu ramaNIsu / paradAraviramaNavayaM mailijjai jeNa naranAha ! ||66 || iya paNaiNI maNi bhaNei juttaM tae imaM bhaNiyaM / ajjavi gurukammo haM na samattho erisaM kAuM // 67 // to tIe appANaM moyAveUNa sugurupAsambhi / paDivannA jiNadikkhA mokkhamuhaM vaMchamANIe || 68 // sujasovivisayagiddha giddha iva Amisammi aNavarayaM / na muyai tivvahilAsaM ramaNIramaNIyadehesu // 69 | aastusaMgA jAo dhAukkhao tao tassa / taha saMjAo khAso kisI vido dehe // 70 // savvA vittAo citteNa tahAvi bajjhaciTThAe / daMsaMti ya. aNurAyaM tappurao paNaiNIu tahA || 71 // jaha jaha tAo piccha chaNiduvayaNAu laDahanayaNAu | taha taha ahiyayaraM ciya visaesa maNaM payai // 72 // gANa uvari caraNe khivei annANa bAhulaiyAo / saMTavara kAvi cihure saMvAhai kAvi jaMghAo // 73 // Paras savvAo kameNa kAmaggahAbhibhUo so / bhajjAo virattAo bhavAu tassavi ya cirtati // 74 // ramate ramaNIbhiH sArdhamanavarataM ratarasa AsaktaH / kamalazriyA bhaNito'thAnyadA vinayapraNatayA // 61 // yuSmAdRzAnAM nRpapuGgavAnAM suviditavastutattvAnAm / zAstraprazastamatInAM viSayaprasaGgaH khalu ma yuktaH // 62 vAJchAvicchedArtha bhogAn bhuJjate bhogino ye te / siJcanti prazamanArthaM ghRtAhutyA hutAzanam // 63 // vAJchAvyAdhirasAdhyo na nivartata auSatrairapi kRtaiH / tasmAttasyA utthAnaM niroddhavyaM hitaiSibhiH || 64 // svapnaprAptapAnIyapAnena yathA praNazyati na tRSNA / viSayapipAsApi tathA na nivartate bhogasevayA // 65 // tasmAtkRtvA prasAdamatyAsaktimapi tyaja ramaNISu / paradArAMvaramaNatrataM malinIkriyate yena naranAtha ! // 66 // iti praNayinyA bhaNite bhaNati zuktaM tvayedaM bhaNitam | adyApi gurukarmAhaM na samartha IdRzaM kartum // 67 // tatastayA''tmAnaM mocayitvA sugurupArzve / pratipannA jinadIkSA mokSamukhaM vAJchantyA // 38 // suyazA api viSayagRddho gRddha ivAbhiSe'navaratam / na muJcati tatrAbhilASaM ramaNIramaNIyadeheSu ||69 || strIsevAtiprasaGgAjjAto dhAtukSayastatastasya / tathA saMjAtaH kAsaH vRzaH vivarNazca dehena // 70 // sarvA viraktAzcittena tathApi bAhyaceSTayA / dazayanti cAnurAgaM tatpurataH praNayinyastathA // 71 // yathA yathA tAH pRcchati kSaNenduvadanA ramyanayanAH / tathA tathA'dhikatarameva viSayeSu manaH pravartate // 72 // ekAsAmupari caraNau kSipatyanyAsAM bAhulate / saMsthApayati kA api cikure saMvAhayati kAbhirapi jaGke // vyApArayati sarvAH krameNa kAmagrahAbhibhUtaH saH / bhAryA viraktA bhavAt tasyApi ca cintayanti ||74 || Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sujskhaa| 405 ahaha aho ! mAhappaM mohassa sudAruNaM maNe phurai / eyassa puhaivaiNo jAmadisaM patthiyassAvi // 75 // aha paNaiNIhiM bhaNio sAmiya ! dhammammi AyaraM kuNasu / jo saha jAi hohI bhavaMtare duhaparittAI // 76 // eyAo paNaINIo taha cauraMga balaM ca riddhIo / na bhavaMtaramaNujAINi nAha ! dhamma pamottUNa / / 77 / / tA muMca mahAmohaM amhANuvaripi, ciMtasu sakajaM / taM soUNaM kuvio bhaNei hu~ jANiyaM tumha // 78 // savvaMpi sarUvaM jaM iccheha maratayaM mamamiyANi / to AhivAhiviyaNA visesao tassa saMjAyA // 79 // aparicaiuM visae giddho itthIsu so mareUNa / aTTajjhANovagao uvavanno tiriyajAIe // 8 // lahiUNa puNo bohiM bhavammi sahiUNa dukkhasaMghAyaM / lahihI siddhisuhaMpi hu sujaso kammakkhayaM kAuM / / savvAvi hu sAmaggI pattA sujaseNa hAriyA pacchA / kAmaM tivvahilAso tA caiavvo suhesIhiM // 82 / / niru nikkalaMkasIlaM lIlAe dharaMti je mahAsattA / te bhuvaNavaMdaNijjA houM sijhaMti vihuyryaa||83|| caMgaMgasaMgaeNavi jeNa aNaMgo viNijio neya / paricattapurisayAro chAyApurisovva so puriso // 8 // // iti caturthavatapaJcamAticAravipAke suyazonRpakathAnakaM samAptam // // tatsamApto samAptaM caturthANuvratam // ahaha aho ! mAhAtmyaM mohasya sudAruNaM manasi sphurati / etasya pRthivIpateryAmadizaM prasthitasyApi // 79 // atha praNayinIbhirbhaNitaH svAmin ! dharma AdaraM kuruSva / yaH saha yAti bhaviSyati bhavAntare duHkhaparitrAyI // etAH praNayinyastathA caturaGgaM balaM ca RddhayaH / na bhavAntarAnuyAyinyo nAtha ! dharma pramucya // 77 // tasmAnmuJca mahAmohamasmAkamuparyapi, cintaya svakAryam / tat zrutvA kupito bhaNati huM jJAtaM yuSmAkam // sarvamapi svarUpaM yadicchata griyamANaM mAmidAnIm / tata AdhivyAdhivedanA vizeSatastasya saMjAtAH // 79 // aparityajya viSayAn gRddhaH strISu sa mRtvA / ArtadhyAnopagata upapannastiryagajAtau // 8 // labdhvA punarbodhiM bhave sahitvA duHkhasaMghAtam / lapsyate siddhisukhamapi hi suyazAH karmakSayaM kRtvA // 81 // sarvApi khalu sAmagrI prAptA suyazasA nAzitA pazcAt / kAme tIvrAbhilASastasmAttyaktavyaH sukhaiSibhiH / / 82 // nizcitaM niSkalaGkazaliM lIlayA dharanti ye mahAsattvAH / te muvanavandanIyA bhUtvA sidhyanti vidhuutrjsH|| 83 // caGgAGgasaMgatenApi yenAnaGgo vinirjito naiva / parityaktapuruSakArazchAyApuruSa iva sa puruSaH / / 84 / / Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khitte vatthuhirane suvannadhaNadhanadupayacaucaraNe / kuviyammivi parimANaM kAyavvaM buddhimatehi // 1 // parimiyamAsevato aparimiyamaNaMtayaM pariharato / pAvai parammi loe seNuvva aparimiyaM sokkhaM // 2 // tathAhi cAmIyaradhayacicaiyaceiyA kaMcI puravarI asthi / tattha nivo naravAlo tassa sivAnAmiyA bhajjA // 3 // satthasthimicchadiTThI siTThI seNutti dhaNakaNasamiddho / bhajjA kuvalayamAlA kuvalayamAlavya guNakaliyA // tANaM ca tini taNayA guruviNayA dehakaMtijiyakaNayA / hariharavaMbhabhihANA kalAsu kusalA nayanihANaM !! aha nayA kayAI sidvigihe mAsadivasapAraNae / patto caunANamuNI bhikkhaTTamahANupubIe ||6|| taM daddU paTTio siTThI gahiUNa sattayatthAlaM / anbhuTThaha se dADaM to so muNiNA imaM bhaNio ||7|| na hu me ee kappaMti suhumajIverhi jeNa saMsattA / ko paccautti bhaNie, bhaNei evaM muNI tatto // 8 // deha atyam yANa uvari jeNa daMsemi / teNavi tahatti vihie tavvannA jaMtuNo diTThA ||9|| to te mottUNa dahiM dAjaM samuvaTTio mRNivarassa / tatthavi taheva bhaNie puvvutte paccae jAe // 10 // to moyagANa thAla bhariUNa muNissa daMsae jAva / tAva muNiNAvi bhaNio ee visamoyayA, sAha / ko pacao kahijjau, muNIvi sAhei makkhiyA ittha / jA jA laggai sA sA picchaha nibrbhatayaM marai || to so vihiyio bhaNei visadAyagaM maha kahesu / to muNiNA se kahiye kampayarI jA mayA kalle | ko U iya karaNe tI vi, to muNivaro kahai evaM / jaha kammivi avarAhe tumae taha tuha kuTuMbe || 14 | kSetre vastuhiraNye suvarNadhanadhAnyadvipadacatuzcaraNe / kupye'pi parimANaM kartavyaM buddhimadbhiH ||1|| parimitamAsevamAno'parimitamanantaM pariharan / prApnoti parasmilloke senavadaparimitaM saukhyam // 2 // cAmIkaradhvajamaNDitacaityA kAcI purIvarA'sti / tatra nRpo narapAlastasya zivAnAmikA bhAryA // 3 // tatrAsti mithyAdRSTiH zreSThI sena iti dhanakaNasamRddhaH / bhAryA kuvalayamAlA kuvalayamAleva guNakalitA // 4 // tayozca trayastanayA guruvinayA dehakAntijitakanakAH / hariharabrahmAbhidhAnAH kalAsu kuzalA nayanidhAnam // athAnyadA kadAcit zreSThigRhe mAsadivasapAraNa ke / prAptazcaturjJAnamunirbhikSArthamathAnupUrvyA // 6 // taM dRSTrA prahRSTaH zreSThI gRhItvA saktusthAlam / abhyuttiSThati tasmai dAtuM tataH sa muninedaM bhaNitaH ||7|| na khalu ma ete kalpyante sUkSmajIvairyena saMsaktAH / kaH pratyaya iti bhaNite bhaNatyevaM munistataH ||8|| dattA'laktapakSmANameteSAmupari yena darzayAmi / tenApi tatheti vihite tadvarNA jantavo dRSTAH ||9|| tatastAn muktvA dadhi dAtuM samupasthito munivarAya / tatrApi tathaiva bhaNite pUrvokte pratyaye jAte // 10 // tato modakAnAM sthAlaM bhRtvA munaye darzayati yAvat / tAvanmuninApi bhaNita ete viSamodakAH, sa Aha // kaH pratyayaH kathyatAM, munirapi kathayati makSikA'tra / yA yA lagati sA sA pazyata nirbhrAntaM mriyate // 12 // tataH sa vismitahRdayo bhaNati viSadAyakaM mahyaM kathaya / tato muninA tasmai kathitaM karmakarI yA mRtA kalye / 1 1 ga. kiMci / Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sennkhaa| nibhacchiyAe tIe visajuttA moyagA kayA ee / tumhakae, taha avisaM moyagadgamattaNo juggaM // 15 // tatto chuhAbhibhUyAe tIe bhaMtIe moyagA bhuttA / visasaMjuttA to takkhaNeNa sA maraNamaNupattA // 16 // eyammi ya puNa thAle moyagadgameva nivvisa, sesA / visasaMjuttA savve, tA maha ee na kppNti||17|| tumae sakuDubeNavi jai kahavi hu bhakkhiyA ime huMtA / tA asaraNassa maraNa tuha hotaM ko nivaarijjaa?|| tA sakuDaMbo chuTTo tamimIe AvaIe kuNa dhammaM / so bhaNai kahasutaM maha, to sAhU kahai duvihNpi||19|| paDhama'samattheNa tao sAvayadhammo pavajjio teNa / bhikravAgaehiM jaivi hu dhammakahA neya kahiyavvA / / tahavi guNaM kaliUNaM muNiNA seNassa sAhio dhammo / paramanneNaM pacchA paDilAbhivi vaMdae seNo // taM sAhuM, sovi gao ThANaM, seNovi kuNai jiNadhammaM / puttapaputtehiM tahA dhaNeNa parivaDDhae sitttthii||22|| jAyaM jiNadhammarayaM seNakuTuMbaM kameNa savisesaM / kayapariggahaparimANo karei dhammaM jiNuddiDheM // 23 // aha annonnaM suyabhAriAo kalahaMti, to suyA seNaM / pabhaNaMti deha bhAyaM jeNa tuha hohimo bhinnA // to teNa tahA vihie lahuo pabhaNei baMdhavaM jiDhaM / jaM avalaviyaM davvaM taMpi vibhajjehi bhAgehiM // 25 // to hariNA so bhaNio natthi mahaM kiMpi kiM muhA bhaNasi / loyabhaNiehiM evaM souM seNo viciNtei|| ___"AkSIradhAraika bhujAmAga:kanivAsinAm / namo'rthebhyo ye pRthaktvaM bhrAtRNAmapi kurvate // " to tassa niyayabhAgo dinno seNeNa to gharakaevi / jujhaMto mUlahare saMThavio so saha hareNaM // 27 // bhaNati ca tAn prati; ko heturiti karaNe tasyA api, tato munivaraH kathayatyevam / yathA kasminnapyaparAdhe tvayA tathA tava kuTumbena // nirbhalitayA tayA viSayuktA modakAH kRtA ete / yuSmatkRte, tathA'viSaM modaka dvikamAtmano yogyam // 15 // tataH kSudabhibhUtayA tayA bhrAntyA modako bhuktau / vivasaMyukto tatastatkSaNena sA maraNamanuprAptA // 16 // etasmiMzca punaH sthAle modakadvikameva, nirviSaM zeSAH / viSasaMyuktAH sarve, tasmAnmamaite na kalpyante // 17 // tvayA sakuTumbenApi yadi kathamapi hi bhakSitA ime'bhaviSyan / tadA'zaraNasya maraNaM tavAbhaviSyatko nivArayet / / tasmAtsakuTumbazchuTitastvamasyA ApadaH, kuru dharmam / sa bhaNati kathaya taM mama, tataH sAdhuH kathayati dvividhamapi // prathamAsamathena tataH zrAvakadharmaH prapannastena / bhikSAgataiyadyapi hi dharmakathA naiva kathayitavyA // 20 // tathApi guNaM kalAyitvA muninA senAya kathito dharmaH / paramAnnena pazcAtpratilAbhya vandate senaH // 21 // taM sAdhu, so'pi gataH sthAnaM, seno'pi karoti jinadharmam / putrapraputraistathA dhanena parivardhate zreSThI // 22 // jAtaM jinadharmarataM senakuTumbaM krameNa savizeSam / kRtaparigrahaparimANaH karoti dharma jinoddiSTam // 23 // athAnyonyaM sutabhAryAH kalahAyante, tataH sutAH senam / prabhaNanti datta bhAgaM yena tvad bhaviSyAmo bhinnAH // tatastena tathA vihite laghuH prabhaNati bAndhavaM jyeSTham / yadapalapitaM dravyaM tadapi vibhajasva bhAgaiH // 25 // tato hariNA sa bhaNito nAsti mama kimapi kiM mudhA bhaNasi / lokabhaNitairevaM zrutvA seno vicintayati // tatastasya nijabhAgo dattaH senena tato gRhakRte'pi / yudhyamAno mUlagRhe saMsthApitaH sa saha hareNa // 27 // Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supAsanAha-cariammi jalala calamiva vijjulayA cavalajIvie ko Nu / gharaghaNakajje viuso kuNai vivAyaM sarvadharhi ? // jANiya jiNavayaNANaM bhAviyabhatra bhUriduhasavANaM / jaM jAyai iha kalaho ahaha aho ! mohamAha ||29|| to te saMvegaparA paroparaM khAmayaMti avarAhaM / mA hu kasAyavasANaM sammattaM galau amhANaM ||30|| aha bhAriyAe bhaNio seNo jaha niyagharaM sadavvaMpi / puttANa tae dinnaM tA taM kaha hohisi iyANi ? || to seNeNa bhaNiyaM jassa maNe jiNamayaM sayA vasai / tastrattheNa ghareNava ciMtAmaNiNAvi kA gaNaNA ? // to tI so bhaNio bhrama bhikkhaM saMpayaM vayaM gahiraM / samasANe sunnaghare devaule vAvi taM vasasu ||33 // so bhai vasu dhIrA kameNa eyaMpi AyarissAmi / ihaloiaMpi daMsemi tAva tuha dhammamAhappaM ||34|| i bhaNi hAo patto niyamittamaMtigehammi | sAhai kuTuMbavattaM tappurao maggara gipi ||35|| bhaNai sacivo vi baMdhava ! nivagihamatthitti moggaDapaviddhaM / kiMtu sadosaM na huvasai kovi kazyAvi tammi gihe / / ja puNadhammabhAvA bhavissai vaMtaro na tuha kiMpi / to teNa sauNagaMThI baddho patto ya tammi gihe ||37|| nissIhiyaM kare aNujANAtriya gao sa gihamacjhe / IriyaM paDikamittA sajjhAyaM kuNai so evaM ||38| tathAhi: - 408 gayameyajjamahAmuNikhaMdagasIsAisAhucariyAI / sumaraMto kaha kuppasi ettiyamittevire jIva ! ||39|| piccha pANaviNAsevi na pariussaMti je mahAsattA / tujjha puNa hINasattassa vayaNa mittevi esa khamA / re jIva ! suhaduhesuM nimittamittaM paro jiyANaMti / sakayaphalaM bhujaMto kIsa muhA kuppasi parassa ?||41| jalalavacale vibhave vidyullatAcapalajIvite ko nu / gRhadhanakArye vidvAn karoti vivAdaM svabandhubhiH ? // 28 // jJAtajinavacanAnAM bhAvitabhava bhUriduHkhasvarUpANAm / yajjAyata iha kalaho'haha aho ! mohamAhAtmyam ||29 // tataste saMvegaparAH parasparaM kSamayantyaparAdham / mA khalu kaSAyavazAnAM samyaktvaM galatvasmAkam ||30|| atha bhAryayA bhaNitaH seno yathA nijagRha sadravyamapi / putrebhyastvayA dattaM tatastvaM kathaM bhaviSyasIdAnIm ? // tataH senena bhaNitaM yasya manasi jinamataM sadA vasati / tasyArthena gRheNa vA cintAmaNinApi kA gaNanA ? || tatastayA sa bhaNito bhramaM bhikSAM sAMprataM vrataM gRhItvA / zmazAne zUnyagRhe devakule vApi tvaM vasa ||33|| sa bhaNati bhava dhIrA krameNaitadapyAcariSyAmi / aihalokikamapi darzayAmi tAvattatva dharmamAhAtmyam // 34 // iti bhaNitvA gehAt prApto nimittramantri geheM / kathayati kuTumbavRttaM tatpurato mArgayati gRhamapi // 35 // bhaNati sacivo'pi bAndhava ! nRpagRha mastIti mudgarapraviSTam / kintu sadoSaM na hi vasatei ko'pi kadApi tasmin gRhe // yadi punarvarmaprabhAvAtprabhaviSyati tryantaro na tava kimapi / tatastena zakunagranthirbaddhaH prAptazca tasmin gRhe ||37|| naiSedhika kRtvA'nujJApya gataH sa gRhamadhye / IrSyA pratikramya svAdhyAyaM karoti sa evam // 38 // gajametAryamahAmuniskandakaziSyAdisAdhucaritAni / smaran kathaM kupyasi etAvanmAtre'pi re jIva ! ||39|| pazya prANavinAze'pi na paridviSanti ye mahAsattvAH / tava punahIMnasattvasya vacanamAtre'pyeSA kSamA // 40 // re jIva ! sukhaduHkheSu nimittamAtraM paro jIvAnAmiti / svakRtaphalaM bhuJjAnaH kasmAnmudhA kupyasi parasmai ! || Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sennkhaa| mohavimUDhA jIvA anthe ya ghare ya mucchiyA dhaNiyaM / jiNavayaNamayANatA bhamaMti saMsArakaMtAre // 42 // dhiddhI aho aNajjo moho jamimeNa mohiyA jIvA / na gaNaMti puttamitte paharaMtA nikivnisNsaa||43|| iya so jA paharadugaM rayaNIe kuNai pavarasajjhAyaM / to vANamaMtareNaM bhaNiyaM suNiUNa hiTeNaM // 44 // suThu tae haM dhario nivaDato viyaDabhavamahAayaDe / so haM suro saroso eyaM uvvAmiyaM jeNa // 45 // tappuTeNaM kahiyaM eyassAmI purA ahaM Asi / maha do puttA lahuo aiiTo tassa gharasAraM // 46 // dAuM jiTTho Thavio bhinnahare tassa kipi dAUNa / to kuddheNaM teNaM ahayaM mArAvio, pacchA // 47 // lahuo dharAviUNa rAyaule appaNA gihaM gahiyaM / sovi mao guttIe ahaM tu iha vaMtaro jaao||48|| nAUNa vibhaMgeNa niyajiTThasuyassa vilasiyaM to so / sakuDubo uddavio annovi hu vasai jo koi||49|| sovi marai nibhaMtaM ii jAyaM uvyasaM imaM gehN| saMpai taM dhammagurU to tujjha imaM mae dinnaM // 50 // sanihANaMpi lahuMpi hu ukkhaNiUNaM samappae tassa / dasa lakkhA saMjAyA tammi tao pabhaNae senno|| igalakkho mokkalao sesA nava lakkhagAu dhammammi / dAhissaM, tuha punnaM, so pabhaNai tujjhavi tayaddhaM // annapi kiMpi pabhaNasu jaM kAyavvaM mae mahAbhAga ! / paccuvayArasapattho na homi tuha jIvieNAvi // 53 // tuha sajjhAyaM suNiuM kicAkiccaM viyANiuM tatto / catto vairapabaMdho, seNo to bhaNai taM evaM // 54 // savvehivi jIvehi laDhe paMciMdiyattaNe pavare / appahiyaM kAyavyaM parahiyakaraNeNa taM hoi // 55 / / jaM parahiyaM vihijjai jiNidavayaNANusArao sammaM / pariNamai appaNo taM hiyabhAveNaM na sNdeho||56|| mohavimUDhA jIvA artha ca gRhe ca mUrchitA gADham / jinavacanamajAnanto bhramanti saMsArakAntAre // 42 // dhira dhigaho'nAryo moho yadanena mohitA jIvAH / na gaNayanti putramitrANi praharanto niSkRpanRzaMsAH // iti sa yAvatpraharadvikaM rajanyAM karoti pravarasvAdhyAyam / tato vAnavyantareNa bhaNitaM zrutvA hRSTena // 44 // suSTu tvayA'haM dhRto nipatan vikaTabhavamahAvaTe / so'haM suraH saroSa etadudvAsitaM yena // 45 // tatpRSTena kathitametatsvAmI purA'hamAsam / mama dvau putrau laghuratISTastasmai gRhasAram // 46 // dattvA jyeSThaH sthApito bhinnagRhe tasmai kimapi dattvA / tataH kruddhena tenAhaM mAritaH, pazcAt // 47 // laghu dhArayitvA rAjakula AtmanA gRhaM gRhItam / so'pi mRto guptAvahaM tviha vyantaro jAtaH // 48 // jJAtvA vibhaGgena nijajyeSThasutasya vilasitaM tataH saH / sakuTumba udghAvito'nyopi hi vasati yaH ko'pi // 49 // so'pi mriyate nintamiti jAtamudvasamidaM geham / saMprati tvaM dharmagurustatastubhyamidaM mayA dattam // 10 // svanidhAnamapi laghvApa khalUtvAya sampayati tasmai / daza lakSAH saMjAtAstasmistataH prabhaNati senaH // 11 // eka lakSa ucitaH zeSAn nava lakSAMstu dharme / dAsye, tava puNyaM, sa prabhaNati tavApi tadardham // 12 // anyadapi kimapi prabhaNa yatkartavyaM mayA mahAbhAga ! / pratyupakArasamartho na bhavAmi tava jIvitenApi // 53 // tava svAdhyAyaM zrutvA kRtyAkRtyaM vijJAya tataH / tyakto vairaprabandhaH, senastato bhaNati tamevam // 54 // sarvairapi jIvairlandhe paJcendriyatve pravare / AtmahitaM kartavya parahitakaraNena tad bhavati // 55 // Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 sugAsanAha-cariammi--- je paramaMgulakaraNeNa appaNo maMgalaM pakappati / jiNavayaNabAhirA te na muNati hi tattao sahiyaM // tA appahiyaM dhamma mottuM anna na vijjae loe / tA tattha tae suravara ! kAyavvo ujjamo nicaM // 585 to so tahatti bhaNiu gao tao diNayaramma uiyammi / tanbhajjA puramajhe gavesayaMtI gihe tmmi||19|| pattA picchai miTiM visiTuAharaNarehirasarIraM / pamaNai ahaM nivyinnA gavesayaMtI tuma suhaya ! // 60 / keNa imaM AharaNaM keNa ya davvaM viinnayaM evaM ? / so bhaNai pie ! dhammeNa ceva mA pucchasu tamannaM / / 61 // to takkhaNeNa siTThI patto jiNamaMdirammi jiNapUyaM / kAuM savittharaM ciya kArAva pavarapicchaNayaM // 62 / sammANe uM jAyagajaNapi namiUNa gurujaNaM payao / patto so tammi gihe bhuMjai saahmmiysmeo||63| rayaNIya vaMtaro so rAyanihIo apatthiovi lahu~ / ukkhaNiuM kalasasayaM siTThigihe khivai neheNa // bhaNai ya mA nivaibhayaM kAhisi sicchAe desu dANAI / vaiyammi ime davve puNaravi ya samappaissAmi / jA kila kiMcivi bhaNihI tAva gao vaMtaro niyaM ThANaM / siTThI picchivi kalase nivanAmaMkie sahasA ghittaNaM paccUse uvAyaNa suyaNaloyapariyario / nivadaMsaNa kareI kahai ya suravihiyavuttaMta // 67 // rAyAvi kalasamegaM ANAvai picchae niyayanAmaM / to tuTo bhaNai imaM maevi tuha ceva dinnaMti / / 68 to saMtosapareNaM bhaNiyaM seNeNa deva ! dasa lakkhA / je vaMtareNa dinnA tANavi majjhAu igalakho // 69 maha sattAe sesaM navalakkhapamANayaM tuja davvaM / taM dhamme dAhissaM vaMtaravayaNeNa punahA // 70 // . yat parahita vidhIyate jinendravacanAnusArataH samyak / pariNamata Atmanastad hitabhAvena na saMdehaH // 56 // ye parAniSTakaraNenAtmano maGgalaM prakalpayanti / jinavacanabAhyAste na jAnanti hi tattvataH svahitam // 55 // tasmAdAtmahitaM dharma muktvA'nyad na vidyate loke / tasmAttatra tvayA suravara ! kartavya udyamo nityam // 18 // tataH sa tatheti bhaNitvA gatastato dinakara udite / tadbhAryA puramadhye gaveSayantI gRhe tasmin // 59 // prAptA pazyati zreSThinaM viziSTAbharaNarAjitRzarIram / prabhaNatyahaM nirviNNA gaveSayantI tvAM subhaga! // 6 // kenedamAbharaNaM kena ca dravyaM vitINametat ! / sa bhaNati priya! dharmeNaiva mA pRccha tvamanyat // 61 // . tatastatkSaNena zreSThI prApto jinamandire jinapUjAm / kRtvA savistarameva kArayati pravaraprekSaNakam // 62 // sammAnya yAcakajanamapi natvA gurujanaM prayataH / prAptaH sa tasmin gRhe bhuGkte sAdharmikasametaH // 6 // rajanyAM vyantaraH sa rAjanidhito'prArthito'pi laghu / utkhAya kalazazataM zreSThigRhe kSipati snehena // 64 // bhaNIta ca mA nRpatibhayaM kArSIH svecchayA dehi dAnAni / vyayite'smindravye punarapi ca samarpayiSyAmi || yAvatkila kizcidapi bhaNiSyati tAvadgato vyantaro nijaM sthAnam / zreSThI dRSTvA kalazAnnRpanAmAGkitAn sahasA / gRhItvA pratyUSa upAyanaM sujanalokaparikaritaH / nRpadarzanaM karoti kathayati ca suravihitavRttAntam // 67 // rAjApi kalazamekamAnAyayati pazyati nijanAma / tatastuSTo bhaNatImaM mayApi tubhyameva dattamiti // 6 // tataH saMtoSapareNa maNitaM senena deva ! daza lakSAH / ye vyantareNa dattAsteSAmapi madhyAdekalakSaH // 69 / / 1 ga. ittha / Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sekahA / 411 to raMjio nariMdo taM davvaM tassa apiDaM bhaNai / vivvasu sicchAe tumaM dhammammi tao ya seNovi / / savvevi khittesuM vivvittA tuM samaggamavi davvaM / pavvajjaM paDivanno siddho ya khavitta kammAI // 72 // to seNuvva sayAvi hu saMtosarasAyaNaM piyaha bhavvA ! / jeNa jaramaraNaharaNaM pAvaha acireNa svisokkhaM // // iti paJcamANuvrataparipAlanadRSTAnte zreSTisenakathAnakaM samAptam // mama sattAyAM zeSaM navalakSapramANakaM tu yad dravyam / tad dharme dAsye vyantaravacanena puNyArtham // 70 // tato raJjito narendrastad dravyaM tasmA arpayitvA bhaNati / vIhi svecchayA tvaM dharme tatazca seno'pi // 71 // sarveSvapi kSetreSu vItya tat samagramapi dravyam / pravrajyAM pratipannaH siddhazca kSapayitvA karmANi // 72 // tataH sena iva sadApi khalu saMtoSarasAyanaM pibata bhavyAH ! / yena jarAmaraNaharaNaM prApnutAcireNa zivasaukhyam // Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAIparimANaM kAuM joei pelahiyAIyaM / ailohaggahaghattho so pAvara navaghaNovva duhaM // 1 // tathAhi ; asthi puramudayaseva sUradiyarAyasaMgamasaiNhaM / udayapuraM nAmeNaM udadyAicco ya tattha nivo ||2|| taha nivasa tattha vaNI navaghaNo navaghaNovva aNavarayaM / dANasalileNa varisai samatthaatthiyaNakhittesu // tassava ya piyA suhasIlasAliNI saMpayatti nAmeNa / ainehanivbharAI paroparaM visayasattAI ||4|| citi tAI, to jiNabhavaNe ucchavammi pAraddhe / koUhalakaliyAI pattAI tattha picchati ||5|| sUriM guNarayaNanihiM sAvayadhammaM kahaMtayaM saMtaM / bhavvANa tao tAIvi suNaMti namiUNa taM caika || 6 || tammi samayammi sUrI sAhai paMcamamaNuvvayaM tatto / sammattaM gahiUNaM tehivi taM caiva paDivannaM // 7 // aNusasiyAI guruNA pattAI gihammi haTTatuTThAI / apputtAI tatto pA Mti vihIe jiNadhammaM // 8 // taha suvisuddha eNaM navaghaNavaNio karei vANijjaM / niyaha uvaviTTho visipaNiehiM niyaehiM // 9 // aha ko Thakkuro kii tassa haTTammi dasasahassANaM / bhaMDaM dAu~ damme lei puNo taha puNo dei // 10 // aha annayA ya teNaM uddhAre vIsasahassadammANaM / gahiyA kappaDamAI maggai to navaghaNo mulaM // 11 // thako kuhaNi dAu rUvagamittaMpi dei no tassa / to so sAhai maMtissa sovi maggei davvaddhaM ||12|| tato aMgarakvassa sAhae sovi maggae addhaM / to purasiTThissa talArayassa taha tevi maggati // 13 // to pattosa vilakkho niyagehaM bhAriyAe to puTTho / uvviggo viya dIsasi kimakaMDe suhaya ! sAhesu || gehAdiparimANaM kRtvA yojayati parimitAtItam / atilobhagrahagrastaH sa prApnoti navaghana iva duHkham // 1 // asti puramudayazaila iva zU ( sU ) radvijarAjasaMgamasatRSNam / udayapuraM nAmnA udadyAdityazca tatra nRpaH ||2| tathA nivasati tatra vaNig navaghano navaghanavadanavaratam / dAnasalilena varSati samastArthijanakSetreSu // 3 // tasyApi ca priyA zubhazIlazAlinI saMpaditi nAmnA / atisnehanirbharau parasparaM viSayasaktau // 4 // tiSThatastau ito jinabhavana utsave prArabdhe / kutUhalakalitau prAptau tatra pazyataH // 5 // sUriM guNaratnanidhiM zrAvakadharme kathayantaM santam / bhavyebhyastatastAvapi zRNuto natvA tameva // 6 // tasminsamaye sUriH kathayati paJcamamaNutrataM tataH / samyaktvaM gRhItvA tAbhyAmapi tadeva pratipannam // 7 // anuzAsitau guruNA prAptau gRhe hRSTatuSTau / aputrau tataH pAlayato vidhinA jinadharmam // 8 // tathA suvizuddha nayena navaghanavaNik karoti vANijyam / nijahaTTa upaviSTo viziSTapaNyairnijaiH // 9 // atha ko'pi ThakkuraH krINAti tasya haTTe dazasaharuyAH / bhANDaM dattvA drammAllAti punastathA punardadAti // 10 // athAnyadA ca tenoddhAre viMzatisahasradrammANAm / gRhItAH karpaTAdayo mArgayati tato navaghano mUlyam // 11 // sthitaH kUrparaM dattvA rUpyakamAtramapi dadAti no tasya / tataH sa kathayati mantriNe so'pi mArgayati drvyaardhm|| tato'GgarakSAya kathayati so'pi mArgayatyardham / tataH purazreSThine purarakSakAya tathA tAvapi mArgayataH // 13 // 1 . phl| 2 sva. rA. vo so pAvae dukkhaM / 3 ga. vArIhi / Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navaghaNakahA / 413 tevi kahiyaM savvaM savittharaM ThakkurAivavahAraM / to so tIe bhaNio ahaM bhalissAmi savvaMpi / / 15 / / taMtA kammavigAme gacchaha ciMtemi jAva hamuvAyaM / mai saddieNa tumae AgaMtavvaM puNo ettha || 16 | evaMti manniUNaM navaghaNavaNio gao ya gAmammi / pattA sacivassa gihe sAvi piyA saMpayA tassa / / 17 / / ubbhaDakayasiMgArA lAyannavilAsahAsakamaNIyA / maMtipurao ubaviTThA uvAyaNaM kiMpi kAU ||18|| rayaNIya paDhamA visajjiyAsesapariyaNo maMtI / tadaMsaNeNa khuhio paDhai sakAmaM tao evaM // 19 // paraM juhA unhA garalasariso caMdanaraso, kharaM khAro hAro sisirapavaNA dehatavaNA / 1 muNAlI bANAlI jalai va jaladA taNugayA, niviTThA jaM diTThA kamalavayaNA dIhanayaNA ||20|| taM khuhiyaM nAUNaM bhaNe sA suNasu majjha vinnatti / tA UsasiyamaNo so bhaNei Aisa jaM kajjaM ||21|| to nito tI ThakkarasaMbaMdhivaiyaro savvo / teNavi so paDivanno bhaNiyA ya tahA jahA suyaNu ! ||22|| tumavi majjha kajjaM karaNIyaM kiMpi mayaNavihurassa / to tIe paDibhaNiyaM kimajuttaM kiMtu kallami // 23 // ajAhaM baMbharayA paccUse paDivayAe rayaNIe / AgaMtavvaM tumae nibyaMtaM padamajAmi ||24|| iyavottuM sA pattA nivaMgarakvassa gehamaha sovi / daThThe ciMter3a maNe kA esA bAliyA ei ||25|| pAyAlAo nAgagaNA Nu vijjAharI Nu devI Nu / asuraramaNI Nu siddhaMgaNA Nu naraloyamoinnA || 26 // kosaliDaM vivA AsaNammi to putttthaa| Thakkuravaiyaramakkhar3a to so pabhaNei toseNaM ||27|| tataH prAptaH sa vilakSo nijagehaM bhAryayA tataH pRSTaH / udvigna iva dRzyase kimakANDe subhaga ! kathaya // 14 // tenApi kathitaH sarvaH savistaraM ThakkurAdivyavahAraH / tataH sa tayA bhaNito'haM bhaliSye sarvamapi // 15 // tvaM tasmAtkasminnapi grAme gaccha cintayAmi yAvadahamupAyam / mayA zabditena tvayA''gantavyaM punaratra // 16 // evamiti matvA navaghanavaNig gatazca grAme / prAptA sacivasya gRhe sApi priyA saMpat tasya // 17 // udbhaTakRtazRGgArA lAvaNyavilAsahAsakamanIyA / mantri purata upaviSTopAyanaM kimapi kRtvA || 18 || rajanyAH prathamayAme visarjitAzeSaparijano mantrI / taddarzanena kSubhitaH paThati sakAmaM tata evam // 19 // paraM jyotsnoSNA garalasadRzazcandanarasaH, kharaM khAro hAraH zizirapavanA dehatapanAH / mRNAlI bANAlI jvalati ca jalArdrA tanugatA, niviSTA yad dRSTA kamalavadanA dIrghanayanA // 20 // taM kSubhitaM jJAtvA bhaNati sA zRNu mama vijJaptim / tata ucchasitamanAH sa bhaNatyAdiza yatkAryam // 21 // tato vijJaptastayA ThakkurasaMbandhivyatikaraH sarvaH / tenApi sa pratipanno bhaNitA ca tathA yathA sutanu ! // 22 // tvayApi mama kAryaM karaNIyaM kimapi madanavidhurasya / tatastayA pratibhaNitaM kimayuktaM kintu kalye ||23|| adyAhaM brahmaratA pratyUSe pratipado rajanyAH / AgantavyaM tvayA nirbhrAntaM prathamayAme // 24 // ityuktvA sA prAptA nRpAGgarakSasya gehamatha so'pi / dRSTrA cintayati manasi kaiSA bAlikaiti // 25 // pAtAlAd nAgAGganA nu vidyAdharI nu devI nu / asuraramaNI nu siddhAGganA nu naralokamavatIrNA // 26 // kauzalikAM vidhAyopaviSTAMsssane tataH pRSTA / ThakkuvyatikaramAkhyAti tataH sa prabhaNati toSeNa // 27 // Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 supAsanAha-yami eyaM tuhakajjamahaM sAhissaM nicchaeNa pasayacchi ! | amhANavi jaM kajjaM maNubbhavaM taM tae kajjaM // 28 // to tIe paDibhaNiyaM jaM saikkaM taM arhapi kA hissaM / jalalavacaladehassavi sAraM taM suyaNakajjammi ||29|| jaM jAi uvaogaM, iya suNiuM so bhaNei saMtu ho / saMpayamavi paDaNo haM sAvi hu paccuttaraM kAuM // 30 // ars arrest paDivayarayaNIe haM sareyavvA / iya bhaNivi siTTitalavara gihe gayA tehiM diTThA ya // 31 // kahUM / pAusasirivva unnayapaoharA dhaNulayantra guNakaliyA / khaggalayantra suhArA sutucchamajjhA bhavasuhaM // 32 // tava puttI kahio, tehivi taheva paDibhaNiyaM / taiyapaharammi siTTI AhUo koTavAlo u // carime jAme, itto samAgayA sAvi niyayagehammi / pabhaNai ya duiryAdivase paosasamae niyaM dAsiM // 34 // paNaM karehi maha majjaNatthamuvagaraNamuNhasalilAI / aipauraM, tIi tahA vihie to paDhamapaharasmi // 35 // saMpatto so sacivo abhuTTheUNa gaMdhatilleNa / abhaMgiyamuvvadRi sayaM tao bahalakhaliyAe || 36 // ussaMca sirakamalaM jA sA sacivassa tA duvArammi / viyaDakavADakaDANaM khaDakao nisuNio ttto|| peseUNa dAsi joyAvara jAva dAradesaM sA / to bhaNai aMgarakkho ughADau kavADayaM jhati // 38 // tassadaM suNiUNaM bhIo maMtI - bhaNei katthavi ya | vivasu pie! maM khiSpaM jAveso volaI kavi || 39 // to yariyAmajjhe khitto maMtI nirubhiyaM dAraM / dinnaM ca tAlayaM tA bhayabhIo ciTThae tattha // 40 // etattava kAryamahaM sAdhayiSyAmi nizcayena mRgAkSi ! | asmAkamapi yatkArya manaudbhavaM tattayA kAryam // 28 // tatastayA pratibhaNitaM yacchakyaM tadahamapi kariSye / jalalavacaladehasyApi sAraM tat sujanakArye // 29 // yad yAtyupayogam, iti zrutvA sa bhaNati saMtuSTaH / sAMpratamapi praguNo'haM sApi hi pratyuttaraM kRtvA ||30|| taM bhaNati dvitIyaprahare pratipadrajanyAmahaM sartavyA / iti bhaNitvA zreSThipurarakSakagRhe gatA tAbhyAM dRSTA ca / / katham / prAvRzrIrivonnatapayodharA dhanurlateva guNakalitA / khaDgalateva suhA (dhA ) rA sutucchamadhyA bhavasukhamiva // 32 // tayorapi pUrvoktavidhiH kathitaH, tAbhyAmapi tathaiva pratibhaNitam / tRtIyaprahare zreSThayAhUto durgapAlastu ||33|| carame yAme, itaH samAgatA sApi nijagehe / prabhaNati ca dvitIya divase pradoSasamaye nijAM dAsIm // 34 // praguNaM kuru mama majjanArthamupakaraNamuSNasalilAdi / atipracuraM tayA tathA vihite tataH prathamaprahare ||35|| saMprAptaH sa sacivo'bhyutthAya gandhatailena / abhyaGgamuddhartayati svayaM tato bahalakhAlikayA // 36 // utsiJcati ziraHkamalaM yAvatsA sacivasya tAvad dvAre / vikaTakapATazRGkhalAnAM khaTatkAraH zrutastataH // 37 // preSya dAsIM darzayati yauvad dvAradezaM sA / tato bhaNatyaGgarakSa udghATaya kapATaM jhaTiti ||38|| tacchan zrutvA bhIto maMntrI bhaNati kutrApi ca / kSipa priye ! mAM kSipraM yAvadveSa gacchati kathamapi // 39 // tatosvarikAmadhye kSipto mantrI niruddhaM dvAram / dattaM ca tAlakaM tato bhayabhItastiSThati tatra // 40 // 1. sajyaM / Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navaghaNakahA / 415 to aMgarakkho samAgao sovi kharaDivi khalIe / khitto oyariyAe siTTimmi samAgae jhatti // puvvakameNa siddhI khito taiyAe oyarIyAe / carimajAmammi sahasA saMpatte koTavAlammi ||42 || sovi hu abbhaMgeuM kharaDevi khalIe oariyAe / khitto saMpattammI niyae baMdhummi sahaseva ||43|| saMvasA sovi hu pukArato gimmivi paviTTo / muTTho muTThatti payaMpiro ya takaMThamaNulaggo || 44 // roya navaghaNaguNavannaNeNa tA saMpayAvi karuNayaraM / dukkhattA iva royai tANaM paDivohaNanimittaM // 45 // itthaMtarammi sahasA vihAvarIviramasUyago saMkho / pahao gahIragururAvavahiriyA sesadisivalao ||46 // to milio puraloo savvatto pasariyA imA vttaa| jaha navaghaNo vivanno, rAyA taM nisuNiuM citte // tamaputtaM kaliUNaM maMtigihe pesiuM ca paDihAraM / ANAvai taM sigyaM navaghaNadavvasta gahaNaTThA ||48|| to maMtigihe gaMtuM paDihAro jA paloyae maMti / tAva na picchai tatto AgaMtuM kahai naravaNo ||49 || to aMgarakkhatalavara siTTINa gihesu pesio rannA / so vaccai navaghaNavaiyarassa saMsAhaNanimittaM // 50|| tevi sagihesu na niyainaya suddhiM kovi jANae tANa / to puNaravi paDihAro rAyassa sa rUvae eyaM // to vimhaio rAyA sayaM gao taggihammi uvaviTTho / pabhaNai muddhe ! mA ruyasu saMpayaM mai gihaM patte || savvaMpi niyayadavvaM vilasasu sicchAe desu dhammeNa / khaMDakavaDDiyamittaMpi gihimo neya tuhataNayaM // taM suNi sA paNa nAha ! na kajjaM imeNa davveNa / gihissAmi vayaM ciya giNhau devo imaM savvaM // iya bhaNiuM sA daMsai oyarae sAhae ya eyANaM / majjhe navavaNataNayaM ciTThA davvaMti to rAyA // 55 // tatazcAGgarakSaH samAgataH so'pi kharaNTayitvA khalyA / kSipto'pavarikAyAM zreSThini samAgate jhaTiti // 41 // pUrvakrameNa zreSThI kSiptastRtIyAyAmapavarikAyAm / caramayAme sahasA saMprApte durgapAle // 42 // so'pi khalvabhyaGgaya kharaNTayitvA khalyA'pavarikAyAm / kSiptaH saMprApte nije bandhau sahasaiva // 43 // saMketavazAt so'pi hi pUtkurvan gRhe'pi praviSTaH / muSTo muSTa iti prajalpitA ca tatkaNThamanulagnaH // 44 // roditi navaghana guNavarNanena tadA saMpadapi karuNataram | duHkhArttava roditi teSAM pratibodhananimittam ||45 // atrAntare. sahasA vibhAvarIvirAmasUtrakaH zaGkhaH / prahato gabhIragururAvabadhiritAzeSadigvalayaH || 46 || tato militaH puralokaH sarvataH prasRteyaM vArtAM / yathA navavano vipanno, rAjA tat zrutvA citte ||17|| tamaputraM kalayitvA mantrigRhe premya ca pratihAram / AnAyayati taM zIghraM navaghanadravyasya grahaNArtham // 48 // tato mantrigRhe gatvA pratihAro yAvatpralokate mantriNam / tAvanna pazyati tata Agatya kathayati narapataye || tato'GgarakSapurarakSazreSThinAM gRheSu preSito rAjJA / sa vrajati navaghanavyatikarasya saMkathananimittam ||10| tAnapi svagRheSu na pazyati naca zuddhi ko'pi jAnAti teSAm / tataH punarapi pratihAro rAjJe sa rUpayatyevam // tato vismito rAjA svayaM gatastadgRha upaviSTaH / prabhaNati mugve ! mA rudihi sAMprataM mAya gRhaM prApte // 52 // sarvamapi nijadravyaM vilAsaya svecchayA dehi dharme / khaNDakapardikA mAtramapi gRhNImo naiva tvadIyam ||13|| tat zrutvA sA prabhaNati nAtha ! na kAryamanena dravyeNa / grahISyAmi vratameva gRhNAtu deva idaM sarvam ||14|| Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supAsanAha-cariammiugyADAvai dArAI tANa kamaso, tao ya ekAe / khalilittaMgo ciTThai maMtI, sesAvi sesAsu // 56 // to accanbhuyabhUyaM tANa sarUvaM nirikkhiuM rAyA / pucchai sacivAIe tevi na paccuttaraM diti // 57 // to saMpayAe bhaNiyaM devAhamimANa sayalavuttaMtaM / sAhissaM kiMtu paraM abhae eyANa dinnammi / / 58 // to bhUvaiNA abhae dinne tesiM ca saMpayAe tao / ThakkurakhuttaMtAo kahiyaM savvaM savittharao // 59 // to naravaiNA bhaNiyaM amaJca ! sacaM imIe jaM bhaNiyaM ? / evaMti to pabhaNie tayabhimuhaM jaMpae raayaa|| bho'macca ! suhumavAyaradUreyaravatthujANaNe niuNaM / naravaiNo paramattheNa maMtiNo hu~ti nayaNAI // 61 // na muNaMti viveyaviloyaNAI. nayaNAI vatthuparamatthaM / naravaiNo mayaNamahaMdhayAravihurijamANAI // 62 // tA eyaM vivarIyaM jAyaM tuha saciva ! saMpayaM ceva / tA saMpayAe bhaNio khamiyavvaM deva ! maha eyaM // 63 // ko doso eyANa mayaNamahAcaraDapIDiyA purisA / kAumakicaM lahuyA huMti taNAovi ja bhaNiyaM // akayapahAreNamaNagaeNa kusumAuheNavi khaNeNa / je dhippaMti hayAsA te haMti lahU taNAovi // 65 // na ravI na havyavAho na nisAnAho na maNisamUhovi / vammahatamamAhappaM jayammi musumUriuM tarai // 66 / / jaM nasthi taM paloyai jaM vijjai taM na picchai payatthaM / ahaha aho ! appuvvaM timiraM mihiruggame mayaNo // 67 // eyassa mayaNatimirassa nAsaNaM kiMpi vijjae na paraM / mottUNa maNaviveyaM suhvtthupyaasnnpviinn||68|| kizca / AsaMsAraM visayANa sevaNA hoi savyajIvANa / paramajaNasevaNija na uNo maNayaMpi saccaraNaM // 69 // iti bhaNitvA sA darzayatyapavarakAnkathayati caiteSAm / madhye navadhanasaMbandhi tiSThati dravyamiti tato rAjA // udghATayati dvArANi teSAM kramazaH, tatazcaikasyAm / khalIliptAGgastiSThati mantrI, zeSA api zeSeSu // 56 // tato'tyadbhutabhUtaM teSAM svarUpaM nirIkSya rAjA / pRcchati sacivAdIste'pi na pratyuttaraM dadati // 17 // tataH saMpadA bhaNitaM devAhameSAM sakalavRttAntam / kathayiSyAmi kintu paramabhaye eteSAM datte // 18 // tato bhUpatinA'bhaye datte teSAM ca saMpadA tataH / ThakkuravRttAntAtkathitaM sarva savistaram // 19 // tato narapatinA bhaNitamamAtya ! satyamanayA adbhaNitam ! / evamiti tataH prabhaNite tadabhimukhaM jalpati raajaa|| bho amAtya ! sUkSmabAdaradUretaravastujJAne nipuNam / narapateH paramArthena mantriNo bhavanti nayanAni // 61 // na jAnIto vivekavilocane nayane vastuparamArtham / narapatermadanamahAndhakAravidhurAyamAne // 62 // tasmAdetad viparItaM jAtaM tava saciva ! sAMpratameva / tadA saMpadA bhaNitaH kSantavyaM deva ! mamaitat / / 63 // ko doSa eteSAM madanamahAcaraTapIDitAH puruSAH / kRtvA'kRtyaM laghavo bhavanti tRNAdapi yad bhaNitam // 64 // akRtaprahAreNAnaGgena kusumAyudhenApi kSaNena / ye gRhyante hatAzAste bhavanti laghavastRNAdapi // 65 // na ravina havyavAho na nizAnAtho na maNisamUho'pi / manmathatamomAhAtmyaM jagati maGgatuM zaknoti // 66 // yo nAsti taM pralokate yo vidyate taM na pazyati padArtham / ahaha aho ! apUrva timiraM mihirodgame madanaH // etasya madanatimirasya nAzanaM kimapi vidyate na param / muktvA manovivekaM zubhavastuprakAzanapravINam // 6 // Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nvdhrnnkhaa| saccaraNaM ciya saMsArasAyare hoi tAraNaM jeNa / to puTThA naravaiNA caraNaM kiM bhannai mayacchi ! // 7 // aTTappavayaNamAyAsarUvayaM sA kahei vittharao / taM suNiuM paDibuddhA bhaNaMti sacivAiyA evaM // 71 // khamasuvarAI amhaM mohamahaNNavanimaggasavvaMgA / nitthAriyA taicciya paramesari paramakAruNiNi! // 72 // tA daMsehi kahapi hu gurUNa payapaMkayaMti, aha tattha / AgaMtUNaM ujjANapAlago bhaNai naranAhaM / / 73 // vaddhAvijjai devo devAsuravaMdaNijapayakamalo / sirisiricaMdamuNiMdo samosaDho malayadesammi // 74 // dAvai niyaMgalaggaM AharaNaM tassa tosavasao so / to sacivAI hiM nivo bhaNio jaha suuripaasmmi||75|| giNhAmo pavvajja visajjase jai tumati so bhaNai / juttamiNaM savvesi tumhANaM sukulajAyANaM // 76 // to saMpayAe savve kAraviyA majaNaM lahuM tatto / caMdaNacacciyaaMgA pavarAlaMkArakayasohA // 77 // maMgalapayANapuvvaM caurovi hu karivaresu ArUDhA / saMpattA sanariMdA muNiMdapAsammi vittharao // 78 / / tehiMvi dinA dikkhA sacivAINaM kameNa dhuyakammA / te siddhisuhaM pattA rannAvi gahittu gihidhmm||79|| sA saMpayA pavanA bhaiNI taha tappaI vi gAmAo / AhUo siTipae Thavio puraloyapacakkhaM // 8 // so Thakkurovi bhaNiuM davvaM dAvAvio viseseNa / jiNadhammaparA ciTThai saMpayA navaghaNasameyA // 8 // kAleNa tao naravaipasAyao navaghaNo aipamatto / pacAsannagihAI kiNiuM melei sagihassa // 82 // . to majjAe bhaNio tuha aiyAro havissaI evaM / ekkagihaM mukkaliyaM tae kayaM paMcamavayammi / / 83 // AsaMsAraM viSayANAM sevanA bhavati sarvajIvAnAMm / paramajanasevanIyaM na punarmanAgapi saccaraNam // 69 // saccaraNameva saMsArasAgare bhavati tAraNaM yena / tataH pRSTA narapatinA caraNaM kiM bhaNyate mRgAkSi ! // 7 // aSTapravacanamAtRsvarUpaM sA kathayati vistarataH / tat zrutvA pratibuddhA bhaNanti sacivAdaya evam // 71 // kSamasvAparAdhamasmAkaM mohamahArNavanimagnasarvAGgAH / nistAritAstvayaiva paramezvari paramakAruNike ! // 72 // tasmAd darzaya kathamapi hi gurUNAM padapaGkajamiti, atha tatra / AgatyodyAnapAlako bhaNati naranAtham // 73 // vaya'te devo devAsuravandanIyapadakamalaH / zrIzrIcandramunIndraH samavasRto malayadeze // 74 // dApayati nijAGgalagnamAbharaNaM tasya toSavazataH saH / tataH sacivAdibhirnRpo bhaNito yathA sUripAca~ // 7 // gRhNAmaH pravrajyAM visRjasi yadi tvamiti sa bhaNati / yuktamidaM sarveSAM yuSmAkaM sukulajAtAnAm // 76 // tataH saMpadA sarve kAritA majanaM laghu tataH / candanacarcitAGgAH pravarAlaMkArakRtazobhAH // 77 // maGgalapradAnapUrva catvAro'pi hi karivareSvArUDhAH / saMprAptAH sanarendrA munIndrapArzve vistarataH // 78 // tairapi dattA dIkSA sacivAdibhyaH krameNa dhUtakarmANaH / te siddhisukhaM prAptA rAjJApi gRhItvA gRhidharmam / / sA saMpat prapannA bhAginI tathA tatpatirapi grAmAt / AhUtaH zroSThapade sthApitaH puralokapratyakSam // 8 // sa Thakkuro'pi bhaNitvA dravyaM dApito vizeSeNa / jinadharmaparA tiSThati saMpad navadhanasametA // 81 // kAlena tato narapatiprasAdato navadhano'tipramattaH / pratyAsannagRhANi krItvA melayati svagRhe // 82 // tato bhAryayA bhaNitamtavAti nAro bhaviSyatyevam / ekagRha manitaM tvayA kRtaM paJcagavate / / 83 // Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 supAsanAha-cariammiso bhaNaI kiM naheM ekagiha ciya imaM khu no duiyaM / sA bhaNai bahuM narse tuhavayamAlinnabhAvaNa // 84 // aparaM ca,jai evaM niravikkho jaMpasi kUDuttarAI maha purao / to gharasahiovi tumaM catto vathamAyarissamahaM // 85 // iya maNiuM tIe vayaM gahiUNaM sAhiyaM sayaM kajja / navadhaNasiTThIvi duhAvi saMpayAe pariccatto // 86 // to siDhiliyadhammo so gahio gharavaMtareNa keNAvi / ummatto puramajjhe bhamei DiMbhehiM pariyario // 8 // kovi hu khivei dhUliM pahaNai liTehiM kovi hu hasei / evaM sovi bhamaMto mari asuresu uvavanno // 88 // tA thepi vayANa aiyAraM parihareha bho bhavvA ! / jai vaMchaha sivasokkhaM duhRdaMdolIe nivvinnA // 89 // // iti paJcamANuvrataprathamAticAravipAke navaghanadRSTAntaH samAptaH / / sa bhaNati kiM naSTamekagRha mevedaM khalu no dvitIyam / sA bhaNati bahu naSTaM tvadvatamAlinyabhAvena // 84 // yadyevaM nirapekSo jalpasi kUTottarANi mama purataH / tato gRhasahito'pi tvaM tyakto vratamAcariSyAmyaham // iti bhANatvA tayA vrataM gRhItvA sAdhitaM svayaM kAryam / navaghanazreSThyapi dvidhApi saMpadA parityaktaH // 86 // tataH zithilitadharmaH sa gRhIto gRhavyantareNa kenApi / unmattaH puramadhye bhramati DimbhaiH parikaritaH / / 87 // ko'pi khalu kSipati dhUliM prahanti leSTubhiH ko'pi hi hasati / evaM so'pi bhramanmRtvA'sureSUpapannaH / / 88 // tasmAtstokamapi vratAnAmaticAraM pariharata bho bhavyAH ! / yadi vAJchata zivasaukhyaM duHkhadvandvAlyA nirviNNAH // Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAyAINa pasAyaM ladhu davyaM suhINa appei / jo jAva niyamaavahiM bharahovva sa khaMDae virii||1|| tathAhi;-- puramatthi mANakheDaM mANavarAo tahiM mahArAyA / tassa piyA paramasirI sirivva hariNo maNANaMdA // tatthatthi saMkhasiTTI vikkhAo khemiyA ya se bhajjA / tANaM ca duve puttA bharaho rahaso ya suviNIyA // kamalasirI paumasirI bhajjA tANaM kameNa kamaNIyA / bhagabhAvovagayaM savvaMpi kuDuMbagaM tesi // 4 // aha tANaM purabAhiM ujjANe gaNivaro vijayasUrI / saMpatto saMpatto saMpatto pavaracaunANI // 5 // diTTo tatthavi kIlAgaehiM so bharaha-rahasabaMdhUhiM / uvasappiUNa tatto'bhivaMdio bhattijuttehiM // 6 // aha dhammalAbhapuvvaM teNavi saMbhAsiyA smuvitttthaa| jiNapannatto dhammo kahio ya kameNa duvihovi||7|| paDhamasamatthehiM tao gihidhammo daMsaNAio gahio / paMcamavayaM viseseNa saMkaDaM tehiM parigahiyaM // 8 // bhaNio ya muNiMdeNaM bharaho jaha paMcame vae tujjha / hohI duiyaaiyAro tA mA taM saMkaDaM giNha // 9 // teNavi bhaNiyaM na ya saMkaDaM imaM gahiyamappadevasiyaM / iya bhaNi namiUNa ya pattA te niyagihe dovi // aha annadiNe rayaNIe picchae lacchidevayaM sahasA / vAsabhavaNammi bharaho rahammi tIe imaM bhnnio| vacchA haM tuha tuhA saMtuTTho jaivi lacchivicchaDDe / tahavi payacchAmi ahaM maggasu jaM ruccae davvaM // 12 // jamhA puvvabhavammivi tumae ArAhiyA ahaM payao / nAo ya tuma saMpai nicalacitto jinnmymmi| to bhagiyaM bharaheNaM na hu kajaM kiMpi majjha davveNa / igalakkho maha gehe ciTai sesassa niyamo me // 14 // rAjAdInAM prasAdaM labdhvA dravyaM suhRdbhayo'rpayAti / yo yAvanniyamAvadhiM bharata iva sa khaNDayati viratim // 1 // puramasti mAnakheTa mAnavarAjastatra mahArAjaH / tasya priyA paramazrIH zrIriva harermanaAnandA // 2 // tatrAsti zaGkhazreSThI vikhyAtaH kSemikA ca tasya bhAryA / tayozca dvau putrau bharato rabhasazca suvinItau // 3 // kamalazrIH padmazrIrbhAryA tayoH krameNa kamanIyA / bhadrakabhAvopagataM sarvamapi kuTumbaM teSAm // 4 // atha teSAM purAd bahirudyAne gaNivaro vijayasUriH / saMpAtraM zaprAptaH saMprAptaH pravaracaturjJAnaH // 5 // dRSTastatrApi krIDAgatAbhyAM sa bharatarabhasabandhubhyAm / upasRpya tato'bhivandito bhaktiyuktAbhyAm // 6 // atha dharmalAbhapUrva tenApi saMbhASitau samupaviSTau / jinaprajJapto dharmaH kathitazca krameNa dvividho'pi // 7 // prathamAsamarthAbhyAM tato gRhidharmo darzanAdiko gRhItaH / paJcamavrataM vizeSeNa saMkaTaM tAbhyAM parigRhItam // 8 // bhaNitazca munIndreNa bharato yathA paJcame vrate tava / bhaviSyati dvitIyAticArastasmAnmA tatsaMkaTaM gRhANa // 9 // tenApi bhaNitaM na ca saMkaTamidaM gRhItamalpadaivasikam / iti bhaNitvA natvA ca prAptau tau nijagRhe dvAvapi / athAnyadine rajanyAM pazyati lakSmIdevatAM sahasA / vAsabhavane bharato rahasi tayedaM bhaNitaH // 11 // vatsAhaM tava tuSTA saMtuSTo yadyapi lakSmIvistAre / tathApi prayacchAmyahaM mArgaya yad rocate dravyam // 12 // yasmAtpUrvabhave'pi tvayA''rAdhitA'haM padataH / jJAtazca tvaM saMprati nizcalacitto jinamate // 13 // 1 ga. maha suheNa nivvahihI / Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420 supAsanAha-cariammito jaMpai siridevI devANaM vaccha ! dasaNamamohaM / Asi tumaM koDImo pubbi tA hosu iNhipi // 15 // to so bhaNei bhayavai ! evaM ca kae havei vayabhaMgo / to devIe bhaNiyaM desu jahicchAe sayaNANa // 16 // tatto ya takkhaNeNaM kaMcaNakoDiM khivittu bharahassa / vAraMtassavi gehe saTTANaM paDigayA lacchI // 15 // niyaniyamabhaMgabhIo tatto so vibhajiUNa koDipi / dei sayaNANa savvA uddhAre gayakalaMtarayA // 18 // taM daTTaNa kaNiTo baMdhU bajarai bhAya ! na hu juttaM / jaM kuNasi sAiyAraM paMcamavayamAyarapavannaM // 19 // jamhA u lAkha megaM pariggahe tuha mamAvi sAhINaM / vilasasi koDIi puNo nissaMko niymvisymmi|| ki kajaM vihaveNaM samaggaleNaMpi.pAvakajjeNa / aha bhaNasi desu dhamme dhammeNavi teNa kiM kajaM ? // 21 // kyamAlinnaM jAyai jeNa kaeNaM na hoi so dhammo / mahuraM bhaNiUNa visaM jai khajjai kiM na mArei ? // to taM niyasattAo daviNaM pariharasu Asi jaM ahiMyaM / sayaNAjhyANa dinnaM annaha bhinno bhvissaami|| teNavi luddheNa to bhaNiya vaNijeNuvajjiyaM na mae / gahiyaM na coriyAe na khattavAo mae vihio|| kiMpuNa vAraMtassavi khittaM lacchIe maha gihe vaccha ! / taMpi mae sayaNANaM samappiyaM jAva niyamo me // jaM puNa lakkhAo haM ahiMyaM viDhavemi demi taM dhamme / to rahaseNaM bhaNiyaM baMdhava ! suNa ittha diTuMtaM // iha nayare dhaNasihI Asi purA pauradhaNasamiddho so / micchavihI bahuputtanattuehiM gao vuihi // 27 // aha annayA pasutto picchai pasayacchiM lcchisaaricchN| siyavasagadhAriNiM hArahAriNi pavararamaNiM so|| tato bhaNitaM bharatena na khalu kArya kimapi mama dravyeNa / ekalakSo mama gehe tiSThati zeSasya niyamo me // 14 // tato jalpati zrIdevI devAnAM vatsa ! darzanamamovam / AsIstvaM koTIzaH pUrva tasmAdbhavedAnImapi // 15 // tataH sa bhaNati bhagavati ! evaM ca kRte bhavati vratabhaGgaH / tato devyA bhaNitaM dehi yathecchayA svajanebhyaH // tatazca tatkSaNena kAJcanakoTiM kSiptvA bharatasya / vArayato'pi gehe svasthAnaM pratigatA lakSmIH // 17 // nijaniyamabhaGgabhItastataH sa vibhajya koTimapi / dadAti svajanAnAM sarvAmuddhAre gatakalAntarAm // 18 // tad dRSTrA kaniSTho bandhuH kathayati bhrAtaH ! na khalu yuktam / yatkaroSi sAticAraM pha-camavratamAdaraprapannam / / 19 // yasmAtta lakSamakaM parigrahe tava mamApi svAdhInam / vilasasi koTyA punarniHzako niyamaviSaye // 20 // kiM kArya vibhavena samargalenApi pApakAryeNa / atha bhaNasi dehi dharme dharmeNApi tena kiM kAryam ? // 21 // vratamAlinyaM jAyate yena kRtena na bhavati sa dharmaH / madhuraM bhaNitvA viSaM yadi khAdyate kiM na mArayati ? // tatastvaM nijasattAto draviNaM pariharAsId yadadhikam / svajanAdibhyo dattamanyathA bhinno bhaviSyAmi // 23 // tenApi lubdhena tato bhaNitaM vANijyenopArjitaM na mayA / gRhItaM na corikayA na kSattravAdo bhayA vihitaH // 2 // kintu vArayato'pi kSiptaM lakSmyA mama gRhe vatsa ! / tadapi mayA svajanebhyaH samarpitaM yAvanniyamo me // 26 // yatpunarlakSAdahamadhikamarjayAmi dadAmi tad dharme / tato rabhasena bhaNitaM bAndhava ! zRNvatra dRSTAntam // 26 // iha nagare dhanazreSThI AsItpurA pracuradhanasamRddhaH saH / mithyAdRSTirbahuputranaptRbhirgato vRddhim // 27 // athAnyadA praguptaH pazyati mRgAkSI lakSmIsahakSAm / sitavasanadhAriNIM hArahAriNIM pravararamaNI saH // 28 // Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharahakahA / 421 bhaNiyaM tI dhaNasiddhi ! kiM tumaM maM viyANase no vA ? / so bhai ma nAyA sAmaneNaM tumaM ramaNI // to tI ta kahiyaM lacchI haM tuha kule vasiyapuvvA / A sattamavaMsAo, saMpai annattha vaccissaM // 30 // nivvinnA haM jeNaM ettha nivAsao tao teNa / bhaNiyaM simyaM vayasutti jaMpae to imaM lacchI // 31 // ani kuro si taM siddhi ! jeNa nahu pattiyaMpi te bhaNiyaM / ko heU tuha gamaNe tuha alagariyaM mae kiMva ? | kizca / jaivi ahaM lacchIva hu tumae avaganniyA alacchIva / tujjha nirIhattaNao'NuraMjiyA tahavi tuTThA hai || maggasu jaM te ruccai, bhaNiyaM teNAvi jai tuma tuTTA / tahavi tae na hu kajjaM, kajjaM puNa ettieva ||34|| jaha maha kuTuMbavihaDA na ghaDai kaiyAvi daMtakalaheNa / taM taha karesu jai taM suprasannA saccao majjha // 35 // annaha tae na kajjaM, to hasiuM bhaNai siTThI ! dakkho si / iya pabhaNateNa tae nigaDiyacaraNA ahaM vihiyA || jamhA vacatIe paDhamayarucciya imo maha uvAo / annunnamahaM paDhamaM vihaDaM pADemi baMdhU ||37|| tato kuNati kalahaM pacchA gaccheti rAyapAsamma / jaMpati ya pesunnaM daMDijaMti ya to rannA ||38|| ahavAvi paropparao jujjhevi maraMti huMti gayapunnA / tatto savvaM davvaM nariMdabhavaNaM samaliyai // 39 // micchaddiTThIvi viveyatrajjio jiNamayammi aNabhinno / tassavi ya iya aNicchA lacchIvisae viseseNa // taM puNa laddhaviveo gahiyavao jiNamayaM pavannovi / bhaMjasi niyaniyamadhuraM yuddho nirddhadhaso dhaNiyaM // 41 // kiJca / guruNA nivArivitumae gahiyaM vayaM imaM mUDha ! / tA virama virama ajjavi aiyArAo imAo tumaM // 42 // bhaNitaM tayA ghanazreSThin ! kiM tvaM mAM vijAnAsi no vA / sa bhaNati mayA jJAtA sAmAnyena tvaM ramaNI // tatastayA tasya kathitaM lakSmIrahaM tava kula uSitapUrvA / A saptamavaMzAta, saMpratyanyatra vajiSyAmi ||30|| nirviNNA'haM yenaikatra nivAsatastatastena / bhaNitaM zIghraM vrajeti jalpati tata idaM lakSmIH ||31|| atiniSThuro'si tvaM zreSThin ! yena na khalvetAvadapi tvayA bhaNitam / ko hetustava gamane tavApakRtaM mayA kiMvA ? // yadyapyahaM lakSmIrapi hi tvayAvagaNitA'lakSmIriva / tava nirIhatvato'nuraJjitA tathApi tuSTA'ham // 33 // mArgaya yatte rocate, bhaNitaM tenApi yadi tvaM tuSTA / tathApi tvayA na hi kArya, kArya punaretAvataiva ||34|| yathA mama kuTumbavighaTana ghaTate kadApi dantakalahena / tattathA kuru yadi tvaM suprasannA satyato mama // 35 // anyathA tvayA na kArya, tato hasitvA bhaNati zreSThin ! dakSo'si / iti prabhaNatA tvayA nigaDitacaraNAhaM vihitA // yasmAd vrajantyAH prathamatara evAyaM mamopAyaH / anyonyamahaM prathamaM vighaTAM pAtayAmi bandhUnAm // 37 // tataH kurvanti kalahaM pazcAd gacchanti rAjapArzve | jalpanti ca paizunyaM daNDyante ca tato rAjJA // 38 // athavApi parasparato yuddhvA mriyante bhavanti gatapuNyAH / tataH sarva dravyaM narendrabhavanaM samupasarpati // 39 // mithyAdRSTirapi vivekavarjito jinameta'nabhijJaH / tasyApi cetyanicchA lakSmIviSaye vizeSeNa // 40 // tvaM punarlabdhaviveko gRhItavrato jinamataM prapanno'pi / bhanakSi nija niyamadhurAM lubdho niSThuro gADham // 41 // Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 422 supAsanAha-cariammi to bharaNaM bhaNiyaM kiM kiMpi mae akajjamAyariyaM / jaM taM sikkhavasi mamaMpi dhammio taM ciya na anno // rahaso bhai baMdhava ! khamiyacvaM jaM mae tumaM bhaNio / niyabhAgaM gahiUNaM jAo bhinno tao sovi // 44 // aarts are fare dhammaM karei nizcapi / bharaho uNa naranAheNa daMDio kammivivarA he || 45 // jaha bhoyaNamittaMpi hu mahayA kaTTeNa hoi tasseha / rahaso uNa paidiyahaM pavaTThae vivakitIhi ||46 || jaha jaha va vivo taha taha ahiyapi vica dhamme / to kuMDheNaM keNavi kahiyaM ranno jahA eso // 47 // asardar fare attho eyassa, to narideNa / hakAriUNa bhaNio rahammi rahaso jahA amha // 48 // tuhociya bhaMDAro tA davvaM dehi lakkhamANaM me / teNavi bhaNiyaM giNhau devo jaM me gihe asthi || 49 // pANAvi devataNayA kiM attheNa aNatthabhUraNa ? | to taggihammi rannA atthatthaM pesio sacivo // 50 // to sAsaNadevIe tasNurAeNa taggihe davvaM / pacchAiyaM samaggaM tatto lohAulo sahasA ||21|| sacivavi tattha patto picchai maMjUsapeDiyAIyaM / rikkaM ciya no ritthaM tA pucchara tassa mANuse || 52 || tevi ya bhaNati bhariyAI caiva peDAiyAI diTThAI / ettiyakAlaM saMpai na yANimo kaha virikAI || 53 // to mhao maMtI pesa niyamANusaM naridassa / teNavi kahiyaM savvaM to rAyA Agao tattha || 54 || sovi hu tava picchA pucchara rahasaM sahAgayaM kiM bho ! / na ya peDAisu davvaM dIsaha annattha kiM khittaM ? // so bhai nAha ! nAhaM niuNaM jANemi kiMtu ajjeva / haTTAo dasa sahassA khiviu~ iha tuha gihe patto // guruNA nivAritenApi tvayA gRhItaM vratamidaM mUDha ! / tasmAdvirama viramAdyApyaticArAdasmAttvam // 42 // tato bharatena bhaNitaM kiM kimapi mayA'kAryamAcaritam / yattvaM zikSayasi mAmapi dhArmikastvameva nAnyaH // 43 // rabhaso bhaNati bAndhava ! kSantatryaM yad mayA tvaM bhaNitaH / nijabhAgaM gRhItvA jAto bhinnastataH so'pi // 44 // vyavaharati nijahaTTe vidhinA dharma karoti nityamapi / bharataH punarnaranAthena daNDitaH kasminnapyaparAdhe // 45 // yathA bhojanamAtramapi hi mahatA kaSTena bhavati tasyeha / rabhasaH punaH pratidivasaM pravardhate vibhavartibhyAm // 46 // yathA yathA vardhate vibhavastathA tathA'dhikamapi vyeti dharme / tataH kuNThena kenApi kathitaM rAjJe yathaiSaH // 47 // ativibhavI tasmAd gRhyatAmartha etasya, tato narendreNa / hakkArayitvA bhaNito rahasi rabhaso yathA mama // 48 // truTita eva bhANDAgArastasmAd dravyaM dehi lakSamAnaM me / tenApi bhaNitaM gRhNAtu devo yanme gRhe'sti // 49 // prANA api devasaMbandhinaH kimarthenAnathabhUtena / tatastadgRhe rAjJA'rthArthaM preSitaH sacivaH // 50 // tataH zAsanadevyA tasyAnurAgeNa tadgRhe dravyam / pracchAditaM samagraM tato lobhAkulaH sahasA ||11|| sacivo'pi tatra prAptaH pazyati maJjUSApeTAdikam / riktameva no riktthaM tataH pRcchati tasya mAnuSAn // 52 // te'pi ca bhaNanti bhRtAnyeva peTAdikAni dRSTAni / etAvatkAlaM saMprati na jAnImaH kathaM viriktAni // 53 // tato vismito mantrI preSayati nijamAnuSaM narendrAya / tenApi kAryitaM sarvaM tato rAjA''gatastatra // 54 // so'pi khalu tathaiva pazyati pRcchati rabhasaM sahAgataM kiM bhoH ! / na ca peTAdiSu dravyaM dRzyate'nyatra kiM kSiptam // sa bhaNati nAtha ! nAhaM nipuNaM jAnAmi kintvadyaiva / haTTAd daza sahasrAn kSiptveha tava gRhe prAptaH ||56 // I Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharahakahA / 423 iya evaM varddhate gayaNe jaMpei devayA kAvi / bho bho bhUvai ! nisuNasu maha vayaNaM avahio houM // 57 // yasa tara vaNiNo nirAvarAhassa dhammanirayassa / iTTo attho gahiu~ tANatyo tujjha iha hohI ||58 // mA bhaNasu jaM na kahiya, cUrissamahaM sapariyaNaM sapuraM / jai eyassa tiNassavi sammuhamavi taM paloesi / / tatto bhIeNa narAhiveNa rahaso khamAviDaM bhaNio / vilasasu dacchaM niyayaM, tA sahasA payaDiyaM davvaM // 60 // devIe ko kAuM mukko tao ya so kuMDho / rAyAvi gao gehe rahasovi visesao dANaM || 61 // dAiyANa dAi bharaho u kalaMkiUNa vayameyaM / uvavanno nAgesuM sattamajammammi sijjhihihI || 62|| rahaso uNa pajjaM samAhimaraNeNa baMbhaloyammi / uvavanno kayapunno taiyabhave sijjhihI itya // 63 // iya nAUNa bhaddA ! daDhavvaehiM sayAvi hoyavtraM / jammo maraNavasANo vihavo ya calo jalalavun || 64 // // iti parigrahaparimANavrate dvitIyAticAravipAke bharatakathAnakaM samAptam // ityevaM vartamAne gagane jalpati devatA kApi / bho bho bhUpate ! zRNu mama vacanamavahito bhUtvA // 57 // etasya tvayA vaNijo niraparAdhasya dharmaniratasya / iSTo'rtho grahItuM tasmAdanarthastaveha bhaviSyati // 58 // mA bhaNa yanna kathitam, cUrNayiSyAmyahaM saparijanaM sapuram / yadyetasya tRNasyApi saMmukhamapi tvaM pralokase // 59 // tato bhItena narAdhipena rabhasaH kSamayitvA bhaNitaH / vilAsaya dravyaM nijaM, tadA sahasA prakaTitaM dravyam // 60 // devyA vakramukhaH kRtvA muktastatazca sa kuNThaH / rAjApi gato gehe rabhaso'pi vizeSato dAnam // 61 // dInAdibhyo dApayati bharatastu kalaGkayitvA vratametat / upapanno nAgeSu saptamajanmani setsyati // 62 // rabhasaH punaH paryante samAdhimaraNena brahmaloke / upapannaH kRtapuNyastRtIyabhave setsyatyatra // 63 // iti jJAtvA bhadrAH ! dRDhatrataiH sadApi bhavitavyam | janma maraNAvasAnaM vibhavazca calo jalalava iva // 64 // Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viraivirAhaNabhIo desalasaDDhovva johiyaM dhannaM / sayaNAiyANa appara so viraivirAhaNaM kuNai || 1 || tathAhi; - asthi jae supasiddhaM siddhapuraM dharaNiramaNitilayaMtra / supavittaM avittaM kallAviyAsa sohA ||2|| tatyatthi devarAo supasiddho suddhabuddhiladdhajaso / viSayavasavihiyacojjA bhajjA piyadasaNA tassa || 3 || gUgapaNasAImaMtINaM tassa saMti pavarAI / tappUraNatthamegaM gavesae so mahAmaMti ||4|| taha tattha as far amaNo amiyadhaNakaNasamiddho / cauro ya tassa puttA ghaNaghaNavaidhavalajasanAmA // lekhAI kuNai ego vIo dhannANa kuNai puNa vuTThi / taio caupayatatiM turio bhaMDArio tesiM ||6|| aha annayA ya siTTI nAUNaM attaNo carimasamayaM / gharakoNesuM causuvi kalase cattAri nikkhaNai ||7|| tato duidiNammi hakkArAvai samaggasayaNajaNaM / bhoyaNavihiNA sammANiUNa taM bhai i siTTI // 8 // foreishi mae attho uppAio aNappovi / na nioio suThANe kukuDaMbasiNeha mUDheNaM // 9 // ius paralopa pAhe para bhaNemi niyasayaNe / maha patthaNAe lakkho vivveyacvo ya tumhehi ||10|| sattasu khittesuM saMpayaMpi tA kuNaha attaNo pAse / iya bhaNiUNa samappai sayaNANaM tANa igalakkha // 11 // aa He doer e atthanimittaMpi kalahaissaMti / maha pacchA iya muNiuM suyaNasamakkhaM bhaNai taNae / jaM loyahi vayaNaM vayaNeNa ya loyaNAI sohaMti / cihurehiM siraM rehai cirAvi siraTTiyA caiva // 13 // samacittA duvi sahA sagaDaM kaTTheti uvalabhariyaMpi / avi vibhinnacittA phirakkajuttAvi tammaMti || virativirAdhanAbhIto dezalazrAddha iva yo'vikaM dhAnyam / svajanAdikebhyo'rpayati sa virativirAdhanAM karoti // asti jagati suprasiddhaM siddhapuraM dharaNIramaNItilakamiva / supavitramaviyuktaM kalyANa vikAsazobhayA ||2|| tatrAsti devarAjaH suprasiddhaH zuddhabuddhidhayazAH / vinayavazavihitAzcaryA bhAryAM priyadarzanA tasya // 3 // ekonapaJcazatI mantriNAM tasyAsti pravarA / tatpUraNArthamekaM gaveSayati sa mahAmantriNam ||4|| tathA tatra vasati zreSThI vaizramaNo'mitadhanakaNasamRddhaH / catvArazca tasya putrA dhanadhanapatidhavalayazonAmAnaH ||5|| lekhyAdi karotyeko dvitIyo dhAnyAnAM karoti punarvRddhim / tRtIyazcatuSpada cintAM turyo bhANDArikasteSAm ||6 // athAnyadA ca zreSThI jJAtvA''tmanazcaramasamayam / gRhakoNeSu caturSvapi kalazAMzcaturo nidadhAti // 7 // tato dvitIyadine hakkArayati samagrasvajanajanam / bhojanavidhinA sammAnya taM bhaNatIti zreSThI // 8 // nijabhujadaNDAbhyAM mayA'rtha utpAdito'nalpo'pi / na niyojitaH susthAne kukuTumba snehamUDhena ||9|| saMprati paralokapathe pAtheyaM prati bhaNAmi nijasvajanAn / mama prArthanayA lakSoM vyetavyazca yuSmAbhiH // 10 // saptasu kSetreSu sAMpratamapi tasmAtkurutAtmanaH pArzve / iti bhaNitvA samarpayati svajanAnAM teSAmekalakSam // 11 // tathA mama tanayA ete'rthanimittamapi kalayiSyanti / mama pazcAditi jJAtvA sujanasamakSaM bhaNati tanayAn // 12 // yallocanAbhyAM vadanaM vadanena ca locane zobhete / cikuraiH ziro rAjate cikurA api ziraH sthitA eva ||13|| - samacittau dvAvapi vRSabhau zakaTaM karSata upalabhRtamapi / aSTApi vibhinnacittA veSTakayuktA api tAmyanti // 14 // Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deslkhaa| tA pIIe vacchA! vaTTijaha niccameva annonnaM / jai na kuNaha puNa evaM to vayaNaM suNaha mahataNayaM // 15 // jaha maha gihassa majjhe kalasA cattAri causu koNesu / saMti mae viNihitA te tubbhehiM gaheyavvA // 16 // vAme koNe kalaso jiTeNaM dAhiNammi bIeNa / neraie taieNaM vAyavve lahuyaputteNaM // 17 // jahajoggayAe attho kalasesu Asi so mae nihio| lihiUNa ya nAmAiM tumhANaM tesu khittAI // sayaNevi bhaNai siTThI jujhaMti na davvakAraNA kahavi / maha paraloyagayassavi taha jaiavvaM tu tumhehiM / / jaM jasta mae dinnaM taM tassa, na annahA viheyavvaM / iya bhaNi te sayaNA visajjiyA khAmiuM nmilN.|| aha paraloe patte piummi puttAvi niyanie kalase / givhaMti jiTTaputtA tinnivi tesu iyaM niyaMti // 21 // paDhame puDhaviM vIyammi likkhayaM taiyammi aTThINi / vararayaNabhariyakalaso dilo savvehi lahuyassa // 22 // to te bhaNaMti hA tAya ! vaMciyA dhammieNavi suyAvi / tA tumha sugaimaggo kaha hohI vaMcaNaparassa ? // 23 / / to tehiM lahuyabhAyA bhaNio jaha vibhaiUNa rynnaaii| gihissAmo amhe, so jaMpai majjha tAraNa // 24 // sayaNasamakkhaM dinnAI tumhakalasesu maTTiyAIyaM / jAyaM apunnavasao ko doso tattha tAyassa ? // 25 // tahavi na muMcaMti tao teNavi sayaNANa sAhiyaM savvaM / sayaNehiM vAriyAvi hu te sirigaraNammi saMpattA // sAhiti niyavivAyaM sacivassa, tao ya teNa bujjhaviyA / jAva na viramaMti tao naravaiNo sAhiyaM paDhamaM / / savvaM savittharaM carimabaMdhuNA sayaNavaggajutteNa / to bhaNiyaM bhUvaiNA na annahA kuNai vesamaNo // 28 // jamhA so jiNadhamme sunicalo paJcalo ya buddhIe / no kabaDakUDakArI annassa kahavi, tA eyaM // 29 // tasmAtprItyA vatsAH ! vartadhvaM nityamevAnyonyam / yadi na kuryAta punarevaM tadA vacanaM zRNuta madIyam // 15 // yathA mama gRhasya madhye kalazAzcatvArazcatueM koNeSu / santi mayA vinihitAste yuSmAbhigrahItavyAH // 16 // vAme koNe kalazo jyeSThena dakSiNe dvitIyena / nairRte tRtIyena vAyavye laghuputreNa // 17 // yathAyogyatamarthaH kalazeSvAsIt sa mayA nihitaH / likhitvA ca nAmAni yuSmAkaM teSu kSiptAni // 18 // svajanAnapi bhaNati zreSThI yudhyante na dravyakAraNAtkathamapi / mAya paralokagate'pi tathA yatitavyaM tu yussmaabhiH|| yad yasmai mayA dattaM tattasmai, nAnyathA vidhAtavyam / iti bhaNitvA te svajanA visarjitA kSamayitvA natvA / / atha paraloke prApte pitari putrA api nijanijAnkalazAn / gRhNanti jyeSThaputrAstrayo'pi teSviti pazyanti // prathame pRthivIM dvitIye lekhyaM tRtIye'sthIni / vararatnabhRtakalazo dRSTaH sarvairlayoH // 22 // tataste bhaNanti hA tAta ! vaJcitA dhArmikeNApi sutA api / tasmAttava sugatimArgaH kathaM bhaviSyati vnycnprsy?|| tatastairlaghubhrAtA bhaNito yathA vibhajya ratnAni / grahIyAmo vayaM, sa jalpati mama tAtena // 24 // svajanasamakSa dattAni yuSmatkalazeSu mRttikAdikam / jAtamapuNyavazataH ko doSastatra tAtasya ? // 25 // . tathApi na muJcanti tatastenApi svajanebhyaH kathitaM sarvam / svajanairvAritA api khalu te zrIkaraNe saMprAptAH / / kathayanti nijavivAdaM sacivAya, tatazca tena bodhitAH / yAvanna viramanti tato narapataye kathitaM prathamam // sarva savistara caramabandhunA svajanavargayuktena / tato bhaNitaM bhUpatinAM nAnyathA karoti vaizramaNaH // 28 // Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supAsanAha-cariammiainiuNabuddhigammaM jaM so kalasesu maTTiyAIyaM / khivitraM khivei khoNIe akkhae suyaNamAINaM // 30 // to paDihAro bhaNio rannA Ahavasu maMtiNo savve / teNavi te AhUyA bhaNiyA rannA imANemaM // 31 // kalasaviyAraM kuvyaha kaha tAeNaM imANa kuMbhesu / khittaM maTTiyamAI rayaNANi ya lahuyakalasammi ? // 32 // tehiMpi paruSparao maMteUNa suniuNabuddhIhiM / kahiyaM ranno eyaM na bujjhimo kiMpi paramatthaM // 33 // to rannA niyanayare paDaho dAvAvio jaha imANa / kalasANa paramatthaM nAuM jo vihaDai vivAya // 34 // tassAhaM maMtipayaM savvANuvariM karemi sacivANaM / to buddhipayaDaNatthaM chitto paDaho vaNisueNa // 35 // nIo rAyasayAsaM kahio kalasANa vaiyaro tassa | rannA to pariyANiya kahei so klsprmtth||36| jo jammi suo.kusalo jassa ya ja dhAriaM hiyaM hohI / taM taNayANa teNa dinna uvaesagabbhaM tu||37/ tathAhi;jassa kalasammi puDhavI khittaM khaladhannamAiyaM tassa / jeNa kisikammakusalo nivvahihI so imeNeva / / aTThINi jassa kuMbhe dinnaM se teNa caupayaM savvaM / eyANa posaNaM ciya uvaiTaM tassa hiyajaNayaM // 39 // jaissa kalasammi vahiyAkhaMDAiM tassa dhuradhaNaM labbhaM / puNaravi deuM dhurANaM iya nityArovi se hohI // 40 // jo puNa kaNitaNao kisikammAINa so u asamattho / rayaNadhaNeNaM eso kalaMtareNAvi nivvahihI // iya tumha jahAjoggaM dinnaM suyavacchaleNa jaNaeNa / thevavahuttaMpi imaM thevavisesaMti mannemi // 42 // yasmAtsa jinadharme sunizcala: pratyalazca buddhayA / no kapaTakUTakAryanyasya kathamapi, tasmAdetat // 29 // atinipuNabuddhigamyaM yat sa kalazeSu mRttikAdikam / kSiptvA kSipati kSoNyAmAkhyAti svajanAdibhyaH // 30 tataH pratihAro bhaNito rAjJA''huya mantriNaH sarvAn / tenApi te AhUtA bhaNitA rAjJeSAmimam // 31 // kalazavicAraM kuruta kathaM tAtenaiSAM kumbheSu / kSiptaM mRttikAdikaM ratnAni ca laghukalaze ? // 32 // tairapi parasparato mantrayitvA sunipuNabuddhibhiH / kathitaM rAjJa etanna budhyAmahe kamapi paramArtham // 33 // tato rAjJA ninanagare paTaho dApito yathaiSAm / kalazAnAM paramArtha jJAtvA yo vivaTayati vivAdam / / 34 // tasyAhaM mantripadaM sarveSAmupari karomi sacivAnAm / tato buddhiprakaTanArtha spRSTaH paTaho vaNiksutena // 35 // nIto rAjasakAzaM kathitaH 'kalazAnAM vyatikarastasya / rAjJA, tataH parijJAya kathayati sa kalazaparamArtham // yo yasmin sutaH kuzalo yasya ca yaddhAritaM hitaM bhaviSyati / tattanayebhyastena dattamupadezagarbha tu // 37 // yasya kalaze pRthivI kSetraM khaladhAnyAdikaM tasya / yena kRSikarmakuzalo nirvakSyate so'nenaiva // 38 // . asthIni yasya kumbhe dattaM tasmai tena catuSpadaM sarvam / eteSAM poSaNamevopadiSTaM tasya hitajanakam // 39 // yasya kalaze vahikAkhaNDAni tasya RNidhanaM labhyam / punarapi dattvA RNibhya iti nistAro'pi tasya bhvissyti|| yaH punaH kaniSThatanayaH kRSikarmAdiSu sa tvasamarthaH / ratnadhanenaiSa kalAntareNApi nirvakSyati // 41 // iti yuSmabhyaM yathAyogyaM dattaM sutavatsalena janakena / stokaprabhUtamapIdaM stokavizeSamiti manye // 42 // 1 ga, bahiyakhaMDANi kalase tamsa dharANa dhaNaM tu jaM labha, ka. jassa kuTayammi vdeg| Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ desalakahA / tA tucchalacchikajje mA ninnehA paropparaM hoha / jaNayabhaNiyAI sumaraha sahoyarA dullahA jeNa ||43|| ailAliyAvi aipAliyAvi vihaDaMti sesayA sayaNA / huMti sahijjA vihure kuviyAvi sahoyarA caitra || to nA kaNasaMkhaM puTTho paDhamo kahei jaha deva ! / igamUDalakkhasamahiyamavi dhannaM atthi tAyagihe // 45 // karikarahaturayamAIca upayANaM tu dasa sahassAI / iya duiovi kaheI, taio puTTho imaM kahaI ||46 // maMDaliyANaM pAse lahiyavvA saMti pannarasa lakkhA / to rayaNANaM kuMbho rannA ANAvio tatthaM // 47 // tara mulaM taM caiva tANa tehi kayaM / evaM karidhannAisa cauNha puttANa patte ||48 || panarasa panarasa lakkhA jAyA to vaNiyaniuNabuddhIe / saMtuTTA te savve nivotri taM puccha evaM // 49 // kasa o kinAmo ko dhammo tujjha abhimao kahasu / teNavi kahiye jaha punnabhavaNiNo suyA dovi / / paDhamottha kosalo haM duio baMdhU ya desalo majjha / jiNadhamme paDivannA bArasavihasAvayavayAI // 51 // to bhaNibhUNA girahasa mudde subuddhimayarahara ! | teNa bhaNiyaM na kappar3a kharakammaM jeNimA bhaNiyA || to so vivi muddAe ThAvio sayalamaMtisAmitte / maMtijjai savvatthavi sovi ya paDhamaM narideNa // 53 // to IsAe anne chalaM gavesaMti maMtiNo tassa / aha saccerhivi jugavaM maMtiya bhaNio imaM rAyA // 54 // devagirivAsI rAyA riugaMjaNo na manne / tuha ANaM niravikkho tA tassa imo mahAmaMtI // 55 // pesijjai jaM kusalo kiMcivi kosalliyaM gaUNaM / ghaDaNaM va vihaDaNaM vA teNa samaM kuNai jeNeso // 56 // to rannA so bhaNio gaccha tumaM tattha pAhuDaM gahiMu / sacivANaM pAsAo jahajuttaM tattha taM kuNasu || 57 // tasmAttucchalakSmI kArye mA niHsnehAH parasparaM bhavata / janakabhaNitAni smarata sahodarA durlabhA yena // 43 // atilAlitA apyatipAlitA api vighaTante zeSAH svajanAH / bhavanti sahAyA vidhure kupitA api sahodarA eva // tato rAjJA kaNasaMkhyAM pRSTaH prathamaH kathayati yathA deva ! / ekamUDhakalakSasamadhikamapi dhAnyamasti tAtagRhe // karikarabhaturagAdicatuSpadAnAM tu daza sahasrANi / iti dvitIyo'pi kathayati, tRtIyaH pRSTa idaM kathayati // 46 // maNDalikAnAM pArzve labdhavyAH santi paJcadaza lakSAH / tato ratnAnAM kumbho rAjJA''nAyitastatra // 47 // ratnaparIkSakairmUlyaM tadeva teSAM taiH kRtam / evaM karidhAnyAdiSu caturNA putrANAM pratyekam // 48 // paJcadaza paJcadaza lakSA jAtAstato vaNignipuNabuddhayA / saMtuSTAste sarve nRpo'pi taM pRcchatyevam // 49 // kasya sutaH kiMnAmA ko dharmastavAbhimataH kathaya ? / tenApi kathitaM yathA pUrNabhadravaNijaH sutau dvAvapi // 10 // prathamo'tra kozalo'haM dvitIyo bandhuzca dezalo mama / jinadharme pratipannau dvAdazavidhazrAvakatratAni // 51 // tato bhaNito bhUpatinA gRhANa mudrAM subuddhimakaragRha ! / tena bhaNitaM na kalphte kharakarma yeneyaM bhnnitaa||52|| tataH sa vinApi mudrA sthApitaH sakalamantrisvAmitve / mantrayate sarvatrApi so'pi ca prathamaM narendreNa // 53 // tata IrSyayA'nye chalaM gaveSayanti mantriNastasya / atha sarvairapi yugapad mantrayitvA bhaNita idaM rAjA // 54 // devagirinagaravAsI rAjA ripugajano na manyate / tavAjJAM nirapekSastasmAttasyAyaM mahAmantrI ||15|| preSyate yatkuzalaH kiJcidapi kauzalikAM gRhItvA / ghaTanaM vA vighaTanaM vA tena samaM karoti yenaiSaH // 56 // 427 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 428 sugAsanAha-cariammi-- tehivi tappacchannaM karaMDiyAe khivitta pAhuDayaM / tAlevi dinnamuddA samappiyA tassa sA sigyaM // 8 // to calio asahAo patto rajaMtarammi taiyammi / girinayare nivapAse tatto paDihArakahio so||59|| namiuM samappae taM karaMDiyaM pAhuDassa bhariya so / vihaDittu jAva mudaM to taM ugghADae rAyA // 60 // tA tattha niyai dhUli sasaharaharahAsakAsasaMkAsaM / to bhUvAlo bhUbhaMgabhIsaNo bhaNai taM maMtiM // 61 // re re tuha naranAho jai gayavihavo naeNa parihINo / maha pAhuDamni dhUli pesai peseu, kiMtu tumaM // 62 / kimihAgao si maraNassa kAraNA vacca tAva taM turiyaM / jeNa avajjho ravyAriotti gaMtUNa sAhehi // 63 / jaha ei aituraMto rAyA riugaMjago jaNiyakoyo / dhUlIuvAyaNeNaM daMsissai tatphalaM tujjha // 64 // to kosaleNa bhaNiyaM mA niva ! ko karesu taM evaM ! hiyAhiyaMtra viyArasu to rAyA pucchai tameva // 65 to kahai tassa evaM maha pahuNA caccarammi rayaNIe / aMbalarillInAmA pasAhiyA jogiNI vijjA // 66 siddhAe tIi dinnA esA rezUbhimatiu kahiyaM / eyAe egavAraM jo tilayaM viraihI tassa // 67 // sAiNiDAiNijoiNikarAlaveyAla jakkharakvANaM / bhUyAIgaM na bhayaM duTANavi kahavi hohitti // 68 // taM soUNa tadappiyareNUe kuNai naravaI tilayaM / thovaM thovaM apivi ateuramaMtimAINa // 69 / / sesA tumhANa uvAyaNammi saMpesiyA imA reNU / iya souM naravaDaNA tIe tilayaM sayaM vihiyaM // 70|| harisavasapulaieNaM kosalamaMtI tao imaM puTTho / annAvi kAvi sattI tuha pahuNo atthi, so Aha / / 71 tato rAjJA sa bhANato gaccha tvaM tatra prAbhRtaM gRhItvA / sacivAnAM pArthAd yathAyuktaM tatra tvaM kuruSva // 17 // tairapi tatpracchannaM karaNDikAyAM kSiptvA prAbhatam / tAlayitvA dattamudrA samarpitA tasya sA zIghram // 5 // tatazcalitaH sasahAyaH prApto rAjyAntare tRtIthe / girinagare nRpapArthe tataH pratihArakathitaH saH // 19 // natvA samarpayati tAM karaNDikAM prAbhRtena bhRtAM saH / vidhaTya yAvanmudrAM tatastAmudghATyati rAjA // 6 // tAvattatra pazyati dhUliM zazadharahararahAsakAzasaMkAzAm / tato bhUpAlo bhrabhaGgabhISaNo bhaNati taM mantriNam // re re tava naranAtho yadi gatavibhavo nayena parihINaH / mama prAjho dhUli preSayAti preSayatu, kintu tvm||62|| kimihAgato'si maraNasya kAraNAd braja tAvattvaM tvAritam / yenAkthyo dUta iti gatvA kathaya // 63 // yathaityatitvaramANo rAjA ripugaJjano janitakopaH / dhUlyupAyanena darzayiSyati tatphalaM tava // 64 // tataH kozalena bhaNitaM mA nRpa ! kopaM kuruSva tvamevam / hitamahitaM vA vicAraya tato rAjA pRcchati tameva / tataH kathayati tasyaivaM mama prabhuNA catvare rajanyAm / andhayitrIlAmA prasAdhitA yoginI vidyA // 66 // siddhayA tayA dataiSA reNurabhimantrya kathitam / etasyA ekavAra yastilakaM viracayiSyati tasya // 67 // zAkinIDAkinIyoginIkarAlavetAlayakSarakSasAm / bhUtAdInAM na bhayaM duSTAnAmapi kathamapi bhaviSyatIti // 6 // tat zrutvA tadarpitareNvA karoti narapatistilakam / stokaM stokamarpayitvA'ntaHpuramantryAdibhyaH // 69 // zeSA yuSmAkamupAyane saMpreSiteyaM reNuH / iti zrutvA narapatinA tasyAstilakaM svayaM vihitam / / 70 // 1 ga. garuyA / Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ desalakahA 426 savvAuvi sattIo maha pahuNo saMtinannasarimAo / ANAsattIe puNo namo bhuvaNammi tssriso|| to bahudesasamAgayamahaMtapurisehiM maccharagaehiM / niyaniyahuNo ANA pasaMsiyA jAva tA nayare // 73 // ucchalio tumularavo taM souM tasta jANaNanimitta / pucchei naraM kaMpi hu sovi hu taM jANiuM kahai / / deva ! iha hatthirAo viyarai sicchAe nayara majhammi / ummiTTho cUraMto gihahaTAINi, to rannA // 7 // bhaNiyaM bho bho giNhaha mattakarito na koi paDivayaNa / jA dei tA nivassAbhimuhaM bhaNiyaM aNusaeNaM // 76 // dovArieNa ekkeNa jaha imo deva ! niyanivANAe / kAhI vasamiha hatthi tA eyaM ciya samAisam / / 77 // ranA taheva vihie kosalamaMtI paDicchiuM ANaM / khaNametteNaM patto hasthisamI sanivaloo // 78 // kAUNa paNihANaM savihANaM hatthikhaMbhavijjAe / to teNa karI bhaNioM tuha ANA majjhAhutaNayA // 7 // jai itto ekaMpi hu payaM payacchesi, to imaM souM / cittalihioca thakko avaNamiyakaro karI tatto // rAyA sapariyaNovi hu vimhiyacitto pasaMsae sacivaM / bhaNai ya bho bho supurisa! AlANagayaM gayaM kuNasu // to teNaM so bhaNio karivara ! gacchesu niyayakhabhammi / teNavi taheva vihiya tA rannA taM ciya kariMdaM // dAUNa pADuDe taha tappahuNo sAsaNaM paDiccheuM / sammANiya sappaNayaM visajio kosalo maMtI // 83 // patto siddhapurammI tatto paDhamaMpi maMtiNo savve / tassamagapahiyaniyacaramuheNa vinAyavuttaMtA // 84 // rayapAhuDappaNeNa saMkaMtA maraNamattaNo gaMtuM / kosalapAse pAesu laggiraM taM khamAviti // 85 // harSavazapulakitena kozalamantrI tata idaM pRSTaH / anyApi kApi zaktistava prabhorasti, sa Aha // 71 // sarvA api zaktayo mama prabhoH santyananyasadRzyaH / AjJAzaktyA punarnAnyo bhuvane tatsadRzaH // 72 // tato bahudezasamAgatamahApuruSairmatsaragataiH / nijanijaprabhorAjJA prazaMsitA yAvattAMvad nagare // 73 // ucchalitastumularavastaM zrutvA tajjJAnanimittam / pRcchati naraM kamapi khalu sopi hi tajjJAtvA kathayati // 74 // deva ! iha hastirAjo vicarati svecchayA nagaramadhye / unmuktazcUrNayan gRhahaTTAdIni, tato rAjJA // 76 / / bhaNitaM bho bho gRhNIta mattakariNaM tato na ko'pi prativacanam / yAbad dadAti tAvannRpasyAbhimukhaM bhaNitamanuzayena // dauvArikeNaikena yathAyaM deva ! nijanRpAjJayA / kariSyati vazamiha hastinaM tasmAdenameva samAdiza // 77 // rAjJA tathaiva vihine kozalamantrI pratISyAjJAm / kSaNamAtreNa prApto hastisamIpaM sanRpalokaH // 78 // kRtvA praNidhAna savidhAnaM hastistambhavidyAyAH / tatastena karI bhaNitastavAjJA matprabhusaMbandhinI // 79 // yadIta ekamapi hi padaM prayacchAsa, tata idaM zrutvA / citralikhita iva sthito'vanamitakaraH karI tataH / / 8 / / rAjA saparijano'pi hi vismitacittaH prazaMsati sacivam / bhaNati ca bho bhoH supuruSa ! AlAnagataM gajaM kuru // tatastena sa.bhaNitaH karivara ! gaccha nijastambhe / tenApi tathaiva vihitaM tadA rAjJA tameva karIndram // 2 // dattvA prAmRte tathA tatprabhoH zAsanaM pratISya / sammAnya sapraNayaM visarjitaH kozalo mantrI / / 83 // prAptaH siddhapure tataH prathamamapi mantriNaH sarve / tatsamaprahitanijacaramukhena vijJAtavRttAntAH // 84 // rajaHprAbhRtArpaNena zaGkamAnA maraNamAtmano gatvA / kozalapArzve pAdayolegitvA taM kSamayanti / / 8 / / Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 430 supAsanAha-cariammitassa ya maimAhappaM vannatA jaMti teNa samameva / naravaipAse sovi hu siddhanariMdaM paNamiUNa // 86 // sAhai savvaM jaM tattha sAhiyaM ahiyatosao rAMyA / puNaravi kuNai pasAyaM giNhasu desaM jamabhiruiyaM // 87 // to so bhaNei naravara ! tujjha pasAeNa natthi maha khUNaM / kiM kuNimo deseNaM viraivirAhaNaparo jaM so|| jai puNa taM majhuvari tuTTho tA. jiNamayaM pabhAvesu / rahajattApamuheNaM maheNa mahanivvuikareNa // 89 // to rannA so bhaNioM jaivi nirIho tuma tahavi giNhaM / gehavvayassa joggaM kiMcivi kaNacoppaDAIyaM // evaMti tammi bhaNiuM gayammi rannA niogiNo bhaNiyA / jaha kaNamUDasahassaM ghayaghaDasahassaM ca maMtigihe // pesaha, tehiM tahacciya aNuTThie kosaleNa lahubhAyA / bhaNio desalanAmA jaha amha niyamao ahiyaM / / jaM kiMci taM samappasu puNovi taM rAulammi, teNAvi / paDivajiUNa taiyA niyamAu samahiyaM savvaM // appiya sayaNANa tao bhaNiyA eyaM niemu ThANesu / dharaha niyamAvahIe parao giNhissamahameyaM / / 94 // tehivi taha ceva kae vinAo kosaleNa vuttaMto / eso kahavi hu to teNa pabhaNio desalo evaM // 95 // hA bhAya! paMcamavae iya kuNamANeNa taiyaaiyAro / vihio tumae ajjavi tA ahiyaM desu dhammammi / iya puNaruttaM teNaM bhaNiovi hu desalo akuvvaMto / kAleNaM mariUNaM appaDDhiyavaMtaro jAo // 97 // paNasayamaMtippavaro kosalamaMtIvi maraNasamayammi / gahiUNaM pavvajjaM patto mAhiMdakappammi // 98 // kiMcahiyasattasAyaraAuM paripAliUNa tatto ya / caiUNaM sijjhissai mahAvidehammi vAsammi // 19 // tasya ca matimAhAtmyaM varNayanto yAnti tena samameva / narapatipArzve so'pi hi siddhanarendraM praNamya // 86 // kathayati sarva yattatra sAdhitamadhikatoSato rAjA / punarapi karoti prasAdaM gRhANa dezaM yo'bhirucitH||87|| tataH sa bhaNati naravara ! tava prasAdena nAsti mama zruNam / kiM kurmo dezena virativirAdhanaparo yat sH||8|| yadi punastvaM mamIpora tuSTastadA jinamataM prabhAvaya / rathayAtrApramukheNa mahena mannivRtikareNa // 89 // tato rAjJA sa bhaNito yadyapi nirIhastvaM tathApi gRhANa / gehavyayasya yogyaM kiJcidapi kaNamrakSaNAdikam // 20 // evamiti tasmin bhaNitvA gate rAjJA niyogino bhaNitAH / yathA kaNamUTakasahasaM ghRtaghaTasahasaM ca mantrigRhe // preSayata, taistathaivAnuSThite kozalena laghubhrAtA / bhaNito dezalanAmA yathA''vayorniyamato'dhikam // 12 // yatkiJcidapi tatsamarpaya punarapi tvaM rAjakule, tenApi / pratipadya tadA niyamAtsamadhikaM sarvam // 13 // arpayitvA svajanAnAM tato bhaNitA etad nineSu sthAneSu / dharata niyamAvadheH parato grahISye'hametat // 14 // tairapi tathaiva kRte vijJAtaH kozalena vRttAntaH / eSa kathamapi khalu tatastena prabhaNito dezala evam // 9 // hA bhrAtaH ! paJcamavrata iti kurvANena tRtIyAticAraH / vihitastvayA'dyApi tasmAdadhikaM dehi dharma // 16 // iti bhRzaM tena bhaNito'pi hi dezalo'kurvan / kAlena mRtvA'lparddhikavyantaro jAtaH // 17 // paJcazatamantripravaraH kozalamantryapi maraNasamaye / gRhItvA prabanyAM prApto mAhendrakalpe // 98 // kiJcidadhikasaptasAgarAyuH paripAlya tatazca / cyutvA setsyati mahAvidehe varSe // 19 // Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deslkhaa| jarUra iya nikkalaMkavayapAlaNeNa jaha kosalo suhI jaao| duio uNa duhabhAgI tA hoyacca 1681pAhe // 10 // // iti paJcamANuvratatRtIyAticAravipAke dezaladRSTAntaH smaaptH|| iti niSkalakattapAlanena yathA kozalaH sukhI jAtaH / dvitIyaH punarduHkhabhAgI tasmAd bhavitavyaM dRDhavataiH / / Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niyamAvahIe parao jaha pasavai caupayaM tahA kuNai / ailohaggavattho sa lahai dulahovva uvahAsaM // 1 // tathAhi;--- gurumahihararamaNIyaM rayaNAyarasarisaparihakayasohaM / sohaggapuraM nayaraM jaMbuddIvaMya suhavAsaM // 2 // mahiharasiraphuriyakaro aritamabharakhaMDaNo tahiM asthi / gurubba mUraseNo rAyA raMbhA piyA tassa // 3 // aha annayA niviTTho bhavaNovari pAsae purapayAo / puvyamuhaM jaMtIo to rAyA pucchae purisaM // 4 // iMdamaho khadamaho nAgamaho vA kimajja iha nayare / dIsai jaNo vayaMto visesao vihiyasiMgAro ? // 5 // to teNaM puriseNaM kahiyaM jaha ajja ittha caunANI / nANamahoyahI sUrI samosaDho puvyaujANe // 6 // tavvaMdaNavaDiyAe gacchai loutti iya nisAme / sabbiDDIe gaMtuM vaMdai mUri naravariMdo // 7 // nisuNai jiNiMdamma sammaM muNinAhavayaNao jAva / tAva sahasA kaovi hu pattaM surajuyalayaM tattha // 8 // ego ya accharAhiM picchaNayachaNaM payaTTae tattha / vIo maNaharasadeNa vAyamANo kaNayasiMgaM // 9 // govAliNINa viMdaM nacAvai phAramuttiyAhAraM / unnamayavAsanivasaNapINunnayathaNaharAbhogaM // 10 // bahuhAvabhAvasabhAvasaMgayaM garuyabhattisaMjuttaM / uccArAvai chadaMtarammi eyaM ca thuikulaya // 11 // tathAhi ; paNamAmi jayattayavaMsamaNi maNikaMcaNamukvapamukkaNa / dhaNasArasuriMdanariMdanayaM nayajuttasujuttisusuttakaha // 12 / / kaharaMjiyadevanariMdajaNa jaNamANasamANasahaMsavaraM / niyamAvadheH parato yathA prasUte catuSpadaM tathA karoti / atilobhagrahagrastaH sa labhate durlabha ivopahAsam // 1 // gurumahIdhararamaNIyaM ratnAkarasadRzaparikhAkRtazobham / saubhAgyapuraM nagaraM jambUdvIpabacchubhavAsa (varSa)m // 2 // mahIdharAzaraHsphuritakaro'ritamobharakhaNDanastatrAsti / sUravacchUraseno rAjA rambhA priyA tasya // 3 // athAnyadA niviSTo bhavanopari pazyati puraprajAH / pUrvamukhaM yAntIstato rAjA pRcchati puruSam // 4 // indramahaH skandamaho nAgamaho vA kimadyehaM nagare / dRzyate jano vrajam vizeSato vihitazRGgAraH ? // 5 // tatastena puruSeNa kathitaM yathA'dyAtra caturjJAnaH / jJAnamahodadhiH sUriH samavasRtaH pUrvodyAne // 6 // tadvandanavRttitayA gacchati loka iti nizamya | sarvaddharyA gatvA vandate sUriM naravarendraH // 7 // zRNoti jinendradharma samyag muninAthavacanato yAvat / tAvatsahasA kuto'pi hi prApta surayugala tatra // 8 // ekazcApsarobhiH prekSaNakSaNaM pravartayati tatra / dvitIyo manoharazabdena vAdayamAnaH kanakazRGgam // 9 // gopAlinInAM vRndaM nartayati sphAramauktikahAram / unnamadvAsonivasanapInonnatastanabharAbhogam // 10 // bahuhAvabhAvasadbhAvasaMgataM gurubhaktisaMyuktam / uccArayati cchando'ntareM etacca stutikulakam // 11 // praNamAmi jagattrayavaMzamaNiM pramuktamaNikAJcanamukhyadhanam / dhanasArasurendranarendranataM nayayuktasuyuktisusUtrakatham / / 12 / / Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dulhkhaa| varanANamahoyahipAragayaM gayagavvasamaggasamAiguNaM // 13 // guNariddhisabaMdhurabuddhidhara dharaNIdharatuMgathirattajuyaM / / juyamittaviinnasudiTipahaM pahasaMtadhuNaMtajaNANa samaM // 14 // samamanniyaroranariMdagaNaM gaNisattAmuttamasattadharaM / dharidhuuraduddharadhammabharaM bharahesaravaMsavisAladhayaM // 15 // iya picchaNAvasANe puTTho rannA muNIsaro evaM / nAha ! surajuyalameyaM kahaM nu itthAgayaM, kiMvA // 16 // govAliyakayateso eso govAliyANa majjhammi / naJcai paDhei gAyai, vIo uNa amaraveseNa // 17 // amaraMgaNANa majjhe naccai gAei vivihabhaMgIhiM ? / to gurugA puvvabhayo kahiuM tesiM samAraddho // 18 // tathAhiM ;asthi iha viMjhaselo sajjaNadeheva nammayAkalio / tassa samIve samavattipurasamA atthi jamapallI // 19 // tattha nivasiMsu dunni ya gobaliyA dulhvllhbhihaagaa| bahucaupayAivihavA parupparaM nehasaMpannA // 20 // bahugovagovivaggeNa parigayA garuyagiriniraMjesu / cAriti govalAI sasalilaguruhariyahArIsu // 21 // taruNijaNaveNivINAmahurasarullAsarAsayasayohA / ciTThati sathAvi tahA siMgaravAriyadiyaMtA / / 22 / / aha kahavi tattha satyapaNolliyA alliyA yataM palliM / anhe, lo dovi ime saMpattA amhapAsampi // 23 // vaMdittu bhUvaviTThA, amhehi tANa sammuhaM bhaNiyaM / bho bho lakSUNa imaM dullahaM kahavi maNuyattaM // 24 // kathAraJjitadevanarendrajanaM janamAnasamAnasahaMsavaram / varajJAnamahodadhipAragataM gatagarvasamagrazamAdiguNam ? // 13 // guNaddhisabandhurabuddhidharaM dharaNIdharatuGgasthiratvayutam / yugamAtravitIrNasudRSTipathaM prahasatstuvajanayoH samama / / 14 / / samamataroranarendragaNaM gaNisattamamuttamasattvadharam / dhRtoddharadudharadharmabhara bharatezvaravaMzavizAladhvajam / / 15 / / iti prekSaNAvasAne pRSTo rAjJA munIzvara evam / nAtha! sura yugalagetatkathaM nvatrAgataM, kiMvA // 16 // gopAlikRtaveza eSa gopAlikAnAM madhye / nRtyati paThati gAyati, dvitIyaH punaramaravezena // 17 // amarAGganAnAM madhye nRtyati gAyati vividhabhAGgibhiH ? / tato guruNA pUrvabhavaH kathAyituM tayoH samArabdhaH / / astIha vindhyazailaH sajjanadehavad narmadA(natratA)kalitaH / tasya samIpe sagavartipurasamA'sti yamapallI // tatra nyavAtmAtA dvau ca gopAlau durlabhavallabhAbhidhAnau / bahucatuSpadAdivibhavoM parasparaM snehasaMpannau // 20 // bahugopagopIvargeNa parigatau gurugirinikuJjeSu / cArayato godhanAni sasalilaguruharitadhAriSu // 21 // taruNInanaveNIvINAmadhurasvarollAsarAsakamuditau / tiSThataH sadApi tathA zRGgaravApUritadigantau // 22 // atha kathamapi tatra sArthapraNoditA AlInAzca tAM pallIm / vayaM, tato dvAvapImau saMprAptAvasgatpArthe / / 23 // Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434 supAsanAha- cariammi dhammamma sayA tubhehiM ujjamo hoi ittha kAyavvo / namiUNa tao tehivi sappaNayaM bhaNiyamiya vayaNaM // - mujmeNa amhe migamAI mAriUNa nivvahimo / to ammehiM bhaNiya nahu nahu eyaM khamaM tumha ||26|| jalala calammi jIe taDitaralavilAsalacchivicchaDDe / paDupavaNapahayapaumiNijalatarale sayaNasaMjoge ||27|| mahumattakAmiNIyaNakaDakkhavikkhevacaMcale pemme / vAmANa mANasaM piva aicavale jovvaNabharammi ||28| jidhammo aNucariu jutto tumhANa tassa puNa mUlaM / sammattaM nihiM tA taMgahiUNa savisesa ||29|| maha jiNapaNI dhamme iya jaMpiyammi amhehiM / namiUNa tevi pabhaNaMti amha sAheha jiNadhammaM // 30 // to duvivi kahio dhammo aMgIkao puNo tehiM / paDhame asamatthehiM gihidhammo bArasavihavi ||31|| itto annattha gayA amhe tANaM ca dhammanirayANaM / ah annayA ya paMcamavayammi aikaDaM jAyaM ||32|| jamhA uppayANaM tehiM dohipi niyamakAlammi / thovA saMkhA vihiyA, paivarisa pasavamANANa || 33 // jAya jayA samahiyA tayAiyAro vei iya muNiuM / mUlaparimANamajjhA vikaNae vallaho tAI ||34|| dulaheNa puNo punAe mULasaMkhAe niyayagAvINaM / niyamAvahIe parao jaha ganbho hoi taha vihiyaM // to so vallaharAeNa paNio mUDha ! iya kuNaMteNaM / paMcamavaya aiyAro vihio tumae ahiyaduhao || iya souM sa pabhaNai gurUNa pAsammi jA mae gahiyA / sA caupayANa saMkhA inhipi hu tattiyA ceva / nae kiMciva ahiMya kiNiyaM jeNeha hoi aiyAro / sayameva cauppayAiM mehuNasannAe jAyaMti || 38 // vanditvA bhUpaviSTau, asmAbhistayoH saMmukhaM bhaNitam / bho bho labdhvedaM durlabhaM kathamapi manujatvam ||24|| dharme sadA yuvAbhyAmudyamo bhavatyatra kartavyaH / natvA tatastAbhyAmapi sapraNayaM bhaNitamiti vacanam ||25|| dharmodyamenAvAM mRgAdInmArayitvA nirvahAvaH / tato'smAbhirbhaNitaM nahi nahyetatsamaM yuvayoH // 26 // jalalavacapale jIvite taDittaralavilAsalakSmI vistAre / paTupavanaprahatapadminIjalatarale svajanasaMyoge ||27|| madhumattakAminIjanakaTAkSavikSepacaJcale premaNi / vAmAnAM mAnasamivAticapale yauvanabhare ||28|| jinadharmo'nucarituM yukto yuvayostasya punarmUlam / samyaktvaM nirdiSTaM tasmAttad gRhItvA savizeSam // 29 // udyacchataM jinapraNIte dharma iti jalpite'smAbhiH / natvA tAvapi pramANata AvAM kathayata jinadharmam || 30 // tato dvividho'pi kAryaMto dharmo'GgIkRtaH punastAbhyAm / prathame'samarthAbhyAM gRhidharmo dvAdazavidho'pi // 31 // ito'nyatra gatA vayaM tayozca dharmaniratayoH / athAnyadA ca paJcamatrate'tisaMkaTaM jAtam ||32|| yasmAccatuSpadAnAM tAbhyAM dvAbhyAmapi niyamakAle / stokA saMkhyA vihitA, prativarSa prasUyamAnAnAm ||33| jAyeta yadA samadhikA 'tadAticAro bhavediti jJAtvA / mUlaparimANamadhyAdvikrINIte vallabhastAni // 34 // durlabhena punaH pUrNAyAM mUlasaMkhyAyAM nijagavInAm / niyamAvadheH parato yathA garbho bhavettathA vihitam // 35 // tataH sa vallabharAjena prabhaNito mUDha ! iti kurvatA / paJcamatratAticAro vihitastvayA'dhikaduHkhadaH // 26 // iti zrutvA sa prabhaNati gurUNAM pArzve yA mayA gRhItA / sA catuSpadAnAM saMkhyedAnImapi tAvatyeva ||37|| nayA kiJcidapyadhikaM krItaM yeneha bhavatyavicAraH / svayameva catuSpadAni maithunasaMjJayA jAyante ||38|| Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dulahakahA / 435 ko tattha majjha doso iya bhAsato hasijjae loe / iyaro uNa jaha bhaNiyaM taheva taM pAlae payao / / evaM vaccatam u kAle kAleNa kavaliyAM kahani / vallahadullaharAyA dovihu niyaAuyassaMte ||40| paDha paDha kappe bIo gaMdhavvisu uvatranno / to sumariyapuvvaMbhavA pAunbhUyA maha samIve // 41 // ego tumhA puro niyaniyamaphalaM payAsae devo / accharasAhiM sahio picchaNayachaNavihANeNa // 42 // iyaro sakalaMkavao kivisiyasuro sarevi govaggaM / tumhapaDivohaNatthaM gAyai gotrIyaNeNa samaM ||43|| iya kahiuM taccariyaM sUrI jA uvarao, sa gaMdhavvo / paDhai suro to evaM pacchAyAveNa saMtatto // 44 // ekapahuNo sayAse gahiyA viraI mae imeNAvi / hI hI pamAyavasao sakalaMkA sA mae vihiyA // 45 // hA hA ciMtAmaNisaMnihAe viraIya kalaMkamANevi / nibbhagga se hareNa koDIe varADiyA kiNiyA ||46 // saMtosAmayapANaM kAuM uccakkiyaM hayAseNaM / jaM gahiUNaM viraI kalaMkiyA mohamUDheNa || 47|| / taM viraipAlaNaphalaM je kIlai esa accharAhi samaM / maha puNa palavaMtassavi na diti eyAo paDivayaNaM / / iya suNiUNa rAyA saMvegava succhalaMtasuhabhAvo / sammattAIdhammaM paDivajjai suripAsamma ||49 // devAvi gurucaraNe namiUNaM paDigayA niyadvANaM / kappasamattIe tao gurUvi annattha viharei || 50 // tA jaha vallaMharAeNa pAliyA nikalaMkavayaviraI / taha evaM aneNavi pAliyavvA payate // 51 // // iti parigrahaparimANacaturthAticAre durlabharAjakathAnakaM samAptam // kastatra mama doSa iti bhASamANo hrasyate lokaM / itara: punaryathA bhaNitaM tathaiva tatpAlayati prayataH // 39 // evaM vrajati tu kAle kAlena kavalitau kathamapi / vallabhadurlabharAjau dvAvapi nijAyuSo'nte ||40|| prathamaH prathame kalpe dvitIyo gAndharvikeSUpapannaH / tataH smRtapUrvabhavo prAdurbhUtau mama samIpe // 41 // eko yuSmAkaM puro nijaniyamaphalaM prakAzayati devaH / apsarobhiH sahitaH prekSaNakSaNavidhAnena // 42 // itaraH sakalaGkavRtaH kilbiSikasura H sRtvA govargam / yuSmatpratibodhanArthaM gAyati gopIjanena samam // 43 // iti kathayitvA taccaritaM sUriryAvaduparataH, sa gandharvaH / paThati surastata evaM pazcAttApena saMtaptaH // 44 // ekaprabhoH sakAze gRhItA viratirmayA'nenApi / hI hI pramAdavazataH sakalaGkA sA mayA vihitA // 45 // hA hA cintAmaNisaMnibhAyAM viratau kalaMkamAnIya / nirbhAgyazekhareNa koTyA varATikA krItA // 46 // saMtoSAmRtapAnaM kRtvA vamitaM hatAzena / yad gRhItvA viratiH kalaGkitA mohamUDhena // 47 // tad viratipAlanaphalaM yatkrIDatyeSo'psarobhiH samam / mama punaH pralapato'pi na dadatyetAH prativacanam // 48 // iti zrutvA rAjA saMvegavazocchalacchubhabhAvaH / samyaktvAdidharmaM pratipadyate sUripArzve // 49 // devAvapi sugurucaraNau natvA pratigatau nijasthAnam / kalpasamAptyA tato gururapyanyatra viharati // 50 // tasmAdyathA vallabharAjena pAlitA niSkalaGkataviratiH / tathaivamanyenApi pAlayitavyA prayatnena // 51 // Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUlaniyamAhiyAI kacolAINi bhaMjiraM puNavi / tassaMkhaM kuNamANo mANuvva virAhae viraI ||1|| tathAhi; atha iha sAligA gaMdhiyaha surahidavvaDUDho / amiyakalasAbhihANo seTThI tatyatthi vikkhAo ||2|| tabbhajjA jiNadevI putto se mANadevanAmotti / savvakalAkusalovi hu doguccuvvAio bhamai || 3 || aha jaNaNaM samayaM patto so sAhusaMnihANampi / namiUNaM muNicaraNe nisuNai sadesaNaM payao ||4| tathAhi; hroat varamma sovi hu saMtosao havai pavaro / so chAvicchee tanviccheo vivegAo ||5|| so uNa guruvayaNAo tavtrayaNAnnaNe tao jatto / kAyavyo buddhimayA niccaM nibbhiccacitteNa ||6|| jamhA saMtosocci paramo mokkhassa sAhaNovAo / ihaloiyasokkhassavi socciya mUlaM jao bhaNiyaM / "saMtoSaizvaryasukhinAM dUre duHkhasamucchrayAH / lobhAzAbaddhacittAnAmapamAnaH pade pade // " kiM paramaM iha dukkhaM sajigIsaM mANasaM maNussANaM / sokkhaMpi hu kiM paramaM sunirIhattaM jamiha bhaNiya | "tandulamAnakamekaM kandarpaharApi yuvatirekaiva / pRthvIpaterapi phalaM zeSaH klezo'bhimAno vA // " jaha jaha lobhovaramo jaha jaha appo pariggahAraMbho / taha taha suhaM pavaDDhai dhammassa ya hoi saMsiddhI // icAidesaNaM nisuNiUNa vaNieNa taNayasahieNa | sammadaMsaNaputraM paMcamayamaNuvvayaM gahiyaM // 10 // tabbhAvatthaM nAuM suNiNo pAsammi paramaviNaeNa / to mANUdevasahio siTTI vaMdevi muNinA || 11 || saMpatto niyagehe putteNa samaM karei jiNadhammaM / dogaccahakilato bhamai sayA mANadevovi // 12 // aha annayA diMDI jogIsaranAmao gurujjANe / diTTho puTTho ya tao namiUNaM sAyaraM teNa || 13 || mUlaniyamAdhikAni pAtrAdIni bhaGktvA punarapi / tatsaMkhyaM kurvan mAna iva virAdhayati viratim // 1 astIha zAligrAmo gAndhikaTTamiva surabhidravyADhyaH / amRtakalazAbhidhAnaH zreSThI tatrAsti vikhyAtaH // 2 // tadbhAryA jinadevI putrastasya mAnadevanAmeti / sarvakalAkuzalo'pi hi daurgatyakhinno bhramati // 3 // atha janakena samaM prAptaH sa sAdhusaMnidhAne / natvA municaraNau zRNoti sadezanAM prayataH || 4 || kartavyo varadharmaH so'pi hi saMtoSato bhavati pravaraH / sa vAJchAvicchede tadvicchedo vivekAt // 5 // sa punarguruvacanAt tadvacanAkarNane tato yatnaH / kartavyo buddhimatA nityaM nirmRtyAcattena ||6 // yasmAt saMtoSa eva paramo mokSasya sAdhanopAyaH / aihalokika saukhyasyApi sa eva mUlaM yato bhaNitam // 7 // rkiM paramamiha duHkhaM sajigISaM mAnasaM manuSyANAm / saukhyamapi hi kiM paramaM sunirIhatvaM yadiha bhaNitam | yathA yathA lobhoparamo yathA yathA'lpaH parigrahArambhaH / tathA tathA sukhaM pravardhate dharmasya ca bhavati saMsiddhiH ityAdidezanAM zrutvA vaNijA tanayasahitena / samyagdarzanapUrva paJcamamaNutrataM gRhItam // 10 // tadbhAvArtha jJAtvA muneH pArzve paramavinayena / tato mAnadevasahitaH zreSThI vanditvA muninAtham // 11 // saMprApto nijagehe putreNa samaM karoti jinadharmam / daurgatyaduHkhaklAnto bhramati sadA mAnadevo'pi // 12 // Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANadevakahA 437 kahasu uvAyaM kiMpi hu lacchIlAhI havei maha jeNa / ittiyadiNANi savve vihalA jAyA maha uvAyA // to Aha diMDI DaDavaM mA karesu maha purao | atucchalacchivicchaDumicchase vaccha ! nicchayao // jatA, to maha puTTimA maMcasu kahavi jAva chammAsaM / no bhoyaNAicitA kAyavvA kAvi varNiya ! tae // to teNaM paDibhaNiyaM juttamiNa kiMtu majjha piyarANa / so natthi koi duio bhoyaNamettaMpi jo dAhI || buDDhAI thaDDhAI vihuNiyavihavAI vAhivihurAI / maha virahammi maraMtI tA kaha tAI karemihi ? || 18 || to jaMpei diMDI jai evaM vaccha ! gaccha niyagehaM / gahiUNa imaM vijjaM vajjakuzanAmiyaM pavaraM // 19 // esA ya paidipi hu ruSpassa palAI paMca tuha dAhI / sumariyamittAvi lahuM to jatto ittha kAyavva // 20 // iya bhaNiUNamadaMsaNamaha patte tammi sovi niyagehe / patto rayaNI tao vihipujyaM sumariyA vijjA | taeva tassussI se rupassa palAI paMca mukAI / so picchiya paccUse giNhai tAI pahimaNo ||22|| to tAI vikiNi gahiuM davvaM karei teNAvi / gehavvayAi savvaM taha kiMci sa dei dhammammi ||23|| kaccolamAiyANivi kahavi ghaDAve teNa ruppeNa / to piuNA so bhaNio re saMpai vacchaM ! tuha gehe // kaccAlAI dIsaMti kaha Nu kaha mUladavtravirahevi / kahamiyasaMkhaM davvaM tae vittaM phuDaM kahasu ? ||25|| kahie jahaTTie teNa jAva siTThI palopae tuTTo / kaJccolAI niyamAu samahiyAIpi tA niyai // 26 // farsarAhaNabhIo to so jaMpei majjha tujjhavi ya / kaccolANaM dasagaM niyame mukkalayameyAI || 27 // athAnyadA tridaNDI- yogIzvaranAmako gurUdyAne / dRSTaH pRSTazca tato natvA sAdaraM tena ||13|| kathopAyaM kamapi khalu lakSmIlAbho bhavati mama yena / iyaddinAni sarve viphalA jAtA mamopAyAH || 14 || tata Aha tridaNDI tuNDatANDavaM mA kuru mama purataH | atucchalakSmIvistAramicchasi vatsa ! nizcayataH // yadi tAvat, tato mama pRSThamA muJca kathamapi yAvatpaNmAsam | no bhojanAdicintA kartavyA kApi vaNik ! tvayA // tatastena pratibhaNitaM yuktamidaM kintu mama pitroH / sa nAsti kazcid dvitIyo bhojanamAtramapi yo dAsyati // vRddhau stabdhau vidhutavibhavau vyAdhividhurau / mama virahe mriyete tasmAtkathaM tau karomIdAnIm ? // 18 // tato jalpati tridaNDI yadyevaM vatsa ! gaccha nijageham / gRhItvemAM vidyAM vajrAGkuzAnAmikAM pravarAm // 19 // eSA ca pratidinamapi khalu rUpyasya palAni paJca te dAsyati / smRtamAtrApi laghu tato yatna iha kartavyaH // iti bhaNitvA'darzanamatha prApte tasmin so'pi nijagehe / prApto rajanyAM tato vidhipUrvaM smRtA vidyA // 21 // tayApi tasyocchIrSe rUpyasya palAni paJca muktAni / sa dRSTvA pratyUSe gRhNAti tAni prahRSTamanAH // 22 // tatastAni vikrIya gRhItvA dravyaM karoti tenApi / gehavyayAdi sarva tathA kiJcitsa dadAti dharme ||23| pAtrAdInyapi kathamapi ghaTayati tena rUpyeNa / tataH pitrA sa bhaNito re saMprati vatsa ! taba gehe // 24 // pAtrANi dRzyante kathaM nu kathaM mUladravyavirahe'pi / kathamitisaMkhyaM dravyaM tvayA'rjitaM sphuTaM kathaya ? || 25 // kathite yathAsthite tena yAvat zreSThI pralokate tuSTaH / pAtrANi niyamAtsamadhikAnyapi tadA pazyati / / 26 / / viratibirAdhanabhItastataH sa jalpati mama tavApi ca / pAtrANAM dazaka niyame mutphalametAni ||27|| Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 438 supAsanAha-carizrammi- dIsaMti samahiyAI, iya suNiuM teNa niyamaahiyAI / tAI egIkAuM dasasaMkhAI karAve ||28|| teNaM siTThI bhaNio kaccolAI na tAya ! ahiyAI / jAyAI gahiyAe viraIe mA bhayaM kuNasu ||29|| tule puNa paMcaraNAI tAI kArAviyAI aivAI | siTThI pabhaNai evaMpi vaccha ! sakalaMkiyA viraI // 30 // afa aggami pavesa paDaNaM avaDammi ruMda bhImammi / avi uggakhaggadhArAe rohaNaM jalahipaDaNaM vA // avi ahiyasahiyavAse vasiyavvaM avi visaMpi asiyanvaM / pullIpaoharAo pAyavvaM pAyasaM vAvi ||32|| na uNo niyaniyamadhurA kalaMkiyavvA kayAvi dhIrehiM / taDicalamaDappharAe lacchIi kae viseseNa ||33|| tA parihara dhaNamiNamo dhammammi va desu samahiyaM jamiha / annaha bhavammi bhIme biraI ladhuMpi bhamiyavvaM // tatto teNavi bhaNio siTThI mAtAya ! erisaM bhaNatu / tai gahiyavatthusaMkhA evaMpi kae na bhajjei ||35|| to seTTI bhai suyaM mA mA kUttarAI maha purao / jaMpesu hosu bhinno giNhevi niyadavvabhAyaM ca // 36 // to tevi paDivanaM jAo bhinno karei vANijjaM / siTTIvi dhammanirao pAlai gihidhammamakalaMkaM // 37 // ovi aNuvivo jAo kAleNa lohagahamUDho / mUDhavisUiyavattho mariDaM narayammi saMpatto ||38|| bhafmI bhavam ajjavi pAveNaM viraibhaMgajaNieNaM / paDhamamaiyAramittaM pacchA bhaMgovi se jAo ||39|| vovi hu aiyAro paDhamaM ciMya neya jujjae kAuM / theveNa avacchAsevaNeNa roguvva vaDDhei ||40|| amalaso siTThI avirAhiyavirairayaNabhAvAo / vihivihiyadehacAo jAo ya saNakumArammi / dRzyante samadhikAni, iti zrutvA sa niyamAdhikAni / tAnyekIkRtya dazasaMkhyAni kArayati // 28 // tena zreSThI bhaNitaH pAtrANi na tAta ! adhikAni / jAtAni gRhItAyA viratermA bhayaM kuruSva // 29 // taulye punaH paJconAni tAni kAritAnyetAni / zreSThI prabhaNatyevamapi vatsa ! saMkalaGkitA viratiH // 30 // apyagnau pravezaH patanamavaTe vizAlabhIme / apyugrakhaDgadhArAyAM rohaNaM jalAdhipatanaM vA // 31 // abhyahitasahitavAse vastayamapi viSamapyazikyam / vyAghrIpayodharAtpAtavyaM pAyasaM vApi // 32 // na punarnija niyamadhurA kalaGkayitavyA kadApi dhIraiH / taDiccalagavayA lakSmyAH kRte vizeSeNa // 33 // tasmAtparihara dhanamidaM dharme vA deha samadhikaM yadiha / anyathA bhave bhIme viratiM labdhvApi bhramitavyam // tatastenApi bhaNitaH zreSThI mA tAta ! IdRzaM bhaNa / tvayA gRhItavastusaMkhyaivamapi kRte na bhajyate // 35 // tataH zreSThI bhaNati sutaM mA mA kUTottarANi mama purataH / jalpa bhava bhinno gRhItvA nijadravyabhAgaM ca // 36 // tatastenApi pratipannaM jAto bhinnaH karoti vANijyam / zreSThyapi dharmanirataH pAlayati gRhidharmamakalaGkam // tanayo'pyatanuvibhavo jAtaH kAlena lobhagrahamUDhaH / mUDhavisUcikAgrasto mRtvA narake saMprAptaH ||38|| bhramiSyati bhave'dyApi pApena viratibhaGgajanitena / prathamamaticAramAtraM pazcAd bhaGgo'pi tasya jAtaH // 39 // stoko'pi khalvaticAraH prathamameva naiva yujyate kartum / stokenApathyAsevanena roga iva vardhate // 40 // amRtakalazo'pi zreSThI avizadhitaviratiratnabhAvAt / vidhivihitadehatyAgo jAtazca sanatkumAre || 41 // 1. ka. vijalAI / Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 436 mANadevakahA / bhave bhavako tao cuo hohihI ya, tA bhavvA ! | thevAvi vyAvasasA pAleyabvo niraiyAro || tathA, tanhA susiyasarIrA saMtosarasAyaNaM sayA piyh| jeNa jaramaraNaharaNaM bhaviyajaNA ! nivvuI lahaha ||43|| te dhaNiNo te guNiNo te samiNo te viveiNo vaNo / saMtosanaMdaNavaNe ramaMti je pamuiyA nicaM // 44 // yataH, egaM jassa kalattaM citAvi hu tassa thoviyA hoI / sA duguNAikameNaM vaDDhai ekkikabuDDhI ||45 || evaM putAI haririrahabhavaNadaviNamAIsu / vaD tesu vivai maNasaMtAvo maNussANaM // 46 // apariggahANa jA hoi nivbuI pasamasuhiyahiyayANaM / veyaMti muNivaracciya tIse surasaM rasaM nanne // 47 // jettiyamitto loho tettiyamittaM jiyANa dAridaM / saMtosI suyai suhaM sirakayacaraNo darisa ||48 || uvarimuvariM niyaMto vidAi dhaNIvi aidaridonna / rorovi IsarAya saMtosarasAyaNe pIe // 49 // // iti paJcamavratapaJcamAticAravipAke mAnadevadRSTAntaH samAptaH // tRtIyabhave bhavamuktastatazcyuto bhaviSyati ca tasmAdbhavyAH ! / stoko'pi vratavizeSaH pAlayitavyo niraticAraH // tRSNA zuSkazarIrAH saMtoSarasAyanaM sadA pibata / yena jarAmaraNaharaNaM bhavyajanAH ! nirvRtiM labhadhvam ||43|| te dhaninaste guNinaste zaminaste vivekino pratinaH / saMtoSanandanavane ramante ye pramuditA nityam // 44 // ekaM yasya kalatraM cintApi hi tasya stokA bhavati / sA dviguNAdikrameNa vardhata ekaikavRddhau // 45 // evaM putrAdiSvapi harikarirathabhavanadraviNAdiSu / vardhamAneSu vivardhate manaH saMtApo. manuSyANAm // 46 // aparigrahANAM yA bhavati nirvRtiH prazamasukhitahRdayAnAm / vedayanti munivarA eva tasyAH surasaM rasaM nAnye // yAvanmAtro lobhastAvanmAtraM jIvAnAM dAridryam / saMtoSI svapiti sukhaM ziraHkRtacaraNo dAridryasya // 48 // uparyupari pazyan vidrAti dhanyapyatidaridra iva / roro'pIzvarAyate saMtoSarasAyane pIte // 49 // Atha Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kunjA joyaNamANaM saDDho uDDhAhatiriyadisigamaNe / caudasarajjugayANa jIvANa abhayaheutti // 1 // jaM tattAyasagolayasamANayA avirayAM ihaM jIvA / tamhA maNoraho iva taM kuvvaMto hiyaM lahai // 2 // tathAhi ;dhannauranAmagAma dhaNadhannasamiddhavaNijaNaM Asi / tatthatthi vaNipahANo sudhaNo nAmeNa gurusiTTI // 3 // varamahimAsaMpannA mahimA nAmeNa bhAriyA tassa / tANa taNayA viNIyA meharahamaNorahabhihANA // 4 // aha annayA bhamaMtehiM tehiM ujANasarisarAIsu / / ekkammi vaNaniguMje divo muNipuMgavo ego // 5 // katham ? tavatavaNatAvatAviyasarIru, duddharavayabhAruvvahaNadhIru / duTakammariumalaNamallu, aiyaNasAmalu dhariyajallu // 6 // nAsagganisiyaloyaNavilou, maNasAvi na patthai vayavilou / . uvasaMggavaggaviggahiyadehu, bAvIsaparisahagaruyagehu // 7 // so vaMdiu tehiM subhattisAru, saMsAramahoyahipattapAru / so pucchiu seTiha naMdaNeNa, paDhameNa suyaNaANaMdaNeNa // 8 // juncaNabharinibhari rUvamaDapphari, gahiya dikkha kiNa kAraNiNa / jai vigghu na jhANaha guNamaha jANaha, kahahi jhatti pahu ! AyariNa // 9 // siyadasaNakiraNavicchuriya aharu, to japai taM pai muNivi mahuru / kuryAd yojanamAnaM zrAddha UrdhvAdhastiyagdiggamane / caturdazarajjugatAnAM jIvAnAmabhayaheturiti // 1 // yat taptAyasagolakasamAnA aviratA iha jIvAH / tasmAd manoratha iva tatkurvan hitaM labhate // 2 // dhAnyapuranAmagrAmo dhanadhAnyasamRddhavaNigjana AsIt / tatrAsti vaNikpradhAnaH sudhano nAmnA guruzreSThI // 3 // varamahimasaMpannA mahimA nAmnA bhAryA tasya / tayostanayau vinItau megharathamanorathAbhidhAnI // 4 // athAnyadA bhramadbhayAM tAbhyAmudyAnasaritsaraAdiSu / ekasmin vananikuJje dRSTo munipuGgava ekaH // 5 // tapastapanatApatApitazarIro durdharavratamArodvahanadhIraH / / duSTASTakamaripumardanamallo'tighanazyAmalo dhRtayatnaH // 6 // nAsAgranyastalocanaviloko manasApi na prArthayate vratavilopam / upasargavargavigRhItadeho dvAviMzatiparISahagurugeham // 7 // sa vanditastAbhyAM zubhabhaktisAraM prAptasaMsAramahodadhipAraH / sa pRSTaH zreSThino nandanena prathamena sujanAnandanena // 8 // yauvanabharanirbhare rUpagarve gRhItA dIkSA kena kAraNena? / yadi vighno na dhyAnasya guNamatha jAnItha kathayata jhaTiti prabho ! AdareNa // 9 // Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mnnaarhkhaa| kamaliNigayajalalavacaMcalammi, dhaNajovvaNajIviyapiyabalammi // 10 // savvaMpi nibaMdhaNu vayaha euM, pari kiMtu majjha nikkana heu / taDDaviyakannu vaNisuu bhaNei, kaha sAvi heu, aha muNi kahei // 11 // iha bharahi pasiddha lacchisiNiddhauM, asthi nayaru dharaNItilau / tahiM rAu mahesaru rUvi suresaru, cAyakittiguNagaNanilau // 12 // rairUvatula tassatthi bhanja, suhasIlasalUNiya pavaralajja / tANaM ca kayAvi hu jAya duhiya, nAmeNa tilottima guNihi ahiya // 13 // juvvaNabharinibhari aha kayAi, vatI picchivi niru jhiyAi / puhaIsaru, kuvi aNurUvu ramaNu, maha vacchihi juvvaNaturayadamaNu // 14 // iha hohI suMdaru rUvi puraMdaru, dariyasattuvittAsakaru / / sai ANapaDicchau pUriyavaMchau, cheu vibuhu bahubuddhidharu // 15 // to pucchiya sA nivapuMgaveNa, ko tujjhaM vacchi! varu bhaNi javeNa / sA bhaNai tAya ! cArahaDipattu, nemittiu aha vinANajuttu // 16 // so hou majjha bhattAru sAru, annaha maha niyama na homi dAru / sitadazanakiraNavicchuritAdharastato jalpati taM prati munirapi madhuram / . kamalinIgatajalalavacaJcale dhanayauvanajIvitapriyabale // 10 // sarvamapi nibandhanaM vratasyaitat paraM kintu mama nRpakanyA hetuH / tatakarNo vaNiksuto bhaNati, kathaM sApi hetuH, atha munirbhaNati // 11 // iha bharate prasiddhaM lakSmIsnigdhamasti nagaraM dharaNItilakam / tatra rAjA mahezvaro rUpeNa surezvarastyAgakIrtiguNagaNanilayaH / / 12 / / ratirUpatulyA tasyAsti bhAryA zubhazIlasalavaNitA pravaralajjA / tayozca kadApiM khalu jAtA duhitA nAmnA tilottamA guNairadhikA // 13 // yauvanabharanibhere'tha kadAcid vartamAnAM dRSTvA nizcitaM dhyAyati / pRthivIzvaraH, ko'nurUpo ramaNo mama vatsAyA yauvanaturagadamanaH // 14 // iha bhaviSyati sundaroM rUpeNa purandaro dRptazatruvitrAsa karaH / sadA''jJApratyeSakaH pUritavAJchazcheko vibudho bahubuddhidharaH // 15 // tataH pRSTA sA nRpapuGgavena kastava vatsa ! varo bhaNa javena / sA bhaNati tAta! cArabhaTIprApto naimittiko'tha vijJAnayuktaH // 16 // saMbhavatu mama bhartA sAro'nyathA mama niyamo na bhavAmo dArAH / Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 442 supAsanAha cariammi --- iya suNivi teNa takkhaNiNa bhaNiya, varamaMtithaiyadaMDAdivaiya ||17|| cAsi jo kuvi nirIhu, jo laddhalIhu cArahaDIsIhu / vinAgariva hou vAvi, nemitti joyahu tasu abhAvi ||18|| iya guNasaMjutta niyahu niruttau, varu katthavi dharaNiyali lahu / maha vacchihi kamaladalacchihi, maMtithaiyadaMDAgharahu ! // 19 // to sacivamAiehiM savvattha gavesio pure tAva / na ya ubalado kotri hu puvyuttaguNehiM pariyario || to barhigAmesuM savveva nirikkhayaMti, saciveNa / to diTTho sUranaro kodaMDaparissamapavINo // 21 // puTTho saciveNa tao kA sattI tujjha parabale milie ? | lakkhaMpi vilakkhaM ciya karemi dhaNuheNa so bhai // ko pacao hatthe bhaNie saciveNa bhaNar3a sUrovi / nivvaDiyasuhaDasahassaM mae samaM muMca johatthaM // 23 // tomaMtI te samaM samarammi nirUvae bhaDasahassaM / saradhoraNIe taM pai taM variseuM samAraddhaM ||24|| lahutyAe sUro tANa sare khaMDae niyasarehiM / iya khaNamegaM daddhuM sacivo sUraM imaM bhai ||25|| uvasaMhara saMraMbhaM pariNayasu rairaMbhasaMbhugharaNisamaM / rAyakumAriM cirakAlacinnapunnehiM uvaNIyaM // 26 // iya bhaNiUNaM maMtI gaNayaM pucchei sohaNaM laggaM / ajjadiNAo sattamadiNammi sAhei so, itto ||27|| kavi niyaMteNa parihAreNAvi pAvio vaiso / aivinnANI teNAvi rahavaro daMsio tassa ||28|| AroviUNa tammI nIo gayaNeNa teNa paDihAro / dharaNItilae kIliyapaogavaMsao o teNa // 29 // iti zrutvA tena tatkSaNena bhaNitA varamantristhagikadaNDAdhipatayaH // 17 // caturdikSu pazyata kamapi nirIhaM yo labdharekhazcArabhaTIsiMhaH / vijJAnagariSTho vA bhavatu vApi, naimittikaM pazyata tasyAbhAve // 18 // iti guNasaMyuktaM pazyata niruktaM varaM kutrApi dharaNitale laghu / mama vatsAyAH kamaladalAkSyA mantrisyagikadaNDadharAH ! // 19 // tataH sacivAdibhiH sarvatra gaveSitaH pure tAvat / na copalabdhaH ko'pi hi pUrvoktaguNaiH parikaritaH // 20 // tato bahirgrAmeSu sarve'pi nirIkSante, sacivena / tato dRSTaH zUranaraH kodaNDaparizramapravINaH // 21 // pRSTaH sacivena tataH kA zaktistava parabale milite ? | lakSamapi vilakSameva karomi dhanuSA sa bhaNati // 22 // phaH pratyaya ihArthe bhaNite sacivena bhaNati zUro'pi / nirvartitasubhaTasahasraM mayA samaM muJca yodhArtham ||23|| tato mantrI tena samaM samare nirUpayati bhaTasahasram / zaraghoraNyA taM prati tad varSituM samArabdham // 24 // laghuhastatayA zUrasteSAM zarAn khaNDayati nijazaraiH / iti kSaNamekaM dRSTvA sacivaH zUramidaM bhaNati // 25 // upasaMhara saMrambhaM pariNaya ratirambhA zambhugrahiNasimAm / rAjakumArIM cirakAlacIrNapuNyairupanItAm // 26 // iti bhaNitvA mantrI gaNakaM pRcchati zobhanaM lagnam | adyadinAtsaptamadine kathayati saH itaH // 27 // kathaM kathamapi pazyatA pratihAreNApi prApto vaizyaH / ativijJAnI tenApi rathavaro darzitastasmai // 28 // Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ morahakahA / 443 nIo kumariyAsaM so teNavi daMsio raho tIe / bhaNio tameva bhattA paDivannaM teNa tavtrayaNaM ||30|| athavA kavi niuNaM paloyamANeNa / daTTho tikAladaMsI sudaMsaNo pavaranemittI // 31 // sattamammi teNaM sayameva nirikkhiyaM pavaralaggaM / pANiggahassa itto savvevi kahaMti naravaNo ||32|| tamaya samae keNAvi avahaDA sA tilottamA bAlA / tatto niSeNa puTTho nemittI keNa me vacchA ||33|| nIyA kattha va to so bhaNei vijjAhareNa viMjhammi / to bhaNio rahakAro sajjaha rahaM teNa taha vihie || bhaNio sUrovi niveNa rahavare Aruhevi gacchAhi / nemittieNa saddhi kumAra ANeha taM jiNiuM // 35 // ANaM paDicchiUNaM tinnivi te rahavarammi caDiUNa / nemittiyanidiTThe ThANe pattA lahuM tattha ||36|| kumapura diTTho so vijjAharajuvANao teNa / vahucADUNi kareMto to sUro taM imaM bhaNai ||37|| puraso havasa satthaM saresu sumaresu devayaM idvaM / iya bhaNiuM so viddho sarehiM mayaNassarehiMva || 38 || ANIyA nivAse kumarI, nemittiyAiNo tatto / tIse pariNayaNatthaM kalahaMti paropparaM savve || 39 // nemittio bhaNe majjha nimitteNa jANiyA esA / vaiso bhaNei esA mae raheNaM samANIyA // 40 // sUro bhai esA tumhasamakkhaM mae hoUNa / taM vijjAharadudvaM ANIyA bAliyA ettha // 41 // tamhA. mai jIvaMte jo pariNehI imaM nivakumAriM / vijjAharaMva haNiUNa taMpi eyaM gahissAmi ||42 || iya nisuNiUNa rAyA gurucitAdukkhasAyara nimaggo / hakAriUNa duhiyaM rahammi maMte jaha vecche ! // Aropya tasminnIto gaganena tena pratihAraH / dharaNItila ke kIlikAprayogavazatastatastena // 29 // nItaH kumArIsakAzaM sa tenApi darzito rathastayA / bhaNitastvameva bhartA pratipannaM tena tadvacanam // 30 // atha sthagikAvAhakena kutrApi nipuNaM pralokamAnena / dRSTastrikAladarzI sudarzanaH pravaranimittI // 31 // saptamadine tena svayameva nirIkSitaM pravaralagnam | pANigrahasyetaH sarve'pi kathayanti narapataye // 32 // tasmiMzca samaye kenApyapahRtA sA tilottamA bAlA / tato nRpeNa pRSTo nimittI kena meM vatsA // 33 // nItA kutra vA tataH sa bhaNati vidyAdhareNa vindhye / tato bhaNito rathakAraH sajjayata rathaM tena tathA vihite || bhaNitaH zUro'pi nRpeNa rathavara Aruhya gaccha / naimittikena sArdhaM kumArImAnayata taM jitvA ||35|| AjJAM pratISya trayo'pi te rathavara Aruhya / naimittikanirdiSTe sthAne prAptA laghu tatra // 36 // kumArIpurato dRSTaH sa vidyAdharayuvA tasmin / bahucATUni kurvastataH zUrastamidaM bhaNati ||37|| puruSo bhava zastraM sara smara devatAmiSTAm / iti bhaNitvA sa viddhaH zarairmadanazairairiva // 38 // AnItA nRpapArzve kumArI, naimittikAdayastataH / tasyAH pariNayanArthaM kalahAyante parasparaM sarve // 39 // "naimittiko bhaNati mama nimittena jJAtaiSA / vaizyo bhaNatyeSA mayA rathena samAnItA // 40 // zUro bhaNatyeSA yuSmatsamakSaM mayA hatvA / taM vidyAdharaduSTamAnItA bAlikA'tra // 41 // tasmAd mayi jIvati yaH pariNepyatInAM nRpakumArIm / vidyAdharamiva hatvA tamapyetAM grahISyAmi // 42 // 1 ka kha tattha ! Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 444 supAsanAha cariammikiM kAyavvaM evaM ee uvayAriNo samaggAvi / tA kassa tumaM deyA, sA pabhaNai tAya ! mUrassa // 44 // jamhA aippayaMDo eso iyare haNei na hu bhaMtI / paDipanno ya mae puNa pubbi vaiso sacitteNaM // 45 // nahu ciMtiyapi labbhai tamhA maM desu tassa sUrassa / iyarevi bujjhavijaMtu jaMtu sahANamavilaMbaM // 46 // tA savisesaM sakAriUNa dovi hu visajjiyA rannA / mUro vivAhiUNaM maMDaliyapayammi saMThavio // rahakArovi vilakkho jAo niru dukkhio kumaricirahe / ciMtai aho imIe paDivannaM pAliyaM neya // tA kiM imiNA dhaNajIvieNa maha sayaNapariyaNeNaM ca / vinANegavi imiNA viNA imIe tao jhatti // caDiUNaM girisihare appA kila millihI maraNacitto / tA tattha muNI divo nANI jhANammi bttuNto|| paNao ya savigaeNa muNiNAvi hu dhammalAbhiuM bhnnio| nimmANuse aranne kimAgao taM si bho kahasu ? // to so sAhai maraNassa kAraNA, muNivareNa to bhaNiyaM / tumhArisANa juttaM na bAlamaraNaM aho kaauN| jaM eeNa kaeNavi jIvassa puNovi kammarasagassa / huti maraNAI nUNaM tamhA kammakkhayaM kuMNasu // 53 // so puNa havei chaddhamAivivihehiM tavavisesehiM / te puNa huMti kayasthA tigaraNasuddhIe, sA ya punno||54|| sammaM nivvahai jaINa cattasaMgANa, tA tumapi jaI / havasu imaM soUNaM taha vihiyaM teNa, so ya ahaM // 55 // iya suNiUNaM bhaNiyaM meharaheNaM muNiMda ! aNudiyahaM / jIvANa huMti sayahA evaMvihaheuNo navaraM // 56 // kovi hu karei evaM tA pasiUNaM mamAvi Aisaha / uciyaM dhamma jeNaM sammaM tamahaM pavajjAmi // 57 // iti zrutvA rAjA gurucintAduHkhasAgaranimagnaH / hakArayitvA duhitaraM rahasi mantrayati yathA vatse ! // 43 // kiM kartavyamevameta upakAriNaH samagrA Api / tasmAtkasmai tvaM deyA, sA prabhaNati tAta ! zarAya // 44 // yasmAdatipracaNDa eSa itarau hanyAnna hi bhrAntiH / pratipannazca mayA punaH pUrva vaizyaH svacittena // 45 // nahi cintitamapi labhyate tasmAnmAM dehi tasmai zUrAya / itarAvapi bodhyetAM yAtAM svasthAnamavilambam // 46 // tasmAt savizeSa satkArya dvAvapi hi visarjitau rAjJA / zUro vivAhya maNDalikapade saMsthApitaH // 47 // rathakAro'pi vilakSo jAto nizcitaM duHkhitaH kumArIvirahe / cintayatyaho anayA pratipannaM pAlitaM naiva // 4 // tasmAtkimanena dhanajIvitena mama svajanaparijanena ca / vijJAnenApyanena vinA'nayA tato jhaTiti // 49 // Aruhya girizikhara AtmA kila mokSyate maraNacittaH / tAvattatra munirdRSTo jJAnI dhyAne vartamAnaH // 50 // praNatazca sa vinayena muninApi khalu dharmalAbhayitvA bhaNitaH / nirmAnuSe'raNye kimAgatastvamAsa bhoH ! kathaya / tataH sa kathayati maraNasya kAraNAt , munivareNa tato bhaNitam / yuSmAdRzAnAM yuktaM na bAlamaraNamaho krtum|| yadetena kRtenApi jIvasya punarapi karmavazagasya / bhavanti maraNAni nUnaM tasmAtkarmakSayaM kuru // 13 // sa punarbhavati SaSThASTamAdivividhaistapovizeSaiH / te punarbhavanti kRtArthAstrikaraNazuddhayA, sA ca punaH // 54 // samyag nirvahati yatInAM tyaktasaGgAnAM, tasmAttvamapi yatiH / bhavedaM zrutvA tathA vihitaM tena, sa cAham // iti zrutvA bhaNitaM megharathena munIndra ! anudivasam / jIvAnAM bhavanti zatadhaivaMvidhahetavaH kintu // 16 // ko'pi hi karotyevaM tasmAtprasadya mamApyAdizata / ucitaM dharma yena samyak tamahaM prapadye // 17 // Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mgaarhkhaa| 445 sammattAI guruNA gihidhammo sAhio hio tesiM / tassavi savisesa samuciyaMti to disivayaM khi|| tattAyagolakappo pamattasatto'NivAriyappasaro / savvattha ki na kujjA pAvaM avirAmapariNAmo ! // 59 // disigamaNaparImANe gahie jIvANa hoi niyameNa / jIvadayApariNAmo suvisuddho niccakAlaMpi // 60 // teNa ya hoi ahiMsA bhAveNaM nicchiyA sayAkAlaM / tIe ya nijarA niru tamhA evaM gaheyavvaM // 61 // ciMteyavvaM ca namo sAhaNaM je sayA nirAraMbhA / viharaMti vippamukkA nagarAgaramaMDiyaM vasuhaM // 62 // te dhannA tANa namo iriyAirayA riyati vasuhAe / vihivihiyavaravihArA hArA iva bhuvaNalacchIe // 63 // tehivi sammatAI gahio gihidhammasArajiNadhammo / aisavisesa saMkhevao ya sammaM disivayaM tu||64|| namiUNa muNiM puNaravi pattA gehammi te payatteNa / pAliMti gahiyadhamma samma sammattamAIyaM // 65 // to annayA payaTTA visaTTakaMdaTTakaliyasarayammi / ujeNiM pai gaMtuM gahiUNaM pavarabhaMDAI // 66 // aha tatthavi bhaMDAI gahiUNaM tAI ceva annevi / pattA bahave vaNiyA bahudesANaM tao tattha // 6 // aisayasamagdhaM jAyaM bhaMDa to niyavi bhaMDasAlAe / khivamANo lahubhAyA meharaheNaM imo bhaNio // 68 // baMdhava ! gammata vANArasIe jaM tattha agghae eyaM / annaha uvakkhaeNavi mUlA vaTTo ihaM hohI // 69 // tatto maNoraheNaM bhaNiyaM bhajjei disivayaM evaM / lAme uNa saMdeho nissaMdeho niyamabhaMgo // 7 // yataH-- ____ 'ye'rthAH klezena mahatA dharmasyAtikrameNa vA / arevA praNipAtena mA sma teSu manaH kRthAH // " megharaheNaM bhaNiyaM paDhamaM vaNijeNa niggayA amhe / to uvahAsaM lahimo loyAo, taha ya piyraaii||7|| samyaktvAdiguruNA gRhidharmaH kathito hitastayoH / tatrApi savizeSaM samucitamiti tato digvataM kathayati // taptAyogolakalpaH pramattasattvo'nivAritaprasaraH / sarvatra kiM na kuryAtpApamavirAmapariNAmaH ? // 19 // diggamanaparimANe gRhIte jIvAnAM bhavati niyamena / jIvadayApariNAmaH suvizuddho nityakAlamapi // 6 // tena ca bhavatyahiMsA bhAvena nizcitA sadAkAlam / tayA ca nirjarA nizcitaM tasmAdetad grahItavyam // 61 // cintayitavyaM ca namaH sAdhubhyo ye sadA nirArambhAH / viharanti vipramuktA nagarAkaramaNDitAM vasudhAm // 32 // te dhanyAstebhyo nama IryAdiratA viharanti vasudhAyAm / vidhivihitavaravihArA hArA iva bhuvanalakSmyAH / / tAbhyAmapi samyaktvAdigRhIto gRhidharmasArajinadharmaH / atisavizeSaM saMkSepatazca samyag digvataM tu // 64 // natvA muniM punarapi prAptau gehe to prayatnena / pAlayato gRhItadharma samyak samyaktvAdikam // 65 // tato'nyadA pravRttau vikasitanIlotpalakalitazaradi / ujjayinI prati gantuM gRhItvA pravarabhANDAni // 66 // atha tatrApi bhANDAni gRhItvA tAnyevAnye'pi / prAptA bahavo vaNijo bahudezAnAM tatastatra // 67 // atizayasama jAtaM bhANDaM tato dRSTA bhANDazAlAyAm / kSipallaMghubhrAtA megharathenAyaM bhaNitaH // 68 // bAndhava ! gamyatAM vArANasyAM yattatrAya'ta etat / anyathopakSayeNApi mUlAd hAniriha bhaviSyati // 69 // tato manorathena bhaNitaM bhajyate digbatamevam / lAme punaH saMdeho niHsaMdeho niyamabhaGgaH // 7 // Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 446 supAsanAha-cariasmi no puNaravi vaNijeNaM nikhvaissaMti taha ya dhammassa / hohI buDDhI na jao gihiNo davveNa sA hoi| to teNaM paDibhaNiyaM ko uvahAso nayaM pavannANa / paradavvAivahAre jeNaM so hoi vaNiyANa // 73 // vavaharamANANa puNo hoi sulAho kayAvalAbho vA / saMgAmevi hu suhaDA hAraMti jiNaMti kjhyaavi|74|| evaM tu na bhaNiyavvaM paDhamavaNijjeNa mUlahANIe / puNaravi ya mae vaNijja nahu kAyavvaMti jaM bhaNiyaM / / jaivi guruvalligahaNe bhaggakamo kahavi kesarI jaao| tahavi ya mattagayANa puNovi kuMbhatthalaM dalai // jaM bhaNasi puNavi piyaro vaNijatthaM neya paTTavissaMti / kA amhANaM hANI jai evaM te karissaMti ? // jaM bhaNasi dhammavuDDhI davveNaM hoi sAvayajaNassa / taMpi na juttaM kiM kovi kuNau tittapi dhammatthaM ? // yata:: "anyAyopAttavittena yo hitaM hi samIhate / bhakSaNAt kAlakUTasya so'bhivAJchati jiivitm"| iccAisujuttIhiM niruttaro so kaovi taM bhaNai / jai evaM to baMdhava ! majjha vibhAgaM samappesu // 79 // to taM pai so jaMpai savvaMpi dhaNaM dharesu niyapAle / iha gamiuM kaivi diNe piUNa pAse gamissAmi // tahavi naya niyamabhaMga karemi maNasAvi nicchao esa / itto parao jamhA disivvayaM samahiyaM hoi|| tujjhavi na juttameyaM maM mottuM taha vayaMpi bhaMjeuM / bANArasIe gamaNaM vyapivAsAe naDiyassa // 82 // to meharaho pai mA pabhaNasu kiMpi ittha visayammi / gaMtavvavamassaM ciya niyapunaparikSaNakaeNa // to taM davvaM savvaM samappiyaM tassa, sovi sattheNa / saha pathio kameNaM patto vANArasiM nayariM // 44 // megharathena bhaNitaM prathamaM vANijyena nirgatAvAvAm / tata upahAsa lapsyAvahe lokAt , tathA ca pitarau // 71 // no punarapi vANijyena nirUpayiSyatastathA ca dharmasya / bhaviSyati vRddhirna yato gRhiNo dravyeNa sA bhavati // 72 // tatastena pratibhaNitaM ka upahAso nayaM prapannAnAm ? / paradravyAdyapahAre yena sa bhavati vaNijAm // 73 // vyavaharamANAnAM punarbhavati sulAmaH kadApyalAbho vA / saMgrAme'pi hi subhaTA nazyanti jayantiM kadApi // 74 // evaM tu na bhaNitavyaM prathamavANijyena mUlahAnyAm / punarapi ca mayA vANijyaM na hi kartavyAmiti yad bhaNitam // yadyapi guruvallIgahane bhagnakramaH kathamapi kesarI jAtaH / tathApi ca mattagajAnAM punarapi kumbhasthalaM dalayati // yad bhaNasi punarapi pitarau vANijyArtha naiva prasthApayiSyataH / kA'smAkaM hAniyadyevaM tau kariSyataH ? // 77 // yad bhaNasi dharmavRddhidravyeNa bhavati zrAvakajanasya / tadapi na yuktaM kiM ko'pi karotu cintAmapi dharmArtham // ityAdisuyuktibhirniruttaraH sa kRto'pi taM bhaNati / yadyevaM tato bAndhava ! mama vibhAgaM samarpaya // 79 // tatastaM prati sa jalpati sarvamapi dhanaM dhara nijapAdye / iha gamayitvA katyapi dinAn pitroH pArthe gAmiSyAmi // tathApi na ca niyamabhaGgaM karomi manasApi nizcaya eSaH / itaH parato yasmAd digvataM samadhikaM bhavati // 81 // tavApi na yuktametada mAM muktvA tathA vratamapi bhaGktvA / vArANasyAM gamanaM dravyapipAsayA naTitasya // 82 // tato megharatho jalpati mA prabhaNa kimapyatra viSaye / gantavyamavazyameva nijapuNyaparIkSaNakRte // 83 // tatastad dravyaM sarva samarpitaM tasmai, so'pi sArthena / saha prasthitaH krameNa prApto vArANasI nagarIm // 44 // Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mnnaarhkhaa| sukaviyaM taM bhaMDa avalaviu kiMpi tassa majjhAo / taM suMkapAlaehiM nAyaM gahiyaM ca sesaMpi // 85 // jAyaM samagyatarayaM samuTThiyaM neya mUlamullaMpi / to dhammAu pamatto ciMtAsayasaMkulattAo // 86 // vIo puNa ujeNIvatthavvayavaNimahiMdasIhassa / gehammi gamai diyahe saddhammaparAyaNo dhaNiyaM // 87 // ___ aha annayA kayAvi hu nariMdavaranaMdaNo udayapAlo / bAlavayaMsasameo kIlaMto kANaNe kammi / / Dako bhuyaMgameNaM pAyaMguTTammi takkhaNeNeva / paDio dharaNIi tao samuTio kalayalo jhatti / / 89 // to kahiya ekkeNaM kumAramitteNa rAule gaMtuM / naravaiNo jaha kumaro Dako ahiNA bahiM deva ! // 90 // taM souM naravaiNA nare nirUvittu pavaragAruDiyA / AhUyA tattha tao samagaM nIyA sabahumANaM // 91 // visavasaviplappipIDaM kumaraM daTTuM nriNdvidenn| bhaNiyaM eso nijau bhavaNe jeNuMjimo deva ! // 12 // vihiya taheva rannA tehivi vihiNA sa jio pyo| niyayagurU uvaiTa agayapi parajiaM tatto / / jo jo kiMpi pauMjai so so visaghAriovva bhUvIhe / luThai vihalaMghalocciya to bhIo naravaI bhnni|| bho bho talAra ! viyaraha savvatto paDahayaM tahA bhaNaha / jo kumaraM jIvAvai tassaddhaM dei rajassa // 9 // evaM teNavi vihiyaM savvatto maMtavAiNo iti / naya thevovi viseso viseNa puNa ghAriyA savve // 16 // to khuhio savvajaNo hAhArAvo pure samucchalio / paigehaM paihaTTa soUNa maNoraheNa tayaM // 97 // bhaNio mahiMdasIho jai taM pabhaNesi tA ahaM kumaraM / takkhaNamitteNaM ciya pauNasarIraM karemi jo|| majjhavi guruvaeso iha visae kovi vijae pavaro / iya soUNaM bhaNio mahiMdasIheNa so evaM / / 99 // zulkitaM tad bhANDamapalapitvA kimapi tasya madhyAt / tat zulkapAlakairjAtaM gRhItaM ca zeSamapi // 85 // jAtaM samarpataraM samutthitaM naiva mUlamUlyamapi / tato dharmAt pramattazcintAzatasaMkulatvAt // 86 // dvitIyaH punarujjayinIvAstavyavaNigmahendrasiMhasya / gehe gamayati divasAnsaddharmaparAyaNo gADham // 17 // ____ athAnyadA kadApi hi narendravaranandana udayapAlaH / bAlavayasyasametaH krIDan kAnane kasmin // 8 // daSTo bhujaMgamena pAdAGguSThe tatkSaNenaiva / patito dharaNyAM tataH samutthitaH kalakalo jhaTiti // 89 // tataH kathitamekena kumArAmittreNa rAjakule gatvA / narapataye yathA kumAro daSTo'hinA bahirdeva ! // 10 // tat zrutvA narapatinA narAn nirUpya pravaragAruDikAH / AhRtAstatra tataH samaM nItAH sabahumAnam // 91 // viSavazavisarpipIDaM kumAraM dRSTvA narendravRndena / bhaNitameSa nIyatAM bhavane yena yuJjImahi deva ! // 92 // vihitaM tathaiva rAjJA tairapi vidhinA sa yuktaH padataH / nijagurUpadiSTamagadamapi prayuktaM tataH // 93 // yaH yaH kimapi prayukta sa sa viSaghAtitavad bhUpIThe / luTati vihvala eva tato bhIto narapatirbhaNati // 14 // bho bhoH purArakSaka ! vitarata sarvataH paTahaM tathA bhaNata / yaH kumAraM jIvayati tasmai ardha dadAti rAjyasya || evaM tenApi vihitaM sarvato mantravAdina Ayanti / naca stoko'pi vizeSo viSeNa punarghAtitAH sarve // 96 // tataH kSubhitaH sarvajano hAhArAvaH pure samucchalitaH / pratigehaM pratihaTTaM zrutvA manorathena tat // 9 // bhANito mahendrasiMho yadi tvaM prabhaNasi tadAhaM kumAram / tatkSaNamAtreNaiva praguNazarIraM karomi yataH // 98 // Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 448 supAsanAha cariammi mA mA mammi evaM citasu taM vaccha ! jeNa jo kovi / tassa pauMjai vijjaM mataM taMtaM va so sahasA // faRaftaar as mahIi ahiyaM nariMdavidovi / kA tattha tujjha gaNaNA guNalavajuttassa vaNiyassa ? | yataH, "yasya vajramaNerbhede bhidyante lohasUcayaH / karotu tatra kiM nAma nArInakhavilekhanam ? // " mA hu akaMDe khaMDa niyajIyaM vaccha ! vArio virama / iya souM so pabhaNai evaM ciya natthi saMdeho || kiMtu karuNAvarujjhai ittiyaloyassa dukkhabhariyassa / paradukkhakkhayakajje purisANaM tiNasamaM jIyaM // yataH, jIyaM kAsu na iTuM lacchI kassa na vallahA hoi / avasarapattAI puNo dunnivi tiNayAu lahuyaMti || 14 || navaraM pacchimarayaNIe ajja jaM sumiNayaM mae dihaM / lakkhemi tayaNusAreNa savvamavi attaNo kusalaM // iya souM so nIo mahiMdasIheNa naravaisamIvaM / kahiyA ya tassa sattI, rannA to daMsio kumaro || tevi tassa samI pavisaMteNa nisIhiyA bhaNiyA / paMcapara miTTisaMthavamiNamo bhaNiuM samAdatto // fassis mahApADiherakayasohe / bhaviyakamalapaDibohe namimo jiNanAhasaMdohe ||108 || siddhisusamiddhANaM daMsaNavara nANateyanidvANaM / tailoyapasiddhANaM namo namo savvasiddhANaM // 109 // kaMdapakariharINaM nimmalaguNarayaNarohaNagirINaM / paNao haM sUrINaM paMcavihAyAradhArINaM // 110 // maNAnala vijjhAe aNavarayavinnasAhusajjhAe / siddhivahUnijjhAe payao paNanAvajjhAe / / 112 / / paricattasavvasaMge duddharatavacaraNaniccasusiyaMge / bahuvihasa hiuvasagge namimo bhattI muvi // 112 // mamApi gurUpadeza iha viSaye ko'pi vidyate pravaraH / iti zrutvA bhaNitI mahendrasiMhena sa evam // 99 // mA mA manasyevaM cintaya tvaM vatsa ! yena yaH ko'pi / tasya prayuGkte vidyAM mantraM tantraM vA sa sahasA // viSaghAtita iva luThati mahyAmadhikaM narendravRndamapi kA tatra tatra gaNanA guNalavayuktasya vaNijaH 1 // 101 // mA khalvakANDe khaNDaya nijajIvitaM vatsa ! vArito virama / iti zrutvA sa prabhaNatyevameva nAsti saMdehaH // kintu karuNoparuNaddhi etAvalokasya duHkhabhRtasya / paraduHkhakSaya kArye puruSANAM tRNasamaM jIvitam // 103 // jIvita kasya neSTaM lakSmIH kasya na vallabhA bhavati / avasaraprApte punadve api tRNAd laghayantiH // 104 // navaraM pazcimarajanyAmadya yaH svapno mayA dRSTaH / lakSyAmi tadanusAreNa sarvamapyAtmanaH kuzalam // 105 // iti zrutvA sa nIto mahendrasiMhana narapatisamIpam / kathitA ca tasya zaktiH rAjJA tato darzitaH kumAraH // tenApi tasya samIpe pravizatA naiSedhikI bhaNitA / paJcaparameSThisaMstavamimaM bhaNituM samArabdhaH // 107 // vighaTitapracaNDa mohAnaSTamahAprAtihArya kRtazobhAn / bhavikakamalapratibodhAn namAmo jinanAthasaMdohAn // 108 // siddhisukhasamRddhebhyo darzanavarajJAnatejoniSThebhyaH / trailokyaprasiddhebhyo namo namaH sarvasiddhebhyaH // 109 // kandarpakAraharIn nirmalaguNaratnarohaNAgirIn / praNato'haM sUrIn paJcavidhAcAradhAriNaH // 110 // vidhyAtamadanAnalAna'navaratavitIrNasAdhusvAdhyAyAn / siddhivadhUnidhyAtAn prayataH praNamAmyupAdhyAyAn // 111 // Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mohakahA / 446 yA gao saraNaM dAso eyANa paramapurisANa / bhavakUvanivaDiyaM tihuyapi nityAriyaM jehiM // 113 // iya paNapara miTTINaM parampadvANa niTTiyaduhANaM / tIyANAgaya saMpakAlagayANaM gayabhayANaM // 114 // jo kui saMtha nitthare aiduttaraMpi duhajalahiM / tallakkhamaNo samaNo gihI va so sihaM lahai || eyaM bhaNiUNa thavaM hoUNa ya kumarakannamUlammi | samppaNihANaM vihiNA tisattakhutto imaM bhai // 116 // " o hrI~ paJcaparameSThine namaH" soUNamimaM vaMtara ahiDio bhAi nivasuo tumae / nityArio hamahuNA sAhammiya paramakAruNiya ! // paramiTThasavaNao me nAo avahIe punvabhavavammo / galiyaM taha micchattaM tamaMtra diNamaNimaU hehiM || pusAvayadhammaM sakalaMka kAumA upajjete | vaMtaramahorageyuM uppanno punnaseseNa // 119 // so haM kIlaMto kANaNammi kumareNa dUmio ahiyaM / gaMDse khivamANeNa romao to imo Dasio // 120 // nAgasarUveNa mae saMpai puNa pAviUNa suhavohi / uvasaMtarosabhAvo sahANaM jAmi jai bhasi || 121 || kiMtu kumareNa kajjo jiNavammo nivaiNAvi jeNee / tujjha pasAeNa suhaM lahaMti lahu annajammeva / / 122 / / bhaNiyaM maNoraNaM visavAriyameyaloyamavi niruyaM / kuNasu mahAyasa ! to teNa sovi visavirahio vihio // tatto maNoraNaM bhaNio pattaMtarammi avayarasu / pucchemi jeNa kiMcivi to so dIvammi avArao || tatto kuro nikeer uhu saMbhamuto / pucchai tAya ! kiMmeyaM sotri kaheI samapi // 125 // to rAyA samakkhaM maNoraho vaMtaraM imaM bhaNai / kaha puvvabhave vihiyA sakalaMkA desaviraitti ? / / 126 / / parityaktasarvasaGgAn durdharatapazcaraNanityazuSkAGgAn / soDhabahuvidhopasargAnnamAmo bhaktyA sunivargAn // 112 // eteSAM gataH zaraNaM dAsa eteSAM paramapuruSANAm / bhavakUpAnipatitaM tribhuvanamapi nistAritaM yaiH // 113 // iti paJcaparameSThinAM paramapadasthAnAM niSThitaduHkhAnAm / atItAnAgatasaMpratikAlagatAnAM gatabhayAnAm // 114 // yaH karoti saMstavaM nistaratyatidustaramapi duHkhajaladhim / tallakSamanAH zramaNo gRhI vAsa zivasukhaM labhate / / etaM bhaNitvA stavaM bhUtvA ca kumArakarNamUle / sapraNidhAnaM vidhinA trisaptakRtva idaM bhaNati // 116 // zrutvedaM vyantarAdhiSThito bhaNati nRpasutastvayA / nistArito'hamadhunA sAdharmika paramakAruNika ! // 117 // parameSThizravaNato mayA jJAto'vadhinA pUrvabhavadharmaH / gArlataM tathA mithyAtvaM tama iva dinamaNimayUkhaiH / / 118 / / pUrvaM zrAvakadharma sakalaGkaM kRtvA''yuparyante / vyantaramahorageSUtpannaH puNyavazena // 119 // so'haM krIDan kAnane kumAreNa dUno'dhikam / gaNDUSAn kSipatA roSatastato'yaM daSTaH // 120 // nAgasvarUpeNa mayA saMprati punaH prApya zubhabodhim / upazAntaroSabhAvaH svasthAnaM yAmi yadi bhaNasi / / 121 // kintu kumAreNa kAryoM jinadharmo nRpatinApi yenaitaiau / tatra prasAdena sukhaM labhete laghvanyajanmanyapi // 122 // bhaNitaM manorathena viSaghAtitametallokamapi nIrujam / kuru mahAyazaH ! tatastena so'pi viSavirahito vihitH|| tato manorathena maNitaH pAtrAntare'vatara / pRcchAmi yena kiJcidapi tataH sa dIpe'vatIrNaH // 124 // tataH kumAro nidrAdAya ivottiSThati saMbhramoddhAntaH / pRcchati tAta ! kimetatso'pi kathayati samagramapi / / Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supAsanAha cariammi so bhai suNe, AsI iha bharahe sivapurammi vibho / siTTI sammadiTThI pithavaI bhAriyA tassa || tANaM ca paMca puttA paropparaM nehanimbharA sabve / varuNaguNacaMda suMdarajasaevamadinAmANo || 128 || dhammamma nirahilAsA dullaliyA taha aNatthakulabhavaNaM / aha siTTijANasAlAe AgayA sUriNo kevi // to tandaNau iMtaM nayarIjaNaM paloeuM / siddhipuDhIe laggA paMcavi puttA samaNupattA // 130 // vediya vidvANaM sUrI kahai tANa jiNadhammaM / sammaM sammattAI siTTIvi tao imaM bhai // 131|| pahu ! maha ee puttA utpannA caiva sAvayakulammi | navaraM devagurUNaM jANaMti na nAmamittaMpi / / 132 || ciraMtu tAva sAvayavayANa azyArabhaMgayavisesA / to guruNA te bhaNiyA na khamaM tumhANa iya kAuM // bahukallolasamA ulatimijalakarimayara taMtusaMkinne / jaha jalahimmi apAre paDiyaM na hu labhae rayaNaM // rAgAigAhapaure jammajarAmaraNaroyakallole / maNuyattarNapi iha taha naI dulahaM bhavasamude || 135 || maNuyattaNevi dve khvAiasesaguNaMgaNovee / bhavajalahijAgavattaM dulaho jiNadesio dhammo || 136 || tamaviddhe UsIsamma dAUNa vaNadavaM suyai / niccito kovi jahA sammuhavAyammi vAryate // 137 // dhammamma jo pamAyai jarasammuhapavaNaperie iMte / maraNadave Asane taha sovi naro mucva / / 138 || pADao agAhanIre Dajjhate maMdirammi jo suyai / bhavaduhakaDapaDio so khalu dhamme pAe / / 139 / / paharaMte sattugaNe teNehiM va maMdire musijjate / jo suyai suvIsatyo so khalu dhamme pamAei // 140 // 450 tato rAjAdisamakSaM manoratho vyantaramidaM bhaNati / kathaM pUrvabhave vihitA sakalaGkA dezaviratiriti ? // 126 // sa bhaNati zRNu, AsIdiha bharate zivapure zivabhadraH / zreSThI samyagdRSTiH priyaMvadA bhAryA tasya // 127 // tayozca paJca putrAH parasparaM snehanirbharAH sarve / varuNaguNacandrasundarayazodevamahendranAmAnaH // 128 // dharme nirabhilASA durlalitAstathAnartha kulabhavanam / atha zreSThiyAnazAlAyAmAgatAH sUrayaH ke'pi // 129 // tatastadvannahetoryantaM nagarIjanaM pralokya / zreSThipRSThe lagnAH paJcApi putrAH samanuprAptAH // 130 // vanditvopaviSTebhyaH sUrirapi kathayati tebhyo jinadharmam / samyak samyaktvAdiM zreSThayapi tata idaM bhaNati // 131 // prabho ! mamaite putrA utpannA eva zrAvakakule / kintu devagurUNAM jAnanti na nAmamAtramapi // 132 // tiSThantu tAvacchrAvakatratAnAmaticArabhaGgavizeSAH / tato guruNA te bhaNitA na kSamaM yuSmAkamiti kartuma // bahukallolasamAkulatimijala karimakaratantu saMkIrNe / yathA jaladhAvapAre patitaM na khalu labhyate ratnam // 134 // rAgAdigrAha pracure janmajarAmaraNarogakallole / manujatvamapIha tathA naSTaM durlabhaM bhavasamudre // 135 // manujatve'pi labdhe rUpAdyazeSaguNagaNopete / bhavajaladhiyAnapAtraM durlabho jinadezito dharmaH // 136 // tasminnapi labdhe ucchIrSake dattvA vanadavaM svapiti / nizcintaH ko'pi yathA saMmukhavAte vAti // 137 // dharme yaH pramAdyati jarAsammukha pavanaprerita Ayati / maraNadave Asanne tathA so'pi naro jJAtavyaH // 138 // patito'gAdhanIre dahyamAne mandire yaH svapiti / bhavaduHkhasaMkaTapatitaH sa khalu dharme pramAdyati // 139 // praharati zatrugaNe stanairvA mandire muyamANe / yaH svapiti suvizvastaH sa khalu dharme pramAdyati // 140 // Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mnnorhkhaa| vihaDaMti niviDaghaDiyA purisatthA niyamao pamAeNa / ciravihaDiyAvi lahu saMghaDaMti suviDhattadhammANaM // iccAidesaNaM nisuNiUNa te siTinaMdaNA sUriM / pabhaNati jassa dhammassa joggayA amha taM khh|142|| to tesiM savvesi saddesaNadaMsaNaM kayaM guruNA / pANivahAIviraI parUviyA jAva disiviraI // 143 // ittiyamittaM tehivi paDiyannaM semayaMpi sahahiyaM / paricattaM micchattaM jAvajjIvaMpi tiviheNa // 144 // to siTTI aihiho vaMdittu bhaNai erisaM varaNa / keNava keNa na bhaNiyA ee saddhampravisayammi // 14 // kiMtu bahiM luThai jalaM jaha bhariyaghaDassa taha imesipi / ittiyadiNANi vayaNaM dhammAyariyANa vihivso|| iNhiM puNa eesiM amayaM piva pariNao tabAeso ! to siTisuyA bhaNiyA guruNA dhamme diDhA hoha / / 147 // evaMti pabhaNiUNaM gurupayapaumaM nanittu sahANe / siTisameyA pattA gamaMti kAlaM samAuttA // 148 // . savvatthaviM laddhajasA dhammiTThA saJcabAiNo vaNiNo / dhaNuveyaM pai kusalA riddhisamiddhA ya sNjaayaa||149|| ___aha tannayaraniveNaM tANa pasiddhiM suNittu sivbhdo| bhaNio paNayapurassara megaMte sAyaraM evaM // 150 // sihi ! maha natthi kovi ha bhAyA jaNao ya sayaNavaggo ya / tA ee niyaputtA bhaNasu jahA majjha sAhijje // vahati mae saddhiM bhamaMti bhujaMti jaMti kajjesu / annaha na havai kaiyAvi majjha maNanivvuI sihi ! // to siTTI pabhaNai me tujjhAyattaM khu jIviyadhvaMpi / kA taNayANaM gaNaNA, paraM ime sAvayA svyaa||153|| kharakammaniogANaM virayA nirayAidukkhaheUNa / cIvaMdaNAikiccaM kuvvaMti vayaMti muNipAse // 154 // vighaTante nibiDaghaTitAH puruSArthI niyamataH pramAdena / ciravighaTitA api laghu saMghaTante svarjitadharmaNAm / / ityAdidezanAM zrutvA te zreSThinandanAH sUrim / prabhaNanti yasya dharmasya yogyatAsmAkaM taM kathaya / / 142 / / tatastebhyaH sarvebhyaH saddarzanadarzanaM kRtaM guruNA / prANivadhAdiviratiH prarUpitA yAvad digviratiH // 143 // iyanmAnaM tairapi pratipannaM zeSamapi zraddhitam / parityaktaM mithyAtvaM yAvajjIvamapi trividhana // 1 4 4 // tataH zreSThI atihRSTo vanditvA bhaNatIdRzaM vacanam / kena vA kena na bhaNitA ete saddharmaviSaye ? // 14 // kintu bahirjuThati jalaM yathA bhRtaghaTasya tathaiSAmapi / iyaddinAni vacanaM dharmAcAryANAM vidhivazataH // 146 // idAnIM punareteSAmamRtamiva pariNatastavAdezaH / tataH zreSThisutA bhaNitA guruNA dharme dRDhA bhavata // 147 / / evamiti prabhaNya gurupadapadmaM natvA svasthAne / zreSThisametAH prAptA gamayanti kAla samAyuktAH // 148 / / sarvatrApi labdhayazaso dharmiSThAH satyavAdino vaNijaH / dhanurvedaM prati kuzalA RddhisamRddhAzca saMjAtAH // 149 / / ___atha tannagaranRpeNa teSAM prasiddhiM zrutvA zivabhadraH / bhaNitaH praNayapurassaramekAnte sAdaramevam // 150 // zreSThin ! mama nAsti ko'pi hi bhrAtA janakazca svajanavargazca / tasmAdetAnnijaputrAn bhaNa yathA mama sAhAyye // vartante mayA sArdhaM bhramanti bhuJjate yAnti kAryeSu / anyathA na bhavati kadApi mama manonivRtiH zreSThin ! // tataH zreSThI prabhaNati me tavAyata khalu jIvitavyamapi / kA tanayAnAM gaNanA, paramime zrAvakAH savratAH // 153 / / kharakarmaniyogebhyo viratA nirayAdiduHkhahetubhyaH / caityavandanAdikRtyaM kurvanti vrajanti munipArthe // 154 // 1 ga. svisesNs| 23 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supAsanAha-cariammitA kaha pahusAhijje vahissaMtIha maha suyA ee ? / to bhaNiyaM naravaiNA kharakammAI na kaariss||155|| cIvaMdaNAikiccaM kuvvaMte kovi no nivArehI / kiMtu maha saMnihANaM mottavvaM neya eehiM / / 156 // to paDivannaM teNavi nivavayaNa sovi niyagihaM patto / paccUse te taNayA sikkhaM dAUNa pesaviyA // tevi nivapAyapAse ciTThati kuNaMti niyamaNuTThANaM / iya vacate kAle kayAvi te pabhaNiyA rannA // 158 // jaha saMpai maha kajaM samuTThiyaM kiMpi sijjhai tumehiM / to te bhaNaMti AisameM deva !, so jaMpae evaM / / cauro mahanasvaiNo viloTiyA caudisipi aibaliNo / paMcamao mayalAyaladuggAu vidavai maha desaM // to tumbhe buddhibaleNa saMgayA gruygyghddsmeyaa| paMcavi paMcANuvariM jahattiM jassa jo joggo // 161 // so gaccha u tassuvari vayamiha desassa majjhayArammi / ciTThissAmo tamhA saMvahaha jhaDatti iya bhaNie / tAyasagAsa pattA sAhaMti niveNa jaM rahe bhaNiyA / to so lahu gaMtUrNaM nivassa samuhaM bhaNai evaM // 163 // nisuNaha maha vinnattiM devo pasiUNa majjha lahuputtaM / ittheva dharau annattha katthaI mA nirUveu // 164 // nemittieNa jamhA vIsamavarisammi tassa niviTThA / pANatiyAvaI pahu ! vIsamavarisaMpi taM eyaM // 165 // to bhaNiyaM naravaiNA ittheva Thiyassa ki na sA hohI ? / bhaviyavvayAi nAso na havei kaiyAvi nicchyo| evaM ciya so pabhaNai navaraM iha AvaI havai dubihA / sokkamaniruvakamabheeNaM tattha paDhamAe // 167 // havai guNo uvayArehi kammavasAo na uNa iyarIe / tANa visesaM jANai savvannU na uNa cha umattho / tA avigappaM jatto kAyavvo AvayAe duvihAe / sovakamAe viMgamo iyarAi nicchiyaM maraNaM // 169 / / tasmAtkathaM prabhusAhAyye vartiSyanta iha mama sutA ete ? / tato bhaNitaM narapatinA kharakarmAdi na kArayiSye // caityavandanAdikRtyaM kurvataH ko'pi no nivArayiSyati / kintu rama saMnidhAnaM moktavyaM naivaitaiH // 156 // tataH pratipannaM tenApi nRpavacanaM so'pi nijagRhaM prAptaH / pratyUSe te tanayAH zikSAM dattvA preSitAH // 157 // te'pi nRpapAdapArzve tiSThanti kurvanti nijamanuSThAnam / iti vrajati kAle kadApi te prabhaNitA rAjJA // 15 // yathA saMprati mama kArya samutthitaM kimapi sidhyati yuSmAbhiH / tataste bhaNantyAdiza deva !, sa jalpatyevam / / catvAro mahAnarapatayo viloThitAzcaturdizvapyatibalinaH / paJcamo malayAcaladurgAd vidravati mama dezam // tato yUyaM buddhibalena saMgatA gurugaja ghaTAsametAH / paJcApi paJcAnAmupari yathAzakti yasya yo yogyaH // sa gacchatu tasyopari, vayamiha dezasya madhye / sthAsyAmastasmAt saMvahata jhaTitIti bhaNite // 162 / / tAtasakAzaM prAptAH kathayanti nRpeNa yadraha si bhaNitAH / tataH sa laghu gatvA nRpasya saMmukhaM bhaNatyevam / 163 // zRNotu mama vijJapti devaH prasadya gama laghuputram / atraiva dharatvanyatra kutrApi mA nirUpayatu / / 164 // naimittikena yasmAdizavarSe tasya nirdiSTA / prANAntikApat prabho ! viMzavarSamapi tadetat // 165|| tato bhaNitaM narapatinA'traiva sthitasya kiM na sA bhaviSyati ? / bhavitavyatAyA nAzo na bhavati kadApi nizcayataH // evameva sa prabhaNati kinvihApad bhavati dvividhA / sopakramanirupakramabhedena tatra prathamAyAm // 167 // bhavati guNa upacAraiH karmavazato na punaritarasyAm / tayovizeSa jAnAti sarvajJo na punazchadAsthaH // 16 // Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ morahakahA / 453 kicAura kio jo puriso so hoi varisasayaAU / iya loyapavAovi hu suvvai iya kahANagaM etthaM / tathAhi ; 1 AsapurA supasiddha poyaNapurasAmio miyaMkamuho / nIighaDo tassacivo bhajjA se rohiNI nAma / / aha tIi gabbhasaMbhavataie mAsammi pucchio teNa / nemittio jahemA pasavai suyamahava duhiyaM vA ? / / 172 // teNavi bhaNiyaM puttaM paramiha varimAI vIsa jA jatto / kAyavvo se iharA kulakkhayaM nicchayaM kAhI / / jaM jArisammi lagge pasiNo jammovi tampi se hohI / tAvariM puNa kamaso kulavuTThi sovi kAhitti / / bhUmiharayampitamhA pasavovi imIi taha viheyavvo / jaha navi jANai kovi hu suyajammo ganbhabhAvovi || to sacivo bhUmihare tappabhiI ciya dharei rohiNiyaM / kAlena sAvi pasavai puttaM tatyadviyA caiva // 176 // tambhaiNIe savvaM sUikammaM kayaM tao sAvi / paTTaviyA paradese mAyA puNa kuNai niccapi || 177 || niyayasmU, to iya jAva gayAI paMca varisAI / tatto ya taM samappai lehAyariyassa paDhaNatthaM // 178 // lakkhaNasAhittapamANamAiyaM dasahiM baccharehiMpi / teNavi paDhAvio so gaccheI tahavi tappAse // 179 // maMtihissAsane aha nivasai bAlapaMDiyA ekA / tIe tassujjhAo puTTho bho ! kattha taM jAsi 1 // niccapi sayaNabhoyaNasamaecciya dIsase tao teNa / kahiyaM paoyaNeNaM gacchAmi kayAvi katthavi ya // to tI so puTTho maMtigihe niccameva pavisaMtaM / nIharamANaM ca tumaM picchAmI keNa kajjeNa ? || 182|| tasmAdavikalpaM yatnaH kartatrya Apadi dvividhAyAm / sopakramAyA vigama itarasyAM nizcitaM maraNam // 169 // kiJcAyUrakSito yaH puruSaH sa bhavati varSazatAyuSkaH / iti lokapravAdo'pi hi zrUyata iti kathAnakamatra || AsItpurA suprasiddhaH potanapurasvAmI mRgAGkamukhaH / nItighaTastatsacivo bhAryA tasya rohiNI nAma // atha tasyA garbhasaMbhavatRtIye mAse pRSTastena / naimittiko yathaiSA prasoSyate sutamathavA duhitaraM vA ? // 172 // tenApi bhaNitaM putraM paramiha varSANi viMzatiM yAvadyatnaH / kartavyastasyetarathA kulakSayaM nizcayaM kariSyati // yad yAdRze lagne prazno janmApi tasmiMstasya bhaviSyati / teSAmupari punaH kramazaH kulavRddhiM so'pi kariSyatIti // bhUmigRhe tasmAtprasavo'pyasyAstathA vidhAtavyaH / yathA naiva jAnAti ko'pi hi sutajanma garbhabhAvamapi // tataH sacivo bhUmigRhe tatprabhRtyeva dharati rohiNIm / kAlena sApi prasUte putraM tatra sthitaiva // 176 // tadbhaginyA sarvaM sUtikarma kRtaM tataH sApi / prasthApitA paradeze mAtA punaH karoti nityamapi // 177 // nijasutazuzrUSAM, tata iti yAvadgatAni paJca varSANi / tatazca taM samarpayati lekhAcAryAya paThanArtham // 178 // lakSaNasAhityapramANAdikaM dazabhirvatsarairapi / tenApi pAThitaH sa gacchati tathApi tatpArzve // 179 // mantrigRhasyAsanne'tha nivasati bAlapaNDitaikA / tathA tasyopAdhyAyaH pRSTo bhoH ! kutra tvaM yAsi ? // 180 // nityamapi zayanabhojanasamaya eva dRzyase, tatastena / kathitaM prayojanena gacchAmi kadApi kutrApi ca // dastA sa pRSTo mantrigRhe nityameva pravizantam / nissarantaM ca tvAM pazyAmi kena kAryeNa ? // 182 // 1. ga. tassa sariso tao Ao / Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *** supAsanAha cariammi to paNa mA puccha vacche ! tucchAu jeNa itthiio| airahasaMpi kahiye payaDIkuvvaMti sahaseva // to tI savapuvvaM savvaMpi hu pucchiUNa vinnAe / nizgharAja suraMgA khaNAviyA jAMva bhUmiharaM // 184 // gaMga suraMgAe diTTho so sacivasaMtio putto | teNavi sA to puTThA kA si tumaM AgayA kimiha / // sA bhai siTTitaNayA hamAgayA tujjha daMsaNanimittaM / kattha vasasitti bhagie teNaM, sA kahai tassa puro // ittheva naramajjhe gharedeulakUvAviramaNijjaM / tuhArapaccAsane maha piuNo varagharamatthi ||18|| puTThA puNaviNaM gharapuramAINi kisaruvANi / je kila caMdAiccA nAmamAlAeM me paDhiyA / / 188 / / tesipi kiM sarUvaM bhaNiyaM to tIi kuMmara ! mai saddhi / Agaccha jeNa savvaM paccakakhaM tujjha payaDemi / / 189 // to tI maggalaggo nIhario so purassa majjhami / jaMjaM picchai taM taM pucchara to tIe pAsa mi // 190 // puNaravi tIe nIo sahANe pabhaNiyA ya sA evaM / niccapi daMsiyavvaM eeNa kameNa maha savvaM // 199 // to putrapaogeNaM paidiyahaM daMsae nayaramajjhe / gahatArAI savvaM to bhaNiyaM rAule nesu // 192 // dUraTTiyAe tIe taMpi hu se daMsiye, iya kameNa / pAyaM savvovi hu tassa daMsio ktthuniuro / / 193 / / bhaNiyaM nAhaM eto tujjha sayAsampi AgamissAmi / jar3a kahavi hu tujjha piyA vizrANaI to ya maha piuNo // kuNa aNatthaM kiMpi hu, tujjhavi kiM hiMDieNa bahueNa / naimittiyassa vayapi sAhiu~ sA gayA, tahavi / / pairaNI bhamaMtassa tassa keNavi tidaMDiNA saddhiM / jAo aIva neho, adesIkAriNI vijjA / / 196 // tataH prabhaNati mA pRccha vatle ! tucchA yena striyaH / atirahasyamapi hi kathitaM prakaTIkuvanti sahasaiva // tatastayA zapathapUrvaM sarvamapi pRSTvA vijJAte / nijagRhAt suruGgA khAnitA yAvad bhUmigRham // 184 // gatvA suruGgayA dRSTaH sa sacivasatkaH putraH / tenApi sA tataH pRSTA kA'si tvamAgatA kimiha ? // 185 // sA bhaNati zreSThitanayA'hamAgatA tava darzananimittam / kutra vasasIti bhaNite tena sA kathayati tasya puraH // atraiva nagaramadhye gRhadevakulakUpa vApIramaNIyaM / tvadgRhapratyAsanne mama pituH pravaragRhamasti // 187 // pRSTA punarapi tena gRhapurAdIni kiMsvarUpANi ? | yau kila candrAdityau nAmamAlAyAM mayA paSThitau // 188 // tayorapi kiM svarUpaM, bhaNitaM tatastayA kumAra ! mayA sArdham / Agaccha yena sarve pratyakSaM tava prakaTayAmi // tatastayA mArgalagno niHsRtaH sa purasya madhye / yadyat pazyati tattatpRcchati tatastasyAH pArzve // 190 // punarapi tayA nItaH svasthAne prabhaNitA ca saivam / nityamapi darzayitavyametena krameNa mama sarvam // 191 // tataH pUrvaprayogeNa pratidivasaM darzayati nagaramadhye | grahatArAdi sarvaM tato bhaNitaM rAjakule naya // 192 // dUrasthitayA tayA tadapi hi tasya darzitam, iti krameNa / prAyaH sarvo'pi khalu tasya darzito vastunikurambaH // bhaNitaM nAhamitastava sakAza AgamiSyAmi / yadi kathamapi hi tava pitA vijAnIyAttatazca mama pituH // kuryAdanarthaM kamapi khalu tavApi kiM hiNDitena bahunA / naimittikasya vacanamapi kathayitvA sA gatA tathApi || pratirajani bhramatastasya kenApi tridaNDinA sArdham / jAto'tIva snehaH, adRzyakAriNI vidyA // 196 // 1 ka. kha. 'rapuradeulA / 2 ka kha bhAya ! | Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maarhkhaa| 455 to se teNaM dinA, tIi pabhAveNa so paribhamaMto / akkhalio kaiyAvi hu patto nivavAsabhavaNammi / pAhariehiM anAo giNhai to dappaNaM rayaNamaiyaM / rUggaM churiya taha bAhurakkhAyaM bIyayasameyaM // 198 // cavyakkiyA ya cuneNa nAsiyA naravarassa niytthaanne| AgaMtuM so sutto gove dappaNAIyaM / / 199 // rAyAvi hu paccUse nidAvigamammi uhae jAva / kira dappaNaM gahehI paloyaNatthaM na tA niyai // 20 // aMgapaDicAriyAe diTThA cunneNa dhavaliyA nAsA / naravaiNo to bhaNiyaM tIe kaha cunao laggo 1 // to annadappaNeNaM muhaM paloittu ciMtae kuvio| keNeyaM maha vihiyaM, vivei khaggammi to dihiM // 202 // tapi na picchai churiyapi neya to vAhurakkhayaM niyai / taMpi na pAsai to khuddhamANaso bhaNai pAharie / re re keNavahariyaM savyassaM majjha kahaha muNiUNa / tehiM bhaNiyaM naresara ! na kovi iha Agao anno // vAsabhavaNasta dAraM pihiyaM amhehiM aDharattammi / gayanidA nidaMdA thakkA udghaTTiyA ceva // 205 / / to ranAvi hu rosAruNacchiNA dappaNAivutto / kahio sacivANa, tao nIighaDeNaM imaM bhaNiyaM / jo tumhANavi bhavaNe ubbhaDabhaDakoDisaMkaDe visai / na hu coro so sAmiya ! sAmannanaro muNeyavyo / kiMpuNa vijAsijjho addessIkaraNasaMgao vAvi / vijAharovva nUNa duggijjho bhaDasahassANaM // 208 // to pahu ! saMpai kijau majjhe cauhaTTayassa dhavalaharaM / ai uccaM dupavesaM bahupAhariehiM parikinnaM // 209 / / kumarI vAsavadattA mubau tattheva juvyaNabhirAmA / bhaNiUNaM jaha bhade ! pariNeyavvo tae sovi // 21 // jo kovi dappaNAI appai tuha paNaiNIe buddhIe / taM laggaM sumuhutto supasatthaM taM diNaM ceva // 211 // tatastasmai tena dattA, tasyAH prabhAveNa sa paribhraman / askhalitaH kadApi hi prApto nRpavAsabhavane // 197 // prAharikairajJAto gRhNAti tato darpaNaM ratnamayam / khaDgaM zurikAM tathA bAhurakSakaM bIjakasametam // 198 // dhavalitA ca cUrNena nAsikA naravarasya, nijasthAne / Agatya sa supto gopAyatvA darpaNAdikam // 199 / / rAjApi khalu pratyUSe nidrAvigama uttiSThati yAvat / kila darpaNaM grahISyati pralokanArtha na tAvattazyati // aGgaparicArikayA dRSTA cUrNela dhavalitA nAsA / narapatestato bhANitaM tayA kathaM cUrNo lagnaH ? // 201 // tato'nyadarpaNena mukhaM pralokya cintayati kupitaH / kenedaM mama vihitaM, kSipati khaDDe tato dRSTim ||202 // tamapi na pazyati cchurikAmapi naiva tato bAhurakSakaM pazyati / tamapi na pazyati tataH kSubdhamAnaso bhaNati praahrikaan|| re re kenApahRtaM sarvasvaM mama kathayata jJAtvA / taibhaNitaM narezvara ! na ko'pIhAgato'nyaH // 204 // vAsabhavanasya dvAraM nihitamasmAbhirardharAtre / gatanidrA nirdvandvAH sthitA UrdhvasthitA eva // 205 // tato rAjJApi khalu ropAruNAkSNA darpaNAdivRttAntaH / kathitaH sacivebhyaH, tato nItighaDenedaM bhaNitam // 206 // yo yuSmAkamapi bhavana udbhaTabhaTakoTisaMkaTe vizati / na khalu cauraH sa svAmin / sAmAnyanaro jJAtavyaH // kintu vidyAsiddho'dRzyIkaraNasaMgato vApi / vidyAdhara iba nUnaM durgAho bhaTasahasrANAm // 2 08 // tataH prabho ! saMprati kriyatAM madhye caturhaTTakasya, dhavalagRham / atyuccaM duSpravezaM bahuprAha rikaiH parikIrNam // kumArI vAsavadattA mucyatAM tatraiva yauvanAbhirAmA / bhaNitvA yathA bhadre ! pariNe vyastvayA so'pi / / 210 // Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 456 supAsanAha-cariammiiya nicchayaM viheuM taie paharammi niyagihaM patto / maMtI bhoyaNakajje paDhamaM ciya puttapAsammi // 212 // pavae tajjaNaNi bhoyaNakajjeNa teNa sA puTThA / ammo ! kimajja kajjaM jaM laggA ettiyA vArA 1 // tIevi tassa kahio pubbutto dappaNAivutto / tA jA tallaMbhatthaM kao uvAo gihAIo // 214 // tuha piuNA, to sovi hu ittiyavelAe Agao gehe / tayaNupayA saMpattA to laggA ittiyA vArA // iya soUNaM kAuM ca bhoyaNaM so visajjae jaNaNiM / aha cauhaTTayamajjhe rannA vihiyammi dhavalahare // vAsavadattAe tahiM ThiyAe rayaNIi sovi saMpatto / adisso gahiUNaM taM nivakhaggaM, tao tIe // 217 // 'ko si tuma' so puTTho kahei ko ittiyAe rayaNIe / kuvvai paragihagamaNaM, to nAo tIi so eso // muTTho jeNa nariMdo, iMdo kiM esa ahava khayariMdo / sveNa kAmadevo devo vA dANavo vAvi // 219 // aha hou jo va so vA pariNeyavvo mae imo niyamA / iyacitivi tassa karAo tIe gahiUNa krvaalN|| bhaNio pariNama ihi mamaM mahAbhAga ! niyayabhAgehiM / pattaM, to so jaMpai kaha taM annAyakalabhavaNaM // maM pariNasi, sA pabhaNai savvaM cciya sAhiMya tuha guNehiM / kiMtu nivadappaNAivi samappiyavyaM tae mjjh|| iya bhaNiuM ubUDho tIe saMkhevao khaNaM tattha / ThAuM sagihe patto pairayaNiM jAi tappAse // 223 // savvaMpi samappai dappaNAI.sAvi hu nivasta pesei / tahavi na muMcai rosa rAyA cunnega jaM jaNiyaM / / bhaNio sacivo rannA vAsavadattaM bhaNesu gaMtUNaM / kegAvi uvAeNaM jeNa samappeitaM majjha // 225 // yaH ko'pi darpaNAdInarpayati tava praNayinyA buddhayA / tallagnaM sumuhUrtaH suprazastaM tad dinameva // 211 / / iti nizcayaM vidhAya tRtIye prahare nijagRhaM prAptaH / mantrI bhojanakArye prathamameva putrapArzve // 212 // prasthApayati tajjananI bhojanakAryeNa tena sA pRSTA / amba ! kimadya kArya yallagna etAvAn vAraH // 213 // tayApi tasmai kathitaH pUrvokto darpaNAdivRttAntaH / tAvadyAvattallAbhArtha kRta upAyo gRhAdikaH // 214 // tava pitrA, tataH so'pi khalviyadvelAyAmAgato gehe / tadanumatA saMprAptA tato lagna etAvAn vAraH // 21 // iti zrutvA kRtvA ca bhojanaM sa visRjati jananIm / atha caturhaTTamadhye rAjJA vihite dhavalagRhe / / 216 // vAsavadattAyAM tatra sthitAyAM rajanyAM so'pi saMprAptaH / adRzyo gRhItvA taM nRpakhaDga, tatastayA // 217 // 'ko'si tvaM sa pRSTaH kathayati ka iyatyAM rajanyAm / karoti paragRhagamana, tato jJAtastayA sa eSaH // 218 // muSTo yena narendraH, indraH kimeSo'thavA khacarendraH / rUpeNa kAmadevo devo vA dAnavo vApi // 219 // atha bhavatu yo vA sa vA pariNatavyo mayAyaM niyamAt / iti cintayitvA tasya karAttayA gRhItvA karavAlam // bhaNitaH pariNayedAnI mAM mahAbhAga ! nijabhAgyaiH / prAptAM, tataH sa jalpati kathaM tvamajJAtakulabhavanam // mAM pariNayasi, sA prabhaNati sarvameva kathitaM tava guNaiH / kintu nRpardapaNAdyapi samarpayitavyaM tvayA mama / / iti bhaNitvAdanyUDhastayA saMkSepataH kSaNaM tatra / sthitvA svagRhe prAptaH pratirajani yAti tatpArthe / / 223 // sarvamapi samarpayati dapaNAdi sApi khalu nRpAya preSayati / tathApi na muJcati roSa rAjA cUrNena yo janitaH // bhaNitaH sacivo rAjJA vAsavadattA bhaNa gatvA / kenApyupAyena yena samarpayati taM mama // 22 // Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mnnorhkhaa| jaha mAremi sayaM ciya to macco bhAi nAha ! kaha maccU / tassa havijja jahA so duhiyAdaio, nivo bhrUNai || javi hu evaM ci tahavi hu roso niyattae no me / to bhaNiyaM saciveNaM harisahANevi na hu roso|| kAyanvo buddhimA jehi teNeNa appiyaM mosaM / pariNIyA tuha duhiyA pANanbhahiyA viseseNa // 228 // ajjavi sa tu ucio bahupasAyarasa, tA pasIUNa / ANAvijjau saMpai pahu ! niyapAyANa pAsamma || iccA sutIhi nivassa uttAriUNa taM rosa / vAsavadattA evaM bhaNAviyA niyapaI ittha || 230 // Asu majjha samIve jeNa pasAyaM karemi se garuyaM / tIivi kahiye paiNo nivavayaNaM, sovi paDibhAI // paMcavarimANamuvariMkAyacvaM devadaMsaNaM suyaNu ! | tIivi bhUvaiNo puNa kahAviyaM tassa paDivayaNaM // 232 // iya kAle baccate jAo putto nivassa taNayAe / to so adistamANo loeNaM ei jaha tahavi || 233 // khillAvivi niyataNayaM jAi siMhaM tAva jAva paNa varisA / jAyA suyassa pacchA bhaNiyA sA gaccha piupAse || ahama paDo hohimhi sattadiNaMte na itya saMdeho / tIi taicciya vihiyaM niyaputto daMsio ranno || vitaM daNaM khvAiguNovalakkhaNoveyaM / niyaaMke kAUNaM puNo puNo cuvi bhaNio || 236 || ta diTThe docci tujjha piyA tahavi maha maNo vaccha ! / tadaMsaNaMpi vaMcha chaNasasirvivaM cakoruvva // iya paidipi payao saMbhAsailaMkarei cuMber3a / niyaakasaMThiyaM so gharei guru ne hanibharao || 238 || aha gaccha supapAse samuhutte bhajjasaMgao maMtI / paDipulle vIsaime varise, taNaeNa daTTaNaM niyajaNaNI puTThA ko esa, tIi se kahiyaM / tujjha piyA, tA eyaM paNamasu teNAvi taha vihiyaM // sahasA / / 239 // yathA mArayAmi svayameva tato'mAtyo bhaNati nAtha ! kathaM mRtyuH / tasya bhavedyathA sa duhitRdayitaH, nRpo bhaNati // yadyapi khalvevaM tiSThati tathApi hi roSo nivartate no me / tato bhaNitaM sacivena harSasthAne'pi na hi roSaH // kartavyo buddhimatA yeneha stenenArpito moSaH / pariNItA tava duhitA prANAbhyadhikA vizeSeNa // 228 // adyApi sa tavocito bahuprasAdasya, tasmAtprasaya / AnAyyatAM saMprati prabho ! nijapAdayoH pArzve // 229 // ityAdi suyuktibhirnRpasyottArya taM roSam / vAsavadattaiva bhANitA nijapatimatra // 230 // Anaya mama samIpe yena prasAdaM karomi tasya gurum / tayApi kathite patyurnRpavacanaM so'pi pratibhaNati // paJcavarSANAmupari kartavyaM devadarzanaM sutanu ! | tayApi bhUpateH punaH kathitaM tasya prativacanam // 232 // iti kAle vrajati jAtaH putro nRpasya tanayAyAH / tataH so'dRzyamAno lokeMnaiti yathA tathApi // 233 // ramayitvA nijatanayaM yAti gRhaM tAvadyAvat paJca varSANi / jAtAni sutasya pazcAdbhaNitA mA gaccha pitRpArzve // ahamapi prakaTo bhaviSyAmi saptadinAnte nAtra saMdehaH / tayA tathaiva vihitaM nijaputro darzito rAjJe // 235 // tenApi taM dRSTvA rUpAdiguNaubalakSaNopetam / nijAGke kRtvA punaH punazcumbitvA bhaNitaH // 236 // tvayi dRSTe dRSTa eva tava pitA tathApi mama mano vatsa ! / taddarzanamapi vAJchati kSaNazazibimbaM cakora iva // iti pratidinamapi prayataH saMbhASate'laMkaroti cumbate / nijAGkasaMsthitaM sa gharati gurusnehanirbharataH // 238 // atha gacchati sutapArzve sumuhUrta bhAryAsaMgato mantrI / paripUrNe viMze varSe tanayena taM sahasA ||239|| 457 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 458 supAsanAha-cariammisaciveNa samAliMgivi kahiya satyapi punanidiSTuM / nemittipassa vayaNaM tatto ghara uri so nii|| majjaNavAI kArAviruNa saciveNa appaNA saddhiM / so nIo nivAse taM namiu dovi ubaviTThA // 242 // to puTTho naravaiNA maMtI, so bhagai esa maha putto / to bhaNai niyo na kayAvi nisuNio tujjha suyajammo // to maMtI kahai nivassa savaNamUlammi nihuyasadeNa / nemittiyassa bhaNiyaM taha ya uvAyaM ca jahavihiyaM // jAvevaM so sAhai tAva ya so baalhaarnrshio| maMtisuyassavi putto jaNayaM daNa neheNa // 245 // tAo tAutti payaMpiro ya AliMgiUNa niru gADhaM / tassaMkammi niviTo divo sanivaNa loeNa // 246 // to takkhaNeNa suddho maMtI jA kiMci jaMpihI tattha / tA bhUvaiNA bhaNio kiM taM so vIravarapuriso? // evaMti teNa bhaNie AhUo naravareNa niyapAse / AliMgiUNa saMbhAsiuM ca uvavesio savihe // 248 // to paMcaMgapasAyaM dAUNaM taha ya turayakarikosa / ukkosaM gurudesaM AvAsaM sayalariuvAsaM // 249 // aha annayA ya puTTo rannA maMtissa naMdaNo evaM / ki bho! kuluggaeNavi aNajakajja kayaM tumae ? // nebhittiyassa vayaNaM kahiyaM sambaMpi teNa jaha nisuyaM / jaNayAo, to rAyA bhaNai sanco sa nemittI // teNa bhaNiyaM naresara ! saccAI majjha ettha kammAI / kampaksageNa jamhA deva ! maeNuTiyaM eyaM // 252 // suhamasuhaM nakkhattarAsIdivasAI kammasaMjaNiyaM / jAei jammamamae samaevi jao imaM bhaNiyaM // 253 // sayo puvakayANaM kammANaM pAvae phalavivAye / gahanakkhattAI puNo nimittamittaM ciya havaMti // 25 // dRSTA nijajananI pRSTA ka eSaH, tayA tasya kathitam / tava pitA, tasmAdetaM praNama tenApi tathA vihitam / / sacivena samAliGgaya kathitaM sarvamapi pUrvanirdiSTam / naimittikasya vacanaM tato gRhopari. sa nItaH // 241 // majjanAdi kArayitvA sacivanAtmanA sAdham / sa nIto nRpapArthe taM natvA dvAvapyupaviSTau // 242 / / tataH pRSTo narapatinA mantrI, sa bhaNatyeSa mama putraH / tato bhaNati nRpo na kadApi zrutaM tava sutajanma // 243 // tato mantrI kathayati nRpasya zravaNamUle nibhRtazabdena / naimittikasya bhaNitaM tathA copAyaM ca yathAvihitam / / yAvadevaM sa kathayati tAvacca sa bAladhAranarasahitaH / mantrisutasyApi putro janakaM dRSTA snehena // 245 // tAtastAta iti prajalpitA cAliGgya nizcitaM gADham / tasyAGke niviSTo dRSTaH sanRpeNa lokena // 246 // tatastatkSaNena kSubdho mantrI yAvatkiJcidapi jalpiSyati tatra / tAvad bhUpatinA bhaNitaH kiM tvaM sa vIravarapuruSaH / evamiti tena bhaNita AhUto naravareNa nijapAce / AliGgya saMbhASya copavezitaH savidhe / / 248 // tataH paJcAGgaprasAdaM datvA tathA ca turagakarikozam / utkRSTaM gurudezamAvAsaM saphalatuvAsam // 249 // athAnyadA ca pRSTo rAjJA mantriNA nandana evam / kiM bhoH ! kulodgatenApyanAryakArya kRtaM tvayA ? // 25 // naimittikasya vacanaM kathitaM sarvamapi tena yathA zrutam / janakAta, tato rAjA bhaNati satyaH sa naimittikaH // tena bhaNitaM narezvara ! satyAni mamAtra karmANi / karmavazagena yasmAd deva ! mayAnuSThitametat // 22 // zubhamazubhaM nakSatrarAzidivasAdi karmasaMjanitam / jAyate janmasamaye samaye'pi yata idaM maNitam // 253 // sarvaH pUrvakRtAnAM karmaNAM prApnoti phalaviSAkam / graha nakSatrAdayaH punarnimittamAtrameva bhavanti / / 254 // Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mgorhkhaa| kiJca / dav khittaM kAlaM bhAvaM ca bhavei kAraNaM garuaM / asuhasuhakammabhavaNe visesao sovakamakamme // 255 // iccAi nisuNiUNaM sacivasuyAo nivo bhvumviggo| taM ciya rajje Thaviu givhivi dikkhaM gao mokkhaM / / iya kahi so siTThI sivabhado bhAi naravaI ! evaM / duvihAe AvaIe to jatto hoi kaayvvo||257|| teNa jaha maMtiNA niyasuyassa vihio tahavihovAo / taha vayamavi taM kuNimo tujjhANAe niyamuyassa / / to ranANunAe dhario so niyagihammi jatteNa / sesA cauro taNayA rAyAese samAiTThA // 259 / / to rannA te savve niroviyA caudisAsu blkliyaa| jahajoggaM sattUNaM pasAhaNatthaM ca, itto y||260|| malayAcalammi calio paDhamo cauraMgiNIi sennaae| patto kameNa AvAsio ya duggassa talavaTe // 261 // etto mahiMdasIho varuNasiNeheNa taraliyaviveo / kahakahavi hu nIhario gihAu, patto ya tappAse // tattheva teNa dhario mahayA jatteNa, siTThiNo leho / paTTaviuM jANAvai baMdhusarUvaMpi, itto ya // 263 // AgaMtUNaM ikkeNa thavirasavareNa tattha so sahasA / bhaNio maha pasiUNaM varuNa ! payacchesu egNt||264|| teNavi tahatti vihiyaM kahiyaM teNAvijaha guhaamjhe| ciTThai garuyasuraMgA uDDhagamA maannuspvesaa||265|| tA jAva duggamajjhaM tammi ya dhavalaharamajjhasijjAe / duggAhivaI ciTThai, tappAse nemi jai mjh||266|| appesi imaM duggaM, sovi hu mannevi tassa taM vayaNaM / teNa samaM ciya calio mottu lahu bhAyaraM sivire // saMpatto dhavalahare tassa ya majjhammi sabararAovi / bhajjAe saha sutto payaMsio therapuriseNa // 268 // dravyaM kSetra kAlo bhAvazca bhavati kAraNaM guru / azubhazubhakarmabhavane vizeSataH sopakramakarmaNi // 25 // ityAdi zrutvA sacivasutAd nRpo bhavodvignaH / tameva rAjya sthApayitvA gRhItvA dIkSAM gato mokSam / / 256 // iti kathayitvA sa zreSThI zivabhadro bhaNati narapate ! evam / dvividhAyAmApadi tato yatno bhavati kartavyaH // tena yathA mantriNA nijasutasya vihitastathAvidhopAyaH / tathA vayamapi taM kurmastavAjJayA nijasutasya // 25 // talo rAjJAnujJAte dhRtaH sa nijagRhe yatnena / zeSAzcatvArastanayA rAjAdeze samAdiSTAH // 259 // tato rAjJA te sarve nirUpitAzcaturdikSu valakalitAH / yathAyogya zatrUNAM prasAdhanArthaM ca, itazca // 26 // malayAcale calitaH prathamazcaturaGgiNyA senayA / prAptaH krameNAvAsitazca durgasya talapRSThe // 26 // ito mahendrasiMho varuNasnehena taralitavivekaH / kathaMkathamapi khalu niHsRto gRhAt prAptazca tatpArzve // 262 // tatraiva tena dhRto mahatA yatnena, zreSThine lekham / prasthApya jJApayati bandhusvarUpamapi, itazca // 263 / / Agatyai kena sthavirazavareNa tatra sa sahasA / bhaNito mama prasadya varuNa ! prayacchaikAntam // 264 // tenApi tatheti vihitaM kathitaM tenApi yathA guhAmadhye / tiSThati gurusuruGgordhvagamA mAnuSapravezyA // 265 // tAvad yAvad durgamadhyaM tasmiMzca dhavalagRhamadhyazayyAyAm / durgAdhipatistiSThati, tatpAdhai nayAmi yadi mama // arpayasIma durga, so'pi hi matvA tasya tad vacanam / tena samameva calito muktvA laghubhrAtaraM zibire // saMprApto dhavalagRhe tasya ca madhye zabararAjo'pi / bhAryayA saha suptaH pradarzitaH sthavirapuruSeNa // 26 // Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 460 supAsanAha cariammi- to varuNaniuttehi purisehi baMdhiUNa sakalatto / niyaDehiM nigaDiUNaM samappio daMDanAhasta || 269 || teviniyahupAsamma perio talavarassa appeuM / dAUNaM saMvalayaM taha sattaMgaMpi tallacchi || 270 / / naravaivAyaNatthaM, samapiDaM taha jiNidapaDimAo / phAliharayaNamayAo piuNovi hu pUyaNanimittaM // therasuyaM tabbhaNieNa ThAvae dugganAyagapayammi / varuNo duggammi tahA niyapahuANaM ca dAve || 272 || itto madisIhassa sAhiyaM duggagirisamIvammi | keNavi savaranareNaM vivaraM teha kappamappeDaM || 273 || to parivAraM vaMcitrikare kareUNa kappaTippaNayaM / tambhaNiyavihANeNaM pavisarato vivaramajjhammi || 274 || tAjA tarI bhavaNaM pAsei tIelaMkariye / paDhamaguNaThANaThiyAe tIe so pabhaNio darddha || 275 || varama meM nAha! jeNa vaMtarapaNaMgaNA ahahyaM / so bhai duvihatihiM devINa rayammi maha niyamo || to kuddhA sA paNabhai kimihAgamaNammi kAraNaM kahasu / jaha na samaM uvabhuMjasi, bhaNai so ko ugeNeva || 277|| patto tAtaM daMsasu kiMcivi maha kouyaMti, sA bhagai / maha ramaNAu kimannaM jaM taM patthesi re mUDha ! 1 // 278 // jai na mamaM ramasi tumaM saMpayanavitA maresi re nRNaM / so bhaNai havau saraNaMpi niyamanirayassa pasayacchi ! // paraM maha sAhasa samabhUmibhAgao kicciraM tuhAvAso / tIe bhaNiyaM bahujoyaNAI, to bhaNai so evaM ||280 // jai evaM tA majjhaM ahodisaM joyaNammi gaMtavve / ahiyagamayeNa jAo disivvae duiaiyAro || 281 // isa sAviyA pahipahAreNa haNihihI jAva / tA aMtarammi paDio sammadiTThI suro kavi || 282 // tato varuNaniyuktaiH puruSairbaddhvA sakalatraH / nigaDernigaDayitvA samarpito daNDanAthAya || 269 || tenApi nijaprabhupArzve preSitaH purarakSAyApayitvA / dattvA zambalaM tathA saptAGgAmapi tallakSmIm // 270 // narapatyupAyanArthaM, samarpya tathA jinendrapratimAH / sphaTikaratnamayIH piturapi hi pUjananimittam // 271 // sthavirasutaM tadbhaNitena sthApayati durganAyakapade / varuNo durge tathA nijaprabhvAjJAM ca dApayati // 272 // ito mahendrasiMhasya kathitaM durgagirisamIpe / kenApi zabaranareNa vivaraM tathA kalpamarpayitvA // 273 // tataH parivAraM vaJcayitvA kare kRtvA kalpaTippanakam / tadbhaNitavidhAnena pravizati tato vivaramadhye ||274 || tAvad yAvad vyantaryA bhavanaM pazyati tayA'laMkRtam / prathamaguNasthAnasthitayA tayA sa prabhaNito dRSTvA // 275 // upaviza ramaya mAM nAtha ! yena vyantarapaNAGganA'ham / sa bhaNati dvividhatrividhaM devInAM rate mama niyamaH || 276 // tataH kruddhA sA prabhaNati kimihAgamane kAraNaM kathaya / yadi na mAmupabhuGge bhaNati sa kautukenaiva // 277 // prAptastasmAt tvaM darzaya kiJcidapi mama kautukamiti sA bhaNati / mama ramaNAtkimanyadyattvaM prArthayase re mUDha ! || yadi na mAM ramayasi tvaM sAMpratamapi tadA mriyase re nUnam / sa bhaNati bhavatu maraNamapi niyamaniratasya mRgAkSi ! | paraM mama kathaya samabhUmibhAgAt kiyaddUraM tavAvAsaH / tayA bhaNitaM bahuyojanAni, tato bhaNati sa evam / yadyevaM tadA mamAdhodizi yojane gantavye / adhikagamanena jAto digvate dvitIyAticAraH // 281 // iti zrutvA sA kupitA pASNiprahAreNa haniSyati yAvat / tAvadantare patitaH samyagdRSTiH suraH ko'pi // 1 1. taM / Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mohakahA | 461 . teNukkhiviDaM so jhatti ANio varuNasiviramajjhami / divve vatthe dAu~ sa gao sadvANamaha varuNo // 283 // kavaogo jA uDDhadisivae joyaNaM tao sarai / iya joyaNadugamANaM gamaNaM nAUNa jhUrei // 284 // savvaviraI dhareu maha sattI dUrao gayA inhiM / egamugabharucvahaNe asamatyo ki giri vaha ? || 285|| kahate na vaMdaNijjA kaha te pUyArihA na hu havaMti / muNiNo mahANubhAvA jAvajjIvaMpi je payayA // 286 // pAliti savyavira maNavaikAeNa tivihativihammi / hI hI ahameNa mae virAhiyA desaviraIvi || 287 || evamaNusoiUNaM varuNo oyarai dugganayarAo / saMpatto AvAse mahiMdasIhassa to kahai // 288 // savvaM aiyArAI sovi hu sAhei appaNo cariyaM / aiyAramahodisi saMbhavaM ca to teNa saMjutto // 289 // onayariM varuNo patto napuMsio rAyA / kahiyaM savvaMpi tao jahaTTiyaM duggagahaNAI || 290 // niyaniyamasavi bhaMgo pasAhio, naravareNa so bhnnio| na hu tattha tujjha doso majjha niogeNa thevovi // to disA sio Asi pesio putriM / jo guNacaMdabhihANo so patto dezasaMdhI // 292 // to samaraDAmareNaM puvvadisAbhUsaNeNa bhUtraiNA | guNacaMdassAbhimuhaM bhaNAviyaM niyayayAo || 293 || jaha majjha samajhemA visasu jA na saMmho ahayaM / saMpatto vaNiputtaya ! iha atthe asthi tuha ANA || devagurUNaM niyasAmiNo ya tA jAva paMcamaM divasaM tammi puNo haM sayamavi sImAe samAgamissAmi / / tatto guNacaM deNaM bhaNiyaM bho dUya ! paMcadiNamajjhe / jai sImamahaM laMbemi tA phuDa esa maha satraho / / 296 / / jai purNa kahiyadiNANaM samahiyadivasaMpi so vilaMbehI / tA turiyaM gaMtUNaM uvavihaM ciya gahissAmi // tenotkSipya sa jhaTityAnIto varuNaziviramadhye / divyAni vastrANi dattvA sa gataH svasthAnamatha varuNaH // kRtopayogo yAvadUrdhvadigvate yojanaM tataH smarati / iti yojanAdvikamAnaM gamanaM jJAtvA khidyate // 284 // sarvaviratiM dhartuM mama zaktirdurato gatedAnIm / ekamudramarodvahane'samarthaH kiM giriM vahati ? // 285 // kathaM te na vandanIyAH kathaM te pUjArhA na khalu bhavanti / munayo mahAnubhAvA yAvajjIvamapi ye prayatAH || pAlayanti sarvaviratiM manovacaH kAyena trividhatrividhena / hI hI ! adhamena mayA virAdhitA dezaviratirapi // evamanuzocya varuNo'vatarati durganagarAt / saMprApta AvAse mahendrasiMhasya tataH kathayati || 288 || sarvamaticArAdi so'pi khalu kathayatyAtmanazcaritam / aticAramadhodiksaMbhavaM ca tatastena saMyuktaH // 289 // tatsthAnAd nagarIM varuNaH prApto namasthito rAjA / kathitaM sarvamapi tato yathAsthitaM durgagrahaNAdi // 290 // nija niyamasyApi bhaGgaH prakathito, naravareNa sa bhaNitaH / na khalu tatra tava doSo mama niyogena stoko'pi // itaH pUrvadizi zreSTha AsItpreSitaH pUrvam / yo guNacandrAbhidhAnaH sa prApto dezasaMdhau // 292 // tataH samaraDAmareNa pUrvadigbhUSaNena bhUpatinA / guNacandrasyAbhimukhaM bhANitaM nijadUtena // 293 // yathA mama dezamadhye mA praviza yAvad na saMmukho'ham / saMprApto vaNikputraka ! ihArthe'sti tavAjJA // 294 // devagurUNAM nijasvAminazca tAvadyAvatpaJcamaM divasam / tasminpunarahaM svayamapi sImni samAgamiSyAmi // 295 // tato guNacandreNa bhaNitaM bho dUta ! paJcadinamadhye | yadi samAnamahaM laya yadA sphuTameSa mama zapathaH // 296 // Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 462 supAsanAha - cariammi i bhaNiUNaM dUo visajjio so gao niyapurammi | sAhei nivassa tahA jaha bhaNiyaM daMDanAheNa // tevi puTTho dUo kittiyamittA vaNissa valasaMkhA ? / to teNavi se kahiyaM tuha sinnAo phuDaM duguNA kiMca | saperamo ya kamasaMgao ya gurugayaghaDAe ghaDio ya / so guNacaMdo naravara ! tamhA taM rakkha appANaM // niya saccAeNaM daMDapayANeNa vAvi chuTTesi / annaha na havasi niva ! natthi saMsao iya suNeuM so // bhIo saMvahiUNaM vahiUNa ahannisaM gao dUraM / taM paNihIo nAuM guNacaMdo piDimaNulaggo // 302 // purao gaccha yA piTThIe tassa jAi gunncNdo| to jAva joyaNasayaM ahiyaM to disivayaM sariye / / mui dasa joyaNAI ahiyAI samAgao tao bhaNai / saccaM jAo disivayakalaMka daMDAhivo inhi / / jaM maha ubbhAsevi bhago etti harisio ahayaM / niyaniyamabhaMgadaMDeNa daMDio ii + me nAyaM // ratna niyamabhaMgo jaNe aidAruNaM mahAdukkhaM / jaha visalavovi mArai uvabhutto pANiNaM niyama || tAna khamaM maha gaMtuM payapi itto, taMo ya tannayare / muttUrNa ahigAriM valio so niyapurAhuttaM // pattoya vibhUIe gulacaMdo paNamiyA naridAI / savrvvapi jahAvittaM niveiyaM rAiNo teNa || 308 || taio suMdaranAmA buddhIe baMdhurotti paTTavio / uttaradisAe sirisamaravIrapAsammi so jamhA || 309 | caiDo na daMDasajjho uddaMDapathaMDa pabalabalakalio | AInIIgajjho na jujjhasajjho imo hoi // 310 // yadi punaH kathitadinebhyaH samadhikadivasamapi sa vilambayiSyati / tadA tvaritaM gatvopaviSTameva grahISyAmi // iti bhaNitvAdUto visarjitaH sa gato nijapure / kathayati nRpAya tathA yathA bhaNitaM daNDanAthena || 298 // nApi pRSTo dUtaH kiyanmAtrA vaNijo balasaMkhyA ? / tatastenApi tasya kathitaM tava sainyAtsphuTaM dviguNA // saparAkramazca kramasaMgatazca gurugajaghaTayA ghaTitazca / sa guNacandro naravara ! tasmAttvaM rakSAtmAnam // 300 // nijadezatyAgena daNDapradAnena vApi chuTyase / anyathA na bhavasi nRpa ! nAsti saMzaya iti zrutvA saH // bhItaH samUdrA UDhA'harnizaM gato dUram / tat praNirjJAtvA guNacandraH pRSThamanulagnaH // 302 // purato gacchati rAjA pRSThe tasya yAti guNacandraH / tato yAvadyeojanazatamadhikaM tato digvataM smRtam // 303 // jAnAti daza yojanAnyadhikAni samAgatastato bhaNati / satyaM jAto digvratakalaGkadaNDAdhipa idAnIm // yanmamodbhAsenApi bhagna eSa iti hssito'hkm| nijaniyamabhaGgadaNDena daNDita iti na mayA jJAtam // 205 // stoko'pi niyamabhaGgo janayatyatidAruNaM mahAduHkham / yathA viSalavo'pi mArayatyupabhuktaH prANinaM niyamAt // tasmAnna kSamaM mama gantuM padamapItaH, tatazca tannagare | muktvAdhikAriNaM valitaH sa nijapurAbhimukham // 307 // prAptazca vibhUtyA guNacandraH praNatA narendrAdayaH / sarvamapi yathAvRttaM niveditaM rAjJe tena // 208 // tRtIyaH sundaranAmA buddhyA bandhura iti prasthApitaH / uttaradizi zrIsamaravIrapArzve sa yasmAt // 309 // caNDo na daNDasAdhya uddaNDapracaNDaprabalabala kalitaH / AdinItigrAhyo na yuddhasAdhyo'yaM bhavati // 310 // 1 ga. parikka' / Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mgaarhkhaa| aNavarayapayANehiM cauraMgavaleNa parigao sovi / jAva niya desasIma saMpatto tAva ciMtei // 31 // ahaha maha joyaNasayaM ekkaM ciya mukkalaM caradisaMpi / taM tu sasImAevi hu saMjAyaM tA kahaM karimo? // egatto niyaniyamo annatto guruyaNassa maha ANA / jAo ya vagghadottaDinAo iya ciMtayaMtassa // 313 // tassa maNe vipphuriyaM jaha tiNha disANa majjhao gahiu / dasa dasa ya joyaNAiM khibemi iha virirkkhttttaa|| tIsahiyajoyaNasayA purao sirisamaravIranayaraMpi / vijjai iya nicchaiuM calio patto ya tannayare // bahupAhuDaM viheuM naranAhaM paNamiUNa to bhaNiyaM / vikkamabaleNa ranA paTTavio haM tuha samIve // 316 // kajeNamimeNa nivesa ! saMpayaM tumha desasImAe / je saMti amha gAmA haNaMti te tujjha ThakkurayA // 317 // tA kimuvikkhasi rakkha su na khamaM tuha pucapurisamajjAyaM / loveuM narapuMgava ! samaggaguNagAmaparidhAma ! // anaM ca vikkamavalo lae samaM nehanibharo bADhaM / teNa tuha duTThaThakkuraciTThiyameyaM kahAvei // 319 / / annaha nariMda ! tANaM gaNaNAvi hu natthi majjha sAmissa / jassa aNege riuNo ANaM sirasA paDicchati / / taM nisuNivi naranAho pai evaM mae na vinAyaM / annaha niyamittassavi gAme kimubaddavAvemi ? // 321 // tA esociya daMDo tANaM houci duTTacariyANa / sImAlaThakkurANaM jo deso so mae dinno // 322 // tumhANa, khamaha inhiM giNhaha tadesapattali jhati / annapi bhaNaha jaM kipi saMpayaM samuciyaM amha // 323 // iya bhaNiUNaM taha naravarassa niyapAhuDaM samappeuM / sammANiuM ca bahuyaM visajjio suMdaro vaNio // saMpatto ya kameNaM niyanivapAse samaggamavi vittaM / sAheuM namiUNa ya jaNayAgahe jAi, tatto ya // 32 // anavarataprayANaizcaturaGgabalena pariMgataH so'pi| yAvannijadezasImAnaM saMprAptastAvaccintayati // 311 // ahaha mama yojanazatamekameva mutkalaM caturdizvapi / tattu svasImnyapi hi saMjAtaM tasmAtkathaM kurmaH ! // 312 // ekato nijaniyamo'nyato gurujanasya mamAjJA / jAtazca vyAghradvitaTInyAya iti cintayataH // 313 // tasya manasi visphuritaM yathA tisRNAM dizAM madhyato gRhItvA / daza daza ca yojanAni kSipAmIha viratirakSArtham / / triMzadadhikayojanazatAtpurataH zrIsamaravIranagaramapi / vidyata iti nizcitya calitaH prAptazca tannagare // 315 // bahuprAbhRtaM vidhAya naranAthaM praNamya tato bhaNitam / vikramabalena rAjJA prasthApito'haM tava samIpe // 316 // kAryeNAnena nRpeza ! sAMprataM tava dezasImni / ye santyasmadgrAmA ghnanti tAMstava ThakkurAH // 317 // tasmAtkimupekSase rakSa na kSamaM tava pUrvapuruSamaryAdAm / lopayituM narapuGgava ! samagraguNagrAmaparidhAman! // 318 // anyacca vikramabalastvayA samaM snehanirbharo bADham / tena tava duSTaThakkuraceSTitametatkathayati // 319 // anyathA narendra ! teSAM gaNanApi hi nAsti mama svAminaH / yasyAneke ripava AjJAM zirasA pratIcchanti / tat zrutvA naranAtho jalpatyevaM mayA na vijJAtam / anyathA nijamistrasyApi grAmAnkimupadrAvayAmi ? // 321 // tasmAdeSa eva daNDasteSAM bhavatviti duSTacaritAnAm / sAmasthaThakkurANAM yo dezaH sa mayA dattaH // 322 // yuSmabhyam , kSamayatedAnI gRhIta taddezaprAptiM jhaTiti / anyadapi bhaNata yatkimapi sAMprataM samucitaM mama // iti bhaNitvA tathA naravarAya nijaprAbhRtaM samarpya / sammAnya ca bahu visarjitaH sundaro vaNik // 324 // Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 464 supAmanAi-bariammi--- jamacaMdo jo turio turiyaM so pesio ya raaenn| siMdhuvisayAhivaiNo uvariM curNgblklio|| patto ya tamuddesaM tatto ciMtei disikyaM taiyA / kirimA gahiyaM na suparimo sugurumUlammi // 327 // ahaha pamAo jAo nariMdalacchIe ahava ummAo / je suMgurUNuvaeso pAhuTTho ahaha muTTo haM // 328 // iya ciMtaMto tatto vinatto heriehiM jaha rAyA / saMpai phlAiumaNo saMvahamANo ya ciTTeiM // 329 // to sigdhaM ciya tumbhe jai deha payANagaM tao tassa / satsaMgapi hu lacchiM giNhaha acireNa cirabhuttaM / / to takkhaNeNa DhakkA davAviyA rayaNipaDhamapaharammi | calio sAravaleNaM gao ya vahiUNa bahudesa / teNavi Agacchato vinAo to palANio dUraM / to teNaM savvaMpi hu gahiyaM tassaMtiyaM davvaM // 332 // mottUNa tattha sinnaM saMpatto niyapurammi nivapAse / kayapaDivattI savvaM sAhittA niyagiha pattoM // 333 // evaM kameNa cauro pattA piupAyabaMdaNanimittaM / piuNAvi tao puTThA kaheha niyaniyamanibbahaNaM? // 334 // tehivi savvaM kahiyaM savityaraM niyaniyANa niyamANa / jo jassa jattha jAo uDDhadisAikamAio // aiyAro, to souM siTThI japer3a ai ! niru ajuttaM / vihiyaM vacchApacchaM sutucchalacchIi kajjeNa // 336 // parihariyA sivalacchI varasuhakucchI pasannamuhalacchI / rajasirI u alacchI jA gahiyA viraivAhAe / tAloyaha ducariyaM gurUNa pAsammi caraha pacchit / pariharaha rAyasevaM jai devaM muNaha savvantuM // 33 // to te bhogahisaMgA rAyasirIsAhilAsiNo jaayaa| pabhagati jaNayasamuhaM aviNayavayaNAI svvevi||339|| saMprAptazca krameNa nijanRpapAdhai samagramapi vRttam / kathayitvA natvA ca janakagRhe yAti, tatazca // 325 // yazazcandro yasturyastvaritaM sa preSitazca rAjJA / sindhuviSayAdhipatarupari caturaGgavalakalitaH // 326 // . prAptazca tamuddezaM tatazcintayati digvrataM tadA / kiMparimANaM gRhItaM na smarAmaH sugurumUle // 327 // ahaha pramAdo jAto narendralakSmyA athavonmAdaH / yatsugurUNAmupadezo vismRto'haha muSTo'ham // 328 // iti cintayaMntato vijJapto herikairyathA rAjA / saMpati palApitumanAH saMvahamAnazca tiSThati // 329 // tataH zIghrameva yUyaM yadi datta prayANakaM tatastasya / saptAGgAmapi hi lakSmI gRhNItAcireNa cirabhuktAm // tatastatkSaNena DhakA dApitA rajaniprathamapahare / calitaH sAravalena gatazcoDhuvA bahudezam // 331 // tenApyAgacchan vijJAtastataH palAyito dUram / tatastena sarvamapi khalu gRhItaM tatsaMbandhi dravyam // 332 // muktvA tatra sainyaM saMprApto nijapure nRpapArzve / kRtapratipattiH sarva kathayitvA nijagRhaM prAptaH // 333 // evaM krameNa catvAraH prAptAH pitRpAdavandananimittam / pitrApi tataH pRSTAH kathayata nijaniyamanirvahaNam // tairapi sarva kathitaM savistaraM nijanijAnAM niyamAnAm / yo yasya yatra jAta UrvadigAdyatikramAdikaH / / aticAraH, tataH zrutvA zreSThI jalpati Ayi ! nizcitamayuktam / vihitaM vatsApathyaM sutu lakSmyAH kAryeNa / / parihatA zivalakSmIvarazubhakukSiH prasannamukhalakSmIH / rAjyazrIstvalakSmIryA gRhItA viratibAdhayA // 337 // tasmAdAlocayata duzcaritaM gurUNAM pArve carata prAyazcittam / pariharata rAjasevA yAdi devaM jAnIta srvjnym||338|| .1ga sumarevi na / Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mnnaarhkhaa| 465 tAya ! ciyarano samapiyA suppiyAvi kiM paDhamaM ? / iha vaNijjakajje lajjAmo ujjamaMH kAuM // jidhammaM puNa karimo pabhAvaNAI hiM tAya ! nipi / niccito tumapiM hu mA kassavi sevamanururasu // sarasu suguruNa sevaM kuNasu payatteNa dANavammAI | amhANaM puNa tartti mA kuNasa kayAvi masAvi / / tomo kAU siTTIviDio samuTTiyA taNayA / rAyakule saMpattA bharmati sicchAe riddhIe || 343 || jaha jaha rAyasAo taha taha osarai dhammapariNAmo / tesiM pamAyavasao siTTisyANaM samaggANaM / / siddhIvi kAlamAse kAlaM kAUNa suravaro jAo / te cauro sehisuyA visayAsattA vigayadhammA || mariUNa kameNa tao kugaigayA visahiUNa dukkhAI / pAviyajiNavaradhammA puNovi sugaI gamissAMte // jo uNa paDhamo putto varuNo nAmeNa so ahaM jAo / mariuM mahoragehu~ disiniyamavirAhaNAvasao || iya souM saMbuddho naravaikumarAiva huyajaNanivaho / to naravaiNA bhaNio maNoraho lesu maha rajjaM || 348 || jeNa tae maha putto mao ya jIvAvio sudhammammi / uvio api teNaM paramuvayArI tumaM majjha // 349 // to so bhaNei naravara ! niyapunnaM caiva phalai jIvANa / tassudara anovi hu nimittamittaM puNa have |1350 // rajjeNa maha na kajjaM nariMda ! dhammammi ujjamo nice / kicco te nibbhico subhiccajutteNa jatteNa || 351 // toranA dhavalaharaM haraM bahubhUirehiraM ruiraM / goNaMgaNAgaNehiM nisevaNijjaM samappeDaM || 352 || so sidiTThIpabhAvaNApuvaM / kuvvato jiNadhammaM gamei diyahAI tattheva || 353 || o se tataste bhogAbhiSvaGgAdrAjazrIsAbhilASiNo jAtAH / prabhaNanti janakasaMmukhamavinayavacanAni sarve'pi // 339 // tAta ! tvayaiva rAjJe samarpitAH supriyA api kiM prathamam ? / idAnIM vANijyakArye lajjAmaha udyamaM kartum // jinadharma punaH kurmaH prabhAvanAdibhistAta ! nityamapi / nizcintastu tvamapi hi mA kasyApi sevAmanusara || sara sugurUNAM sevAM kuru prayatnena dAnadharmAdi / asmAkaM punazcintAM mA kuru kadApi manasApi // 342 // tato maunaM kRtvA zreSThyapi sthitaH samutthitAstanayAH / rAjakule saMprAptA bhramanti svecchayA RddhayA // 243 // yathA yathA rAjaprasAdastathA tathAvasarati dharmapariNAmaH / teSAM pramAdavazataH zreSThisutAnAM samagrANAm // 344 // zreSThyapi kAlamAse kAlaM kRtvA suravaro jAtaH / te catvAraH zreSThisutA viSayAsaktA vigatadharmANaH // 345 // mRtvA krameNa tataH kuMgatigatA viSaya duHkhAni / prApta jinavaradharmAH punarapi sugatiM gamiSyanti // 346 // yaH punaH prathamaH putro varuNo nAmnA so'haM jAtaH / mRtvA mahorageSu digniyamavirAdhanAvazataH // 347|| iti zrutvA saMbuddho narapatikumArAdibahujananivahaH / tato narapatinA bhaNito manoratho lAhi mama rAjyam // yena tvayA mama putro mRtazca jIvitaH sudharme / sthApito'hamapi tena paramopakArI tvaM mama // 349 // tataH sa bhaNati naravara ! nijapuNyameva phalati jIvAnAm / tasyodaye'nyo'pi hi nimittamAtraM punarbhavati // rAjyena mama na kAryaM narendra ! dharma udyamo nityam / kRtyaste nibhRtyaH subhRtyayuktena yatnena // 351 // tato rAjJA dhavalagRhaM gRhamiva bahubhUtirAjitaM ruciram / gavAGganAgaNairniSevaNIyaM samarpya // 352 || sthApitaH zreSThipade se viziSTadRSTiprabhAvanApUrvam / kurvana jinadharmaM gamayati divasAni tatraiva // 353 // Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 466 supAsanAha-cariammitatto so tabbaMdhU meharaho muNivi tassa vuttaMtaM / saMpatto tannayare kavaDDiyAevi rahio so // 354 // saMjhAe maNorahasiTimaMdire dAravAliyanareNa / khalio khalovva purao tatto so sAhae tassa // 355 // meharaho nAmeNaM jeTTho baMdhU ya siTThiNo ahayaM / vANArasIu patto tA kahasu tuma imaM tassa // 356 // takkahieNa siTThI sasaMbhamaM saMmuho samaNupatto / teNavi namiu AliMgio ya gurugoraveNa tao // 357 // nIo gihammi vihiyA sayalA takkAlauciyapaDivattI / pacUse jiNabhavaNe nIo kayaphArasiMgAro / / aTTappayArapUyaM kAravio vihipurassaraM tatto / AhUo ya nariMdo meharaho daMsio tassa // 359 // kahio niyasaMbaMdho tappiyarAiMpi rAiNA tattha / hakkAriyAI sammaM kariti dhammaM jiNapaNIyaM // 360 // to jaha maNoraheNaM disivvayaM pAliyaM niraiyAraM / taha annaNavi evaM pAleyavvaM payatteNa // 361 // savvajagajjIvahiMya appahiyaM so karei jo ahiyaM / vajjei disAjattaM payattao suttajuttIo // 362 // aiyArapaMkamukko disivvayaM jo dharei dhIrappA / pasariyadasadisikittI so pAvai paramasaMpattI // 363 / / // iti paJcAticAradRSTAntayuktaM digvate manorathakathAnakaM samAptam // 'sApekSatvamantyayorevAticArayoryojyaM na tvAdyAnAm zrAdyAstvanAbhogAtikramAdibhireva bhavanti, anyathA pravRttau bhaGga eva' iti kecit / tataH sa tadvandhurmaMgharatho jJAtvA tasya vRttAntam / saMprAptastannagare kapardikayA virahitaH saH // 354 // sandhyAyAM manorathazreSThimandire dvArapAlakanareNa / skhalitaH khala iva puratastataH sa kathayati tasya // 35 // . megharatho nAmnA jyeSTho vandhuzca zreSThino'ham / vArANasItaH prAptastasmAtkathaya tvamidaM tasmai // 356 // tatkathitena zreSThI sasaMbhramaM saMmukhaH samanuprAptaH / tenApi natvA''liGgitazca gurugauraveNa tataH // 357 // nIto gRhe vihitA sakalA tatkAlocitapratipattiH / pratyUSe jinabhavane nItaH kRtasphArazRGgAraH // 358 / / aSTaprakArapUjAM kArito vidhipurassaraM tataH / AhUtazca narendro megharatho darzitastasmai // 359 / / kathito nijasaMbandhastatpitarAvapi rAjJA tatra / hakkAritau samyakkuruto dharma jinapraNItam // 360 // tato yathA manorathena digvataM pAlitaM niraticAram / tathA'nyenApyevaM pAlayitavyaM prayatnena // 361 / / sarvajagajjIvahitamAtmahitaM sa karoti yo'dhikAm / varjayati digyAtrAM prayatnataH sUtrayuktitaH // 362 // aticArapaGkamukto digvrataM yo dharati dhIrAtmA / prasRtadazadikkIrtiH sa prApnoti paramasaMpattIH // 363 // Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duhi bhogavayaM iha bhoyaNao kammao ya uvabhogo | taMbolAhArAI paribhoge vatthalalAI || 1 || bhoyaNao saDDheNaM bhottavvaM phAsuesaNiyadavvaM / tayabhAveNesaNIyaM navaraM saccittaparivajjaM ||2|| tassaviya asateNatakAya bahuvIyavajjaNaM tattha / asaNammi aiyAI pANammi ya maMsarasAI || 3 || taha khAimammi uMbarapaMcagaparivajjaNaM sayA kujjA / mahupabhiINaM puNa sAimammi iya buDDhavaso || 4 || paribhogamaya thUlappallavatthAI parimiyaM sijjA | sAsaNapabhAvaNaTThA varAI jA devasAI ||5|| navaraM tathparimANaM kujjA AharaNamAiyANapi / kammayao puNa bhaNNai uvabhogo, kuNai jaM saDDho // 6 // gutipAlAikammaM igavAraM paharavavaharaNaniyamA / jaM puNa puNo puNocciya kIrai so hoi paribhogo // 7 // anne uNa AyariyA kampayao joyaNaM na kuvvaMti / uvabhogaparIbhogANaM esa buDDhANa uvaeso // 8 // jo vajjai saccittaM AhAraM sAvao sayAkAlaM / so vissaseNakumaruvva lahai sivasaparyaM kamaso ||9|| tathAhi; - I naMdaNavarNava gurusAlasaMgayaM gayamuheva rayaNa / nAmeNa bhogapuraM paraM puraM asthi bharaham // 10 // AsisasisuddhakittI vibuhapioM pavipattikarakamalo / rAyA puraMdaro iva puraMdaro dariyariudalaNo / / tassatthi piyA raivavibhamA vigbhamANa kulabhavaNaM / vigbhamavaIbhihANA susIlaguNasAliNI saralA || tANaM ca suo suvaNammi vissuo vissaseNavarakumaro / kumarakarigaMdhasiMdhurasamappaho dhariyadhavalaguNo // guNacaMda somacaMdAbhihANayA saMti tassavi vayaMsA / aha annayA sa patto tehiM samaM malayagirisihare || 14 || dvividhaM bhogavratamiha bhojanataH karmatazca upabhogaH / tAmbUlAhArAdiH paribhoge vastralalanAdiH // 1 // bhojanataH zrAddhena bhoktavyaM prAsukaiSaNIyadravyam / tadabhAve'neSaNIyaM kintu sacittaparivartam // 2 // tasyApi cAsattve'nantakAya bahubIjavarjanaM tatra / azane ArdrakAdi pAne ca mAMsarasAdi || 3 || tathA khAdimni udumbarapaJcakaparivarjanaM sadA kuryAt / madhuprabhRtInAM punaH svAdimnIti vRddhopadezaH // 4 // paribhoge ca sthUlapramUlyavastrAdi parimitaM zayyA / zAsanaprabhAvanArthaM varANi yAvad devadUSyANi // 5 // kintu tatparimANaM kuryAdAbharaNAdikAnAmapi / karmataH punarbhaNyata upabhogaH, karoti yat zrAddhaH ||6|| guptipAlAdikamaikavAraM praharavyavaharaNaniyamAta / yatpunaH punaH punareva kriyate sa bhavati paribhogaH // 7 // anye punarAcAryA karmatA yojanaM na kurvanti / upabhogaparIbhogayoreSa vRddhAnAmupadezaH // 8 // yo barjayati sacittamAhAraM zrAvakaH sadAkAlam / sa vizvasenakumAravallabhate zivasaMpadaM kramazaH ||9|| nandanavanamiva guruzAlasaMgataM gajamukhamiva ratnA ( racanA ) Dhyam / nAmnA bhogapuraM paraM puramasti bharate // 10 // AsIcchazizuddhakIrttirvibudhapriyaH pavipavitrakarakamalaH / rAjA purandara iva purandaro dvaptaripudalanaH // 11 // tasyAsti priyA ratirUpavibhramA vibhramANAM kulabhavanam / vibhramavatyabhidhAnA suzIlaguNazAlinI saralA // 12 // tayozca suto bhuvane vizruto vizvasenavarakumAraH / kumArakarigandhasindhurasamaprabho dhRtadhavalaguNaH // 13 // 1 ga. muha' / 2 kha. ga. caMdaNavaNaMva bahubhogisaM / 25 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supAsanAha-cariammi--- picchai tattha macchi eka pakkaMbaluMbiyAhatthaM / itthiM vitthinnaniyaMbahAriNi punnacaMdamuhiM // 15 // raNaraNayapabhAvullasirapaMcamuggAramaNaharagirAe / gAyaMtiM virahasamubbhavAiM geyAI vihuraMgI // 16 // gayasAraMgA sAraMgiyavva piyavirahiyA rahaMgivva / duidAhadIhanIsAsasusiyaaharA paDhai evaM // 17 / / cittaha mAsaha cUyaha maMjari, picchivi mayaNamayallahi maMjari / vissaseNakumariNu hauM rattI, duha aNuhavau bahuya diNarattI // 18 // kayasiMgAraphAra tasuresihi, ciTThahu iha kisataMNu tasuresihi / kira hauM hosu kumaravaramANiNi, teNa vihiya hayahiya harSa mANiNi // 19 / / niyanAmasaMkireNaM puTThA mA suyaNu ! ko imo kumro| tai gijjai jai jujjai to suMdari ! majjhataM khsu| to sA sasaMbhamaM ciya palaiyadehA paloyae jAva / sakinnarasa bAlA tA takkhaNamevamaNuhavai // 21 // tathAhi;-- kimimo sotti saharisA katto tassaMbhavotti savisAyA / parapurisotti ya sabhayA rUveNahiyatti sAsaMkA // nemittieNa kahiyaM ajja piyamelautti savisabhA / vAmabhuyaacchiphuraNe sunicchayA taha susunnaao| emAirasaMtarataralamANasA mANasammi ciMtei / hou iha jo va so vA atihI viNayAriho tAva // 24 // to dei pallavAsaNamuvaviThTho tammi bhaNai tayabhimuhaM / jaivi na jujjaijaha taha maNavallahanAmaullavaNaM // tahavi tannAmabhaNaNe amayarasAsAyaNa lahau rasaNA / sappurisanAmagahaNaM kuNei jaM dukkhanimmahaNaM // 26 // guNacandrasomacandrAbhidhAnau stastasyApi vayasyau / athAnyadA sa prAptastaiH samaM malayagirizikhare // 14 // pazyati tatra mRgAkSImekAM pakvAmralumbikAhastAm / striyaM vistIrNanitambadhAriNI pUrNacandramukhIm // 15 // autsukyaprabhAvollasitRpaJcamodgAramanoharagirA / gAyantI virahasamudbhavAni geyAni vidhurAGgI // 16 // gatasAraGgA sAraGgIva priyavirAhatA rathAGgIva / duHkhadAhaghiniHzvAsazuSkAdharA paThatyevam // 17 // caitre mAse cUtasya maJjarI, dRSTrA madanalatAmaJjarIm / vizvasenakumAraNAhaM raktA, duHkhamanubhavAmi bahu dinarAtrIH // 18 // kRtazRGgArasphArA tadartha, tiSThAmIha kRzatanustadartham / kilAhaM bhaviSyAmi kumAravaramAninI, tena vihitA hRtahRdayA'haM mAninI // 19 // nijanAmazaGkitrA pRSTA sA sutanu ! ko'yaM kumaarH| tvayA gIyate yadi yujyate tadA sundari ! mama tatkathaya // 20 // tataH sA sasaMbhramameva pulakitadehA pralokate yAvat / saMkIrNarasaM bAlA tAvattatkSaNamevamanubhavati // 21 // kimayaM sa iti saharSA kutastatsaMbhava iti saviSAdA / parapuruSa iti ca sabhayA rUpeNAdhika iti sAzaGkA // naimittikena kathitamadya priyamela iti savizrambhA / vAmabhujAkSisphuraNe sunizcayA tathA suzakunAt // 23 // evamAdirasAntarataralamAnasA mAnase cintayati / bhavatviha yo vA sa vA'tithivinayArhastAvat // 24 // tato dadAti pallavAsanamupaviSTastasminbhaNati tadabhimukham / yadyapi na yujyate yathA tathA manovallabhanAmollapanam // Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ visla seNakahA / 466 bhogapurAhitao nANaM vissa seNavarakumaro / cAI kayannuo vacchalo ya paDivannanivvahaNo ||27|| iccA guNagaNo mAhiM gahio purA puro majjha / poyaNapuraujjANe jiNabhavaNagayAe garimAe ||28|| puTThA na kiMpi te tattha kiMtu sammANiyA mae bahuyaM / maha piuNA naimittI majjha varaTThA tayA puTTho / / 29 / / tevi kahio so caiva piyayamo mAgahehiM jo paDhio / to majjha tassa uvari jAo ya samaggalo rAo // to nisImuhAo puTTho nemittio jahA kaiyA / teNa samaM melAvo kumarIe kahasu katthavi ya ? | teNaM ca imaM kahiye sattamadivasammi malayaselampi / hohI saMgamasokkhaM teNa sahAtakiyaM kiMtu ||32|| aidUre so selo sattamadivasa tu AgayaM caiva / aiucchugo ya ahayaM kajjavaseNaM gamissAmi ||33|| harA pikato, to sAtoseNa kahai taM gaMtuM / kumarIe to bhaNiyaM halA ! diNe satta, itto ya // sattayoyaNehiM kumaro ciTThei kaha Nu tavtrayaNaM / ghaDai aidugghaDa miNaM ghaDissae navari vihivasao || ahavA sapacaocciya naimittI avita ca tavvayaNa / hohI na ittha bhaMtI paraMtu kaha gammihI tattha ? // iya saMdehadolayamArUDhA rUDhapemapa bhArA / aiukkaMThavisaMTuladehA bhUmIe lohaMtI // 37 // diTThA adipuveNa vi vijjAhareNa hariUNa | ANIyA iha anmasthiyA ya jA satta divasAI || tathAhi : he suMdari ! maM manna bhattAraM kaNayacUDanAmANaM / uttaraseDhIsAmissa naMdaNaM pavaNaveyassa // 39 // tathApi tannAmabhaNane'mRtarasAsvAdanaM labhatAM rasanA / satpuruSanAmagrahaNaM karoti yad duHkhanirmathanam ||26|| bhogapurAdhipatanayo nAmnA vizvasenavara kumAraH / tyAgI kRtajJo vatsalazca pratipannanirvahaNaH ||27|| ityAdiguNagaNo mAgadhairgRhItaH purA puro mama / potanapurodhAne jinabhavanagatAyA garimNa| ||28|| 'pRSTA na kimapi te tatra kintu sammAnitAM mayA bahu / mama pitrA naimittiko mama varArthaM tadA pRSTaH // 29 // tenApi kathitaH sa eva priyatamo mAgadhairyaH paThitaH / tato mama tasyopari jAtazca samagalo rAgaH // 30 // tato nijasakhImukhAtpRSTo naimintiko yathA kadA / tena samaM melaH kumAryAH kathaya kvApi ca 1 // 31 // tena cedaM kathita saptamadivase malayazaile / bhaviSyati saMgamasaukhyaM tena sahAtarkitaM kintu ||32| atidUre sa zailaH saptamadivasaM tvAgatameva / atyutsukazcAhaM kAryavazena gamiSyAmi // 33 // itarathA tadapyakathayiSyam, tataH sA toSeNa kathayati tAM gatvA / kumAryA tato bhaNitaM hale dinAH sapta, itazca // saptazatayojaneSu kumArastiSThati kathaM nu tadvacanam / ghaTate'tidurghaTamidaM ghaTiSyate kevalaM vidhivazataH ||35| athavA apratyaya eva naimittiko'vitathaM ca tadvacanam / bhaviSyati nAtra bhrAntiH parantu kathaM gamiSyate tatra ? | iti saMdehadolAmArUDhA rUDhapremaprAgbhArA / atyutkaNThavisaMsthaladehA bhUmyAM luThantI ||37|| dRSTAdRSTapUrveNApi vidyAdhareNa hatvA / AnItehAbhyarthitA ca yAvatsapta divasAni // 38 // he sundari ! mAM manyasva bhartAraM kanakacUDanAmAnam / uttarazreNisvAmino nandanaM pavanavegasya || 39 // 1 ga. kayalI harammi bhaNiyA ya teNa zmaM / Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supAsanAha-cariammiiccAi jAva jaMpai tAvuttarao surayaNapuMjovva / teeNa taraNimaMDalamavi taralato muNI patto // 40 // abbhuTiUNa doNNivi payao paNayAI sAhuNyapaumaM / cAraNamuNiNA to dhammalAhiuM so imaM bhnnio| kiM kaNayacUDa ! eyaM viciTThiyaM sigarahiyaM kajaM / maha bhAisuovi tuma na lajjaseNajakajeNa // 42 // na ya tumha kule keNavi kayAvi vihiyA kalaMkasaMkAvi / iNhi puNa tava cariyaM vivarIyaM dIsae vaccha ! / / kiJca / visayapivAsAnaDio iheva ja ramasi prmhelaao| taM nUNa paramahelAe paramahelAe sahasi duhaM // 44 // vaMchAvijcheo kiM kayAi saMbhavai visayasevAe ? / taNhA navariM ahiyA vaDi * lavaNaMbupANeNa // 45 // kizca / nAyAgayAvi visayA dusahaduhaM deti iya muNeUNa / cattA dhIrehiM, tuma te vaMchasi puNa anAeNaM // 46 // visataruphalaMba visayA bhujjati suheMNa mahurabhASeNa / duhRdAyagadIharamohasaMgamo dUsaho puraoM // 47 // jaha khalu jahannakammaM jUyaM viusANa garahaNijjaM ca / jANiyajiNavayaNANaM taha evaM visysNgovi||48|| hArei khaNeNa jIo jUeNa cirajjiyaM jahA vihavaM / visayapasatto satto taha ceva cirajjiyaM sukayaM // 49 // tA vaccha ! tujjha jaM kiMci ruJcae. kuNasu taM viyAreuM / ducariyaM tuha hohI purao duhadAyagaM eyaM // 50 // aha ducariyasamajjiyadukammasamutthabhAviduhabhIo / so paNivAyapurassaramevaM vinaviumADhatto // 51 // bhayavaM ! cirakAlamahaM pavaMcio visysukvrsrsio| nipahiyakarahiM karaNehiM dAruNehiM vimuuddhmnno||52|| saMsAraviyAragahIrasAyare majha majjaNaM hutaM / jai maM na mUDhahiyayaM samuddharaMto dayAe tumaM // 53 // ityAdi yAvajjalpati tAvaduttarataH suratnapuJja iva / tejasA taraNimaNDalamaSi taralayammuniH prAptaH // 40 // abhyutthAya dvAvapi padataH praNato sAdhupAdapadmam / cAraNamuninA tato dharmalAbhayitvA sa idaM bhaNitaH // 41 // kiM kanakacUDa ! etad viceSTitaM ziSTagarhita kAryam / mama bhrAtRsuto'pi tvaM na lajjase'nAryakAryeNa / / 42 // na ca tava kule kenApi kadApi vihitA kalaGkazaGkApi / idAnIM punastava caritaM viparItaM dRzyate vatsa ! // viSayapipAsAnaTita ihaiva yadramayasi paramahelAH / tad nUnaM paramahelayA paramahelayA sahase duHkham // 44 // vAJchAvicchedaH kiM kadAcitsaMbhavati viSayasevayA ? / tRSNA kevalamadhikA vardhate lavaNAmbupAnena // 45 // nyAyAgatA api viSayA duHsahaduHkhaM dadatIti jJAtvA / tyaktA dhIraiH, tvaM tAnvAJchasi punrnyaayen||46|| viSataruphalamiva viSayA bhujyante sukhena madhurabhAvena / duHkhadAyakadIrghamohasaMgamo duHsahaH purataH // 47 // yathA khalu jaghanyakarma dhUtaM viduSAM garhaNIyaM ca / jJAtajinavacanAnAM tathaivaM viSayasaGgo'pi // 48 // nAzayati kSaNena jIvo chUtena cirArjitaM yathA vibhavam / viSayaprasaktaH sattvastathaiva cirArjitaM sukRtam // 49 // tasmAd vatsa ! taba yatkiJcidrocate kuru tadvicArya / duzcaritaM tava bhaviSyati purato duHkhadAyakametat // 50 // atha duzcaritasamarjitaduSkarmasamutthabhAviduHkhabhItaH / sa praNipAtapurassaramevaM vijJapayitumArabdhaH // 51 // bhagavan ! cirakAlamahaM pravaJcito viSayasaukhyarasarasikaH / nijAhitakaraiH.karaNairdAruNairvimUDhamanAH // 52 // Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ visssekhaa| 471 to paradAo so udvivi meM khamAvi bhaNai / maha bhaiNI taM saMpai tA esa naemi sahANaM || 54 // to pi etaM vaca ahaM puNa iheva cissiM / nemittieNa kahio jamhA piyasaMgamo ettha || 55 // taM soniyaThANaM saMpattI saMpayaM kaNayacUDo / cAraNamuNIvi malayadikaMdare ciTThae inhi // 56 // iya savvaMpi kahiyaM niyacariyaM saMpayaM tumaM majjha / sAhasu kumAra / katto samAgao ittha ko ya tumaM ? / / ava nimittiyakaraNeNa iMgirahiM ca tumaM mae nAo / so caiva vissaseNo maha daio pANaanmahio / / tA tA inhiM niyakarakamale maha karaM gahiuM / so ciya pasatthakAlo ciMtAmaNiNA jahiM jogo // takkAlociyavihiNA kumaro taM pariNaI tayaNurohA / parapatthaNAe garuyA pievi pANe paricayati // 64 // tatto kumarI samaM gaMtuM malayaddikaMdare vihiNA / cAraNamuNimabhivaMdei sapariyaNo paramaviNaNaM // 61 // muNiNAvi jahocciyasaMbhameNa sammANio tao kumaro / uvavisai vasumaIe muNIvi iya bhaNai tayabhimuhaM || aNavarayamaraNa raNaraNayaroyasoyA ulammi saMsAre | jIvANa natthi sokkhaM kharNapi kiM kumara ! na muNesi ? / / jaM vilasasi sicchAe niragalaM samayamayagalovva tumaM / asamaM jasaM samajjasu caesu asamaMjasaM taha ya // asamaMjaso vavajjaNamiha jAyai savvasaMgacAyAo / so uNa rAganirohA rAganiroho u saccaraNA // 65 // saccaraNaM puNa kArDa pArijjai pauNakaraNagAmeNa / karaNANa puNo jAyai pauNattaM jovvaNe ceva || 66 // bur3aDhate jIvANaM na paraNabhAvo havei kaiyAvi / duvvArajarAgamajajjarijjamANANa karaNANaM ||67|| '' saMsAravikAragabhIrasAgare mama majjanamabhaviSyat / yadi mAM na mUDhahRdayaM samudadhariSyo dayayA tvam ||13| tataH kRtaparadAravrataH sa utthAya mAM kSamayitvA bhaNati / mama bhaginI tvaM saMprati tasmAdehi nayAmi svasthAnam // tato jalpitaM mayA tvaM vrajAhaM punarihaiva sthAsyAmi / naimittikena kathito yasmAtpriya saMgamotra ||15|| tat zrutvA nijasthAnaM saMprAptaH sAMprataM kanakacUDaH / cAraNamunirapi malayAdrikandare tiSThatIdAnIm ||16| iti sarvamapi hi kathitaM nijacaritaM sAMprataM tvaM mama / kathaya kumAra ! kutaH samAgato'tra kazca tvam ! // 97 // athavA naimittikakathaneneGgitaizca tvaM mayA jJAtaH / sa eva vizvaseno mama dayitaH prANAbhyadhikaH || 58 // tasmAnmAM trAyasvedAnIM nijakarakamalena mama karaM gRhatviA / sa eva prazastakAlazcintAmaNinA yatra yogaH // tatkAlocitavidhinA kumArastAM pariNayati tadanurodhAt / paraprArthanayA guravaH priyAnapi prANAnparityajanti // tataH kumAryA samaM gatvA malayAdrikandare vidhinA / cAraNamunimabhivandate saparijanaH paramavinayena ||61|| muninApi yathocita saMbhrameNa sammAnitastataH kumAraH / upavizati vasumatyAM munirapIti bhaNati tadabhimukham || anavaratamaraNautsukyarogazokAkule saMsAre / jIvAnAM nAsti saukhyaM kSaNamapi kiM kumAra ! na jAnAsi // 63 // yad vilasasi svecchayA nirargale samadamadakalavat tvam | asamaM yazaH samarjaya tyajAsamaJjasaM tathA ca // 64 // asamaJjasopavarjanamiha jAyate sarvasaGgatyAgAt / sa punA rAganirodhAd rAganirodhastu saccaraNAt // 65 // saccaraNaM punaH kartuM zakyate praguNakaraNagrAmeNa / karaNAnAM punarjAyate praguNatvaM yauvana eva // 66 // vRddhatve jIvAnAM na praguNabhAvo bhavati kadApi / durvArajarAgamajarjaryamANAnAM karaNAnAm // 67 // Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 472 supAsanAha cariammi bAlatte jIvANaM kajjAkajjAinANarahiyANaM / kaha saccaraNavihANaM jAyai paNidiyApi ? || 68 // aparaM ca / jaha jovvaNammi ahamA mahaMti visayAmisaM jahA puritA / tai suyaNA sivasukkhaM marhiti vimuhA visayasukkhe // imiNA nibaMdhaNeNa kumAra ! niyakammanihaNakayacitto / sivasuhakaraNa taruNovi ujjamaM kuNasu saddhamme // so uNa duviho bhaNio jaigihibheeNa paDhamao tattha / kahio savittharaM to sammattAI ya giridhamme || nasAmannaM sAmannamaggamAse viDaM acAryato / to gurumUle sAvayavayAI giNhei so kumaro ||72 || guNacaMda somacaMderhi saMjuo taha vilAsavaiyAe / vArasavi vihANeNaM nAUNaM tANa bhAvatthaM // 73 // bIyaM guNavvayaM puNa kumareNaM kahavi saMkaDaM gahiye / mittakalattajueNavi pavaDhamANAe saddhAe ||74 || jalapattAI mottuM sesasacittassa bhoyaNe niyamo / kammayao puNa jayaNA kharakammAINa savvANa // 75 // | duppakkApakkAsArabhakkhaNaM pariharei parabhAge / sacceyaNaM ca tappaDibaddhaM ca visuddhapariNAmo ||76 || iccAi pavajjejaM vaMdeuM muNivaraM ca jA calio / tAtra suramihuNamegaM samAgayaM muNivaraM namiuM // 77 // bhaNio ya teNa kumaro picchaNayachaNaM niemu khaNamegaM / iya suNiUNaM so jAva ciTThae tattha to teNa // lahuuttaraveuntriyadevIdevANa bahuyarUvehiM / pAraddhaM picchaNayaM picchai acchariyabhUyaMva // 79 // bhUyaM paNaccamANaM tANaM majjhammi saMjhasamavannaM / kaMThe vilaggiUNaM vilAsavaiyaM imaM bhaNai ||80|| sattamadiNA diTThA vacche ! taM tuha piyAmahI ahayaM / tujjha vioe ubbaMdheDaM mayA vaMtarI jAyA // 81 // bAlatve jIvAnAM kAryAkAryAdijJAnarahitAnAm / kathaM saccaraNavidhAnaM jAyate praguNendriyANAmapi ? // 68 // yathA yauvane'dhamAH kAGkSanti viSayAmiSaM yathA puruSAH / tathA sujanAH zivasaukhyaM kAGkSanti vimukhA viSayasaukhye || anena nibandhanena kumAra ! nijakarmanighAtakRtacittaH / zivasaukhyakRte taruNo'pyudyamaM kuru saddharme ||70 || sa punardvividho bhaNito yatigRhibhedena prathamattastatra / kathitaH savistaraM tataH samyaktvAdizca gRhidharmaH // 71 // niHsAmAnyaM zrAmaNyamArgamAsevitumazaknuvan / tato gurumUle zrAvakatratAni gRhNAti sa kumAraH // 72 // guNacandrasomacandrAbhyAM saMyutastathA vilAsavatyA / dvAdazadhApi vidhAnenaM jJAtvA teSAM bhAvArtham // 73 // dvitIyaM guNatrataM punaH kumAreNa kathamapi saMkaTaM gRhItam / mitrakalatrayutenApi pravardhamAnayA zraddhayA // 74 // jalapatrANi muktvA zeSasacittasya bhojane niyamaH / karmataH punaryatanA kharakarmAdInAM sarveSAm // 75 // duSpakvApakvAsArabhakSaNaM pariharati parabhAge / saccetanaM ca tatpratibaddhaM ca vizuddhapariNAmaH // 76 // ityAdi prapadya vanditvA munivaraM ca yAvaccalitaH / tAvatsuramithunamekaM samAgataM munivaraM natvA ||77 || bhaNitazca tena kumAraH prekSaNakSaNaM pazya kSaNamekam / iti zrutvA sa yAvattiSThati tatra tatastena // 78 // laghUttaravikRtadevIdevAnAM bahurUpaiH / prArabdhaM prekSaNakaM pazyatyAzcaryabhUtamiva // 79 // bhUtaM pranRtyat teSAM madhye saMdhyAsamavarNam / kaNThe vilagya vilAsavatamidaM bhaNati // 80 // saptamadinAd dRSTA vatsa ! tvaM tava pitAmahI aham / tava viyoga udbadhya mRtA vyantarI jAtA // 81 // Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vissasekahA | 473 daddU vibhaMgeNaM ihAgayA garuyaneha paDivaddhA / tA savvahA piyAvi hu tuha marihI virahahahiyao || 82 // visAo taM avahiyA si samagaM tu pavasiyaM tassa / nihAlchuhAiyaM taha suyA puNo takkhaNaM ahayaM // 83 // tami dicciya savvattha niru gaviTThAvi novaladdhA si / tA tumbhe savvevi hu ciTThaha ittheva khaNamegaM // 84 // jAva ahaM raNamallaM tuha piyaraM putti ! ittha ANemi / to takkhaNeNa gaMtuM samAgayA taM gRheUNa || 85 || so deuM sAhuM ubaviTTo to kumAramAIhiM / abhivaMdio bhoI vilAsavaIsammuhaM evaM // 86 // Hostar nAo jaNaNIvayaNA vaiyaro tujjha / aha nivapuraMdarovi hu kumaravaserIe saMpatto // 87 // raNamalAIhiM tao abhuUga vaMdio rAyA / muNiNAvi samAraddhA puNovi saMdesaNA tersi ||88 || "dezAdanyasmAdapi madhyAdapi jalanidherdizo'pyantAt / AnIya jhaTiti ghaTayati vidhirbhimtmbhimukhiibhuutH||" iccAidesaNaMte raNamalleNa puraMdaro bhaNio / esA maha pANapiyA duhiyA pIIe daTTavvA // 89 // nivaraNamalo nIo puraMdareNaM niyammi nayarammi / guNacaMdAo nAuM savvaM saMbaMdhamAIyaM // 90 // devamihupi dAraM kumaravahUNaM surayaNamAharaNaM / sahANe saMpattaM muNIvi viharei vasuhAe // 91 // kaivayadiNAI dhariDaM sammANeuM visajjio rannA / raNamalo saMpatto niyanayare kuNai saddhammaM / / 92|| vIyaguNanvayakvaM kuvvato kuNai visayaparibhogaM / sirivihasa seNakumaro sumaraMto suguruguruANaM // 93 // guNacaMda somacaMdA kAle galiyasuguruuvaesA / vIe guNavvayammI aiyAre te kuNatevaM // 94 || uMbIkaNamAINa huraDe bhuMjettu bhuMjae paDhamo / appakke paribhogaM bIovi hu kuNai kaiyAvi || 95|| dRSTvA vibhaGgenehAgatA gurusnehapratibaddhA / tasmAtsarvathA pitApi hi tava mariSyati virahahatahRdayaH // 82 // yaddivasAttvamapahRtAsi samaM tu proSitaM tasya / nidrAkSudAdikaM tathA mRtA punastatkSaNamaham ||83|| tasmindina eva sarvatra nizcitaM gaveSitApi nopalabdhAsi / tasmAd yUmaM sarve'pi hi tiSThatAtraiva kSaNamakam // 84 // yAvadahaM raNamallaM tava pitaraM putri ! atrAnayAmi / tatastatkSaNena gatvA samAgatA taM gRhItvA // 85 // sanditvA sAdhumupaviSTastataH kumArAdibhiH / abhivandito bhaNati vilAsavatI saMmukhamevam // 86 // sarvo'pi mayA jJAto jananIvacanAd vyatikarastava / atha nRpapurandaro'pi hiM kumAragaveSaNayA saMprAptaH // 87 // raNamallAdibhistato'bhyutthAya vandito rAjA / muninApi samArabdhA punarapi saddezanA teSAm // 88 // ityAdidezanAnte raNamallena purandaro bhaNitaH / eSA mama prANapriyA duhitA prItyA draSTavyA // 89 // nRparaNamallo nItaH purandareNa nije nagare | guNacandrAjjJAtvA sarva saMbandhAdikam // 90 // devamithunamapi dattvA kumAravadhUbhyAM suratnamAbharaNam / svasthAne saMprAptaM munirapi viharati vasudhAyAm // 91 // katipayadinAni dhRtvA sammAnya visarjito rAjJA / raNamallaH saMprApto nijanagare karoti saddharmam // 92 // dvitIyaguNatratarakSAM kurvan karoti viSayaparibhogam / zrIvizvasenakumAraH smaran sugurugurvAjJAm // 932 // guNacandrasomacandrau kAlena galitasugurUpadezau / dvitIye guNavate'ticArAMstau kuruta evam // 94 // umbINAdInAM samUhaM bhuktvA bhuGge prathamaH / apakve paribhogaM dvitIyo'pi hi karoti kadApi // 959 // Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 474 supAsanAha- carizrammi to vismaseNakumaro komalavANIe bhaNai nAUNa / bho mittA ! no juttaM guNavvayaM iya kalaMkeDaM // 96 // avi uggagaralavisaharamuhakuhare pakkhivaMti niyapANi / helAe hAlAhalakavalaNapaNA avi havaMti ||17|| takkhaNapallIpaoharesuM suhaM piyati payaM / anukUlIkayapavaNe davadahaNamuhe suyaMti varaM // 98 // parioseNaM pavisaMti nakkacakAule mahAjalahiM / rahaseNaM pariraMbhaMti bhIsaNaM tikkhakharanaharaM // 99 // na uNokharNapi purisA pamAyalesaMpi kaMiyavi kuNaMti / paijammajaNiyadUsaha duhadaMdolImahAbhImaM // 100 // iya amayavidusaMdohadAya gaM nisuNiUNa kumara giraM / te doSi hu bAhuDiyA aiyArANANakara Nami // 101 // I aha annA vasaMte vilAsavaIe sasaMbhramaM kumaro / bhaNio piyayama ! kI lAparammUho jaivi taM tahavi / / maha kouyaM mahaMta tA samagaM ehi naMdaNujjANe / gaMtUNa kayalilavalIelAivaNesu kIlemo // 103 // to kumareNa bhaNiyaM pasayacchi ! na saMgayaM imaM kAuM / tujjhavaroho- tahavi hu avarajjhai iya bhaNeUNa |! tI samaM saMcalio patto so naMdaNammi ujjANe / parisara jiNabhavaNato bhuvaNapahuM pUi thuNi // 105 // nikkhato so tatto patto gahirammi vaNaniguMjapi / gurjatamahura mahuyara para huya svabhariyanahavivare // 106 // kusumabharabhAra bhAsurasuraviDavimaraTubhaMjaNasamattho / saccavio tatthikko mahAtarU saralasAhAlo // 107 // avirala gurudalamAsaliyavahalacchAyAe channadesampi / saha piyayamAe kumaro uvaviho jA paloei // 108 // tarasohaM to sahasA gayaNAu samAgao guruyavegA / ego u mahamvaio rUmassI gahiyakhadUMgo // 109 // bhAsurajAko ghaTAkaraneuraravaDDho / sasisamakavAlapANI pANINa palayakAlovva // 110 // tato vizvasenakumAraH komalavANyA bhaNati jJAtvA / bho mitre ! no yuktaM guNavratamiti kalaGkayitum // 96 // apyugragaralaviSadharamukha kuhare prakSipanti nijapANim / helayA hAlAhalakavalanapraguNA api bhavanti // 97 // tatkSaNaprasUta vyAghrapiyodhareSu sukhaM pibanti payaH / anukUlIkRtapavane davadahanamukhe svapanti varam ||18|| paritoSeNa pravizanti nakracakrAkulaM mahAjaladhim / rabhasena parirabhante bhISaNaM tIkSNakharanakharam // 99 // na punaH kSaNamapi puruSAH pramAdalezamapi kadApi kurvanti / pratijanmajanitaduH sahaduHkhadvandvAlI mahAbhImam // ityamRtabindusaMdohadAyikAM zrutvA kumAragiram / tau dvAvapi lajjitAvaticArAjJAnakaraNe // 101 // athAnyadA vasante vilAsavatyA sasaMbhramaM kumAraH / bhaNitaH priyatama ! krIDAparAGmukho yadyapi tvaM tathApi // mama kautukaM mahat tasmAtsamamehi nandanodyAne / gatvA kadalIlavalyelAdivaneSu krIDAvaH // 103 // tataH kumAreNa bhaNitaM mRgAkSi ! na saMgatamidaM kartum / tavoparodhastathApi parAdhyatIti bhaNitvA // 104 // tayA samaM saMcalitaH prAptaH sa nandana udyAne / pravizati jinabhavanAnto bhuvanaprabhuM pUjayitvA stutvA 105 // niSkrAntaH sa tataH prApto gabhIre vananikuJja / guJjanmadhuramadhukara paramRtaravabhRtanabhovivare // 106 // kusumabharabhArabhAsurasuraviTapigarvabhaJjanasamarthaH / dRSTastatraiko mahAtaruH saralazAkhaH // 107 // aviralagurudala mAMsa litabahalacchAyayA channadeze / saha priyatamayA kumAra upaviSTo yAvatpralokate // 108 // tacchobhAM tataH sahamA gaganAtsamAgato guruvegAt / ekastu mahAtratiko rUpadhAn gRhItakhaTAGgaH // 109 // Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ visssennkhaa| DamaDamiyaDamaruyArAvabhIsaNo pecchiuNa so kumaraM / aNamisanayaNovva Thio na jaMpae kiMpi lihiuvya / / ukkIliucca paribhiuvva sunnuvva mukkajIuvva / kumareNa piyA bhaNiyA na hoi puriso imo, itthI / / bhaNiyaM vilAsavaIe kahameyaM nAha ! purisarUvadharaM / jaMpasi ramaNIkaraNIrahiyapi hu itthiyaM eyaM ? // 113 / / to bhaNiyaM kumareNa mayacchi ! ciTTha niyasu eyassa / tiricchIe niyacchai maM picchivi seyamuvvahai / / uvyahai bahalapulayaM caraNaMguTeNa khaNai khoNiyalaM / iya ciTaM kuNamANiM mANiNi ! muNa bhAmiNiM eyaM // vijAsiddhinimittaM gahio veso imIe iha eso| jamhA kIivi kovi hu vijjAe saahnnovaao||116|| itha jA jaMpai kumaro sA vijjA tIi takkhaNaM siddhA! to mottuM kAvAliyavesaM sA itthiyA jAyA // 117 // bhaNai ya tuha daMsaNao siddhA vijjA kumAra ! suciraao| kappadumaMva sappurisadasaNamahavA na kiM kuNai ? // to maha dehaM jIyaM savvaM tumhANa ceva AyattaM / gaMtUNaM veyaDDhe piyarAI jAva ANemi / / 119 / / tAva khaNaM ittheva ya ciTThasu pANesa ! maha dayaM kAuM / tujhuvayArakaeNaM dehaM jA demi te vihinnaa||120|| iya bhaNiUNa gayA sA tatto pacchannabhamirarUveNa / vijAhareNa savvaM nisuyaM diDha pa taccariyaM // 121 / / so uNa puvvaNuratto chammAse tIi puTimaNulaggo / bhamio jA tadivasaM vijjAsiddhiM paDicchaMto // 122 // to so pauTThacitto kariveNaM kumAramukkhiviu / uppaio AgAse picchaMtassavi pariyaNassa // 123 // tatto vilAsavaIe pukkariyaM vihuravirahasaddeNa / to guNacaMdappamuhA pahAviyA gahiyasiyasatthA // 124 // bhAsurajaTAsamUho ghaNTATaGkAranUpuraravADhyaH / zazisamakapAlapANi: prANinA pralayakAla iva // 11 // DamaDamitaDamarukArAvabhISaNo dRSTA sa kumAram / animiSanayanavat sthito na jalpati kimapi likhitavat // utkIlitavatparistambhitavacchUnyavada muktanIvitavat / kumAreNa priyA bhaNitA na bhavati puruSo'yaM, strI // 112 // bhaNitaM vilAsavatyA kathamenaM nAtha ! puruSarUpadharam / jalpasi ramaNyAkArarahitamapi hi striyamenam // 113 // tato bhaNitaM kumAreNa mRgAkSi ! ceSTAM pazyaitasya / tiyagakSNA pazyati mAM dRSTrA svedamudvahati // 114 // udvahati bahulapulakaM caraNAGguSThena khanati kSoNitalam / iti ceSTAM kurvANaM mAnini ! jAnIhi bhAminImetam // vidyAsiddhinimittaM gRhIto veSo'nayehaiSaH / yasmAtkasyA api ko'pi khalu vidyAyAH sAdhanopAyaH // 116 / / iti yAvajjalpati kumAraH sA vidyA tasyAstatkSaNaM siddhA / tato muktyA kApAlikaveSaM sA strI jAtA // 117 // bhaNati ca tava darzanataH siddhA vidyA kumAra ! sucirAt / kalpadrumavat satpuruSadarzanamathavA na kiM karoti ? // tato mama deho jIvitaM sarva yuSmAkamevAyattam / gatvA vaitADhye pitarau yAvadAnayAmi // 119 // tAvatkSaNamatraiva ca tiSTha prANeza ! mama dayAM kRtvA / tavopakArakRte dehaM yAvaddadAmi te vidhinA // 120 // iti bhaNitvA gatA sA tataH pracchannanamitRrUpeNa / vidyAdhareNa sarva zrutaM dRSTaM ca taccaritam // 121 // sa punaH pUrvAnuraktaH paNmAsAMstasyAH pRSThamanulagnaH / bhrAnto yAvattadivasaM vidyAsiddhiM pratIcchan / / 122 // tataH sa pradviSTacittaH karirUpeNa kamAramukSipya / utpatita AkAze pazyatyapi parijane // 123 // tato vilAsavatyA prakRtaM vidhuravira hazabdena / tato guNacandrapramukhAH pradhAvitA gRhItazitazastrAH // 124 // Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 476 supAsamAha-cariammi rAyAvi kahavi nAUNa kumaravuttaMtamei jA tattha / tA picchai mucchAe nimIliyacchiM vilAsavaI // 125 // to bhaNai ya niyapurise bho bho gaMdhodayaM samANeuM / turiyaM chaTaha evaM taha vIyaha tAlayaMTeNa ||126 // to taha vihie pauNA sA jAyA tattha tA pattA / guNacaMdAI suhaDA sAhaMti nivassa jaha deva ! // kumaro kariNA gayaNe diho amhehi nIyamANo to / kiM kuNimo se jaM so agoyaro amhabANANa // aha sA saha piyarehiM pattA vijAharIvi pucchei / kattha gao tumha suo, kahai nivo keNavi haDoti // no tIe nAyamiNaM hario so teNa pAvakhayareNa / kahiyaM ca tassakhvaM piuNo, so bhaNai naranAhaM // jaha sattadiNANato tuha puttaM nicchaeNa ANissaM / tA mA khaNamavi kheyaM kuNasu tuma baccasu sagehaM // sovi giha pai calio guNacaMdAo vilAsavaidevi / saMdhIraMto patto, khayarovi kuDhAvae lggo||132|| so duTTho gayaNacaro jalanihidIvammi khrivivi taM kumaraM / gaMtUNaM veyaDDhe karei sAmaggiya pauNaM // 133 // pariNayaNatthaM, tatto kumaro dIvammi viyarae jAva / vaNadevayavya tatthavi diTThA tA bhAmiNI egaa||134|| to puTThA kumareNaM kA si tumaM kiMnimittamiha pattA ? / to mukkadIhauNhasAsasusiyAe tIevi // 135 // bhaNiyaM puccha sudivvaM jeNAhaM nimmiyA amiydukkhaa| bhuvaNapasiddhammi kule jaNiUNa puNo ihANIyA // iya bhaNiuM ruyamANI kumareNa nivAriuM imaM bhaNiyA / mA kuNasu maNe kheyaM paribhAvasu divvapariNAma // ucce nIe nIe ya unnae vihaviNo daride ya / rore ya rAiNovi ya rAe raMke kuNai kammaM // 138 // tamhA kammucchee chee ! taM AgaraM kuNasu jeNa / na puNo puNabbhavo bhavaduhANa tuha jAyai kyaaii||139|| rAjApi kathamapi jJAtvA kumAravRttAntameti yAvattatra / tAvatpazyati mUrcchayA nimIlitAkSI vilAsavatIm // tato bhaNati ca nijapuruSAn bho bho gandhodakaM samAnIya / tvaritamukSataitAM tathA vIjayata tAlavRntena / / 126 // tatastathA vihite praguNA sA jAtA tatra tAvatprAptAH / guNacandrAdayaH subhaTAH kathayanti nRpasya yathA deva ! // kumAraH kariNA gagane dRSTo'smAbhirnIyamAnastataH / kiM kurmastasya yatso'gocaro'smadvANAnAm // 128 // atha sA saha pitRbhyAM prAptA vidyAdharyapi pRcchati / kutra gatastava sutaH, kathayati nRpaH kenApi hRta iti // tatastayA jJAtamidaM hRtaH sa tena pApakhacareNa / kathitaM ca tatsvarUpaM pituH, sa bhaNati naranAtham / / 130 // yathA saptadinAnAmantastava putraM nizcayenAneSyAmi / tasmAnmA kSaNamapi khedaM kuruSva tvaM vraja svageham // 131 // so'pi gRhaM prati calito guNacandrAd vilAsavatIdevIm / saMdhIrayan prAptaH khacaro'pi gaveSayituM lagnaH // sa duSTo gaganacaro jalanidhidvIpe kSiptvA taM kumAram / gatvA vaitADhaye karoti sAmagrI praguNAm // 133 // pariNayanArtha, tataH kumAro dvIpe vicarati yAvat / vanadevateva tatrApi dRSTA tAvad bhAminyekA // 134 // tataH pRSTA kumAreNa kA'si tvaM kiMnimittamiha prAptA ? / tato muktadIrghoSNazvAsazuSkayA tayApi // 135 // bhaNitaM pRccha daivaM yenAhaM nirmitaa'mitduHkhaa| bhuvanaprasiddha kule janayitvA punarihAnItA / / 136 // iti bhaNitvA rudatI kumAreNa nivAryedaM bhaNitA / mA kuru manasi khedaM paribhAvaya divyapariNAmam // 137 // uccAnnI cAn nIcAMzconnatAn vibhavino daridrAMzca / rorAMzca rAjJo'pi ca rAjJo raGkAnkaroti karma // 138 // Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ visssennkhaa| iccAidemaNAe soyaM moyAviyA kumAreNa / saMThaviyA ThANavisaMThulAvi govivya goveNa // 14 // to sAhiu pauttA parao cariyaM niyaM kumArassa / jaha sirinayaranivAsissa sehiNo somadevassa // taNayA haM kaNayasirI pariNIyA sAlibhadanAmeNaM / tannayaravAsiNA sAyaraM ca nIyA ya niygehe||142|| muMjai so visayasuhaM mae samaM samahiyANurAeNa / bhaNiyA haM teNa pie ! piugehe neya gNtvvN||143|| evaMti mae bhaNiya navaraM kaiyAvi aMbatAyANa / AhavaNe mokkalayaM aNunAyAe tae nAha ! // 144 // taMpi hu na bahu mayaM tassa, annayA rayaNiaddharattammi / kovi mae gAyaMto nisuo niyaDammi gehmmi| to bhaNio niyabhattA mae imaM nAha ! gAyaNo kovi / gAyai paNavIsavao khattiyakulasaMbhavo goro|| appAU aisubhago pIvaradeho na ettha saMdeho / gujjhammi maso asamo parissamo tassa dhnnuvee||147|| iya jAva mae bhaNiya nAUNaM saravisesasatthAo / to tammaNammi jalio pabalo IsAnalo sahasA / / to taddiNAu catto saMbhAsovi hu~ mae samaM teNa / to ciMtiyaM mae naNu guNovi dosattaNaM ptto||149|| taddiNapabhiipi imo samuddajattAsamUsuo jaao| tatto piyaraNunAo saMcalio sohnndinnmmi||150|| ahamavi tassuvarohaM viNAvi saha teNa poyamArUDhA / rayaNIe jalahimajjhammi uThiyA vigynidaahN||151|| jA dehaciMtaThANaM pattA jalahimmi teNa tA khittA / saMpattaphalahakhaMDAihAgayA aja chuhiyA haM // 152 // iya kahiUNa samappai kumarassa phalAiM sA scittaaii| tAI na bhuMjai kumaro maNammi niyama niyaM naauN|| tasmAtkarmocchede cheke ! tvamAdaraM kuru yena / na punaH punarbhavo bhavaduHkhAnAM tava jAyate kadAcit // 139 // ityAdidezanayA zokaM mocitA kumAreNa / saMsthApitA sthAnavisaMsthulApi gopIva gopena // 140 // tataH kathayituM pravRttA paratazcaritaM nijaM kumArasya / yathA zrInagaranivAsinaH zreSThinaH somadevasya // 14 // tanayA'haM kanakazrIH pariNItA zAlibhadranAmnA / tannagaravAsino sAdaraM ca nItA ca nijagehe // 142 // bhute sa viSayasukhaM mayA samaM samadhikAnurAgeNa / bhANatA'haM tena priye ! pitRgehe naiva gantavyam // 143 // evamiti mayA bhaNitaM kintu kadApyambAtAtayoMH / AhvAne mutkalamanujJAtAyAstava nAtha ! // 14 4 // tadapi hi na bahu mataM tasya, anyadA rajanyadharAtre / ko'pi mayA gAyan zruto nikaTe gehe // 14 // tato bhaNito nijabhartA mayeI nAtha ! gAyanaH ko'pi / gAyati paJcaviMzativayAH kSatriyakulasaMbhavo gauraH // alpAyuratisubhagaH pIvaradeho nAtra saMdehaH / guhye tilo'samaH parizramastasya dhanurvede // 147 // iti yAvad mayA bhaNitaM jJAtvA svaravizeSazAstrAt / tatastanmanasi jvalitaH prabala ISyAnalaH sahasA // 148 // tanastadinAt tyaktaH saMbhASo'pi hi mayA samaM tena / tatazcintitaM mayA nanu guNo'pi doSatvaM prAptaH // tadinaprabhRtyapyayaM samudrayAtrAsamutsuko jAtaH / tataH pitranujJAtaH saMcalitaH zobhanadile // 10 // ahamapi tasyoparodhaM vinApi saha tena potamArUDhA / rajanyAM jaladhimadhya utthitA vigatanidrAham // 151 // yAvad dehacintAsthAnaM prAptA jaladhau tena tAvat kSiptA / saMprAptaphalakakhaNDehAgatA'dya zudhitAham // 152 // 1 ka. ga. ciMtAkapaNaM to teNa paNulliUNa iha khittaa| Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 478 supAsanAha-carimi to guruavaroheNaM bhaNio so tIe kahai jaMha mjjh| mottUNa pattasalilaM niyamo scittdvvss||154|| evaM satta diNe so maNakSAvi hu vaMchae naya sacittaM / taha desaNAe vihiyA bArasavayadhAriNI sAvi / / 155|| to kayasacittaniyamA sAbuvAsehiM satta divasAI / ciTThai tA puvvuttA pattA vijjAharI tattha // 156 // bahuparivArasameyA pAsai kumaraM aIva kiskaary| purao ya ThiAe khAmoyarIe saha kiMpi jpt||157|| to sirakayaMkarakamalA sA japai taM pai imaM vayaNaM / Aruhaha vimANamiNaM gacchAmo tuha pure jeNa // 158 // nihao maha tAraNa so tuha abayArakArao khayaro / iya suNiuM so jaMpai ahaha viruddhaM kahaM vihiya ? // kaNayasirIe dhammovalaMbhahe uttaNeNa haM jAo / jaM teNa ihANIo so uvayArI ao majjha // 160 // ahavA tassa vikammaM kiMcivi cirasaMciyaM imaM phaliyaM / iya jaMpiyAvasANe vaNivahuyA kahai khayarIe / jaha anja sattamadiNaM vaTTai uvavAsiyassa kumarasma / jamhA jaM vA taM vA na bhuMjae esa dhiirppaa||162|| to khayarIparivAro ANai phalapattakusumakaMdAI / Dhoei kumarapurao puvvaMva na bhuMjae taMpi // 163 // to tapparivAreNaM bhuttAI tAI, ghArio sahaptA / so savvo to kumaro maNammi evaM vicitei // 164 // so jayai jae dhammo jassa pabhAveNaM AvaisamudaM / laMdhati bhave bhaviNo bhAvisubhadA ya jAyaMti // 165 / / kinyc| te gurugo guNaguruNo suhaphalataruNo tamohadiNamaNiNo / jIyaMtu jae jehiM niyamapayANeNa haM dhrio|| nivaDataM. niviDAvaigurutara aiviyaDaayaDakhaDDAe / kakkhaDabhADavIe aDaNaMpi hu vAriyaM jehi||167|| iti kathayitvA samarpayati kumArAya phalAni sA sacittAni / tAni na bhuGkte kumAro manasi niyamaM nijaM jJAtvA // tato gurvavarodhena bhaNitaH sa tayA kathayati yathA mama / muktvA patrasalilaM niyamaH sacittadravyasya // 154 // evaM sapta dinAni sa manasApi hi vAJchatei na ca sacittam / tathA dezanayA vihitA dvAdazavratadhAriNI sApi // tataH kRtasacittaniyamA sApyupavAsaiH sapta divasAni / tiSThati. tAvatpUrvoktA prAptA vidyAdharI tatra // 156 // bahuparivArasametA pazyati kumAramatIva kRzakAyam / puratazca sthitayA kSAmodaryA saha kimapi japantam // tataH zira:kRtakarakamalA sA jalpati taM pratIdaM vacanam / Arohata vimAnamidaM gacchAmastava pure yena // 158 // nihato mama tAtena sa tavApakArakArakaH khacaraH / iti zrutvA sa jalpatyahaha viruddhaM kathaM vihitam ? // 159 // kanakazriyA dharmopalambhahetutvenAhaM jAtaH / yattenehAnItaH sa upakArI ato mama // 16 // athavA tasya vikarma kiJcidapi cirasaMcitamidaM phalitam / iti jalpitAvasAne vaNigvadhUH kathayati khacaryAH / / yathA'dya sahamadinaM vartata upoSitasya kumArasya / yasmAd yadvA tadvA na bhuGga eSa dhIrAtmA // 162 // tataH khacarIparivAra Anayati phalapatrakusumakandAni / Dhokate kumArapurataH pUrvamiva na bhute tadapi // 163 // tatastatparivAreNa bhuktAna tAni, ghAtitaH sahasA / sa sarvamtataH kumAro manasyevaM vicintayati // 164 // sa jayati jagati dharmo yasya prabhAvaNApatsamudram / laGghante bhave bhavino bhAvisubhadrAzca jAyante // 165 // te guravo guNaguravaH zubhaphala taravastamaoghadinamaNayaH / jIyAsurjagati yairniyamapradAnenAhaM dhRtaH / / 166 // Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimsa se kahA / 476 citaM kumare khayarI vijjAe muNai jaha paDhamaM / pucyuttakheyareNa viseNa vAsitu eyAI // 168 // AroviyAI iha tANaM pabhAvo viyabhio eso / iya nicchiUNa ANe osahiM visavighAyakariM // to tIe nAsio riTaviyAe uDio ime sahasA / to khayarIe kumaro kaNayasirIe saha vimANe || AroviUNa nIo bhogapure garuyavirahaduhiyANa | paNao piyarANa tao mahAvibhUIe vIvAha // 171 // pArado khayarehiM tatto sA teNa pariNIyA khayarI | surasuMdarIbhihANA sumuNINavi mohasaMjaNaNI // 172 // kaNaya sirIvi sunicalacittA nicaMpi sAvayavasu / nivasai tasseva gihe bhaiNIe nivvisesayarA / / 173 / / to samayaM nAUNaM rAyA gii jiNamae dikkhaM / sirivissaseNakumaraM rajje ThaviUNa sulagge ||174 | sovi kalattadugeNaM saddhiM bhuMjei rajjasirimaNahaM / sAvayavaesa niccaM aiyAraparyaMpi rakkhaMto / / 175 / / to kANaM jAo vilAsavaIe suo jayANaMdo / bAhattarikalakusalo kameNa so jovvaNaM patto // 176 // surasuMdarIe jAyA duhiyA paDipuJjalakkhaNokyA / ittiyamittakuTuMbaM, niyamo sesassa teNa kao / / 177 / / rajjaM surajjubaMdho bhogA rogavva bhavaNamabhibhavaNaM / paNaiNIo sappiNIo iya mannato gamai kAlaM // jassa payAvo Arakkhio ya maMtIvi niyamaippasaro / ANacciya cArayabaMdhaNAi dhaNiyaM dhaNaM puNNaM // aha kahavi kammavasao vilAsavaIe taNummi gururogo / saMjAo vijjehivi uvayariyA mAuliMgeNa || saMjAyA nIrogA tahAvi sA bhuMjae pidipi| abbhAsAu sacittaM to rannA vAriyA evaM / / 181 // nipatan niciDApadgurutarAtivikaTAvaTagarte / karkazabhavAvyAmaTanamapi hi vAritaM yaiH // 167 // iti cintayati kumAre khacarI vidyayA jAnAti yathA prathamam / pUrvoktakhecareNa viSeNa vAsayitvaitAni // 168 // AropitAnIdAnIM teSAM prabhAvo vijRmbhita eSaH / iti nizcityAnayatyopadhIM vipavighAtakarIm // 169 // tatastayA nAsiko paristhApitAyAmutthitA ime sahasA / tataH khacaryA kumAraH kanakazriyA saha vimAne // 970 // Aropya nIto bhogapure guruvirahaduHkhitayoH / praNataH pitrostato mahAvibhUtyA vIvAhaH // 171 // prArabvaH khacaraistataH sA tena pariNItA khacarI / surasundaryabhidhAnA sumunInAmapi mohasaMjananI // 172 // kanakazrIrapi sunizcalacittA nityamapi zrAvakatrateSu / nivasati tasyaiva gRhe bhaginyA nirvizeSatarA // 173 // tataH samayaM jJAtvA rAjA gRhNAti jinamate dIkSAm / zrIvizvasenakumAraM rAjye sthApayitvA zubhalagne ||174 // so'pi kalatradvikena sArdhaM bhuGkte rAjyazriyamakSatAm / zrAvakatrateSu nityamaticArapadamapi rakSan // 175 // tataH kAlena jAto vilAsavatyAH suto jagadAnandaH / dvAsaptatikalAkuzalaH krameNa sa yauvanaM prAptaH // 176 // surasundaryA jAMtA duhitA paripUrNalakSaNopetA / etAvanmAtra kuTumba, niyamaH zeSasya tena kRtaH // 177 // rAjyaM surajjubandhurbhogA rogA iva bhavanamabhibhavanam / praNayinyaH sarpya iti manyamAno gamayati kAlam // 178 // yasya pratApa ArakSikazca mantryapi nijamatiprasaraH / AjJeva cArakabandhanAni gADhaM dhanaM puNyam // 179 // atha kathamapi karmavazato vilAsavatyAstanau gururogaH / saMjAto vaidyairapyupacaritA mAtuliGgena // 180 // saMjAtA nIrogA tathApi sA mujhe pratidinamapi / abhyAsAt sacittaM tato rAjJA vAritaivam // 189 // Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 480 supAsamAha-cariammibIyaguNavvayamevaM mA mA aiyaraha kAraNeNa viNA / saMjAyagADhagiddhI kuNai imA uttaraM evaM // 182 / / jai mAuliMgamahuNA mahuNA saha aha kahaM na muMjemi / to rogo maha dehe karei pIDaM mahaMtapi // 183 // to bhaNiyA bhUvaiNA bhadde ! sacittaosahAIhiM / saMjAyapaDusarIrAM karesi iya uttaramajuttaM // 184 // yataH, egassa kae niyajIviyassa bahuyAu jiivkoddiio| je ke ThavaMti dukkhe tANaM kiM sAsao appA ? // __"kRmayo bhasma viSThA vA niSThA yasyeyamIdRzI / sa kAyaH parapIDAbhiH poSyatAmiti ko nayaH ! // mahatA puNyapaNyena krIteyaM kAyanostvayA / pAraM duHkhodadhergantuM tvara yAvanna bhidyate // " sugurumuhaniggayANaM vayaNANaM niyamuhappavannANa / jaM gaMjaNaM vihijjai taM manne mohamAhappaM // 186 // iha loevi duhaM ciya paraloe nittulaM tu taM hohii| guruANAbhaMgAo vohIvi hu dullahA manne // 187 // iccAidesaNAe vihiyAevi hu na tIi paDivayaNaM / dinnaM gurukammAe ahaha aho dAruNo moho // 188 / / avahIriyA niveNa kaMdAI sevae niraggalae / rogeNavi abhibhUyA duhAvi gayadiTThiyA jAyA // 189 // aNubhaviuM gurudukkhaM mariUNaM vaMtaresu uvavannA / bhamiUNa bhave lahihI kameNa kammakkhayA mokkhaM // kaNayasirI vaNiduhiyA gahiyANuvvayaguNavvayA taiyA / tassaMsaggavaseNaM siDhilei guNavvayaM bIyaM // aipakkaaMbayAI aJcittAiti mannamANI sA / saccittappaDibaddhaM bhuMjai saccittakayaniyamA // 192 // to nAe naravaiNA bhaNiyA karabhoru ! kiM na jANAsi / karayalakaliyajalaM piva galei jaM AuyaM taha y|| kiM na niyacchasi pasayacchi ! lacchilIlAsuhAI virasAI / pariNAmadAruNAI aNaMtabhavabhamaNaheUNi // dvitIyaguNavratamevaM mA mAticarata kAraNena vinA / saMjAtagADhagRddhiH karotIyamuttaramevam // 182 // yadi mAtuliGgamadhunA madhunA sahAhaM kathaM na muJjaya / tato rogo mama dehe karoti pIDAM mahatImapi // 18 // tato bhaNitA bhUpatinA bhadre ! sacittauSadhAdibhiH / saMjAtapaTuzarIrA karoSItyuttaramayuktam // 184 // ekasya kRte nijajIvitasya bahUrjIvakoTIH / ye ke sthApayanti duHkhe teSAM kiM zAzvata AtmA ? // 18 // sugurumukhanirgatAnAM vacanAnAM nijamukhaprapannAnAm / yadavamAnanaM vidhIyate tanmanye mohamAhAtmyam // 186 // ihaloke'pi duHkhameva paraloke nistulaM tu tad bhaviSyati / gurvAjJAbhaGgAd bodhirapi hi durlabho manye // 187|| ityAdidezanAyA vihitAyA api hi na tayA prativacanam / dattaM gurukarmayA'haha aho dAruNo mohaH // 18 // avadhIritA nRpeNa kandAdIn sevate nirargalAn / rogeNApyabhibhUtA dvidhApi gatadRSTikA jAtA // 189 // anubhUya guruduHkhaM mRtvA vyantareSUpapannA / bhrAntvA bhave lapsyate krameNa karmakSayAd mokSam // 190 // kanakazrIvaNigduhitA gRhItANuvrataguNavratA tadA / tatsaMsargavazena zithilayati guNavataM dvitIyam // 191 // atipakvAmlAnyacittAnIti manyamAnA sA / sacittapratibaddhaM bhuGkte kRtasacittaniyamA // 192 // tato jJAte narapatinA bhaNitA karabhoru ! kiM na jAnAsi / karatalakalitajalamiva galati ydaayustthaac||193|| kiM na pazyasi mRgAkSi ! lakSmIlIlAsukhAni virasAni / pariNAmadAruNAnyanantabhavabhramaNahetUn // 194 // Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ visssennkhaa| 481 jo nAma pamAyAo niyamadhuraM dharivi hArae so u / tucchavisayANa kaje koDIe varADiyaM kiNai // thevovi niyamabhaMgo bhavagurudukkhAI dei niyameNa / jaha visalavovi bhutto maraNaduI dei dehINa // 196 / / saccittappaDibadre mA giddhiM kuNasu suNasu guruvayaNaM / gurukammayAe tIivi na kiMci paccuttaraM dinnaM // avahIriyAe tIe appaDikaMtAu tassa ThANAo / majjhimasuresumAuM baddhaM sohammakappammi // 198 // surasuMdarIvi jAyA siDhiliyabhAvA guNavvae vIe / tucchosahiparibhogaM karei niccaM pamAyAo // 199 // to nAyA bhUvaiNA bhaNiyA bhadde ! na suMdaraM eyaM / paDivannapi caijjai jai tAva niratthayaM jiiy||200|| paDivajjati na dhIrA aha paDivajjati nivvahaMte ya / vAyA phurai narANaM tIe viNA huMti mayakappA // paDivanno paDhamaM ciya maha pAse so gihatthavaradhammo / bIyaM guNavvayaM puNa visesao iya tae gahiyaM // mottUNa kusumataMbolapANiyaM niyayadehakajjeNa / sesamasesapi tae saccittaM dUrao cattaM // 203 // tA kaha taM aIyArakalusiyaM kuNAsa guNavvayaM vIyaM ? | niyajIhApaDivanaM sammaM pAlesu vayameyaM // 204 // jalalavacalammi jIe vijjulayAbhaMguresu bhogesu / sogavasANe piyasaMgamammi na khamaM imaM kaauN||205|| sAvi gurukammayAe nivassa na ya kiMpi uttaraM dei / rasagiddhisaMnivAeNa ruddhavANIva sNjaayaa||206|| tatto'vahIriyacciya rannA parigaliyaviraisammattA / kammavasao tao sA mariUNaM vaMtarI jaayaa||207|| guNacaMdasomacaMdA appaDikaMtA caevi dehamiNaM / nAgesu uvavannA sijjhissaMtIha taiyabhave // 208 // yo nAma pramAdAd niyamadhurAM dhRtvA nAzayati sa tu / tucchaviSayANAM kAyeM koTyA varATikAM krINAti // 19 // stoko'pi niyamabhaGgo bhavaguruduHkhAni dadAti niyamena / yathA viSalavo'pi maraNaduHkhaM dadAti dehinAm // sacittapratibaddhe mA gRddhiM kuru zRNu guruvacanam / gurukarmayA tayApi na kiJcitpratyuttaraM dattam // 197 // avadhIritayA tayA'pratikrAntAt tasya sthAnAt / madhyamasureaivAyurvaddhaM saudharmakalpe // 198 // surasundaryapi jAtA zithilitabhAvA guNavate dvitIye / tucchauSadhIparibhogaM karoti nityaM pramAdAt // 199 // tato jJAtA bhUpatinA bhANitA bhadre ! na sundarametat / pratipannamapi tyajyate yadi tadA nirarthakaM jIvitam // 200 // pratipadyante na dhIrA atha pratipadyante nirvahanti ca / vAk sphurati narANAM tayA vinA bhavanti mRtakalpAH // pratipannaH prathamameva mama pArve sa gRhasthavaradharmaH / dvitIyaM gRNavataM punarvizeSata iti tvayA gRhItam // 202 // muktvA kusumatAmbUlapAnIyaM nijadehakAryeNa / zeSamazeSamapi tvayA sacittaM dUratastyaktam // 203 // tasmAtkathaM tvamaticArakaluSitaM karoSi guNavataM dvitIyam / nijanitApratipannaM samyakpAlaya vratametat // 204 // jalalavacale jIvite vidyullatAbhagureSu bhogeSu / zokAvasAne priyasaMgame na kSamamidaM kartum // 205|| sApi gurukarmatayA nRpasya na ca kimapyuttaraM dadAti / rasagRddhisaMnipAtena ruddhavANIva saMjAtA // 206 // tato'vadhIritaiva rAjJA parigalitaviratisamyaktvA / karmavazatastataH sA mRtvA vyantarI jAtA // 207 // guNacandrasomacandrAvapratikrAntau tyaktvA deha mimam / nAgeSUpapannau setsyata iha tRtIyabhave // 208 // 1ga. narava / Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 452 supAsanAha-cariammi-- aha vissaseNarAyA dhammammi samujjao gamai kAlaM / to keNavi nisIhe paDhiyA gAhA imA tattha // 209 // mucaMti rajjubaddhA saMkalabaddhA ya niyalabaddhA ya / nehaniyaDemu baddhA bhavakoDigayA kilissaMti // 210 // avahAriUNa gAhatthamesa bhAvei niyamaNe evaM / mA jIva ! katthavi tumaM paDibaMdhaM kuNasu ii munniuN|| re jIva ! lAlasamago rajjAisu sA havijja Isipi / jANato eyANaM avasANaM dAruNavivAgaM // 212 // AImajjhavasANaM jArisayaM tArisaMpi jIva ! tumaM / paribhAvasu suhumAe buddhIe dhamma-rajjANa // 13 // egaM egaMtasuhaM vIyaM egaMtaduhayaraM caiva / garuovi kira viseso jANijjai niru viveIhiM // 214 / / mohavimUDhA purisA rajasuhehiMpi velavijjati / dIsaMtamaNaharehiM dhaNiyaM paramatthavirasehiM // 215 // iccAi ciMtayaMto tAva Thio jAva uggao mUro / AvassayAi kAuM atthANasahAe uvaviTTo // 216 // AhUyA sacivAI kahiyaM tesiM jahA jalaMtassa / gehassa majjhayAre suttammi ya vallahe dulahe // 217 // nidakkhae vibuddho jai so nIharai tassa majjhAo / to kiM dhAreyavyo suyaNehiM balAvi bAhAhiM ? // kAyavvaM kiM avyo ! sAhaha nisuyaM vibhAviu citte / tehiM bhaNiyaM naresara ! bAlovi viyANae eyaM // nIhariyavyo suyaNehiM vallaho niru papattasuttovi / kiM puNa sayaMpabuddho taha ya sayaM nIharaMto vA // 220 // pajjaliyagihAhiMto, iharA te vallahAvi ya na huMti / to bhaNiyaM bhUvaiNA jai evaM to nisAmeha // 221 // bhavagihamajjhammi pamAyajalaNajaliyammi mohnidaae| maM suttaM jo iha uTavei na nivAriyavyo so||222|| iya jAva jipi bhaNihaMti tAva paDihArasUio patto / ujANapAlapuriso vinnavai nivaM namivi evaM // atha vizvasenarAjo dharme samudyato gamayati kAlam / tataH kenApi nizIthe paThitA gAtheyaM tatra // 209 // mucyante rajjubaddhAH zRGkhalabaddhAzca nigaDabaddhAzca / sneha nigaDairbaddhA bhavakoTigatAH klizyanti // 21 // avadhArya gAthArthameSa bhAvayati nijamanasyevam / mA jIva ! kutrApi tvaM pratibandhaM kuruSveti jJAtvA // 211 // re jIva ! lAlasamanA rAjyAdiSu mA bhaverISadapi / jAnanetepAmavasAnaM dAruNavipAkam // 2 12 // AdimadhyAvasAnaM yAdRzaM tAdRzamapi jIva ! tvam / pArabhAvaya sUkSmayA buddhyA dharma-rAjyayoH // 213 // ekamekAntasukhaM dvitIyamekAntaduHkhatarameva / gururapi kila vizeSo jJAyate nizcitaM vivekibhiH // 214 // mohavimUDhAH puruSA rAjyasukhairapi vacyante / dRzyamAnamanoharairgAdaM paramArthavirasaiH // 21 // ityAdi cintayaMstAvat sthito yAvadudgataH sUraH / AvazyakAdi kRtvA''sthAnasabhAyAmupaviSTaH // 2 16 // AhUtAH sacivAdayaH kathitaM teSAM yathA nyalataH / gehasya madhye supte ca vallabhe durlabhe // 217 // nidrAkSaye vibuddho yadi sa nissarati tasya madhyAt / tataH kiM dhArayitavyaH svajanaibalAdapi baahubhiH||218|| kartavyaM kiM hanta ! kathayata nibhRtaM vibhAvya citte / tairbhaNitaM narezvara ! bAlo'pi vijAnAtyetat // 219 / / niHsArayitavyaH svajanaivallabho nizcitaM pramattasupto'pi / kiM punaH svayaM prabuddhastathA ca svayaM nissaran vA // prajvalitagRhAta, itarathA te vallabhA api ca na bhavanti / tato bhaNitaM bhUpatinA yadyevaM tato nizamayata // bhavagRhamadhye pramAdajvalanajvalite mohanidrayA / mAM suptaM ya ihotthApayati na nivArayitavyaH saH // 222 // Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ visegA kahA / 483 sirinemicaMdrasUrI subhadae udayaseharujjANe / caunANI saMpatto supattamuNisaMgao sugao || 224 || to tuTTaNaM rannA niyaMgalaggaM samaggamAbharaNaM / tassa viinaM sahasA samuDio sUrinamaNatthaM // 225 // sUricaraNAraviMdaM vaMde desaNaM ca suNiUNa / rajjammi jayAnaMda kumaraM ThAvei gihapatto // 226 // ucchapaNApurassaramiha rAyA sUripApAsamma / giNi dikkhaM sikkhAdurgaM ca taha jAi mokkhevi || bhajAu viharaNaM bhavam bhImammi jiNamayaM pappa | kaivayabhavANa majjhe sijjhissaMtIha yakammA || to jaha imiNA puMgaveNa vIyaM gugavyayaM dhariyaM / asimakamiti akkhaliye jAvajIvapi // taha annehivi bhavyehiM bhAvibhadehiM devanivekvaM / pAleyacyo triyamo niyamA kaMThadvipajiehiM // 230 // // iti bhogaparibhogate vizvasenakumArakathAnakaM paJcAnicAra kathAsamanvitaM samAptam // iti yAvatkimapi bhaNivyanti tAvatpratihArasUcitaH prAptaH / udyAnapAlapuruSo vijJapayati nRpaM natvaivam / / 2232 // zranicandrasUriH subhadra udayazekharodyAne / caturjJAnaH saMprAptaH supAtramunisaMgataH sugataH // 224 // tatastuSTena rAjJA nijAGgalagnaM samagramAbharaNam / tasmai vittIrNa sahasA samutthitaH sUrinamanArtham || 225 // sUricaraNAravindaM vanditvA dezanAM ca zrutvA / rAjye jagadAnandaM kumAraM sthApayati gRhaprAptaH || 226 // utsarpaNA purassara miha rAjA sUripAdapArzve / gRhNAti dIkSAM zikSAdvikaM ca tathA yAti mokSe'pi // 227 // bhArye vihRtya bhave bhIme jinamataM prApya / katipayabhavAnAM madhye setsyata iha dhutakarme // 228 // tato yathA'nena nRpapuGgavena dvitIyaM guNavataM ghRtam / ativiSamasaMkaTe'pyaskhalitaM yAvajjIvamapi // 229 // tathAnyai bhanyairbhAbhiderdedanirapekSama / pAlayitavyo niyamo niyamAtkaNThasthita jIviteH // 230 // ZVI baiMka Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asyAM zAstramAlAyAM mur3itA granthAH / (1) surasundarIcariaM / prAkRtabhASAyAM catuHsahastragAthAbaddho'yaM granthaH / atrAdhikRtakathA saralayA 'tha ca sarasayA bhASayA pratipAditA / viSamasthaleSu saMskRtaparyAyaSTippanakamapyakAri / anekajJAtavyavRttAntaparipUrNayA saMskRtabhASAtmikayA vistIrNayA prastAvanayA vibhUSitam / vidvdbhibhuuyH| prazaMsitam / sAdhAraNapatrAtmakasya mUlyaM 2-0-0 uccapatrAtmakasya mUlyaM 3-0-0 (2) haribhadrasUricaritram / suprasiddhajanananthakArasya haribhadrasUreritihAsaviSayamadyAvadhi samu palabhyamAnaM samastamapi vRttaM mahatA parizrameNa samAsAdyAtra saMkalitam / aitihAsikadRSTyA likhitamidaM pustakaM prastutaviSaye'tyupayuktatAmadvitIyatAM ca bibharti / sudRr3hapatraSu mudritasyApyasya mUlyaM 0-4-0 (3) saptasaMdhAnamahAkAvyam / atra RSabhanAtha-zAntinAtha-neminAtha-pArzvanAtha-mahAvIrasvAmikRSNa rAmacandrANAM saptAnAmapi mahAtmanAM vibhinnaghaTa nAzAlInyapi caritrANi sadRzaireva zabdavinyAsaH pratipAditAnIti viduSAmatyAzcaryakaro'dRSTapUrvazcAyaM grantho mahatA parizrameNopalabhya" saMzodhya ca prakAzitaH / viSamasthaleSu TippanenApyalaMkRtaH / sudRDhapatreSu mudritasyApyasya mUlyaM 0-8-0 (4) supAsanAha cri| prathamo bhAgaH / saMskRtacchAyAsahitaH / pustakAkArasya mUlyaM 2-0-0 patrAkArasya mUlyaM 2-8-0 (5) First Principles of Jaina Philosophy (second Edition) A succint summary of Jaina Metaphysics and Logic, by H. L. Jhaveri. Price 0-10-0. (6) zrIzAntinAthacaritram / mahopAdhyAyazrImeghavijayagaNiviracitam / naiSadhIyamahAkAvyasamasyApUrtyA'tra zrIzAntinAthacaritraM cittAkarSakatayA vyAvarNitam / mUlyaM 1-0-0 mudrayamANoM ( In the Press ) (1) supAsanAhacariaM / tRtIyo bhAgaH / (2) rayaNaseharakahA / zrIjinaharSagaNiviracitA prAkRtagadyapadyamayI parvAtithiphalapratipAdanaparA laghIyasI athaca vicitraghaTanAGkitA rasasudhAvarSiNI kathA / saMskRtacchAyayA alaMkRtA / mudrayiSyamANA: ( Under preparation ) (1) praakRtsuuktrtnmaalaa| prAcInAnAM subhASitAnAM vividhaviSayaparANAmatra saMgrahaH / saMskRta cchAyayA AGglabhASAnuvAdena ca vibhUSitA / By Baboo Puranchand Nahar M. A., B. L., High Court Vakil, Calcutta. ( gaahaarynnkoso| zrIjinezvarasUriviracitaH / sNskRtcchaayaashitH| (3) mahivAla criaN| zrIvIradevagaNivinirmitam / saMskRtacchAyAvibhUSitam / patrAdipreSaNasthAnamjaina vividha sAhitya zAstramAlA kAryAlaya, banArasa sittii|