________________
३२३
पउमकहा। इय मह अणुरोहेणं सेणाणी नरवई सयं गंतुं । विनविउं हक्कारउ मं तत्थ, तओ य सो पुरिसो॥५७॥ तं कहइ दंडवइणो, करेइ सोवि हु तहेव तं सव्वं । उग्घाडइ मंजूसं तं नरवइणो पुरो मंती ॥५८॥ वेणीपाणिं पिच्छइ मंतिसुयं तत्थ नरवरो तत्तो । भणइ अमच्च ! किमेयं, विन्नवइ तओ य सो सव्वं ॥५९।। नेमित्तियपडिपुच्छणमंजूसापुत्तपक्खिवणपभिंइ । वुत्तंतं, तो राया भणइ विलक्खो पयडमेवं ॥६०॥ कस्सवि विलसियमेयं मन्ने केलीकिलस्स देवस्स । मंजूसाए मज्झे एसा कह अन्नहा वेणी ? ॥६॥ ता नो इममच्छरियं, दो अच्छरियाई मचलोयम्मि । मह रन्नो तुच्छत्तं मइविहवो तह अमञ्चस्स ।।६२॥ इय विसमम्मिवि बुद्धीए जस्स तह कहवि अहह विष्फुरियं। सुपइट्टियपि वयण इमंपि जह अन्नहा जायं ॥ यथा किल;
" अन्यथा शास्त्रगर्भिण्या धिया धीरोऽर्थमीक्षते । स्वामीव प्राक्तनं कर्म विदधाति तमन्यथा ॥" इय संढोइयवसणं पुराकयं निविवेयसिररयणं । सामि च ममं सचिवेण तहवि कयमप्पणो कुसलं ॥६४॥ एतच्च सत्यापितम् ;
" निजकर्मकरणदक्षः सह वसति दुरात्मनापि निरपायम् । किं न कुशलेन रसना दशनानामन्तरे चरति ॥" इय भणिवि नरिंदेणं सचिवो सम्माणिओ सुयसमेओ । एत्तो कुमरीए सिरे वेणीवि तहटिया दिहा।।६५।। ता वीरसावय ! इमो इमस्सणत्थस्स कारण जाओ । केलीकिलत्तणेणं न कज्जमन्नं इह इमस्स ॥६६॥ तष्पञ्चयं च चिणियं चिक्कणकम्मं इमेण इय एस । अणुसासिज्जइ एवं, इय सोउ वंतरो भणइ ॥६७॥ इत्तो नो इय काहं, भणइ मुणी जुत्तमेयमन्नं च । संघप्पओयणेसु वावारिजउ सया अप्पा ॥६८॥ इहपुन्वभवकयाण मुंचसि पावाण जेण, तह होइ । सुलहा धम्मे बोही, तं पडिवजिय गओ सोवि ॥६९॥
इति ममानुरोधेन सेनानीनरपतिं स्वयं गत्वा । विज्ञप्य हक्कारयतु मां तत्र, ततश्च स पुरुषः ॥१७॥ तत्कथयति दण्डपतये, करोति सोऽपि खलु तथैव तत्सर्वम् । उद्घाटयीत मञ्जूषां तां नरपतेः पुरो मन्त्री॥१८॥ वेणीपाणिं पश्यति मन्त्रिसुतं तत्र नरवरस्ततः । भणत्यमात्य ! किमेतत्, विज्ञपयति ततश्च स सर्वम् ॥५९॥ नैमित्तिकपरिपृच्छामञ्जूषापुत्रप्रक्षेपणप्रभृतिम् । वृत्तान्तं, ततो राजा भणति विलक्षः प्रकटमेवम् ॥६॥ कस्यापि विलसितमिदं मन्ये केलीकिलस्य देवस्य । मञ्जूषाया मध्ये एषा कथमन्यथा वेणी ? ॥६१॥ तस्मान्नो इदमाश्चर्य, द्वे आश्चर्ये मर्त्यलोके । मम राज्ञस्तुच्छत्वं मतिविभवस्तथाऽमात्यस्य ॥६२॥ इति विषमेऽपि बुद्ध्या यस्य तथा कथमप्यहह ! विस्फुरितम् । सुप्रतिष्ठितमपि वचनमिदमपि यथाऽन्यथा जातम् ।। इति संढौकितव्यसने पुराकृत निविवेकशिरोरत्ने । स्वामिनि च मयि सचिवेन तथापि कृतमात्मनः कुशलम् ॥६४॥ इति भणित्वा नरेन्द्रेण सचिवः सम्मानितः सुतसमेतः । इतः कुमार्याः शिरसि वेण्यपि तथास्थिता दृष्टा ॥६५॥ तस्माद् वीरश्रावक ! अयमस्यानर्थस्य कारणं जातः । केलिकिलत्वेन न कार्यमन्यदिहास्य ॥६६॥ तत्प्रत्ययं च चितं चिक्कणकर्माऽनेनेत्येषः । अनुशिष्यत एवं, इति श्रुत्वा व्यन्तरो भणति ॥६७॥ इतो नो इति करिष्ये, भणति मुनिर्युक्तमेतदन्यच्च । संघप्रयोजनेषु व्यापार्यतां सदाऽऽत्मा ॥६॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org