Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ padArtha prakAza bhAga-25 'vinayakuzalagaNiviracita svopajJavRttisahita maMDala prakaraNamAM padArthasaMgraha tathA gAthA-anuvAda svopajJa TIkA pa.pU.A. zrImad vijayahemacandrasUrIzvarajI mahArAja
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ || jayau savvaNasAsaNa-zrI vardhamAna svAmine namaH | Tii zrI prema-bhuvanabhAnu-padma-jayaghoSa-hemacaMdragurUbhyo namaH | dila padArtha prakAza CI-5 vinayakuzalagaNiviracita vapajJavRtti sahita che hI maMDala prakaraNama padArthasaMgraha tathA gAthA-anuvAda svopajJa TIkA -: preraNAstrota : parama pUjya vairAgyadezanAdakSA - AcAryadeva zrImad vijaya hemacandrasUrIzvarajI mahArAja -: prakAzaka :saMghavI aMbAlAla ratanacaMda jaina dhArmika TrasTa sthApaka : zrAddhavaryA mULIbena aMbAlAla zAha
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja ka ka che . prApti sthAna * pI.e. zAha kvelarsa 110, hIrApannA, hAjIalI, muMbai-400 026. 6 phona : 23522378, 23521108 dilIpa rAjendrakumAra zAha 6, naMdita epArTamenTa, bhagavAna nagarano Tekaro, pAlaDI, amadAvAda-380 007. phona : 26639189 bAbubhAi saremalajI beDAvALA siddhAcala baMglojha, senTa ena hAiskUla pAse, hIrA jaina sosAyaTI, sAbaramatI, amadAvAda-380 005. mo. 9426585904 caMdrakAMta esa. saMghavI 6/bI, azokA kompalekSa, pahelA garanALA pAse, pATaNa-384 265 (u.gu.) phona : 02766-231603 DaoN. prakAzabhAi pI. gAlA bI/6, sarvodaya sosAyaTI, sAMinAtha nagara, sAMghANI esTeTa, ela.bI.esa. mArga, ghATakopara (ve), muMbai-86. phona : 25005837 mo. 9820595049 akSayabhAi je. zAha 502, padma epArTamenTa, jaina derAsaranI sAme, sarvodaya nagara, muluMDa (vesTa), muMbai-400 080. phona : 25674780 mo. 9594555505 jainam parivAra 22, nAkoDA pArka, sineprAiDanI galImAM, kRSNanagaranaroDA roDa, amadAvAda-382346. mo. 89801 21712 prathama AvRtti * nakala : 500 mUlya : 200.00 othI
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9) divyavaMdanA huM parama pUjya siddhAMtamahodadhi AcAryadeva zrImad vijayapremasUrIzvarajI mahArAjA parama pUjya vardhamAnataponidhi AcAryadeva zrImad vijayabhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjA parama pUjya samatAsAgara paMnyAsa pravara zrI padmavijayajI gaNivarya A pUjyonA caraNomAM anaMtazaH vaMdanA zubhAziSa parama pUjya siddhAMtadivAkara gacchAdhipati AcAryadeva zrImad vijayajayaghoSasUrIzvarajI mahArAjAnI amIdaSTi sadA amArI upara varasatI raho.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ gopakArI capakAra tamAro kadiya nA C visarIe) amArA phuTuMbamAMthI dIkSita thayela pa.pU.vairAgyadezanAdakSa AcAryadeva zrImavijayahemacandrasUrIzvarajI mahArAjA -eii calacchi-- pU. pravartinI zrI vasaMtaprabhAzrIjI mahArAja - Iccha pU. sAdhvIjI zrI svayaMprabhAzrIjI mahArAja -eTe kacchapU. sAdhvIjI zrI divyayazAzrIjI mahArAja --hI zakaccha-- A pUjyonA caraNomAM bhAvabharI vaMdanA
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrutabhakidLA lIdhA lAbha zrI mahAvIranagara zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha . zaMkaralena-kAMdivalI (pazcima), muMbai-400 067. phona : 28634628, 2862 6822 saMghanA jJAnanidhimAMthI prastuta maMDala prakaraNa graMthanA prakAzanano saMpUrNa lAbha lIdhela che. anumodana.... anumodanA... . anumodanA...
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSyAnukrama naM. viSaya pAnA naM. acara jyotizcakra 2) cara jyotizcakranI paMktio tathA AkAzamAM temanuM sthAna caMdrAdinA vimAnonI bAhya racanAo ane tenA pramANa 4) sUryanA mAMDalA ane tenI vizeSa mAhitIo 14 5) caMdranA mAMDalA ane tenI vizeSa mAhitIo 6) nakSatranA mAMDalA ane tenI vizeSa mAhitIo pAMca prakAranA mAsa tathA yugAdinI goThavaNa pariziSTa-1 mULagAthA tathA tenuM bhASAMtara 9) pariziSTa-2 mULagAthA tathA svopajJavRtti 111 10) pariziSTa-3 jaina matAnusArI rAzi ataMrgata nakSatronI goThavaNa aMge mImAMsA 157 11) pariziSTa-4/5 TIkAgata pramANono varNAnusArIkrama 161 pramANabhUta graMthono varNAnusArIkrama 12) pustakamAM Avela AkRtio raMgIna ArTa pepara para 8) parii 162
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ ChANe uchaLa che vizvanA tamAma padArtho-cAhe te jIva hoya ke jaDa hoya, badhAja upara dravya-kSetrakALa-bhAvanI eka nizcita asara thatI jovA maLe che. kemesTrInA sUtromAM jaNAvyAM mujaba09=oksIjana, 09=ojhona (jherI vAyu) mAtra 1 paramANu dravyanI A tAkAta ke e prANavAyune prANaghAtakavAyumAM rUpAMtarita karI nAkhe che, sarvajJa bhagavaMto paNa kahe che ke pratyeka dravya-kSetra-kALabhAvanI potAnI AgavI asara hoya che, kyAreka hakArAtmaka to kyAreka nakArAtmaka. A asaro sAmudAyika ane vyaktigata banne rIte thatI hoya che. A prakaraNamAM kALadravyanuM viziSTa ciMtana karavAmAM AvyuM che. hAlamAM huMDA avasarpiNI kALa jyAre cAlI rahyo che tyAre kALanI mahattama nakArAtmaka asara sAmudAyika draSTithI thai rahI che. prazna thAya ke jIva ane jaDa suSTi para eka sAthe AvI nakArAtmaka asara pADanAru kALatattva zuM che ? tenuM svarupa zuM che ? jUnAne navuM ane navAne jUnuM banAvanAru, matalaba padArthanA svarUpanA alaga-alaga paryAyo-avasthAone sUcavanAra kAla dravyano ajIvanA peTAbhedamAM samAveza thAya che. prastutamAM kALanI oLakha, kALanuM svarUpa jyotiSanA bhedAtmaka sUrya-caMdragraha-nakSatra-tArAnA vimAno je bhinna bhinna ratnomAMthI banyA che te vimAnonI gati, tenA paraspara yogo, ayano, maMDalo dvArA apAya che. tenI eka viziSTa asara jagatanA tamAma padArtho para thAya che. ( te kALanA be bheda che 1) avasthita kALa 2) anavasthita kALa A prastutamAM Ano artha evo karI zakAya ke je kALa haMmezA amuka niyata prakAre potAno prabhAva batAve te kALa avasthitakALa, ane je kALa alagaalaga dravya-kSetra-kALa-bhAvanA avacchedathI potAno prabhAva paNa bhinna bhinna prakAre batAve te anavasthita kALa... prastuta pustakamAM uparokta 2 prakAranA kALanI vicAraNA che, aDhIdvIpanI bahAra avasthita kALa che. aDhI dvIpamAM paNa akarmabhUmimAM avasthita kALa hoya " che chatAM kalpavRkSAdinA prabhAvathI kALano prabhAva khulIne dekhAto nathI paNa 5, mahAvidehamAM avasthita kALa hovA chatAM teno prabhAva AMkhe uDIne vaLage che
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ jyAre bharata-airavatamAM anavasthita kALa che ane kALanI mahattama asara A banne kSetra para thatI jovA maLe che. - sUrya-caMdra AdinI gati, grahaNa, nakSatra-graho sAthenA paraspara yogo A badhAnI alaga-alaga eka viziSTa asara AkhA jagat upara thAya che, Ama khagoLa vijJAnamAM sUrya-caMdrAdinI gati-grahaNa-yogonI jANakArI maLe che ane jyotiSa vijJAnamAM tenAthI thatI hakArAtmaka-nakArAtmaka asaronI jANakArI maLe che. prastuta pustakamAM sarvajJakathita jIvAjIvAbhigama vagere AgamomAMthI tathA pU.municaMdrasUrijI kRta maMDalavicAra kulaka vagere prakIrNaka zrutagraMthonA AdhAre pU.A.vijaya senasUrIzvarajI ma.sA.nA ziSyaratna vidvAnaziromaNi paMDita vinayakuzalagaNi dvArA racita maMDala prakaraNamAM khagoLa vijJAnanA padArthone saraLatAthI tathA Thera Thera citrasamajUtipUrvaka samajAvavAmAM Avela che, sAthe-sAthe kSetra loka-prakAza graMthanA amuka padArtho paNa samAviSTa karavAmAM AvyA che. A - sUrya-caMdranA maMDalo-ayano ane khAsa karI nakSatronI AkAzamAM goThavaNa, caMdra-sUrya sAthe tenA yogonI rasaprada mAhiti A badhuM ja prastuta pustakamAM AvarI levAmAM AvyuM che. - khagoLa tathA jyotiSa aMgenI jANakArI meLavavAnA icchukoe nakSatrono caMdra sAthe yoga A prakaraNa to avazya vAMcavA jevuM che. Adhunika vijJAna tathA avakAzI nirIkSaNano samanvaya karA zAstrIya padArthono sUkSma draSTithI vicAra karatA deva-gurU-kRpAthI je phuraNAo thai tenA AdhAre nakSatranA yogonuM vivecana lakhyuM che. pratyeka jijJAsuo A prakaraNa to avazya vAMce evI namra bhalAmaNa. prastuta pustakamAM pratyeka tithinA divase sUryAstanA samaye AkAzamAM sUrya-caMdranuM sthAna ane tithino samaya, sUrya-caMdrano merU(kendra)thI racAto khuNo vagerenI rasaprada mAhitI citra sahita Apela che. - mArI maMdamatinA AdhAre jaina mata anusArI rAzinI aMtargata kyA nakSatro hovA joie tenI vicAraNA pariziSTa naM. 3 mAM karela che, A aMge vidvAnone vadhu saMzodhana karI satya tattvano nirNaya karavA vinaMti che. vicAratA khyAla Ave ke vartamAnanI pravRtti prabhubhASita mArgathI keTalI vegaLI che ane tethI ja puSkaLa zramadAna chatAM dhAryuM pariNAma kema maLatuM nathI ? sugRhIta nAmadheya paramakAruNika guruparaMparAnuM RNasmaraNaH vaMdana ho, zrutajJAnanI nirmaLa paraMparAnA dhAraka, cAhaka ane vAhaka, - pa.pU. siddhAMtamahodadhi AcArya bhagavaMta zrImad vijaya premasUrIzvarajI ma.sA. nA caraNomAM.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ * pa.pU. tapa-tyAga-titikSAmUrti AcArya bhagavaMta zrImad vijayabhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA.nA caraNomAM. .pU. samatAsAgara paMnyAsa pravara pAvijayajI gaNivaranA caraNomAM. - pa.pU. gItArtha mUrdhanya, AgamadivAkara gacchAdhipati AcArya bhagavaMta zrImad vijayajayaghoSasUrIzvarajI ma.sA.nA caraNomAM. - pa.pU. vairAgyadezanAdakSa padArthaprakAzazreNi preraka dAdA gurudeva AcArya bhagavaMta zrImad vijaya hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. nA caraNomAM jIvananA pratyeka tabakke vAtsalya ane viziSTa mArgadarzana purU pADanArA, sahastrakuTa tapa ArAdhaka, hRdayasparzI pravacanakAra pU.pU. gurUdeva paMnyAsapravara zrI saMyamabodhivijayajI gaNivara nA caraNomAM. * khUba sUkSmatAthI prastuta graMthanuM saMzodhana karI ApanArA pa.pU. virya ratnabodhivijayajI ma.sA. nA caraNomAM. A uparAMta citro banAvavA tathA suMdara akSaromAM lakhANa taiyAra karavAmAM satata sahAyaka bananAra laghu gurUbaMdhu pU. munirAja zrI dhanyabocivijayajI ma.sA. Adi zramaNapuMgavo, tathA pU. bApajI ma.sA. nA samudAyanA sA. zrI namrAzayAzrIjI (bena ma.sA.) ma. Adi anekanI sahAyathI A kArya zakya banyuM che. te sarvene paNa A prasaMge kRtajJatApUrvaka vaMdana karuM chuM. * pU. pravartaka kAMtivijayajI gaNivaranA ziSya (aneka tAtvika graMthonA saMzodhaka-saMpAdaka) munipravara pU. caturavijayajI ma.sA. dvArA vi.saM. 1978mAM prakAzita maMDala prakaraNa pustakano ja atre AdhAra lIdho che, teonA caraNe paNa vaMdana. pUrva prakAzaka zrI jaina AtmAnaMda sabhA-bhAvanagarano paNa khUba-khUba AbhAra. - svaccha ane sughaDa prinTiMga kArya zIdhra karI ApIne sahAyaka bananArA zubhAya-ArTanA dinezabhAi muDakarNI tathA citra nirmANanA komyuTara varkamAM sahAyaka thanAra riddhi grAphIksa-piyuSabhAine paNa dhanyavAda. pustaka prakAzanamAM saMghanA jJAnakhAtAmAMthI udAratAbharyo lAbha lai mahAna sukRta upArjanAra. zrI mahAvIranagara zve.mU.pU. jaina saMgha-zaMkaralena, kAMdivalInI khUba anumodanA. * prastuta pustakanA abhyAsathI sau koi jIvo AtmakalyANamAM sthira bane - eja abhyarthanA...prabhuvacanothI virUddha kaMipaNa jaNAya to vidvAnone dhyAna doravA namra vinaMti. pU.paM. zrI saMyamabodhi vi. gaNivara ziSyANa muni kRpAbodhi vi. junAgaDha, vai.su.15
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakIya padArtha prakAza bhAga-25ne prakAzita karatA Aje ame atyaMta AnaMda anubhavIe chIe...paramopakArI pUjya gurUdevazrI vairAgyadezanAdakSa AcAryadeva zrImad vijaya hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAe zAsanarakSA ane zAsana sevAnA eka paNa yogane sAdhavAmAM jIvanabhara pAchuM vaLIne joyuM nathI. temAMya zrutabhakti e temano jANe zvAsa prANa...saMyamajIvananA prAraMbhikakALanA abhyAsa daramyAna puSkaLa graMthonA padArthonuM saMkalana karI divasarAta pATha karela...pUjyazrInA e padArthonA saMkalanane prakAzita karavAnA lakSya sAthe zarU thayelI amArI yAtrAmAM have pUjyazrInA ziSya-praziSyAdi varganuM paNa pIThabaLa maLatuM thayuM che.. padArtha prakAza bhAga-25mAM vi.saM. 165ra mA varSe mulatAnanagare zrI vinayakuzalagaNie racela maMDala prakaraNa svopajJavRttinA padArtha saMgraha, mULa gAthA-anuvAda, svopajJa TIkA Adine ame prakAzita karI rahyA chIe...jaina khagoLa viSayaka bharapura mAhitIothI sabhara A graMtha anekAneka Agama graMthonA ane Akara graMthonA abhyAsamAM sahAyaka banaze, A graMthonA padArthonuM saMkalana pa.pU. zrutasaMrakSaNodyamI gurUdevazrI hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. nA ziSyaratna 5.pU. paMnyAsajI zrI saMyamabodhivijayajI ma.sA.nA ziSyaratna pa.pU. munirAjazrI kRpAbodhivijayajI ma.sA. e ghaNI ja mahenatathI karela che. pUjyazrIno khUba-khUba AbhAra...A saMkalananI vizeSatA e che ke padArthabodha spaSTa karavA 40 thI adhika citro tathA aneka koSTako dvArA graMthane samRddha karavAmAM Avyo che. ghaNA citro to prathama ja vAra banAvavAmAM AvyA che. pUjyazrInI RtopAsanAnI aMtarathI anumodanA...
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastuta padArtha saMgrahanuM saMzodhana vidvadarya pa.pU. munivara zrI ratnabodhivijayajI ma.sA.e potAnI sUkSmadaSTithI karI Apela che. pUjyazrInA caraNomAM paNa natamastake vaMdanA... zrI jaina AtmAnaMdasabhA-bhAvanagara dvArA vi.saM. 1978 mAM eTale ke AjathI 94 varSa pU. pravartaka zrI kAMtivijayajI ma.sA.nA ziSyaratna pa.pU. munirAja zrI caturavijayajI ma.sA. nA saMpAdanapUrvaka A graMtha prakAzita karela. pUrva saMpAdaka ane pUrva prakAzakanA ame khUba khUba RNI chIe. ane AbhAra vyakta karIe chIe... A pustakanuM suMdara mudraNa karanAra zubhAya ArTavALA dinezabhAi muDakarNI tathA prAraMbhika tabakke citra nirmANamAM sahAyaka bananAra amadAvAda sthita riddhi grAphiksavALA piyuSabhAino khUba khUba AbhAra mAnIe chIe. A pustakanA adhyayana dvArA vItarAgavacanonA sAratattvane pAmI sahu koi samyajJAna-darzana-cAritrarUpa e ja maMgala zubhAzilASA.. lI.. saMghavI aMbAlAla ratanacaMda jaina dhArmika TrasTa TrasTIgaNa tArAcaMda aMbAlAla zAha, dharaNendra aMbAlAla zAha puMDarIka aMbAlAla zAha, mukeza baMsIlAla zAha upendra tArAcaMda zAha
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa.pU. vairAgyadezanA AcArya bhagavaMta zrImad vijaya hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA dvArA likhita-saMpAdita-saMkalita prerita graMthonI sUci | gujarAtI sAhitya (1) padArthaprakAza bhAga-1 (jIvavicAra-navatattvano padArthasaMgraha tathA gAthA-zabdArtha) (2) padArthaprakAza bhAga-2 (daMDaka-laghusaMgrahaNIno padArthasaMgraha tathA gAthA-zabdArtha) | (3) padArthaprakAza bhAga-3(1lA, rajA karmagraMthano padArthasaMgraha tathA gAthA-zabdArtha) (4) padArthaprakAza bhAga-4 (3jA, 4 thA karmagraMthano padArthasaMgraha tathA gAthA-zabdArtha) (5) padArthaprakAza bhAga-5 (traNa bhASyano padArthasaMgraha tathA gAthA-zabdArtha) (6) padArthaprakAza bhAga-6 (pAMcamA karmagraMthano padArthasaMgraha tathA gAthA zabdArtha) (7) padArthaprakAza bhAga-7 (chaTTA karmagraMthano padArthasaMgraha tathA gAthA-zabdArtha) (8) padArthaprakAza bhAga-8 (bRhatsatrasamAsa ane laghukSetrasamAsano padArthasaMgraha tathA gAthA-zabdArtha) (9) padArthaprakAza bhAga-9 (bRhastetrasamAsa ane laghukSetrasamAsano padArthasaMgraha tathA gAthA-zabdArtha) (10) padArthaprakAza bhAga-10 (karmaprakRti baMdhanakaraNano padArthasaMgraha tathA gAthA| zabdArtha) (11) padArthaprakAza bhAga-11 (karmaprakRti saMkramakaraNa, udvartanAkaraNa, apavartanAkaraNanA padArthasaMgraha tathA gAthA-zabdArtha) (12) padArthaprakAza bhAga-12 (karmaprakRti udIraNAkaraNa, upazamanAkaraNa, nidhattikaraNa, nikAcanAkaraNano padArthasaMgraha tathA gAthA-zabdArtha) (13) padArthaprakAza bhAga-13 (karmaprakRti udayAdhikAra tathA sattAdhikArano padArthasaMgraha tathA gAthA-zabdArtha) (14) padArthaprakAza bhAga-14 (zrImullakabhavAvaliprakaraNa, zrIsiddhadaMDikAstava, zrIyonistava ane zrIlokanAlikAtrizikAno padArthasaMgraha tathA mULagAthA zabdArtha). (15) padArthaprakAza bhAga-15 (zrIkAyasthitistotra, zrIlaghualpabadutva, zrIdehasthitistava, zrIkAlasaptatikA prakaraNa, zrIvicArapaMcAzikA, zrIpudgalaparAvartastotra, zrIaMgulasattarI, zrIsamavasaraNastavano padArthasaMgraha tathA mULagAthA-avacUri)
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) padArthaprakAza bhAga-16 (zrItattvArthAdhigamasUtrano padArthasaMgraha tathA gAthA-zabdArtha) (17) padArthaprakAza bhAga-17 (zrIzrAvakavratabhaMgaprakaraNa ane zrIgAMgeyabhaMga prakaraNano padArthasaMgraha tathA mULagAthA-avacUri) (18) padArthaprakAza bhAga-18 (zrIsiddhaprAkRta ane zrIsiddhapaMcAzikAno padArthasaMgraha tathA mULagAthA-TIkA-avacUri) (19) padArthaprakAza bhAga-19 (saMskRta niyamAvalI) (20) padArthaprakAza bhAga-20 (zrIvicArasaptaptikAno padArthasaMgraha tathA mULagAthA-TIkA) (21) padArthaprakAza bhAga-21 (zrIguruguNaSatrizatpatrizikAno padArtha-saMgraha tathA mULagAthA-TIkA) (22) muktinuM maMgaladvAra (catu zaraNa svIkAra, duSkRtagaha, sukRtAnumodanAno saMgraha) (23) zrI sImaMdharasvAmInI ArAdhanA (mahimAvarNana-bhaktigIto vagere) (24) cAturmAsika ane jIvananA niyamo (25) vIza viharamAna jina sacitra (26) vIza viharamAna jina pUjA (27) baMdhanathI mukti tarapha (bAravrata tathA bhava-AlocanA viSayaka samajaNa) (28) namaskAra mahAmaMtra mahimA tathA jApa noMdha (29) paMcasUtra (sUtra 17) sAnuvAda (30) tattvArtha uSA (le. pU.A. zrI bhuvanabhAnusUri ma.sA.) (31) sAttvikatAno teja sitAro (pU.paM. padmavijayajI ma.nuM jIvana sacitra) (32) premaprabhA bhAga-1 (pU.A. premasUri ma.nA guNAnuvAda) (33) premaprabhA bhAga-2 (vividha viSayonA 160 zloko sAnuvAda) (34) premaprabhA bhAga-3 (brahmacaryasamAdhi aMge zAstrIya zloko-vAkyo sAnuvAda) (35) sAdhutAno ujAsa (le.pU.paM. padmavijayajI ma.) (premaprabhA bhAga-4) (36) vairAgyazataka, indriyaparAjayazataka, siMdUraprakaraNa, gautamakulaka sAnuvAda (le.pU.A. jayaghoSasUri ma.sA.) (premaprabhA bhAga-5) (37) guru dIvo, guru devatA (premaprabhA bhAga-6) (38) prabhu ! tuja vacana ati bhaluM (premaprabhA bhAga-7) (39) samAdhi sAra (premaprabhA bhAga-8)
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ (40) prabhu ! tuja vacana ati bhaluM bhAga-2 (premaprabhA bhAga-9) (41) kAma subhaTa gayAM hArI (premaprabhA bhAga-10) (42-43)gurunI zIkhaDI, amRtanI velaDI bhAga-1, 2 (premaprabhA bhAga-11,12)| (44) paramaprArthanA (arihaMta vaMdanAvalI, ratnAkara paccIzI, AtmaniMdA dhAtrizikA Adi stutiono saMgraha) | (45) bhaktimAM bhIMjANA (le. pU.paM. padmavijayajI gaNivarya) (upA. vIravijayajI ma. kRta snAtranuM gujarAtImAM vivecana) (46) AdIzvara alabelo re (sa. pU. gaNi kalyANabodhivijayajI ma.) (zatruMjaya tIrthanA caityavaMdano-stutio-stavanono saMgraha) (47) upadhAnatapavidhi (48) ratnakukSI mAtA pAhiNI (49) satI-sonala (50) nemidezanA (51) naraka duHkha vedanA bhArI (52) paMcasUtranuM parizIlana (53) pUrvajonI apUrva sAdhanA (mULa) (54) pUrvajonI apUrva sAdhanA (sAnuvAda) (55) adhyAtmayogI (pU.A. kalApUrNasUrijInuM saMkSipta jIvanadarzana) (pa6) citkAra (57) manonuzAsana (58) bhAve bhajo arihaMtane (59) lakSmI-sarasvatI saMvAda (60-62) arihaMtanI vANI haiye samANI bhAga-1, 2, 3 (63-64) rasathALa bhAga-1, 2, 3, 4 (65) samatAsAgara (pU.paM. padmavijayajI ma.nA guNAnuvAda) (66) prabhu darisaNa sukha saMpadA (67) zuddhi (bhava-AlocanA) (68) RSabha jinarAja muja Aja dina atibhalo (69) jayavIyarAya (70) pratikAra (71) tIrtha-tIrthapati (72) vedanA-saMvedanA aMgrejI sAhitya (1) Ashining Star of Spirituality ("sAtvikatAno teja sitAro'no anuvAda) (2) Padartha Prakash Part-1 (jIvavicAra-navatattva) (3) Pahini-A Gem-womb Mother (ratnakukSI mAtA pAhiNIno anuvAda) saMskRta sAhitya (1) samatA racaritam (pU.paM. padmavijayajI ma.nuM jIvana caritra) uparokta pustakomAMthI koipaNa pustakanI pUjya sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtone tathA zrAvaka-zrAvikAone jarUra hoya to amane jANa karazo.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ makara rAjA nA namaH revows : -- | maMgala prakaraNa (padArtha saMgraha) jabUdIpa, dhAtakIkhaMDa, ardhapuSkaravaradvIpathI yukta aDhI dvIpamAM sarvamadhyamAM 1 lAkha yojana UMco (sudarzana nAmano) merUparvata Avelo che. dhAtakIkhaMDa, puSka rAdhadvIpamAM paNa pUrva-pazcima bhAganA thaine 4 merU 84000 yo. UMcA rahelA che. paNa jaMbUdvIpanA merUne kendramAM rAkhI samabhUtalAthI (jamInano sarva sAmAnya avayava-jyAMthI badhA mApanI gaNatarI thAya che.) 790 yojanathI 900 yojana sudhImAM aDhI dvIpanA caMdra-sUrya-graha-nakSatra-tArAnA jyotiSa devAnA vimAno satata pharI rahyA che. paribhramaNazIla te vimAno cara kahevAya che. aDhI dvIpanI bahAranA asaMkhya dvIpa-samudromAM rahelA caMdrAdi jyotiSa devonA vimAno sthira hoya che mATe tene acara vimAno kahe che. cara-amara ema be bhAgamAM vaheMcAyelA jyotikSakane vyavasthita rIte samajavA nIcenA dAronuM varNana karavAmAM Ave che. dvAranI saMkhyA A , dvAranuM nAma acara jyotizcakra cara jyotikSakanI paMktio ane AkAzamAM temanuM sthAna. caMdra AdinA vimAnonI bAhya racanAo tathA tenuM pramANa. sUryanA mAMDalA ane tenI vizeSa mAhitIo tathA divasa rAtanA bheda. caMdranA mAMDalA ane tenI vizeSa mAhitIo. nakSatranA mAMDalA ane tenI vizeSa mAhitIo tathA sUryacaMdra sAthe teno yoga. pAMca prakAranA mAsa ane yuganI Adi. - - - - -
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ po 50 Gori ke 1. acara jyotizcaka 2 3 (aDhI dvIpanI) bahAra eTale ke puSkarAI dvIpa pachI rahelA mAnuSottara parvatathI mAMDI svayaMbhUramaNa samudranA aMta sudhI eTale ke rAjalokanI pUrNAhUti thAya ane alakAkAza zarU thAya tyAM sudhImAM uttarottara dviguNadviguNa mApanA valayAkAre asaMkhya dvIpa-samudra rahelA che ane te asaMkhya dIpasamudramAM asaMkhya caMdra-sUryanA vimAno rahelA che. tathAsvabhAvathI teo kAyama mATe sthira ja hoya che. Ane acara jyotizcakra kahe che. merU parvatathI badhI bIju 1121 yo. choDIne cara jyotizcakra zarU thAya che te mAnuSottara parvata sudhI hoya che. tyAra bAda acara jyotizcakra che ane te alokathI 1111 yo. aMtara rAkhIne rahelA che. ( cara tathA acara jyotiSacakra AkRti: 1 1121 co. { _ 1 0 1111 co. meru cara jyotiSacakra acara jyotiSacakra alokA. kAza mAnuSottaraparvatA eka yojananA pramANAMgula mujaba 61 bhAga karI temAMthI amuka bhAga letA caMdra AdinA acara vimAnonuM mApa Ave che. eTale ke, * puSpavarArdha ti apanAma:
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ laMbAi pahoLAi UMcAi yo. 24 yo. hy myn mwj graha ja yo. 4 yo. 1 gAu 3 gAu gAu 1 gAu 3 gAu 14 gAu nakSatra 3 gAu |gAu tArA | gAu A badhAja vimAno eka sthAne avasthita hoya che, mATe * jyAM sUrya hoya tyAM...haMmezA divasa ja hoya, jyAM caMdra hoya tyAM haMmezA rAta ja hoya che. vaLI, sUrya-caMdra atyaMta uSNa ke atizata na hoya. * ardhakoThAnA phaLanA AkAravALA badhAja vimAno hoya che. tu mATe nIcethI ApaNane goLa lAge che. vimAnonI upara killo-nagara jevI vyavasthA hoya che ane temAM utpanna thayelA jyotiSa nikAyanA devo pota-potAnA pUrvakRta puNyone bhogave che. cara vimAnanA devonI UMcAi-AyuSya mujaba ja A acara vimAnone devonI UMcAi-AyuSya hoya che. 28 nakSatro hovA chatAM ahIM (aDhI dvIpanI bahAra) kAyama mATe badhA caMdro abhijItu nakSatranA yogathI yukta hoya che, badhAja sUryo puSya nakSatranA yogathI yukta hoya che. | * sthira caMdra-sUryanI paMkti bAbata ghaNA mato che, te saMgrahaNIvRtti vageremAMthI jANI levA.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ po p er A 2. cara jyotizcakanI paMktio - - tathA AkAzamAM temanuM sthAna che nAma 132 jyotizcakramAM mukhya caMdra che. caMdra-sUrya baMnne indro che ane graha, nakSatra, tArA temano parivAra che. 1 caMdranA parivAramAM 1 caMdra-1 sUrya, 88 graho, 28 nakSatro, 66,975 koDA koDI tArA hoya che. (2) aDhI dvIpamAM kula maLI sUrya-caMdranI saMkhyA 132 che. tenI goThavaNa nIce mujaba che. jyotiSa jaMbU- | lavaNa | dhAtakI, kALo- | ardha vimAnanuM dvIpamAM | samudramAM khaMDamAM | dadhimAM | puSkara dviIpamAM caMdra 12 | 42 72 ra 1ra | 42 | 72 132 nakSatra 2842 2884 28x12 | 28442 | 28472 =56 | =112 3696 =336 ] =1176 | x2016 graho 884ra | 8884 | 8841ra | 88442 | 88472 || =176 | =35ra | =1056 =3696 | =6336 !" tArA 669 75 669756697 5 66975 669 75h (kk = | kk x 2 | kk x4 |kk x 12 kk x 42 |kk x 72 koDAkoDI) =1339 5 =2679=8037281295=48222588407 zUnya 15 zUnya 16 zUnya 16 zUnya 15 zUnya 16" zUnya 16 ahIM yAda rahe ke, (1) lavaNa samudramAM dakSiNanA 2 sUryamAMthI 1 zikhAnI aMdara che, bIjo bahAra che. (2) lavaNa samudramAM uttaranA 2 sUryamAMthI 1 zikhAnI aMdara che, bIjo bahAra che.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ lavaNa samudramAM 4 caMdro paNa A ja rIte jANavA... jaMbudviIpanA merune kendramAM rAkhI sUrya-caMdra vagere phare che. meruparvatanI AjubAju jaMbUdvIpamAM barAbara sAma-sAme 1-1 sUrya ane 1-1 caMdra = phare che. AkRti : 2 [ merUnI AsapAsa sUrya-caMdranuM paribhramaNa 4 _) jaMbUdvIpa AD meru meru A ja paMktiomAM kramaza : samazreNie lavaNa samudramAM 2, dhAtakIkhaMDa mAM 6, kALodadhimAM 21, ardhapuSkaravara dvIpamAM 36, caMdra-sUrya kramaza: rahyA che kramaza: vadhu zIghragatithI merUparvatanI AsapAsa satata phare che... Ama kula caMdranI-66, sUryanI 66 paMktio potAnA parivAra sAthe satata sudarzana merUnI AsapAsa phare che. ane bIjI bAju paNa 66-66nI paMkti phare che. eTale sUryanI tathA caMdranI be paMkti phare che, dareka paMktimAM 66 sUrya-caMdra hoya che. A sAthe 28 nakSatronI 1 eTale 28 4 66 nakSatronI paMkti merUnI eka bAju tathA 28 x 66 nakSatronI paMkti merUnI bIjI bAju paNa satata phare che. Aja rIte 88 4 66 ane 66975 koTA koTI x 66 ema kramazaH graho ane tArAnI paMktio merUnI eka eka bAju rahI satata phare che. eTale ke banne bAju thai pa6-176 nakSatra tathA grahonI 66 paMkti satata phare che. prazna : ATalI badhI vastu eka sAthe AkAzamAM pharatI hoya to kyAreya (tArA ghaNA che. kSetra ochuM che to kevI rIte ghaTe ?) athaDAya nahIM ?.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttara : nA, AkAza ghaNuM virATa che. vaLI sUrya-caMdra vagere alaga Y? alaga UMcAi upara phare che. vaLI te dareka vacce aMtara paNa che. mATe kyAreya te che athaDAya nahIM. vaLI tArA ATalA badhA che mATe koika matAMtare koTAkoTIne alaga saMjJA mAne che, koika utsadhAMgulathI vimAnanuM mApa mAne che. AkRti : 3 aDhIdvIpamAM merUnI AsapAsa 132 caMdranI paMktinuM paribhramaNa ))))) )) ))))))) caMdranI paMkti 66 jaLavA caMdranI paMkti 66 - lavaNasamudra dhAtakIkhaMDa kALodadhisamudra ardhapuSkaravaradvIpa
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabhUtalAthI 790 yo. upara jaie tyAM tArAo, 800 yo. upara sUrya, 880 yo. upara caMdra, 884 yo. upara nakSatra ane 900 yo. sudhImAM grahonA vimAno AvelA che. temAM paNa 888yo. upara budha graha, 891 yo. upara zukra graha, 894 yo. upara guru, 897 yo. upara maMgala, 900 yo. upara zani graha AvyA che. sUrya-caMdra-graha-nakSatra-tArA samabhUtalAthI potapotAnI niyata ucAie ja phare che, upara-nIce jatA nathI, AgaLa-pAchaLa (aMdara-bahAra) jAya che. A bAbata vimAno mATe jANavI. vimAnavAsI devA mATe nathI, teo to naMdIzvara dvIpa, prabhunA samavasaraNa vageremAM paNa jAya che. ahIM khAsa yAda rAkhavA yogya vAta e che ke banne bAju rahelA 1 caMdra ane 1 sUrya meru parvatanI sauthI najIkamAM (44820 yo. thI 4pa330 yo. mAM) maMDalAkAre kramaza: phare che tenI AgaLanA banne bAjunA bIjA 65 caMdra-sUrya teja sau prathamanA caMdra-sUryanI samazreNImAM kramaza: maMDalAkAre phare che. vaLI, prathama caMdra-sUryanA maMDalanuM cAra kSetra-paridhi (circumference) pramANa ochuM hoya che ane tyAra bAdanA caMdra-sUryanA maMDalanuM cAra kSetraparidhi kramazaH vadhe che chatAMya banne samazreNImAM cAle che kAraNa ke jema jema dUra jAya tema tema temanI jhaDapa vadhatI jAya che. Ama 24 kalAkamAM jaMbUdvIpanA sUrya-caMdra je aMtara kApe, tenAthI vadhu aMtara kramazaH bAkInA sUrya-caMdra 24 kalAkamAM kApe che. Ama kAyama mATe 66 caMdra-sUryAdinI paMktio kramazaH vadhu zIdhra gati karatI hovAthI kAyama mATe samazreNImAM ja maLe che.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. caMdrAdinA vimAnonI bAhya racanAo ane tenA pramANa 4. De8 X 0 (aDadhA karelA) kapittha-koThAnA phaLanA tulya AkAravALA 2 sUrya-caMdrAdinA vimAno che, nIceno bhAga che je ardhagoLa che te ratnomAMthI banyo hoya che ane ApaNe tenAthI ghaNA nIce hovAne lIdhe, daSTinI maryAdAne lIdhe te ApaNane goLAkAra lAge che. vaLI te ardhagoLa - bhAganI upara cAre bAju killo tathA aMdara nagara jevI racanA, jemAM mahelo-vAvaDIo, parvato, sabhAo ane 1 zAzvata jinamaMdira AveluM hoya che. ardha goLa vimAna ane tenI uparanA mahela, killA vagere bhegA maLIne dUrathI saMpUrNa goLa jevA lAge che. te-te vimAnanA mAlika devo indro tenuM Adhipatya bhogave che. (cara jyotizcakranA vimAnonI laMbAi-pahoLAi-UMcAi) laMbAi pahoLAi uMcAi yo. - yo. ja yo. yo. 4 dho. graha 2 gAuna re yo. 2 gAu 1 gAu 3yo. nakSatra 6 gAu 1 gAunuM 3yo. | gAu- - yo. 1 gAu ? gAu tArA-utkRSTa sthitivALA gAu tArA-jaghanya 500 dhanuO 500 dhanu0 250 dhanu0 sthitivALA uparokta A mApa pramANAMgulathI jANavuM. saMgrahaNI vRttimAM jaNAve che ke tArA pAMca varNavALA che, bAkInA caMdra-sUrya-graha-nakSatra tapelA sonA jevA che. 0
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ lavaNa samudranI pANInI zIkhAmAMthI pasAra thatA sUrya-caMdrAdinA >> vimAnone choDIne bAkInA tamAma dvIpa-samudranA sUrya-caMdrAdinA vimAno sAmAnya) sphaTikamaya che. jyAre lavaNa samudramAM rahelA vimAno udaka sphaTikamaNIthI banelA eTale pANIne phADIne AgaLa javAnA svabhAvavALA che. kAraNa ke lavaNasamudranA banne kinArA eTale bUdIpa tathA dhAtakIkhaMDathI lavaNasamudranA madhyabhAga tarapha jatA banne bAju samabhUtalAnuM (stara) levala ghaTatuM jAya che. ane pANInuM stara levala vadhatuM jAya che. AkRti : 4 lavaNamAM rahelI pANInI 17000 yo. UMcI divAla jaMbUdvIpa dhAtakI jagatI pANInI| divAla 17,000 co. khaMDa jagatI samabhUtalA - 95000 yo. T samabhUtalA - 95000 yo. 10,000 yo. vaccenA 10,000 yo. nA laMbAi-pahoLAi dharAvanArA bhAgamAM pANInI 16000 yo. + 1000 yo. aMdara = 17000 yonI divAla che. tene lavaNazikhA kahevAya che, zikhAnI upara ahorAtramAM be vAra pAtAla kalazanA vAyunA kSobha-upazamathI kaMika nyUna 2 gAu sudhI pANI vadhe che ane ghaTe che. A zikhAnI aMdara pharatA sUryAdinA vimAno udakasphaTika maNithI banelA che tethI te jema-jema AgaLa vadhe tema tema pANI phATatuM jAya, rasto maLato jAya, pAchaLa pANI pAchuM bheguM thai jAya. vaLI te vimAno tathAsvabhAvathI Urdhva prakAza karanArA che, bAkInA tamAma jyotiSanA vimAno adho dizAmAM vadhu 5 prakAzane karanArA che. tenI vizeSa mAhitI AgaLanA dvAramAM che.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ A rIte A sarva caMdra-sUrya-graha-nakSatra-tArAnA cara vimAno jaMbUdvIpanA merUne kendramAM rAkhI satata tenI AjubAju phare che. sUrya-caMdra-grahanA vimAno ja anavasthita (aniyata) (alaga-alaga) mAMDalAmAM phare che jyAre nakSatro ane tArAo avasthita (niyata-cokkasa) mAMDalAmAM ja rahI merUnI Aju bAju satata phare che, laghukSetrasamAsanI vRttimAM pU. haribhadrasUri ma.sA. jaNAve che ke merUnI cAre bAju rahelA cAra dhruvanA tArAo svayaM sthira che ane tenA pArzvavarti parivAranA tArAo tenI AjubAju phare che. bAkInA tamAma sUrya-caMdrAdi merUnI AsapAsa phare che mATe ja divasa-rAta-grahaNAdi tathA ziyALo-unALo-comAsu vagere RtuonuM nirmANa thAya che. vizeSamAM jaMbUdvIpanA be sUrya 184 mAMDalAmAM, be caMdra-15 mAMDalAmAM, bhinna bhinna nakSatra kramaza : 8 mAMDalAmAM, dareka graho pota-potAnA alaga mAMDalAmAM rahI merUnI AjubAju pradakSiNAAkAre satata bhame che. vimAnonuM AkAzamAM je uMcAie sthAna che tenAthI uMce ke nIce kyAreya jatA nathI paNa uttara-dakSiNa gati satata thaye rAkhe che mATe ja tenA avasthita mAMDalA na kahetA anavasthita mAMDalA kahyA che. merUparvata badhAnI uttaramAM che tethI tApadizAnI-vivekSAthI sUrya-caMdranuMmarUnI najIka javuM te haMmezA uttarAyaNa, lavaNasamudranI tarapha javuM te dakSiNAyana, A rIte teo satata gati kare rAkhe che. prastuta prakAramAM upayogI dizA 2 prakAranI che. (1) tApa dizA (2) kSetra dizA.. tApa dizA H je kSetramAM je bAjuthI sUryano udaya thAya te tenA mATe pUrva, je bAjuthI sUryano asta thAya te tenA mATe pazcima, pUrva sanmukha mukha karIne jamaNI bAju je Ave te dakSiNa, ane DAbI bAju je Ave te uttaradizA kahevAya... mATe ApaNA mATe (bharata kSetra mATe) je dizA pUrva bane teja dizA pUrva mahAvideha mATe pazcimadizA bane. tevI ja rIte pazcima mahAvideha mATe je pUrva te bharata mATe pazcima dizA. eravata mATe je pUrva ke pazcima mahAvideha mATe pazcima dizA. - -
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrva mahAvideha mATe je pUrva te eravata mATe pazcima dizA. vaLI merUparvata badhAnI utaramAM thaze ane lavaNa samudra badhAnI dakSiNa dizA mAM thAya. kSetra dizA : samabhUtalAnA sthaLe merU parvatanI barAbara madhyamAM rahelA 8 rucaka pradezo je gAyanA stananA AkAre rahyA che tenI uparathI kSetra dizA nakkI thAya che. temAM gADAnI dhusarI jevA AkAravALI dizAo che. temAM zarUAtamAM 2 pradeza che ane uttarottara 2-2 pradeza vadhe che. je kramazaH moTI thAya che. ane mAtra eka pradeza Atmaka vidizA hoya che. AkRti: 5 | rucaka pradezamAMthI utpanna thatI dizA tathA vidizAo vAyavya uttara IzAna pazcima naiRtya dakSiNa agni A uparAMta tenI uparanI te Urdhva dizA. tenI nIcenI te adhodizA. e mujaba kSetra dizA che. e be dizA cAra pradezanI hoya che. AS
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetra dizA pramANe jaMbudvIpanI gatInuM vijaya dvAra pUrvamAM che, vaijayaMta dvAra dakSiNamAM che, jayaMta dvArA pazcimamAM che, aparAjita dvAra uttaramAM che. tApa ja dizA mujaba satata sUrya-caMdrano udaya-asta thAya che eja sUcave che ke sUrya samudramAM asta pAmI bIjA divase uge che te vAta mithyA che. dRSTinI maryAdAne lIdhe AkAza sUrya, caMdra vagere nIce utaratA ke upara caDhatA dekhAya che, vAstavamAM badhu ApaNAthI ghaNuM UMce che ane sUrya-caMdra satata goLa goLa phare che. AkRti : 6 alaga alaga dUrAi upara rahelI vastuono AMkha sAthe racAto khUNo. vastu mAthA E vastu para najara rekhA - [X vyakti jamIna samakSitija rekhA A vastu = 4 kATakhUNo B vastu = 5 ghaTato kATakhUNo. c vastu = > ghaTato kATakhUNo D vastu = ghaTato kATakhUNo E vastu = > ghaTato kATakhUNo. ApaNI dRSTinI eka maryAdA che. ApaNe mAthA uparanI UMce rahelI koi vastu joie tyAre ApaNI najara rekhA jamIna sAthe (samakSitija rekhA sAthe) 90gno kATakhUNo banAve che. paNa jema jema vadhune vadhu dUranI vastu ApaNe joie tema ApaNI najara rekhAno jamIna sAtheno khUNo nAno ane nAno banato jAya che, Ane kAraNe atidUranI vastu sAthe ApaNI AMkhane joDatI najara rekhA jamIna sAthe khUba nAno khUNo banAve. tethI vacamAM koi La
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAnI vastu paNa AvI jatA dUranI vastu jovAmAM naDatararUpa bane. ApaNI upara 5 ekasarakhI UMcAie rahela vastu pahelA dUra hoya ane pachI najIka AvatI) hoya tyAre ApaNane lAge che ke te vastu nIcethI upara AvI rahI che. e ja rIte ApaNI upara ekasarakhI UMcAie rahela vastu pahelA najIka hoya ane pachI dUra jatI hoya tyAre ApaNane lAge che ke te vastu uparathI nIce jai rahI che. jaMbUdvIpano sUrya, caMdra jaMbUdvIpanI jagatIthI 180 co. merU bAju ane 330 yo. lavaNasamudra bAju eTale ke kula 510 yo. jeTalA AkAzanA vistAramAM kramazaH phare che, Ama temanuM cAra kSetra 510 yo. thAya. nakSatranA mAMDalA avasthita che. chatAM paNa 1 caMdranA parivArabhUta 28 nakSatro paNa Aja pa10 yo. nI aMdara sva-svanA maMDalamAM rahI satata phare che. bAkInA graha-tArAnuM cArakSetra spaSTapaNe zAstramAM maLatuM nathI. tArA nakSatranI jema vartuLAkAre gati kare che-valayAkAre gati karatA nathI, mATe tenuM uttarAyaNa-dakSiNAyana hotA nathI. mAtra jaMbudvIpamAM be tArA vaccenuM vyAghAta-nircAghAta aMtara maLe che te nIce mujaba che. nircAghAta aMtara | vyAghAta aMtara, 500 dhanu. 266 yo. utkRSTa 2 gAu 12,242 yo. jaghanya
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ x- ) :4. sUryanA mAMDalA ane tenI vizeSa mAhitIo 8 K. De8 che ? (a) mAMDalAnI saMkhyA tathA kyAM keTalA mAMDalA ? (b) mAMDalAnuM paraspara aMtara tathA abAdhA prarUpaNA. (c) be sUryanuM paraspara aMtara (1) maMDala cAra prarUpaNA. (a) mAMDalAnI saMkhyA tathA kyAM keTalA mAMDalA ? samabhUtalAthI 800 yo. upara jaMbUDhIpanI jagatIthI aMdara 180 yo. eTale jaMbUdvIpanA madhyathI 49820 yo. athavA merUthI lagabhaga 44820 yo. dUrathI banne bAju rahelA sUrya sarvaatyaMtara mAMDalA para karka saMkrAntinA divase hoya che. je kramazaH karka, siMha, kanyA, tulA, vRzcika, ane dhana ema pratyeka rAzi sAthe 30 divasa saMyoga karatA kula 183 divasamAM dakSiNa bAju gati kare che tema karatA karatA jaMbUdvIpanA 180 yo. tathA jagatIthI 330 co. yo. dakSiNamAM lavaNasamudra tarapha eTale kula 184 mAMDalAmAM kula 510 yo. ja aMtara pasAra karI sarvabAhya maMDalamAM pahoMce che, ane teja vakhatathI makara saMkrAMtinA divasathI pharIthI te ja rIte makara, kuMbha, mIna, meSa, vRSabha, mithuna rAzi sAthe saMyoga karI tarata uttara tarapha 184 mAMDalA pasAra karI 183mAM divase pharIthI karka saMkrAMtinA divase sarva atyaMtara maMDala tarapha pahoMce che. kula mAMDalA 184 che mATe vaccenuM aMtara 183 thAya, vaLI. dakSiNAyana : sarva atyaMtara maMDala (1) + 182 vaccenA maMDalo + sarva bAhya maMDala (1) = 184 maMDala uttarAyaNa sarva bAhyamaMDala (1) + 182 vaccenA maMDalo + sarva atyaMtara maMDala (1) = 184 maMDala thAya paNa, sUrya sarva atyaMtara maMDalamAM tathA sarva bAhya maMDalamAM paNa 1 ja divasa " rahe. bAkInA 182 maMDalamAM AvatA-jatA bannevAra rahe che.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ama, 184 mAMDalA hovA chatAM dakSiNAyana, uttarAyaNa pratyekamAM 183 ' mAMDalA = 183 divasa thAya te A rIte 182 mAMDalA + sarva bAhya maMDaLa = dakSiNAyana = 183 mAMDalA = 183 divasa. 18ra mAMDalA + sarva atyaMtara maMDaLa = uttarAyaNa = 183 mAMDalA=183 divasa. Ama 183 + 183 = 366 divase sUryanuM dakSiNAyana ane uttarAyaNa pUrNa thAya che. jene ApaNe 1 varSa mAnIe chIe. ane tene 12 vaDe bhAgatAM 30 divasa Ave te 1 mahino kahevAya. Ama sUryavarSa (saMvatsara) = 366 divasa. sUrya mAsa = 30 divasa or 30 1 yuga = 5 varSamAM 366 x 5 = 1830 divasa. 12 x 5 = 60 mahinA Ave. 184 mAMDalAmAMthI jaMbUdvIpamAM 65 ane lavaNamAM 119 mAMDalA Ave. jaMbUdvIpamAM 65 mAMDalAmAMthI 6ra mAMDalA niSadha parvata para che, 3 mAMDalA niSadha parvatanI bAhA para che. A zrI municandrasUrijIno mata che. samavAyAMgavRtti (63 muM sthAna) tathA saMgrahaNI vRttimAM kahyuM che jaMbUdvIpamAM 65 mAMDalAmAMthI 63 mAMDalA niSadhaparvata para che, 2 mAMDalA niSadhaparvatanI bAhA para che. caMdra maMDalonA 14 AMtarA che. tathA sUryanA 184 mAMDalA che. 1) caMdramaMDalanA pahelA 4 AMtarAmAM 12-12 sUryamaMDala che = 12 x 4 = 48 2) caMdramaMDalanA chellA 4 AMtarAmAM 12-12 sUryamaMDala che = 12 x 4 = 48 3) caMdramaMDalanA vaccenA 6 AMtarAmAM 13-13 sUryamaMDala che = 13 x 6 = 78 4) caMdranA pahelA pa maMDala sUrya maMDala sAthe sAdhAraNa che = 5 caMdranA chellA 5 maMDala sUrya maMDala sAthe sAdhAraNa che = 5 1. sUryanA kula maMDala = 48 + 48 + 78 + 10 = 184 kula maMDala.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ (b) mAMDalAnuM paraspara aMtara tathA abAdhA prarUpaNA : - mAMDalAnuM paraspara kula aMtara = 366 yojana 2 mAMDalA vaccenuM aMtara = 2 yojana, 183 mAMDalA x 2 yojana=366 yojana. mAMDalAnI paraspara abAdhA :1) merUnI apekSAe sarva atyaMtara maMDalanI AbAdhA - 44820 yo. or jagatIthI 180 co. merU tarapha merUnI apekSAe sarva bAhya maMDalanI abAdhA - 45330 yo. or 44820 + 510 yo. or 45000 + 330 yo. 2) be mAMDalA vaccenI paraspara abAdhA- rayo. de 2yo. mAMDalAnuM paraspara aMtara + Da = mAMDalAnuM mApa. AkRti : 7 sUryanA maMDalanI goThavaNa , maMDala gati patha 4 atyaMtara maMDala - sarva 10,000 co. meru 44820 yo. 44820 yo. 99 640 yo. ( 2 yo. aMtara > maMDaLanI 61 sAIjha citra samajUti sarva atyaMtara vyaMtara maMDala gati 1 gati patha : 1lo sUrya :- rajo sUrya - merU thI sUryanuM aMtara - be sUryanuM vaccenuM aMtara be maMDala vaccenuM aMtara + vimAnanI (maMDalanI) sAIjha
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ kula 184 mAMDalA banne bAju rahelA che. paNa sarva bAhya ane sarva atyaMtaramAM eka ja vAra cAra hovAthI 183 mAMDalA kahevAya che. Ama 366) divase sUrya pAcho mULabhUta sthAne AvI jAya che. - vaLI Aje je sUrya dekhyo te 24 kalAka pachI jaMbudvIpanA anya kSetramAM jAya che ane te bIjA kSetramAM rahelo sUrya 24 kalAka pachI atre (bharata kSetramAM) Ave che. pAcho 24 kalAka pachI eTale kula 48 kalAka pachI eravatamAM rahelo sUrya eravatamAM, bhAratamAM rahelo sUrya bharatamAM pahoMce che. Ama, 1 sUryane saMpUrNa maMDala pUrNa karatA 60 muhUrta = 48 kalAka lAge che mAtra atre maMDala = vartuLa na letA kaMika jalebI AkAra samajavuM. Ama ardhamaMDala pUrNa karatA eka sUryane 30 muhUrta = 24 kalAka saMpUrNa maMDala pUrNa karatA eka sUryane 60 muhUrta = 48 kalAka thAya che. A rIte 6 mahinA 183 divasa sudhI sUrya kramazaH uttarathI dakSiNa tarapha (merUthI lavaNa samudra tarapha) gati karI 1) dakSiNAyana pUru kare. AkRti : 8 sUryanuM uttarAyaNa tathA dakSiNAyana uttara dakSiNA uttara meru meru //dakSiNa (1) dakSiNAyana (2) uttarAyaNa . (pachI 183 divasa) dakSiNathI uttara tarapha (lavaNathI merU tarapha) gati 0 karI (2) uttarAyaNa pUrNa kare che. ane te sAthe ja varSa paNa pUrNa kare che.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaLI eka ardha maMDala pUrNa thAya tyAM sudhImAM sUrya potAnA sthAnathI uttara ke dakSiNa tarapha rayo. jeTaluM aMtara kApe che, vaLI tenA vimAnanuM mApa ja che yo. che. mATe pratyeka ardhamaMDaLe sUrya ra yo. (2 maMDaLa vaccenuM aMtara) + (vimAnanuM = mAMDalAnuM mA5) = 2 (yo. dUra jaze. AkRti : 9 sUryanA 184 mAMDalA dakSiNAyana 44820 yo meru | | | 184muM 1luM 2ju 3ju maMDala maMDalA 183muM maMDalA uttarAyaNa A rIte sUryanuM maMDala cAra kSetra = mAMDalAnuM kula mApa + maMDalo vaccenuM aMtara = (184 x 6) + (183 x 2) = 0632 dho. + 366 yo. = 144 phU yo. + 366 yo. = 510 dayo. thAya.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ (c) be sUryanuM paraspara aMtara : > be sUryanA mAMDalAnI paraspara abAdhA (aMtara) (1) sarva atyaMtara mAMDale - 99640 yo. (= 44820 mo. + 10000 co. + 44820 co.) (2) eka mAMDale vRddhi - 2 + 2 = 5 phu yo. jyAre baMnne sUrya vaccenuM aMtara zodhavAnuM che tyAre) (3) sarva bAhya mAMDale - 100660 yo. (= 45330 mo. + 10000 co. + 4pa330 co.) sarva bAhya maMDalamAM be caMdra vacce paNa aMtara ATaluM ja hoya. mAtra caMdranuM vimAna yo. lAMbu-pahoLuM che, sUryanuM ja che, mATe caMdranuM eka vimAna 8 aMza moTuM thAya ane, be vimAna 16 aMza moTA thAya. mATe be caMdra vaccenuM aMtara be sUryanA aMtara karatA aMza ochuM thAya. eTale ke sarva bAhya mAMDalAmAM be caMdra vaccenuM paraspara aMtara 100660 yo- yo. = 100659 - yo. thAya. (D) maMDala cAra prarUpaNA (1) dara varSe sUryanA mAMDalAnI saMkhyA. (2) varSamAM haMmezA dina-rAtrinuM pramANa (3) pratyeka mAMDala kSetra vibhAga mujaba dina-rAtanuM pramANa. (4) mAMDalAnA parikSepa(gherAvA)nuM pramANa. (5) pratimAMDala muhUrta gatimAna. (6) pratimAMDale daSTipathanI prApti. (7) ardhamaMDaLanI sthiti. , 1) dara varSe sUryanA mAMDalAnI saMkhyA : u.da. ayana = 183 + 183 = 366,S
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2-3) varSamAM haMmezA (tathA pratyeka mAMDale kSetravibhAga mujaba) dina-rAtrinuM pramANa : uttarAyaNano chello divasa : dina 18 muhUrta, rAta 12 muhUrta. dakSiNAyaNano chello divasa : dina 12 muhUrta, rAta 18 muhUrta. AkRti : 10 | uttarAyaNa tathA dakSiNAyananA aMtima divase sUryanuM sthAna-maMDala-dina rAtanuM pramANa sarva atyaMtare sUrya dina - 12 muhUrta rAta - 18 muhUrta meru dina - 18 muhUrta rAta - 12 muhUrta sarvabAhe sUrya prathama mAMDalAmAM dina = 18 muhUrta hato, rAta = 1ra muhUrta hatI, jyAre chellA mAMDalAmAM dina = 12 muhUrtano hoya tyAre, rAta = 18 muhUrtanI hoya. . dina ke rAtanA pramANamAM 6 mahine 6 muhUrtanI vRddhi or hAnI thAya. to 1 divasamAM keTalI thAya ? 183 divasamAM 6 muhUrta 1 divasamAM (?) muhUrta
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 muhUrta 183 divasa - dula muhUrta eTale 61 divase 2 muhUrta divasa ne rAta nAnA-moTA thAya, athavA 1 divase 1 mInITa 35 sekanDa divasa / rAta nAnA-moTA thAya. athavA = 183 divasamAM 6 muhUrta 1 divasamAM muhUrta 1 muhUrta = 120 pala . 1833 20 X 6 720 171 - pala = - - 59 1=3 - 183 183 183 - pa9 1 pala = 60 akSara 171 171 x 60 - pala = - - akSara 183 183 10260 - pa6 - akSara 12 : 1 divasamAM 3 pala athavA pa6 - akSara vRddhi hAni thAya. 183
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ have, jyAre bharata ane airavatamAM 18 muhUrtano divasa haze, tyAre YpUrva-pazcima videhamAM 12 muhUrta rAta haze. jyAre pUrva ane pazcima videhamAM 18 ja | muhUrtanI rAta haze tyAre bharata-eravatamAM 12 muhUrtano divasa haze. noMdha : ema badhI jagyAe ahorAtranuM pramANa 30 mu.nuM thaze. AkRti H 11 | bharata tathA airavatamAM kramaza: 18 mu. - tathA 12 mu. pramANanA dina-rAta 12 mu. rAtri 18 mu. dina airavata airavata 18mu dina | 5. mahA ) pU. mahA ] T18muM 9dina 12muM | 5. mahA rAtri pU. mahA ! rAtri meru bharata bharata 12 mu. rAtri 18 mu. dinA prazna : jyAre bhAratamAM / eravatamAM 18 mu. dina ane mahAvidehamAM 12 mu. rAtri hoya tyAre rAtrinA 12 muhUrta pate, tyAre bhAratamAM 12 mU. no divasa patyo haze, hajI 6 muhUrtano divasa bAkI hoya to A 6 muhUrta mahAvidehamAM kyo kALa hoya ? A prazna ulaTo paNa jANI levo.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti H 12 sarvatra 18 muhUrtanA divasanI goThavaNa erava.. 10 11 kSetra -12 muhUrta 5.mahAvideha majI) pU.mahAvideha ' ( 8 bharata 5 6 / . cha kSetra 6 ja '4 12 muM meM (1) pUrva mahAvideha udaya (2) bannemAM komana divasa 3 muhUrta (3) airAvata sUryAstA (4) bharata sUryodaya (5) bannemAM komana divasa 3 muhUrta (6) pUrva mahAvideha asta (7) pazcima mahAvideha udaya (8) bannemAM komana divasa 3 muhUrta (9) bharata sUryAsta (10) airAvata sUryodaya (11) bannemAM komana divasa 3 muhUrta (12) pazcima mahAvideha asta 1 thI 6 H pUrva mahAvideha divasa 4 thI 9 : bharata divasa 7 thI 12 : pazcima mahAvideha divasa 10 thI 3 : airAvata divasa 1lo sUrya - 2jo sUrya
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhAna : Y? 1) ahIMyAda rahe ke bharata-eravatamAM 18mu divasa hoya tyAre mahAvidehamAM | paNa 18mu. divasa hoya ja ane badhI jagyAe 12muM rAtri hoya mATe sUrya AkRtinA (3) thI (4) naMbara=12muM aMtarakAre tyAM sudhI bhAratamAM rAta hoya A rIte badhe svayaM jANI levuM. jyAre utkRSTa dina ane laghu rAtri hoya tyAre te banneno taphAvata kADhI tenA aDadhA je Ave teTalo samaya bharata ane mahAvideha athavA airAvata ane mahAvidehamAM komana divasa samajavo. 3) jyAre utkRSTa rAtri ane laghu dina Ave tyAre te banneno taphAvata kADhI tenA aDadhA je Ave teTalo samaya bharata ane mahAvideha athavA eravata ane mahAvidehamAM komana rAta samajavI. divasanI jema ja 3 3 muhUrtanI komana rAtri hovAthI sarvatra 18 mu. rAtri thaze. 4) madhyama dina ane madhyama rAtrimAM paNa taphAvatanA aDadho samaya banne kSetramAM komana dina | rAta hoya che. Ama, jaMbUdvIpanA alaga-alaga kSetranI apekSAe jaMbUdvIpamAMja eka sAthe alaga-alaga praharanI goThavaNa thaze, kyAMka dinano prathama prahara to kyAMka madhyAhna to kyAMka rAtrino carama prahara Ama, dina-rAtanA 8 prahara alaga-alaga kSetranI apekSAe eka sAthe jaMbUdvIpamAM sarjAze. hajI sUkSma rIte vicAratA bharatamAM paNa alaga-alaga prahara eka sAthe sarjAya to paNa tarkagamya che. sUrya jyAre sarva atyaMtara mAMDale hoya tyAre dina 18 muhUrta no kahyo. have AnI bIjI paddhati kahe che. sUrya abhyatara mAMDale hoya to te keTalA bhAgane prakAze ? 1 sUryane (pa yo. 35/61 aMtarathI yukta) saMpUrNa mAMDaluM puru karatA 2 ahorAtra lAge.
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 13 60 mu. pramANavALuM sUryanuM maMDala | 60 mUhurta 2 ahorAtra = 60 muhUrta jo 1 mAMDalAne 10 bhAgamAM vaheMcIe to 10 bhAga pasAra karatA sUryane 60 muhUrta lAge che. . 1 bhAga pasAra karatA sUryane 6 muhUrta lAge. ane 3 bhAgane pasAra karatA 18 muhUrta thAya. . eka sAthe utkRSTa dine sUrya 18 muhUrtamAM = atyaMtara maMDalanA 3 bhAgane prakAzita kare. eTale ke sarva atyaMtara maMDalamAM sUrya hoya tyAre athavA 99,640 yo. vyAsavALA prathama mAMDalAne (sAdhika 3,15,089 yo. paridhivALA) 60 muhUrtamAM prakAzita kare che. paridhi = *** 10 1 lA maMDalanI paridhi = - 99640 X 99640 x 10
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ = " 99281296000 co. = sAdhika 315089 yo. . utkRSTa divase 18 muhUrta () bhAgane (91768.44yo.) sUrya prakAzita kare. A prakAre utkRSTa dine 2 sUrya kramaza 8 + 8 bhAgane prakAze bAkInA che + bhAgamAM rAta hoya. Ama, kula 10 bhAga thai jAya. utkRSTa rAtrie 2 sUrya kramaza 4 + bhAgane prakAze, bAkInA + bhAgamAM rAta thAya. A paddhati cara sUrya-caMdra (ardha puSkaravaradvIpasudhI) che tyAM sudhI jANavI..ardha puSkaravaradvIpano gherAvo 1,42,30,249yo che tenA bhAgane eTale 42690214.7yo. ne sUrya puSkaravara dvIpamAM tIccha prakAze. sUryanuM prakAza kSetra merU pAse ardhavalaya AkAre ane samudramAM UrdhvazakaTa jevA AkAre ([ pprakAze che. te prakAza kSetranI laMbAi :sarvaatyaMtara maMDale : (1) 783333 yo. (merUnI guphAo prakAzamAM bAdhaka che emata) (2) 83333 1 yo. (merUnI guphAmAM prakAza aMdara jAya che e mata mATe 5000 co. vadhe ) jaMbUDhIpamAM prakAza kSetra + lavaNa samudramAM prakAza kSetra = kula prakAza kSetra mata (1) (44820 + 180 mo.) 45000 mo. + (33003 + 330 mo.) 33,333 3yo. = 783333yo. mata (2) (49820 + 180 mo.) 50000 mo. + (33003 + 330yo.) 33,333 1 yo. = (lavaNano 2 bhAga) = 83333 1 yo. noMdha : jaMbUdvIpano sUrya lavaNamAM 33333 3 yo. (lavaNanA ? bhAga) prakAzaze. lavaNanA bAkInA 5 bhAgone 833333 (2.5 bhAga) + V83333 3 (2.5 bhAgane) lavaNanA 2 sUrya prakAze. Ama, kula 3 sUrya %
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhegA thai, kramaza : 33333 + 83333 1 + 833333 = 2 lAkha yojanAnA lavaNane prakAze. have merU pAse te prakAzakSetranI pahoLAi0 - 9486 kayo. merUnI paridhinA 8 bhAga thAya. sarva atyaMtara maMDale te prakAzakSetranI pahoLAi |->94para6 3yo. atyaMtara mAMDalAnI paridhinA 3/10 bhAga pramANa thAya. AkRti H 14 sarva avyaMtara maMDale merUnA, jagatInA 3/10 bhAga pramANa prakAzakSetra yo. prakAza kSetra 45000 co. 33333 meru 9486 9/10 yo. prakAza kSetra - jaMbUdvIpa jagatI merUnI paridhi H 31623 yo. atyaMtara maMDalanI paridhi-sAdhika 315089 yo. bAhya maMDaLanI paridhi = dezona 318315 yo. - 6324yo . |-- merU pAse utkRSTa dine aMdhakArane ja bhAga maLaze.. | sarva atyaMtara maMDaLe
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ama sUrya jyAre sarva atyaMtara maMDalamAM hoya tyAre prakAzanI | aMdhakAranI pahoLAI : 1) merUnA vikhaMbhanA athavA levAnI. 2) atyaMtara maMDalanA 8 athavA levAnI. paNa sUrya jyAre sarva bAhya maMDale che, tyAre rAta sauthI moTI che, aMdhakArane 3 ane prakAzane che bhAga maLaze. * sUrya jyAre bAhyamaMDalamAM haze tyAre paNa prakAza kSetranI laMbAI 83333 yo. ja raheze. aMdhakAranI paNa laMbAi 83333 3yo. ja raheze. paNa bAhyamaMDalamAM pahoLAi 1) upara mujaba (merUnA vikhaMbhanA che athavA jI. 2) bAhyamaMDalanI vikhaMbhanA che athavA A bhAga levAnI, mATe sarva bAhyamaMDale sUrya che tyAre sauthI moTI rAta che. utkRSTa rAtre 1) aMdhakAranI pahoLAi merU pAse bhAga = 9486 yojana tathA prakAzanI pahoLAi merU pAse che bhAga 6324 dayojana thAya. Ama kula 158103 yo. thAya bIjA sUrya pAse paNa prakAza ane aMdhakAranuM mApa 15810 15 thAya. kula merUnI paridhi 31623 yo. thAya. 2. sarva bAhya maMDaLa pAse aMdhakAranI pahoLAi. tenA vikhaMbhanA 318315 yo. nA 8 bhAga = 95494 3yo. thAya. prakAzanI pahoLAi tenA vikhaMbhanA bhAga = 63,663 yo. thAya. jaMbUDhIpaprajJapti sUtramAM to bAhya ane atyaMtara mAMDalAnI paridhinI jagyAe jaMbUdvIpanI ja paridhi gaNI che ke je bhAga gaNIne vAta karI che. Ama || matAMtara paDe che. kAnanA
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4) mAMDalAnA parikSepa (gherAvA)nuM pramANa mAMDalAnI paridhi kADhavAnI rIta1) sarva atyaMtara maMDalano vyAsa 99640 yo. che. paridhi Adhunika gaNita mujaba 2 )[ r=99640 3.162 = 315089 yo. zAstrIya gaNita mujaba vyAsa x V 10 athavA (vyAsa)* * 10 = uparokta javAba Avaze. 2) 2 jA maMDalano vyAsa 99640 mo. + paQ = 9964pa phu yo.thAya. paridhi = 99645 rR x 3.162 r - 10 = 315107 yo. thAya. athavA 5 yo. rU nI paridhi = 54 -10 = 17.62 = 17 ( = 8 yo. have pratyeka maMDaLe 17 athavA 18 yo. no vadhAro karatA javuM. (1) 18 yo. mujaba : prathama maMDala = 3,15,089 yo. chaThTha maMDala = 3,15,179 yo. bIju maMDala = 3,15,107 yo. sAtamu maMDala = 3,15,197yo. trIju maMDala = 3,15,125 yo. AThamu maMDala = 3,15,215 yo. cothu maMDala = 3,15,143 yo. navamu maMDala = 3,15,233 yo. pAMcamu maMDala = 3,15,161 yo. dasamu maMDala = 3,15,251 co. 184muM maMDala = 3,18,383 yo. (183 x 18 = 3294nI yo.vRddhi prathama maMDala karatA thai)
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2) 17 co. nA vadhArA mujaba prathama maMDala = 315089 co. bIju maMDala = 315089 co. + 17 yo. = 315106 yo. . trIju maMDala = 315106 yo. + 17 yo. = 315124 { yo. ' A rIte...184 muM maMDala athavA sarva aMtima maMDalanI paridhi = 183 x 17 yo. = 3225 co. = 315089 co. + 3225 yo. = 3,18,314 yo. thAya. 2 thI adhika vadhAre hato.. dezona 318315 yo. sarva bAhyamaMDalanI paridhi thAya. athavA bAhya maMDalano vyAsa = 100660 yo. x 3.16rara karatA uparano javAba maLI jAya. 5) prati mAMDale muhUrta gatimAna sUryane AkhuM mAMDalu pUrNa karatA 2 ahorAtra lAge che eTale 60 muhUrtamAM 1 sUrya saMpUrNa maMDala pUrNa kare che, AthI je te mAMDalAnI paridhine 60 vaDe bhAgatA te maMDalamAM 1 muhUrtamAM sUrya jeTaluM aMtara kApe te 1 muhUrta sUryanI gati Ave. 1) prathama maMDalano vikhaMbha = 315089 yo. prathama maMDalamAM muhUrtagati = 315089 mo. + 60 mu. = parapa1 yo. dareka muhUrta 1 lA maMDalamAM sUryanI gati 2) bIjA maMDalano vikhaMbha = 315107 - 60 bIjA maMDalamAM muhUrtagati = 315107 + 60 mu. = parapa1 2 jA maMDalamAM dareka muhUrta sUryanI gati jo ke A 18 yojana nA vadhArAne samajI gaNela che. . tyAre pratyeka mAMDale sUryanI muhUrta gatimAM che no vadhAro thAya. dareka maMDale muhUrtagati kayo vadhe. .. bIjA maMDalamAM muhUrtagati = pa251 9 + 2 = pa251 7 yo. ] A rIte aMtimamaMDale gati 318315 + 60 = 13054 yo. 0 aMtima maMDale dareka muhUrta gati.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 61 have 17 nA vadhArA mujaba ) bIjA maMDalano vikhaMbha: 315106 bIjA maMDalamAM muhUrtagati 315106 9 + 60 muM = parapa1 1.29 - te A rIte, have alaga thI 17 (vadhArAne) 60 vaDe bhAgatA vRddhinuM mApa AvI jAya. = 115 vadhAre thayo tene 60 vaDe bhAgatA pratyeka maMDale vRddhinuM mApa Ave. athavA = 15 x 183 maMDala = 3225 yo. nI kulavRddhi vikhaMbhanI hatI. tene 60 vaDe bhAgatA = 375 = 53 yo. Ama, aMtima maMDalamAM prathama maMDalanI gati karatA dara muhUrta 53 phu yo. gati vadhu hoya che. pa2519 + 53 = 1395 dho. gati aMtima maMDalanI Ave. Ama, je maMDalamAM muhUrtamAM sUryanI gati jANavI hoya. 165 x te maMDalanI saMkhyA + 60 karatA javAba Ave. 2 jA maMDalamAM 165 + 60 = 29 16= 29 - - dareka maMDale muhUrta gatimAM vadhAro ke ghaTADo. aMdaranA maMDalathI bahAranA maMDala tarapha jatA dareka maMDale muhUrtagati vadhe. bahAranA maMDalathI aMdaranA maMDala tarapha jatAM dareka maMDale muhUrtagati ghaTe. . 2 jA maMDaLanI gati = 315106 60 athavA pa2519 + 29 - - thAya. Aja rIte sarva bAhyamaMDalamAM gati = 318315 + 60 = 1305 : yo. ICC ST
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ (6) pratimAMDale daSTipathanI prApti 1) je te maMDalanI muhUrtanI gatine te-te maMDala mujaba AvatA dinanA pramANa sAthe guNatA. 1) dina daramyAna sUryanI gati athavA 2) tApakSetra athavA 3) udaya-asta vaccenuM aMtara Ave che. udA. prathama maMDale pa2516 yo. muhUrta prati che. x 18 muhUrta = 94,526 yo. tApakSetra athavA udaya-asta vaccenuM aMtara = 94526 - 2= 47263 phu yo. dUrathI sUrya dRSTigocara thaze. ane 63017 yo. = sUryAsta-sUryodaya vaccenuM aMtara. AkRti H 15 | sarva atyaMtara maMDale sUryanA udaya-asta vaccenuM aMtara 03 c9e62 18-mUharta SO * sarva bAla maMDalamAM sUryanuM udayAsta aMtara = 530 12 mu.=63663yo. rAtrI = 954941 co. prati divasa udayAsta aMtara (tApakSetra) vRddhinahAni. maMDalanA 3660 bhAga karavA.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAhya maMDalathI aMdaranA maMDala tarapha AvatA dareka maMDale - maMDale 366 bhAga tApakSetra vadhe. aMdaranA maMDalathI bahAranA maMDala tarapha AvatA dareka maMDale - 3660 bhAga tApakSetra ghaTe. eka sUryanI apekSAe pratidina tApakSetranI hAni-vRddhi = 315089 x 2 = 88 5 144 42 - 3660 ? 90 366 bIjI rIta-sarva atyaMtara maMDalanI paridhi = 315089 co. tenA 10 bhAga karavA = 315089 = 31508 yo. = 31508 14 yo. sarva atyaMtara maMDalamAM bhAga prakAze che. sarva bAhya maMDalamAM 4 bhAga prakAze che. : 183 divasamAM ja bhAganI vRddhinahAni thAya che. eTale 183 divasamAM 31508 : yo. nI vRddhinahAni thAya che. 10 10 54 . 1 divasamAM 31508 80 5 72 yonI vRddhinahAni thAya. 183 ? 60 183 aMdaranA maMDalathI bahAranA maMDala tarapha jatA 92 mA maMDale udayAsta aMtara 42 94para6 0 + 42 94 526 60 + 63667, 158189 , , 51 , , 92 mA maMDalanI parithi 79094 4 x 4 = 316379 24 dho. IS AC
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ A ja rIte prati divasa caMdranA udayAsta aMtaranI vRddhihAni... 14 divasamAM 31508 :yo. nI vRddhinahAni thAya che. 6O. 54 31508 - .: 1 divasamAM - 2, - 14 250 37 yonI vRddhinahAni thAya che. 9 da0 - ardha puSkaravara dvIpano gherAvo 1,42,30249 yo. che. tenA bhAga ne sUrya prakAza 4269074.7 yojanane sUrya puravara dvIpamAM ticcha prakAze. vaLI tenAthI aDadhA mApa sudhInA loko sUryane joi zake. . lagabhaga 2134537 yo. dUrathI tyAM sUrya dekhAya. .. prakAzaka vastu daSTino viSaya utkRSTathI sAdhika 21 lAkha yo. dUrathI banI zake. prakAzya vastu to dRSTino viSaya utkRSTathI sAdhika 1 lAkha yo. bane, Ama puSkaravara dvIpamAM paNa sUryo A rIte pharatA hoya che. AkRti : 16 ardhapuSkaravara dvIpamAM jaMbUdvIpanA merU parvata AsapAsa pharatI 36 + 36 = 72 sUryonI paMktio. - - kema | Es' nA nava i - pa ma hiraNyavata kSetra dithavI kSetra A 28 - , samyaka kSetra macAraH 'ghAtakI baM lavaNa sama) jiMbudvIpa / 6,sUryanI 36 sUryanI paMkti A daravAjAne : potAno : - A kA r T ME. 1 - harivarva kSetramA 1 g a vi ApanA . - - basaMta ho = - . taer vetana . ke -fr
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUryanI apekSAe-sUryanI pAchaLa pUrva dizA, sUryanI AgaLa pazcima dizA, sUryanA jamaNA hAthe merU, DAbA hAthe lavaNa samudra Ave, paNa loko mATe) dizA to sUryane kendramAM rAkhI bane che mATe te nyAye sUrya uge te pUrva, asta thAya te pazcima, merU tarapha uttara, lavaNa tarapha dakSiNa dizA thAya. 2 dvIpanA koi paNa sUryano prakAza uparokta 4 dizA pUrva-pazcima, uttara-dakSiNa tathA Urdhva-adho dizAmAM jAya che. vaLI koi paNa sUrya (pUrva-pazcima) potAnA atyaMtara maMDalamAM potAnI paridhinA 3 bhAgane ane potAnA sarva bAhyamaMDalamAM potAnI paridhinA che bhAgane prakAze che. ane uttara-dakSiNa lagabhaga 83,333 3yo. (merUnI guphA prakAzamAM bAdhaka nathI te mate) bhAgane prakAze. tathA UrdhvalokamAM 100 co., adholokamAM 800 yo. (samabhUtalA sudhI) mAtra jaMbUdvIpamAM pazcima mahAvidehamAM adhogrAma hovAthI 1800 co. sudhI prakAze che. mATe jaMbUdvIpanA sUryanuM pUrva-pazcima prakAzakSetra alpa, uttara-dakSiNa prakAzakSetra adhika thAya paNa bAkInAmAM uttara-dakSiNa prakAzakSetra alpa, pUrva-pazcima prakAzakSetra adhika thAya... mATe sarva atyaMtara maMDale samAna zreNI para rahelA tamAma sUryo eka sAthe pota-potAnI maMDaLanI paridhinA e bhAgane prakAza ane sarva bAhyamaMDale samAna-zreNI para rahelA tamAma sUryo eka sAthe ja bhAgane prakAze. vaLI aDhI dviIpanA tamAma sUryonA mAMDalA, be maMDala vaccenuM aMtaru, prakAza kSetrAdi jaMbUdvIpanA sUrya mujaba ja che, muhUrtagati te-te maMDalanI paridhine AdhAre nakkI thaze.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti H 17 | cAre dizAmAM sUryanuM prakAza kSetra uttara-dakSiNa airAvata kSetra (rAta) airavatA airAvata | airAvata pazcima ] pa. mahAvideha pazcima pUrva pUrva mahAvideha uttara-dakSiNa pazcima mahAvideha (divasa) uttara-dakSiNA pUrva mahAvideha (divasa) che. I# #mA ja 5. mahAvideha pUrva mahAvideha ( pazcima Ph T pazcima (bhArata). (bhArata) pUrva mahAvideha uttara-dakSiNA bharatakSetra (rAta) A ---
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka sUryanI apekSAe atyaMtara maMDale | bAhya maMDale 1) tArakSetranuM aDadhuM- aDadhuM pUrva-pazcimamAM prakAze 47263 % lo. | 31931 3yo. 2) merU tarapha merUnA aDadhA bhAga sudhI prakAze 44820 yo. [45000 330yo. 3) samudra tarapha samudranA 1/6 bhAga sudhI prakAza 33513 3yo. | 33003 3yo. 4) Urve potAnA vimAnathI 100 yo. sudhI prakAza 100 yo. | 100 yo. 5) adhomAM 800 yo. + adhogrAmanA 1000 yo. = 1800 yo. prakAze ' 1800 yo. '1800 co. bhagavatI sUtranA pAMcanA zatakanA prathama dizAmAM jaNAvyuM che jaMbudvIpamAM merUnI uttara-dakSiNamAM jyAre divasa hoya che tyAre merUnI pUrva-pazcimamAM rAta hoya che ane AvuM lavaNa, dhAtakIkhaMDa, kALodadhi-ardhapuSkaravaradvIpa sudhI badheja jANI levuM. 7) ardha maMDaLanI sthiti : vAstavamAM sUrya-caMdra merU AsapAsa vartuLa AkAre pharatA nathI mATe tAtvika draSTie maMDaLanI racanA zakya nathI. paNa sAma-sAme rahelA 2 sUrya ke caMdra ahorAtramAM jeTalA aMtarane kApe che tenI uparathI maMDala ane be ardha maMDalanI kalpanA karAya che. Ama, 1 lA sUrya dvArA ahorAtramAM pasAra thatuM aMtara = eka ardhamaMDala thAya. 2 jA sUrya dvArA ahorAtramAM pasAra thatuM aMtara = bIjuM ardhamaMDala thAya. banne sUrya dvArA kula ahorAtramAM pasAra thatu aMtara = 1 maMDala thAya. '. have, nIcenI adhamaMDalanI AkRti parathI spaSTa thatAM muddAo :
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1) yuganI AdimAM sUrya sarva atyaMtara maMDalethI dakSiNAyananI pravRtti zarU kare che, vaLI-yuganI zarUAta bharata-eravatanA sUryodaya sAthe manAya che, ja) tathA lokaprakAzamAM jaNAvyuM che ke-1 lo sUrya merUthI dakSiNa-pUrvamAMthI (niSadha parvata uparathI) ane 2 jo sUrya uttara-pazcimamAMthI (nIlavaMta parvata uparathI) nIkaLI kramaza: merUnA dakSiNArdhane (bharatAdine) tathA uttarArdhane (eravatAdine) prakAze che. mATe ardhamaMDalanI zarUAta mahAvideha ke bharata-eravata uparanA maMDalanA pradezothI na jANatA niSadha-nIlavaMtanI uparanA sUrya-caMdrAdinA maMDalanA pradezothI jANavI. Avo sUcitArtha. zAstrapAThanA AdhAre jaNAya che. yuganI AdimAM :- zrI.va. 1nA AkAzamAM sthAna AkRti : 18 sUryanA ardha maMDalonI goThavaNa 1) sUryanuM dakSiNAyana meru citra samajUti : 1. 1lo sUrya 2. paNa jo sUrya 3. ---- 2jA sUryano gatipatha 4. ---- 1lA sUryano gatipatha 5. baMne sUryano gatipatha aMdarathI bahAra tarapha
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2) sUryanuM uttarAyaNa citra samajUtiH 1. 1lo sUrya 2. 2jo sUrya 3. ---- 2jA sUryano gatipatha 4. ---- 1lA sUryano gatipatha 5. baMne sUryano gatipatha bahArathI aMdara tarapha 3) sUryanA uttarAyaNa tathA dakSiNAyanano bhego gatipatha ( I ' 5 ', ' ' ' ) . . meru * * , , Telu box #k citra samajUti : 1. 1lo sUrya 2. je rajo sUrya 3.---.. 2jA sUryano gatipatha (uttarAyaNa mujaba) rajA sUryano gatipatha (dakSiNAyana mujaba) 4.---- 1lA sUryano gatipatha (uttarAyaNa mujaba) 1lA sUryano gatipatha (dakSiNAyana mujaba) uttarAyaNa tathA dakSiNAyananI aMdara racAtA sUryanA cIrNa tathA acIrNa maMDalo
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ ardha maMDalanI vyAkhyA karatA lokaprakAzamAM jaNAvyuM che. itthaM tAbhyAM pravizadbhyAM vyAptaM yatprathamakSaNe / kSetraM vyapekSayA tasya kalpyamAntaramaMDalam / sarga-20 / / 278 / / matalaba, utarAyaNa ke dakSiNAyananA koI paNa maMDalamAM pravezatA ke nIkaLatA sUrya ke caMdra prathama kSaNe je kSetrane vyApIne rahe tenI apekSAe (te mujaba ja te AgaLa vadhaze tema kalpIne) te-te ardha maMDalanI kalpanA karavI. uparokta traNeya AkRti trikoNanI che. chatAMya temAM ghaNo pharaka prathama najare ja jaNAya che, paNa sUkSma najarathI jotA traNeya trikoNamAM pharakanuM kAraNa zodhatA jaNAze ke trikoNanA prathama biMdu pachInA 2 jA biMduonA sthAnamAM ja pharaka hovAthI ane te mujaba AgaLanA biMduonI goThavaNa hovAthI AkRtimAM ATalo moTo bheda paDe che, tevI ja rIte sUrya-caMdra paNa vartuLAkAre na pharatA prathama kSaNathI ja vartuLathI kaMika adhika ke nyUna kSetramAM phare che te prathama kSaNe je kSetrane vyApta karyuM tenI apekSAe AgaLanA paNa kSetranuM anumAna karI racAtA gatipathane ardhamaMDala tarIke jANavuM... prathama kSaNe be sUrya je kSetrane vyApIne rahyA hoya = je kSetra para rahyA hoya te kSetranI apekSAe maMDalanI kalpanA karAya che, eTale ke te banne kSetro (points) je samavartuLa para Ave te samavartuLanI maMDala tarIke kalpanA karAya che. have banne sUrya merUnI eka bAju 91 ane merUnI bIjI bAju 92 ardha maMDaLonI racanA kare. eTale ke merUnI je bAjuthI dakSiNAyananI zarUAta karI hoya teja bAju dakSiNAyananI pUrNAhUti thAya. udA. rajo sUrya :- merUnI dakSiNethI (bharata bAju) dakSiNAyananI zarUAta. rajo sUrya :- merUnI dakSiNe (bharata bAju) dakSiNAyananI pUrNAhUti. rajo sUrya :- merUnI uttarathI (eravata bAju) uttarAyaNanI zarUAta. rajo sUrya - merUnI uttare (eravata bAju) uttarAyaNanI pUrNAhUti. Ama, rajA sUryanA dakSiNAyana vakhate bharata bAju 1,3,5,7...181, 183 = 92 ardhamaMDaLa Ave.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane eravata bAju, 2,4,6,8...182 = 91 ardhamaMDala Ave tathA 6 bIjA sUryanA uttarAyaNa vakhate airavata bAju 1,3,5,7....181, 183 = 920 ardhamaMDala Ave. bharata bAju 2,4,6,8...182 muM = 91 adhamaMDala Ave = | 183 ardhamaMDala thAya.. phalitArtha e thaze ke dakSiNAyana vakhatanA bharata bAjunA tamAma ayanomAM ardhamaMDalanI zarUAta vakhate sUrya aMdara haze, gatipatha bahAra bAju jaze, ane uttarAyaNa vakhatanA tamAma ayanomAM ardhamaMDalanI zarUAta vakhate sUrya bahAra haze, gatipatha aMdara bAju haze, mATe sUrya je mArge bahAra Avyo (dakSiNAyanamAM pharyo) tenAthI alaga mArge ja uttarAyaNamAM pharaze, matalaba aMdara Avaze. mATe A ayano dara vakhate nizcita sthAne na AvatA alaga alaga sthAne ja Ave. A ja padArthane citrathI samajAvAya che. AkRti H 19 | banne sUryanA 183 maMDalo | sUryamaMDala yuganA prAraMbhamAM niSadha ane nilavaMta parvata uparathI zarU thatuM sUryanuM dakSiNAyana (sUryanA mAMDalA) no citra samajUti : 1. 1lo sUrya 2. 2jo sUrya 3. ---- 1lA sUryano gAi 4. ---- 2jA sUryano gatipatha. 5. 1, 2, 3...183 ardhamaMDalanI saMkhyA
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ po P rova $ 5) caMdranA mAMDalA ane tenI ke te vizeSa mAhitIo. . je jyotikSakrano rAjA caMdra che. caMdra aMgenI Adhunika vijJAnanI ghaNI mAnyatAo jevI ke - 1) caMdra pRthvIno upagraha che. 2) pRthvInI AsapAsa phare che. 3) sUryathI ghaNo nAno che. 4) para prakAzita che. vagere sarvajJanA darzanathI judI paDe che. jinazAsanamAM caMdrane jyotizcakrano sauthI vizALa vyApa dharAvanAra tathA mukhya adhipati mAnavAmAM Ave che. sUryanuM vimAna yojana che jyAre caMdranuM vimAna yojana che. matalaba sUryanuM biMba poNA yojanathI kaMika adhika thAya jyAre caMdranuM biMba 1 yo. thI kaMika ja nyUna thAya. khristIo sUrya varSa-sUrya pacAMgane anusare che. musalamAno caMdra varSa-caMdra paMcAMgane anusare che. pArasIo nakSatra varSa-nakSatra paMcAMgane anusare che. jyAre jinezvara bhagavaMta prarupita Agamo, caMdra-sUrya-nakSatra sarvane anusare che mATeya dina-rAta sAthe caMdrane sIdho saMbaMdha na hovA chatAM caMdranA maMDalAdinI jANakArI jinamatane jANavA ati jarUrI che. prazna : dina mATe sUrya kAraNabhUta che tema rAta mATe caMdra kAraNabhUta nahIM ? uttara : nA, dina mATe sUrya kAraNabhUta che tema rAta (aMdhakAra) mATe sUryano ? (prakAzano) abhAva ja kAraNabhUta che.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaLI, udyota nAmakarmanA udayane dharAvanArA ratnothI caMdranuM biMba banyuM che. jyAre Apa nAmakarmanA udayane dharAvanArA ratnothI sUryanuM biMba banyuM che che. mATe kadamAM vadhu vizALa hovA chatAMya caMdranA biMbano prakAza saumya, zIta ane AlAdakArI che. jyAre kadamAM nAno hovA chatAM AtapanAmakarmanA ratnonA prabhAvathI sUryono prakAza uSNa, tejasvI ane udvegakArI anubhavAya che. mATe caMdra paraprakAzita nathI. caMdranA cArane samajavA nIcenA dvAronI mAhiti meLavI laie. (A) maMDala kSetra (B) maMDala abAdhA tathA maMDala aMtara (c) maMDala cAra (gati) (D) vRddhi-hAni pratibhAsa tathA grahaNa (A) maMDalakSetra :- caMdranA kula mAMDalA = 15 caMdranA vimAnanuM mApa = yo. : kula mAMDalA dvArA rokAtuM kSetra = 13 phu yo. (x 15 mAMDalA) * Ama, kula mAMDalA = 15 * maMDalanA AMtarA = 14 * maMDala kSetra = 510 dayo. *1 maMDalanI pahoLAI = yo. * badhA maMDalanI kula pahoLAI = 13 phu yo. *2 mAMDalA vaccenuM aMtara = 35 rU? - yo. * badhA aMtaranI kula pahoLAI = 497 co. A 15 maMDalamAMthI 5 maMDala jaMbUdvIpamAM che. 10 maMDala lavaNa samudramAM che.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti: 20 | caMdranA 15 tathA nakSatranA 8 maMDalonI goThavaNI 356 . yo. be maMDala (be maMDala vaccenuM aMtara) 56 co. maMDalanI jaDAi 1 2 3 4 5 | 6 7 15 [+ 14 - 1luM maMDala 180 co. 8 9 10 11 12 13 -3306 yo. caMdra ane nakSatranA komana maMDala caMdranA maMDala jagatI 1 yo. sUryanI jema caMdra paNa utara-dakSiNa valayAkAre merU parvatanI AsapAsa satata bhramaNa kare che mATe caMdranuM uttarAyaNa-dakSiNAyana paNa sUrya mujaba ja che jema sUryanA kula maMDala 184 hovA chatAM uttarAyaNa-dakSiNAyanamAM 183 mAMDalA ja thAya che, tema caMdranA 15 mAMDalA hovA chatAM uttarAyaNa-dakSiNAyanamAM 14 mAMDalA ja thAya. sarva atyaMtara, sarva bAhya mAMDalamAM caMdra eka ja vakhata cAra karaze. bAkInAmAM (vacce 13 mAM) 2 vakhata. te A mujaba : caMdranuM uttarAyaNa = madhyanA 13 + sarva avyaMtara maMDala = 14 maMDala = kaMika jUna 14 divasa, caMdranu dakSiNAyana = madhyanA 13 + sarva atyaMtara maMDala = 14 maMDala = kaMika jUna 14 divasa, caMdrane eka maMDala pUrNa karavAmAM sAdhika 62 muhUrta lAge che, ane 14 ! mAMDalA che paNa sarva bAhya-atyaMtara maMDalamAM caMdra pUro divasa sthiratA karato ' nathI. mATe sAdhika 13 divasamAM tenuM uttarAyaNa-dakSiNAyana samApta thAya cheW
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ama, caMdranuM uttarAyaNa - dakSiNAyana = 27 ? thAya. teTaluM ja pramANa nakSatramAsanuM paNa che je AgaLa spaSTa karAze. caMdra 1 mahinAmAM (nakSatra mAsa mujaba) uttara-dakSiNAyanane pUrNa kare che jyAre sUrya 1 varSamAM uttara dakSiNAyanane pUrNa kare che. 1 yugamAM caMdranA 134 tathA sUryanA 10 ayana thAya... (B) maMDala abAdhA tathA maMDala aMtara (1) merUnI apekSAe atyaMtara maMDalanI abAdhA - 44,820 yo. (2) prati maMDale abAdhA = junA maMDalanI abAdhA + 35 $ $ + + = 36 4 yo. | (3) be caMdronI pratimaMDale AbAdhA - have (2) jA tathA (3) jA muddAne vadhu spaSTa kare che. 2) pratyeka maMDale 1 caMdra = 35 kuM (aMtara) + (mAMDalAnI pahoLAi) = 36 phu yo. aMtara kApe che. .. 1 lA maMDaLanI merUparvatathI abAdhA = 44820 yo. - 2 jA maMDaLanI merUparvatathI abAdhA = 44820 mo. + 36 3 yo. = 44,856 3 yo. thAya. 3 jA maMDaLanI merUparvatathI abAdhA = 44820 mo. + 72 3 yo. = 44892 1 yo. thAya. 15 mA maMDaLanI merUparvatathI abAdhA = 44820 mo. + 36 yo. x 14 = 44820 mo. + 509 yo. A = 44820 mo. + 509 yo. = 45329 yo. thAya. S
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3) pratyeka maMDaLe be caMdra vaccenuM aMtara prathama maMDale be caMdra vaccenuM aMtara = 44820 yo. + 44820 yo. + 10000 lo. (merUnA) = 99640 yo. bIjA maMDale be caMdra vaccenuM aMtara = 99640 mo. + 36 3. yo. + 36 8 mo. 997122 3 yo. trIjA maMDaLe be caMdra vaccenuM aMtara = 99712 + 3 + 72 co. = 99785 3 yo. aMtima maMDaLe be caMdra vaccenuM aMtara = 99640 mo. + 109 yo. + 509 yo. = 100659 yo. be sUryanuM bAhya maMDale paraspara aMtara 100660 yo. che. jyAre be caMdranuM bAhya maMDale paraspara aMtara 100659 - yoga che. = 16 aMze caMdranuM aMtara ochuM che. kA.ke. caMdranuM vimAna pa6/61 che. sUryanuM vimAna ja che. : 1 caMdranuM vimAna 8 aMza moTu che. 1. 2 caMdranuM aMtara 16 aMza ghaTI jAya.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti: 21 caMdranA be maMDalo vaccenuM aMtara tathA sAdhika 62 mu. pUrNa thatuM caMdranuM 1 maMDalA AT * * * | B | C | B meru. (C) maMDala cAra (gati) 1) mAMDalAno gherAvo (parikSepa) 2) maMDalamAM muhUrta gati 3) sAdhAraNa-asAdhAraNa maMDalo. 1) maMDalono gherAvo : atyaMtara maMDalanI pahoLAI = 99640 yojana che, :: paridhi = 99640 yo. x 3.16rara co. = 315089 yojana thI adhika bIjA maMDalanI pahoLAI = 99640 + 72 3 4 = 997126 3 yo. : paridhi = pahoLAi x 3.162 = 315319 thI adhika Aja rIte 0 bIjA maMDaLono paridhi zodhI levo athavA pratyeka maMDale 72 1yo. nI ) vRddhi thAya che. teno paridhi zodhatA te 230 143 yo. Avaze.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahIMthI AgaLanA paridhimAM te umeratA pachInA mAMDalAno paridhi. 'AvI jAya. A ja rIte sarva bAhya maMDalanI paridhi nyUna 318316 yo. thAya. (2) prati maMDale muhUrtamAM caMdranI gati : caMdranI atyaMtara maMDalamAM muhUrta gati 2073 14 yo. che. AnI sAbiti kare che. caMdranuM vimAna sUrya karatA 8 aMza moTuM che. vaLI sUrya karatA caMdranI gati dhImI che. 1 caMdrane ardhamaMDala pUrNa karatA 1 ahorAtra + 1 muhUrta 13 muhUrta lAge che. caMdrane pUrNamaMDala pharatA 2 ahorAtra + 2 muhUrta rU muhUrta lAge che = 62 muhUrta rU muhUrta. sUryane pUrNamaMDala pharatA 2 ahorAtra lAge che = 60 muhUrta. 1 yuga = 5 varSa sUrya 1 varSamAM 366 mAMDalA phare athavA 1 varSamAM 366 ahorAtra thAya. : 1 yugamAM 366 x 5 = 1830 ahorAtra yuganA thAya. paNa caMdrane maMDala pharatA 31 muhUrtathI adhika samaya jAya che. : yugamAM tenA keTalA maMDala thAya te zodhavuM paDe. te A rIte 366 x 30 muhUrta = 1 varSanA 10,980 muhUrta : 31 33 muhUrtamAM 1 ardha maMDala 10980 muhUrtamAM (?) 10980 - 6862.5 = 353.6 ardha maMDalo 1 varSamAM thAya. : 1 yugamAM 353.6 4 5 = 1768 adhamaMDalo thayA. Ama, 1830 ahorAtramAM 1768 caMdranA ardhamaMDala thAya. 221
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 1768 1768 adhUmaMDale 1830 ahorAtra pasAra thAya to, 2 ardhamaMDale keTalA ahorAtra pasAra thAya (?) . 1636 X = 1ra0 = 2 ahorAtra + 104- ahorAtra 11- ahorAtrane muhUrtamAM pheravavA . 12437 muhUrta = 2 muhUrta kara. 2 muhUrta 2 ahorAtra + 2 muhUrta = 62 muhUrtamAM 2 ardhamaMDalo athavA 1 maMDala pUrNa thAya che. have caMdranI gati zodhavA. 62 mAM 315089 yo. to 1 muhUrtamAM keTalA yojanA aMtara caMdra kApe ? 315089 - 312089 312089 X 221 62 = 13025 13725 221 = 5073 7744 13725 co. pratimuhUrta 1 lA maMDalamAM caMdranI gati. pratyeka maMDalamAM vyAsa 72 1 yo. = 230 yo. paridhi (lagabhaga) vadhe che. have pratyeka maMDale 62 24 muhUrtamAM 230 co. paridhi vadhe che. to 1 muhUrtamAM keTalA yo. gati vadhe ? 23) - 13725 = 230 x 221 = 10830 - 13725 13725 1 muhUrta prati maMDale vadhatI gati ( 9655 13725 221 7744 O73 13725 A re
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 96papa 5073 - 7744 13725. 7744 13725 13725 2 jA maMDalamAM caMdranI muhUrtamAM gati = , 39 S-+ 3SSY - yo. vadhAro = 5077 339- yo. 15 mAM maMDalamAM caMdranI muhUrtamAM gati = 3 65-yo. (pratimaMDale gatimAM vadhAro)x14 + 50733 5125 6166-yo. = (15 mAM maMDale caMdranI gati) caMdranI daSTipathaprApti ane prakAza kSetra (udaya-asta vaccenuM aMtara) (1) 1 lA maMDalamAM caMdranI dRSTipathaprApti 315089 yo. parikSepa x 8 athavA 5073 -93-yo. x 18 mu. = 94para6.7 yo. 1 lA maMDalamAM caMdranA udaya-asta vaccenuM aMtara = 94para6.7 yo. - daSTipathaprApti = 47263.35 lo. prazna : atyaMtara maMDalamAM divasa 18 muhUrta athavA je bhAga che, tathA rAta 12 muhUrta athavA je bhAga che to, caMdranI dRSTipathaprApti mATe A sAthe kema na guNyA ? uttara : divasa ane sUryane saMbaMdha che. : sUryanI hAjarIne divasa kahe che paNa rAta ane caMdrane saMbaMdha nathI . sUryanI gerahAjarIne ja rAta kahe che. caMdrano udaya sUryanI hAjarImAM thai zake che paNa divasa hovAthI dekhI zakAto nathI, sUryAsta bAda te dekhAya che. mATe caMdranI dRSTipathaprApti mATe che thI guNavAne badale 8 thI gaNavAmAM Ave che. kAraNa ke caMdra paNa sUryanI jema atyaMtara maMDalamAM hovAthI lAMbo samaya joi zakAya. mATe tyAM te bhAga ane
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAhya maMDalamAM haze tyAre sUryanI jema ochA samaya mATe ja dekhAya tethI che bhAgathI guNavuM paDaze. tyAre rAta moTI haze paNa caMdrano dekhAvAno samaya che ocho thaze. sarva bAhya maMDalamAM = 318315 x athavA 5125 ke 5-yo. x 12 mu. = 63663 yo. udaya-asta vaccenuM aMtara. - 31831.5 co. thI caMdra-daSTigocara thAya. (3) sAdhAraNa-asAdhAraNa maMDalo caMdranA 15 mAMDalA (sUryanI sAthe) (nakSatranI sAthe) sUryanA kula maMDala 183 nakSatranA kula maMDala-8 < /x = kuvacit 1 / < x V/4 = kuvacit /x = kUvacit x x < x < x < x x 10 x < 11 12. x 13 /4 = kavacit V/x = kavacit 44 = vicit / 14 I xx 15. a
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ (D) vRddhi-hAni pratibhAsa - rAhunA vimAnanA dhruvarAhu-parvarAhu be - bheda che tenAthI suda-vadapakSa tathA grahaNa thAya che. caMdra vimAnanA 62 bhAga kalpavAnA. yuvarAhunuM vimAna je caMdranI najIka (4 aMgula dUra) rahe che te, atyaMta kALu che, ane rojanA caMdranA 4 bhAgane Avare che, : 15 x 4 = 60 bhAga AvarAya che ane 2 bhAga khullA rahe che te khulavA-DhaMkAvAthI kramazaH zukla-kRSNa pakSa thAya che. prazna : rAhunuM vimAna grAntargata che, mATe te reyo. thAya to : yo. pramANavALu caMdranuM biMba tenAthI zI rIte AvarIta thAya (DhaMkAyo ? uttara : grahanA vimAnonuMre yo. nuM mApa prAyika che mATe kadAcit rAhunuM vimAna te mApa karatA moTuM hoi zake che, to koika kahe che ke rAhunA vimAnamAMthI atikRSNa AbhA prasaratI hovAthI rAhunuM vimAna caMdranA moTA vimAnane AvarIta karI zake che, to koika kahe che ke caMdranI AgaLa (nIce) hovAthI nAnuM hovA chatAM dUra tathA nIce rahetA jIvone caMdranuM biMba rAhuthI grasita thayeluM dekhAya che. caMdranA vimAnanA 6ra bhAga kalpavAnA, 2 bhAga kyAreya AvarAvAnA nathI, bAkI rahelA 60 bhAga mATe nIce mujaba rAhu AvaravAnuM karaze. jIvAbhigamavRtti : rAhunuM vimAna 15 vibhAgo (divaso) vaDe potAnA vimAnanA 15mAM bhAga dvArA caMdranA vimAnanA 15mAM bhAgane Avare che, ane eja rIte kramazaH 15 vibhAgo (divaso) vaDe potAnA vimAnanA 15 mAM bhAga dvArA caMdranA vimAnanA 15 bhAgone kramazaH mukta kare che mATe kRSNa pakSa-zukla pakSa athavA vada pakSa-suda pakSa thAya che. samavAyAMgavRtti caMdra vimAnanA 931 aMza (bhAga) kalpavAnA temAMthI 1 bhAga kyAreya AvarIta na thAya. 15 divasa daramyAna rAhunuM vimAna kramaza: caMdranA 62-62 bhAgane ema kula 930 bhAgane Avaraze ane teja rIte mukta karaze. sUryaprajJapti tathA jyotiSa karaMDaka : caMdra vimAnanA 16 bhAga kalpI kramaza: 15 divasamAM rAhu vaDe 1-1 bhAga AvarIta thaze ane mukta thaze ane 1 bhAga sadA mATe mukta ja raheze. Ama, caMdranA bhAganI parikalpanAmAM matAMtara hovA chatA caMdrano kaMika bhAga to sadAya mATe khullo ja hoya che tema sarva zAstro jaNAve che. tathA 9 rAhunA vimAnanI gati 15 divasa zIvra hoya che, jyAre 15 divasa caMdranI gati vadhu
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ zIvra hoya che mATe suda-vada pakSa thAya che. rAhu kyAreka uttara-dakSiNa, kyAreka jhapUrva-pazcima, kyAreka uttara-pUrva vagere bhedathI caMdrane AvarIta anAvarIta kare che. noMdha : vaLI AgamomAM kahyuM che ke caMdranI gati alpa che. sUrya tenAthI vadhu zIdhra ane kramazaH graha-nakSatra-tArA vadhu zIghra-zIdhratara ane zIvratama che. potAnu 1 maMDala pUrNa karatA lAgato samapa 1) valayAkAre sarva maMdagati caMdra 6ra - muhUrta 49 kalAka 41 mInITa 2) | tenAthI vizeSa gati sUrya 60 muhUrta = 48 kalAka 3) tenAthI vizeSa gati graha | aniyata 4) tenAthI vizeSa gati nakSatra 593 muhUrta = 47 kalAka 51 mI.76 se | 5) tenAthI vizeSa gati tArA | aniyata grahamAM paNa budha-zukra-maMgala-guru-zani kramazaH vadhu-vadhu zIdhra che. paNa rAhunuM vimAna 15 divasa vadhu gativALuM to 15 divasa alpagativALuM hoya che. ane rAhu dvArA caMdranuM AvarAvavuM ke mukta thavuM te ja eka tithInuM pramANa che. mATe jinamata mujaba kyAreya 1 tithI ra divasa hoi na zake. te A mujabakRSNa vada AvarAyelA caMdranA bhAga tithInI samaya 1 thI 4 aMza 29 - mu. | + 4 aMza = 1 thI 8 aMza bha | mym | + 4 aMza = 1 thI 12 aMza m ja | | + 4 aMza = 1 thI 16 aMza jha | tlby | ka | + 4 aMza = 1 thI 20 aMza Hby | + 4 aMza = 1 thI 24 aMza bm
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ + 4 aMza = 1 thI 28 aMza + 4 aMza = 1 thI 32 aMza | | cha | | + 4 aMza = 1 thI 36 aMza + 4 aMza = 1 thI 40 aMza + 4 aMza = 1 thI 44 aMza ? 2 | + 4 aMza = 1 thI 48 aMza 13 + 4 aMza = 1 thI para aMza - + 4 aMza = 1 thI pa6 aMza 15 + 4 aMza = 1 thI 60 aMza kRSNa pakSanA kula muhUrta = 442 . muhUrta + zukla pakSanA kula muhUrta = 442 = 885 - muhUrtano caMdramAsa thAya. have 29 mu. (1 tithinuM mApa) x 30 divasa = 885 39 - caMdra mAsanA mu. 1416 mInITa-46 sekanDa athavA = 23 kalAka 36 mInITa = 1 caMdra divasa. prazna : pUrve jaNAvyuM hatuM ke jema divasane sUrya sAthe saMbaMdha che te mujaba rAtane caMdra sAthe saMbaMdha nathI te vAta barAbara che paNa caMdra satata eka samAna gati kare che chatAya kyAreka rAtre dekhAya, kyAreka divase dekhAya cheAnuM kAraNa zuM ? uttara : sUrya 60 muhUrtanI AsapAsa potAnuM 1 maMDala pUrNa kare che, jyAre caMdra 62 muhUrta AsapAsa potAnuM maMDala pUrNa kare che. matalaba caMdranI gati sUrya karatA dhImI che. have caMdra 880 yo. para rahI gati kare che. sUrya-800 yo. para rahI gati kare che paNa ghaNe nIce rahelA ApaNane to te eka samAna levala para ja lAge che. caMdranA vimAnanI gati dhImI hovAthI UX
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUryanI sarakhAmaNImAM roja te vadhune vadhu dUra thaze. roja te sUrya karatA 48 minITa thI adhika samaya = 2 - mu. pachI draSTigocara thaze. prAcIna bhAratIya paraMparAmAM sUrya-caMdra vacce vadhatuM A aMtara athavA kendra (marU) sAthe banneno banata nizcita khUNo teja tithinuM eka mApa che. bhinna-bhinna graMthonA mata, Adhunika paraMparAno mata vagere nIcenA koSTakamAM batAvela che. noMdha : zAstramAM batAvela A badhA mApo madhyakhaMDanA madhyabhAgane AzrayI tathA 15 mu. no divasa-rAta hoya tene anusarIne dekhADela che mATe divasa-rAtanuM mApa nAnuM-moTuM thAya te mujaba AkAzamAM sUrya-caMdranA darzana tathA tithinA gaNitamAM pheraphAra zakya che.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ akAzamAM sthAna tathA samaya Adhunika mAnyatA mujaba (daSTi maryAdAne lIdhe) | sUrya-caMdra sAthe kendra biMduno (AMkhano) jIvAbhigama racAto khUNo. 349 thI 360d || 2 bhAga mukta + 1 | sUrya-caMdra eka sAthe udaya-asta sUryAsta bAda lagabhaga-1muhurta48 mI.pachI 10 thI 1rad. 1thI 4 bhAga mukta ja ra 3. | sUryAsta bAda lagabhaga-25=14, 36mI. caMdrAsta sUryAsta bAda lagabhaga-3 mu.=raka. 24mI. caMdrAsta sUryAsta bAda lagabhaga-4mu 3.12mI. caMdrAsta sUryAsta bAda lagabhaga-pamu.=jaka. caMdrAstA | sUryAsta bAda lagabhaga-65=4 ka. 48mI. caMdrAsta | sUryAsta bAda lagabhaga-75=5ka36mI. caMdrAsta 9. | sUryAsta bAda lagabhaga-8 mu.=daka. 24mI. caMdrAsta 13 thI 24d. 25 thI 36 d. 37 thI 48deg d. 490 thI 60d 61 thI 7rad. 73 thI840d 85 thI 96d | 5 thI 8 bhAga mukta + 9 thI 12 bhAgamukta + 13 thI 16 bhAga mukta + 17 thI 20 bhAga mukta + 21thI 24 bhAga mukta 25thI28 bhAga mukta ra9 thI 3ra bhAga mukta + - 10. | sUryAsta bAda lagabhaga-95.07ka. 12 mI. caMdrAmata 11. | sUryAsta bAda lagabhaga-10 mu.=daka. caMdrAsta sUryAsta bAda lagabhaga-11mu.ka.48mI. caMdrAsta sUryAsta bAda lagabhaga-12mu.ka. mI. caMdrAsta 97 thI1080d 109 thI 1ra0 d. 1210thI 13rad. 133 thI 1440d. 33 thI 36 bhAga mukta + 37 thI 40 bhAga mukta + 41thI 44 bhAga mukta 4pa thI 48 bhAga mukta + 14. | sUryAsta bAda lagabhaga-13mu.=10ka. 24mI. caMdrAsta | sUryAsta bAda lagabhaga-14 mu=11ka. 12mI. caMdrAsta 16. | sUryAsta bAda lagabhaga-15mu =1raka. caMdrAsta 145 thI 156d 157 thI 168d 169 thI 180degd. 49 thI para bhAgamukta + 53 thI 56 bhAga mukta + 57 thI60 bhAga mukta kula bhAga 60+2=12
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavAyAMga sUrya prajJapti || tithI vizeSa 1bhAga mukta + 1bhAga mukta + 1thI6ra bhAga mukta + 1bhAga mukta | vada-0)) | sUryanI sAthe samAnarAzimAM hovAthI + rAhuthI moTA bhAge grasita hovAthI dekhAya nahIM. | suda-1 sUryanI najIka hovAthI kaMika mukta hovA chatAM na dekhAya. suda-2 sUryAsta bAda pazcima AkAzamAM TuMka samaya mATe dekhAya. suda-3 sUryAstabAda lagabhaga savAra kalAka sudhI joi zakAya. suda-4 63 thI 124 bhAga mukta + rajo bhAga mukta 125 thI 186 bhAga mukta + 3 jo bhAga mukta 187 thI 248 bhAga mukta 4 tho bhAga mukta 249 thI 310 bhAgamukta + 5 mo bhAga mukta 311thI 37ra bhAgamukta + 6ThTho bhAga mukta 373 thI 434 bhAga mukta + 7 mo bhAga mukta 43pa thI 496 bhAga mukta + | 8 mo bhAga mukta suda-8 497 thI 558 bhAga mukta + | 9mo bhAga mukta 559 thI 6ra0 bhAgamukta + | 10 mo bhAga mukta 6ra1thI68ra bhAgamukta + 11mo bhAga mukta 683 thI 744 bhAgamukta | 12 mo bhAga mukta suda-5 | rodrano udaya divasanA paNa sUryanI hAjarIne lIdhena dekhAya. suda-6 sUryAstabAda pazcima dizAmAM ja dekhAya. suda-7 . lagabhaga madhyAhna samaye caMdrano udaya, sUryAsta samaye madhya AkAzamAM caMdra, madhyarAtri AsapAsa caMdrAsta. suda-9 | sUryAsta samaye madhyAkAzathI kaMika suda-10) pUrva taraphacaMdra ane suda-11) madhyarAtri bAda caMdrAsta suda-12 divasanA carama praharamAM caMdrano udaya rAtrinA carama prahara AsapAsa caMdrano asta suda-13/ upara mujaba suda-14 upara mujaba | suda-15 prathama sUryanA sUryAsta samaye caMdrodaya-caMdrAsta samaye rajA sUryano udaya, sUrya caMdra ekabIjAthI 7 mI. rAzimAM noMdha : atyAre baMnne sUryAnI vacce caMdra che have kramaza: rajA sUryanI najIka 1lo caMdra jaze ane 1lA sUryanI najIkara jo caMdra jaze, pAchA 0)) nA divase ra jo sUrya ane 1lo caMdrano tathA 1 la sUrya-ra caMdrano asta sAthe thaze... 745 thI 806 bhAgamukta + 13 mAM bhAga mukta 807 thI 868 bhAgamukta + 14 mo bhAga mukta 869 thI 930 bhAgamukta | 15 mo bhAga mukta kula bhAga930 +1=931 |. kula bhAga 1pa1=16
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17. | prathama sUryanA sUryAsta bAda lagabhaga-16 mu=Araka.48mI. | 1810 thI 192d | 1thI4 bhAga grasita pachI caMdrAstA prathama sUryanA sUryAsta bAda lagabhaga-175=1336mI. 193 thI ra04d. pathI8 bhAga grasita pachI caMdrAsta prathama sUryanA sUryAsta bAda lagabhaga-8 mu.=1424mI. 205 thI 216 d. | 9 thI 1ra bhAga grasitA pachI caMdrAsta prathama sUryanA sUryAsta bAda lagabhaga-19 mu =15ka. 1ramI. | ra17 thI rara8deg d. 13 thI 16 bhAga grasita pachI caMdrAsta prathama sUryanA sUryAsta bAda lagabhaga 20 mu=16ka. rara0 thI ra40 d | 17 thI 20 bhAga grasita pachI caMdrAsta prathama sUryanA sUryAsta bAda lagabhaga-215=16ka. 48mI. | 241 thIraparad 21thI 24 bhAga grasita pachI caMdrAsta | prathama sUryanA sUryAsta bAda lagabhaga-22.17ka. 36mI. | rapa3 thI ra64 d | 25 thI ra8 bhAga grasitA pachI caMdrAstA prathama sUryanA sUryAsta bAda lagabhaga-23 mu.=jaka. 24mI. ra65 thIra76d | ra9 thI 3ra bhAga grasita pachI caMdrAstA | prathama sUryanA sUryAsta bAda lagabhaga-2 mu =19ka. 1ramI. | 277 thI 2880d | 33 thI 36 bhAga grasita pachI caMdrAstA prathama sUryanA sUryAsta bAda lagabhaga-25.20ka. 2890 thI 3000 d. 37 thI 40 bhAga grasita pachIcaMdrAsta prathama sUryanA sUryAsta bAda lagabhaga-ra9 mu 206.48mI. 301 thI 31rad 41thI 44 bhAga grasita pachIcaMdrAsta prathama sUryanA sUryAsta bAda lagabhaga-ra7 mu.raraka. 36mI. (313 thI 324degd | 45 thI 48 bhAga grasita pachI caMdrAsta 29. | prathama sUryanA sUryAsta bAda lagabhaga-28 mukararaka. 24mI. 325 thI 3366 d. 49 thI para bhAga grasita pachIcaMdrAstA 30. prathama sUryanA sUryAsta bAda lagabhaga-ra9 mu. raka. 1ramI. 337 thI 348deg d. pa3 thI 56 bhAga grasita pachI caMdrAstA na | prathama sUryanA sUryAsta bAda lagabhaga-30 mu. 24ka. 3490 thI 3600d. 57 thI60 bhAga grasita pachI caMdrAsta kara bhAga kAyamI mukta kula bhAga 62
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1thI dura bhAga grasita [ 1bhAga grasita vada-1 63 thI 1ra4 bhAga grasita rajo bhAga grasitA vada-2 prathama sUryanA sUryAsta bAda prathama praharamAM caMdrano udaya-AkhI rAta AkAzamAM dvitIya sUryanA udaya bAda asta. 1rapa thI 186bhAga grasita | 3 jo bhAga grasita. vada-3 187 thI 248 bhAga grasita 4 tho bhAga grasita vada-4 | 249 thI 310 bhAga grasita | 5 mo bhAga grasita vada-5 ' prathama sUryanA sUryAstabAda dvitIya praharamAM caMdrano vada-6 ) | udaya, bAkInI rAta AkAzamAM 311 thI 37ra bhAga grasita 6ThTho bhAga grasita 373 thI 434 bhAga grasita 7mo bhAga grasitA vada-7 435 thI 496 bhAga grasita 8mo bhAga grasita vada-8 497 thI pa58 bhAga grasita 9 mo bhAga grasitA vada-9 559 thI 6ra0 bhAga grasita 10 mo bhAga grasita vada-10 madhyarAtri AsapAsa caMdrano udaya bIje divase madhyAhana samaye caMdrano asta. rAtanA 3jA praharamAM caMdrano udaya bIje divase madhyAhana bAda asta. rAtanA 40% AkAzamAM divasanA 60 % caMdra AkAzamAM. rAtanA 40% AkAzamAM divasanA 60 % caMdra AkAzamAM. rajA sUryanI atyaMta najIka prathama caMdra 6ra1thI 68ra bhAga grasita | 11mo bhAga grasita vada-11 683 thI 744 bhAga grasita 12 mo bhAga grasita vada-1ra 745 thI806 bhAga grasita | 13 mo bhAga grasita vada-13 | rajA sUryanI atyaMta najIka prathama caMdra 807 thI868 bhAga grasita | 14 mo bhAga grasita vida-14 rajA sUryanI atyaMta najIka prathama caMdra 869 thI930 bhAga grasita | 15 mo bhAga grasitA +1 bhAga kAyamI mukta | +1 bhAga kAyamI mukta vada-15 | 1lo caMdra ane ra jo sUrya eka sAthe, rajo caMdra 1lo sUrya eka sAthe. kula bhAga 931 kula bhAga 16 , 59
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ (1) AkRti: A vada-0)). samayagALo : 57mAM bhAgathI 60mAM bhAganuM AvarAvavuM tathA 2 bhAga mukta khUNo H 3490 thI 3600no bharata- erAvatamAM rAtri, pUrva-pazcima videhamAM divasa rAtamAM caMdrano abhAva kA.ke. caMdrAsta thai cUkyo che. 1 lo sUrya tathA 1 lo caMdra ekaja rAzimAM AkRti H 22 | vada-1 thI suda-pUnama sudhInI tithionI AkRti | eravata 2 dvitIya 1) vada-amAsa / caMdrAsta airAvata sUryAsta | bharata sUryAstA caMdrAsta prathama sUrya caMdra bharata , (2) AkRti : B suda-2 samayagALo : 5 thI 8 mA bhAganuM mukta thavuM, khUNo H 13deg thI 24deg no pazcima dizAmAM sUryAsta bAda 2 muhUrta sudhI atyaMta patalI rekhAmAM S. caMdranA prathama darzana..
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2) suda-bIja ? dvitIya caMdra dvitIya << airavata sUrya airavata caM... e3 . (bharata sUryAsta (Cairavata sUryAsta , bharata caMdra bharata prathama caMdra (3) AkRti : c suda-15 samayagALo : 57 thI 60 mAM bhAganuM mukta thavuM, saMpUrNa caMdradarzana. khUNo H 148deg thI 1800 no banne sUryanI vacce caMdra..AkhI rAta caMdranuM darzana..bIjA sUryanA udaya samaye caMdrano asta... have prathama caMdra prathama sUryathI vadhu dUra, bIjA sUryathI vadhu najIka kramazaH jaze. 3) suda-pUnama dvitIya 0 erAvata dvitIya caMdra ( sUrya airavata-caMdrodayA ( airavata-sUryAsta bharata- sUryAsta bharata-caMdrodaya . ......* * * :: prathama bharata sUrya prathama caMdra S
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4) AkRti : D vada-12 samayagALo : 45 mAM bhAgathI 48 bhAganuM AvarAvavuM. khUNo : 313 thI 324deg (prathama sUrya-prathama caMdrano) prathama sUryanA sUryAsta bAda, rAtanA 3 prahara pUrNa thAya pachI caMdrano udaya. bIjA sUryanA prakAzane lIdhe divase hovA chatAM caMdra na dekhAya. 4) vada-12 dvitIya caMdra KairAvata prathama sUrya 1) bharata sUryodaya airAvata sUryodaya dvitIya bharata " sUrya bharata prathama caMdra parvarAhu zRMgATaka, jaTila, kSatraka, kharaka, durdhara, sagara, matsya, kRSNa sarpa, kacchapa paryAyavAcI nAmovALo tathA kRSNa, nIla, rakta,pIta, zukala A pAMca varNayukta vimAna dharAvanAro parvarAhu che, te pharato pharato caMdra nIce Ave tyAre caMdragrahaNa ane sUrya nIce Ave tyAre sUryagrahaNa thAya. caMdragrahaNa pUname ja thAya, sUryagrahaNa amAse ja thAya. jaghanyathI caMdra- / sUrya grahaNa 6 mahIne thAya, utkRSTathI caMdra grahaNa 42 mahine thAya, jyAre sUrya grahaNa 48 varSe thAya..ahIM jANavAyogya khAsa vAta e che ke jyAre ekapaNa sUrya ke caMdranuM grahaNa thAya che tyAre aDhI dvIpavartI 132 sUrya-caMdranuM paNa grahaNa thAya ja che kAraNa ke tamAmanI gati Adi samAna che.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ banne caMdranA 15 maMDalo | AkRti : 23 caMdramaMDala yuganA prAraMbhamAM zarU thatuM caMdranuM uttarAyaNa (caMdranA mAMDalA) citra samajUti : 1. C 1lo caMdra 2. cha 2jo caMdra 3. --- 1lA caMdrano gatipathA 4. ---- rajA caMdrano gatipatha 5. 1, 2, 3...14 ardhamaMDalanI saMkhyA 6. - jagatI
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6) nakSatranA mAMDalA ane na - tenI vizeSa mAhitIo: jinamatamAM nakSatranuM eka AgavuM mahatva che, sUrya-caMdra karatA RddhimAM nabaLA hovA chatAM jyotiSazAstramAM nakSatronuM AgavuM mahatva che. vaLI jema moTA zreSThIone potAnuM mULa eka ghara to hoya ja, paNa sAthe-sAthe alaga alaga phArmahAusa jema hoya che tema nakSatronA adhipati devone potAnA ra-34 yAvat saMkhyAnA vimAno = tArAo (jyotiSa cakranA pAMcamAM bheda tarIke varNavAyelA tArAthI alaga) hoya che. pratyeka nakSatronI bhinna bhinna saMkhyAvALI tArAo hoya che, tenA samuhathI banatuM te-te nakSatra cokkasa AkArane dharAve che, bhinna-bhinna nakSatrano samuha te rAzi kahevAya che ane te paNa viziSTa AkArane dharAve che. te-te AkArane anurupa tenA nAma paDe che je vyavahAramAM khUba pracalita che, Ama 28 nakSatro, tenA samuhathI banatI 12 rAzi, ane tenA dvArA pratyeka rAzinA pramANavALA AkAzanA (sUryacaMdrAdinA cAra kSetra-510 yo.) 12 bhAga kalpavA mAM AvyA che. 1-1 bhAgane sUrya pUrNa kare athavA 1-1 rAzi sAtheno sUryano saMyoga pUrNa thAya tyAre 1-1 sUrya mahino pUrNa thAya, 6 mahine 6 rAzi pUrNa thAya ane sUryanuM dakSiNAyana pUrNa thAya, pachInA 6 mahine bAkInI 6 rAzi pUrNa thAya ane sUryanuM uttarAyaNa pUrNa thAya, Ama sUrya saMvatsara pUrNa thAya che. vaLI nakSatra ane caMdrano yoga paNa satata thAya che. amuka cokkasa nakSatro sAthenA caMdranA yogathI kArataka-mAgasara Adi mahinAnA nAmo tathA vRddhi mAsa-kSayamAsanI goThavaNa paNa thAya che. Ama nakSatranI jANakArI vagara jyotikSakranuM jJAna adhuruM che mATe nakSatronI jANakArI ati jarUrI che. (a) nakSatronuM nAma, sthAna, AkAra, cAra kSetra AdinI mAhiti. P (b) rAzionI racanA.
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ (C) caMdra sAthe nakSatronA yogo. 02 (4) sUrya sAthe nakSatra-rAzinA yogo (a) nakSatranA nAma, sthAna, AkAra, cAra kSetra AdinI mAhitI. ne hArati ti nahIMtra - potAnA sthAnathI kyAreya kharatA nathI te nakSatra. sUrya-caMdra, grahAdi valayAkAre merU AsapAsa phare che eTale ke temanA uttara- dakSiNa cAra saMbhavita che jyAre nakSatra vartuLa AkAre-matalaba eka niyata jagyAe ja rahI merU AsapAsa pradakSiNAkAre phare che, mATe temanA uttara-dakSiNa cAra saMbhavita nathI. temanuM cArakSetra paNa sUryAdi mujaba jaMbudvIpanI jagatIthI 180 yo. aMdarathI lai lavaNamAM 330 yo. sudhI eTale 510 yo. nuM che. tenI aMdara bhinna-bhinna nakSatro pota-potAnA niyata sthAne rahIne ja merU parvata AsapAsa satata phare che. 1 caMdranA 15 maMDala che, 1 sUryanA 183 maMDala che ane temanA parivAra bhUta 28 nakSatro pota potAnA aMgata 1-1 maMDalamAM ja, ane kula 8 maMDalamAM rahI gati kare che. caMdranA kyA maMDalamAM teo rahelA che tenI para teno caMdra sAtheno yoga nakkI thAya che. nakSatranA 2 mAMDalA jaMbUdvIpamAM che bAkInA 6 mAMDalA lavaNasamudramAM che. nakSatranI muhUrta gatiprathama maMDalamAM nakSatranI muhUrta gati 1830 ahorAtramAM 1835 nakSatranA ardhamaMDala thAya. . 1835 ardhamaMDale 1830 ahorAtra pasAra thAya to 2 adhUmaMDale keTalA ahorAtra 1631 = kera = 591:35 muhUrta 591535 muhUrtamAM 315089 yo. aMtara nakSatra kApe to 1 muhUrtamAM 315389 pa9 1535 aMtara kApe 1835 315080 x 1835 e. 109800 _ 28, 18263 che. S1 21960 lA. 183
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318315 sarvabAhya maMDalamAM nakSatranI muhUrta gati = 59 1535 1835 318315 x 1835 109800 318315 x 367 21960 = pa319 16365 yo. 21960 15 nakSatramAM dareka maMDalamAM muhUrtagatinI vRddhi jANI zakAtI nathI, kemake maMDalonuM aMtara tulya nathI. te te maMDalanI paridhi zeSa nakSatra maMDalonI muhUrtagati = 59 1535 yo. graho ane tArAnI muhUrtagati vartamAna zAstromAM kahI nathI. nakSatranuM nakSatra caMdra tArAonI AkAra racanA nAma maMDalanI saM. maMDalanI saM. saMkhyA 1) abhijIta 1 1 3 gozIrSAvalI , 2) zravaNa 1 1 3 kAsAra , 3) dhaniSThA 1 1 5 papiMjara che 4) zatabhiSA 1 1 100 puSpamALA , 5) pUrvabhAdrapadA 1 1 2 adbhavApI 90 6) uttara bhAdrapadA 1 1 2 addhavApI 00 7) revatI 1 1 32 naukAsaMsthAna bhArata 8) azvinI 1 1 3 azvaskaMdha 9) bharaNI 1 1 3 bhaNasaMsthAna :10) kRttikA 3 6 6 suradhArA
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7 5 (11) rohiNI 4 ) 12) mRgazIrSa 8 13) Adra 8 14) punarvasu 2 15) puSya 8 16) AzleSA 8 17) maghA 2 18) pUrvA phAlganI 1 19) uttarA phAlganI 1 20) hasta 8 21) citrA 4 15 15 3 15 15 3 1 1 15 7 zakaToddhI kara 3 mRgazIra 9 rudhirabindu * 5 tulA kaka 3 varlDamAnaka 5 patAkA , 7 prAkAra ka 2 addhapatyeka ... 2 addhapalaMka .. 5 hastatala che 1 mukhamaMDana * suvarNa kula 1 kIlaka * 5 pazudAmana ke 4 ekAvalI 3 gajadaMta 11 vRzcika pucchika 4 gajavikrama * 4 siMhanISadana 8 22) svAti 23) vizAkhA 24) anurAdhA 25) jyeSThA 26) mUla 27) pUrvASADhA 28) uttarASADhA 1 5 6 7 8 8 8 1 8 10 11 15 15 15
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ (b) rAzionI racanA : rAzi=samuha, bhinna-bhinna nakSatrono samuha eTale ja rAzi. vAstavikatAmAM AkAzano parikalpita eka nizcita vibhAga, ane te nizcita vibhAgamAM rahelA nakSatronI tArAothI racAto tevo-tevo viziSTa AkAra rAzi. 1 caMdra tathA 1-sUryanA parivAramAM rahelA 28 nakSatro te-te sUrya-caMdranA ardhamaMDalane pUrva-pazcima pUrepUrA vyApIne rahelA che to sAme bIjA sUrya-caMdranA 28 nakSatro tenA ardhamaMDalane vyApIne rahelA che. je-te nakSatronI najIka rahelo pradeza te-te nakSatrono vistAra gaNAya che. jevI rIte koi paNa rAjA raheze potAnA mahelamAM, paNa tenuM Adhipatya pUrA rAjyamAM, rAjya bahAranA jaMgalomAM paNa kyAreka cAle che tema te-te nakSatronA vimAno (tenI pratyeka tArAonA vimAno) 1 gAunA che paNa tenuM Adhipatya amuka nizcita vistAra sudhI phelAyeluM manAya che. A rIte pratyeka nakSatranA AdhipatyathI yukta vistArano kula saravALo, = 1 sUrya dvArA ahorAtramAM (30 mu. athavA 24 kalAkamAM) pasAra thatuM aMtara athavA = sUrya athavA caMdranuM 1 ardhamaMDala = be sUrya ke be caMdra vaccenuM aMtara uparokta aMtarathI yukta AkAzamAM 28 nakSatrono parivAra saMpUrNa paNe pota-potAnA nizcita sthAna tathA vistArane dharAvatA satata pUrva-pazcima paribhramaNa kare che.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 24 | suda-pUnamanA sUryanA 1 ardhamaMDalanA vistAramAM rahelA 28 nakSatra | A. | 2jo sUrya merU uttara 1lo sUrya -TC pazcima. sUrya - C 1 | dakSiNa 0 1lo caMdra 1 ardha maMDala nakSatrothI vyApta che vyApta kSetra pratrothI vyApta kSetra bIjA 28 nakSatrothI 2ju adhe maMDala | O je caMdra dakSiNA uttara 1lo sUrya pUrva [. ma | 2 jo sUrya pazcima - - - - - - - - - - - - -
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 25 ApaNI draSTinI maryAdAne lIdhe dekhAtI AkRti-suda-15 mujaba daya samaya : pUrva meru 1 uttara '/ +1lo sUrya S:/ (bharatamAM sUryodaya) rajo caMdra (bharatamAM caMdrAsta) pazcima dakSiNa 1 ardha maMDala athavA 28 nakSatrothI vyApta kSetra Ta vyaktinuM prakAzakSetra 2) sUryAsta samaya / 1lo sUrya bharatamAM sUryAsta 1lo caMdra (bharatamAM caMdrodaya) ....... Ta vyaktinuM =1 - 1 ardha maMDala athavA prakAzakSetra 28 nakSatrothI vyApta kSetra re 70
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ have nakSatronA vistArano kula samuha athavA sUrya dvArA ahorAtramAM pasAra thatA vistArane sarakhA 1ra bhAgamAM vaheMcI detA banatI racanA eTale rAzi. ) noMdha : samajavAmAM saraLatA rahe mATe ardhavartuLanI jagyAe sIdhI lAina dvArA rAzionI goThavaNa dekhADAya che. makarasaMkrAMtinA divase sUrya-caMdra tathA rAzionuM sthAna caMdra . AkRti H 26 180gyo. jabUdvIpamAM{ ma huM jaMbudvIpanI jagatI. uttaradizA 2 bha pazcimadizA nI mI me 9 mi ka siM ka tu vR dha sarva atyaMtara maMDala B tha na Sa bha na ke ha khyA lA ka 1 ----jaMbudvIpanI jagatI 330 tho, lavAmAM sarva bAhyamaMDala pUrvadIzA dakSiNadizA sUrya . . ------ 1, ardhamaMDala athavA 28 nakSatrothI vyApta pradeza athavA ardhamaMDalanI 12 vibhAgamAM (rAzimAM) vaheMcaNI Ama 28 nakSatrone 12 vaDe bhAgatA 2 3 nakSatra Ave. Ama (1) kyAreka 2 nakSatra AkhA + 3jA nakSatrano kaMika bhAga or (2) kyAreka 1 nakSatra AkhuM + ra nakSatronA kaMika bhAga = bhinna bhinna rAzi banaze, to kyAreka 2 ke 4 nakSatronA saMyogathI paNa rAzi bane. nakSatronI size nAnI-moTI saMbhave, sUrya-caMdra sAtheno teno saMyoga lAMbA-TuMko saMbhave paNa pratyeka rAzinA mApamAM koi pharaka na paDe. mATe rAzi sAtheno sUrya-caMdrano saMyoga samAna samaya mATeno thAya che. sUrya 30 2 divasa eka rAzimAM rahe. . 30 2 x 12 rAzi = 366 divasamAM badhI ja rAziono bhogavaTo pUrNa kare = 2 ayana pUrNa kare, tathA caMdra 27 mAM be ayana = 12 rAzione bhogave che. 27 - 12 rAzi = 2 divasa 6 kalAka 37 minITa mAM caMdra 1 rAzi sAtheno bhogavaTo kare. sUrya-caMdra karka, siMha, kanyA, tulA, vRzcika, dhana A 6 rAzimAM dakSiNa I tarapha jAya tathA makara, kuMbha, mIna, meSa, vRSabha, mithuna A 6 rAzimAM uttara tarapha jAya che.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ (C) caMdra sAthe nakSatronA yogo >> A padArthane samajatA pUrve eka kAlpanika udAharaNa joie. 1 lAkha) ki.mI. vyAsavALI eka vartuLa jagyA che. ATalI vizALa jagyAmAM jarUrI mAlasAmAna pahoMcADavA te vartuLanI borDaranA 180 km. aMdarathI lai borDara bahAra 330 k.m. sudhInA kula 510 k.m. erIyAnI aMdara alaga-alaga UMcAinA 3 ovarabrIja banAvAmAM AvyA che. tenI vizeSa mAhitI nIce mujaba che. 1. prathama brija 510 km. pahoLAivALo 3 lAkha 16 hajAra km. paridhivALo matalaba 1 lAkha km. nA vartuLane saMpUrNapaNe kavara karIne rahelo che. teno rasto 183 lenamAM vaheMcAyelo che tathA temAM paraspara joDANa che mATe parasparamAM Avana-jAvana vyavahAra che. 2. bIjo brija te prathama brIjanI upara tevI ja rIte goThavAyelo che. tenA rasto 15 lenamAM vaheMcAyelo che. paraspara joDANa hovAthI Avana-jAvana vyavahAra che. 3. trIjo brija te bIjA brijanI upara goThavAyelo che paNa temAM bheda eTalo ja che ke te trIjA brijanA 8 bheda paDe che. te dareka 1 lenavALA ja mArgo che. mAtra samAna levala para ja te brija rahelA che, bAkI te 8 ne paraspara koi joDANa nathI. mATe temAM Avana-jAvana vyavahAra nathI. - prathama brija para kAyamI eka ja Traka kramaza: 183 lenamAM 1 kalAkanA 60 |km. nI jhaDape satata phare che. bIjA brIja para kAyamI eka ja Traka kramazaH 15 lenamAM kalAkanA 50 km. nI jhaDape phare che. trIjA brIja para alaga alaga 8 lenamAM alaga-alaga sthAne thai nAnInAnI 28 gADIo 1 kalAkamAM 70 km. nI jhaDape phare che. mATe jamIna para rahelA mANasane dekhAtA drazyamAM
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1) vartuLa AkAra=(0) pharavAmAM- 3 jA brijanI gADIo ekadama zIdhra 1 nA naMbaranA brijanI Traka madhyama gativALI rajA brija paranI Traka ekadama dhImI ) gativALI dekhAze. 2) valaya AkAre pharavAmAM athavA alaga alaga lenamAM pharavAnI apekSAe - bIjA lenavALI Traka atizIdhra gativALI pahelA lenavALI Traka madhyama gativALI trIjA lenavALI gADImAM to valayagatino ja abhAva. 3) mAtra 2 jA ane 3 jA brijane jotA : 28 gADIo zIdhra hovAthI kramazaH TrakanI uparanI bAjue dekhAze. eTaleke 2jA brija para--Traka je sthAne che. teja sthAne 3 jA brija para-1 naMbaranI gADI che, tenI vadhu zIdhragati hovAthI TuMka samayamAM te AgaLa vadhaze. mATe 3 jA brija para - 2 naMbaranI gADI te sthAne AvI TrakanI upara dekhAze, e ja rIte kramaza: 3 thI 28 naMbaranI gADIo paNa TrakanI upara thoDAka samaya mATe jaNAze. hA, 2 jA brijanI Traka te vakhate 15 mAMthI koika paNa lenamAM hoi zake ane 3 jA brijanI te gADI 8mAMthI koipaNa eka TrekamAM hoi zake. eTale TUMka 510 yo. pahoLAimAM or 15 lenamAM koI paNa lenamAM hoya ane tenI upara rahelI gADI mAMthI koi paNa TrekamAM hoya to paNa teja-gADI TrakanI upara tathA sAthe che tema dekhAze, bAkInI gADIo upara hovA chatAM sAthe na dekhAtA AgaLa-pAchaLa ja dekhAze. kadAca Taka je lenamAM che tenI barAbara upara rahelA koika TekamAM rahelI gADI paNa pAchaLa-AgaLa hovI saMbhave che ane anya TrekamAM rahelI gADI TrakanI barAbara upara-sAthe che tema ja jaNAze. Ama Traka ane gADI vacce 3 prakArano saMbaMdha thAya. Traka ane gADI eka ja levale bhinna bhinna UMcAi e dekhAya-pramarda yoga. - TUka gADIthI dUranA sthAne bhinna bhinna UMcAie dekhAya-uttarAbhimukha yoge. !
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Traka gADIthI najIkanA sthAne bhinna bhinna UMcAie dekhAya-dakSiNA bhimukhayoga. A ja vastu 1 lA brIja ane 3jA brIjanI aMdara paNa jANI levI. basa, Aja draSTAMtane have vartamAna prasaMgamAM ghaTAvIe. 1lA brIja paranI Traka : samabhUtalAthI 800 yo. UMcAi para 183 mAMDalAmAM 510 yo. vistAramAM merUparvatanI AsapAsa valayAkAre pharatuM sUryanuM vimAna... rajA brIja paranI Traka 880 mo.UMcAi para 15 mAMDalAmAM 510 yo. vistAramAM merUparvatanI AsapAsa valayAkAre pharatuM caMdranuM vimAna... 3jA brIja paranI gADIo H 884 yo. UMcAi para alaga-alaga 8 maMDalamAM 510 yo. vistAramAM merUparvatanI AsapAsa vartuLAkAre pharatA 28 nakSatranA vimAno kramazaH caMdra-sUrya-nakSatronI vartuLAkAre gati vadhu zIdhra che, nakSatranA mAMDalA avasthita hovAthI valayAkAre gati saMbhavita nathI. caMdra 27 divasamAM 510 yo. aMdara valayAkAre 1 round samApta karI de che jyAre sUrya 366 divasamAM 510 lo, aMdara valayAkAre 1 round samApta kare che mATe caMdra valayAkAramAM vadhu zIdhra che. have vartuLAkAra tathA valayAkAra (uttarAyaNa-dakSiNAyana) A gationI bhinnatAne lIdhe sUrya tathA nakSatronA, caMdra tathA nakSatronA yogonI racanA thaze. nakSatronI gati zIdhra hovAthI caMdra ke sUrya sAthe koi nizcita samaye je nakSatra haze te TuMka samayamAM caMdra ke sUryathI AgaLa nIkaLI jaze ane pAchaLanuM nakSatra caMdra-sUrya sAthe joint thaze. prastutamAM nakSatranuM vimAna 1 gAunuM hovA chatAM tenuM Adhipatya kSetra to pUrva-pazcima hajAro yojana pramANa che mATe te kSetranI aMdara caMdra ke sUrya Ave to te nakSatra sAthe teno yoga thayelo jANavo. pUrve joyuM te mujaba dareka nakSatronuM Adhipatya kSetra nizcita che. 1 sUrya 1 muhUrtamAM 1830 aMza gati kare che. 1 caMdra 1 muhUrtamAM 1768 aMza gati kare che. 1 nakSatra 1 muhUrtamAM 1835 aMza gati kare che.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaLI badhA ja nakSatronuM Adhipatya kSetra bheguM kare to 54900 aMza Ave ane te mApa eTale sUrya dvArA ahorAtramAM pasAra thatuM kSetra. 1 mu.mAM 1830 aMza mATe 30 muhUrtamAM 54900 aMzano tALo maLI jAya che. have pratyeka muhUrta nakSatra 1835 aMza gati kare. pratyeka muhUrta caMdra 1768 aMza gati kare. nakSatra karatA caMdranI 67 aMza gati prati muhUrta ochI che. mATe kula 27 divasa ? samayamAM = 54,900 aMza caMdra pAchaLa paDe ane bIjA 28 nakSatronI sAthe yoga kare te A rIte 1 muhUrtamAM 67 aMza pAchaLa paDe . 30 muhUrtamAM, 67 x 30 = 2010 aMza pAchaLa paDe. AthI 27 x 2010 = 54900 aMza Ave te mApa nakSatra vyApta kSetra ke ahorAtramAM sUrya dvArA kapAtuM aMtara che. nakSatra eka ahorAtramAM jeTalI gati kare che tenA 67 bhAga karavA. have caMdra ane je-te nakSatra A 67 bhAgamAMthI keTalA bhAga sudhI sAthe gati kare che te nakkI karavuM. 1) abhijIta nakSatra samaya = 9 mu. 3 aMza sAthe gati karI AgaLa vadhaze. 2) bAkInA amuka 6 nakSatro ardhakSetrI che mATe 3 3 kALa caMdra sAthe = 15 mu. sAthe raheze. 3) bAkInA amuka 6 nakSatro sArdhakSetrI che mATe che ? kALa caMdra sAthe = 45 mu. sAthe raheze. 4) bAkInA 15 nakSatro samakSetrI che mATe 67 kALa caMdra sAthe = 30 mu. | 67 sAthe raheze. G)(
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUrya sAthe bhogavaTAno kALa maMDala nakSatranA | vartamAna | nakSatronA caMdra sAthe bhogavaTAno kALa mAnyatAnusAra prakAra | muhUrtamAM aMzamAM rAzionI nAma prakAra aMzamAM | divasamAM SC racanA 1 abhijIta makara 1 |zravaNa samakSetrI 30mu. 1 dhaniSThA | samakSetrI 3i0mu. 1 | zatabhiSA | ardhakSetrI 15mu. _ _ 1 pU.bhAdrapadA samakSetrI |30mu. 1 u.bhAdrapadA 5 | sArdhakSetrI 4i5mu. [1 mIna | samakSetrI 30mu. ku9 --- 13di,12mu. 39 & 20di, mu. 6 - 7 13di,12mu. 67 - 7 13di, ramu. _ 1 azvinI samakSetrI |30mu. | meSa 1 bharaNI ardhakSetrI 15mu. _ _ 3 kRttikA samakSetrI 30mu. 4 rohINI vRSabha sArdhakSetrI 45mu. 13di 12mu. 7 /18 20di, mu. 67.1 7 13di,12mu. | | 8 | mRgazIrSa 30mu 8 | AdrA _ _ _ 1) mithuna 2 punarvasu sArdhakSetrI paka. 167 11 che 20di, mu.
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ samakSetrI 30mu. 1 |13di,12mu - ja jora AzleSA , ardhakSetrI |15mu. Saa dikaramuM. , 2 | maghA ! samakSetrI 3)mu. * 13di,12mu. samakSetrI [30mu. | |13di,12mu. || 1 | pUrvA phAlganI ) siMha 1 | uttarA phAlganI' ja - sArdhakSetrI | 4pamu. degAravadi,12mu. 1 samakSetrI | 30mu. jUra |1rati 13di,12mu. kanyA. samakSetrI 30mu. 4 67 |13di,12mu. 0 1 | svAti ardhalatrI 15mu. 33 16di 21mu. | tulA | 5 | vizAkhA 2 sArdhakSetrI 45mu. 276, 3mu ? 2 Bla maa 6 | anurAdhA samakSetrI [3mu. 13di,12mu. ( vRzcika, 7 | jyeSThA , ardhakSatrI 15mu. samakSetrI |30mu. 1 dhana | 8 | pUrvASADhA ? samakSetrI 30mu. | |13di,12mu. | uttarASADhA' makara sArdhakSetrI 45mu. e gla Pravadi, mu. | (bIjA caMdranA parivAranI) 1927 2763 366 divasa 366 divasa
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazna : badhAja nakSatranA vimAno 1 gAunA che, bhinna-bhinna maMDalamAM T? hovA chatAM pratyeka nakSatra 59 30 mu. mAM potapotAnuM maMDala pUrNa kare che ? eTale ke temanI gati paNa samAna che. Ama samAna gati, samAna sizenA vimAnovALA nakSatronA caMdra sAthenA yoga kALamAM bheda kema? samakSetrI-sArdhakSetrIardhakSetrI-AvA bheda kema ? badhA ja eka samAna kALa mATenA yoga na kare ? uttara H A bheda che te nakSatronA Adhipatya kSetranI bhinnatAne laine paDe che. darekanI gati samAna-vimAnonI size paNa samAna chatAM Adhipatya kSetra bhinna hovAthI (nAnuM-moTuM) hovAthI caMdra sAtheno yogano kALa bhinnabhinna thAya che mATe samakSetrI AdinA bhedo paDe che. sarva nakSatronuM Adhipatya kSetra 2 bhedavALuM che. 1) uttara-dakSiNa :- 510 yo. athavA tethIya sAdhika. 2) pUrva-pazcima :- anizcita (hajAro yojana pramANa) * uttara - dakSiNanA 510 yo. nA Adhipatya kSetrane lIdhe caMdra sAthe nakSatrano uttarAbhimukha, dakSiNAbhimukha ane pramarda ema 3 prakAre yoga thAya che. pUrva-pazcima AdhipatyakSetra nakSatranI laMbAi-pahoLAi para paNa AdhAra rAkhe che eTale ke je nakSatra uttara-dakSiNa vadhu phelAyeluM hoya, pUrva-pazcima ochuM phelAyeluM hoya teno caMdra sAthe bhogavaTAno kALa alpa thAya. * AgaLa-pAchaLanA nakSatronI hada najIka hoya tenuM Adhipatya kSetra vadhu alpa thAya. udA. revatI nakSatra : 32 tArAno parivAra hovA chatAM uttaradakSiNa vadhu phelAyeluM hovAthI, pUrva-pazcima Adhipatyano vistAra ja alpa che mATe caMdra sAthe bhogavaTAno kALa 30 muhurta che jyAre uttara bhAdrapadAmAM 2 tArA hovA chatAM pUrva bhAdrapadAthI thoDAMka vadhu aMtare hovAthI 45 muhUrtano caMdra sAthe yoga kALa che. athavA tamAma nakSatro pUrvathI-pazcima sudhImAM paraspara bhinna-bhinna aMtara rAkhI goThavAyelA che ane uttara-dakSiNamAM 510 yo. sudhI | Adhipatya dharAve che. mATe tyAMthI pasAra thatA caMdra sAthe temano yoga thAya che. | pUrvamAM batAvyA mujabanA 3 yogo have samajAvAya che.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 27 caMdra tathA nakSatronA 3 prakAranA yogo | ') 1) uttarAbhimukha yoga nakSatranuM maMDala - caMdranuM maMDala uttara - uttarAbhimukha yoga - dakSiNa 1) uttarAbhimukha yoga : nakSatra caMdranI uttare (aMdaranI bAju) hoya tyAre..matalaba caMdranuM maMDala nakSatranA maMDalanI bahAra bAju (dakSiNa bAju) hoya tyAre... 2) dakSiNAbhimukha yoga caMdranuM maMDalA nakSatranuM maMDalA uttara +- dakSiNAbhimukha yoga - dakSiNa
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2) dakSiNAmukha yoga : nakSatra caMdranI dakSiNe bahAranI bAju) hoya >> tyAre matalaba caMdranuM maMDala nakSatranA maMDalanI aMdaranI bAju (uttara bAju) hoya). tyAre... 3) pramarda yoga nakSatranuM maMDalA - caMdranuM maMDalA 3) pramarda yoga : nakSatranA maMDalanI barAbara nIcethI caMdramaMDala pasAra thAya tyAre... - have pratyeka nakSatrone caMdra sAthe uparokta 3 mAMthI kevA prakAranA yoga thAya che te batAve che. aSTAviMzatinakSatrANAM madhye dvAdazanakSatrANi sarvAbhyantaramaMDalasthAni caMdrasyottareNottarasyAM sadA yogaM yujanta / aSTau nakSatrANi sarvabAhyamaMDalasthAni caMdrasya dakSiNasyAM dizi vyavasthitAni sadA yogaM yuanti | sarvAbhyantarasarvabAhye nakSatramaMDale tyaktvA zeSANi SaNmadhyamaMDalasthAnyaSTaunakSatrANi kadAciduttarayogIni kadAcikSiNayogIni kadAcitpramardayogInyapi / 28 nakSatramAMthI, sarva atyaMtara maMDalanA 12 nakSatrono uttarAbhimukhayoga ja thAya che. sarva bAhya maMDalanA 8 nakSatrono dakSiNAbhimukhayoga thAya che. bAkInA 1 2 2 thI 7 maMDalanA 8 nakSatrono 3 prakArano yoga saMbhaLAya che. lokaprakAzamAM to
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7 mA maMDalamAM rahela jyeSThAnA 3 prakAranA yoga na kahetA pramardayoga ja kahyo che, A uparAMta 8mAM maMDalamAM rahelA pUrvASADhA-uttarASADhAnI 2-2 tArAno ja) dakSiNAbhimukhayoga thAya che, tathA pUrvASADhA-uttarASADhAnI 2-2 tArAno pramarda yoga thAya che tema jaNAvela che. AkRti H 28 yuganI zarUAta : zrAva, 1 nA AkAzamAM sUrya-caMdra-puSya-abhijita AdinI sthiti. - puSya nakSatra pa10 co. sUrya uttara abhya tara maMDala, | - dakSiNa abhijIta nakSatra pa10 co. pazcima pazcima noMdha : 1) caMdra thI puSya = lagabhaga 12 kalAkamAM sUrya dvArA pasAra thatuM hajAro yojanAnuM aMtara 2) sUrya thI abhijIta = lagabhaga 12 kalAkamAM sUrya dvArA pasAra thatuM hajAro yojanAnuM aMtara / 3) 6....abhijIta = 10 yo. 4) puSya = 510 yo.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja Ano zabdArtha to spaSTa che paNa bhAvArtha samajyA vagara padArthano 5 bodha thavo azakya che. mATe sauprathama caMdra AdinA ayanonI jANakArI aMtargata yugano zabdArtha ane tenI zarUAta samajavI jarUrI che. yuga = kALanuM mApa = 5 varSano samUha. jenI vizeSa mAhitI pAchaLathI batAvAze paNa yuganI zarUAta zrA.va. 1 (zAstrIya) eTale aSADha vada-1 thI apAya che. uktaM hi-sAvaNabahulapaDivae, bAlavakaraNe abhIinakkhatte savvattha paDhama samae, jugassa AI viANAhi / sarvatreti bharatairAvatavideheSu bhAvyam avasarpiNyAM SaNNAmarakANAm apyAdiratraiva / vaLI lokaprakAzamAM jaNAvyuM che. caMdrottarAyaNArambho yugAdisamaye bhavet / prAguttarAyaNaM pazcAdyAmyAyanamiti kramaH ||466 / / sarga-20 pravRttiH syAdyato jyotizcakracAraikamUlayoH / sUryayAmyAyanazItAMzUttarAyaNayoH kila ||467 / / sarga-20 eTale ke zrAvaNa vada-1nA bAlava nAmanA karaNAmAM bharata-airavatamAM sUryodayanA prathama samaye, yuganI zarUAta thAya che A sAthe-sAthe caMdranuM uttarAyaNa ane sUryanuM dakSiNAyana zarU thAya che. eTale ke caMdra sarva bAhyamaMDalamAM hoya pachI tenuM uttarAyaNa zarU thAya tyAre yuganI zarUAta thAya ane sarva bAhya maMDalamAM rahelA caMdrano sarva atyaMtara maMDalamAM rahelA abhijItu sAthe yoga thAya ane sarva atyaMtara maMDalamAM rahelA sUryanuM dakSiNAyana te ja vakhate zarU thatA sarva adhyetara maMDalamAM rahelA sUryano sarva bAhya maMDalamAM rahelA puSya sAthe yoga thAya che. Ama, sUrya ane abhijIta nakSatra banne eka ja maMDala prathama (sarva abhyatara) maMDalamAM tathA caMdra ane puSya baMnne eka ja sarvabAhya maMDalamAM hovA chatAM teonuM paraspara pUrva pazcima AMtaru hajAro yojanAnuM che. jyAre 1 lA maMDalamAM rahelA sUrya tathA 8 mAM maMDalamAM rahelA puSya vacce mAtra 510 yo. tathA 8 mAM maMDalamAM rahelA caMdra tathA 1 lA maMDalamAM rahelA abhijIta vacce 510 yo. nuM ja AMtaru che. mATe teno yoga yuktisaMgata che. Ama maMDalanI bhinnatA yoga mATe bAdhaka che tevuM nathI. paNa sUrya ke caMdrathI najIka8
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ rahelA nakSatro sAthe ja teno yoga thAya che. vaLI pratyeka nakSatro vacce pUrva-pazcima AMtaru hajAro yojana to jaghanyathI jaNAya che mATe kyAreka prathama maMDalamAM che. koino yoga karI caMdra-sUrya sIdho anya koipaNa maMDalamAM rahelA nakSatro sAthe yoga karI zake che. AkRti 29 yuganI AdimAM (zrA.va.1nA) sarvAtyaMtara maMDalamAM sUrya, sarva bAhya maMDalamAM caMdra rahyA che tyAre bhinna maMDalamAM rahelA nakSatronI goThavaNa :(samAjamAM saraLatA rahe mATe sIdhI lAinamAM AkRti Apela che.) pazcima dIzA pUrva dIzA uttara dIzA sUrya 18 19 abhijIta nakSatra lagabhaga 71 yo. lagabhaga 122 co. lagabhaga 35 yo. 21 lagabhaga 35 yo. 510 yojanA 23 lagabhaga 70 yo. 24. lagabhaga 35 yo. { (puSyanakSatra) lagabhaga 142 yo. 12 13 15 16 J 26 27 28 (dakSiNadIzA)
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ citrasamajUti : 1 athavA paraspara koipaNa anaMtara nakSatro = hajAro yojana (pUrva) pazcima) aMtara... (1) 1 thI 28 naMbara = abhijIta thI uttarASADhA sudhInA nakSatra... (2) sUrya tathA 15 (puSya nakSatro vacce pUrva-pazcima AMtaru nathI. uttara-dakSiNa = 510 yo. AMtaru che. (3) jyAre sUrya tathA (14)mAM nakSatra vacce pUrva-pazcima AMtaru = hajAro yojana uttara-dakSiNa AMtaru = 71yojana che mATe puSya sAthe ja sUryano yoga vadhu susaMgata che. (4) caMdra tathA 1 (abhijIta nakSatro vacce pUrva-pazcima aMtaru nathI. uttara-dakSiNa 510=yo. AMtaru che. yuganI zarUAta bAda Ama, 13 divasa AsapAsa caMdranuM uttarAyaNa pUrNa thAya che mATe sarva prathama abhijItanA 9 mu. 9 = lagabhaga 7 ka. 12 mi. samaya pUrNa thAya pachI zravaNa-dhaniSThA nakSatra kramazaH 30-30 mu. mATe caMdra sAthe yoga karaze. prathama maMDala pUrNa karavAmAM caMdrane sAdhika 62 mu. thAya, ane uparokta nakSatrono bhego kALa kaMika nyUna 70 mu. thAya, mATe caMdranA bAhyathI prathama maMDalamAM athavA uttarAyaNanA prathama maMDalamAM abhijIta-zravaNa sAtheno yoga pUrNa thaze ane dhaniSThAno bahudhA bhAga paNa pUrNa thaze, lagabhaga 7 muhUrta jeTalo dhaniSThAno yoga caMdranA uttarAyaNanA 2 jA maMDalamAM thaze tyArabAdanA zatabhiSA, pUrva bhAdrapadAnA kula 45 muhUrto paNa caMdranA uttarAyaNanA 2 jA maMDalamAM thaze ane uttara bhAdrapadAnA lagabhaga 10 muhUrto paNa temAM ja ghaTaze. tyArabAda tenA 35 muhUrtA, revatInA lagabhaga 27mu. 3 jA maMDalamAM bhogavAze ane 4 thA maMDalamAM revatInA 3 tathA azvinInAM 30 mu. bhogavAi jaze. Ama, sarva atyaMtara maMDalamAM rahelA 9 nakSatrono bhogavaTo caMdra bAhya 5 maMDalamAM hoya tyAre ja thAya, matalaba uttarAbhimukha yoga ja thAya. A rIte
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicAratA te tarkagamya thai jaze. tyArabAdanA 6 nakSatrono bhogavaTo karatA karatAM caMdrano 7 mAM maMDalamAM sthita puSya sAthe yoga thaze. pAchA caMdranuM dakSiNAyana ) cAlu thai gayuM hovAthI caMdra dakSiNa tarapha jaze, AzleSA-maghAnA 45 mu. bhogavatA caMdranA dakSiNAyananAM 2 maMDala pUrNa thaze, AthI prathama maMDala sthita pU. phAlganI u. phAlganI sAthe yoga karatA caMdra dakSiNa tarapha (bahAranA maMDalamAM haze) mATe temano paNa kAyamI uttarAbhimukha yoga thaze. A rIte sUkSma buddhithI tathA gaNitathI vicAratA badhAja nakSatronA AkAzamAM sthAna ane te-te nakSatranA yogamAM caMdranuM sthAna-temanA yogo vagere tattvajJoe jAte ja jANI levA.. sUrya sAthenA yogo aMge paNa A rIte svayaM jANI levuM...te mATe nIcenI AkRti upayogI banaze. AkRti: 30 samajavAmAM saraLatA rahe mATe vartuLanI jagyAe sIdhI lAinamAM nakSatronI goThavaNa karI che. 6ra 23/221mu. = 49 ka. 40 mI. 59 se.mAM pUrNa thatAM caMdranA maMDalomAM nakSatranA yogo. uttarAyaNanuM (1) caMdranA uttarAyaNanA prathama sAdhika6 1ra maMDalo. 1luM caMdra maMDala -- HTTTTTTTT || 1. abhijIta 7:31:20) 2. zravaNa 24:00:00 3, dhaniSThA 18:09 uttarAyaNAnuM 2 juM caMdra maMDala 3. dhaniSThA 5:50:21 4.rAtAbha 12:00:00 5. pU. bhAdrapadA 24:00:00 6. u.bhAdrapadA 7:50:28 uttarAyaNAnuM 3 je caMdra maMDala 6, 6,bhAdrapadA 28 06: re | 7. revatI 21:31:27 uttarAyaNanuM 4 zuM caMdra maMDala che.svatI rara8:30. 8, azvinI 24:00:00 9. bharaNI 12:00:00 10. kRttikA 11:12:26 uttarAyaNanuM 5 muM caMdra maMDala * = - 1 - II - II 10. kRttikA 12 :47:34 11. rohielI 36 :00:00 12, mRgazIrSa 09:53 25 uttarAyaNanuM 6ThuM caMdra maMDala TITUTIITITITITTITITITITITITIT - 12. mRgazIrSa 23:06:35 13. AdrA 12:00:00 14. punarvasu 14:34 :24 uttarAyaNanuM 7muM caMdra maMDala = 29:39:42 14. punarvasu 21:25:36 15. puSya 8:14:24. uttarAyaNanA phula kalAka =327:45:40 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 uttarAyaNanA phala divasa = 13 44/67
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 30 , ( 62 23/221 ma. = 49 ka. 40 mI. 59 se.mAM pUrNa thatAM caMdranA maMDalomAM nakSatranA yogo. dakSiNAyananuM (2) caMdranA dakSiNAyananA dvitIya sAdhika 6 12 maMDalo 1luM caMdra maMDalA - 15. puSya 15:45 : 36 16. AzvaleSA 12:00:00 1. ma ra1:55 23 dakSiNAyananuM 2 caMdra maMDalA 18. pU. phAgunA 24:00:00 19. u. phAgunI 23:36:22 FE :: dakSiNAyananuM 3 huM caMdra maMDala ' 19, u, phAganI 12:23:38 20. hasta 24:00 :00 21. citrA 13:17:21 dakSiNAyananuM 4 muM caMdra maMDala ' ' 21. citrA 10 42:39 ITTTT TT TT TT 2. svAti 12:00:00 23, vizAkha 26:58:20 dakSiNAyananuM 5 muM caMdra maMDala 23. vizaiAkha60:40. 24, anurAdhA 24:00:00 25. jyeSThA 12:00:00 - 26. mULa 4:5919 dakSiNAyananuM , , 6ThTha caMdra maMDala 26. mULa 19:20 :41 27. 5.pATA 24:00:00 28. u.SADhA 6:20:18 dakSiNAyananuM 7muM caMdra maMDala - 29:8:42 28. 3, pATI 29:39:42 citra samajUtI TS TS TO 15 16 17 18 19 20 2122232425 26 27 28 dakSiNAyananA phUla kalAka = 327:45:40 dakSiNAyananA kula divasa = 13 44/67 d) sUrya sAthe nakSatra-rAzionA yogo. sUrya ahorAtramAM je aMtara pasAra kare che tenA = 54,900 aMza dhAravA. vaLI sUrya 1 muhUrtamAM 1830 aMza gati kare. . 30 mu. = 1830 x 30 = 54,900 aMza gati thAya. nakSatra 1 muhUrtamAM 1835 aMza gati kare, mATe sUrya karatA nakSatranI gati 5 aMza vadhu thAya jethI sUrya 5 aMza pAchaLa rahe, nakSatra pratyeka muhUrta 5 aMza AgaLa vadhe. Ama, 366mAM divase sUrya = 5 aMza x 30 muhUrta x 366 divasa = 54900 aMza pAchaLa paDe athavA nakSatra AgaLa vadhe. 1 ahorAtramAM sUrya vaDe pasAra thatu aMtara paNa ATaluM ja 54900 aMza zAstramAM batAvyuM che. Ama badhAja nakSatrothI vyApta pradeza or adhamaMDala = 54900 aMza ja mApa thAya je besI jAya che. Ama phalitArtha e thaze ke sUrya varSanA prathama divase je nakSatra sAthe haze. A
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ te te nakSatra varSanA aMtima divase sUryathI 54900 aMza AgaLa vadhI gayu haze, Aja vAtane Adhunika draSTikoNathI (kalAka-mInITa nA mApathI) mUlavIe to paNa ghaTe che. noMdha : pUlagaNitathI meLavela che. mATe kaMika bhedane avakAza che sUrya ahorAtramAM akAzamAM jeTalAM aMtarane pasAra kare teTalA pramANakSetra 366 divasamAM sUrya nakSatrathI pAchaLa jAya che. eTale 1 ahorAtramAM 24 kalAka aMtara kapAya mATe 366 divase sUrya 24 kalAka pAchaLa paDe kAraNa ke sUrya lagabhaga 60 mu. = 48 kalAke 1 maMDala jyAre nakSatra 59 39 mu. = 47 kalAka 51 mI 36 . lagabhaga 47 kalAka para mI. mAM 1 maMDala pUrNa kare che. mATe pratyeka maMDala = 2 divase sUrya lagabhaga 81 mI. = 8 mInITa 24 sekanDa jeTalo pAchaLa paDaze. mATe 366 divase sUrya lagabhaga sAdhika 24 kalAka (1467 mInITa) pAchaLa paDaze. Ama A mApa (24 kalAka) = eka ahorAtramAM sUrya jeTalI gati kare che teTaluM mApa sUrya nakSatrathI pAchaLa paDe teno tALo maLI jAya che. 366 divasa daramyAna pAchaLa paDato sUrya kramaza: ardhamaMDalamAM (24 kalAkamAM sUrya dvArA pasAra thatA kSetramAM) rahelA 28 nakSatro sAthe yoga karI tene mukta kare che ane navA varSamAM 2 jA sUryanA 28 nakSatro sAthe yoga karI mukta karaze. Ama yuganI AdithI thai 1-3-5-7-9-11 Ama ekI saMkhyAnA varSamAM sUrya potAnA parivAranA nakSatro (rAzi) sAthe yoga kare che jyAre ra4-6-8-10 eTale bekI saMkhyAnA varSamAM rajA sUrya-caMdranA parivAra bhUta 28 nakSatro (rAzi) sAthe yoga kare che. A rIte satata koine koi nakSatra (rAzi) sAthe sUryano yoga raheze. tenA koTho pUrve darzAvyo ja che tyAMthI jANI levo...bAkI caMdranA nakSatra sAthe yogo' prakaraNamAM ghaNuM badhuM jaNAvyuM che te ja mujaba atre paNa svayaM jANI levuM.
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7 A 7. pAMca prakAranA mAsa tathA 6 te yugAdinI goThavaNa jyotiSacakramAM mukhya 5 aMgo che. sUrya-caMdra-nakSatra-graha ane tArA. temAMthI tArAnA mAMDalA nizcita che vaLI tenI saMkhyA koTAkoTInI che, mATe te badhAnI vAto-gaNita-maMDalAdinI prarupaNA karavI zakya paNa nathI. grahanA mAMDalA aniyamita che, mATe 88 grahomAMnA darekanI gati Adi paNa alaga che mATe tenI paNa prarupaNA ghaNI kliSTa bane che. hA, sUrya-caMdra-nakSatranI gati AdinuM spaSTavarNana zAstramAM Ajeya upalabdha che, vaLI sUrya-caMdra (1) valayAkAre gati kare che, (2) baMnnenI vartuLAkAre paNa gati bhinna che mATe baMnnenI gati dvArA nizcita thatA muhUrta, tithi, karaNa, divasa, rAta, mAsa, varSa vagerenuM mApa paNa alaga-alaga Avaze. vaLI nakSatro pota potAnA niyata maMDalamAM gati karavA chatAM' ya sUrya-caMdra sAthe yoga kare che mATe tenA mAsa-varSa paNa alagathI nirmita thaze. - jinamata sUrya-caMdra-nakSatra traNeyanA gaNita para AdhArita che athavA to traNeyane saMtulita karIne lokavyavahAramAM pravRtti kare che tema kahevuM vadhu ucita lAge che, mATe skUla buddhithI paNa jotA taTastha vyaktine jinamata satyanI sauthI vadhu najIka jaNAya che. 1) sUrya mAsa / varSanI utpatti :- merU AsapAsa pradakSiNAkAre bhamatA banne sUryo kramazaH dakSiNa-uttarAyaNa dvArA 183-183 divasa gati karatA-karatA tamAma nakSatro (rAzi) sAthe bhogavaTo kare che. Ama 366 divasa pachI sUrya sarva atyaMtara maMDalamAM pAcho Ave che. sUryanA uttarAyaNa + dakSiNAyana = sUryanuM 1 saMvatsara / varSa = 366 1/ divasa. tene 12 rAzi vaDe bhAgatA-30 divasa Ave = 1 mAsa yuga = 5 varSa : 366 x 5 = 1830 divasa = 1 yuganuM mApa. upayoga : varSa, yuga, palyopama, sAgaropamAdi koipaNa mApa zodhavA mATe vaparAtuM gaNita, tathA aMgrejI kelenDara.
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2) caMdra mAsa / varSanI utpatti rAhunA vimAna dvArA DhaMkAtA ke mukta \ thatA caMdra dvArA, vada-1 thI vada-0)) ane suda-1 thI suda-15 sudhInI 30 / tithionI utpatti thAya che. pratyeka tithionuM mApa aMza matalaba = 29 mu. thAya athavA = 23 ka. 36 miniTa 46 sekanDa jeTalo samaya thAya. | | mATe caMdra mAsa = 29 32 mu. (1 tithi) x 30 tithi caMdra mAsa = 88537-mu. : caMdra mAsa = 29 3 divasa + mu. = caMdra mAsa = 29 mu. thAya. caMdra varSa = 29 2 x 12 = 354 di. upayoga : tithi AdinI jANakArI-gujarAtI kelenDaranI racanA mATe upayogI. 3) nakSatra mAsanI utpatti : caMdra potAnA 15 maMDalamAM uttarAyaNa ane dakSiNAyana gati vaDe satata bhamatA badhA ja nakSatro sAthe bhogavaTo kare che. Ama, caMdranA 2 ayana (uttarAyaNa + dakSiNAyana) = sarva nakSatrano bhogakALa = 27 divasa. upayoga : nakSatro sAthenA caMdranA yogonI jANakArI. Ama nakSatra mAsa = 27 di, 1 yugamAM 134 caMdrAyaNo (67 uttarAyaNo + 67 dakSiNAyano) Ave.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 31 6 pracalita mAnyatAnusAra nakSatro tathA mithuna kaLyA brudvipa jagata - pUrva dIzA siMha vRzcika : ! vana \ tulA muM) 6 ; pamuM kayuM 44820 co. me ! I +]IN 51 co nakSatranuM cAra kSetra - lavaNa samudramAM 330 co. !shto * kaw , Ppt , Itzang! { jaMbudvIpamAM 80 co. ja 'kubha Itziak pazcima dizA mAna lumb
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAzionI AkAzamAM goThavaNa vRSabha pazcima dizA : dakSiNadizA : , ja 180 yo. ja jaMbudvIpamAM , uttara dizA prarvata makara huM jebUdvIpamAM | 330co. lavaNa samudramAM. pa17 yo nakSatranuM yAra kSetra LE ex len 35 e Is : SRB Pick herbs Ikos daw.
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ nakSatranuM nakSatra caMdra tArA- AkAra | racanA nakSatronA caMdra sAthe nAma maMDala maMDala onI prakAra bhogavaTAnA nI saM. nI sa. saM. samaya muhUrtamAM | abhijIta 1 1 3 gozIrSAvalI , 9mu2) zravaNa 1 1 3 kAsAra samakSetrI | 30mu. 3) dhaniSThA 1 1 5 pakSipaMjara samakSetrI | 30mu. 4) zatabhiSA 1 1 | 100 puSpamALA ardhakSetrI | 15mu. 5) pUrvabhAdrapadA 1 1 2 adbhavApI samakSetrI | 30mu. 6) uttara bhAdrapadA 1 1 | ra addhavApI 90 | sArdhakSetrI | 45. 7) revatI 1 1 32 naukAsaMsthAna para samakSetrI | 30mu. 8) azvinI 1 1 3 azvaskaMdha samakSetrI | 30mu. 9) bharaNI 1 1 3 bhagasaMsthAna che ardhakSetrI 10) kRttikA 3 6 6 suradhArA samakSetrI 30mu. 11) rohiNI 4 7 5 zikaToddhI 4. sArdhakSetrI | 45mu. 12) mRgazIrSa 8 15 3 mRgazIra samakSetrI | 30mu. 13) Adra 8 15 9 rudhirabindu ardhakSetrI 15mu. 14) punarvasu sArdhakSetrI 15) puSya 8 15 3 vaddhamAnaka samakSetrI 16) AzleSA 8 15 5 patAkA : | ardhakSetrI || 15mu. 45mu
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ (17) maghA 2 3 7 prakAra samakSetrI | 30mu. 18) pUrvA phAlganI 1 1 2 addhapatyeka samakSetrI 30mu. 19) uttarA phAlganI 1 1 | 2 addhapatyeka sArdhakSetrI 45mu. 20) hasta 8 15 5 hastatala samakSetrI | 30mu. ra1) citrA 4 7 1 mukhamaMDana samakSetrI | 30mu. suvarNa kula rara) svAti 1 | 1 | kIlaka |, ardhakSetrI 15mu. ra3) vizAkhA 5 8 5 pazudAmana sArdhakSetrI 45mu. 24) anurAdhA |6 10 | 4 ekAvalI samakSetrI | 30mu. 25) yeSThA 7 11 3 gajAMta ardhakSetrI | 15mu. 8 15 11 vRzcika pucchinya samakSetrI 30mu. 27) pUrvASADhA 58 15 4 gajavikrama samakSetrI 30mu. 28) uttarASADhA 8 15 | 4 siMhanISadana 8 | sArdhakSetrI 45mu. 4) RtumAsa : 2 mahinA = 1 Rtu | 81967 6 Rtu = 1 varSa thatu hovAthI 1 mahino 30 divasa : 1 Rtu = 60 divasa : mAsa = 30 divasa , varSa = 360 divasa upayoga : saraLa gaNatarI hovAthI lokavyavahAramAM upayogI. have upara nirIkSaNa karatA khyAla Avaze ke sUrya saMvatsara (= varSa) mAM || ane Rtu saMvatsaramAM lagabhaga 6 divasano pharaka che. 5 varSe 30 divasano pharaka | paDe mATe 1 RtumAsa vadhI jatA, '. 1 yugamAM sUryanA 60 mahinA thAya, paNa 1 yugamAM RtumAsanA 61 mahinA thAya.
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5) abhivardhita mAsa | varSanI utpatti :- suryamAsa 30 3 divasa caMdra mAsa 29 divasa A banne vacce kaMika nyUna 12 divasano bheda 1 varSamAM Ave. dara varSa 12 divasano bheda gaNI 5 varSe lagabhaga 60 divasano bheda Ave teno meLa karavA pa varSa 2 adhika mAsa goThavavAmAM Ave che. 1) dara 21 varSe eTale ke 30 mahinA pasAra thAya tyAre 31 mo mahino adhika Ave ane te mahino caMdra mAsamAM umeravo. pachI pAchA lagabhaga 2 varSa = caMdramAsa 30 pasAra thAya pachIno 31 mo mahino adhika mAsa Ave. Ama, sUrya saMvatsara 2 3 pUrNa thAya tyAre 915 divasa thAya. ane te vakhate caMdra saMvatsaranA ra 3 varSa pUrNa thAya eTale 885 + 2933 (caMdramAsa pramANano adhika mAsa) = 915 divasa thAya. Aja rIte bIjI vakhatanA sUrya saMvatsaranA 915 divasa pUrNa thAya tyAM sudhImAM 2 jo adhika mAsa Avaze. 1830 divase 5 sUrya saMvatsara pUrNa thAya tyAre 1 yuga pUrNa thaze sAthe sAthe 5 caMdra saMvatsaramAM kula 2 vakhata adhika mAsa umeratA. (1) (2 3 caMdra saMvatsaranA divaso) 885 - 29 (adhikamAsa) = 915 divasa (2) (2 - caMdra saMvatsaranA divaso) 885 9 + 29 (adhikamAsa) = = 915 divasa 1 yuga = 1830 di. upayoga : sUrya-caMdra saMvatsaranA divasone tulya karavA mATe... nIcenA koThAmAM 5 prakAranA saMvatsarano koTho Apyo che.
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ candra | sUrya | nakSatra | abhiva- Rtu | paMcamAsanAma 2 mAsa | mAsa | mAsa | rdhita | mAsa | mAsa. 29 | 30 27 | 31 | 30 | dina saMkhyA 32 | 31 | 21 | 121 | 0 | bhAgA 62 | dura | 67 | 124 | 0 | bhAga karaNAMkA caMdra | caMdra | abhivardhita caMdra abhivardhita pAMca=varSa yuga saMvatsara saMvatsara saMvatsara | saMvatsara saMvatsara 354, 354 | 383 | 354 383 | varSamAna divasa saMkhyA 12 | 12 | 44 | 12 | 44 | bhAga saMkhyA 62 | 62 | 62 bhAgyAkAra saMkhyA mAsa-12 mAsa-12 mAsa-13 | mAsa-12 / mAsa-13 | dina 1830 A rIte vividha Agamo ane prakaraNomAM AvatI khagoLa mAhitIno jhINavaTabharyo abhyAsa karavAmAM Ave to Aje paNa khuTatI kaDIonI truTi temAMthI pUrNa karI zakAya che ane Adhunika vijJAnanI ardhasatya mAnyatAone samatola buddhithI vicArI satya jANI zakAya che. khagoLano upayoga kALajJAna (zubhAzubha kALa, zubhAzubha samaya, AyuSya mRtyu Adi jANavA) mATe pUrvAcAryo karatA hatA...AvA graMthanA adhyayanathI sarvajJanI sarvajJatA para zraddhA daDha karIe ane jJAnopayogano amRtAsvAda mANatA mANatA akSaya AnaMda pAmIe. maMDala prakaraNa padArtha saMgraha samApta
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa-1 paMDita vinayaphazalagati viracita maMDala prakaraNanuM mULa tathA gujarAtI - che paNamia vIrajiNiMdaM, bhavamaMDalabhamaNadukkhaparimukkaM | caMdAimaMDalAI-viAralavamuddharissAmi ||1|| 1) saMsAracakranA paribhramaNanA du:khathI mukta thayelA vIrajinezvarane namana karIne jIvAbhigamAdi AgamomAMthI caMdra-sUryAdinA maMDalAdinI kaMika-vAtono uddhAra karIza. (prarUpaNA karIza.) sasiraviNo do cauro, bAra ducattA bisattarI a kamA / jaMbUlavaNoAisu, paMcasu ThANesu nAyavvA ||2|| 2) jaMbudvIpa, lavaNa, dhAtakIkhaMDa, kALodadhisamudra tathA puSkarArdhadvIpa A pAMcamAM kramazaH 2, 4,12, 42 ane 72 caMdra tathA sUrya rahelA jANavA. battIsasayaM caMdA, battIsasayaM ca sUriA sayayaM / samaseNIe savve, mANusakhitte paribhamaMti ||3|| 3) Ama, (merU parvatanI AsapAsa) manuSyakSetramAM 132 caMdra tathA 132 sUrya samazreNImAM rahI paribhramaNa kare che. cattAri a paMtIo, caMdAiccANa maNualogammi / chAvaTThI chAvaTThI, hoI ikkikkiA paMtI ||4|| 4) manuSyalokamAM pUrvoktarIte 2- caMdranI tathA ra-sUryanI paMktio bane, te badhAmAM 66-66nI saMkhyAmAM sUrya ke caMdranA vimAno rahelA hoya. (Ama caMdranI 2 paMkti = 66 + 66 = 132, sUryanI paMkti = 6666=132) chappannaM paMtIo, nakkhattANaM tu maNualogammi / chAvaTThI chAvaTThI, hoI ikkikkiyA paMtI / / 5 / / 5) 1 caMdranA parivArabhUta 28 nakSatro hovAthI 2 caMdranA pa6 nakSatronI 1 paMkti 0 ema kula 66-66 paMktiomAM manuSyalokamAM nakSatro rahelA che. (Ama eka bAju 66 x 28 nakSatro, bIjI bAju 66 x 28 nakSatro)
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ chAvattaraM gahANaM, paMtisayaM hoi maNualogammi / chAvaTThI a chAvaTThI a, hoi ikkikkiyA paMtI ||6|| 6) evIja rIte manuSyalokamAM banne bAju 88 grahonI 66-66 paMktio rahelI che. te meru paDiaDaMtA, payAhiNAvattamaMDalA sabve | aNavaDiajogehiM, caMdA sUrA gahagaNA ya / / 7 / / 7) caMdra-sUrya-graha-nakSatra-tArA A pAMceya (jaMbudvIpanA) merUne kendramAM rAkhI alaga-alaga maMDalomAM (gatipathamAM) rahI satata pradakSiNAkAre pharI rahyA che. dIve asiisayaM joaNANa tIsahia tinni saya lavaNe / khittaM paNasayadasahia, bhAgA aDayAla igasaTThA ||8|| 8) vikhaMbhane (pahoLAine) AzrayIne (sUrya-caMdra tathA nakSatranuM) cAra kSetra jaMbudvIpamAM 180 yo. tathA lavaNamAM 330 co. ema kula 510 mo. 9 che. iha dIve dunni ravI, dunni a caMdA sayA payAsaMti / culasIsayamegesiM, maMDalamannesiM pannarasa ||9|| 9) jaMbUdvIpamAM 2 sUryo ane 2 caMdro kramaza: 184 maMDala tathA 15 maMDalamAM rahI satata prakAze che. do joaNaMtarAiM, sUrANa sasINa paMcatIsA ya / tIsamigasaTThibhAgA, cauro tassattabhAgA ya ||10|| 10) sUryanA be mAMDalA vacce parasparanuM ra yojanAnuM tathA caMdranA be mAMDalA vacce paraspara 35 26 3yojanAnuM aMtara raheluM che. satatamaMtarameaM, ravINa paNasaTTimaMDalA dIve | tattha bisaTThI nisaDhe, tinni a bAhAi tasseva / / 11 / / caMdANaM nisaDhe vi a, maMDala paNa guruvaesi dIsaMti / sesAI maMDalAiM, doNha vi jalahissa majjhammi ||12 / / 11-12) (pUrve kahyA mujabanuM) satata paraspara aMtara dharAvanArA sUryanA 65 maMDala jaMbUdvIpamAM che temAM 62 maMDala niSadha parvata para ane 3 maMDala tenI bAhA para che tathA jaMbUdvIpamAM (niSadha para) caMdranA 5 maMDala che. bannenA bAkInA maMDalo (sUryanA-119, caMdranA-10) lavaNa samudranI madhyamAM che tevuM gurUpadezathI 5 jaNAya che.
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ ravidugabhamaNavasAo, nipphajjai maMDalaM ihaM egaM / taM puNa maMDalasarisaM, ti maMDalaM vuccai tahAhi ||13|| 13) be sUryanI (ardhavartuLAkAre) gati thavAne lIdhe atre maMDalanI racanA thAya che, vAstavikatAmAM (nizcayathI) maMDala-vartuLAkAre na hovA chatAM maMDala-vartuLa samAna hovAthI maMDala kahevAya che. girinisaDhanIlavaMtesu uggayANaM ravINa kakkammi | paDhamAu ceva samayA, osaraNeNaM jao bhamaNaM / / 14 / / to no nicchayaruvaM, nipphajjai maMDalaM diNayarANaM / caMdANa vi evaM cia, nicchayao maMDalAbhAvo ||15|| 14-15) niSadha-nIlavaMta parvata uparathI karka saMkrAMtinA prathama divase ugatA sUryo te prathama samayathI ja potAnA sthAnathI kaMika bAjumAM (dakSiNa tarapha) thaine ja bhramaNa kare che tethI sUryanuM nizcayathI (vAstavikapaNe) maMDala banatuM nathI. caMdranA paNa A rIte nizcayathI mAMDalAno abhAva ja che. rayaNiaradiNayarANaM, uDDe a ahe a saMkamo natthi / maMDalasaMkamaNaM puNa, samaMtarabAhiraM tiriaM ||16|| 16) sUrya ane caMdrano potAnA sthAnathI Urdhva-adho saMkrama nathI paNa tirjI eTale sarvAtyaMtara maMDalAmAMthI sarvabAhyamaMDalamAM tathA sarva bAhyamaMDalAmAMthI sarvaatyaMtara maMDalamAM saMkrama zakya che. sasisasi raviravi aMtara, majjhe igalakkha tisayasaTTaNo / sAhiadusayaripaNa caya, bahi lakkho chasayasahio / / 17 / / 17) (sarva-abhyatara maMDalamAM) be caMdra ane be sUrya vaccenuM aMtara 99640 yojana che ane sarva bahAranA maMDalamAM be caMdra ane sUrya vaccenuM aMtara 100660 yojana thAya che. tinneva sayasahassA, pannarasa havaMti joaNasahassA | eguNanauA parihI, abhaMtaramaMDale tesiM ||18|| lakkhatigaM aTThArasasahasA, tinni saya paMcadasaahiA | parihIi joaNAI, bAhirae maMDale huti / / 19 / / 2 18-19) sarvaatyaMtara maMDalanI paridhi 315089 yojana tathA sarva bAhyaW maMDalanI paridhi 318315 yojana che.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAhiapaNasahasatihuttarAI, sasiNo muhattagai majjhe / 2 bAvannahiA sA bahi, paimaMDala pauNacauvuDDhI ||20|| 20) sarva atyaMtara maMDalamAM pratimuhUrta caMdranI gati 2073 yojananI che, pratyeka maMDale kaMikajUna 4 yojananI vRddhi gati dvArA aMtima maMDalanI gatimAM kula para yojananI vRddhi (5125 yo.) thAya che. majjhi duvannigavannA, sayA ya cauvannasaMjuA bAhiM / sUrassa va aTThArasa, saTThIbhAgANamiha vuDDhI / / 21 / / 21) sarva atyaMtara maMDalamAM pratimuhUrte sUryanI gati para51 yajananI che, pratyeka maMDale ke yojananI vRddhigati dvArA aMtimamaMDalanI gatimAM kula 54 yo4nanI vRddhi (5305 yo.) thAya che. paNasahasadusayasAhia, paNNaTThI joaNANa majjhi gaI / caupannahiA sA bahimaMDalae hoi rikkhANaM ||22|| 22) sarva atyaMtara maMDalamAM pratimuhUrta nakSatronI gati para65 yojananI che ane 54 yojananI vRddhi dvArA aMtima maMDalanI (5319 co.) gati hoya che. bAvaTTi puNNaruvA, tevIsaM aMsagA ya bodhavvA / do ceva ikkavIsA, cheo puNa tesiM bodhabbo ||23 / / 23) caMdrano pota potAnA 1 maMDalamAM bhramaNakALa 62 33 murtano che. eeNa ya bhaiabbo, maMDalarAsI havijja jaM laddhaM / sA somamuhattagaI, tahiM tahiM maMDale niamA ||24 / / 24) je-te caMdramaMDalanI rAzine (paridhine) 62 mu. vaDe bhAgatA AvatI rAzi te-te maMDalamAM caMdranI muhUrta gati jANavI. maMDalaparirayarAsI, saTThI bhaiammi hoi jaM laddhaM / sA sUramuhattagaI, tahiM tahiM maMDale niamA / / 25 / / 25) te ja rIte 60 muhUrta vaDe je-te maMDalanI paridhine bhAgatA AvatI rAzine je-te maMDalamAM sUryanI muhUrtagati jANavI. egUNasaTThiruvA, sattahiM ahigA u tinni aMsasayA / tinneva ya sattaTThA, cheo puNa tesi bodhavo ||26 / /
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ eeNa ya bhaiabbo, maMDalarAsI havijja jaM laddhaM / sA hoi muhattagaI, rikkhANaM maMDale niyamA ||27 / / 26-27) te ja rIte 59 36 mu. vaDe je-te maMDalanI paridhine bhAgatA ( AvatI rAzine je-te nakSatra maMDalamAM nakSatronI muhUrtagati jANavI. majjhe udayatyaMtara, cauNavaisahassapaNasayachavIsA | vAyIta samiA , viM 2 (7) mArasamuhud li28ll 28) sarva atyaMtara maMDalamAM sUrya hoya tyAre 94para6 3 yo. nuM aMtara sUryanA udaya-asta vacce hoya che ane tyAre 18 muhUrtano divasa hoya che. paimaMDala diNahANI, duNha muhuttegasaTThibhAgANaM / aMte bAra muhattaM , diNaM nisA tassa vivarIA ||29|| 29) (sUryanA) pratyeka maMDale (udaya-asta vaccenuM aMtara ghaTatA) mu. divasa nAno thAya che ane sarva bAhya maMDalamAM sUrya hoya tyAre divasa 12 muhUrtano tathA rAta tenAthI viparIta (18 mu.) hoya che. udayatthaMtara bAhiM, sahasA tesahi chasaya tesaTThA / taha igasasiparivAre, rikkhaDavIsADasIi gahA ||30|| 30) sarvabAhyamaMDalamAM sUryanA udaya-asta vaccenuM aMtara 63663 yojananuM hoya che tathA eka caMdranA parivAramAM 28 nakSatro tathA 88 graho hoya che. chAvaTThisahassAiM, sayAiM nava paMcahattarI a tahA / igasasiNo parivAre, tArAgaNakoDikoDINaM ||31|| 31) 66975 koTAkoTI tArAono samuha 1 caMdranA parivAramAM hoya che. tesiM pavisaMtANaM, tAvakkhittaM tu vaDDae niamA / teNeva kameNa puNo, parihAyai nikkhamaMtANaM ||32 / / 32) (pUrvokta paddhati mujaba) sarva bAhyamaMDalamAMthI sarva-atyaMtaramaMDalamAM pravezatA sUrya-caMdranuM prakAzakSetra kramaza: vadhe che ane pAchA nIkaLatA (atyaMtara maMDalethI bAhya maMDalamAM jatA) prakAzakSetra kramaza: ghaTe che. dIvassa ya dasabhAgA, igapAse haMti tinni divasassa / kakkassa ya paDhamadiNe, bhAgA puNa dunni rayaNIe ||33 / /
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ mayarammi dunni bhAgA, divasassa ya huti tinni rayaNIe / evaM nAyabbAo, diNarattIvuDDihANIo ||34|| | 33-34) shuudviipn| 10 mA 48pI tamAnA 3,341 56 saMtinA prathama divase divasanA hoya che ane , te bhAga rAtrinA hoya che, tathA makara saMkrAtine divase te che rAtrinA tathA , bhAga divasanA hoya cha; // rIta hana-rAtanI vRddhi-hAni thAya che. iha cha ccia dasabhAe, jaMbUdIvassa dunni divasayarA / tAviti dittalesA, abbhaMtaramaMDale saMtA ||35|| cattAri a dasabhAe, jambUdIvassa dunni divasayarA / tAviti maMdalesA, bAhirae maMDale saMtA ||36 / / 35-36) Ama, atyaMtara maMDalamAM rahelA dipta vezyAvALA 2-sUryo jaMbUdvIpanA bhAgane ajavALe che ane bAhyamaMDalamAM rahelA maMDalezyAvALA 2 sUryo jaMbudvIpanA 4 bhAgane ajavALe che. egArasa aDatIse, vajjittu sayAi dIvaparihIe / sesa dasehi vibhatte, jaM laddhaM taM imaM hoi ||37|| igatIsasahassAiM, sayAimahAhiAi~ taha paMca / caupannasaTThibhAgA, chahi guNaNe aMsacheANaM ||38 / / 37-38) jaMbudvIpanI paridhimAMthI 1138 yo. (banne bAjunuM atyaMtara maMDala 180-180 yo. aMdara hovAthI tenI paridhi bAda karavA vaDe) bAda karI AvatI sarva atyaMtara maMDalanI paridhinI rAzine 10 vaDe bhAgatA 31508.9 yo. Ave, mATe bAkInA 9 bhAgane 6 vaDe guNatA 8 aMzanI rAzi maLaze. eassa ya rAsissa ya, tiguNatte jo puNo havai rAsI / kakkaDacAro raviNo, udayatthamaNesu tassaddhA ||39 / / sIAlIsasahassA, do a sayA joaNANa tevaTThA / igavIsasadvibhAgA, kakkaDamAimmi piccha narA ||40|| 101
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39-40) pUrvonI rAzine 3 vaDe guNatA je rAzi Ave (94para6 : yo.) ? teTaluM tApakSetra (udaya-asta vaccenuM aMtara) karka saMkrAMtinA Adyadine sUryanuM hoya che ane tenAthI aDadhA eTale 47263 co. dUrathI karka saMkrAMtinA \ Adya divase loko sUryane joi zake che. eaM ceva ya duguNaM, ubhao pAsesu tAvakhittaM tu / eaM ceva ya savaM, daTThavaM bIaraviNo vi ||41 / / 41) pUrvokta saMkhyAnA (47263 3 ya.) dviguNA karatA tApakSetranuM mApa maLI jAya che. A badhuM bIjA sUryanuM paNa jANavuM joie. jaMbUdIve paidiNamubhao pAsesu tAvakhittassa | chAsIi joaNAI, ahiAI vuDDihANIsu ||42| 42) A rIte jaMbUdvIpamAM pratidivasa sUryanI ubhaya (pUrva-pazcima) bAjumAM sAdhika 86-86 yojananI tApakSetranI vRddhi ke hAni thAya che. evaM sesaravINa ya, payAsakhittaM dasaMsakappaNayA / tA neaM jA caramo, pukkharadIvaDDhabhANu tti ||43 / / 43) A rIte jyAM sudhI puSkarArdhadvIpavarti caramabhAnu Ave tyAM sudhInA tamAma sUryonuM prakAzakSetra A rIte (pota-potAnA maMDalanI paridhinA) dazaaMzanI kalpanA vaDe jANavuM. lakkhehiM egavIsAi sAiregehiM pukkharaddhammi / udae picchaMti narA, sUraM ukkosae divase ||44 / / 44) utkRSTa divase sAdhika 21 lAkha yojanathI puSkarAInA loko sUryane udaya (asta) pAmato juve che. savvaparihINa evaM, savve vi a bhANuo dasaMsatigaM | tAvaMtukkosadiNe, jahannae dunni u dasase ||45|| 45) A rIte sarvasUryonuM tApakSetra (pota-potAnA) maMDalanA paridhinA bhAga utkRSTadine tathA bhAga jaghanyadine hoya che. evaM ca sai dasaMse, tesiM paisaMtanIharaMtANaM / / vaDDai hAyai tesIsaeNa divasANa aNukamaso ||46 / / - AS 192
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46) 2 // prare pravezatA nItA 183 hivase (ta5kSetranI) maza: - 7 aMzathI vRddhi ke hAni thAya che. savvesi pi ravINaM, sabvesiM maMDalANa annunnaM / dojoaNaMtarAlaM, paMcasayadahuttaro cAro ||47|| 47) badhAja sUryonA badhAja maMDalo vacce paraspara 2 yojanAnuM ja AMtaru che bhane tamanu (tI) yA2 kSetra 510 yo. che. igasaTuMsativannA, caMdANaM paMcanavahiasayAiM / aTThahiM bhAgehi jao, abbhahiaM maNDalaM sasiNo // 48 // 48) yaMdranu vimAna 8 aMza mAthi DopAthI (7 maMDalanu x 8 = 56 aMza) tenu yAra kSetra 509 pR.yo. bhAve cha. (508 13yo.+56 2625 = 510 4.yo.) jassa jao Aicco, udei sA tassa hoi pubadisA / jattha vi a atthameI, avaradisA sA u nAyavvA ||49 / / dAhiNapAsammi a dAhiNA u vAmeNa uttarA hoi / eAo tAvadisA, savvesiM uttaro meru ||50|| 48-50) 4 sone yAMthI sUrya 30 te tn| mATe pUrva 6zA, yAMthI (sUrya) asta pAme te pazcima dizA jANavI tathA (sUryanI sanmukha rahIne) jamaNI bAju dakSiNa dizA ane DAbI bAju uttara dizA hoya che. badhAnI uttare merU Ave che. Ane (pUrvokta dizAone) tApadizA kahe che. piDhe puvA purao, avarA valae bhamaMtasUrassa | dAhiNakarammi meru, vAmakare hoi lavaNohI ||51 / / pa1) merUnI AsapAsa pradakSiNA AkAre (valayAkAre) bhamatA sUryanI pAchaLa pUrva, AgaLa pazcima, jamaNA hAthe merU ane DAbA hAthe lavaNasamudra Ave che. sagacattasahasa dusaI, tevaDhA tahigavIsa saTuMsA / puvAvarakarapasaro, kakke sUrA ahuttarao ||52 / / asiisaUNa sahassA, paNayAlIsAha jammao dIve | asiisayaM lavaNe vi a, tittIsasahassa satibhAgA ||53 / /
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ para-pa3) karkasaMkrAMtinA divase sUryanA pUrva-pazcima prakAzakSetra kiraNono phelAvo ? 47263 ra yo. hoya che, ane have uttaramAM merU tarapha jaMbUdIpanA 45000Q yo. mAM 180 yo. jUna (44820 ya.) ane lavaNa tarapha dvIpanA 187yo. uparAMta lavaNanA 33333 3yo. bhAga sudhI kiraNano phelAvo hoya che. igatIsasahasaaDasayaigatIsA taha ya tIsa saTuMsA / mayare ravirassIo, punavareNaM aha udINe ||54 / / lavaNe tisaI tIsA, dIve paNacattasahasa aha jamme / lavaNammi joaNatigaM, satibhAga sahassa tittIsA ||55 / / 54-55) makarasaMkrAMtinA divase 31831 yo. pUrva-pazcimakiraNono phelAvo hoya che ane merU tarapha samudranA 330 yo. uparAMta dvIpanA 45000 yo. (4pa330 mo.) tathA dakSiNa tarapha lavaNanA 33003 3 yo. kiraNono prasara hoya che. paidiNamavi jammuttara, aDasattarisahasa sahasataiaMso / uDDhaha guNavIsasayA, aThiA puvAvarA rassI ||56 / / pa6) Ama, koi paNa saMkrAMtinA divase uttara-dakSiNa prakAzakSetra 78333 3 yo., Urdhva-adho bheguM thai 1900 yo. ane pUrvApara aniyata prakAzakSetra hoya che. mayarammi vi kakkammi vi, hiTThA aTThArajoaNasayAiM / joaNa sayaM ca uDhe, ravikara evaM chasu disAsu ||57 / / 57) makara tathA karkasaMkrAMti bannemAM nIce 1800 yo. ane Urdhva 100 yo. A rIte 6 dizAmAM sUryanA kiraNono asara thAya che. jaiA jaMbUmaMdaranagAu puvAvareNa hoi diNaM / taiA rayaNI neA, naraloe dAhiNuttarao ||58 / / uttaradAhiNao puNa, divase putvAvareNa kira rayaNI / bhaNiamiNaM paMcamasayapaDhamuddese bhagavaIe ||59 58-59) jyAre jaMbUdvIpanA merUparvatanI pUrva-pazcima dizAmAM divasa hoya che, tyAre tenI uttara-dakSiNa bAjunA lokamAM rAtri hoya che ane jyAre uttara-- - -- -
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ dakSiNa dizAmAM divasa hoya che tyAre pUrva-pazcima bAju rAtri hoya che AvuM, bhagavatInA 5mAM zatakanA prathama uddezAmAM kahyuM che. dIvasamuddesu sayA, ravippamANA ya vAsarA huti / rayaNIu caMdasaMkhA, samaseNIe maNualoe ||60 / / 60) A rIte aDhI dvIpa-samudravarti sUrya-caMdra samazreNImAM hovAthI sUryanI saMkhyAnI samAna jagyAmAM divasa ane caMdranI saMkhyAnI samAna jagyAmAM rAtri hoya che. puvvavidehe sese, muhuttatigi vAsare nirikkhaMti / bharahanarA udayaMtaM, sUraM kakkassa paDhamadiNe ||61 / / bharahe vi muhuttatige, sese pacchimavidehamaNuA vi / eravae vi a evaM, teNa diNaM savvao tullaM ||62 / / 61-62) karkasaMkrAMtinA prathama divase pUrvavidehanA divasanA 3 mu. zeSa (18 mu.mAMthI) rahyA hoya tyArathI ja bharatanA loko sUryane udaya pAmato joi zake che, teja rIte bhAratamAM divasanA 3 mu. zeSa hoya tyArathI pazcima videhanA manuSya sUryane udaya pAmato joi zake che, A ja pramANe eravatamAM paNa jANI levuM. tethI badhI ja jagyAe divasa tulya hoya che. jaMbuddIve mayare, rayaNIi muhuttatigi aikkaMte / udayai taheva sUro, muttatigasesi atthamae ||63 / / 63) makarasaMkrAMtinA divase pUrvanA kSetranA rAtrinA prathama 3 muhUrta pasAra thAya tyAra pachInA kSetramAM sUryano udaya thAya ane (1ra mu. no divasa pUrNa thAya) sUryAsta thAya pachInA 3 muhUrta pasAra thAya tyAre te kSetramAM rAtri (3 mu. + 12mu. + 3mu.) pUrNa thAya. ___Naralogammi a sese, evaM diNarayaNimANamavi neaM / navaraM bahiA bahiA, sasisUrANaM gaI sigghA ||64 / / 64) bAkInA manuSyakSetramAM paNa A ja rItanA divasa-rAta jANavA tathA AgaLaAgaLanA (bahAra-bahAranA) sUrya-caMdranI gati zIdhra hoya che. paDhamapaharAikAlA, jaMbuddIvammi dosu pAsesu / labbhaMti egasamayaM, taheva savvattha Naraloe ||65 / / (65) jaMbUDhIpanI banne bAju prathama Adi (ATheya praharo) badhAja praharo ekaja samaye satata maLe che, tamAma narakSetramAM A mujaba jANavuM.
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ keNa vaDvai caMdo, parihANI hoi keNa caMdassa / keNa siakiNhapakkhA, diNe a rattimmi keNudao ||66 / / 66) kyA prakArathI caMdra vRddhi pAme che ? kyA kAraNe caMdranI hAni thAya che ? kyA kAraNathI zukla-kRSNapakSa thAya che ? kyA kAraNathI (kyAreka) divasanA to kyAreka rAtrinA caMdrano udaya thAya che ? kiNhaM rAhuvimANaM, niccaM caMdeNa hoi avirahi / cauraMgulamappattaM, hiTThA caMdassa taM carai / / 67 / / 67) kRSNa evuM rAhunuM vimAna haMmezA caMdranI nIce-mAtra 4 aMgula dUra rahI bhramaNa kare che. bAvaDiM bAvaDiM, divase divase u sukkapakkhassa | jaM parivaDvai caMdo, khavei taM ceva kAleNa ||68 / / 68) zuklapakSanA divase divase 62-62 kaLA jeTalo caMdra vRddhi pAme che ane teTalA ja kALe (15 divase) te ja pramANe kSaya pAme che. solasabhAge kAUNa uDuvaI hAyaettha pannarasaM | tattiyamitte bhAge, puNo vi parivaDDhae joNha ||69 / / 69) 16 bhAga karI kramaza: eka paMdaramo bhAga caMdra roja AvarAya che ane teTalA ja samayamAM caMdranI prabhA te pramANe vRddhine pAme che. evaM vaDDai caMdo, parihANI hoi evaM caMdassa | kAlo vA joNhAvA, teNaNabhAveNa caMdassa ||70|| 70) A prakAre caMdranI vRddhi thAya che-caMdranI parihAni thAya che tathA kRSNa pakSazukala pakSa thAya che. sUreNa samaM udao, caMdassa amAvasIdiNe hoi / tesiM maMDalamikkaM, rAsI rikkhaM tahikkaM ca ||71 / / 71) amAvasyAnA divase caMdrano udaya sUryanI sAthe ja thAya che, te divase te pnnen| (sUrya-yaMdranA) maMDala, rAzi tathA nakSatra samAna hoya che. tatto paDivayabIAidiNesu rikkhAibheamAvahai / ikkikkamuhutteNa ya, sUrA piTTe paDai caMdo ||72 / /
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72) tyAra pachInI suda-1, suda-2 vagere divasomAM caMdra-sUryathI 1-1 muhUrta pAchaLa paDe che ane bannenA nakSatra-rAzi vageremAM pheraphAra thAya che. rAhU vi a paidiahaM, sasiNo ikkikkabhAgamujjhai a | ia caMdo bIAiadiNesu, payaDo havai tamhA ||73 / / 73) rAhu paNa (A bAju) pratyeka divase caMdranA 1-1 bhAgane mukta kare che, tethI bIja vagerenA divasathI caMdra paNa pragaTa thavAnuM zarU thAya che. sayalo vi sasI disai, rAhuvimukko a puNNimAdiahe / sUratyamaNe udao, puve pubuttajuttIe ||74 / / 74) rAhuthI mukta banelo caMdra pUnamanA divase saMpUrNapaNe pragaTa thAya che ane pUrvokta yuktithI (1) pAchaLa paDavAthI sUryanA aste pUrvamAM udaya pAme che. sasisUrAmiha puNNimi, huMti u rAsINa ubhayasattamage / bahulapaDivayanisAe, gae muhutte havai udao ||75 / / 75) caMdra-sUrya pUnamanA divase ekabIjAthI 7 mI rAzimAM hoya che, kRSNapakSanI prathama rAtrimAM muhUrta (sUryAsta thayAnA) pachI caMdrano udaya thAya che. evaM muhattavuDDI, bhAgaM cAvarai paidiNaM rAhU / teNa amAvassAe, hoi tahA jaM purA vuttaM / / 76 / / 76) A prakAre banne vaccenuM aMtara) muhUrta vRddhi thavAthI ane (sAthe-sAthe) pratidina rAhu eka-eka bhAgane Avare che, tethI pUrvokta prakAre amAvAse te mujaba (banneno sAthe udaya) bane che. __ sasisUrANaM gahaNaM, saDativarisADayAlavarisehiM / ukkosao kameNaM, jahannao mAsachakkeNaM / / 77 / / 77) caMdra-sUryanuM grahaNa utkRSTathI 3 varSa tathA 48 varase thAya che jaghanyathI (te banne) 6 mahine thAya che. sasiNo vA raviNo vA, jaiA gahaNaM tu hoi egassa | taiA taM savvesiM, tANaM ne maNualoe ||78 / / OL 78) sUrya ke caMdranuM ekanuM jyAre grahaNa thAya che tyAre manuSyalokanA badhAja sUrya | ke caMdranuM grahaNa thAya che. ST00
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ kakkAimiAisu chasu, rAsIsuM dAhiNuttarA kamaso / mAseNa huMti sasiNo, sUrA saMvacchareNa puNo ||79 / / 79) karka tathA mRgathI (makara) prAraMbha thatI 6-6 rAziomAM kramazaH caMdra 1 ( mahine, sUrya 1 varSe dakSiNa-uttara ayano pUrNa kare che. aDheva maMDalAiM, NakkhattANaM jiNehiM bhaNiAiM / do maMDalAiM dIve, maMDalachakkaM ca lavaNammi / 80|| 80) 4inezvara (marAvatI nakSatrana 8 tyA cha, (tamai) 2 45dii5maaN6 lavaNa samudramAM Ave che. abhii savaNa dhaNiTThA, sayabhisa pubuttarA ya bhaddavayA / revai assiNi bharaNI, pubbuttaraphagguNIo a ||81 / / taha sAI bArasamA, abhaMtarae u maMDale sasiNo / taie puNavvasu maghA, chaDhe puNa kattiA ekkA ||82 / / rohiNi cittA sattami, visAhiyA hoi aTThame egA | dasame puNa aNurAhA, egArasame puNo jeTThA ||83 / / migasira addA pusso, assesA taha ya hatthamUlANi | puvuttarasaDDhAo, imANi aDa huMti panarasame ||84|| 81-84) mamita, zra19l, dhaniSThA, zatabhiSA, pUrva-utta2(bhAdra 568, 25tI, azvinI, bharaNI, pUrva-uttara phAlganI tathA svAti A 12 caMdranA sarva atyaMtara maMDalamAM rahelA che, 3jA caMdra maMDalamAM punarvasu tathA maghA, chaThThAmAM kRttikA ekaja, rohiNI tathA citrA sAtamAM, vizAkhA AThamAmAM ekaja, anurAdhA dazamAmAM, jyeSThI agiyAramAmAM tathA mRgazIrSa, Adra, puSya, AzleSA, hasta, mULa, pUrva-uttarASADhA A ATha paMdaramAM maMDalamAM che. sesesu maMDalesuM, sattasu sasiNo na huMti rikkhANi / __ aTThasu havaMti tANaM, aheva ya maMDalANi tao / / 85 / / 85) caMdranA zeSa maMDalomAM nakSatra hotA nathI-8 maMDalamAM ja hoya che mATe nakSatronA 8 ja maMDalo kahyA che. rikkhANi maMDale jANi jammi vuttANi tANi tattheva / / niccaM caraMti caMdAINaM bhogaM taha u biMti / / 86 / /
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86) je nakSatro je maMDalamAM kahyAM che te haMmezA tyAMja rahI caMdrAdinA bhogya banI yA2 yare cha. abhiissa caMdajogo, sattaTThIkhaMDio ahoratto / te huti nava muhuttA, sattAvIsaM kalAo a ||87 / / sayabhisayA bharaNIo, addA assesa sAi jiTThA ya / ee channakkhattA, pannarasamuhattasaMjogA ||88 / / tinneva uttarAI, puNavasU rohiNI visAhA ya / ee channakkhattA, paNayAlamuhattasaMjogA ||89 / / avasesA nakkhattA, pannarasa havaMti tIsai muhuttA / caMdammi esa jogo, NakkhattANaM muNeyaco / / 90 / / 87-90) abhijIta sAthe caMdrano yoga che. ahorAtra pramANa eTale te 9mu. 27 4 // prbhaae| thAya. zatabhiSA, ma24I, mAdrA, bhASA, svAti, jyesstth| A 6no yoga 15mu. no thAya, traNeya uttarA, punarvasu, rohiNI ane vizAkhA A 6 nakSatrono yoga 45 mu. no thAya, ane bAkInA 15 nakSatrono 30 mu. no yoga thAya, A prakAre caMdra sAtheno nakSatrono yoga jANava. savamaMtara abhiI, mUlaM puNa savvabAhire hoI / savvovariM tu sAI, bharaNI sabassa hihimmi ||91 / / 91) (AmAM) sarvathI atyaMtaramAM abhijIta, sarvathI bahAra mULa, sarvathI upara svAti ane sarvathI nIce bharaNI raheluM che. rikkhANa va tArANa vi, maMDalagAiM avaDiyA sayA / NeabvAiM NavaraM saMpai apasiddhasaMkhAiM // 92 / / 92) nakSatro tathA tArAnA maMDalo haMmezA avasthita (sthira) ja jANavA, vartamAnamAM tenI saMkhyA aprasiddha che. samabhUtalA u aTThahiM, dasUNajoaNasaehiM Arabbha | uvari dasuttarajoaNa, sayammi ciTThanti joisiyA ||93 / / 93) samabhUtalAthI 800 co.mAM 10 yo. nyUna = 790 yo. thI mAMDIne 110 gyo. upara sudhI jyotiSavimAno haMmezA rahelA che.
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ maru ikkArasajoaNasaya, igavIsikkArasAhiA kamaso / merualogAbAhiM, joisacakkaM carai ThAi ||94 / / 94) 1121 yo. merUthI tathA 1111 ya. alokathI abAdhA (aMtara) rAkhI kramazaH cara jyotiSacakra haMmezA cAra care che, tathA sthira jyotiSacakra sthira rahe che. joisiavimANAiM, savvAiM havaMti phAliamayAiM / dagaphAliAmayA puNa, lavaNe je joisavimANA ||95|| 95) badhA ja jyotiSavimAno sphaTikamaya hoya che tathA lavaNamAM je jyotiSavimAno hoya che te pANIne bhedIne AgaLa vadhavAnA svabhAvavALA hoya che. lavaNammi u joisiA, uDDalesA havaMti nAyavvA / teNa paraM joisiA, ahalesAgA muNeavvA ||96 / / 96) lavaNanI aMdara rahelA jyotiSanA vimAno UdgalezyAvALA jANavA, tene choDI bAkInA badhA jyotiSanA vimAna adholezyAvALA che. cittaMtaralesAgA, caMdA sUrA avaDiA bAhiM / abhijiijoe caMdA, sUrA puNa pussajoeNa ||97 / / 97) (22 dvipanI) bahAranA caMdra-sUrya avasthita sthAne, alaga-alaga lezyAvALA hoya che, vaLI caMdra abhijItanA, sUrya puSyanA yogavALA hoya che. tavagaNagayaNadiNesarasUrIsaravijayaseNasupasAyA / narakhittacAricaMdAiANa maMDalagamAINaM // 98|| eso viAraleso, jIvAbhigamAiAgamehiMto / viNayakusaleNa lihio, saraNatthaM saparagAhAhiM ||99 / / 98-99) tapagacchanA gagananA sUryasamA (AcArya) vijayasenasUrinA suprasAdathI narakSetramAM bhramaNa karatA caMdrAdinA maMDalAdinI prarUpaNA jIvAbhigamAdi AgamamAMthI uddhata karIne (svaparakRta gAthAo vaDe potAnI smRti mATe) vinayakuzala gaNi vaDe lakhAi che.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ (pariziSTa-2 zrImad vinayakuzalagaNiviracitasvopajJavRttisaGkalitaM - maNDalaprakaraNam / zrImadvIrajinaM natvA, nityAnityArthadezakam / maNDalAdivicArasya, kurve vRttiM subodhikAm / / anyatra grantheSu vistarAbhihitAn candrAdimaNDalAdivicArAnavekSyAtra saMkSepeNa tadvicArAbhidhitsayA maNDalaprakaraNAbhidhAnasya granthasyemAmAdyAM gAthAmAha paNamia vIrajiNiMdaM, bhavamaMDalabhamaNadukkhaparimukkaM / caMdAimaMDalAI-viAralavamuddharissAmi ||1|| paNami0 / zrIvIrajinendraM praNamya' natvA , kiMlakSaNaM vIram ? bhavamaNDalabhramaNasya yadu :khaM tena parimuktaM-rahitaM , candrAdimaNDalAdivicAralezamuddhariSyAmi, jIvAbhigamAdyAgamAditi zeSa: / iha candrAdayaH paJcacandra 1 sUrya 2 graha 3 nakSatra 4 tArakA 5 rupAH, te carAdibhedena dvidhA / tatra carANAM maNDalAdisvarupamiha vakSya iti / / 1 / / atra pUrvaM tAvatsArddhadvIpadvayasamudradvayagatacandrasUryANAM saGkhyAmAhasasiraviNo do cauro, bAra ducattA bisattarI a kamA / jaMbUlavaNoAisu, paMcasu ThANesu nAyavvA ||2|| sasira0 / zazino ravayazca dvau catvAro dvAdaza dvicatvAriMzad dvisaptatirjambUprabhRtiSvardhatRtIyadvIpeSu lavaNakAlodadhyoH samudrayozca paJcasu sthAneSu jJAtavyA : | bhAvanA yathA-dvau candrau-dvau sUryau jambUdvIpe, evaM catvAro lavaNasamudre, dvAdaza dhAtakIkhaNDe , dvicatvAriMzatkAlodadhau , dvisaptatiH puSkarArdha iti / / 2 / / | atha nikhile naraloke candrasUryANAM sarvAgramAha1. AdinA sthirabhedo grAhyaH / -
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ battIsasayaM caMdA, battIsasayaM ca sUriA sayayaM / samaseNIe save, mANusakhitte paribhamaMti ||3|| battIsa0 | dvAtriMzadadhikaM zataM candrA dvAtriMzadadhikaM zataM sUryAzca 'satataM' nirantaraM aperadhyAhArAtsarve'pi manuSyaloke 'samazreNyA' jambUdvIpagatameroH paritaH paMktayA paribhramanti / / 3 / / atha candrasUryANAM kiyantyaH paMktayaH kathaM ca saMsthitA: ? ityAha cattAri a paMtIo, caMdAiccANa maNualogammi / chAvaTThI chAvaDI, hoI ikkikkiA paMtI ||4|| cattA0 / iha manuSyaloke candrAdityAdInAM catastra : paMktayo bhavanti ,tadyathA-ve paMktI candrANAM dve ca sUryANAmekAntarite / ekaikA ca paMktirbhavati SaTSaSTi SaTSaSTicandrasUryasaGkhyA / tadbhAvanA caivam-ekaH kila sUryo jambUdvIpe merodakSiNabhAge cAraM caran vartate eka uttarabhAge / tathA ekaJcandramA meroH pUrvabhAge eko'parabhAge / tatra yo merodakSiNabhAge sUryazcAraM caran vartate tatsamazreNivyavasthitau dvau dakSiNabhAge eva sUryau lavaNasamudre, SaD dhAtakIkhaNDe, ekaviMzatiH kAlode, SaTtriMzadabhyantarapuSkarAddhe ityasyAM sUryapaMktau SaTSaSTiH sUryAH / tathA yo meroruttarabhAge sUryazvAraM caran vartate tasyApi samazreNyA vyavasthitau dvau sUryau uttarabhAge lavaNasamudre, SaD dhAtakIkhaNDe , ekaviMzatiH kAlode, SaTtriMzadabhyantarapuSkarA. ityasyAmapi sUryapaMktau sarvasaDakhyayA SaTSaSTiH sUryAH / tathA yo meroH kila pUrvabhAge cAraM caran vartate candrastatsamazreNivyavasthitau pUrvabhAge dvau candramasau lavaNe, Sar3a dhAtakIkhaNDe , ekaviMzatiH kAlode, SaTtriMzadabhyantarapuSkarAddhe ityasyAM candrapaMktau sarvasaGkhyayA SaTSaSTizcandramasaH / evaM yo meroraparabhAge candramAstanmUlAyAmapi paMktau SaTSaSTizcandramaso veditavyAH / sthApanA'gre vilokyA / / 4 / / atha nakSatrANAM paMktisvarupamAha chappannaM paMtIo, nakkhattANaM tu maNualogammi | chAvaTThI chAvaTThI, hoI ikkikkiyA paMtI ||5||
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ chappanna0 / nakSatrANAM manuSyaloke sarvasaGkhyayA SaTpaJcAzatpaGkayo bhavanti / 2 ekaikA ca paMktirbhavati SaTSaSTiSaTSaSTinakSatraparimANA ityarthaH / tathAhi-kilAsmin jambUdvIpe dakSiNato'rddhabhAge ekasya zazinaH parivArabhUtAnyabhijidAdInyaSTAviMzatisaGkhyAkAni nakSatrANi krameNa vyavasthitAni cAraM caranti / uttarato'pyarddhabhAge dvitIyasya zazinaH parivArabhUtAnyaSTAviMzatisaGkhyAkAnyabhijidAdInyeva nakSatrANi krameNa vyavasthitAni cAraM caranti / uttarato'pyarddhabhAge dvitIyasya zazinaH parivArabhUtAnyaSTAviMzatisaMkhyAkAnyabhijidAdInyeva nakSatrANi krameNa vyavasthitAni / tatra dakSiNato'rdhabhAge yadabhijinnakSatraM tatsamazreNivyavasthite dve abhijinnakSatre lavaNasamudre, SaD dhAtakIkhaNDe , ekaviMzatiH kAlode, SaTtriMzadabhyantarapuSkarArdhe iti sarvasaGkhyayA SaTSaSTirabhijinnakSatrANi paMktyA vyavasthitAni / evaM zravaNAdInyapi dakSiNato'rddhabhAge paGkayA vyasthitAni SaTSaSTisaMkhyAkAni SaTSaSTisaMkhyAkAni bhAvanIyAni / tathottarato'pyarddhabhAge yadabhijinnakSatraM tatsamazreNivyavasthite uttarabhAge eva dve abhijinnakSatre lavaNasamudre, SaD dhAtakIkhaNDe, ekaviMzati: kAlode, SaTtriMzadabhyantarapuSkarA. / evaM zravaNAdInAM sarvanakSatrANAM patayo'pi pratyekaM SaTSaSTisaGkhyAkA veditavyA iti bhavanti sarvasaMkhyayA SaTpazcAzatsaMkhyA nakSatrANAM patayaH / ekaikA ca paMktiH SaTSaSTisaGkhyeti / kiJca jambUdvIpe yasmindine dine tatsamazreNisthasya dvitIyasya candrasyottarArddhabhAge tannAmakameva nakSatraM paribhogyaM bhavati / evaM sarvasmin dvIpe samudre caikanAmakanakSatre eva candrAH sUryAzca samakaM bhavanti / / 5 / / atha grahAMNAM paMktisvarupamAha chAvattaraM gahANaM, paMtisayaM hoi maNualogammi / chAvaTTi a chAvaTThi a, hoI ikkikkiyA paMtI / / 6 / / chAvattaraM 0 / grahANAmaGgArakaprabhRtInAM sarvasaGkhyayA manuSyaloke 'SaTsaptataM paMktizataM' SaTsaptatyadhikaM paMktizataM bhavati, ekaikA ca paMktirbhavati SaTSaSTiH SaTSaSTiH / atrApIyaM bhAvanA-jambUdvIpe dakSiNArddhabhAge ekasya zazinaH parivArabhUtA aGgArakaprabhRtaya evAnye'STAzItirgrahAH / tatra dakSiNato'rddhabhAge yo'GgArakanAmA grahastatsamazreNi-vyavasthitau dakSiNabhAge eva dvAvaGgArako lavaNasamudre, SaD dhAtakIkhaNDe , ekaviMzatiH kAlode, SaTtriMzadabhyantarapuSkarArddha iti , evaM zeSAdA 1. 'SaTsaptati' ityapi / -
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ api saptAzItigrahA: paMktyA vyavasthitAH pratyekaM SaTSaSTirveditavyAH / evamuttarato'pyarddhabhAge pUrvoktadakSiNapaMkti-samazreNisthAnAmaGgArakaprabhRtInAm / aSTAzIteg2ahANAM paMktayaH SaTSaSTisaGkhyA bhAvanIyA iti bhavati sarvasaGkhyayA grahANAM SaTsaptataM paMktizatam / ekaikA ca paMktiH SaTSaSTisaMkhyaketi / punaruktaM jIvAbhigame--''chAvaTThI piDagAI, caMdAiccANa maNualogammi / do caMdA do sUrA , ya hoMti ikkikkae piDae / / 1 / / chAvaTThI piDagAiM, nakkhattANaM tu maNualogammi / chappaNNaM nakkhattA, hoMti ikkikkae piDae ||2|| chAvaTThI piDagAI, mahAgahANaM tu maNualogammi / chAvattaraM gahasayaM, hoi u ikkikkae piDae / / 2 / / 'piTakAni' iti, atra candrAdityacatuSkaM saparivAraM piTakAkAraM piTakamucyate, ayamartho hAribhadryAM jIvAbhigamalaghuvRttau / kiJcAtra prathamaM nakSatragAthA nakSatrANAM candrAdibhogyatvenoktA, grahA na candrAdibhogyA iti jJApanAya vyutkramaH ||6 / / athaiteSAM candrAdInAM bhramaNasvarupamAha te meru paDiaDaMtA, payAhiNAvattamaMDalA savve / aNavaDiajogehi, caMdA sUrA gahagaNA ya ||7|| te meru0 / 'te' pUrvoktA naralokavartinaH sarve candrAH sarve sUryA : sarve grahagaNA: sarvANi nakSatrANi dhruvAdivarjaM sarve tArakAzca jambUdvIpagatamammeva merumanulakSIkRtya pradakSiNAvarttamaNDalAH santo nityamahorAtraM paribhramanti, na tu kSaNamAtraM kvApi kadApi tisstthnti| gAthottarArddhana vizeSamAha- 'aNavaTTia' tti | candrAH sUryA grahagaNAzca 'anavasthitayogai:' pratidinaM pRthak pRthak maNDalaiH paribhra manti, tena candrAdityagrahANAM maNDalAnyanavasthitAni, yathAyogamanyasminnanyasminmaNDale teSAM saMcariSNutvAt / cakArAnnakSatratArakANAM maNDalAnyavasthitAni jJeyAni, pratidinaM teSveva nijanijamaNDaleSu saMcaraNAt | tathA dhruvapArzvavarttinastArA dhruvameva parivarttayanti na merum / dhruvAzcatvAro jambUdvIpe jJeyAH ; yaduktaM "namiUNa sajala'' abhidhalaghukSetrasamAsaprAntagAthAyA vRttau zrIharibhadrasUribhiryathA-"iha merozcaturdizaM catvAro dhruvatArA mantavyAH, tatparivAratArakAstu teSAmeva tArakANAM caturNAM samantAtparibhramanti na tu meroH prAdakSiNyena'' iti / / 7 / / atha jambUdvIpe candrAdInAM cArakSetraviSkambhamAnamAha 1. dvau candramasau dvAvAdityau itirUpam na tu candracatuSkamAdityacatuSkamiti /
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ "dIve asiisayaM joaNANa tIsahia tinni saya lvnne| khittaM paNasayadasahia, bhAgA aDayAla igasaTThA ||8|| dIve0 / 'dvIpe' jambUdvIpe candrayoH sUryayozca 'kSetraM' cArakSetraMviSkambhato 'zItyadhikaM zataM 180 yojanAnAm , lavaNe ca triMzadadhikAni trINi zatAni yojanAnAM 330, ubhayomarmIlane dazAdhikAni paJcazatAni yojanAnAmaSTacatvAriMzaccaikaSaSTibhAgA yojanasya 510 nakSatrANAmapi cArakSetrametadeva , sarvAbhyantarasarvabAhyamaNDalayoH parasparaM dazAdhikapaJcazatayojanapramANAntarAlasyoktatvAt / grahANAM tArakANAM ca cArakSetraviSkambhamAnaM vyaktyA zAstreSu nopalabhyata iti / ||8|| atha jambUdvIpe candrayoH sUryayozca saMkhyAjJApanapUrvakaM pratyekaM kati maNDalAni bhavantItyAha iha dIve dunni ravI, dunni a caMdA sayA payAsaMti / culasIsayamegesiM, maMDalamannesi pannarasa / / 9 / / iha dive0 / 'iha' asmin jambUdvIpe dvau sUryau dvau candrau sadA prakAzyataH / tatra 'egesiM' ti prathamoddiSTayo ravyozcaturazItyadhikaM zataM maNDalAni bhavanti / 'annesiM' ti pazcAduddiSTayozcandrayoH paJcadaza saMkhyAkAni bhavanti / nakSatramaNDalAni cASTau santi , tatsvarupaM nakSatrAdhikAre bhAvayiSyate / / 9 / / atha sUryamaNDalAnAM mithazcandramaNDalAnAM cAntarANi kiyatpramANAnItyAha do joaNaMtarAiM, sUrANa sasINa paMcatIsA ya / tIsamigasaTThibhAgA, cauro tassattabhAgA ya ||10|| do joaNaM0 / sUryasambandhinAM maNDalAnAmantarANi dve yojane yojanadvayapramANAnItyarthaH, evaMvidhAnyantarANi sUryayostryazItyadhikazatasaMkhyAkAni bhavanti / candrasambandhinAM maNDalAnAmantarANi paJcatriMzadyojanAni triMzaccaikayojanasyaikaSaSTibhAgA ekasyaikaSaSTibhAgasya saptabhAgA: kriyante tAdRzAzcatvAro bhAgAzca 35 30, evaMvidhAnyantarANi candrayozcaturdaza / tena jambUdvIpe dvayoH sUryayozcandrayozca dakSiNottarAyaNe kurvatoH pratidinabhramikSetralakSaNAni nijabimbapramANaviSkambhAni maNDalAni yathAkramaM sUryayoH 184 candrayoH paJcadaza '15 bhavanti / teSAM maNDalAnAmantarAlasahitAnAM viSkambhakSetramAnam-51038 /
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ tathAhi-sUryasya caturazItyadhikaM zataM maNDalAnAm antarANi tryazItyadhikaM ? zatam 183, eSAM viSkambhamAnaM he dve yojane , te ca tryazItyadhikazatena guNyete jAtAni SaTpaSTayadhikAni trINizatAni 366 / ro cA sUryasambandhino'STacatvAriMzadekaSaSTibhAgAH, te caturazItyadhikena zatena gaNyante jAtAnyaSTAzItizatAni dvAtriMzadadhikAni 8832, teSAM yojanAnayanArthaM ekaSaSTyA bhAge hRte labdhAM catuzcatvAriMzaM yojanazataM , zeSA aSTacatvAriMzaccaikaSaSTibhAgA yojanasya 144 48 . etatpUrvarAzau kSiptaM jAtaM ca yathoktamAnam 51038 / candrasya tu maNDalaviSkambhaH SaTpaJcAzadekaSaSTiH bhAgA yojanasya , te 16 paJcadazaguNitA jAtAH 840, teSAM yojanAnayanArthamekaSaSTibhAgaharaNe labdhAH 13 zeSAH 47 sthitAH / maNDalAntarANAM ca pratyekaM viSkambhamAnaM paJcatriMzadyojanAni trizadekaSaSTibhAgA yojanasyaikasyaikaSTi bhAgasya ca saptadhA chinnAsya catvAro bhAgA: 35 304 pazcatriMzaccaturdazaguNitA jAtAni 490 yojanAni , triMzadbhAgAzcaturdazaguNitA jAtAH 420, saptadhA chinnasya catvAro bhAgAzcaturdazaguNitA jAtAH SaTpaJcAzat, te sAtabhirhatA labdhA aSTAvekaSaSTibhAgAH, te ca catuzzataviMzatau kSiptA jAtA: 428 te ekaSaSTyA hRtA labdhAni yojanAni sapta zeSa eka ekaSaSTibhAga : sthitaH 7. pUrvoktAni yojanAni 13 tathA 490 tathA 7, sarveSAM mIlane jAtAni yojanAni 510, zeSabhAgAH 1 tathA 47, ubhayormIlane sthitA iti / idaM cArakSetracakravAlaviSkambhamAnam / / 10 / / atha kati maNDalAni dIpe kati ca niSadhe lavaNe ca kati sUryacandrayorbhavantIti gAthAdvayenAha saMtatamaMtarameaM, ravINa paNasaTThimaMDalA dIve / tattha bisaTThI nisaDhe, tinni a bAhAi tasseva ||11|| caMdANaM nisaDhe vi a, maMDala paNa guruvaesi dIsati / sesAI maMDalAiM, doNha vi jalahissa majjhammi ||12 / / saMtata0 / 'saMtataM' sarvakAlaM 'etat' pUrvoktaM sUryayozcandrayozca madhye
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravizatorbahirnigacchatozca maNDalAnAM parasparamantaraM jJeyam / tatra ravyo paJcaSaSTimaNDalAni jambUdvIpe | tatrApi dvASaSTirniSadhaparvate trINi ca tasya bAhAyAm,00 idaM tu zrImunicandrasUribhiruktam / samavAyAGgavRttau triSaSTisthAne-''jambUdvIpasya paryantime'zItyuttare yojanazate paJcaSaSTirbhavanti , tatra niSadhaparvate nIlavatparvate ca triSaSTiH sUryodayAH sUryamaNDalAnItyarthaH, tadanye tu dve jagatyAM , zeSANi tu lavaNe' ityuktamasti ! saGgrahaNIvRttAdAvapi - 'triSaSTitriSaSTimaNDalAni niSadhanIlavato:, dve dve harivarSakoTyAdau / ' tatastattvaM sarvavidvedyam / / 11 / / tathA caMdA0 / candrayorniSadhanIlavantaparvata eva paJca maNDalAni gurupadeze dRzyante, zeSANi maNDalAni dvayorapi jaladhau 119 sUryasya daza 10 candrasya ca bhavanti / tatrApyayaM vizeSa :-1-2-3-4-5-11-12-13-14-15 etAni candramaNDalAni sUryasyApi sAdhAraNAni / SaSTha 6, saptama 7, aSTama 8, navama 9, dazama 10 rupANi punazcandrasyaiva bhavanti, na jAtucidapi teSu sUryaH samAyAti / candrasya 15 maNDalAnAmantarANi caturdaza bhavanti / tatra caturSa sarvAbhyantareSu catuSu sarvabAhyamaNDalAntareSu ca sUryasya pratyekaM dvAdaza maNDalAni bhvnti| madhyavartiSu SaTsu candramaNDalAntareSu sUryamaNDalAni trayodaza bhavanti / / 12 / / atha maNDalaniSpattisvarupamAha ravidugabhamaNavasAo, nipphajjai maMDalaM ihaM egaM / taM puNa maMDalasarisaM, ti maMDalaM vuccai tahAhi / / 13 / / ravidu0 / ravidvikabhramaNavazAnniSpadyate maNDalamihai kam / tatpunarvRttAkAratayA maNDalasadRzamiti hetorvyavahAreNa maNDalamucyate na tu nizcayena / tathAhIti sAkSAddarzane ||13 / / tamevArthaM gAthAdvayenAha girinisaDhanIlavaMtesu uggayANaM ravINa kakkammi | paDhamAu ceva samayA, osaraNeNaM jao bhamaNaM / / 14 / / to no nicchayaruvaM, nipphajjai maMDalaM diNayarANaM / caMdANa vi evaM cia, nicchayao maMDalAbhAvo ||15 / / girini0 niSadhanIlavannAmnorgiryoruparyudgatayo ravyo : 'karke' karkasaMkrAntiprathama-dine prathamasamayAdevArabhya zanaizzanairapasaraNena yataH, kAraNAbhramaNam / / 14 / / to no0 / 'to' iti tataH kAraNAt nizcayarupaM
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ maNDalaM na niSpadyateparipUrNavRttAkAratayA maNDalaniSpattirnizcayato dinakarayorna bhavatItyartha: / candrayorapyevameva nizcayato maNDalAbhAvastathaiva vakratayA va paribhramaNAt / / 15 / / atha candrasUryayormaNDalasthAnAdUrdhvamadhazca saMkramaNaniSedhamAha rayaNiaradiNayarANaM, uDDe a ahe a saMkamo natthi / maMDalasaMkamaNaM puNa, sabbhatarabAhiraM tiriaM / / 16 / / rayaNiara0 / 'rajanikaradinakarayo : ' candrAdityayo samabhUtalAdazItyadhi-kASTAzatayojanebhyazcandrasya paripUrNASTazatayojanebhyaH sUryasya ca 'Urce' Urdhvadeze 'saMkramaH saJcaraNam / tathA pUrvoktayojanebhyo'dhazca saMkramo nAsti, tathAjagatsvAbhAvyAt / tiryakpunarmaNDaleSu saMkramaNaM bhavet , kiMviziSTamityAha-'sAbhyantarabAA' sahAbhyantaraM bAhyaM yasya yena vA tatsAbhyantarabAhyam , kimuktaM bhavati-sarvAbhyanta-rAnmaNDalAtparatastAvanmaNDaleSu saMkramaNaM yAvatsarvabAhyamaNDalam, sarvabAhyAcca maNDalAdaka maNDaleSu tAvatsaMkramaNaM yAvatsarvAbhyantaramiti / idaM vimAnApekSaM na tu tanmadhyavartisurApekSam , te tu nandIzvaradvIpabhagavatsamavasaraNAdiSvAyAnti / / 16 / / atha candrayoH sUryayozca sarvamaNDalasthayomitho viSkambhAntaramAha sasisasi raviravi aMtara, majjhe igalakkha tisayasaTTaNo / sAhiadusayaripaNa caya, bahi lakkho chsyshio||17|| sasi0 / 'madhye' iti sarvAbhyantare maNDale vartamAnayoH zazino:samazreNyA parasparamantaraM jambUdvIpe'zItyadhike zate yojanAnAM madhye pravezAtSaSTyadhika zatatrayayojanonaM lakSam , aGkato yathA-99640 / tatparidhiH yojanAni 315089 kiJcidadhikAni yata: 99640 aGkAnAM vargakaraNe dazaguNe ca 99281296000 etadaGkAnAM karaNIkaraNe sarvAbhyantaramaNDalasya paridhiH 315089 bhavati / tato dvitIyAdicandramaNDaleSu viSkambhasya 'caya' iti vRddhiryojanAnAM dvAsaptatirekapaJcAzadekaSaSTibhAgAstatsAptikazcaikabhAgo'pi, yathAyojanAni 72 51 1, etadrAzeH paridhiryojanAni 230 143, yato dvisaptatiyojanAnyekaSaSTyA guNyante 4392, ekapaJcAzati kSipte jAtaM 4443, 7 tacca saptaguNitamekena yutaM 31102, tacca vargitaM dazaguNitaM ca yathA- 20 1 7
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9673344040, etasya karaNIkaraNe AgataM 98353, zeSAGkAH 31431 2 sthitAstairna kizcitprayojanam / tata ekaSaSTiH saptaguNitA jAtA: 427 taiH00 kRtvA labdhAnAM bhAgahAre yojanAni 230 143 / ayaM parirayo yadi candrasya prathamAdimaNDalapariraye kSipyate tadA yathottaraM dvitIyAdimaNDalaparirayamAgacchati / viSkambhavRddhayAnayanopAyazcAyam-candramaNDalAntaraM paJcatriMzadyojanAnitriMzadekaSaSTi bhAgAzcatvArazca sAptikA bhAgA iti , atra dvayoH pArzvayorapekSayA yojanAnAM dviguNane saptatiyojanAni 70, tathA triMzadbhAgAnAM dviguNatve SaSTirekaSaSTibhAgAH, tathA sAptikAzcatvAro bhAgAste dviguNitA aSTau , taiH saptabhire(ka e)kaSaSTibhAgAH sarve ekaSaSTistairekaM yojanam , tacca yojanarAzimadhye kSiptamekasaptatiH, sAptikazcaikabhAgaH sthitH| candravimAnaM tu SaTpaJcAzadbhAgamitam , tadviguNatve dvAdazottaraM zataM 112, ekaSaSTyA bhAgairekaM yojanaM zeSA ekapaJcAzadbhAgAH tadyojanamekasaptatau kSiptaM jAtaM pUrvoktamAnam 72 41 / etaccaturdazaguNitaM jAtamekonaviMzatyuttaraM sahasraM yojanAnAM 1019 zeSA bhAgAH45, tacca yadA candraprathamabhaNDalaviSkambhe 99640 yojanarupe kSipyante tadA sarvabAhye maNDale dvayozcandrayormiyo'ntaraM yojanAni 100659 / tatparidhiyojanAni 318315 kizcidunAni / / tathA sarvAbhyantare maNDale dvayoH sUryayomitho'ntaraM yojanAni 99640, tatparidhiyojanAni 315089 kizcidadhikAni / dvitIyAdisUryamaNDaleSu pratimaNDale viSkambhavRddhiryojanAni 5 35 / tatparidhiyojanAni 17, yataH paJca ekaSaSTyA guNitAH paJcatriMzatsahitAzca 340, te vargitA dazaguNitAzca jAtAH 1156000, etadaGkAnAM karaNIkaraNe 1075 AgatAH zeSA : 375 sthitAH, AgatAnAM 61 bhAgaharaNe 17 / ayaM parirayo yadi sUryasya prathamAdimaNDalapariraye kSipyate tadA dvitIyAdisUryamaNDala-paridhipramANamAgacchati / atrApi viSkambhavRddhayAnayanopAyo yathA-sUryasya maNDalAntaraM yojane de, tadviguNatve catvAri, sUryavimAnaM tvaSTacatvAriMzadbhAgamitam , tadviguNaM )| SaNNavatirbhAgAH, teSAmekaSaSTyA bhAgairekaM yojanaM taccatarSu kSiptaM jAtaM yojanapaJcakaM 1. 'dviguNite' ityapi /
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ zeSAH paJcatriMzadbhAgAH 5 35 etacca tryazItyadhikazatena guNyate jAtaM yojanAnAM viMzatyuttaraM sahasram 1020, tacca sarvAbhyantaramaNDalaviSkambhe 99640 rupe mIlyate tadA sarvabAhye maNDale dvayoH sUryayomitho'ntaraM 100660 bhavati / tatparidhiyojanAni 318315 / candrayoriva sarvAbhyantare sarvabAhye ca maNDale sUryayorapyabAdhApramANamavaseyam / navaraM candrasya sUryApekSayA SoDazabhirekaSaSTibhAgaiyU~namantaram , yata eko'pi candro'STAvekaSaSTibhAgAn sUryAdabhyantaramAkrAmati, evamaparo'pi tatsamazreNisthaH, tataH SoDazabhiH bhAgaiyU~natA / / 17 / / atha sarvAbhyantaraparidhiM sarvabAhyaparidhiM ca vRttAvuktamapi sUtramadhye gAthAdvayenAha tinneva sayasahassA, pannarasa havaMti joaNasahassA / eguNanauA parihI, abhaMtaramaMDale tesiM ||18|| lakkhatigaM aTThArasasahasA, tinni saya paMcadasaahiA / parihIi joaNAI, bAhirae maMDale huMti / / 19 / / tinneva0 / trINi lakSANi paJcadazasahasrANi ekonanavatyadhikAni 315089 yojanAnAM sarvAbhyantare maNDale paridhi: 'tayo :' candrayo: sUryayozca / / 18 / / lakkha0 / lakSatrikamaSTAdazasahasrANi pazcadazAdhikAni trINi zatAni yojanAnAM 318315 sarvabAhye maNDale paridhiriti / / 19 / / atha candrasya sarvamaNDaleSu pratimuhUrta gatipramANamAha sAhiapaNasahasatihuttarAI, sasiNo muhutta gai majjhe / bAvannahiA sA bahi, raimaMDala pauNacauvuDDI ||20|| sAhi0 / 'majjhe' iti sarvAbhyantare maNDale vartamAnasya jambUdvIpe ekaikasminmuhUrte paJcasahasrANi trisaptatyadhikAni sAdhikAni yojanAnAM gatirbhavati, aGkato yathA-5073 046 / 'saiva' sarvAbhyantaramaNDalagatiDhipaJcAzadyojanAdhikA kRtA satI sarvabahirmaNDale candrasyaikaikamuhUrtagatirjAyate, atra kiyadbhAgAnAM nyUnatvaM jAtam , aGkato yathA- 5125 6990 / pratimaNDalaM ca kizcidUnapAdonacaturyojanavRddhiH kriyate etAvatA pUrNa yojanatrikaM paJcapaJcAzadadhikAH SaNNavatizatabhAgAzcetyarthaH 3 / etaccaturdazaguNitaM . foto
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 dvApaJcAzat / / 20 / / atha sUryasya sarvamaNDaleSu pratimuhUrtaM gatipramANamAha majjhi duvannigavannA, sayA ya cauvannasaMjaA bAhiM / sUrassa va aTThArasa, saTThIbhAgANamiha vuDDhI / / 21 / / majjhi0 / sarvamadhyamaNDale vartamAnasya jambUdvIpasatkasUryasya tu dvipaJcAzacchatAnyekapaJcAzadadhikAni yojanAnAmiti yogaH, ekaikasminmuhUrte gatiretAvatI bhavati 5251 29 , ye coparitanAMzAH sUtre stokatvAnnoktAste candrasUryayormuhartavartanAvasare cintayiSyante / yA ca sarvamadhyamaNDale muhUrtagatiH sUryasya saiva catuSpaJcAza-dyojanasaMyutA kRtA satI sarvabAhyamaNDale pratimuhUrta gatirjAyate, yathA-5305 10 / atra pratimaNDalaM kiJcidUnAnAmaSTAdazaSaSTibhAgAnAM 18 vRddhiH, yato'STAdazAnAM tryazItyadhikazataguNane 3294 jAyante, teSAM SaSTyA bhAgahAre labdhAni catuSpaJcAzadyojanAnIti / / 21 / / athAdhikArAnnakSatrANAM pratimuhUrtaM gatipramANamAha paNasahasadusayasAhia, paNNaTThI joaNANa majjhi gaI / caupannahiA sA bahimaMDalae hoi rikkhANaM ||22 / / paNasa0 / 'majjhitti sarvAbhyantare maNDale vartamAnAnAM nakSatrANAmekaikamuhUrte gatiH paJcasahasrANi dve zate paJcaSaSTizca sAdhikA yojanAnAM 5265 5 / sA ca sarvAbhyantaramaNDalagatizcatuSpaJcAzadyojanAdhikA kriyate tadA sarvabAhye maNDale vartamAnAnAM nakSatrANAM pratimuhUrtaM gatiH yathA-5319 16365 / atra pratimaNDalavRddhiH samyag na jJAyate , yato maNDalAnAmantaraM sarvatra tulyaM nAsti 1 / 22 / / atha maNDalabhramimuhUrtajJAnapUrvakaM pUrvoktamapi candrAdimuhUrtagatiparimANaM karaNagAthAbhirvivakSuH prathamaM candrasyAha bAvaTTi puNNaruvA, tevIsa aMsagA ya bodhavvA / do ceva ikkavIsA, cheo puNa tesiM bodhavyo / / 23 / / bAvaTThi0 / candrasyaikaikamaNDale bhramikAlaH 'dvASaSTiH pUrNarupANi' pUrNA dvASaSTimahartA ityarthaH, trayoviMzatiraMzAzcaikasya muhartasyaikaviMzatyadhikazata 121 -
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvayabhAgarupA boddhavyAH 62 23, etAvatkAlapramANaM candrasyaikaikamaNDale paribhramato lagati / atrAMzasvarupaM sUtreNaivAha-'cheo' tti chedo-vibhajanAGkaH punaH "teSAM' 9 muhUrtAnAmekaviMzatyadhikazatadvayarupo boddhavyaH / / 23 / / eeNa ya bhaiavvo, maMDalarAsI havijja jaM laddhaM / sA somamuhattagaI, tahiM tahiM maMDale niamA ||24|| eeNa0 / 'etena ca' anantaroktarAzinA dvASaSTimuhUrtAdirupeNa maNDalaparidhi- rAzibhaktavyaH, bhakte sati bhavedyallabdhaM sA somasyaikaikamaharte gatirbhavati tasmin tasmin maNDale niyamAt / bhAvanA yathA-savarNanArthaM dvASaSTimuhUrtAekaviMzatyadhikazatadvayaguNAH kriyante, jAtaM 13702, uparitanAMzAsrayoviMzatiH kSipyante jAtAni trayodazasahasrANi paJcaviMzatyadhikAni saptazatAni 13725, candrasya sarvAbhyantaramaNDalaparidhiryojanAni 315089 rupaH, so'pi 221 guNaH kriyate jAtaH SaTko navakaH SaTkastrikaJcatuSkaH SaTkaH SaTko navakaJceti 69634669, asya rAzeH pUrvoktena trayodazasahasrapaJcaviMzatyadhikasaptazatapramitAGkena 13725 bhAgahAre labdhAni yojanAni 5073 aMzAH 800 eSA candrasyA'bhyantaramaNDale muhUrtagatiH / dvitIye candramaNDale paridhiryojanAni 315319, so'pi 221 guNito jAtaH SaTko navakaH SaTko'STakaH paJcakazcatuSko navako navakazceti 69685499, asya rAzeH pUrvoktena 13725 rAzinA bhAge labdhAni yojanAni 5077 3676 eSA dvitIye maNDale candrasyaikaikamuhUrte gatiH / evaM maNDale maNDale paridhivRddhyA pUrvapUrvApekSayA muhUrtagatipramANaM pratimaNDalaM kiJcidUnapAdona-caturyojanavRddhyA tAvanneyaM yAvatsarvabAhya maNDalam / tatra ca paridhiyojanAni 318315, ayamapi 221 guNito jAtaH saptakaH zUnyaM trikazcatuSkaH saptakaH SaTka ekakaH paJcakazceti 70347615, asya rAzeH 13725 bhAge labdhAni yojanAni 5125 6990, etAvatI sarvabAhye maNDale candrasya pratimuhUrta gatiH / / 24 / / atha sUryasya muhUrtagatikaraNamAha maMDalaparirayarAsI, saTThI bhaiammi hoi jaM laddhaM / sA sUramuhattagaI, tahiM tahiM maMDale niamA ||25 / / maMDalaparira0 / sUryasya maNDalaparidhirAziH SaSTyA 60 bhajyate, bhakte 7744 13725'
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ sati yallabdhaM bhavati sA sUryasyaikaikamuhUrtagatirbhavati tatra tatra maNDale niyamAt / 2 atra maNDalaparirayarAzeH SaSTyA bhAgakathanAnmaNDalabhramikAlasya SaSTimuhUrtapramANatA jJeyA / bhAvanA yathA-sUryasya sarvAbhyantare maNDale paridhiH 315089, tasya maNDalabhramimuhUrtAGkena SaSTyA 60 bhAge labdhAni 52517 , eSA sarvAbhyantare maNDale sUryasya pratimuhUrtaM gati / pUrvaparidhau saptadazaprakSepe'nte SaTkaH samAyAti, tena paJcatriMzatSaSTibhAgAnAM paridheradhikatAyAzca saMmIlane ekaM yojanaM bhavati, tatprakSepe saptakaH syAd, evamanyatrApi yojyam , tato dvitIyamaNDale paridhiH 315107, tasya SaSTyA bhAge labdhAni yojanAni 525147, eSA dvitIyamaNDale sUryasya pratimuharta gatiH / evaM sarvAbhyantarAddhahirniSkrAmataH sUryasya maNDale maNDale pUrvapUrvAnantaramuhUrtagatipramANApekSayA kiJcidUnA aSTAdaza SaSTibhAgA :pravardhamAnAstAvadvaktavyA yAvatsarvabAhyamaNDalam / tatra paridhiH 318315, tasya SaSTyA bhAge labdhAni yojanAni 5305 , etAvatI sarvabAhye maNDale sUryasya pratimahataM gatiH / yathA yathA bahirniSkrAmatozcandrasUryayogatirvardhate tathA tathA madhye pravizatostenaiva prakAreNa hIyata ityavaseyam / / 25 / / atha sarvanakSatrANAM gAthAdvayena muhUrtagatikaraNamAha egUNasaTThiruvA, sattahiM ahigA u tinni aMsasayA / tinneva ya sattaTThA, cheo puNa tesi bodhabbo ||26 / / eeNa ya bhaiabdo, maMDalarAsI havijja jaM laddhaM / sA hoi muhattagaI, rikkhANaM maMDale niyamA ||27|| egUNasa0 / nakSatrANAM maNDalabhramikAla: ekonaSaSTirupANi' pUrNA ekonaSaSTimuhUrtA ityarthaH, saptAdhikAni punastrINyaMzazatAni ekasya muhUrtasya saptaSaSTyadhikazatatrayabhAgarupANi 59 307, iyatA kAlena nakSatraM svaM svaM maNDalaM bhramyA pUrayati / aMzasvarupaM sUtreNaivAha-chedaH puna: 'teSAM' muhUrtAnAM saptaSaSTyadhikAni trINyeva zatAni boddhavyaH / / 26 / / ee0 / etena ca' anantaroktarAzinaikona-SaSTimuhUrtAdirupeNa nakSatramaNDalarAzibhaktavyaH, tatkaraNe yallabdhaM sA bhavati pratimuhUrtaM gatirnakSatrANAM maNDale maNDale niyamAt / bhAvanA
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ yathA--ekonaSaSTirmuhUrtAH savarNanArthaM saptaSaSTyadhikazatatrayaguNA : kriyante jAtaM 021653 , uparitanAnAmaMzAnAM ca kSepe jAtAnyekaviMzatisahasrANi navazatAni 0 SaSTyadhikAni 21960 sarvAbhyantare nakSatramaMDale paridhiH 315089, sa ca 367 guNaH kriyate-ekaka ekakaH paJcakaH SaTkastrikaH saptakaH SaTkaH SaTkastrikaJceti 115637663, asya pUrveNa 21960 bhAge labdhAni yojanAni paJcasahasrANi paJcaSaSTyadhike dve ca zate ekasya yojanasya caikaviMzatisahasrANi SaSTyadhikAni navazatAni bhAgAH kriyante tatsaMbandhino'STAdazasahasrANi triSaSTyadhike dve ca zate bhAgAH 5265 18263, etAvatI pratimuhUrtaM sarvAbhyantare maNDale vartamAnAnAmabhijidAdidvAdazanakSatrANAM gtiH| evaM tRtIyAdicandramaNDalAnAM paridhipramANaM paribhAvya tattanmaNDalasthazeSanakSatrANAmapi pratimuhUrtaMgatipramANa mavasAtavyama, yataH prathame candramaNDale'bhijit 1 zravaNa 2 dhaniSThA 3 zatatArakA 4 pUrvabhAdrapada 5 uttarabhAdrapada 6 revatI 7 azvinI 8 bharaNI 9 pUrvaphAlganI 10 uttaraphAlgunI 11 svAti 12 nakSatrANi bhavanti 1, tRtIye candramaNDale punarvasu 1 maghA 2 dve nakSatre 2, SaSThe candramaNDale kRttikA 3, saptame candramaNDale rohiNIcitre he 4, aSTame candramaNDale vizAkhA 5, dazame candramaNDale anurAdhA 6, ekAdazame candramaNDale jyeSThA 7, paJcadaze candramaNDale mRgazIrSa 1 ArdrA 2 puSya 3 AzleSA 4 hasta 5 mUla 6 pUrvASADhA 7 uttarASADhA 8 aSTau santi, zeSeSu dvitIyacaturtha- paJcamanavamadvAdazatrayodazacaturdazasaMkhyeSu saptasu candramaNDaleSu nakSatrANi na santi / tatrAntime nakSatramaNDale paridhiH 318315, eSo'pi 367 guNaM jAtaM-ekaka ekakaH SaTko'STako dvika ekakaH SaTkaH zUnyaM paJcakazceti 116821605, asya pUrvoktena 21960 bhAge labdhAni yojanAni-5319 16365 7. eSA bAhye maNDale mRgaziraprabhRtInAmaSTAnAM nakSatrANAM pratimuhUrtaM gatiH / grahANAM tArakANAM ca maNDalamAnabhramikAlamAnamuhUrtagatimAnAdikaM vArtamAnikazAstreSu na dRzyate / kiJca candraH sAdhikaiASaSTyA muhUttairmaNDalaM pUrayati , sUryo'pi SaSTyA muhUrtermaNDalaM pUrayati , nakSatraM sAdhikairekonaSaSTyA muhUrtermaNDalaM bhramaNena pUrayati / tatazcandrebhyaH sUryAH zIghragatayaH, tebhyo nakSatrANi zIghragatIni / grahAstu vakrAtIcAramandagatito na niyatagatayastena na teSAM gatiprarupaNoktA / yataHcaMdehiM sigghayarA , sUrA sUrehiM huMti NakkhattA / aNiayagaipatthANA, havaMti / 21960
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ sesA gahA savve / / 1 / / / / 27 / / atha sarvAbhyantare maNDale vartamAne sUrye udayAstAntaraM 2 dinamAnaM cAha majjhe udayatthaMtara, cauNavaisahassapaNasayachavIsA | bAyAla saTThibhAgA, diNaM ca (ta) aTThArasamuhUttaM ||28|| majjhe0 / sarvAbhyantare maNDale vartamAnasya sUryasya karkAdyadine udayAstAntaraM caturNavatisahasrANi paJcazatAni SaDviMzatyadhikAni yojanAnAM dvicatvAriMzat-SaSTibhAgAzca 94526 2 / tadA' tasmindine'STAdazamuhUrta dinamAnaMbhavatItizeSa : / / 28 / / atha pratimaNDalaM kiyaddinamAnaM hIyate ? sarvabAhye maNDale ca gate sUrye kiyaddinamAnaM sAvazeSa tiSThati ? ityAha paimaMDala diNahANI, duNha muhattegasaTThibhAgANaM / aMte bAra muhattaM, diNaM nisA tassa vivarIA ||29 / / pai0 / pratimaNDalaM dvayormuhUrtekaSaSTibhAgayordinasya hAnirbhavati / ayamarthaHekasya muhUrtasyaikaSaSTibhAgA : kriyante tatsambandhinau dvau bhAgau hIyete / 'aMte' iti sarvabAhyamaNDale vartamAne sUrye dvAdazamuhUrtaM dinaM bhavati / atra trairAzikakaraNaM jJeyam-yadyazItyadhikazatadinaiH SaNmuhUrtAnAM hAnistadaikaikena dinena kA hAniH ? iti, rAzitrayanyAso yathA-183-6-1 madhyo'ntyaguNa : kriyate, ekena guNitaM tadeva bhavati jAtAH SaT, AdinA ca bhAgA'prAptau SaDekaSaSTiguNAH kriyante jAtAH 366, te tryazItyadhikazatena bhajyante labdhau dvau muhUrtekaSaSTibhAgau . etau karkAtprabhRti pratidinaM hIyate, makarAtprabhRti pratidinaM ca vardhate / yacca bhagavatyAmekAdaze zata ekAdazoddezake ekasya muhUrtasya dvAviMzatyadhikaM zataM bhAgAH kriyante tAdRzAzcatvAro bhAgA hAnau vRddhau coktAH, atraikaSaSTiko dvau bhAgau , ubhayo 'rthabhedaH / etAvatA kizcidUnaM palacatuSkaM jAtaM , yathA palAni 3 akSarANi 56 ekAkSarasya bhAgAH 12, yataH 183 dinaiH SaNmuhUrtA varddhante pratimuhUrta palAni 120, tAni ca SaDguNAni 720 , tAni tryazItyadhikena zatena bhajyante labdhAni trINi 3 palAni, zeSaM 171, tAni bhAgA'prAptau SaSTyakSaraguNitAni / 10260, te'GkA : 183 bhaktA labdhA 56 varNAH, zeSA ekasyAkSarasya dvAdaza / /
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 bhAgAzca 12 / tathA 'nisA tassa vivarIa' tti nizA-rAtridinAdviparItA jJeyA, ko'rthaH ? yadA dinamAnamaSTAdazamuhUrtaM tadA nizA dvAdazamuhUrtA , yadA dinaM dvAdazamuhUrtaM tadA nizASTAdazamuhUrtA / atrApi hAnivRddhI dinavajjJeye / ||29 / / atha sarva bAho maNDale tathA prathama varjasarva maNDale sUryasyodayA'stA'ntarayojanasaMkhyAmAha udayatthaMtara bAhiM, sahasA tesaTTi chasaya tesaTTA / taha igasasiparivAre, rikkhaDavIsADasIi gahA ||30|| uda0 / 'bAhiM' iti sarvabAhyamaNDale sUryasyodayAstAntaraM triSaSTisahasrANi SaTzatAni triSaSTyadhikAni yojanAnAM 63663 / atra sUtre'nuktApi dvAtriMzattamagAthAvRttau karaNena vakSyamANA prathamamaNDalApekSayA pratidinamudayAstAntarahAniH sAdhikaM dvisaptatizataM yojanAnAM 172 10 140 | pUrvapazcimayozca tadardhaM sAdhikA SaDazItiryojanAnAM jJeyA / sarvatra dinArddhayojanaiH sUrya udayAstamanayordRzyata iti gAthApUrvArddhaH / 'taha iga' tti / tathaikasya zazina : parivAre rukSANi-nakSa-trANyabhijidAdInyaSTAviMzatiH / aSTAzItirgrahA maGgalAdayaH, tannAmAni candraprajJaptyAdibhyo jJeyAni / / 30 / / atha tArakasaMkhyAmAha chAvaTThisahassAI, sayAI nava paMcahattarI a tahA | igasasiNo parivAre, tArAgaNakoDikoDINaM ||31|| chAva0 / ekasya zazinaH parivAre tArakANAM saMbandhinInAM koTAkoTInAM SaTSaSTisahasrANi navazatAni paJcasaptatizca , aGkato yathA 66975 zU0 14 / etacca graha 88 nakSatra 28 tArakarAzitrikA naralokagatadvAtriMzadadhikazatacandraiH 132 guNitametadbhavati , yathA ''ikkArasa ya sahassA, chappi a solA mahaggahANaM tu 11616 / chacca sayA channauA, nakkhattA tinni a sahassA 3696 / / 1 / / aTThAsIi lakkhA, cAlIsa sahassa maNualogammi / satta ya sayA aNUNA, tArAgaNakoDikoDINaM / / 2 / / '' tathA / / samayakSetravartini dvIpe-samudre yAvantazcandrAstadaGkarAzinaikacandrasainyAGke guNite tattadvIpasamudravarttigrahAdisaMkhyA svayaM jJeyA, yaMtrakAdvA'vadhAryA / atra tArakANAM kA 126
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahutvAtkSetrasya stokatvAcca kecitkoTAkoTiriti saMjJAntaraM manyante / kecicca tArakavimAnAnyutsedhAGgalapramANena manyante / kiJcaitatsainyaM sUryasyApi sAdhAraNam candrasyeva tatsainyasya sUryo'pyadhipa iti , yaduktaM jIvAbhigame jyotiSkoddeze''egamegassa NaM bhaMte ! caMdimasUriassa caMdimasUriassa kevaio parivAro pannatto ?'' tti sUtram / asya vRttyekadezo yathA- 'ekaikasya bhadanta ! candrasUryasya candrasUryasya' anena ca padena yathA nakSatrAdInAM candraH svAmI tathA sUryasyApi tasyApIndratvAditi khyApayati / yadvA samavAyAGgavRttAvaSTAzItisthAnake'pyayamevAbhiprAyo'sti tena candrasUryau grahebhyo bhinnau tau grahAdhipau jJeyau / / 31|| nAmAni. | jambUdvIpe. | lavaNAbdhau. dhAtakIkhaNDe. | kAlode. puSkarAdhe. sarvasaMkhyA candrasUryAH 4 / 12 42 72 | 132 grahA: 176 352 1056 | 3696 6336 11616 nakSatrANi 112 / 336 | 1176 / 2016 | 3696 tArakakoTi- | 13395 / 2679| 8037 |281295/48222/88407 koTayaH zU015 | zU0 16 zU0 16 | zU0 15 zU0 16 | zU0 16 atha candrasUryANAM kena prakAreNa kadA prakAzakSetraM varddhate ? kadA ca hIyate ? tadAha tesiM pavisaMtANaM, tAvakkhittaM tu vaDDae niamA / teNeva kameNa puNo, parihAyai nikkhamaMtANaM // 32 / / tesiM0 / 'teSAM' sUryAcandramasAM sarvabAhyAnmaNDalAdabhyantaraM pravizatAM tApakSetraM pratidivasaM krameNa niyamAdAyAmato vardhate / yenaiva krameNa parivardhate tenaiva krameNa sarvAbhyantarAnmaNDalAdahirniSkrAmatAM parihIyate / tathAhi-sarvabAhye maNDale cAraM caratAM sUryAcandramasAM pratyekaM caturNAmapi dazadhA pravibhaktasya jambUdvIpacakravAlasya dvau dvau bhAgau tApakSetrasya bhavata: / tata: sUryasyAbhyantaraM pravizataH pratimaNDalaM SaSTyadhikaSaTtriMzacchata 3660 pravibhaktasya jambUdvIpacakravAlasya dvau dvau bhAgau tApakSetrasya vardhate / candramasastu maNDale maNDale pratyekaM paurNamAsIsaMbhave krame
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra pratimaNDalaM SaDviMzatiH SaDaviMzatirbhAgA : saptaviMzatitamasya ca bhAgasyaikaH 2 saptabhAga : 261 / raverabhyantaramaNDalaparidhi: 315089, sa ca 3660 bhakto labdhAH SaDazItiH 86, zeSAH 329 , te SaSTiguNitAH 19740, te'pi ca 3660 bhaktA labdhAH paJca / zeSAH 9830 | candrasya tu 26 SaDvizatyA guNyate 2236, ekasaptabhAga : SaDazItiguNastadA 86. sa saptadhA bhakto labdhA : 12, te 2236 madhye kSiptA: 2248, paJca bhAgA : SaDaviMzatigaNA jAtA: 130, te SaSTyA hRtA labdhau dvau , tau 2248 madhye kSiptau jAto 2250 / teSAM tApakSetrAkArAstvanta : saMkucitA bahirvistulA: kalambukApuSpasaMsthAnasaMsthitAH, ko'rthaH ? merudizi saMkucitA lavaNadizi vistRtAH / uktaM hi-"tesiM kalaMbuApupphasaMThiA huti tAvakhittapahA / aMtosaMkuiA bAhi vitthaDA caMdasUrANaM / / 1 / / '' ti / / 32 / / athotkRSTadivase jambUdIpasya dazabhAgakalpanayaikaikasUryasya tApakSetre kiyanto bhAgAH ? ityAha dIvassa ya dasabhAgA, igapAse huti tinni divasassa / kakkassa ya paDhamadiNe, bhAgA puNa dunni rayaNIe / / 33 / / dIva0 / dIpasya trayaH dazabhAgA ekaikapArthe 'divasasya' sUryatApakSetrasya karkasaMkrAntiprathamadine bhavanti / ko'rtha: ?' dazadhAvibhakte jambUdvIpacakravAle yallabdhaM tAdRzAratrayo bhAgA ekasminpArzve dakSiNataH uttarato vA / tadA rAtreH punardazabhaktau hau bhAgau bhavataH / divasasatkabhAgatrayayojanAni 94526 12, rAtrisaMbandhibhAgadya-yojanAni 63017 48 , ubhayormIlane 1575443 / evaM dvitIya sUrya syAgi dinaM rAtrizca , savaM mIlane 315089 sarvAbhyantaramaNDalaparidhirjAtaH / atra meruM prati navayojanasaharatrANi catvAri zatAni SaDazItyadhikAni nava ca daza bhAgA yojanasyetyetatsarvotkRSTadazabhAgatrarArupaM tApakSetrapramANaM bhavati 94869 / katham ? mandaraparikSepasya kiJcinyUnatrayoviMzatyuttaraSaTzatAdhikaikatriMzadyojanasaharamAnaraya 31623 dazabhirbhAge hRte yallabdhaM tasya triguNatve etasya bhAvAditi / jaghanyadivase tu meruM prati bhAgadvayaM SaDyojanasahasrANi trINi zatAni caturviMzatyadhikAni SaT
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ dazabhAgAH 6324 6 / / 33 / / atha krameNa hIyamAnaM jaghanyadivase yAvatpramANaM tApakSetramavaziSyate tadAha--- mayarammi dunni bhAgA, divasassa ya huMti tinni rayaNIe / evaM nAyavAo, diNarattIvuDDihANIo ||34 / / maya0 / karkasaMkrAnterdvitIyadinAdArabhya SaDbhirmAsairyAvanmakarasaMkrAntyAdyadinaM tatra paripUrNa eko bhAgo nyUno jAtaH, tena sarvabAhyamaNDale saJcarataH sUryasya dvau bhAgau tApakSetrasambandhinau bhavataH , trayo bhAgA rAtreotyavagantavyA / atra dinasatkabhAgadvayena 63663 yojanAni, rAtrisatkabhAgatrayeNa ca 95494 3 dinarAtrimIlane 159157 / evaM dvitIyasUryasyApi / etadaGkamIlane sarvabAhyamaNDaparidhirjAtaH 318315 / tathA kAMdyadine 94526 12 udayAstAntaraM, makarAdyadine ca 63663 yojanAni, ubhayamIlane 158189 42 , punaraddhe kRte yadbhavati tacca bahirgacchatastulAdyadine / madhye pravizatazca meSAdyadine dinavatitamamaNDale sUryasyodayA'stAntaram 790994 / / dvayoH sUryayodinarAtryapekSayaitadrAzau caturguNe kRte tanmaNDalaparidhirjAyate , yathA-316379 24 , tadA paJcadazamuhUrta dinam , paJcadazamuhUrtA rAtrirapi / sAkhauM dvau bhAgau jambUhIpacakravAladazabhAgAnAM tApakSetraM bhavati / evaM' iti evaM-pUrvoktaprakAreNa dinarAtrivRddhihAnI jJeye / vRddhihAniyojanAni prAguktAni / atra vizeSArthinA bhagavatIpaJcamazatakavRttiravagAhyA udyotAndhakArayantraM cAvalokanIyam / tatsthApanA ceyam !|34 / / atha tatraivA'nayoH sUryayo: samuditayo: sUtre eva tApakSetrabhAgAn gAthAdvayenAha iha cha ccia dasabhAe, jaMbUdIvassa dunni divasayarA | tAviti dittalesA, abhaMtaramaMDale saMtA ||35 / / cattAri a dasabhAe, jambUdIvassa dunni divasayarA / tAviti maMdalesA, bAhirae maMDale saMtA ||36 / / iha0 / 'iha' asmin jambUdvIpe SaDeva dazabhAgAn jambUdvIpasya dvauTA
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ divasakarau sarvAbhyantare santau dIptalezyau' bhAsvattejasau tApayataH / ekaikasUryasya bhAgatrayapramitatApakSetrAbhidhAnAt / / 35|| cattA0 / tathA caturo dazabhAgAn .. jambUdvIpasya dvau divasakarau sarvabAhye santau 'mandalezyau' mandatejasau tApayatastathAjagatsvAbhAvyAt / / 36 / / atha sarvAbhyantare dazabhAgAnAM madhyAdekaikabhAgasya yojanakaraNaM gAthAdvayenAha egArasa aDatIse, vajjittu sayAi dIvaparihIe / sesa dasehi vibhatte, jaM laddhaM taM imaM hoi ||37|| igatIsasahassAiM, sayAimaTThAhiA taha paMca | caupannasaTThibhAgA, chahi guNaNe aMsacheANaM ||38 / / egA0 / ekAdazazatAnyaSTAtriMzadadhikAni 1138 'jambUdvIpaparidheH 316227 varjayitvA' jambUdvIpaparidhimadhyAt 1138 kRSyanta ityarthaH, zeSe' sarvAbhyaMtara maMDalaparidhirupe 315089 dazabhirbhakte yallabdhaM tad idaM vakSyamANaM bhavati / yataH sarvAbhyantaraM maNDalaMjagatIto'zItyadhikayojana-zatenArvAga, tat ubhayo : pArzvayorapekSayA tadak dviguNIkRtya 360, tacca vargayitvA dazagaNaM kriyate , tadanu karaNIkaraNe 1138 bhavantIti / / 37 / / iga0 / ekatriMzatsaharatrANyaSTAdhikAni paJcazatAni yojanAnAM catuSpaJcAzacca SaSTibhAgA yojanasya / te ca kathaM jAtA: ? 'chahi guNaNe aMsacheANaM' ti sarvAbhyantaramaNDalaparidhidazamabhAgayojanarAzyA gamanAnantaramavasthitayoraMzacchedarAzyornavakadazarupayoH 9. SaDbhirguNane jAtAH 10, tato dazasvapi bhAgeSu pratyekaM yojanAnyaMzAzca bhavanti 3150810, taddazaguNane maNDalaparidhirbhavati / evaM dvitIyAdisarvamaNDaleSu tattannijanijaparidheranusAreNa dazabhAgA: svabuddhyA vicAryA: / / 38 / / athotkRSTadivase jambUdvIpavartino manuSyAH kiyaTUrataH sUryamudayantaM pazyanti ? iti gAthAdvayenAha eassa ya rAsissa ya, tiguNatte jo puNo havai rAsI / kakkaDacAro raviNo, udayatthamaNesu tassaddhA / / 39 / / / sIAlIsasahassA, do a sayA joaNANa tevaTThA / / igavIsasaTThibhAgA, kakkaDamAimmi piccha narA ||40 / / 130 TA 130
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ ea0 / etasya' anantarokta(sya) rAzeH 31508 14 triguNakaraNena ? yo rAzirbhavati 94526 42 sa raveH karkasaMkrAntyAdyadinasatkazcAro jJeyaH / / udayAstasamaye ca 'tassaddha' tti tasyAtprAtarudracchan sAyamastamaMyazca sUryo dRzyate / / 39 / / tadyojanAnyAha- sIA0 / saptacatvAriMzatsahastrANi triSaSTyadhike dve ca zate ekaviMzatiSaSTibhAgAzca 47263 21, etAvadyojanebhyo dUrataH sarvAbhyantare maNDale sUryamudayantamastamayantaM ca karkAdyadine jambUdvIpasatkapUrvavidehabharatapazcimavidehairAvatAdiSu vAsino narA: pazyanti / yaccehodayamAnaH sUryo bhUmilagno dRzyate tattu dUratvAt / paraM bhUmitaH sarvatroccaistvena samo vartate / yaduktaM bhagavatyAmaSTamazate'STamoddezake- 'jambUdIveNaM bhaMte ! sUriA uggamaNamuhattaMsi majjhaMti amuhataMsi atyamaNamuhattaMsi savvattha uccatteNa samA ? haMtA goamA !'' ityAdi / / 40 / / athotkRSTadivase sUryasya pazcAdagre ca militaM kiyattApakSetraM syAt ? tadAha eaM ceva ya duguNaM, ubhao pAsesu tAvakhittaM tu | eaM ceva ya savvaM, daTThavaM bIaraviNo vi ||41|| eaM0 / 'etad anantaroktaM tApakSetrapramANaM 47263 0 pazcAdapyetAvadagrato'pyetAvatsUryasyobhayapArdhAbhyAM kRtvA dviguNaM bhavati 94526 12 karkasya prthmdine| tathaitadeva sarvaM pUrvoktasvarupaM jambUdvIpavartidvitIyaraverapi draSTavyam ||41 / / atha karkAdyadinavarjazeSadivaseSa pratidivasaM tejasaH kA hAniH ? makarAtkA vRddhirvA ? dvAtriMzattamagAthAvRttau karaNenoktApi sAkSAdakSareNAha jaMbUdIve paidiNamubhao pAsesu tAvakhittassa | chAsIi joaNAI, ahiAI vuDDihANIsu ||42 / / jaMbU0 / jambUdvIpe sUryasya pUrvAparayorekaikapArzve tApakSetrasya sAdhikAni SaDazIti: SaDazItiryojanAni karkAddhAnau makarAcca vRddhau bhavanti / yatastryazItyadhikena dinazatena dazabhAgIkRtasya sarvAbhyantaramaNDalaparidheraSTottarapaJcazatasamadhikaika-triMzatsahasrapramita eko dazabhAgabhAgo hIyate vardhate ca tadaikaikena dinena kA hAnirvaddhirvA ? atra trairAzikanyAsa:- 183 /
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31508 / 1 / ekenAntyena guNito madhyarAzistadeva bhavati / tato madhya Ayena bhajyate labdhaM ca dvisaptataM zataM, zeSA dvAtriMzatsthitAH, te ca SaSTiguNitA: 1920, catuSpaJcAzacca SaSTibhAgA mIlitA: 1974 bhavanti , te'pi 183 bhaktA labdhA daza 10 zeSAH 48, dvisaptatya-dhikazatasrA cArddha SaDazItiryojanAni 86 573, ukto'pyayamartho dazamabhAgavibhajanArthamuktaH / candrasyApyeSa rAziH 31508 10 caturdazavibhakto ve sahara sADhe ca dve zate saptatriMzacca SaSTibhAgAH 225027 / / 42 / / atha manuSyalokacArizeSasUryANAM vaktavyatAmAha evaM sesaravINa ya, payAsakhittaM dasaMsakappaNayA / tA neaM jA caramo, pukkharadIvaDvabhANu tti / / 43 / / evaM0 / evaM' amunA prakAreNa zeSaravINAmapi naralokavartijambUvarjadIpadvaya samudradvayacakravAladazAMzakalpanayA dazabhAgavibhajanayA prakAzakSetrayojanapramANaM svasvadIpasamudramadhyabAhyaparidhInAmanusAreNa tAvajjJeyaM yAvatpuSkarAddhe caramabhAnurekaikapaMktigataSaTSaSTitamaH sUrya iti , para teSAmantarAlasUryANAM naizcayikasthAnaM parasparamantaraM ca zAraSvadarzanAdyojanAdimitirna likhitA / jIvAbhigame lavaNodavaktavyatAyAM dvitIyakhaNDe jambUdvIpagatasamazreNipratibaddho dakSiNataH sUryaH zikhAyAmabhyantaraM cAraM carati, dvitIyaH zikhAyAH parataH / evamuttarato'pi zikhAyA ArataH parataH sUryo / candracatuSkamapyevameva / / 43 / / atha puSkarA. caramabhAnoH kiyA~stejaHprastarastadAha lakkhehi~ egavIsAi sAiregehiM pukkharaddhammi / udae picchaMti narA, sUraM ukkosae divase ||44 / / lakkhe0 / sAtirekaikaviMzatilakSayojanaiH sarvAntimaM sUryamupalakSaNAccandramapyudayantamastamayantaM ca sarvAbhyantare maNDale utkRSTe'STAdazamuhUrte divase puSkarArddha manujAH pazyanti / tatra paridhirevam-'egA joaNakoDI, bAyAlIsaM havaMti lakkhAiM / tIsaM ceva sahassA , do ceva sayA auNavannA / / 1 / / '' 714230249 itiparidherdazabhAgAH kriyante tAddazaH sArddhabhAgastejaH prasaraH 87
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2134537 bhavati / pravacanasAroddhAravRttigatA'STAzItyadhikazatatamendriyaviSayavicAra 188 dvAre- "igavIsaM khalu lakkhA , cautIsaM ceva taha sahassA | paMca ya sayAiM bhaNiA , sattatIsAi airitA / / 1 / / iha nayaNavisayamANaM , pukkharadIvaDDhavAsiNo maNuA / puvveNa ya avareNa ya, pihaM pihaM taha diNukkiDe |2||'' utkRSTadivase etAvadyo janata uditaM pazyanti , tatraitAvatkSetraparidhisadbhAvAt / paramidaM sarvAbhyantaramaNDalaM mAnuSottarAdarvAk saMbhavati, yena zeSamaNDalAnAmavakAzo dazottarapaJcazatayojanAntarvilokyata iti, tenoktatejaHprasaraH katicitsaharaprenyUno jJeyaH / navaramiyAn vizeSa :jambUdvIpagatasUryayordakSiNottarayoH karaprasarebhyo lavaNasamudragatacandrasUryANAM dakSiNottarayoH karaprasaraH stokaH, pUrvapazcimayozca bhUyAn , kSetrasya paridhibAhulyAt | dhAtakIkhaNDe ca SaNNAM paMktigatasUryANAmuttarottaraM dakSiNottarayosteja :prasaraH stokaH pUrvapazcimayozca vardhate / evaM kAlode puSkarAddhe'pi pUrvapazcimayoratibahalo vardhata iti sthitiH / paraM yo yaH sUryo yatra carati tadadhovAsino janAstameva sUryaM pazyanti nAnyaM tathAjagatsvAbhAvyAdayavasthAbhaGgadoSaprasaGgAcca / evaM candragrahAdInAmapi vyavasthA bhAvanIyA / / 44 / / atha teSAM ravINAM dazabhAgAdisvarupamAha savvaparihINa evaM, savve vi a bhANuNo dasaMsatigaM | tAvaMtukkosadiNe, jahannae dunni u dasase ||45 / / sava0 / lavaNadhAtakIkAlodapuSkarAddheSu sarvaparidhInAM 'evaM' amunA prakAreNa jambUdvIpanyAyena sarve'pi bhAnavaH dazAMzatrikam' iti trIn dazabhAgAn karkasthA yugapatsarvAbhyantaramaNDale saJcaranta utkRSTadivase tApayanti , tadA dinamAnamaSTAdazamuhUrtam , rAtridvAdazamuhUrtA / jaghanyadivase samakaM sarvabAhyamaNDalasthA makare dvau dazabhAgau tApayanti , tadA dinamAnaM dvAdazamuhUrtaM , rAtriraSTAdazamuhUrtA / sarveSAM sUryANAM caturazItyadhikazatamaNDaleSu pratyekaM SaSTyA muhRtaireva samakaM paribhramaNAt / / 45 / / atha teSAmapi sUryANAM cArakSetrataH saJcaratAM kiyaddinastApakSetraM vardhate hIyate ca ? ityAha evaM ca sai dasaMse, tesiM paisaMtanIharaMtANaM / vaDDhai hAyai tesIsaeNa divasANa aNukamaso ||46 / /
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ evaM0 / 'evaM pUrvoktaprakAre sati teSAM sUryANAM makare sarvabAhyAnmaNDa2 lAnmadhye pravizatAM karke ca sarvAbhyantarAdvahirnissaratAM divasAnAM tryazItyadhikazatenAnukramaza ekaiko dazAMzo vardhate hIyate ca / vRddhihAniyojanasaMkhyA dazamabhAgayojanasaMkhyA ca tattadvIpasamudrANAM madhyabAhyaparidhyanusAreNa vAcyA / / 46 / / atha jambUdvIpAdanyaravINAM maNDalasaMkhyA maNDalAntarapramANaM cArakSetraviSkambhamAnaM cAha savvesi pi ravINaM, savvesiM maMDalANa annunnaM / dojoaNaMtarAlaM, paMcasayadahuttaro cAro ||47 / / sabve0 / sarveSAM ravINAM caturazItyadhikazatasaMkhyAnAM maNDalAnAmantaraM pratyekaM dve yojane , cArakSetraviSkambhastu dazottarANi paJcazatayojanAni jJeyAni / aSTacatvAriMzadekaSaSTibhAgAstu stokatvAnnoktAH / athavA prathamamaNDalasyAntyamaNDalasya vA cArAbhAvAdaSTacatvAriMzannoktA : jambadvIpAdhikAre coktAH paramArthastveka eva / / 47 / / atha zeSacandrANAM cArakSetramAnAdisvarupamAha igasaTuMsativannA, caMdANaM paMcanavahiasayAiM / aTThahiM bhAgehi jao, abbhahi maNDalaM sasiNo ||48 / / iga0 / jambUdvIpacandrANAmapi pratyekaM maNDalAni paJcadazaiva , teSAM maNDalAnAM bhUmirantaraM ca sAtirekANi paJcatriMzadyojanAni 35 30, etasmin caturdazaguNe kRte samastaM cArakSetraM navAdhikapaJcazatayojanamitaM tripaJcAzaccaikaSaSTibhAgayutaM 50946 , yataH kAraNAdaSTabhirbhAgairadhikaM sUryabimbAccandrabimbaM SaTpaJcAzadbhAga-mAnatvAt / atrApi vimAnAkrAntabhUmeragaNanAdaSTacatvAriMzadbhAgAnAmakathane'pi pUrvoktena saha na virodha: / / 48 / / atha sarveSu kSetreSu dikcatuSkanirNayasvarupaM gAthAyugalenAha jassa jao Aicco, udei sA tassa hoi pubadisA / jattha vi a atyameI, avaradisA sA u nAyavvA ||49|| V dAhiNapAsammi a dAhiNA u vAmeNa uttarA hoi / eAo tAvadisA, savvesiM uttaro meru ||50||
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ jassa0 / yasya lokasya yata: sthAnAdAditya udayameti-daggocaramAyAti 19 tasya lokasya saiva pUrvadig jJeyA / tathA yatra sthAne sUryo'stameti. adRzyatAyogAtsA 'aparA' pazcimA ca jJAtavyA / / 49 / / dAhi0 / udayamAnasUryAbhimukhasya satastasya lokasya dakSiNapArzve dakSiNA bhavati vAmapArce tUttarA | bhAvanA yathA-pUrvavidehAnAM lokAnAM yA pazcimA sA bharatasambandhinAM pUrvA , bharate yA pazcimA sA pazcimavideheSu pUrvA, pazcimavideheSu yA pazcimA sA airavate pUrvA, airavate yA pazcimA sA pUrvavideheSu pUrvetyAdi / sUkSmekSikayA yaugalikkSetravarSadharAdiSu sarvatra pUrvAdayo dizo vicAryAH / yato jambUdvIpaprajJaptyAm''jaMbaddIve NaM bhaMte ! sariA udINapAINamuggaccha pAINadAhiNamAgacchaMti ? 1 pAINadAhiNamuggaccha dAhiNapaDINamAgacchaMti ? 2 dAhiNapaDINamaggaccha paDINaudINamAgacchaMti ? 3 paDINaudINamuggaccha udINapAINamAgacchaMti ? 4 hatA goamA ! / '' ityAdi, kAkvA praznaH / tathA tApayatIti tApaHsUyastadAzritA dik tApadika, etA : pUrvoktastApadizo'vagantavyA:, sUryaprabhavA ityarthaH / kSetradizastU meru rucakaprabhavA bhavanti, rucakA api merusarvamadhyasthitA aSTau pradezA: samabhatalasthAne gostanAkArAH / tatra catasro dvipradezAdayo TyuttarAH zakaToddhIsaMsthAnA mahAdiza: pUrvAdyAH, catasra evaikapradezA: muktAvalInibhA vidizaH, dve ca catuSpradezAtmike UrdhvAdhodizAviti / tena jambUdvIpajagatyAM vijayanAmadvAri pUrvA dik, evaM vaijayantadvAri dakSiNA, jayantadvAri pazcimA , aparAjite uttarA / evaM ca sarvatra dvIpa jagatIdvArANyetannAmAnyeva santIti kSetradinirNayaH / atha tApadigapekSayA 'sarveSAM' karmAkarmabhUmijanAnAM meru: 'autaraH' uttarasyAm , lavaNodadhAtakIkhaNDakAlodapuSkarAddheSvanenaiva krameNa jambUdvIpasUryavaddigvibhAgo jJeyaH, sarveSAM samakaM saJcaraNAt / etatkathanena sUryasya merusamantAccatasRSu (dikSa) gatiruktA / tatazca ye manyante sarya : samudraM pravizya pAtAle gatvA puna: pUrvasamudre udetIti tanmatamapAstam / / 50 / / atha sUryasya dizaH sAmAnyenAha piDhe puvA purao, avarA valae bhamaMtasUrassa | dAhiNakarammi meru, vAmakare hoi lavaNohI / / 51 / / piDhe0 / meruM paritaH pradakSiNAvartena sUryasya bhramataH pRSThe pRSThe pUrvAdik, purataH 'aparA' iti pazcimA / sUryasya dakSiNahaste meruH, vAmakare
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ lavaNodadhirbhavati / etAH sUryadizo na tu janAnAm , janAnAM sUryApekSayA dizo 12 bhavantItyuktam / / 51 / / atha SaTsu dikSu jambUdvIpagatasUryayo: karaprasaraM . gAthASaTkenAha sagacattasahasa dusaI, tevaTThA tahigavIsa saTuMsA / puvAvakarapasaro, kakke sUrA ahuttarao ||52 / / saga0 / karkAdyadine yojanAnAM saptacatvAriMzatsahasrANi dve ca zate triSaSTyadhike ekaviMzatizca SaSTibhAgAH 47263 0 etAvAnsUryAtpUrvarayAmetAvAneva sUryAdaparasyAM karaprasaraH / idaM tu pUrvamuktamapi SaDdikkaraprasarAdhikArAtpunaH kathitam / 'ahuttarao' tti athottarato merudizi karaprasara ucyate / / 52 / / tadAha asiisaUNa sahassA, paNayAlIsAha jammao dIve / asiisayaM lavaNe vi a, tittIsasahassa satibhAgA ||53 / / asi0 / sarvAbhyantare maNDale vartamAnasya sUryasya dvIpAntarjagatIto'zItyadhika yojanazatapravezAttadUna : 180 paJcacatvAriMzatsaharavANi karaprasaraH, etAvatA catuzcatvAriMzatsahastrANi viMzatyadhikAnyaSTau zatAni 44820 meruM yAvatkaraprasaraH / merumadhyabhAgastharucakapradezaM yAvatkaraprasara: sUryasyAsti paraM tatrAvakAzAbhAvAnmervantana pravizati / yadyapi maNDalasamayeNe#rorviSkambho yojanadazasahasrAtmako na labhyate kintu kiJcinnyUnastathApi vyavahAreNaitAvAn grAhyAH / aha jammao' tti atha yAmyataH-lavaNadizi dvIpasambandhyazItyadhika zataM 180, lavaNe ca trayastriMzatsahasrANi 'satibhAga ti saharAtRtIyAMzayutAni yojanAni 33333 1, azItyadhikazatamIlane jAtaH 33513 1 karaprasaraH evametatsamazreNisthasya dvitIyaraverapi karaprasaro bhAvyaH / / 53 / / atha tataH pratidinaM hIyamAno makare yAvAnavaziSyate tadAha igatIsasahasaaDasayaigatIsA taha ya tIsa saTuMsA / mayare ravirassIo, puvareNaM aha udINe / / 54 / / iga0 / sarvAbhyantarAnmaNDalAddhahirniSkrAman sUrya : krameNa pUrvAparAbhyAM pratidinaM SaDazItyA SaDazItyA yojanaiH karaprasarato hIyamAnairmakare sarvabAhyamaNDala
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAgacchati / tatra caikatriMzatsahasrANyaSTau zatAnyekatriMzadadhikAni triMzacca OP SaSThibhAgA yojanasya 3183130 , etAvatpramANo makarAdyadine puurvsyaamprsyaaN| ca karaprasaro bhavati , pUrvAparamIlane taddinodayA'stAntaraM jAtaM 63663 / athodIcyAm 54 / / tadAha lavaNe tisaI tIsA, dIve paNacattasahasa aha jamme / lavaNammi joaNatigaM, satibhAga sahassa tittiisaa||55|| lava0 / sarvabAhye maNDale sUryo lavaNasamudre triMzadyojanAdhikAM trizatI yAti , tena lavaNasambandhIni trINi zatAni triMzadadhikAni 330, dvIpe ca paJcacatvAriMzatsahasrANi 45000, ubhayamIlane 45330, uttarasyAM karaprasaraH / 'aha jamme' tti atha yAmye lavaNadizi trayastriMzatsaharavANi yojanasya tRtIyAMzayutayojanatrayAdhikAni 33003 karaprasaraH / / 55 / / atha yAmyottarayoH sarvadA sarvAgramAha paidiNamavi jammuttara, aDasattarisahasa sahasataiaMso / uddhRha guNavIsasayA, aThiA puvAvarA rassI // 56 / pai0 / sarvasaMkrAntiSu pratidinaM yAmyottarayoH karaprasaramIlane'STasaptatisaharasA : saharabatRtIyAMzazca 78333 / apizabdaH sarvadApyetAvatpramANasthiratvasUcakaH / tathovadhizca mIlane ekonaviMzatizatAni samavAyAGge'pyekonavizatisthAne tthokttvaat| tathA pUrvasyAmapararayAM ca 'rave razmayaH' sUryakiraNAni sarvadineSvasthitAH, sarvamaNDaleSa hAni-vRddhisadbhAvAt / / 56 / / athodhistejaHprasaraH pRthaktvamAha mayarammi vi kakkammi vi, hiTThA aTThArajoaNasayAiM / joaNa sayaM ca uDDhaM, ravikara evaM chasu disaasu||57|| maya0 / 'makare' iti dakSiNAyanasarvadineSu karke' ityuttarAyaNasarvadineSu ca sUryAdayo'STAdazayojanazatAni tejaHprasaraH / yataH sUryAdadho'STayojanazataiH samabhUtalam , samabhUtalApekSayA yojanasaharamadhogrAmA : , te hi jambUdvIpApavideheSu - merorArabhya jagatyabhimukhaM dvicatvAriMzadyojanasaharau : krameNa kSetrasyAtinimnI -
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhavanAdantimavijayadvayapradeze santi / uktaM hi laghukSetrasamAse, ''joaNasayadasagaMte, samadharaNIo ahe ahogAmA / bAyAlIsasahassehiM / gaMtuM merussa pacchimao / / 1 / / '' tatraivASTAdazazatAni, anyatra yathAsaMbhavam / ayaM cAdhaHkaraprasaro jambUdvIpagatasUryayoreva / anye sUryAstvadho'STazatAnyeva tapanti , kSetrasya samatvAditi / UrdhvaM tu sarveSAM zatamekaM karaprasaraH, yaduktaM bhagavatyAmaSTamazate'STamoddezake- 'jaMbuddIve dIve NaM bhaMte ! kevaiaM khittaM uDDhaM taveMti kevaiaM khittaM aho taveMti kevaiaM khittaM tiriaM taveMti ? goamA ! egaM joaNasayaM uDDhaM taveMti hehA aTThArasajoaNasayAiM taveMti / '' ityAdi / evaM' amunA prakAreNa SaTsu dikSu ravikaraprasaraH ||57 / / atha gAthAdvikena divasarAtristhAnAnyAha jaiA jaMbUmaMdaranagAu pubAvareNa hoi diNaM / taiA rayaNI neA, naraloe dAhiNuttarao ||58|| uttaradAhiNao puNa, divase puvAvareNa kira rayaNI / bhaNiamiNaM paMcamasayapaDhamuddese bhagavaIe ||59 / / jaiA0 / yadA jambUdvIpamadhyavartimandarAdre: pUrvasyAmaparasyAM ca mAnuSAdriM yAvatsarvatra sambaddhaM dinaM bhavati tadA sakale naraloke rAtrirdakSiNottarayojJeyA / / 58 / / utta0 |ydaa cottaradakSiNayoH punarvAbhyAM sUryAbhyAM divasaH syAttadA pUrvasyAmaparasyAM ca 'kila' nizcitaM sarvatra sambaddhA mAnuSottaraM yAvadrAtrirbhavati , jAtyekavacanam, iti bhaNitaM dinarAtrisvarupaM paJcamazatakaprathamoddezake bhagavatyAH , tadAlApakaJcAyam-"jayA NaM bhaMte ! jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe divaso bhavai tayA NaM uttaraDDhe divase bhavai ? , jayA NaM dAhiNaDDhauttaraDDhe vi divase bhavai tayA NaM puracchimapaccacchime NaM rAI bhavai ? jayA NaM bhaMte ! lavaNasamudde dAhiNaDDhe divase bhavai tayA NaM uttaraDDhe divaso bhavai ? jayA NaM dAhiNaDDhauttaraDDhe divaso bhavai tayA NaM puracchimapaccacchime NaM rAI bhavai ?, jayA NaM bhaMte ! dhAyaisaMDe dIve / dAhiNaDDhe divase bhavai tayA NaM uttaraDDhe vi divaso bhavai ? , jayA NaM dhAyaisaMDe dAhiNaDDhauttaraDDhe divase bhavai tayA NaM puracchimapaccacchime NaM .
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAI bhavai ? , haMtA goyamA ! / evaM kAloe vi pukkharaDDhe vi / '' ityAdi, kAkvA uddezako'vagAhyaH / / 59 / / atha pratidvIpaM pratisamudraM kati divasA : 00 kati rAtrayazca bhavanti ? ityAha dIvasamuddesu sayA, ravippamANA ya vAsarA huMti / rayaNIu caMdasaMkhA, samaseNIe maNualoe ||60|| dIva0 | naralokavartisArddhadvayadvIpe samudradvaye ca yAvantaH sUryAstAvanto vAsarA bhavanti / bhAvanA yathA-jambUdvIpe merorubhayataH samazreNyA dvau vAsarau, evaM lavaNe ekaikapAdhai ubhaya(dvaya)saMbhavAccatvAraH, dhAtakIkhaNDe dvAdaza, kAlode dvicatvAriMzat , puSkarA. dvAsaptatiH, evaM sarve'pi dvAtriMzadadhikaM zataM vAsarA : sambaddhA samazreNyA bhavanti, sarveSAM sUryANAM samakaM calanAt SaSThyA muhUrtereva maNDalapUraNAcca / teSAM muhartagatimAnAdikaM maNDalaparidhe: SaSThibhAgahArairbodhyam / tathA candrapramANA rAtrayo'pi dvAtriMzadadhikaM zatam / teSAM muhUrtagatimAnAdikaM sAdhikadvASaSTimuhUrte yam / / 60 / / atha yadA karkasaG krAntau bharate'STAdazamuhUrtaM dinamAnaM tadA pazcimavidehairAvatapUrvavidehAdiSviyanmAnamutAnyathA ? iti praznasyottaraM gAthAdvayenAha puvvavidehe sese, muhuttatigi vAsare nirikkhaMti / bharahanarA udayaMtaM, sUraM kakkassa paDhamadiNe // 61 / / bharahe vi muhuttatige, sese pacchimavidehamaNuA vi / eravae vi a evaM , teNa diNaM savvao tullaM ||62 / / puva0 / pUrvavidehakSetre muhUrtatrikapramANadine sati karkAdye dine sUryamudayantaM bharatanarAH bharatakSetravAsino janAH pazyanti ||61 / / bhara0 / bharatakSetre'pi muhUrtatrikapramANe zeSe avaziSyamANe dine sati karkAdye dine pazcimavidehamanuSyAH sUryamudayantaM pazyanti / evaM amunA prakAreNa pazcimavidehakSetre muhUrtatrike sati airavatavAsino narA uditaM pazyanti , airavateSvapi muhUrtatrike pUrvavidehamanuSyAzca , tato'gretanakSetre muhUrttatrike dine caTite pAzcAtyakSetre sUryo'stametItyarthaH / yathodayavelAsambandhi muhUrttatrikaM labdhaM tathAstasamayAdarvAgmuhUrttatrikaM labhyate, ataH sarvatra kSetre sarvAbhyantare vartamAne sUrye'STAdazamuhUrta tulyameva , rAtrizca
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarvatra dvAdaza muhartA / tadA ca pUrvapazcimavidehabharatairAvateSu caturSu sthAneSu 2 muhartatrikaM yAvaddivaso yugapatprApyate, paraM pUrvapazcimavidehakSetrayoH sandhyAkAlikaM 0 muhUrttatrikaM bharatairAvatakSetreSu prAbhAtikam , yadA ca bharatairAvate sAyantanaM tadA ca pUrvapazcimavideheSu prAbhAtikamityevamabhyUhyam / karkasaGkrAntyAdyadinavyatiriktazeSeSu dineSu pratimaNDalaM kiJcitryUnacatuSpalairudayAstamayAbhyAM hAnivRddhI jJeye / / 62 / / atha sarvatrASTAdazamuhUrtA rAtriH kathaM syAt ? ityAha jaMbuddIve mayare, rayaNIi muhuttatigi aikkaMte / udayai taheva sUro, muhattatigasesi atthamae ||63 / / jaMbu0 / jambUdvIpe sarvAbhyantarAtkrameNa dine hIyamAne sUryo yadA sarvabAhye maMDale gacchati tadA pUrvavideheSu makarAdyadine rAtremuhRtatrike'tikrAnne sUryo bharate udayameti , tathaiva muhUrtatrike ca zeSe satyevAstameti / tathA bharate rAtrermuhUrttatrike gate sati pazcimavidehakSetre sUryodayaH, avaziSTe rAtrermuhUrtatrike sUryasyAstamayanaM syAt / evamairavate pUrvavideheSvapi bhAvyam / rAtri: sarvatrASTAdazamuhartA : yaduktaM bhagavatyAM paJcamazatakaprathamoddezake- jayA NaM bhaMte ! jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe ukkosae ahArasamuhutte divase bhavai tayA NaM uttaraDDe vi ukkosae aTThArasamuhutte divase ?' , jayA NaM dAhiNaDDhe uttaraDDhe ukkosae ahArasamuhutte divase bhavai tayA NaM jabuddIve dIve maMdarassa pavvayassa puracchimapaccacchime NaM jahanniyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / , jayA NaM puracchimapaccacchime NaM aTThArasamuhutte divase tayA NaM dAhiNaDDhe uttaraDDhe vi duvAlasamuhattA rAI bhavai ?, haMtA goAmA ! / '' evamaSTAdazamuhUrtarAverapyAlApako jJeyaH / tato bharatairAvatavideharayAdiSu sarvatra dvAdazamuhUrta dinam , dvAdaza caturguNitA aSTacatvAriMzadbhavanti / maNDaleSu bhramikAla: sUryANAM muhUrtAH SaSTireva , tena dvAdazamuhUrtA rAtrAveva sammatAH iti siddhaM sarvatra dinarAtrimAnaM tulyam / yadA dvAdazamuharta dinaM tadA bAhyamANDaleSu gatatvena sUryayo: karaprasarahAnestAvatkAlamadarzanAttathAjagatsvAbhAvyAditi / / 63 / / atha zeSamanuSyaloke dinarAtripramANamAha
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ Naralogammi a sese, evaM diNarayaNimANamavi neaM / navaraM bahiA bahiA, sasisUrANaM gaI sigghA ||64 / / Nara0 / evaM' anena nyAyena zeSe naraloke dinarAtrimAnamapi jambUdIpavajjJeyam, tatratyapUrvavidehapazcimavidehabharatairAvatAdiSusarvAbhyantaramaNDalecAriSu sUryeSu dinamaSTAdazamuhUrtaM rAtridvAdazamuhUrtetyAdikaM tathaiva paribhAvanIyam / yato yeSu dineSu jambUdvIpe madhyabAhyamaNDaleSu sUryo bhavatasteSveva dineSu te'pi sUryAstatratyamadhyabAhyamaNDaleSveva bhavanti / uttaracAritvaM dakSiNacAritvaM ca sarveSAM 132 samakaM bhavati , ekanAmakanakSatrarAziSu sarveSAM sUryANAmavasthAnAt / 'navaraM' ityayaM vizeSaH- lavaNAdiSu ye yebhyo bahiH sUryAsteSAM 'gatiH' calanaM 'zIghrA' zIghratarA jAyate / / 64 / / atha sarvatra kSetreSu dinarAtrisambandhyaSTapraharakAlasvarupamAha paDhamapaharAikAlA, jaMbuddIvammi dosu pAsesu / labbhaMti egasamayaM, taheva savvattha Naraloe ||65 / / paDha0 / prathamapraharAdikA udayakAlAdArabhya rAtrezcaturthayAmAntyakAlaM yAvanmeroH samantAdahorAtrasya sarve kAlA: samakAlaM jambUdvIpe pRthak pRthaka kSetre labhyante / bhAvanA yathA-bharate yadA yata: sthAnAtsUrya udeti tatpAzcAtyAnAM dUratarANAM lokAnAmastakAlaH, udayasthAnAdhovAsinAM janAnAM madhyAhnaH,evaM keSAJcitprathamaH praharaH, keSAzcidvitIyaH praharaH, keSAzcittRtIyaH praharaH, kvacinmadhyarAtraH kvacitsandhyA , evaM vicAraNayASTapraharasambandhI kAla: samakaM prApyate / tathaiva naraloke sarvatra jambUdvIpagatameroH samantAt sUryapramANenASTapraharakAlasaMbhAvanaM cintyam / / 65 / / sUryacandrayoH svarUpamuktvA'tha candrasya kiJcidvizeSamAha keNaM vaDDai caMdo, parihANI hoi keNa caMdassa | keNa siakiNhapakkhA, diNe a rattimmi keNudao ||66 / / keNaM0 / kena prakAreNa candraH zuklapakSe vardhate ? 1 kena prakAreNa kRSNapakSe candrasya parihAnirbhavati ? 2 kena prakAreNa zuklapakSo bhavati? 3 kena 5 prakAreNa kRSNapakSo'pi ? 4 kena prakAreNa kadAciccandrasya rAtrAvudayaH syAt ?
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 kena ca divApyudayo'pi ? 6 // 66 / / athaitAn SaT praznAn vivRNvan prathama rAhusvarUpamAha kiNhaM rAhuvimANaM, niccaM caMdeNa hoi avirahiaM / cauraMgulamappattaM, hiTThA caMdassa taM carai / / 67 / / kiNhaM0 / iha dvidhA rAhuH, nityarAhuH parvarAhuzca / tatra yo nityarAhustasya vimAnaM kRSNam , tacca jagatsvAbhAvyAt 'nityaM' AkAlaM candreNa sArddhamavirahitaM caturbhiraGgalairaprAptaM saccandravimAnasyAdhastAccarati // 67 / / atha candrasya vRddhihAnisvarUpamAha bAvahi~ bAvaDiM, divase divase u sukkapakkhassa | jaM parivaDDai caMdo, khavei taM ceva kAleNa ||68 / / bAva0 / dvASaSTibhAgIkRtacandravimAnasya dvau bhAgAvuparitanau sadApyanAvAryasvabhAvatvAttAvapAkRtya zeSA : SaSTibhAgAH paJcadazabhAgairhiyante catvAro labhyante / avayave samudAyopacArAcchuklapakSasya divase divase caturo dvASaSTibhAgAn yAn parivardhate 'kAlena' kRSNapakSeNa punardivase divase tAneva dvASaSTibhAgAn 'kSapati' parihAyati / uktaM hi--''pannarasAbhAgeNa ya, caMdaM pannarasameva taM varaD / pannarasavibhAgeNa ya, teNeva kameNa'vakkamai ||1 / / '' vyAkhyA-kRSNapakSe pratidivasaM rAhuvimAnaM svakIyena paJcadazabhAgena taM candramiti candravimAnasya paJcadazameva bhAgaM vRNoti' AcchAdayati / zuklapakSe punastameva pratidivasaM paJcadazabhAgamA tmIyena paJcadazabhAgena 'vyatikrAmati' muJcatItyarthaH / jIvAbhigamavRttigatamidam / / samavAyAGgavRttau tu dviSaSTisthAne-''bAvahiM bAvaDiM'' ityatra candravimAnasyaikatriMzaduttaranavazatavibhaktasya 931 eko'zo'vaziSyate , zeSA : pratidivasaM dviSaSTirdiSaSTivardhante, ekatriMzaduttaranavazatAGkasya paJcadazadinarUpabhAgairhatasya dvASaSTelabhyamAnatvAt , ekaH zeSaH, tata: paJcadazadinaiH sarve samuditA bhavanti / kRSNapakSe punastathaiva hIyanta iti vyAkhyAtam / / 68 / / atha tRtIyaM mataM sUryaprajJaptigatamucyate solasabhAge kAUNa uDuvaI hAyaettha pannarasaM / tattiyamitte bhAge, puNo vi parivaDDae joNhA ||69 / /
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ sola0 / SoDazabhAgAn kRtvA 'ur3apati candra : kRSNapakSe pratidinamekaikaM 2 paJcadarAbhAgaM parihApayati, evaM paJcadazadinaiH paJcadazabhAgA bhavanti , eko'nAvRto'vaziSyate / zuklapakSe tvekaikaH paJcadazabhAgo vardhate tena rAkAyAM pUrNA : SoDazabhAgA bhavanti / jyotiSkaraNDake'pItthameva / anena bhaNitatrayAnusAreNa stoko vA ghano candra uddhATastiSThati ,na ca sarva : kadApi nityarAhuNA candra Aviyate / Aha ca-candravimAnasya paJcaikaSaSTibhAgonayojana-mAnatvAdrAvimAnasya grahavimAnatvenArdhayojanamAtratvAcca kathaM sarvAtmanAvaraNasya saMbhava : ? , ucyate, grahavimAnAnAmuktapramANasya prAyikatvAdrAhuvimAnamadhi-kapramANamapi saMbhAvyate / anye tvAhurlaghIyaso'pi rAhavimAnasyA'tyantabahulena prasapatA tamiratrarazmijAlena mahadapi candravimAnamAviyate / athavA mahadapi candravimAnamaksthiAyinA laghunApi raahuvimaanenaacchaaditmdhstnailokairn dRzyata iti / / 69 / / atha zvetakRSNAbhidhe tRtIyacaturthe dvAre Aha evaM vaDDhai caMdo, parihANI hoi evaM caMdassa | kAlo vA joNhA vA, teNaNubhAveNa caMdassa ||70|| evaM vi0 / itthaM rAhuvimAnena pratidinaM krameNA'nAvaraNakaraNatazcandraH 'vardhate' vardhamAna H pratibhAsate, evaM rAhavimAnena pratidivasaM krameNAvaraNakaraNataH parihAnipratibhAso bhavati / candrasya viSaye 'tenAnubhAvena' tena kAraNena ekaH pakSa : 'kAla : kRSNo bhavati yatra candrasya parihANipratibhAsaH ,ekastu jyotsnAvAn zuklapakSa : yatra candraviSayA vRddhiH pratibhAsate / 'kAlo vA joNhA vA' ityatra dvau vA zabdau tulyakakSatAdyotakau / atra zvetapakSAtpUrvaM kRSNapakSAkhyAnaM tayatyayakAraNaM jIvAbhigame'pi noktam / / 70 / / atha candrasya kadA rAtrAvudayaH kadA divase'pyudayastadvAradvayaM vyAcikhyAsurgAthASaTkenAha sUreNa samaM udao, caMdassa amAvasIdiNe hoi / tesiM maMDalamikkaM, rAsI rikkhaM tahikkaM ca / / 71 / / sUreNa0 / sUryeNa sArddha sarvAsvapyamAvAsyAsu prAtazcandrasyodayo bhavati, tasmin dine candrasUryayormaNDalamekaM bhavati, yasminmaNDale sUryastadUrdhvameva candro'pi nijamaNDale carati / tathA tayo rAzirnakSatraM caikameva , yasmin rAzau nakSatre ca sUryastasmiMzcandro'pi ||71 / / tataH kiM bhavati ? ityAha
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatto paDivayabIAidiNesu rikkhAibheamAvahai / ikkikkamuhatteNa ya, sUrA piDhe paDai caMdo ||72 / / tatto pa0 / 'tataH taddinAnantaramamAvAsyAtaH pratipadvitIyAdidineSu candro RkSAdInAM bhedaM-antaramAvahati, nakSatrarAzimaNDalebhyo'ntaraM prApnotItyarthaH, tathA ca pratidinamekaikamuhUrtena sUryAtpRSThe patati ||72 / / punaH kiM bhavati ? ityAha rAhU vi a paidiahaM, sasiNo ikkikkabhAgamujjhai a / ia caMdo bIAiadiNesu, payaDo havai tamhA / / 73 / / rAhU vi0 |rAharapi pratidivasamekaikaM paJcadazabhAgaM 'ujjhai' ti tyajati, 'iti' amunA prakAreNa candro'pi dvitIyAdiSu dineSu tasmAtprakaTo bhavati / bhAvanA yathA-zuklapratipAdayastathaiva , amAvAsyAto maNDalAdInAmantaraM jAyate , mandagatitvena sUryAnmuhUrtenaikena candraH pRSTe patati ,rAhurapyekaM bhAga muJcati, paraM sAyaM sUryakiraNAvRtatvena na tathA samyagdRggocaramAyAti / dvitIyAdine sUryodayAdanUdayena dvitIyabhAgamocanena muhUrtadvikagamyakSetrapRSThapatanena ca sAyaM sUryAduratvAd dRzyate, evaM sarvAsu zeSatithiSu jJeyaM pUrNimAM yAvat / gateH zIghravibhAgastvevam-sarvamandagatizcandraH, tasmAcchIghro raviH, tasmAdgrahAH, tebhyo nakSatrANi, tatastArA: / grahamadhye tu budhAcchukraH zukrAnmaGgalo, maGgalAd bRhaspativRhaspateH zaniH zIghra iti saMgrahaNIvRttigatam / / 73 / / atha pUrNimAyAM yatsyAttadAha sayalo vi sasI disai, rAhuvimukko a puNNimAdiahe / sUratthamaNe udao, puve puvuttajuttIe ||74 / / sayalo0 | pUrNimAyAM sakalo'pi zazI rAhuvimuktaH san dRzyate / sUryAste pUrvasyAmudayaM prApnoti, pUrvoktayuktyA' paJcadazamuhUrteH sUryAtpRSTe patitatvena / / 74 / / pUrNimAyAM vizeSamAha sasisUrAmiha puNNimi, huMti u rAsINa ubhysttmge| bahulapaDivayanisAe, gae muhatte havai udao / / 5 / / sasisU0 / sarvAsvapi pUrNimAsu zazisUryau parasparaM saptamarAzau bhavataH, ----- -
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ sRyabhogyAtsaptamarAzau candra:, candrabhogyAt saptamarAzau sUrya: / zuklapakSe TinodayasvarUpaM procyAtha sArddhagAthayA kRSNapakSe candrasya rAtrAvudayasvarUpamAha 0 - bahula' tti kRSNapakSapratipannizAyA muhUrte gate candrasyodayo bhavati / / 75 / / tata: kiM syAt ? ityAha evaM muhattavuDDI, bhAgaM cAvarai paidiNaM rAhU | teNa amAvassAe, hoi tahA jaM purA vuttaM / / 76 / / evaM mu0 / evaM' amunA prakAreNa muhUrttavRddhirbhavati, yathA kRSNadvitIyAyAM mahatadvaye gate candrodayo yAvadamAvAsyAyAM paJcadazamuharttavRddhiH / rAharapi pratidivasaM paJcadazamekaika bhAgamAvRNoti 'tena' kAraNenAmAvAsyAyAM tathAbhavati tatpurA proktaM-sUryeNa samamudayamityAdikaM sarvam / atra kiJciddinamAnApekSayA udayavelAyAH stokatvamadhikatvaM vA cintyam / kiJca rAtreryAvadbhirmuhUrtarUdayastAvadbhirmahatairditI yadivase'stamayanamapi bhAvyam / / 76 / / atha parvarAhasvarupamAha sasisUrANaM gahaNaM, saDDativarisADayAlavarisehiM / ukkosao kameNaM, jahannao mAsachakkeNaM ||77 / / sasisU0 / ya: parvarAhaH sa parNimArAtrau candravimAnaM tathA'mAvAsyAdine sUryavimAnaM tirodhatte , tasmiMstirohite grahaNamiti rUDhiH / tacca grahANaM candrasUryayoH krameNotkRSTata: sArddhavarSatrayeNa candrasyApTacatvAriMzadvarSe : sUryasya ca bhavati / jaghanyataH punarUbhayormAsaSaTkenaiveti sthitiH / / 77 / / atha grahaNasya punarvizeSamAha sasiNo vA raviNo vA, jaiA gahaNaM tu hoi egassa | taiA taM savvesiM, tANaM ne maNualoe / / 78 / / sasiNo0 / yadA kadAcidekasya zazino ravervA grahaNaM bhavati tadA sarveSAM candrANAM sUryANAM ca manuSyaloke samakaM jAyate, ekasya candrasya tadA sarveSAM candrANAm , ekasya sUryasya tadA sarveSAM sUryANAM narakSetravartinAM bhavati, yataH sarveSAmapyekanakSatrarAzisthitikatvAtsama zreNivyavasthitatvAcca / na cedaM svamanISayA likhitaM kintvanuyogadvAravRttyAdau tathaiva darzanAt , tathA ca tavRtti:candrasUryoparAgA:- rAhugrahaNAni, bahuvacanaM cAtrArddhatRtIyadvIpasamudravarti- 20
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ candrArkANAM yugapaduparAgabhAvAnmantavyamiti / yacca jIvAbhigamAdAvantaradvIpAdiyaugalikakSetreSu candrArkoparAgAbhAvaH proktastattu tajjayAjanyAsaMbhavastatra 0 jJAyate / yadvA teSAM puNyAnubhAvAd grahaNAdarzanamapi saMbhAvyate paraM na grahaNAsaMbhava:, || tatrApi candrAdityAnAM cAratvena / / 78 / / atha candrArkA : kadA dakSiNacAriNaH kadottaracAriNazca bhavanti ? ityAha kakkAimiAisu chasu, rAsIsuM dAhiNuttarA kamaso / mAseNa huMti sasiNo, sUrA saMvacchareNa puNo ||79 / / kakkA0 / karkAdiSaTsu rAziSu-karka 1 siMha 2 kanyA 3 tulA 4 vRzcika 5 dhanurbu 6 vartamAnAzcandrArkA dakSiNacAriNo bhavanti , uttaramaNDalebhyaH krameNa dakSiNamaNDaleSu gacchanti / mRgAdiSaTsu ca-makara 1 kumbha 2 mIna 3 meSa 4 vRSa 5 mithuneSu 6 vartamAnAzcandrArkA uttaracAriNo bhavanti / bahuvacanamatrasakalacandrApeikSam , yataH sarve'pi sUryAzcandrA vA dakSiNottaracAriNaH samakAlameva bhavanti, ekarAzyavasthAnAt / tatra vizeSamAha-ekena mAsena candrA dakSiNottaracAriNaH, sUryA : punaH saMvatsareNa dakSiNottaracAriNo bhavanti / atra mAso nakSatramAso grAhya : , sa ca saptaviMzatidinAnyekaviMzatisaptaSaSTibhAgAzceti 27 20 pramANaH, tadardhena 13 4 candrasya dakSiNAyanamarddhana cottarAyaNam / yatazcandra 1 candra 2 abhivardhita 3 candra 4 abhivardhita 5 nAmAnaH saMvatsarA 5, te ca triMzadadhikASTAdazazata-dinasaMkhye yuge paJca bhvnti| tatraikonatriMzaddinamAnA : sadvAtriMzadvASaSTibhAgAzcandramAsA dvASaSTiH, sArddhatriMzaddinamAnAH sUryamAsAH SaSTiH, saptaviMzatidinamAnA : saikaviMzatiH saptaSaSTibhAgA nakSatramAsA : saptaSaSTiryuge / tena yuge candrasya dakSiNAyanAni saptaSaSTi :, uttarAyaNAnyapi saptaSaSTiH, sarvANi yuge 134 candrAyaNAni / tathA sUryasya yuge dazAyanAni, tatra paJca dakSiNAyanAni paJcaivottarAyaNAni / tryazItyadhikazatadinA- nAmekaikamayanaM 183, taddazaguNaM yugaM 1830 dinapramANam / tathA sUrya: sarvAbhyantare maNDale dinamekaM carati , sarvabAhye'pi dinamekam , zeSeSu maNDaleSu pravezanirgamAbhyAM dinadvayam, ataH prathamacaramadinanyUnatve sUryasaMvatsare 366 dinAni, sa ca paJcaguNito'STAdazazatAni / yugasya cAdiH zrAvaNAsitapratipadi, uktaM hi-"sAvaNabahulapaDivae, bAlavakaraNe
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ - abhIinakkhatte / sabvattha paDhamasamae, jugassa AiM viANAhi / / 1 / / '' sarvatreti bharatairAvatavideheSa bhAvyam / avasarpiNyAM SaNNAmarakANAmapyAdiratraiva / videheSu yadyApyarakANAmabhAvastathApi paJcavatsarAtmakasya yugasya sadbhAvAt / / mAsapaJcakavarSapaJcakasvarUpaM zrImunicandrasUrikRtakAla- zataka-pravacanasAroddhArAdigranthebhyo'vaseyam / dinAdisaMkhyA tu yantrakadvayAdavadhAryA29 30 27 31 30 dinasaMkhyA . 32 31 21 1210 bhAgAH 62 62 67 1240 bhAgakaraNAMkAH candramAsa . sUryamAsa. nakSatramAsa. abhivardhita RtumAsa. paMcamAsanAma. mAsa. 62 6067 2 61 yuge mAsAnAM saMkhyA 354 354 383 354 383 dinasaMkhyA. 12 12 44 12 44 AgatabhAgasaMkhyA . 62 62 62 62 62 bhAgakaraNAMkAH candrasaMva- candrasaMva- abhivardhita- candrasaMva- abhivardhita- paMcavarSereko tsara: tsaraH saMvatsaraH tsaraH saMvatsaraH yuga : tatra. mAsa 12 mAsa 12 mAsa 13 mAsa 12 mAsa 13 dina 1830 kiJca sarvabAhyamaNDalasthasya puSyasya bhoga : sUryAcandramasossarvAbhyantaramaNDalasthayo: syAt / tathA sarvAbhyantaramaNDalasthitAbhijidbhogaH sarvabAhye maNDale tayo : syAdityatrAyanApekSo bhogo na tu maNDalaikatvaM kAraNam / sthAnAr3e navamAdhyayanaprAnte'pi-''abhiI savaNa dhaNilhA , revai asiNI migasiraM pUso / hattho cittA ya tahA, pacchaMbhAgA Nava havaMti ||1||'' etadvRtti :-'pacchaMbhAga' tti pazcAdbhAgazcandreNa bhogo tAni pazcAdbhAgAni, candro'tikramya yAni bhuGkte pRSThaM dattvetyarthaH / ityAdi dRzyam / / 79 / / candrasUryayormaNDalAdisvarUpaM prakAzyAtha nakSatratArakayoH svarUpamAha 47
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ aDheva maMDalAiM, NakkhattANaM jiNehiM bhaNiAiM / do maMDalAiM dIve, maMDalachakkaM ca lavaNammi ||80|| aDhe0 / aSTAveva maNDalAni nakSatrANAM jinendraNitAni / tatra de maNDale jaMbUtIpe, maNDalaSaTkaM ca lavaNode / yaccandramasassarvAbhyantaramaNDalaM tannakSatrANAmapi sarvAbhyantaraM maNDalam , yaccandramasassarvabAhyaM maNDalaM tannakSatrANAmapi sarvabAhya maNDalam / yaduktaM jambUdvIprajJatyAm 'jambuddIve dIve NaM bhaMte ! kevaDaM ogAhettA nakkhattamaNDalA paNNattA ? goamA ! jaMbaddIve dIve asIisayaM ogAhettA ettha NaM do nakkhattamaNDalA, lavaNasamudde vi tinni tIse joaNasae ogAhettA ettha NaM cha nakkhattamaNDalA pannattA / savvamaMtarAo NaM NakkhattamaNDalAo kevaie abAhAe savvabAhirae NakkhattamaNDale pannatte ? goamA ! paMcadasuttarajoaNasae abAhAe NakkhattamaNDale pannatte / '' iti / / 80 / / atha keSu maNDaleSu nakSatrANi santi? iti gAthApaJcakenAha abhii savaNa dhaNiTThA, sayabhisa punbuttarA ya bhaddavayA / revai assiNi bharaNI, puvuttaraphagguNIo a ||81 / / taha sAI bArasamA, abbhaMtarae u maMDale sasiNo / taie puNavvasu maghA, chaDhe puNa kattiA ekkA ||82 / / rohiNi cittA sattami, visAhiyA hoi aTThame egA / dasame puNa aNurAhA, egArasame puNo jeTThA ||83 / / migasira addA pusso, assesA taha ya hatthamUlANi / pubuttarasaDDhAo, imANi aDa huMti panarasame ||84|| abhi0 / abhijit 1 zravaNa 2 dhaniSThA 3 zatabhiSak 4 pUrvabhadrapadA 5 uttarabhadrapadA 6 revatI 7 azvinI 8 bharaNI 9 pUrvAphAlgunI 10 uttarAphAlgunI 11 / / 8.1 / / taha0 / tathA svAtirdAdazaH 12, etAni dvAdaza nakSatrANi candrasya sarvAbhyantare maNDale santi, idaM nakSatramaNDalaM prathamaM sarvAbhyantaram 1 / tRtIye candramaNDale punarvasu 1 maghA 2 he nakSatre , dvitIyaM nakSatramaNDalam / SaSThe candramaNDale ekA kRttikA , tRtIyaM nakSatramaNDalametat / / 82 / / rohi0 / 80
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarvAbhyantarAtsaptame candramaNDale rohiNI 1 citre 2 Dhe, nakSatramaNDalaM caturtham / sarvAbhyantarAdaSTame candramaNDale ekA vizAkhA, nakSatramaNDalaM paJcamam 5 / sarvAbhyantarAnmaMDalA-tpunardazame'nurAdhA , nakSatramaNDalaM SaSTham 6 / ekAdaze candramaNDale jyeSThA , nakSatramaNDalaM sptamam 7 / / 83 / / miga0 / mRgazIrSa 1 ArdrA 2 puSya 3 azleSA 4 hasta 5 mUla 6 pUrvASADhA 7 uttarASADhA 8 etAnyaSTau nakSatrANi sarvabAhye paJcadaze candramaNDale santi, nAtramaNDalamaSTamam / / 84 / / atha yeSu candramaNDaleSu nakSatrANi na santi tAnyAha sesesu maMDalesuM, sattasu sasiNo na huti rikkhANi / aTThasu havaMti tANaM, aDheva ya maMDalANi tao ||85 / / sese0 / 'zeSeSu dvitIyacaturthapaJcamanavamahAdazatrayodazacaturdazasaMjJeSu sAtasu candramaNDaleSu nakSatrANi na santi / pUrvokteSvaSTasu candramaNDaleSu nakSatrANi santi , 'tataH tasmAtkAraNAtteSAmaSTAveva maNDalAni bhavanti / / 8.5 / / atha nakSatramaNDalAnAmavasthitatvamAha--- rikkhANi maMDale jANi vuttANi tANi tattheva / niccaM caraMti caMdAINaM bhoga taha u biti / / 86|| rikkhA0 yAni nakSatrANi yasminmaNDale uktAni tAni tatraiva nityaM' AkAlaM caranti , tattannijaM nijaM maNDalaM tyaktvA nAnyatra maNDale gacchanti / candrAdInAmupabhogyAni, AdizabdAtsUryagrahANAM grahaH ! aSTAviMzatinakSatrANAM madhye dvAdaza nakSatrANi sarvAbhyantaramaNDalasthAni candrasyottaremottararayAM dizi vyavasthitAni sadA yogaM yuanti / yogaH kim ? ucyate, nakSatrasImAvartinA candreNa saha nakSatrANAM saMbandho yogaH | azya nakSatrANi sarvabAhAmaNDalasthAni candasya dakSiNasyAM dizi vyavasthitAni sadA yogaM yuanti ! sarvAbhyantarasarvabAhye nakSatramaNDale tyaktvA zeSANi SaNmadhyamANDalasthAnyaSTau nakSatrANi kadAciduttarayogIni kadAciddakSiNayogIni kadAcityamardayogInyapi / pramardamiti ko'rthaH ? teSAM nakSatrANAM madhyena bhUtvA candro vrajati gacchatIti samavAyAGge proktam / / 8.6 / / atha kiM, nakSatraM kati muhUrtAni candreNa saha carati ? tatra prathamamabhijinnakSatramAha---
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhiissa caMdajogo, sattaTThIkhaMDio ahoratto / te huMti nava muhattA, sattAvIsaM kalAo ||87 / / abhiissa0 / abhijinnakSatrasya candreNa saha yogaH saptaSaSTibhAgIkRtamahorAtragamyakSetraM tasyaikaviMzatirbhAgAH kSetrataH, kAlato nava muhUrtA ekasya muhUrtasya ca saptaviMzatiH saptaSaSTibhAgA: / tathAhi-sarveSAmapi nakSatrANAM sImA viSkambhata : pUrvAparatazcandrasya nakSatrabhUktikSetravistAro nakSatreNAhorAtra gamyakSetrasya saptaSaSTyA bhAgairbhAjito vibhaktaH samacchedaH prajJaptaH / bhAgAntareNa tu bhajyamAnasya nakSatrasImAviSkambhasya viSamacchedatA bhavati , bhAgAntareNa na vaktuM zakyata ityartha: / tato nakSatreNAhorAtragamyakSetrasya saptaSaSTibhAgIkRtasyaikaviMzatirbhAgA abhijinnakSatrasya kSetrataH sImA viSkambho bhavati, etAvati kSetre candreNa saha tasya yogo vyapadizyate / tadanu zravaNena saha yogaH, zIghragAmitvenAbhijito'gre gamanAt / tathAsyAmevaikaviMzatau triMzanmuhUrtatvAdahorAtrasya triMzatA guNitAyAM jAtAni SaT zatAni triMzadadhikAni 630, teSAM saptaSaSTyA bhAgahAre nava muhUrtAH saptaviMzatizca saptaSaSTibhAgA : 9 27 / / 87 / / atha paJcadazamuhUrtayogIni SaNnakSatrANyAha sayabhisayA bharaNIo, addA assesa sAi jiTThA ya / ee channakkhattA, pannarasamuhattasaMjogA ||88 / / saya0 / zatabhiSak 1 bharaNI 2 ArdrA 3 azleSA 4 svAti 5 jyeSTA 6 caitAniSaT nakSatrANi pratyekaM candreNa saha paJcadazamuhUrtasaMyogIni / tathAhi-eteSAM nakSatrANAM pratyekaM saptaSaSTikhaNDIkRtasyAhorAtrasya sArdhAstrayastriMzadbhAgAn - yAvaccandreNa saha yogaH / tataH kAlamAnAya muhUrtabhAgakaraNArthaM trayastriMzattriMzatA guNyate jAtaM 990, arddharitraMzadguNitaH paJcadaza bhavanti , teSAM paJcadazAnAM kSepe jAtaM paJcottaraM sahasraM 1005, etasya saptaSaSTyA bhAgaharaNe labdhAH paJcadaza muhUrtAH 15, tadeSAM kAlasImA / / 88 / / atha paJcacatvAriMzanmuhurtayogIni SaNnakSatrANyAha tinneva uttarAI, puNavvasU rohiNI visAhA ya / ee channakkhattA, paNayAlamuhattasaMjogA ||89 / /
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ - tinne0 / 'tiratra uttarA' uttarAphAlgunyaH 1 uttarASADhA : 2 2 uttarAbhadrapadAzca 3 punarvasuH 4 rohiNI 5 vizAkhA 6 etAni SaNnakSatrANi pratyekaM candreNa saha paJcacatvAriMzanmuhUrtasaMyogIni bhavanti / tathAhi-eteSAM saptaSaSTikhaNDIkRta- syAhorAtrasya sambandhinAM bhAgAnAM zatamekamekabhAgasyAr3a kSetrasImAyogaH / tatraiSAM bhAgAnAM muhUrtagatakaraNArthaM bhAgazataM bhAgasyaikasyArddha 9803 triMzatA guNyate jAtAni paJcadazottarANi trINi sahasrANi 3015, eteSAM saptaSaSTyA bhAgahAre labdhAH paJcacatvAriMzanmuhUrtAstadeSAM kAlasImA / / 89 / / atha triMzanmuhUrtacandrayogIni paJcadazanakSatrANyAha avasesA nakkhattA, pannarasa havaMti tIsai muhattA / caMdammi esa jogo, NakkhattANaM muNeyavo ||90|| ava 0 / 'avazeSANi' uktatrayodazavyatiriktAni zravaNa 1 dhaniSThA 2 pUrvabhadrapadA 3 revatI 4 azvinI 5 kRttikA 6 mRgaziraH 7 puSya 8 maghA 9 pUrvaphAlgunyaH 10 hasta 11 citrA 12 anurAdhA 13 mUla 14 pUrvASADhA 15 etannAmAni paJcadazApi nakSatrANi candreNa saha pratyekaM triMzanmuhUrtasaMyogIni bhavanti / tathAhi-eteSAM nakSatrANAM pratyekaM paripUrNAnAM saptaSaSTibhAgAnAM kSetrasImAviSkambhaH, te ca triMzadguNitA jAte dve sahara dazottare, te ca saptaSaSTyA bhAge hRte labdhAstriMzadeva , tadeSAM triMzanmuhUrtAH kAlasImApramANam / sUryasyApi nakSatrayogo gAthAbhirimAbhijJeya :-''abhii cha cca muhatte , cattAri a kevale ahorate / sareNa samaM gacchar3a, itto sesANa vucchAmi / / 1 / / sayabhisayA bharaNIo, addA sAi jilhA ya / vaccaMti mahattekavIsai cha cceva'horatto / / 2 / / tinneva uttarAI, puNavvasU rohiNI visAhA ya / vaccaMti muhattatige, ceva vIsaM ahorate / / 3 / / avasesA NakkhattA, pannarasa sUraM saha gayA jaMti / bArasa ceva muhatte , terasa puNe ahoratte / / 4 / / 90 / / atha nakSatrapaTale sarvamadhye kima , upari kim , adhazca kiM nakSatram ? ityAha sababhaMtara abhiI, mUlaM puNa savvabAhire hoI / / sabbovariM tu sAI, bharaNI savvassa hiTThimmi ||91 / / sava0 / uttarasyAM dizi jagatIto'zItyadhikazate sarvAbhyantare / mANDale'bhijikSatram / punaH sarvabAhye maNDale dakSiNasyAM dizi mUlaM
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ sadApyavasthitaM carati , tatra maNDale'STau nakSatrANi santi , paraM candramaNDalaM SaTpaJcAzadekaSaSTibhAgapramANam , nakSatravimAnaM tu kozamekameva , tato. maNDalaviSkambhaprAnte mUlam , zeSANi tanmaNDalasthAnyapi kiJcidarvAka saMbhAvyante / evamabhijidapi dvAdazas sarvAbhyantare jJeyam / UdhrvAdhazca cojane nakSatrapaTale sarveSAM nakSatrANAmapari svAtinakSatram , sarvebhyo'pi nakSatrebhyo'dhastanaM bharaNI carati / / 91 / / atha tArakANAM svarUpamAha rikkhANa va tArANa vi, maMDalagAiM avaTThiyAi~ sayA / NeavvAiM NavaraM, saMpai apasiddhasaMkhAiM / / 92 / / rikkhA0 / nakSatrANAmiva tArakANAmapi maNDalAni sadApyavasthitAni jJAtavyAni , pratiniyate nije nije eva maNDale saJcaraNAt / na caivamAzaGkanIyameSAM gatirna , yataste'pi pradakSiNayA jambadvIpagata meru mekamevAnulakSIkRtya paribhramanti, na ca dakSiNottaragAH / ye dakSiNacAriNo ye cottaracAriNaste sarvadA tathaiva / teSAM maNDalAdisaMkhyA sAMpratInazAstre na dRzyate / / 92 / / atha bhUmitaH kiyacaM jyotizcakraM carati tadAha samabhUtalA u aTThahiM, dasUNajoaNasaehiM Arabbha / uvari dasuttarajoaNa, sayammi ciTThanti joisiyA ||93 / / sama0 | samAt-merUmadhyasthitASTapradezAtmakarUcakasamAnAdbhutalAdaSTAbhyo dazonayojanazatebhya Arabhyopari dazottare yojanazate (110) jyotiSkAstiSThanti / tathAhi-zatAni sapta gatvoSa, yojanAnAM bhavastalAt / navatiM sthitAstArAH, sarvAdhastAnnabhastale / / 1 / / tArakApaTalAdatvA , yojanAnAM dazottare / sUryANAM paTalaM tasmAdazItiM zItarociSAm / / 2 / / catvAri ca tato gatvA , nakSatrapaTalaM sthitam / gatvA tato'pi catvAri, budhAnAM paTalaM bhavet / / 3 / / zukrANAM ca gurUNAM ca , bhaumAnAM mandasaMjJinAm / trINi trINi ca gatvovaM, krameNa paTalaM sthitam / / 4 / / '' bahutvaM cAtra sarvadvIpasamudravartijyotizcakrApekSaM mantavyam / yantraM cAtrAvadhAryam-- tArA. maryaH candraH nakSatraM budhaH zukraH bRhaspatiH maMgalaHzaniH yo.790 800 880 884 888 891 894 897 900 __ amISAmaGkAnAM mIlane jAtaM dazottare 110 zatam / idaM tUrvAdha:pramANam / / 93 / / atha tiryaktArakANAM pracAramAha M
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ ikkArasajoaNasaya, igavIsikkArasAhiA kamaso / merUalogAbAhiM, joisacakkaM carai ThAi ||94|| ikkArasa 0 / ekAdazayojanazatAnyekaviMzatyadhikAni mero rabAdhAM-antaraM kRtvA, etAvadbhiryojanairmerUM duraM vimucyetyarthaH, calaM jyotizcakraM manuSyaloke paribhramati / tathaikAdazayojanazatAnyekAdazAdhikAnyalokAkAzasyA'bAdhayA'calaM jyotizcakraM tiSThati / zeSamerUSvapi saMbhAvanetthameva / idaM tu jambUdvIpatArakApekSamacandrasUrya nakSatrANAM tu jambUdvIpamerUta: 44820 yojanaiH samantAhare paribhramaNam , naitebhyo yojanebhyo'kkidApyAgamanaM bhavati / tArakANAM cAntaraM dvidhA-vyAghAtajaM niyAghAtajaM ca / ekaikaM dvidhA-utkRSTaM jaghanyaM ca / tatrotkRSTavyAghAte parvatAdiskhalane merUmapekSya bhAvanIyam , yathA-merurdazasaharatrayojanAtmakaH, taraya cobhayato'bAdhayA pratyekamekaviMzatyadhikAnyekAdazazatAni 1121, tataH sarvamIlane yojanAnAM dvAdazasahastrA dve ca zate dvicatvAriMzadadhike 12242 / jaghanyaM tu niSadhanIlavatkUTAdyapekSam , yathA-niSadhaparvata svato'pyuccaizcatvAri yojanazatAni , tasya copari paJcayojanazatoccAni kaTAni, tAnyadhacAyAmaviSkambhAbhyAM paJcayojanazatAni , madhye trINi zatAni paJcasaptatyadhikAni 375, upari cArdhatRtIyAni yojanazatAni 250 , eteSAM kUTAnAmuparitanasamazreNipradeze tathAjagatsvAbhAvyAdaSTau yojanAnyubhayato'bAdhayA kRtvA tArAvimAnAni paribhramantIti jaghanyato vyAghAtajamantaraM de yojanazate SaTSaSTyadhike 266 / tathotkRSTaM tu nirvyAghAtajaM kozadvayam , jaghanyaM paJcadhanuHzatAni tAratArayorantaram / uktaM hi saMgrahaNyAm-''tArassa ya tArassa ya, jaMbuddIvammi annataraM gurUaM / bArasajoyaNasahasA, dunni sayA ceva bAyAlA ||1|| chAvaDA do a sayA, jahannameaM tu hoi vAghAyae / nivvAghAe gurUlaha, do gAu dhaNusayA paMca / / 2 / / '' / / 94 / / atha lavaNasamudre SoDazayojanasaharatroccAyAM zikhAyAM caratAM candrasUryAdijyotiSkANAM kathaM na vyAghAta: ? tannirvacanamAha joisiAvimANAI, savvAiM havaMti phAliamayAiM / dagaphAliAmayA puNa, lavaNe je joisavimANA ||95 / / joi 0 / iha lavaNasamudravarjeSu zeSeSu dvIpasamudreSu yAni
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ jyotiSkavimAnAni tAni sarvANyapi sAmAnyasphaTikamayAni bhavanti / yAni punarlavaNasamudre zikhAcArINi jyotiSkavimAnAni tAni tathAjagatsvAbhAvyAdudakasphATanasvabhAvasphaTikamayAni, tatasteSAmudakamadhye caratAmudakena na vyAghAtaH, vAri dvidhA bhavati, agrato gamanAnantaraM jalaM punarmilati / lavaNazikhA SoDazayojanasahasroccA , jyotiSkANAM cAro navazateSveva / zikhAvyatikarastvevam-vizeSamArgarUpo nIco nIcataro bhUpradezo gotIrthamiva gotIrtham , tacca lavaNodadhau ubhayataH pratyekaM paJcanavatiyojanasahastrAH / tatrAdau jambUdvIpadhAtakIjagatyoH samIpe samabhUbhAgApekSayA uNDatvaM tadupari jalavRddhizca pratyekamaGgalasaMkhyeyabhAga :, tataH paraM kramAdadha UrdhvaM ca tathAkathaJcitpradezAnAM hAnirvRddhizca yathA paJcanavatisahasrAnte bhUtalApekSayA'dho'vagAho yojanasahasram 1000, tadupari jalavRddhizca saptayojanazatAni 700, tataH paraM madhyabhAge dazayojanasaharatrANi rathacakravadvistIrNabhUtasamajalapaTTAvaM SoDazayojanasahakhANyuccA saharamekamadho'vagADhA lavaNazikhA vartate , tasyAzcoparyahorAtramadhye dvivAraM kiJcinyUne dve gavyUte jalamadhikaM pAtAlakalazavAyo : kSobhAdupazamAcca vardhate hIyate ceti / uktaM hi-''paMcANauisahasso, gotitthaM ubhayao vi lavaNassa / joyaNasayANa satta u, udagapariDDhi ubhao vi / / 1 / / dasajoaNasaharasA , lavaNasihA cakkavAlao rUMdA / solasasahassa uccA, sahassamegaM ca ogADhA / / 2 / / desUNamaddhajoaNa, lavaNasihovari dagaM duve kAle / airegaM airegaM parivaDDhai hAyae vAvi / / 3 / / '' ||95 / / atha lavaNazikhAyAM jyotiSkANAmUrdhvaM tejaHprasaraH kiyAn ? ityAha lavaNammi u joisiA, uDDhalesA havaMti nAyavvA | teNa paraM joisiA, ahalesAgA muNeavvA ||96 / / lava 0 / lavaNasamudre yAni jyotiSkavimAnAni tAni tathAjagatsvAbhAvyAcchikhAyAM prAptAnyUz2alezyakAni, zikhAyAmapi sarvatroSa prakAzo bhavatItyarthaH / tato'nyadvIpasamudreSu candrasUryavimAnAni 'adholezyAkAni' adhobahulaprakAzAnItyarthaH / ayaM cArtha : prAyo bahUnAmapratItaH, paraM zrIjinabhadragaNikSamAzramaNaviracita- vizeSaNavatIgranthAllikhito na svamanISayeti / tathA sarveSAM jyotipkANAM vimAnAnyIkRtakapitthaphalAkArANi / sthApanA
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ yathA- mAnaM ceha pramANAGgulena / yojanasyaikaSaSTibhAgA vidhIyante , tatra krameNa samavRttatvAccandravimAnAnAmAyAmo vistArazca SaTpaJcAzadbhAgAH, sUryavimAnAnAmaSTacatvAriMzadbhAgAH, grahavimAnAnAM dve gavyUte , kozadvayamiti hRdayam , nakSatravimAnAmekaM kozam, tArAvimAnAnAmardhakozam / uccatve sarveSAmebhyo'rdham , yathA-candrANAM vimAnAnyuccatve'STAviMzatiH, sUryANAM caturviMzatiH, grahANAM kozam , nakSatrANAmardhakozam , tArANAM kozacaturthabhAgaH / idaM tArAvimAneSvAyAmaviSkambhoccatvamutkRSTasthitInAmavaseyam / jaghanyasthitInAM tArakANAmAyAmaviSkambhAbhyAM paJcadhanu zatAni , uccatve'rdhatRtIyadhanuHzatAni / yaduktaM tatvArthabhASye-"utkRSTAyAstArAyA ardhakozam, jaghanyAyAH paJcadhanuHzatAni, viSkambhArddhamuccatve bhavanti / '' jyotiSkANAM vimAneSu varNavibhAgaH saMgrahaNIvRttivacanAdyathA-''tArAH paJca varNA :, zeSAzcatvAra uttaptakanakavarNA : santi'' / / 96 / / atha manuSyalokabahirvartinAM jyotiSkANAM kiJcitsvarUpamAha cittaMtaralesAgA, caMdA sUrA avaDiA bAhiM / abhijiijoe caMdA, sUrA puNa pussajoeNa ||17 / / cittaM0 / manuSyalokAdahirdivasA rAtrayazcAvasthitAH santi, yatazcitrAntara-lezyAkAzcandrA : sUryAzca / sUryANAmantare candrAzcandANAmantare sUryA : , ko'rtha: ? yatra sthAne divasastatra sarvakAlaM divasa eva , yatra ca rAtristatra sarvadA rAtrireva / tatra yathA candrasUryA avasthitAstathA rAtridivasA apyavasthitA: / tatratyAzcandrA nAtyantaM zItA : sUryAzca nAtyantamuSaNarazmayaH / tathAbhijinnakSatrayoge sarve candrAH sarvadA sUryAH punaH puSyanakSatrayoge santi / tatrAnyAni sarvANi nakSatrANi santi paraM bhogyatvenaite staH / evaM grahanakSatratArakA api sthirA jJeyAH / eSAM vimAnAnAM mAnaM carajyotiSkAdardham , yathA candrANAmaSTAviMzatirekaSaSTibhAgA AyAmo viSkambhazca , uccatve caturdazabhAgAH | sUryANAM caturviMzatirekaSaSTibhAgA AyAmo viSkambhazca , uccatve dvAdaza bhAgAH / grahANAmekaM kozamuccatve'rdham / nakSatrANAmarddhakozamuccatve caturthAMza: / tArANAM kozacaturthAMza uccatve'STamAzaMH / sthirANAM jyotiSkANAmAyUMSi carANAM paJcAnAmiva jJeyAni / kiJca sthiracandrasUryANAM paMktiviSaye bahUni matAni santi tAnyatra granthagauravabhayAnna likhitAni, saMgrahaNIvRttyAdibhyo jJeyAni / / 97 / /
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ tavagaNagayaNadiNesarasUrIsaravijayaseNasupasAyA / narakhittacAricaMdAiANa maMDalagamAINaM ||98 / / eso viAraleso, jIvAbhigamAiAgamehito / viNayakusaleNa lihio, saraNatthaM saparagAhAhiM ||99 / / / / iti maNDalaprakaraNaM saMpUrNam / / tava 0 / eso 0 / svakRtaparakRtagAthAbhiH smRtyarthaM likhito vicAralezo na nUtano vihitaH kintu zrImunicandrasUrikRtamaNDalakulakameva pratisaMskRtaM jIvAbhigamAdigAthAmiH katibhiH katibhirnUtanAbhizca / zeSaM spaSTam / / 98 / / 99 / / iti maNDalaprakaraNavRtti : saMpUrNA / / gurUtamatapagaNapuSkarasUryAH zrIvijayasenasUrIndrAH / zrImadakabbaranaravaravihitaprabalapramodA ye / / 1 / / teSAM zizunA vRttiH, svopajJA vyaraci vinayakuzalena / mUlatrANAhvapure, karabANarasendu 1652 mitavarSe / / 2 / / viracitavibudhAnandAH, vibudhAH zrIlAbhavijayanAmAnaH / tairetasyAH zodhanasAnnidhyamadhAyi suprajJaiH / / 3 / / yacca virUddhaM kiJcidbhavati hi matimAndyatastathApIha | zodhyamanugrahabuddhyA , yeneyaM bhavati supavitrA / / 4 / /
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ (pariziSTa-3 6 * 22coXPors ** 2) rAzi aMtargata nakSatronI goThaqNa ki 4. S9 % 8 che jene mAnyatA mujaba H caMdra sAthe nakSatrano yoga (1) u. bhAdrapadA (2) rohiNI (3) punarvasu (4) u. phAlganI (5) vizAkhA (6) u. pADhA = 45 mu. = 36 ka. (1) zatabhiSA (2) bharaNI (3) AdrA (4) AzleSA (5) svAti (6) jyeSThA = 15 mu. = 1ra ka. (1) abhijIta = 9 - mu. = 7.31:20 se. bAkInA 15 nakSatra = 30 mu. = 24 kalAkanA che. sUrya sAthe nakSatrano yoga prathama 1 thI 6 no = 20 di. 2 ka. 24 : mI. = 48224:00 dvitIya 1 thI 6 no = 6 di. 16 ka. 48 mI.= 160:48:00 tRtiya 1 thI 15 no = 13 di. 9 ka. 36 mI.= 321:36:00 abhijIta na=4 di. 4 ka. 48 mI. no che.= 100:48:00 jaina Agamo (sUryaprajJapti Adi) tathA lokaprakAzAdi graMthomAMthI prApta thatI mAhitI mujaba sUryamAsa = 1 rAzimAM sUryanA rahevAno samaya = 30 divasa x 12 rAzi athavA mAsa = 366 divasa = sUrya saMvatsara, have AgamamAMthI prApta thatI mAhitI mujaba sUrya yuganA prAraMbhamAM dakSiNAyana (puSya nakSatranA yogamAM rahI) ane 183 divasa bAda uttarAyaNa (abhijItu)nA yogathI zarU kare che. vaLI maMDala prakaraNamAM jaNAvyuM che. kakkAimiAisu chasu rAsIsuM dAhiNuttarA kamaso / mAseNa huMti sasiNo, sUrA saMvacchareNa puNo ||79 / / karyAdi cha (karka, siMha, kanyA, tulA, vRzcika, dhana) mAM sUrya-caMdra dakSiNacArI, makarAdi cha (makara, kuMbha, mIna, meSa, vRSabha, mithuna)mAM sUrya-caMdra uttaracArI bane che. eTale phalitArtha e thaze. 7819
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttarAyaNano prAraMbha = abhijIta nakSatrathI athavA makara rAzithI 4 thaze. matalaba makara rAzimAM prAraMbha abhijItathI thaze nahIM ke u. pADhAthI. mATe badhIja rAzimAM samAviSTa nakSatronI goThaNa hiMdu mAnyatAthI alaga thaze. dakSiNAyanano prAraMbha = puSyanA amukabhAga pUrNa thAya tyAre athavA karka rAzithI thaze. matalaba karkarAzimAM prAraMbha puSyanA amukabhAga pUrNa thAya pachI Avaze. punarvasuno samAveza mithunamAM ja thAya. prastutamAM Aja jaina mAnyatA batAvela che mATe khAsa A aMge saMzodhana karI yogya nirNaya karavo joie. lokika paMcAMgamAM nakSatronI zarUAta azvinIthI mAnI che, jyAre jinamatamAM nakSatronI zarUAta abhijItathI mAnI che. mATe rAzionI goThavaNa AvI thaze. dareka rAzino sUrya sAthe saMyoga 30 divasa = (732 kalAka) thaze. 1) makara : abhijIt + zravaNa + dhaniSThA (jUna 12 kalAka). 100:48:00 + 321H 36:00 + 309:36:00 = (732:00:00) kalAka = 30 divasa 2) kuMbha : dhaniSThAnA 12 ka. + zatabhiSA + pU. bhAdra. + u. bhAdranA (9 di. + 21 ka. 36 mI.) 12:00:00 + 160:48:00 + 321:36:00 + 237:36:00 = (732:00:00) kalAka = 30 divasa 3) mIna H U. bhAdra (10 di. + 4:48:00+ revatI + azvinI (6 di + 21:36:00) = 244:48:00 + 321 36:00 + 165: 36:00 = (732:00:00) kalAka = 30 divasa 4) meSa : azvinInA (6 di. + 12:00:00) + bharaNI + kRtikA + rohiNInA (3 di + 21:36:00) = 156:00:00 + 160:48:00 + 321:36:00 + 93:36:00 = (732:00:00) kalAka = 30 divasa 5) vRSabha : rohiNI (16 di. + 4:48:00) + mRgazIrSa + AdrAnA (21:36:00) = 388:48:00 + 321:36:00 + 21:36:00 = (732:00:00) 0 kalAka = 30 divasa
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6) mithuna : AdrAnA (5 di. + 19:12:00) + punarvasu + puSyanA (4 di. 0 + 14:24:00) = 139:12:00 + 482:24:00 + 110:24:00 = (732:00:00) kalAka = 30 divasa 7) karka : puSya (8 di. + 19 :12:00) + AzleSA + maghA + pU. phAlganI (1 di. + 14:24:00). = 211:12:00 + 160:48:00 + 321:36:00 + 38:24:00 = (732:00:00) kalAka = 30 divasa 8) siMha : pU.phAlganI (11 di. + 19:12:00) + u. phAlganI (18 di. + 16:48:00) =283:12:00+448:48:00 = (732:00:00) kalAka=30 divasa 9) kanyA : u.phAlganI (1 di. + 9:36:00) + hasta + citrA + svAtinA (2 di. + 7:12:00) = 33:36:00 + 321:36:00 + 321:36:00 + 55:12:00 = (732:00:00) kalAka = 30 divasa 10) tulA : svAtinA (4 di. + 9:36:00) + vizAkhA+anurAdhA (6 di.) = 105:36:00 + 482424:00 + 144:00:00 = (732:00:00) kalAka = 30 divasa 11) vRzcika : anurAdhAnA (7 di. 9:36:00) + jyeSThA + mULa + pU. SADhAnA (3 divasa) = 177:36:00 + 160:48:00 + 321:36:00 + 72:00:00 = (732:00:00) kalAka 12) dhana : pU.SADhAnA (10 di. + 9:36:00) + u. pADhA = 249:36:00 + 482:24:00 = (732:00:00) kalAka caMdrarAzionuM nakSatramAM vibhAgIkaraNa uparokta paddhatithI karI zakAya che. 1) makara : abhijIta + zravaNa + dhaniSThA 7:31:20 + 24:00:00 + 23:06:16 = (54:37:36) kalAka 2) kuMbha : dhaniSThA + zatabhiSA + pU.bhAdrapada + u.bhAdrapada 0 : 53:44 + 12:00:00 + 24:00:00 + 17:43:52.] ' (54 37:36) kalAka
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ (3) mIna : u.bhAdra + revatI + azvinI 18 :16:08 + 24:00:00 + 12:21:28 (54:37:36) kalAka 4) meSa : azvinI + bharaNI + kRtikA + rohiNI 11:38:32 + 12:00:00 + 24 :00:00 + 6:59 :04 = (54:37:36) kalAka 5) vRSabha : rohiNI + mRgazIrSa + Andra 29:00:56 + 24:00:00 + 1:36H40 = (54 37H36) kalAka 6) mithuna : Adra + punarvasu + puSya 10:23:20 + 36:00:00 + 8:14:16 = (54:37:36) kalAka 7) karka : puSya + AzleSA + maghA + pU.phAlganI 15:45 :44 + 12:00:00 + 24:00:00 + 2:51:52 = (54:37:36) kalAka 8) siMha : pU.phAlganI + u.phAlganI 21:08:08 + 33:29:28 = (54:37:36) kalAka 9) kanyA : u.phAlganI + hasta + citro + svAti 2:30 : 32 + 24:00:00 + 24:00 :00 + 4:07:04 = (54:37:36) kalAka 10) tulA : svAti + vizAkhA + anurAdhA 7:52 :pa6 + 36:00:00 + 10:44:40 = (54:37:36) kalAka 11) vRzcika : anurAdhA + jyeSThA mULa + pU.SADhA = 13:15:20 + 12:00:00 + 24:00:00 + 5:22:16 = (54:37:36) kalAka 12) dhana : pU.SADhA + u. pADhA = 18:37:44 + 36:00:00 = (5437 44) kalAka noMdha : kula nakSatra mAsanuM pramANa 655 31:20:28 senTI sekanDa thAya = 27 di. di. ane 12 rAzi vaDe bhAgatA = 54:37 36 67 senTI sekanDa thAya. pratyeka rAzimAM 67 senTI sekanDanI gaNatarI nathI lIdhI mATe chellI rAzinuM pramANa 8 se. vadhu AvyuM.
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 152 - TIkAgatapramANAnAM varNakramAnusAri pariziSTam naM. 4 padyAdyArambhaH patrAGkAH padyAdyArambhaH patrAGkA: ahAsII lakkhA .. 126 jaMbuddIve dIve NaM bhaMte ! ke.. 138 abhiI chacca muhatte ... 151 jaMbuddIve dIve NaM bhaMte !.. 148 abhiI savaNa dhaNiTThA .. 147 jayA NaM bhaMte ! jaMbuddIve.. 138 avasesA nakkhattA.. 151 140 ikkArasa ya sahassA .. 126 joyaNasayadasagate.. 138 igavIsaM khalu lakkhA .. 133 tArakApaTalAgatvA ... iha nayaNavisayamANaM... 133 tArassa ya tArassa ya.. 153 egamegassa NaM bhaMte ! .. 127 tinneva uttarAo.. 151 egA joyaNakoDI.. 132 tesiM kalaMbuApuppha.. 128 catvAri ca tato gatvA .. 152 dasajoyaNasAhassA .. 154 candehiM sigghayarA.. 124 desUNamaddhajoaNa.. 154 chAvaTThA do a sayA.. 153 paMcANauisahassA .. 154 chAvaTThI piDagAiM.. 114 pannerasAbhAgeNa ya.. 142 114 bAvahiM bAvaThiM.. 142 114 zatAni sapta gatvovaM... jaMbuddIve NaM bhaMte ! sUriA.131 zukrANAM ca gurUNAM ca... 152 '' 135 sayabhisayA bharaNiA.... 151 sAvaNabahubalapaDivae.. 146 147 152 . . .
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ TIkAyAM pramANatvenoddhRtAnAM granthAnAM varNakramAnusAri pariziSTam naM.5 granthanAmAni patrAGkAH granthanAmAni patrAGkAH anayogadvAravRtti .. 145 bhagavatI..125-131-138-140 kAlazataka.. 147 maNDalakulaka.. 156 candraprajJapti... 126 laghukSetrasamAsa.. 138 jambUdvIpaprajJapti.. 135-148 laghukSetrasamAsavRtti .. 114 jIvAbhigama... 111-114 vizeSaNavatI.. 154 saMgrahaNI.. 153 jIvAbhigamalaghuvRtti..114 saMgrahaNIvRtti..117-144-155 jIvAbhigamavRtti .. 142 samavAyAGga.. 137-149 jyotiSkaraNDaka.. 143 samavAyAGgavRtti .. 117-127-142 tattvArthabhASya.. 155 sUryaprajJapti.. 142 pravacanasArodvAra.. 133-147 sthAnAGga.. 147
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 1 cara tathA acara jyotiSacakra 1121 yo. 1111 yo. | www meru cara jyotiSacakra acara jyotiSacakra alokA kAza mAnuSottaraparvata AkRti : 2 merUnI AsapAsa sUrya-caMdranuM paribhramaNa - jaMbUdvIpa
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 3 aDhIdvIpamAM meranI AsapAsa 132 caMdranI paMktinuM paribhramaNa mere ((( (((( (( ((((( 7 ))))))))))))))))) - caMdranI paMkti 66 jebUbAe caMdranI paMkti/6 paE lavaNasamudra dhAtakIkhaMDa kALodadhisamudra ardhapuSkaravaradvipa AkRti : 4 lavaNAmAM rahelI pANInI 17000 co. UMcI divAlA jaMbudvIpa, jagatI. dhAtakI 17,000 | yo. pANInI| divAla > khaMDa jagatI. samabhUtalA - 5000 co. samabhUtalA - 95000 yo.. 10,000 co. II
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 5 3 rucaka pradezamAMthI utpanna thatI dizA tathA vidizAonuM vAyavyA uttara IzAna pazcima caka pradezo naiRtya dakSiNA agni AkRti : 6 alaga alaga dUrAi upara rahelI de 7 vastuono AMkha sAthe racAto khUNo E vastu D vastu C vastu | Bvastu A vastu mAthA para najara X vyakti rekhA. jamIna samakSitija rekhA A vastu = 4 kATakhUNo B vastu = \ ghaTato kATakhUNo |c vastu = > ghaTato kATakhUNo D vastu = >ghaTato kATakhUNo E vastu = > ghaTato kATakhUNo III
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 7 sUryanA maMDalanI goThavaNa ta2 maMDala gati patha sarva atyaMtara 10,000 co. meru 44820 yo ! 44820 co. 99 640 yo. 2 co. aMtara , maMDaLanI 61 sAIjha citra samajUti sarva abhyate bathI vyaMtara maMDala gI gati patha - - 1lo sUrya - jo sUrya - merU thI sUryanuM aMtara be sUryanuM vaccenuM aMtara be maMDala vaccenuM aMtara vimAnanI (maMDalanI) sAIjha AkRti : 8 ( sUryanuM uttarAyaNa tathA dakSiNAyana uttara dakSiNa uttara * dakSiNa dakSiNAyanA uttarAyaNa
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 9 sUryanA 184 mAMDalA 6yo. dakSiNAyana 44820 yo meru 184muM 1luM 2ju 3ju maMDala maMDalA 183muM maMDala uttarAyaNa AkRti : 10 uttarAyaNa tathA dakSiNAyananA prathama divase ? sUryanuM sthAna-maMDala-dina rAtanuM pramANa sarva atyaMtare sUrya dina - 12 muhUrta rAta - 18 muhUrta dina - 18 muhUrta rAta - 12 muhUrta sarvabAhe sUrya
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 11 auce has bharata tathA airavatamAM kramazaH 18 mu. tathA 12 mu. pramANanA dina-rAta ujja 12 mu. rAtri 18 mu. dina airavata airAvata 18ma 5. mahA 5. mahA ] 18mu 12muM | 5. mahAgu : dina rAtri pU. mahA 12muM rAtri dina meru bharata bharata 12 mu. rAtri 18 mu. dina AkRti : 13 60 mu. pramANavALuM sUryanuM 1 maMDala ' ja 60 mUhurta ma 2 ahorAtra = 60 mUhurta VI
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 12 sarvatra 18 muhUrtanA divasanI goThavaNa 18 muhUrta 11 eravata 2 , % 2 fny 5. mahAvideha pU. mahAvideha 56 w mh ( 8 bharata 18 muhUrta (1) pUrva mahAvideha udaya (2) bannemAM komana divasa 3 muhUrta (3) airAvata sUryAsta (4) bharata sUryodaya (5) bannemAM komana divasa 3 muhUrta (6) pUrva mahAvideha asta (7) pazcima mahAvideha udaya (8) bannemAM komana divasa 3 muhUrta (9) bharata sUryAstA (10) airAvata sUryodaya (11) bannemAM komana divasa 3 muharta (12) pazcima mahAvideha asta 1 thI 6 : pU.mahAvideha divasa 4 thI 9 : bharata divasa 7 thI 12 : pa.mahAvideha divasa 10 thI 3 : airAvata divasa - 1lo sUrya = 2jo sUrya VII
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 14 sarva avyaMtara maMDala-merUnA, jagatInA 3/10 bhAga pramANa prakAza kSetra yo. = 3/10 bhAga prakAza kSetra na 4pa000 co. | 333333 yo. 9486 9/10 yo, = 3/10 bhAga prakAza kSetra jaMbudvIpa jagatI AkRti : 15 9 sarva avyaMtara maMDale sUryanA udaya-astA vaccenuM aMtara 473 21 co. 4723 21 - - - - - - - 1-marta VIII
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti H 16 puSkarAryadvIpamAM-jaMbudvIpanA merUparvata AsapAsa ratI 38-36 sUryonI paMDito khaMDa-3 raktavatI nadI rakatA nahI aurAvata rupyakulAnadA khaMDa hiraNyavaMta kSetra vikalA nadI suvarNakalA nadI mahApuDarIkadraha MANONS rukmI paDIka drA khaDa4 khaMDaprapAtAta tamimA khaMDa-1 ENA mAmA-varadAna-pramA aurAvata bahamapAtA vaitAkA tamikhA paDarIka draha pihi28 bhakUTa mate-net khaDa-1 AALA nArIkAntA nadI mAlyavaMta raktavatI parvata uttara uttara parvata narakAntA nadI hiraNyavaMta kSetra rupyakUlA nadI narakAntA nadI LALABAD ANERHASHA kha5-2 "SE ramyakakSatra yaka kSetra dilavar Wdrary 'ghAtakI khaMDa. ruka mI mAlyavata AMBINE reOPAA nArIkAntA nadI kAlodadhisamudra paNa samudra del dolakha sUryanI paMkita jaMbudvIpa 36 sUryanI paMkti meru. meru harikAntA nadI kAlodadhisamudra parvata harisalilA nadI gaMdhApAtI 6-22 khaDa rohitA nadI zabdApAtI laghuhimavaMta mahA himavaMta - P2K siMdhu nadI rohitAzA nadI gaMdhApAtI harisalilA nadI, mahAkA parvata le Hele harivarSa kSetra harikAntA nadI mahApA harivarSa kSetra hai-52 khaDa-1 RSabhakUTa khaMDa 4 rohitAzA nadI mahA-hima vaMta tamikhAtA patamiyA tAbA khaMDaprapAtA 4 himavaMta kSetra laghu himavaMta pAdraha RSabhakUTa khaDa4 padmadraha dakSiNa honA 4prabhAsa-bAvAma-mAna prabhAsa-mAkhAna-mAmA bharata kSetra mA dakSiNa bharata kSetra baMDaprapAtA himavata kSetra zabdApAtI rohitA nadI uttara gagA nadI khaDa-3 khaDa khaDa-2 khaMDa-6
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 17 cAre dizAmAM sUryanuM prakAza kSetra uttara-dakSiNA airAvata kSetra (rAta) - pazcima | pazcima pUrva ph uttara-dakSiNa pazcima mahAvideha (divasa) # # # # # | Shen Shen Shen Shen Shen Shen Shen Shen Shen uttara-dakSiNa pUrva mahAvideha (divasa) hersih bb pazcima uttara-dakSiNA bharatakSetra (rAta)
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 18 sUryanA ardha maMDalonI goThavaNa 1) sUryanuM dakSiNAyana meru T citra samajUti : 1. 1lo sUrya 2.4 2jo sUrya 3. ---- 2jA sUryano gatipatha 4. ---- 1lA sUryano gatipathA 5. baMne sUryano gatipathA aMdarathI bahAra tarapha 2) sUryanuM uttarAyaNa meru elu lw lol citra samajUti : 1. 1lo sUrya 2. 2jo sUrya 3. ---- 2aa sUryano gatipatha 4. ---- 1lA sUryano gatipatha 5. baMne sUryano gatipatha bahArathI aMdara tarapha
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3) sUryanA uttarAyaNa tathA dakSiNAyanano bhego gatipatha I " I na . - meru i citra samajUti : 1. 1lo sUrya 2. rajo sUrya 3. ---- 2jA sUryano gatipatha (uttarAyaNa mujaba) 2jA sUryano gatipatha (dakSiNAyana mujaba) 4. ---- 1lA sUryano gatipatha (uttarAyaNa mujaba) 1lA sUryano gatipatha (dakSiNAyana mujaba) uttarAyaNa tathA dakSiNAyananI aMdara racAtA kI sUryanA cIrNa tathA acIrNa maMDalo XII
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 19 banne sUryanA 183 maMDalo) sUryamaMDala yuganA prAraMbhamAM niSadha ane nilavaMta parvata uparathI zarU thatuM sUryanuM dakSiNAyana (sUryanA mAMDalA) citra samajUti : 1. 1lo sUrya 2. 2jo sUrya 3. ---- 1lA sUryano gatipatha 4. ---- 2jA sUryano gatipatha 5. 1, 2, 3...183 ardhamaMDalanI saMkhyA XIII
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 20 ke caMdranA 15 tathA nakSatranA 8 maMDalonI goThavaNa - 35 4 yo. be pa6 co. 61 caMdra maMDalanI jaDAi 1luM maMDala 4 5 ) 2 3 180 co. AkRti : 21 ke caMdranA be maMDalo vaccenuM aMtara AI B C XIV
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ kamaMDala vaccenuM aMtara) J) )))). 14 15 mu maMDala - 7 8 9 10 11 12 13 -- jaMbudvIpa jagatI + --330 yo. caMdra ane nakSatranA komana maMDalA caMdranA maMDala tathA sAdhika 62 mu. mAM pUrNa thatuM caMdranuM 1 maMDala 6 aMtara - 8/yo. aMtara XV
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 22 vada-1 thI suda-pUnama sudhInI tithIonI AkRti citra samajUtI-1. prathama caMdra citra samajUtI-2. prathama sUrya, citra samajUtI-3.vn: :) tithInuM mApa-29mu. @ dvitIya caMdra 'dvitIya sUrya dvitIya suda-1 caMdra dvitIya caMdra dvitIya te suda-2 dvitIya | rahetA sUrya che paraka kara prathama sUrya prathama sUrya prathama surata che prathama _ bharela caMdra caMdra dvitIya dvitIya caMdra dvitIya caMdra aravI suda-3 sa dvitIya , suda-4 sUrya Da, sUrya che manama---ka::::=== yAda e prathama prathama sUrya murata . sUrya prathama marad caMdra prathama caMdra dvitIya dvitIya caMdra suda-5 / eravato dvitIya suda-6 aravatI. / dvitIya * sUrya sUrya prathama sUrya prathama sUrya bharata prathama prathama caMdra caMdra XVI
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya 9 caMdra dvitIya caMdra suda-7 eravata suda-8 airavaMtA dvitIya dvitIya * sUrya * sUrya prathama prathama sUrya sUrya bharata marata. prathama caMdra prathama caMdra | dvitIya caMdra dvitIya a caMdra suda-9 eraMta suda-10 svatI dvitIya dvitIya sUrya sUrya prathama sUrya prathama sUrya Hed prathama prathama caMdra caMdra dvitIya dvitIya caMdra suda-11 umeravatA suda-12 eravatuM dvitIya dvitIya sUrya sUrya prathama sUrya prathama sUrya (bharata prathama prathama caMdra caMdra dvitIya caMdra dvitIya caMdra sadara suda-13 rIta dvitIya eraved suda-14 dvitIya + sUrya sUrya prathama prathama sUrya VII sUrya marate . prathama prathama caMdra caMdra
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya dvitIya caMdra suda-15 caMdra aravata. vada-1 eravatA dvitIya dvitIya sUrya - - prathama sUrya prathama sUrya Hel bharata prathama nA bharata prathama caMdra caMdra dvitIya caMdra vada-2 eravatA vada-3 dvitIya caMdra rAhu : dvitIya ( dvitIya sUrya sUrya prathama prathama sUrya prathama caMdra sUrya prathama bharatI (bharata caMdra vada-4 dvitIya rahetA vada-5 eravetara dvitIya sUrya dvitIya caMdra dvitIya caMdra sUrya prathama caMdra, prathama caMdra prathama prathama sUrya sUrya bharata . | marata vada-6 eravatA vada-7 aravI, dvitIya dvitIya * sUrya sUrya dvitIya caMdra dvitIya , prathama caMdra prathama caMdra prathama prathama sUrya sUrya bharata XVIII
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ vada-8 eravedI vada-9 - eravatI dvitIya dvitIya sUrya dvitIya dvitIya prathama caMdra caMdra {t prathama caMdra caMdra prathama sUrya prathama sUrya bharata vada-10 aravata vada-11 erarvate A dvitIya dvitIya # sUrya sUrya prathama prathama caMdra caMdra dvitIya dvitIya caMdra prathama sUrya prathama sUrya | (bharata mahuM vada-12 dvitIya vada-13 aravata, dvitIya sUrya - sUrya prathama prathama caMdra caMdra dvitIya dvitIyA caMdra :prathama sUrya prathama sUrya mara prathama vada-amAsa caMdra vada-14 arava' che dvitIya mA dvitIya suryo : prathama 1 caMdra dvitIya T prathama caMdra sUrya prathama dvitIya * bharata sUrya bharata XIX
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 23 | banne caMdranA 15 maMDalo caMdramaMDala yuganA prAraMbhamAM zarU thatuM caMdranuM uttarAyaNa (caMdranA mAMDalA) citra samajUti : 1. C 1lo caMdra 2. 6 raja caMdra 3. ---- 1lA caMdrano gatipatha 4. ---- 2jA caMdrano gatipatha 1, 2, 3...14 ardhamaMDalanI saMkhyA 6, ---- jagati , XX
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 24 suda-pUnamanA sUryanA 1 ardhamaMDalanA vistAramAM rahelA 28 nakSatra | A. merU uttara 1lo sUrya pazcima | 2jo sUrya - pUrva ke dakSiNa O 1lo caMdra 1 ardha maMDala nakSatrothI vyApta nakSatrothI vyApta kSe, bIjA 28 nakSatro, 2ju ardha maMe 2 a maMDala O jo caMdra dakSiNa uttara 1lo sUrya pUrva" - ). 2 jo sUrya pazcima merU XXI
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 25 . /. ApaNI draSTinI maryAdAne lIdhe dekhAtI AkRti-suda-15 mujaba rajo sUrya 1) sUryodaya samaya 1lo caMdra pUrva O ke meru 1 uttara : uttara : -1lo sUrya (bharatamAM sUryodaya) rajo caMdra (bharatamAM caMdrAsta) pazcima | dakSiNa thavA ' 1 ardha maMDala athavA 28 nakSatrothI vyApta kSetra Ta vyaktinuM prakAzakSetra 2) sUryAsta samaya 1lo sUrya bharatamAM sUryAsta 1lo caMdra (bharatamAM caMdrodaya) -1 ardha maMDala athavA - 28 nakSatrothI vyApta kSetra Ta vyaktinuM prakAzakSetra (XXII
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 26 noMdha : samajavAmAM saraLatA rahe mATe ardhavartuLanI jagyAe sIdhI lAinamAM AkRti ApI che. 187yo. jaMbUdvIpamAM, caMdra dakSiNAyana prAraMbha ma 6 mI me vR mika siM ka tu vR dha | sarva atyaMtara maMDala bUdvIpanI jagatI | 330 co. lavaNamAM 0 jabUdvIpanI jagatI uttaradizA. s C. bha na Sa bha khyA lA. ka 5 pazcimadizA - sarva bAhyamaMDala sUrya uttarAyaNa prAraMbha pUrvadIza dakSiNadizA 1. adhamaMDala athavA 28 nakSatrothI vyApta pradeza athavA ardhamaMDalanI 12 vibhAgamAM (rAzimAM) vaheMcaNI makarasaMkrAtinA divase sUrya-caMdra tathA rAzionuM sthAna
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 27 caMdra tathA nakSatronA 3 prakAranA yogo - se 1) uttarAbhimukha yoga nakSatranuM maMDala () ) | | caMdranuM maMDalA me? uttara - uttarAbhimukha yoga - dakSiNa 2) dakSiNAbhimukha yoga caMdranuM maMDalA nakSatranuM maMDala O) merU uttara -- dakSiNAbhimukha yoga + dakSiNa 3) pramarda yoga nakSatranuM maMDala caMdranuM maMDala XXIV merU
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 28 ra yuganI zarUAta : zrA.va. 1 nA AkAzamAM sUrya-caMdra-puSya-abhijita AdinI sthiti. * puSya nakSatra pa00 co. (2) sUrya (dakSiNAyana prAraMbha) uttara merU abhya tara maMDala, - dakSiNa abhijItana nakSatrA 510 co. pazcima (uttarAyaNa prAraMbha) pazcima noMdha : 1) caMdra thI puSya = lagabhaga 12 kalAkamAM sUrya dvArA pasAra thatuM hajAro yojananuM aMtara 2) sUrya thI abhijIta = lagabhaga 12 kalAkamAM sUrya dvArA pasAra thatuM hajAro yojanAnuM aMtara 3) ....abhijIta = 510 yo. 4) ...puSya = 510 co. XXV
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 30A 62 23/221 mu. 49 ka. 40 mI. 59 (1) caMdranA uttarAyaNanA prathama sAdhika ane bhinna-bhinna maMDalonA te nakSatro samajavAmAM saraLatA rahe mATe vartu 1. abhijIta 7:31:20 2. zravaNa 24:00:00 3.dhaniSThA 5:50:21 | | | | | | | | | | | | | | 6. u.bhAdrapadA 28:09:32 | | | | | | | 7.revatI 2:28:33 8, azvinI 24:00 :00. 10. kRttikA 12:47:34 | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | 12. mRgazIrSa 23:06:35 uttarAyaNanuM 7muM | | | | | | | | | | | 14. punarvasu 21:25:36 citra samajUtI_||_| 1 2 3 uttarAyaNanA kula kalAka = 327:45:40 uttarAyaNanA kula divasa = 13 44/67. 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ se.mAM pUrNa thatAM caMdranA maMDalomAM nakSatranA yogo. 6 1/2 maMDalo, caMdranI dakSiNathI uttara tarapha gati sAthe kramazaH yogo nI jagyAe sIdhI lAinamAM nakSatronI goThavaNa karI che. uttarAyaNanuM 1 luM caMdra maMDalA | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | 3. dhaniSThA 18:09:39 uttarAyaNanuM 2 je caMdra maMDala | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | 5. pU. bhAdrapadA 24:00:00 u.bhAdrapadA 7 :50:28 uttarAyaNanuM 3 je caMdra maMDalA | | | || | | || . | 7. revatI 21:31:27 uttarAyaNanuM 4 thuM caMdra maMDala 9. bharaNI 12:00:00 10. kRttikA 11:12:26 uttarAyaNanuM 5 muM caMdra maMDala | | | | | | | | | | | | | T 11. rohiNI 36:00:00 12. mRgazIrSa 0:53:25 uttarAyaNanuM 6 caMdra maMDala | | | | | | | | | | 13. AdrA 12:00:00 14. punarvasu 14:34 :24 caMdra maMDala = 29:39:42 puNe 8:14:24 = caMdranA maMDalo XXVII 8
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 30B 62 23/221 mu. 49 ka. 40 mI. 59 (2) caMdranA dakSiNAyananA dvitIya sAdhika T[ | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | 15. puSya 15:45:36 16. AzleSA 12: | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | 18. pU. phAgunI 24:00:00 mA 2:04:30 | | | | | | | | | | ||| || || || 19. u. phAgunI 12:23:38 || | dhi 21. citrA 10:42:39 22. svAti 12:00:00 23. vizAkhA 9:01:40. 24. anurAdhA 24:00:01 | | | | | | | | | | | | | | | | | 26. mULa 19:20:41 dakSiNAyananuM 7 + | | | | | | | | | | | | | 28. u.SADhA 29:39:42 citra samajUtI LLLLLLLLLLL] dakSiNAyananA ku dakSiNAyananA kula divasa = 13 44/67 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ temAM pUrNa thatAM caMdranA maMDalomAM nakSatranA yogo. 6 1/2 maMDalo, caMdranI uttarathI dakSiNa tarapha gati. dakSiNAyananuM 1 luM caMdra maMDala | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | 17. maghA 21:55:23 dakSiNAyananuM 2 je caMdra maMDala | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | 19. u. phAgunI 23:36422 dakSiNAyananuM 3 juM caMdra maMDala | | ra4:00:00 21. citrA 13:17 :21 dakSiNAyananuM 4 thuM caMdra maMDala 23. vizAkhA 26:58:20. dakSiNAyananuM 5 muM caMdra maMDala 25. jyeSThA 12:00:00 | | | | | | | 26. mULa 4:39:19 dakSiNAyananuM 6 OM caMdra maMDala | | | | | | | 27. pU.SADhA 24:00:00. 28. u.SADhA 6:20:18 dra maMDala = 29:39:42 = caMdranA maMDalo XXIX
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ Akati : 31 6 pracalita mAnyatAnusAra nakSatro tathA mithuna kanyA __ // jaMbudvipa jagata pUrva dIzA vRzcika dhana tulA 44820 co. me, 2 2 I muM]E| pamuM jIvuM chuM ett lokale Roth Theb fer apa " dada jebUdvIpamAM makara PP !leh polobe * 28 HIGZjang kuMbha dakSiNadizA II&J heroj zreSa lond XXX -
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAzionI AkAzamAM goThavaNa | | pRSabha mIna pazcima dizA kSaNadizA kuMbha ttaradizA 180 co. eii jaMbadvIpamAM 1 makara HI jaMbudvIpamAM bau| E: 330co. ] lavaNa samudramAM 518 yo. nakSatranuM cAra kSetra da8i ni ||riLa / kaJE N Hala pa Picenojlove | _ ITaka _ / | XXXIV
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkRti : 29 yuganI AdimAM (zrA.va.1 nA) sarvAtyaMtara maMDalamAM sUrya, sarva bAla maMDalamAM caMdra rahyA che tyAre bhinna maMDalamAM rahelA nakSatronI goThavaNa :(samajamAM saraLatA rahe mATe sIdhI lAinamAM AkRti Apela che.) pUrva dIzA maMDala-1 maMDala-2 maMDala-3 maMDala-4 maMDala-5 maMDala-6 maMDala-7 26 27 28 maMDala-8 Icleic 71 yo.. Icleic"> 122 co. Ichelch 35 yo. 23 lagabhaga 35 co. 0 8che *k of Iclulch lagabhaga 35 co. 22 ke alb Icleich 21 20 18 19 che (dakSiNadIzA) (puSyanakSatra) sUrya uttara dIzA 15 16 12 13 2 2 0 3 pazcima dIzA h & E abhijIta nakSatra e 5 Pra obh noMdha : _2 athavA paraspara koipaNa aMnatara nakSatro = hajAro yojana (pUrva-pazcima) aMtara... (1) 1 thI 28 naMbara = abhijIta thI uttarASADhAsudhInA nakSatra... (2) sUrya tathA (15) puSya nakSatra vacce pUrva-pazcima aMtaru nathI. uttara-dakSiNa 510 yo. AMtaru che. (3) jyAre sUrya tathA (14mAM) nakSatra vacce pUrva-pazcima AMtaru = hajAro yojana uttara-dakSiNa AMtaru = 71 yojana che mATe puSya sAthe ja sUryano yoga vadhu susaMgata che. (4) caMdra tathA(1) abhijIta nakSatra vacce pUrva-pazcima aMtaru nathI. uttara-dakSiNa pa10 yo. AMtaru che. XXXII
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ gatimAna jyotiSacakra sahitA lakSayojana UMcAIvAlo merUparvata merUnA pradakSiNAkAre samabhUtalAthI 790 yojana UMcAI para tArAo 800 yojana UMcAI para sUrya 880 yojana UMcAI para caMdra 884 yojana UMcAI para nakSatra 888 thI 900 yojana UMcAI para graho tRtIya kAMDa suvarNamaya ! 36000 yojana UMcAI dvitIyakAMDa suvarNa, rUNa, sphaTika, kAlA ratna-36000 yojana UMcAI prathamakAMDa mATI, patthara, vajamaya, jamIna thI aMdara 1000 yojana UMcAI