________________ શીવ્ર હોય છે માટે સુદ-વદ પક્ષ થાય છે. રાહુ ક્યારેક ઉત્તર-દક્ષિણ, ક્યારેક ઝપૂર્વ-પશ્ચિમ, ક્યારેક ઉત્તર-પૂર્વ વગેરે ભેદથી ચંદ્રને આવરીત અનાવરીત કરે છે. નોંધ : વળી આગમોમાં કહ્યું છે કે ચંદ્રની ગતિ અલ્પ છે. સૂર્ય તેનાથી વધુ શીધ્ર અને ક્રમશઃ ગ્રહ-નક્ષત્ર-તારા વધુ શીઘ્ર-શીધ્રતર અને શીવ્રતમ છે. પોતાનુ 1 મંડલ પૂર્ણ કરતા લાગતો સમપ 1) વલયાકારે સર્વ મંદગતિ ચંદ્ર ૬ર - મુહૂર્ત 49 કલાક 41 મીનીટ 2) | તેનાથી વિશેષ ગતિ સૂર્ય 60 મુહૂર્ત = 48 કલાક 3) તેનાથી વિશેષ ગતિ ગ્રહ | અનિયત 4) તેનાથી વિશેષ ગતિ નક્ષત્ર 593 મુહૂર્ત = 47 કલાક 51 મી.૭૬ સે | 5) તેનાથી વિશેષ ગતિ તારા | અનિયત ગ્રહમાં પણ બુધ-શુક્ર-મંગલ-ગુરુ-શનિ ક્રમશઃ વધુ-વધુ શીધ્ર છે. પણ રાહુનું વિમાન 15 દિવસ વધુ ગતિવાળું તો 15 દિવસ અલ્પગતિવાળું હોય છે. અને રાહુ દ્વારા ચંદ્રનું આવરાવવું કે મુક્ત થવું તે જ એક તિથીનું પ્રમાણ છે. માટે જિનમત મુજબ ક્યારેય 1 તિથી ર દિવસ હોઇ ન શકે. તે આ મુજબકૃષ્ણ વદ આવરાયેલા ચંદ્રના ભાગ તિથીની સમય 1 થી 4 અંશ 29 - મુ. | + 4 અંશ = 1 થી 8 અંશ ભ | ميم | + 4 અંશ = 1 થી 12 અંશ م જ | | + 4 અંશ = 1 થી 16 અંશ ઝ | تلبي | ક | + 4 અંશ = 1 થી 20 અંશ حبي | + 4 અંશ = 1 થી 24 અંશ بم
