________________
વિહારક શ્રી મહાવીર અશ્વો સહિત માનો ફૂલની જેમ કરમાવા લાગ્યા. ભાલાની અણુએ ભડાં ચમકવા લાગ્યાં. અશ્વગ્રીવના સૈન્યબળ સામે પ્રજાપતિનું લશ્કર ઝાંખુ પડવા લાગ્યું. ચક્રાકારે ઘૂમતાં અશ્વગ્રીવના સૈન્યની ગતિને પ્રતિપક્ષના સનિક ન ખાળી શક્યા. “હવે યુદ્ધ જામ્યું છે.” માનીને ત્રિપૃષ્ણકુમાર રથે ચઢયા. તે જ સમયે તેમના પ્રતાપી કરકમલમાં શા ધનુષ્ય કૌમેદકી નામે ગદા પાંચજન્ય નામે શંખ (*) કૌસ્તુભ નામે મણિ, નંદક નામે ખડ્ઝ અને દિવ્યગંધાનું લેપયુક્ત વનમાળા આકર્ષાઈ આવ્યાં. રથને મેદાનના મધ્યમાં લેવાની તેમણે સારથીને આજ્ઞા કરી. મેદાનની મધ્યમાં આવીને તેમણે શંખ ફૂકો. શંખનાદે શત્રુપક્ષના સનિકે ધ્રુજવા લાગ્યા. પ્રતિવાસુદેવ અશ્વગ્રીવ મૂંઝાયો. તેણે એક પછી એક શ ત્રિપૃષ્ઠ પર અજમાવવા માંડયાં, પણ બધું ફેક. છેવટે છેલ્લા ઉપાય તરીકે ચક્રનું તેણે સ્મરણ કર્યું. તેને હાથમાં લીધું, ફેરવ્યું અને સરફરાટ કરતું થનાર વાસુદેવ પર છોડયું. ચક્રથી ત્રિપૃષ્ટને પગે કંઇક ઈજા થઈ, પણ તે તરફ લક્ષ ન આપતાં તેમણે ચક્રને બમણું વેગપૂર્વક પ્રતિવાસુદેવ અશ્વગ્રીવ તરફ છેડયું. આત્માના અનર્ગળ તેજ સ્વરૂપ પરમાણુઓના સંકલિત બળમાંથી ઉભુત થયેલું તે ચક્રઅશ્વગ્રીવની પૂઠે પડયું. છેવટે તેનું શિર છેદીને તે શાન્ત બન્યું. બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમ્યાન વપરાયેલા પરમાણુ બોંબનું પરિણામ, આખરમાં આવું ન આવે એ જોવું રહ્યું ? પ્રતિવાસુદેવને વાસુદેવને સ્વહસ્તે નાશ થશે.
તે પછી દક્ષિણ ભરતાદ્ધને સાધી વાસુદેવ ત્રિપૃષ્ટ સ્વનગરે પાછા વળ્યા. વાસુદેવનું તેજ ત્રિખંડ જેટલું જ હેય. પખંડની છત કાજે ચક્રવત જ જન્મે છે. ત્રિપુષ્ટ વાસુદેવ તરીકે જાહેર થયા. પ્રજાએ તેમને વાસુદેવ તરીકે આવકાર્યા.
શ્રી શ્રેયાંસ પ્રભુને ઉપદેશ:–વાસુદેવ આનંદમાં કાળ નિર્વહે છે. કર્મનાં ફળ ચાખતાં નવીન કર્મોને સંચય કરે છે, તે સમયે તુરતના
