________________
કેવળજ્ઞાન
૧૧
| વિક્રમાદિત્ય સંવત પૂર્વે ૫૧૨-૧૧ ના માગસર સુદી દશમને દિવસે સંસારત્યાગ કર્યા પછીનાં બાર વર્ષ છ માસના પંદર દિવસના ગાળામાં ફક્ત ૩૫૦ દિવસ તેમણે અન્ન આરોગ્યું છે અને બાકીના દિવસમાં કઠીન તપશ્ચર્યા કરીએ તેમને દિવ્યદર્શન થયું વિ. સં. પૂર્વે ૪૯૯ ના વૈશાખ સુદ દશમે. ગણત્રી પ્રમાણે વિ.. પૂર્વે ૫૧૨– ૧૧ ના (ઈ. સ. પૂર્વે ૫૬૯ થી) માગસર સુદ દશમથી વિ સ. પૂર્વે ૪૯૯ ના વૈશાખ સુદી ૧૦ સુધી બાર વર્ષ અને સાડા પાંચ મહિના થાય, પણ અધિક માસની ગણત્રીએ એક મહિને વખો છે. ઉપરના કોઠામાં છઠ બસેહને ઓગણત્રીસ ગણાવીને પારણાના દિવસે બસોઇ અઠ્ઠાવીસ જણાવ્યા છે. તેનું કારણ એ છે કે, છેવટના છઠ્ઠમાં શ્રી મહાવીરને “દિવ્યદર્શન ' લાધેલું ને તેનું પારણું તે પછી કર્યું હોવાથી પારણાને તે દિવસ તેમની સાધુ અવસ્થામાં ગણત્રીમાં ન લેતાં “વિશ્વતારક 'ના જીવનમાં લીધેલ છે.
તપ કેટલો : એક શરીરધારી છ છ મહિના સુધી અજળ વિના ચલાવી શકે, તેનું મૂળે આત્મામાં રહેલા પ્રકાશનું બળ છે. ખાવું કે પીવું એ આત્માને ગુણ નથી. આહાર તો કેવળ શરીર ટકાવાર્થે જ હે કે આમાનંદીને ખોરાક તરફ ઓછું જ લક્ષ રહે છે પુદગલાનંદી જ ખોરાકમાં આનંદ માણે. છતાં શરીરના ટકાવ પૂરતો ખોરાક લેવો જરૂરી ગણાય. કહેવત છે કે, “આહાર અને નિદ્રા વધારીએ તેટલાં વધે, " કારણ સરળ છે. આહાર અને નિદ્રા શરીરને સુખાકારી લાગે, એટલે શરીર પ્રેમી જનો તે વધારી શકે. આત્માનંદી કાજે આહાર અને નિદ્રા ઉભય અલ્પ-જરૂર પૂરતાં હોવાં ઘટે.
કોઈ પણ શક્તિ ખીલવવા કાજે તેને અભ્યાસ જરૂરી છે. ખાવાનો સ્વભાવ અનાદિકાળથી આપણને વળગેલ છે તે દૂર કરવા માટે દિનપ્રતિદિન ખોરાક ઘટાડો જોઈએ અથવા તપ કરવો જોઇએ. - તપ કરવાથી ભેજનમાં ખર્ચાતી શકિતને સદુપયોગ થશે અને તે
