________________
૧૯૮
વિશ્વોદ્ધારક શ્રી મહાવીર
રથી જૈન સાધુ જેટલો ત્યાગ વડે ઝળહળે છે, તેટલે અન્ય સંપ્રદાયને કે મહાત્મા ઝળકતો જણાતો નથી, કારણ કે જેમ ત્યાગને પ્રકાર ઉચ્ચ, તેમ આત્માને સપિડનારી આત્મવિભૂતિ પણ શ્રેષ્ઠ અને નિર્મળ.
વેદાંત ત્યાગધર્મને માન્ય છે, પણ તે ઘર ત્યજીને જંગલમાં જવા પૂરતો. જંગલમાં જઈને કુટિર બાંધનારા સાધુને વેદાંતે અસાધુ નથી કહ્યો. બ્રિરિતધર્મ માનવસેવાને નામે નિર્બળતા જ ફેલાવી છે. તેણે માનવસેવાની બાંગ પોકારી, પણ દાનને માનવતાને માગે આવવાનો સરળ રાહ ન દર્શાવ્યો અને પરિણામે દાનને હાથે માન માર્યા ગયા.
જૈનધર્મમાં સાધુ-સાધ્વી ઉપરાંત શ્રાવને પણ ત્યાગધર્મ લાગુ પાડયો છે. સંસારમાં ખાતા, કમાતા પ્રત્યેક વીરબાલને “પરિગ્રહ પરિમાણુવ્રત' લેવાની શાસ્ત્રકાર મહાત્માએ ફરજ પાડી છે. ઘણું ધન્યાત્માઓ તે વ્રતનું આજે ય પાલન કરે છે. પરિગ્રહ પરિમાણુ વ્રત એટલે અમુક વસ્તુનો સંચય અમુક પ્રમાણ કરતાં વધારે ન રાખવો. કેટલું સરસ વત ગણાય. એના મૂળમાં સંતોષ અને પ્રેમની સરવાણુઓ સિવાય બીજું શું હોઈ શકે?
એક ક્ષત્રિય રાજકુમાર–જેણે કદી તડછો અનુભવ્યો નથી, ઘરની આરસ દિવાલોની બહાર ડોકાયું નથી, સુખની સૂરીલી સરણાઈના સૂર સિવાય કાંઈ સાંભળ્યું નથી, અમૃતમીઠાં ફળ સિવાય અન્ય પદાર્થો આરોગ્યા નથી, તે જ્યારે સઘળું જતું કરીને ખુલ્લે પગે અને ઉઘાડા શરીરે, ખાન પાન કે શયનની ચિંતા વિના એકજ સત્યની દિશામાં પગલાં ઉપાડવા તત્પર થયો હશે તે ધર્મના ત્યાગની કેટલી મહત્તા કલ્પી શકાય? દુનિયાની અને સુખીમાં સુખી વંચાનારા સંસારીને ત્યાગધર્મની અપેક્ષાએ દુઃખીમાં દુખી માની શકાય. અને તેથી જ દુનિયાના સર્વ વિભામાં મહાલતા, જૈનધર્મ
