________________
વિશ્વોદ્ધારક શ્રી મહાવીર કમેલને બાળવામાં સહાયભૂત થશે. ત૫ એટલે કર્મને તપાવનારું બળ. તે બળને જાગૃત કરવા અમુક સમય ખેરાક ન લે તેનું નામ તપ. નૌકારસી પણું તપ ગણાય અને ઉપવાસ પણ તપ ગણાય. તપ જેટલો મોટો હોય, તેની મુદત જેટલી લાંબી હોય, તેટલો તેને પ્રભાવ પણ વધારે. તપથી માનસિક એકાગ્રતા સારામાં સારી ખીલે છે છતાં પણ શારીરિક શક્તિના ખ્યાલ પ્રમાણે જ તપ કરવો જોઈએ. નબળા શરીરે વધારે તપ લાભ કરે, પણ થોડા સમય પૂરતો,
શ્રી વીરની તપશ્ચર્યાને લક્ષમાં રાખી યથાશક્તિ તપ કરવાથી આપણું કમંદા પણ દૂર થાય. શ્રી વીરના આપણે અનુયાયી અનુકૂળ બાબતમાં તેમનું અનુકરણ કરીએ, તો પછી પ્રતિકૂળ બાબતમાં કેમ નહિ ? શરીરને સારું લાગે તે કરવું અને આત્મહિતને ભૂલવું તે કર્યાને કાદો? અને શરીરને મેહ કેટલા સમય પૂરતો ? આજે જે શરીર વડે આપણે દુનિયામાં મહાલીએ છીએ, એવાં છે અને શરીરે આપણને મળી ચૂકયા હશે અને અનેક વખત આપણે તે શરીરની પૂરતી કાળજી રાખી હશે, છતાં આજે રસ્તામાં જઈને ન ચાલીએ કે એક કલાક વધારે કામ કરીએ છીએ તે શરીર થાકી જાય છે અને મન દ્વારા “આરામ' નો સંદેશો મળે છે. તે એવા નિમકહરામ શરીરને ફટાડવાથી શું લાભ? તેના કરતાં શાશ્વતપ્રકાશી આત્માના રંગમાં શરીરને રંગવું તે શું છેટું? શરીરને આત્માને નિર્મળ રંગ
બશે, ત્યારે જ આપણને સાચા રાહ નજરમાં આવશે અને પરમ ઉપકારી વિશ્વતઃકીની ઉજળી દિશામાં આપણું પગલાં પડતાં થશે.
ઉપસર્ગાદિનું સ્વરૂપ –સાધુ અવસ્થા દરમ્યાન મહાવીરને ત્રણ પ્રકારના ઉપસર્ગો (વાતનાએ સહન કરવા પડ્યા છે. જઘન્ય ઉપસર્ગ તે વ્યંતરીએ શિતલ જલકણ છાંટેલા તે, મધ્યમ ઉપસર તે સંગમ દેવતાનો અને ઉત્કૃષ્ટ પ્રકારને ઉપસર્ગ તે છેલા ગોવાળાએ કાનમાં નાખેલી કાષ્ઠશાળીઓ કાઢવાનો.
