________________
શતાનિકની ચિંતા ..
૧૭૭ પિષમાસની કૃષ્ણ પ્રતિપદાને દિવસે શ્રી વીર આ નગરીમાં પધાર્યા તે જ દિવસે તેમના સાગર વિશાળ અંતરે એક મોજું ઊછળ્યું, તે મોજાને મર્મ મહાવીર સમજી ગયા. તેમણે તેજ પળે એક ગહન પ્રતિજ્ઞા લીધી. “ () દાસત્વને પામેલી કે' (૨) પ્રતિભાસંપન્ન રાજવીની સુપુત્રી (2) પગમાં જંજીર સાથે (૪) ઘરના ઉંબરાની મધ્યમાં બેઠી હોય (૫) તેના માથાના હીર શા કેશ કપાયલા હેય (૬) નયને અશ્રુ ગળતી હાય (૭) ત્રણ દિવસની ઉપવાસી હાલતમાં હોય એવી (૮) દિવસના બે પ્રહર વીતી ચૂક્યા બાદ (૯) ઘરને ખૂણે , સૂપડામાં પડેલા (૧૦) રાંધેલા અડદ મને ભિક્ષામાં આપશે તે જ હું હવે પછી પારણું કરીશ”
દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળ એ ભાવની અપેક્ષાએ શ્રી મહાવીરે કરેલી આ પ્રતિજ્ઞા ઘણું જ સૂચક અને આત્મતેજોમય ગણાય.
શતાનિકની ચિંતા –અભિગ્રહ ધારણ કર્યા બાદ શ્રી મહાવીર કૌશામ્બીમાં ભિક્ષાથે ફરવા માંડયા. પ્રતિરોજ દિવસના બે પ્રહર બાદ તેઓ ભિક્ષાર્થે નીકળતા પણ તેમને તેમની આકરી પ્રતિજ્ઞાનુસાર ભિક્ષાના યોગ ન જણાતાં તેઓ તેને સ્વીકાર કર્યા સીવાય પાછી કરતા. આ રીતે દિવસ પછી દિવસો વિતવા લાગ્યા. વાત ઊડતી ઊડતી પટરાણ મૃગાવતીને કાને આવી. તે વિચારમાં પડી હું શતાનિકની મહારાણી મારા ખજાનામાં શાની ખોટ હોય, મારે શ્રી મહાવીર જે માગે તે વડે તેમને અભિગ્રહ પૂર્ણ કરવો જોઈએ. રાજકાજમાં મસ્ત રહેતા નિજના સ્વામી શતાનિકનું તેણે આ વાત પ્રતિ લક્ષ્ય ખેંચ્યું. સતાનિકને થયું કે, રાજકાજની મેલી રમતમાં રચ્યાપચ્યા રહેવાથી હું આવી અનુપમ તકને જતી કરું તે આગામી કાળમાં મારા અહિતને માટે જ થશે. મારે મહાતપસ્વી મહાવીરની પ્રતિજ્ઞા પૂર્ણ કરવી જોઈએ. તેણે ગામમાં ઢંઢેરો પીટાવ્યો. આ નગરમાં એક મહાતપસ્વી હમેશ બપોરે ભિક્ષાર્થે નીકળે છે, મારાં પ્રજાજનેમાંથી જે તેમને
