________________
રાજકુમાર : મહાવીર
તેને મર્મ ન સમજાય એટલે કાંઈ તે નાબૂદ નથી થઈ જતું. સિંહણનું દૂધ પચાવનાર કોઈ ક્ષત્રિયાણજાયો ન મળે એટલે સિહણનું દૂધ અસત્ય નથી ફરતું ? લગભગ આવા જ પ્રસંગ શ્રીકૃષ્ણના જન્મસમયે પણ બને. જન્મકાળે શ્રીકૃષ્ણ પિતાના મામા કે સની જેલમાં હતા, પરન્તુ તેમની આત્મસામ સામે જેલના લેખંડી દરવાજાનું જડ ઓગળી ગયું, અને ગોકુળને તેમને માગ કખો થયેલો. આમાં શંકા જેવું કાંઈ છે જ નહિ ! વિજ્ઞાનનાં જઇ બળો આજે અનુઆમ અખતરાઓ વડે આલમને અજાયબ કરી શકે છે તે પછી આમાનાં અતૂલ બળની વાત જ કયાં ? તેવી રીતે શ્રી વીર સાડી ખાસી દિવસ દેવાનંદા બ્રાહ્મણની કુક્ષીમાં રહેલા તેમાં ઐશ્વર્યના અંશ કરતાં કમના પ્રાબલ્યનું સત્ય જ વિશેષ છે.
ક્ષત્રિયકુડપુર નામે રમણીય એક ગામ. કાશ્યપ ગોત્રીય સિદ્ધાર્થ ત્યાંના યશસ્વી ભૂપાળ. તેમને વાસિષ્ઠ ગોત્રની દેવાંગના તુલ્ય એક વામા. ત્રિસ્ટલાદેવી તેમનું નામ. ઉભયને એકમેક પ્રત્યે અગાધ–અવિચ્છિન્ન નેહ. વીતરાગ ધર્મ પ્રત્યેની નિર્મળ ઉભયની ભકિત. નિપાપ અને પવિત્ર તેમનાં જીવન. તેમને શકિતના અવતાર સમે એક પુત્ર. નંદિવને તેનું નામ, અને રૂપગુણે અજોડ સુદર્શના નામે પુત્રી હતી.
અશ્વિન કૃષ્ણ ત્રયોદશીની અંધારી રાતે, પોતાની કુક્ષીમાં પરમ પ્રિતાપી આત્મા પ્રવેશતાંની વેળાએ ત્રિશલા ક્ષત્રિયાણીએ અલૌકિક ફળચક ચૌદ સ્વપ્ન જોયાં. સ્વમ-ચિત્રોમાંથી ઝરતા અમૃત–પ્રકાશે તેમની મનોહૃષ્ટિમાં આનંદ જાગૃત . તેમનાં અંગાંગમાં અનુપમ આનંદ પ્રસરી ગયે. હાથમાં રત્નજડિત સુવર્ણનું કેડિયું લઈ તેઓ મંદ ચાલે પ્રાણેશ્વરની પથારી પાસે ગયાં. હળવા હાથે પતિના શરીર
ચૌદ ભવનોનાં નામઃ–હસ્તી-વૃષભ-સિહ-લક્ષ્મીદેવી–પુષ્પમાળા-ચંદ્રમા-સુર્ય-વન-કળશ-સવરસાગર-દેવવિમાનરત્ન રાશિ અને નિધૂમ આગ્ન.