________________
૧૬
વિશ્વાહારક શ્રી મહાવીર
આજીવિકા ઓછા પાપવાળી અને અનિંદ્ય હોય. (૬) ભાષા આર્યાંના વ્યવહારમાં ચાલતી ભાષા ખેાલનારા, બ્રાહ્મી વગેરે લિપિ જાણનારને ભાષા આ ગણેલા છે.
શક, યવન, કિરાત, સિંહલ, રામ, પુલિં, ગંધાર વગેરે દેશના લાકાતે અનાય કે મ્લેચ્છ કહેવામાં આવે છે. આય-અનાય ના ઉપયોગ સ્થાન પરત્વે નથી પણ સંસ્કૃતિ પરત્વે છે; અને સસ્કૃતિ સધા એકધારી નથી જ રહેતી. જેથી જે પ્રજા કે દેશ એક વખતે આ માં લેખાયા છે તે પ્રજા કે દેશ ખીજી વખતે વળી શાસ્ત્રકારે અનાય` પણ લેખવ્યા છે. જ્યારે મ્લેચ્છ શબ્દ તે જાતિ પરત્વે વપરાતા શબ્દ છે અને તે આજન્મ એકજ રહે. એટલે ( વિશેષપણે તે પ્રજા માટે વપરાય ) જેને એક વખત મ્લેચ્છ કહા તે હમેશાં મ્લેચ્છ તરીકે જ ઓળખાતા રહે છે. અનાય એટલે આત્મધથી અજ્ઞાન. આય એટલે આત્મામાં અચૂક રીતે માનનારા. આર્યાં શરીરના ભાગે આત્માને બચાવે, અના` આત્મધના ભાગે સંસારમાં મેાજશેોખથી રહેવાનુ પસંદ કરે.
-
પાંચમુ` ચામાસુ :—વિહાર કરતા કરતા શ્રી મહાવીર મલયદેશની રાજધાનીના નગર ભદ્દીલપુરમાં આવ્યા. આષાઢ માસ ચાલતા હતા. વરસાદ ઝમર ઝરમર વરસતા હતા. આસપાસની સૂકી જમીન હરિયાળી જણાવા લાગી હતી. તળાવમાં દેડકાંની કૂદાકૃદ જણાતી હતી. વનસ્પતિરંગી ધરા રમણીય લાગતી હતી. વનસ્પતિમાં જીવજં તુની ઉત્પત્તિ વિશેષે કરીને થાય છે . એટલે વનરપતિ સાથેના સંબંધમાં ક્ષાત્રકાર મહાત્માએ આપણને સયમપૂર્વક વર્તવાનુ બતાવ્યું છે. પાંચમું ચામાસું શ્રી વીરે ભદ્દીલપુરમાં કર્યું. ચેામસી તપ આદરીને એકાંતમાં તેઓ કાયાત્સગે રહેલા. ચેમાસાના ચાર માસ દરમ્યાન શ્રી વીર કેવળ હવા ઉપર રહેલા. તેમાં હવા માટે પણ પ્રમાણસરજ ઉપયાગમાં રહેતા. મૂલ્ય વિનાની વસ્તુ મળે તે આપણે તેના મનગમતા ઉપયાગ કરીએ છીએ, પણ શ્રી વીરને મન સધળુ
