________________
૧૪૦
વિદ્ધારક શ્રી મહાવીર આવતી ત્યાં તે મહાવીરના માર્ગથી વિપરીત આચરણ કરવામાં ચૂકતો નહિ. શ્રી વીર વિહાર કરતા જ્યારે કૂર્મગ્રામે ગયેલા, ત્યારે તે ગામની બહાર એક શિકાયન નામનો એક તાપસ મધ્યાન્હ સમયે ઊંચા હાથ કરી, સૂર્યમંડળ સામે દૃષ્ટિ રાખી, સ્થિરપણે રહેલે હો; તેને સ્વભાવ દયા–દાક્ષિણ્યમય અને સમતાભને હતે. આ તાપસને જોતાં જ ગોશાલક તેની પાસે ગયા અને તેની ઠેકડી કરવાના સ્વભાવ પ્રમાણે તેને પૂછવા લાગ્યા, “અરે તાપસ ! તું શું તત્ત્વ જાણે છે ? પામરની જેમ આમ કેમ ઊભો છે?” તેના ઉક્ત વાકયો સાંભળી સમતાવાન તાપસ શાન્ત રહ્યો. પણ ગોશાલકે તેની મઝાક ઉડાડવામાં મણું ન રાખી ! છેવટે તાપસ પિતાના મૂળ સ્વભાવ પર ગયે, તેણે ગોશાલક પર તેજલેખ્યા મૂકી જવાળાઓથી વિકરાળ તેજોધ્યાથી ભય પામેલે ગોશાળા શ્રી મહાવીર પાસે ગયો. સમતાસાગર મહાવીરની છાયામાં રમતી શીતલેખ્યાના પ્રભાવે તેજલેષ્યા પાછી પડી. ગોશાલક બચી ગયે. કળ વળતાં તેણે પ્રભુને તેજલેબ્બાને પ્રાપ્ત કરવા સંબંધી વિધિ પૂ. શ્રી વિરે તેને સમજાવીને કહ્યું કે જે જે મનુષ્ય નિયમમાં રહીને સર્વદા છઠ્ઠ કરે અને એક મુષ્ટિ કુમાષ (અડદ) તથા અંજલીમાત્ર જળથી પારણું કરે. તેને છ માસને અંતે અખલિત અને પ્રતિપક્ષોને ભયંકર એવી તલેખ્યા ઉપજે છે.”
શ્રી વિરે સાધવાને વિધિ બતાવવાથી, તે સાધવાના લેભે ગોશાલક તેમનાથી વિખુટે પડી ગયો ને શ્રાવસ્તી નગરીએ ગયે.
અનાર્યભૂમિ પ્રતિ:- આઠમા ચાતુર્માસને અંતે નગરની બહાર પારણું કરી, શ્રી મહાવીર વિહાર કાજે તૈયાર થયા. મનમાં તેમણે ચિંતવ્યું, “આઠ વર્ષ વહી ગયાં મુજ દીક્ષાકાળને અને હજી ઘણાં કર્મો ખપાવવાનાં છે મારે આ સુપરિચિત પ્રદેશોમાં જોઈએ તે પ્રમાણે સચવાતી સગવડને કારણે આત્મપ્રકાશ ખીલવવાની અમૂલ્ય પળા મને અહીં પ્રમાણમાં સાંપડતી નથી, માટે મારે અપરિચિત