________________
૧૫૬
વિશ્વોદ્ધારક શ્રી મહાવીર લેચા ચમકવા લાગ્યા. પણ તે લેચાનું બંધારણ એટલું બધું વ્યવસ્થિત હતું કે અગ્નિ એથી આગળ ન વધી શકવાને બદલે ત્યાં પહોંચતાંની સાથે શાન્ત પડી ગયો. સૃષ્ટિની સ્નેહપ્રતિમાશા શ્રી મહાવીરના મુખભાવ આ ક્ષણે વિલક્ષણ પ્રકારના હતા. ન કયાંય વિષાદની ઘનરેખા કે ન કયાંય ઘમંડનું પૂર, તોફાની મહાસાગરને તીરે ઊભેલા પ્રશાંત તારુની અદાએ તેઓ એક ધ્યાને સંસારસાગરનું માપ કાઢતા હતા.
સુજ્ઞ વાચકને આ પ્રસંગે એક પ્રકારની અતિશયોક્તિ જણાશે, અને તે એ કે વારંવાર થતા શારીરિક ઉપસર્ગોને શ્રી વીરે સહન કર્યા હશે કઈ રીતે ? અને તેમ છતાં શરીર તેમનું ટકી શકયું કઈ રીતે ? વાત વિચારવા જેવી છે. છતાં સમજવામાં સહેલી છે. થનાર મહાપુનાં શારીરિક બંધારણમાં અને સામાન્ય મનુષ્યોના શારીરિક બંધારણમાં હરહંમેશાં ફેર રહેતું આવ્યું છે અને રહેશે. જે રીતે મહાપુરૂષોની ભાગ્યરેખા સામાન્ય માનવસમુદાયની ભાગ્યરેખા કરતાં સવિશેષ દીધું અને કાતિમય હોય છે, તે જ રીતે શારીરિક બંધારણનું થાય છે. અને તેનું મૂળ કારણ પૂર્વજન્મનું તે તે પુર
નું પ્રબળ પુણ્યબળ કારણ કે કુદરત કોઈને ઓછા વત્તા સમજતી નથી. પરંતુ માનવી સ્વયં નિજની યોગ્યતા મુજબ પામે છે.
પંદરમે દાવે તેણે શ્રી મહાવીરનાં કાન, કુક્ષિ વગેરે સ્થાનક ચાંચવાળા પક્ષીઓનાં પાંજરાં બાંધીને ઉપદ્રવ કર્યો હતો એમ ક૯૫
* શરીર બંધારણ અને સંસ્થાન વિશે ઉપરમાં પૃ ૮૬ - જુઓ. તેમને શરીરબાંધો અને સંઘયણ પ્રથમ પ્રકારનું હતું. તેની સરખામણી આપણું શરીરના સૌથી છેલ્લા-છઠ્ઠા પ્રકાર સાથે સરખામણી કરી ન શકાય.એ તે વિદ્યુતશકિત અને દીપકશકિતની તુલના કરવા જેવું રાણાશે.
