________________
મહામુનિ શ્રી મહાવીર
૧૫૩ જ તેઓ ઝેર-વેરના ટીપેટીપાને વમી ચૂક્યા હતા. અંતરમાં તેમના કેવળ આનંદ અને કરુણાના ઉજળા ફુવારા ઉડતા હતા. અને આવી અજબ રીતના ધ્યાન વડે તે ફુવારાઓ વધુ દીતિમાન અને ચીરસ્વરૂપી બળે જતા હતા.
સાતમા દાવમાં ય દેવ હાર્યો. શ્રી વીર અચળ રહ્યા. ધ્યાનમાં તેમના લેશપણ ધમાલ દાખલ ન થઈ શકી. દેવ ઘમંડી હતો. તેને પિતાનો દેવી શકિતઓનું ગુમાન હતું. નિષ્ફળ નીવડતો ગયો તેમ તેમ તે આકરા ઉપાય જવા લાગ્યા. આઠમી વખતે તેણે સ્વવિદ્યાબળે ઉંદર ઉપસ્થિત કર્યા; બેપાંચ નહિ, પરંતુ એકસો જેટલા ઉંદરે મહાવીરને વળગી પડયા. તે આકરા દાંત વડે ચામડી તેડવા લાગ્યા. ચીં-ચી અવાજથી વાતાવરણ ભયપૂર્ણ બન્યું. પણ તેથી શું ? શ્રી વીર ન હાલ્યા કે ચાલ્યા. વીતતી પ્રત્યેક પળે તેમના આત્માનું સુમંજુલ સંગીત વ્યાપક બનવા લાગ્યું. એક તરફ માનવ, બીજી બાજુ દેવ. માનવને આત્માની ધૂન હતી, દેવને પાશવી અળાની. પાશવી બળ જડને નમાવે, આત્મતિ સમીપે તેને ન છૂટકે ઝાંખા પડવું જ પડે.
આઠ દાવ પૂરા થયા. રાતના બે પ્રહર વીતી ગયા. દેવ મૂંઝાણે. મૂંઝવણને ખાળવા દેવ મટી તે દાનવ બને. શ્રી વીરના વજદેહ પર તેણે તોફાની હાથીઓ છોડયા. માનવશરીર કરતાં હાથીનું બળ શતગણું; પળવારમાં, તે સેંકડો માનવને સંહારી શકે. પણ તે હાથી અને તે માનવો જુદા. અહીં એક તરફ મેશા મહાવીર હતા, બીજી બાજુ દેવી દેવ હતો. હાથી તે તેના દ્વેષની પ્રતિમૂર્તિઓ હતી. દૈષને ઘમંડન છોળો સરિતાના તટને છિન્નભિન્ન કરી શકે, અતલ મહાબલ જલનિધિ સમીપે તેનું શું ચાલે ? નિરંકુશ માતંગે નિષ્કપ શ્રી વીરને સુંઢમાં ઝાલનાર હસ્તીઓ આત્માને ન ઊંચકી શકયા. અર્ધમિલિત . નયને વિશ્વને વાંચતા મહાવીરની અખંડ ધ્યાન-ધારાને ખંડિત ન કરી શકાત
