________________
વિશ્વોદ્ધારક શ્રી મહાવીર બનશે. અહિંસાના સામ્રાજ્યમાં જીવનારને યાત્રિક સાધનની શી જરૂર પડતી હશે તે એક વિચારણીય પ્રશ્ન છે. જેની પાસે અહિંસાનું વજ છે તેને બોમ્બગોળાને અણુબોમ્બથી ડરવાની શી જરૂર છે ! ભ રતવર્ષમાં આજે અહિંસાના નામ પર અનેક પ્રકારના સ્વાથી દાવપેચ રમાઈ રહ્યા છે. જે સાચા સે અહિંસક સ્વરાજ્યના મેદાનમાં ઉતરે તે ભારતનું સૌભાગ્ય ફરી પાછું તરત જ ઘેર આવે. પરંતુ દંભ અને સ્વાર્થના પડદા પાછળ રમાતા ખેલાંની સક્રિય યોજનાનું બળ આપણી સાંસ્કૃતિક આબાદીને આગળ વધવા દે તેમ છેજ નહિ.
વૈશાલીથી વિહાર કરીને શ્રી મહાવીર શાલિશીર્ષ નામના ગામે પધાર્યા અને ત્યાં ઉદાનમાં પ્રતિમા ધરીને રહ્યા. ઉદાનમાં કટપૂતના નામે એક વાણવ્યંતરી દેવી વસતી હતી. માઘ માસ ચાલતા હતા. ટાઢ જામી હતી. બેમ નિર્મળ હતું. સૂર્યકિરણની છાયામાં પંખીઓ રમતાં હતાં. દિવસ નમતા જેસર પવન છૂટયો, જાણે બરફના પાણીની મનમેહક સુરભિ ! આછી અજવાળી રાત આવી, જેથને ચન્દ્રમાં નીલગગને ચઢ, ગણ્યાગાંઠયા તારાને સ્નેહ આંખમાં અમી આંજતો. શ્રી મહાવીર એક ઝાડ નીચે ઊભા હતા. ખુલ્લું તેમનું શરીર, ઉઘાડા પગ, અનિમેષ નયને, શાન્ત મનેભાવ શું મંજુલ હૃદય સંગીત, તેજ વર્ષનું લલાટ. શ્રી વીરને જોતાં કટપૂતના બરેષે ભરાઈ, તેને પૂર્વભવ યાદ આવ્યો. ત્રિપુષ્ટ વાસુદેવના ભવમાં તે તેમની (શ્રી વીરની) બત્રીસ હજાર રાણીઓમાંની વિજયવંતી નામે રાણી હતી. તે સમયે ત્રિપૃષ્ણ વાસુદેવ શ્રી વીરે તેના તરફ ખાસ સ્નેહ નહિ દર્શાવ્યું હોય, તેથી તેનો બદલો લેવાની તેની ઈચ્છા થઈ.
પ્રભુની પાસે આવી તેણીએ તાપસીનું રૂપ વિકવ્યું. માથે જરા ધારણ કરી, વલ્કલનાં વસ્ત્ર પહેર્યા ને હિમ જેવા શિતલ જળમાં પિતાનું શરીર બળી પ્રભુની ઉપર રહી, પવન વિસ્તારીને સીસોળીઆંની જેમ શરીરને કમ્પાવવા લાગી. તેના શરીર પરથી પડતાં શિતલ જલબિન્દુઓ શ્રી વીરના ખુલ્લા શરીર પર ટપક્યાં લાગ્યાં. થોડીવારમાં
