________________
૧૩૦
વિશ્વોદ્ધારક શ્રી મહાવીર છઠું ચોમાસું –શાલિશિર્ષથી વિહાર કરીને શ્રી વીર અંગદેશના પાટનગર ભદ્રિકાપુરમાં આવ્યા. વર્ષાકાળ નજીક આવડે હોવાથી તેમણે છ માસું ત્યાં જ રહેવાનું નક્કી કર્યું. માસા દરમ્યાન વિવિધ પ્રકારના અભિગ્રહો ધારીને પ્રભુ કાર્યોત્સર્ગ પણે રહ્યા હતા.
પ્રવજ્યા અંગીકાર કર્યાને શ્રી વીરને છ વર્ષ વીતી ગયા. ક્ષત્રિય કુડપુર ને તેના ચેક-ચૌટા-ભૂતકાળની ભવ્યતા સમાન તેમના અંતરમાં તેજરૂપે રહ્યા. ભાઈ-ભાભીને સ્નેહ વ્યાપક વિશ્વ સ્નેહના સાગરસમાન તેમના અંતરમાં સમાઈ ગયે. ક્ષત્રિયકુમાર તરીકેનું તેમનું સ્વરૂપ મુક્તિવલભને છાજતું બની ગયું. તેમનું શરીર તપના તાપમાં ગળી ગયું, તે આત્માના પ્રકાશ વડે તે પુરાવા લાગ્યું. અંતરમાં
જ્યારે અન્ય વિચાર-તરંગે જાગતા બંધ થાય છે, ત્યારે તે સ્થળે આત્માનાં અમૃત કણે પથરાતાં જાય છે. તેમને નજરે જોનાર પ્રત્યેક માનવ-પ્રાણીને એમ લાગતું કે, “ ક્યા દુઃખે આ રાજકુમાર રાજભવનનાં સ્વર્ગીય સુખોનો ત્યાગ કર્યો હશે ?”
અલબત્ત રાજભવનનાં સુખ સ્વર્ગીય ગણાય, છતાં તે શાશ્વત તે ન જ ગણાય, તે પછી શાશ્વત આત્મપ્રકાશને અશાશ્વત સુખના બનાવટી પ્રકાશમાં કઈ રીતે મુગ્ધ કરી શકાય ? આત્માની ઝંખના જૂદી જ હોય છે, છતાં તે આપણને ન જણાતી હોવાનું ખાસ કારણ આપણી ઈન્દ્રિયલેલુપતા છે. શ્રી વીર મહાવીર હતા, આત્માની વીરતાને પરચો બતાવવા તે મેદાને પડયા હતા, ઊછળતા ઘોડા પૂરની માફક તેઓ કચમાં આગળ ધપી રહ્યા હતા. તેમના વિહાર-માર્ગમાં નડતર કરતા તમામ પ્રકારના ઉપ પાણીમાં ઘાસની માફક ખેંચ છ જતા. જેમાં તેઓ વિહારમાં આગળ વધવા લાગ્યા, તેમ તેમના આત્મા ઉપરને કર્મોને બેજે ઓછો થવા લાગે. કેમકે સમસ્ત કર્મોને ક્ષય થયા પછી જ “મુક્ત” બની શકાય છે. * ' कृत्स्नकर्मक्षयान्मोक्षो जन्ममृत्य्वादिवर्जितः
सर्वबाधाविनिर्मुक्त, एकान्त सुखसमतः ।
