________________
૧૨૪
વિશ્વોદ્ધારક શ્રી મહાવીર જેમ એ દુઃખે ઉપર જય મેળવ્યો. કોઈવાર જંગલમાં દૂર સુધી ચાલતાં છતાં ગામ જ ન આવતું અને કઈ જગાએ ગામને પાદરે પહોંચતાં ગામના લોકો સામે આવી તેમને મારતા અને હાંકી કાઢતા. કઈવાર તેઓ શ્રી મહાવીરને લાકડીથી, મુડીથી, અણીદાર શસ્ત્રોથી પત્થરથી કે હાડકાંના ટૂકડાથી મારતા. કોઈવાર તેઓ શ્રી વીરના શરીરપર બેસી તેમનું માંસ કાપી લેતા, કોઈવાર તેમના ઉપર ધૂળ વરસાવવામાં આવતી. કોઈવાર તેમને ઊંચેથી--નીચે પટકવામાં આવતા, તે કોઇવાર આસન ઉપરથી ગબડાવી નાખવામાં આવતા. પણ શ્રી વારે દેહનું મમત્વ છેડી દઈ આ સઘળાં દુઃખો સહ્યાં ને દુઃખોથી પાછા ન હતાં તે બધાંને સહી વિહાર ચાલુ રાખ્યા.
અનાયભૂમિના લાકે શ્રી મહાવીરને ખૂબ સતાવતા હતા તેનું મૂળ કારણ તેઓની કઠોરતા હોવા ઉપરાંત તેમણે શ્રી વીર જેવા માનવાને તેમના પ્રદેશમાં તે રોતે વિહરતા કેઈ વખતે જોયેલા નહિ હોવાથી, તેઓ વહેમ અને શંકાના આશ્રયે તેમને સતામણી ઉપજાવતા હતા. શ્રી વીરમાં તેજ હતું, શાન્તિ હતી, સંયમ હો, પ્રેમ હતું, સમતા હતી. એટલે તેઓ શત્રુ મિત્ર ઉભય પ્રત્યે સમભાવિ જ રહેતા. પણ અનાર્યભૂમિમાં જે ગામમાં તેઓ એકથી બીજે દિવસ ઠેરતા કે ત્યાનાં વજ-કાઠાં હૈયાંનાં માણસો પણ ફૂલ-કુણા વિચારના બની જતા ને શ્રી વીરને ચરણે નમતા આવતા. બનતાં સુધી તો શ્રી મહાવીર વિના કારણે કેઈ સ્થળે એકથી બે દિવસ ભતા જ નહિ, કારણ કે વધારે રોકાઈને તે ગામના લેકેમાં પિતાના વ્યાપક સ્નેહને કેન્દ્રિત કરી દેવાનું તેમના આદર્શને બંધ બેસતું ન્હોતું જ આવતું. એટલે એક ગામમાં એક દિવસ રહીને ત્યાંથી જે સુખ-દુ:ખ મળતું તેના મલવિશોધક ઔષધ તરીકે ઉપયોગ કરી લઈ, તેઓ શ્રી આગળ વિહાર ચાલુ કરતા. વિહારમાં સુધા–તૃષા કે માંદગી પણ એક બાજુએ લપાઈને બેસી જતી. તેમના આત્મપ્રકાશ સમીપે સંસારીજને સંતાપતા. રેગ-શેકનિજ ટકી શક્તા. ઉદયાચળે પ્રગટતા બાલ-દિવા
